Dünya Haritası Üzerinde Ekvator Çizgisi

Ekvator nedir: dünyayı iki eşit parçaya ayırdığı kabul edilen yatay çizgiye denir. Başka deyişle, Kuzey ve Güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir. Dünyamızı 2 eşit parçaya bölen aslında var olmayan çizgidir. Ekvator'un enlemi tanım gereği 0° dir. Ekvatorun TDK sözlük anlamı ise "Yer yuvarlağının eksenine dik olarak geçtiği ve yer yuvarını iki eşit parçaya böldüğü varsayılan en büyük çember, eşlek, istiva hattı." Ekvator ülkeleri Asya, Afrika ve Güney Amerika kıtasında bulunan ülkelerden oluşur.

Ekvator'un Özellikleri

Ekvator, kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayalî dairesel hattır. Kuzey ve Güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir. Ekvator'un enlemi tanım gereği 0° dir. Yerküre'nin ekvator uzunluğu yani ekvatorun çevresi 40.076,4 km'dir.

• Paralel (enlem) dairelerinin başlangıcıdır. 0° paraleli dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki yarım küreye ayırır.
• Çizgisel hızın en fazla, yerçekiminin en az olduğu yerdir.
• Ekvator üzerinde meridyenlerin (boylamların) birbirlerine uzaklığı eşit ve 111 km'dir.
• Ekvatorun kuzeyinde bulunan 23°27' Kuzey enlemi olan Yengeç Dönencesi ve güneyinde bulunan 23°27' Güney enlemi olan Oğlak Dönencesi arası ekvatoral bölgedir.
• 21 Haziran günü 23°27' Kuzey enlemi (yengeç dönencesi) güneş ışınlarını tam dik açı ile alır. Yerin eksen eğikliğine ve yıllık hareketine bağlı olarak güneşin tam dik açıyla geldiği alan güneye doğru kaymaya başlar. 23 Eylül günü 0° enlemi olan ekvatora dik gelir ve güneye doğru kaymaya devam eder. 21 Aralık'ta ise 23°27' Güney enlemine (oğlak dönencesi) dik açı ile gelir. Bu tarihten sonra ise kuzeye kaymaya başlar. 21 Mart günü ise tekrar ekvatora dik gelir.
• Ekvator enlemi Güneş ışınlarını yılda iki kez tam dik açı ile alır. (21 Mart ve 23 Eylül). Diğer günlerde ise dike yakın açı ile alır. Buna rağmen üzerinde gece ve gündüz süreleri her gün eşittir. Çünkü aydınlanma dairesi her zaman ekvator çizgisi ni iki eşit parçaya böler.
• Tropikal alçak basınç alanıdır, 30° Kuzey ve 30° Güney enlemlerinde hakim olan subtropikal yüksek basınç alanlarından, ekvatora doğru sürekli rüzgarlar olan Alizeler eser.
• Ekvator çizgisi, Dünya'nın şeklinden dolayı gökyüzüne en yakın noktadır. Aynı zamanda deniz seviyesinin, dünyanın çekirdeğinden en uzak noktası yine ekvator çizgisidir.

Ekvator Bölgelerinde Mevsim ve İklim Bilgileri

Ekvatoral iklimde sıcaklık bütün yıl boyunca 20 dereceden aşağı düşmez. Yıl içinde sıcaklık oynamaları sadece birkaç derecedir. Her mevsimi yağmurludur. Güneşin başuçtan geçtiği iki defaya uyan iki bol yağmurlu zaman vardır. Bunlar arasındaki zamanlarda da yağmur yağar, fakat biraz azalmış bulunur. Bununla ilgili olarak, buralarda yerleşmiş olan Avrupalılar bol yağmurlu zamana kış mevsimi anlamına gelen "invierno" (Ispanyolca) ve "hivernage" (Fransızca) adını vermiş, az yağmurlu zamanlara da yaz mevsimi anlamına gelen "verano" (Portekizce) demişlerdir. Gerçekte ise burada kış ve yaz mevsimleri, bizim anladığımız şekilde yoktur.

Ekvator Çizgisindeki Ülkeler

Ekvator çizgisinin bulunduğu ve Ekvatorun üzerinden geçtiği ekvator ülkeleri şunlardır:

1. Afrika Kıtasında:
   1. Gabon,
   2. Kongo Cumhuriyeti,
   3. Kongo DC,
   4. Uganda,
   5. Kenya,
   6. Somali.
2. Asya Kıtasında:
   1. Maldivler
   2. Endonezya.
3. Güney Amerika Kıtasında:
   1. Ekvador,
   2. Kolombiya,
   3. Brezilya.

Bir ülke olan Ekvador ile karıştırılmamalı.

Düzlemsel dünya haritası üzerinde ekvator hattı.

Ekvator ya da eşlek, kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayalî dairesel hattır. Kuzey ve güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir. Ekvatorun enlemi tanım gereği 0°dir. Yerkürenin Ekvator uzunluğu 40.076,4 km'dir.

• Paralel (enlem) dairelerinin başlangıcıdır. 0° paraleli dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki yarım küreye ayırır.
• Çizgisel hızın en fazla, yerçekiminin en az olduğu yerdir.
• Ekvator üzerinde meridyenlerin (boylamların) birbirlerine uzaklığı eşit ve 111 km'dir.
• Gine Körfezi'ndeki Greenwich meridyeni ile kesişiyor.
• Ekvatorun kuzeyinde bulunan 23°27' Kuzey enlemi olan Yengeç Dönencesi ve güneyinde bulunan 23°27' Güney enlemi olan Oğlak Dönencesi arası ekvatoral bölgedir.
• 21 Haziran günü 23°27' kuzey enlemi (Yengeç Dönencesi) güneş ışınlarını tam dik açı ile alır. Yerin eksen eğikliğine ve yıllık hareketine bağlı olarak güneşin tam dik açıyla geldiği alan güneye doğru kaymaya başlar. 23 Eylül günü 0° enlemi olan ekvatora dik gelir ve güneye doğru kaymaya devam eder. 21 Aralık'ta ise 23°27' güney enlemine (Oğlak Dönencesi) dik açı ile gelir. Bu tarihten sonra ise kuzeye kaymaya başlar. 21 Mart günü ise tekrar Ekvatora dik gelir.
• Ekvator enlemi güneş ışınlarını yılda iki kez tam dik açı ile alır (21 Mart ve 23 Eylül). Diğer günlerde ise dike yakın açı ile alır. Buna rağmen üzerinde gece ve gündüz süreleri her gün eşittir. Çünkü aydınlanma dairesi her zaman ekvator çizgisini iki eşit parçaya böler.
• Tropikal alçak basınç alanıdır, 30° kuzey ve 30° güney enlemlerinde hâkim olan subtropikal yüksek basınç alanlarından Ekvatora doğru sürekli rüzgarlar olan alizeler eser.
• Ekvatoral iklimde sıcaklık bütün yıl boyunca 20 dereceden aşağı düşmez. Yıl içinde sıcaklık oynamaları sadece birkaç derecedir. Her mevsimi yağmurludur. Güneşin baş ucundan geçtiği iki defaya uyan iki bol yağmurlu zaman vardır. Bunlar arasındaki zamanlarda da yağmur yağar fakat biraz azalmış bulunur. Bununla ilgili olarak buralarda yerleşmiş olan Avrupalılar bol yağmurlu zamana kış mevsimi anlamına gelen "invierno" (İspanyolca) ve "hivernage" (Fransızca) adını vermiş, az yağmurlu zamanlara da yaz mevsimi anlamına gelen "verano" (Portekizce) demişlerdir. Gerçekte ise burada kış ve yaz mevsimleri, öbür ülkelerde bilinen biçimiyle yoktur.
• Ekvator çizgisi, dünyanın şeklinden dolayı gökyüzüne en yakın noktadır. Aynı zamanda deniz seviyesinin, dünyanın çekirdeğinden en uzak noktası yine Ekvator çizgisidir.^[1]
• Ekvatorun üzerinden geçtiği ülkeler:

Afrika kıtasında Gabon, Kongo Cumhuriyeti, Kongo DC, Uganda, Kenya, Somali.

Asya kıtasında Maldivler, Endonezya.

Güney Amerika kıtasında Ekvador, Kolombiya, Brezilya.

Kaynakça[değiştir

Türkiye Konum Haritası: Türkiye Dünyanın Neresinde, Hangi Bölgesinde Yer Alır?

Haberin Devamı

(Büyük halini görmek için haritaya tıklayınız.)
Kaynak: cografyaharita.com

Türkiye Dünyanın Neresindedir?

Ekvator çizgisinin hayali olarak dünyayı ikiye böldüğü varsayılır. Çizginin üstünde kalan bölüm kuzey, altında kalan kısım da güney yarımküre olarak kabul ediliyor. Türkiye bulunduğu konum itibariyle kuzey yarım kürede yer alıyor.

Türkiye aynı zamanda Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu bölgelerinin de tam ortasındadır. Bu stratejik konumu itibariyle batının doğuya açılan kapısıdır. Ülkenin üç tarafı denizlerle çevrili olması bakımından ayrıca bir yarımadadır. Marmara Denizi, bir iç deniz olarak ülke sınırları içindedir.

Türkiye, matematiksel konum olarak 36-42 derece kuzey paralel, 26-45 doğu meridyenleri arasında yer almaktadır. Bu coğrafi konum avantajıyla ülke sınırları içinde 4 mevsimin de yaşanabiliyor.

Türkiye Hangi Bölgededir?

Türkiye, toprakları iki kıtada da olan ender ülkelerden biridir. Topraklarının %97’si Asya, %3’ü de Avrupa’dadır. Asya kıtasında bulunan topraklara Anadolu, Avrupa kıtasında bulunan topraklara da Trakya deniliyor.

Türkiye, Asya ile Avrupa arasında bir geçiş köprüsü ve kapısıdır. Marmara Denizi üzerinde bulunan İstanbul ve Çanakkale boğazlarıyla iki kıtayı birbirine bağlıyor. Ayrıca Karadeniz üzerinden Avrupa’ya açılmak isteyen devletler bu boğazları kullanmak zorundadır.

Türkiye, 783.562 km²’lik bir alana sahiptir. Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere coğrafi bölgelere ayrılmıştır. Ülkeyi kuzeyde Karadeniz, batıda Ege ve güneyde Akdeniz çeviriyor. Marmara Denizi bir iç deniz olarak Marmara Bölgesinde bulunuyor.

Türkiye’nin kuzeybatısında Bulgaristan ve Yunanistan Avrupa komşularıdır. Güneyinde Suriye, güneydoğusunda Irak, doğusunda İran ve Ermenistan, kuzeydoğusunda Gürcistan Asya komşularıdır.

Akdeniz’de bulunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, kardeş ülke olarak Türkiye’nin denizden komşusudur.