Yfi Nedir

Merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyas&#;nda otomasyon özelli&#;ini etkilli bir &#;ekilde kullanarak getiri sa&#;layan Yearn Finance YFI nedir? Bir kripto para nas&#;l oluyor da Bitcoin’den fazla fiyatlanabiliyor?

Geçti&#;imiz sene piyasa sürülen Yearn Finance, DeFi ürünlerin “hasat” edilerek kripto para kazanc&#;na olanak sa&#;layan bir blok zinciri projesidir. Ak&#;ll&#; sözle&#;melerin güvencesi alt&#;nda likidite havuzlar&#;n&#;n olu&#;turulmas&#; gibi birçok özelli&#;e sahip Yearn Finance, geleneksel bankac&#;l&#;k faaliyetlerini merkeziyetsizle&#;tirmeyi amaçlar. Bu yaz&#;m&#;zda, Yearn Finance ve token’&#; YFI’nin ne oldu&#;undan ve DeFi hasat&#;n&#;n nas&#;l yap&#;ld&#;&#;&#;ndan bahsedece&#;iz.

[toc]

K&#;saltmas&#;: YFI

Block zinciri: Ethereum

Token standard&#;: ERC

Token tipi: “Utility”, belirli bir amaca uygun token

Toplam arz: 36, 

Dola&#;&#;mda: 36, YFI (26 May&#;s itibariyle)

Kim taraf&#;ndan kuruldu?

Yearn Finance, alan&#;nda yirmi sene tecrübeli bir bilgisayar programc&#;s&#; olan Andre Cronje taraf&#;ndan kuruldu. Güney Afrikal&#; olan Cronje, finansal teknoloji ve blok zinciri üzerinde son be&#; senedir yo&#;un olarak çal&#;&#;&#;yordu. Afrika’da bankac&#;l&#;k hizmetlerini kullanmayan kitlelere, DeFi arac&#;l&#;&#;&#;yla ula&#;maya çal&#;&#;mak kendisinin en büyük hedeflerinden birisiydi. Buradan hareketle Yearn Finance’i kurdu. Cronje, DeFi teknolojisinde ya&#;anan zorlu kullan&#;c&#; deneyimlerinden rahats&#;zl&#;k duymaktayd&#;. Buna parelel olarak, Curve Finance ve Aave ile i&#;birli&#;i yaparak iEarn (Yearn Finance’in ilkel hali) platformunu olu&#;turdu ve karma&#;&#;k DeFi yap&#;s&#;n&#; sadele&#;tirdi. iEarn a&#;amas&#;ndan sonra otomasyonu geli&#;tirilerek kullan&#;m&#; daha da kolayla&#;t&#;r&#;lm&#;&#;t&#;r.

’nin &#;ubat ay&#;nda Yearn Finance olarak piyasaya sürüldü&#;ünde ve token da&#;&#;t&#;m&#; planland&#;&#;&#;nda Andre kendisine bir adet bile YFI b&#;rakmad&#;. Bütünüyle DeFi teknolojisini sadele&#;tirip adaletli bir hale getirmek her zaman önceli&#;i oldu. Ek olarak, Yearn ekibine YFI da&#;&#;t&#;lmamas&#;n&#;n yan&#; s&#;ra ön madencilik ve ön sat&#;&#; faaliyetleri de yap&#;lmad&#;. 

Nas&#;l popülerlik kazand&#;?

Bu soruyu cevaplayabilmek için Yearn Finance’in kazand&#;&#;&#; ivmeyi incelememiz laz&#;m. DeFi Pulse verilerine bakt&#;&#;&#;m&#;z zaman, Yearn Finance platformunda kilitlenen dolar miktar&#;n&#;n uzunca bir süre 8 milyon dolar band&#;nda seyretti&#;ini görüyoruz. Fakat, Haziran’da bir k&#;r&#;l&#;m ya&#;&#;yor. Ard&#;ndan bu rakam katlanarak milyarlarca dolara ula&#;&#;yor. Tüm zamanlar&#;n en yüksek seviyesiyle milyar dolar&#;n kilitlenmi&#;tir. Yak&#;n zamanda ya&#;ad&#;&#;&#;m&#;z kripto para piyasas&#;ndaki en sert düzeltmeye ra&#;men bu rakam an itibariyle yakla&#;&#;k milyar dolard&#;r. 

Kurucusu Cronje’nin aktif olarak geli&#;tiricili&#;ini yapmas&#; ve projenin kendini sürekli güncel tutmas&#;n&#;n bu popülerlikte çok önemi var. &#;ubat ay&#;nda lansman&#; yap&#;lmas&#;na ra&#;men, Haziran’da h&#;z kesmeden versiyon 2 yay&#;nland&#;. V2’deki güncellemeler ile yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n projeye olan güveni artt&#; ve kilitlenen dolar miktar&#; ciddi oranlarda art&#;&#; gösterdi.

Proje, h&#;zl&#; bir &#;ekilde popülerlik kazan&#;nca bir çatallanma ya&#;ad&#; ve bunun sonucunda YFII ortaya ç&#;kt&#;. Yearn Finance kullan&#;c&#;lar&#; taraf&#;ndan geli&#;tirilen YFII, YFI madencili&#;inin ve “çiftçili&#;inin” bitmesi sonucunda geli&#;tirildi.

Yakla&#;&#;k 36 bin adet YFI arz&#;n&#;n olmas&#; ise h&#;zl&#; de&#;er kazanmas&#;ndaki önemli faktörlerden bir tanesidir. Bitcoin’in arz&#;n&#;n 21 milyon BTC ile s&#;n&#;rl&#; oldu&#;u göz önünde bulunduruldu&#;unda, YFI’nin arz&#; bir hayli k&#;s&#;tl&#;d&#;r. Ek olarak, dola&#;&#;mdaki YFI miktar&#; ise toplam arza ula&#;m&#;&#;t&#;r.

Yield Farming ve dikkat edilmesi gerekenler

• Yearn Finance projesinin “Yield Farming” özelli&#;inin, kripto para kazanman&#;n yollar&#;ndan biri oldu&#;undan bahsettik. Aç&#;klay&#;c&#; olmas&#; aç&#;s&#;ndan burada ön bilgi vermenin faydal&#; olaca&#;&#;n&#; dü&#;ünüyorum. E&#;er yeterli ön bilginiz var ise sonraki ba&#;l&#;&#;a geçebilirsiniz.
• DeFi ürünlerinin karl&#; bir &#;ekilde hasat edilebilmesi için ö&#;renilen bilgilerin &#;&#;&#;&#;&#;nda uygun bir strateji geli&#;tirilmesi ilk ad&#;md&#;r diyebiliriz. Kripto al-sat i&#;lemlerine k&#;yasla daha komplike yap&#;da olmalar&#; bunun en önemli sebebidir.
• DeFi çiftliklerinde yapaca&#;&#;n&#;z hasat i&#;lemlerinde yüksek i&#;lem ücretleri ile kar&#;&#;la&#;man&#;z yüksek bir olas&#;l&#;k. Ayn&#; zamanda, yap&#;lan i&#;lem s&#;kl&#;&#;&#; bu sorunu göz ard&#; edilemez bir hale getirmektedir. 
• Bir di&#;er önemli nokta ise i&#;lem yap&#;lacak platformlar&#;n ve merkeziyetsiz borsalar&#;n detayl&#; bir &#;ekilde incelenmesidir. Bunun en önemli nedeni, merkeziyetsiz finans dünyas&#;nda kar&#;&#;la&#;&#;lan siber sald&#;r&#;lard&#;r.

Çal&#;&#;ma mekanizmas&#;

Yearn Finance, token’lar&#; maksimum kazanç elde edecek &#;ekilde likidite havuzlar&#;na aktararak kullan&#;c&#;lara getiri elde etmeyi amaçlar. Bunu yapabilmek için geli&#;tirdi&#;i be&#; ürüne de&#;inmek isterim.

• Vault – Türkçe kar&#;&#;l&#;&#;&#; kasa dairesi ya da depo olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;kan vault, salt “stake” getirisinden oldukça farkl&#; çal&#;&#;&#;r. Örnek vermek gerekirse, hasat etmek amac&#;yla yat&#;rd&#;&#;&#;n&#;z YFI tokenlar&#; size CRV token&#; olarak getiri sa&#;lar. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, y&#;ll&#;k getirisi çok yüksek olan “vault” i&#;lemlerinin yüksek risk içermesidir.
• Earn – Projenin “Earn” yani kazanma opsiyonuna bakt&#;&#;&#;m&#;zda birçok stabil kripto para ile kar&#;&#;la&#;&#;yoruz. Ürünleri görmek için bu ba&#;lant&#;ya t&#;klayabilirsiniz. Borç olarak verilen bu havuzlarda likidite sa&#;lay&#;c&#;lar&#; için borç verilen kripto paran&#;n y cinsinden kar&#;&#;l&#;&#;&#; üretilir. Örnek vermek gerekirse DAI stabil kripto para cinsinden borç veren bir yat&#;r&#;mc&#;, kar&#;&#;l&#;&#;&#;nda yDAI token&#; elde eder. Burada y cinsinden kripto paralar havuz geni&#;li&#;ine ba&#;l&#; olarak de&#;erlenir.
• Zap – Yearn destekli kripto paralar&#;n h&#;zl&#; ve ekonomik bir &#;ekilde dönü&#;türülmesini sa&#;lar. Bu özellik sayesinde y cinsinden kripto paralara likidite aktar&#;labilir ya da de&#;er transfer edilebilir.

• Cover – Merkeziyetsiz finans dünyas&#;nda, geleneksel finans dünyas&#;na k&#;yasla güvenlik aç&#;klar&#;n&#;n olmas&#;ndan daha önce bahsetmi&#;tik. “Cover” özelli&#;i sayesinde kullan&#;c&#;lar&#;n haklar&#; güvence alt&#;na al&#;nm&#;&#;t&#;r. Kar&#;&#;la&#;&#;labilecek olas&#; bir kayb&#; önlemek için tasarlanan cover, bir çe&#;it DeFi sigortac&#;l&#;&#;&#;d&#;r. Bu alandaki söz sahibi blok zinciri çözümlerinden bir tanesi Nexus Mutual’&#;n kendisidir. Ak&#;ll&#; sözle&#;meleri kapsay&#;c&#; ve &#;effaf bir hale getiren bu çözüm, cover’a entergre edilmi&#;tir. Bu ba&#;lant&#;ya t&#;klayarak Nexus Mutual’&#;n internet sitesine göz atabilirsiniz.
• Governance – Türkçe kar&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; yöneti&#;im olarak dü&#;ünebilece&#;iniz bu özellik YFI token&#; üzerine in&#;a edilmi&#;tir. YFI token sahipleri, protokol üzerinde yap&#;lacak bir seçimde oy hakk&#; kazan&#;rlar. Böylelikle, ekosistemin ilerleyi&#;i demokratik ve &#;effaf bir hale getirilmi&#;tir. Bu oylamalara kat&#;labilmek için tokenlar&#;n “stake” edilmesi de bir detay olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;k&#;yor.

Verilerle Yearn Finance

Yearn Finance ve YFI token&#;n&#;n “on-chain” analizine bakt&#;&#;&#;m&#;z zaman, geçen seneden bu yana yeni adres say&#;s&#;n&#;n ve YFI bulunduran adres say&#;s&#;n&#;n artt&#;&#;&#;n&#; görüyoruz. DeFi sezonuna güncellemeleri ile haz&#;rlanan YFI, bir hayli ilgi çekmi&#; ve bilinirli&#;ini artt&#;rm&#;&#;t&#;r. 

Dune Analytics taraf&#;ndan haz&#;rlanan tabloya bakt&#;&#;&#;m&#;zda kilitlenmi&#; YFI token’lar&#;n&#;n da&#;&#;l&#;m&#;n&#; görüyoruz. Projenin lansman&#; yap&#;ld&#;&#;&#; zamanda, YFI token’lar yo&#;un olarak yöneti&#;im amac&#;yla kullan&#;lm&#;&#; (mavi). Zaman geçtikçe ise yöneti&#;im alan&#;nda daha az kullan&#;ld&#;&#;&#;n&#; görüyoruz. Bu da bize yola ç&#;kt&#;klar&#; zaman s&#;k s&#;k platform üzerinde oylama yap&#;ld&#;&#;&#;n&#;n ve geli&#;tirildi&#;inin ipucunu veriyor. Öte yandan, günümüzdeki kilitli YFI token’lar merkezi ve merkeziyetsiz borsalarda stake edilmi&#;tir. Bununla birlikte, önemli bir miktar&#; kar&#;&#;l&#;kl&#; teminat olarak belirlenmi&#; ve aktif olarak Yearn Finance ekosisteminin i&#;leyi&#;ini sa&#;lamaktad&#;r.

YFI token nas&#;l sat&#;n al&#;n&#;r?

YFI token&#;n&#;; Binance, Huobi, OKEX ve FTX borsalar&#;ndan sat&#;n alabilirsiniz. Elbette birçok merkeziyetsiz borsadan “Mü&#;terini Tan&#;” protokollerine tak&#;lmadan da sat&#;n alabilirsiniz. Fakat, burada olu&#;abilecek risklere kar&#;&#;n; sat&#;n alma i&#;lemini, global borsalardan gerçekle&#;tirmeniz riskinizi minimize etmenize yard&#;mc&#; olur.

Yazar: Nick Chong

Kısa Özet

YFI, funduszeue.infoe protokolünün yerel kripto parasıdır. Kullanıcıların, protokolün ilerlemesini istedikleri yön doğrultusunda oy kullanmasına imkan tanıyan bir yönetişim tokenıdır.

Temmuz ayında kullanıma sunulduğundan bu yana YFI, protokolün otomatik yield farming stratejilerine odağı sayesinde Ethereum tabanlı en büyük tokenlardan biri haline gelmiştir. Bazı açılardan funduszeue.infoe'i, her zaman Ethereum DeFi'deki en iyi getirileri bulmaya çalışan bir robot olarak düşünebilirsiniz.

DeFi olarak da bilinen merkeziyetsiz finans, protokoller tarafından sunulan getiriler yükseldikçe parabolik bir büyüme sergilemeye başladı. Bu büyümenin önemli bir kısmı, protokolün hangi yönde gelişeceğinin token sahipleri tarafından belirlenmesine imkan tanıyan yönetişim tokenlarının kullanıma sunulmasına atfedilebilir. Yönetişim tokenları, DeFi protokollerini merkeziyetsiz hale getirmede çok önemli bir adımdır.

Yönetişim tokenları akımını takip eden funduszeue.infoe, Temmuz 'de YFI tokenı çıkardı. Bu token kısa sürede kripto para dünyasının ilgisini çekerek, bir ay içinde 3 USD'den USD'ye yükseldi.

YFI'ın ayrıntılarına girmeden önce, yEarn olarak da adlandırılan funduszeue.infoe hakkında bilgi vermek faydalı olabilir.

yılının başlarında Andre Cronje tarafından kurulan funduszeue.infoe, kullanıcılarına ether, sabit coin ve altcoinleri yatırarak en yüksek getiriye ulaşma imkanı sunmaya odaklanan Ethereum tabanlı bir protokoldür. Andre Cronje, farklı DeFi uygulamaları tarafından sunulan getiriler arasında bir tutarsızlık olduğunu fark ettikten sonra funduszeue.infoe'i kurmaya karar veren Güney Afrikalı bir finansal teknoloji geliştiricisidir.

Kullanıma sunulmasından kısa bir süre sonra platformun saldırıya uğramasının ardından Cronje, kullanıcılara yeni bir ürün portföyü sunmak için protokolü revize etmiştir.

Protokolün başlıca özelliğine Vaults (Kasalar) adı verilir. Bu özellik, kullanıcıların kripto para yatırmasına ve getiri elde etmesine imkan tanır. Yatırılan fonlar, getiriyi en üst seviyeye çıkarmaya ve riski en aza indirmeye çalışan bir strateji tarafından yönetilir. Kullanıma ilk sunulduğunda Kasalar'ın başlıca odağı sabit coinlerdir, fakat o zamandan bu yana ether, tokenlaştırılmış Bitcoin ürünleri, Chainlink ve diğer coinleri destekleyecek şekilde genişlemiştir. 

Kasalar, Ethereum üzerinde işlem yapmanın yüksek maliyetini ortadan kaldırdığı için önemlidir. Sermayenin bir araya getirilmesiyle, yalnızca tek bir hesabın (her bir Kasa'yı kontrol eden) yield farm'a işlem ücreti (gas) ödemesi yeterli hale gelir.

funduszeue.infoe başka hizmetler de sunar. Earn (Kazan), Kasalar'ın yalnızca sabit coinleri ve tokenlaştırılmış bitcoini destekleyen daha basit bir versiyonudur. Zap (Değiştir) ise kullanıcıların geleneksel sabit coinleri, sabit coinleri temsil eden likidite sağlayıcı tokenlarıyla takas etmesine imkan tanır.

funduszeue.infoe şu anda, DeFi kullanıcıları için merkeziyetsiz bir sigorta protokolü olan ylnsure ve merkeziyetsiz borç alma ve vermeyi destekleyecek StableCredit (Sabit Kredi) gibi başka ürünler üzerinde de çalışmaktadır.

funduszeue.infoe, Temmuz ayına kadar küçük bir gruba hitap ediyordu. yılının başındaki güvenlik ihlali ve Mart ayındaki kripto para piyasası çöküşünün ardından birçok kullanıcı o zamanlar yeni olan bu protokolü kullanmaya çekiniyordu.

Bu durum Cronje'nin Medium'da yayınladığı bir blog yazısında, kullanıcıların funduszeue.infoe protokolünü yönetebilmesi için bir ERC tokenı olan YFI'ın kullanıma sunulduğunu açıklamasıyla değişti.

YFI, merkeziyetsiz bir borsa olan Balancer'a likidite sağlamak ve funduszeue.infoe ürünlerine sermaye yatırmak da dahil olmak üzere birkaç farklı yoldan "farm" edilebiliyordu.

Medium'da yayınlanan yazı, YFI'ın "içsel değere sahip olmadığını" belirtse de coinler piyasa tarafından hızla toplanmaya başladı. Bir Balancer havuzunda 3 USD'den işlem görmeye başlamasının ardından, yatırımcıların funduszeue.infoe yönetişimindeki değerin farkına varmasıyla bu kripto paranın fiyatı çok yükseldi ve platform yatırma işlemlerinden on milyonlar kazanmaya başladı.

YFI'ın lansmanından kısa süre sonra, topluluk maksimum arzı coinde tutmaya karar vererek YFI sayısının daha fazla artmasındansa coinin nadir bulunur kalmasını tercih etti. Bu karardan memnun olmayan kullanıcılar, projede bir çatallanma yaparak funduszeue.info ya da YFII olarak bilinen yeni bir proje yarattı.

➟ Kripto para dünyasına girmek mi istiyorsunuz? Binance'ten Bitcoin satın alabilirsiniz!

YFI, yatırma işlemlerini artırması ve dikkat çekmesi nedeniyle funduszeue.infoe için çok önemli olsa da coinin başka bir amacı daha vardı: protokolün gelişimini ve kontrolünü kullanıcılar arasında merkeziyetsiz hale getirmek. 

Farming mekanizması, ister USD ister USD'ye sahip olsun tüm kullanıcıların aynı zamanda ve aynı masrafla YFI kazanmasına imkan tanıyordu. Bu da herhangi bir kullanıcının funduszeue.infoe üzerinde bir etki yaratmak için YFI sahibi olabileceği anlamına geliyordu.

YFI'ın kullanıma sunulmasının ardından, topluluk üyeleri tarafından ortaya atılan çeşitli önerilerin token sahipleri tarafından oylanabileceği kapsamlı bir yönetişim portalı açıldı. 

Bugüne kadar alınan kararlar arasında bir pazarlama ve geliştirici ekibinin işe alınmasının yanı sıra Kasalar'a belirli stratejilerin eklenmesi de yer alır.

Coin sahipleri, protokolden elde edilen karların bir kısmının YFI sahiplerine ödenmesi yönünde önemli bir karara da imza attı. funduszeue.infoe ürünlerinden alınan işlem ücretleri Hazine'de birikir ve daha sonra da Hazine, YFI sahipleri ve ekip arasında bölüştürülür. Bu da Bitcoin ve Ethereum'dan farklı olarak YFI'ı temettü getirili bir varlık haline getirir.

Birçok kişi YFI'ın geçmiş fiyat hareketlerine odaklansa da coinin asıl önemli özelliği, protokollerin benimsenmeyi nasıl teşvik edebileceğine yönelik bir değişime imza atmış olmasıdır. YFI'ın lansmanının, herkesin aynı fiyatı ödeyerek coinin yaratılmasında katılımcı olabilmesi nedeniyle "Bitcoin'den bu yana en adil lansman" olduğu iddia edilebilir.

Kullanıcıların her bir yeni coin için belirli bir fiyat ödediği İlk Coin Arzını (ICO) kullanmak yerine, YFI kullanıcılarının protokolde katılımcı olmasını gerektiren bir mekanizma tercih edilmiştir. Bu mekanizma, tüm kullanıcıların yönetişim tokenı aracılığıyla funduszeue.infoe üzerinde bir etki yaratabilmesi nedeniyle projenin hızla bir topluluğa sahip olmasına imkan tanımıştır.

Başlarda görülen fiyat oynaklığının ardından bile funduszeue.infoe, merkeziyetsiz finans ve genel anlamda kripto para dünyasındaki en aktif topluluklardan birine sahiptir. 

YFI, bir takım zorluklar da yaşamıştır. Andre Cronje, çok uzun bir süredir funduszeue.infoe ve YFI'ın arkasındaki isim olduğu için yatırımcılar onun hareketlerini büyük bir ilgiyle takip etmektedir. Bu durumda Cronje kısa bir mola vermek isterse, bunun YFI üzerinde büyük bir etkisi olabilir. Dolayısıyla bazı kişiler, projenin hala bu önemli oyuncu etrafında merkezi olduğunu (en azından bir dereceye kadar) iddia eder.

Bunun bir örneği, bu yılın başlarında Cronje'nin DeFi dünyasından ayrılmak istediğini söylemesiyle yaşanmıştır. YFI fiyatları, projenin kapanacağı korkusuyla düşmeye başlar.

Fakat funduszeue.infoe, yeni ekip üyelerini bünyesine dahil ettikçe bu "Cronje Etkisi" (bazı kullanıcıların verdiği isimle) yavaşça gücünü kaybetmektedir. Cronje'nin etkisi olmadan merkeziyetsiz yönetişim gelişmeye devam ederse, böyle bir sorun artık söz konusu olmayabilir.

funduszeue.infoe'in kullanıma sunulması, kripto para projelerinin coinleri nasıl dağıttığı konusunda sektör genelinde bir değişim yaratmıştır. Projeler, erken dönem kullanıcılarına teşvikler sunarak hızlı bir benimsenme elde edebilir ve daha büyük topluluklara sahip olabilir. Bu da bir yatırımda duygusal ve maddi bir payı olanların, bu yatırımın başarılı olması için elinden geleni yapacağını savunan "ortaya bir şey koyma" kavramıyla yakından ilgilidir.

funduszeue.infoe, benzersiz merkeziyetsiz finans ürünleri geliştiren ilginç bir protokoldür. Projenin geleceği, geliştirici ve pazarlamacılardan oluşan bir ekibin işe alınması nedeniyle umut vaat edicidir, fakat projenin Ethereum Defi dünyasında uzun süre kalmayı başarıp başaramayacağını ancak zaman gösterebilir.