29 Haftalık Doğum Yapanlar Kadınlar Kulübü

Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında):

Gebelikte ciğer geliştirici iğne, bunun içeriği direkt olarak kortizon hormonu.

Tabii ki kortizon denince anne adayları korkuyorlar.

Hormon kelimesinden çok korkuyorlar. Bir de kortizon deyince işte böyle genelde şişmanlama, ondan sonra ciddi yan etkiler, ciddi hastalıklar çağrıştırdığı için, tabii ki bebeğe herhangi bir zarar verir diye korkuyorlar doğal olarak.

Ama şunu bilmek lazım ki kortizon zaten vücudun salgıladığı bir madde. Vücudumuzda bulunan bir madde.

Stres hormonu aslında ama bazal olarak mutlaka az miktarlarda da olsa salgılanıyor.

Stres durumlarında adaptasyonu kolaylaştırmak için o stres durumuna salgılanan bir madde.

Aynı şekilde bu salgılanınca bebeğe de geçiyor. Yani bebeğin de kendi kortizonu var, anne adayından geçen kortizon da var.

Ciğer geliştirici iğne, bebeğin erken doğması öngörülüyor ise eğer, yani herhangi bir nedenle daha önceden erken doğum yapmış olabilir, şu anda riskli bir ikiz gebelik geçiriyor olabilir, rahim ağzı uzunluğu kısalmış olabilir, herhangi bir nedenle, herhangi bir nedenle eğer erken doğum öngörülüyorsa 28. hafta civarında, 29 olabilir, 27'de yapanlar var, 30'da yapanlar var. Hastaneye yatış yapılabilir veya yapılmayabilir. 12 saat arayla toplam 2 doz uygulanıyor.

Eskiden haftada bir uygulanırdı doğuma kadar ama şu anda tek doz uygulamayı biz yeterli görüyoruz ve genelde de o şekilde yapıyoruz.

Hastaneye yatıyor veya yatmıyor dediğim gibi, iğne şeklinde uygulanıyor. Ondan sonra da tabii ki erken doğarsa, inşallah doğmaz tabii ki ama, ciğerleri biraz daha gebelik haftasına göre önden gitmiş oluyor.

Çok basit tabirle mesela şöyle söyleyebiliriz; 34'de doğduysa ciğerleri mesela 36. hafta gibi olabilir. Tabii böyle 2 hafta falan diye bir şey yok ama sadece örnek olarak söylüyorum.

En sık görülen yan etkilerinden bir tanesi, klasik yan etkileri işte alerjik reaksiyonlar şunlar bunlar çok fazla görülmüyor. En sık görülen yan etkilerinden bir tanesi bebek hareketlerinde geçici olarak azalmadır.

Bu çok sık görülen bir şey. Onun dışında gebelik şekeri eğer kontrolden çıkmışsa ve de henüz daha kontrol altına alınmamışsa gebelik şekeri kontrol altına alınana kadar beklenebilir. Beklenmesi gerekir çünkü kortizon bir stres adaptasyon hormonu olduğu için kan şekerini yükselten bir hormondur.

Onun dışında 37. haftadan herhangi bir zamanda önceki bir zamanda doğum başlamışsa derler ki, doğuma 12 saat kala bile uygulanabilir.

Diyelim ki 35'te başladı, doğum başladı, doğum gerçekleşecek, 12 saatte bile etkisini göstermeye başlayabilir deniyor.

O yüzden erken doğması öngörülen veya erken doğacağı kesinleşmiş olan bebeklerde bir 12 saat bekleme süresi olursa tabii ki onun uygulanması çok daha iyi olur.

Kortizon iğnesi, akciğer geliştirici iğne ile ilgili bilinmesi gerekenler bunlar.

ERKEN DOĞUMLA İLGİLİ DİĞER KONULAR: 

• Erken doğum tehdidi ve erken doğum
• Vajinada dolgunluk, kasık ve bel ağrısı, rahim kasılması erken doğum işareti midir?
• Bebeğin başı ne zaman aşağı döner, baş aşağı durması doğum başlangıcı anlamına mı gelir, makat geliş ne zaman düzelir?
• Bebeğin ultrasonda daha kilolu olması erken doğacağı anlamına mı gelir?
• Hamilelikte su gelmesi (Erken Membran Rüptürü)
• Gebelikte amniyon suyumun boşaldığını nasıl anlarım?
• Bebeğin baş aşağı dönmesi ve bebeği aşağıda taşıma hissi erken doğum belirtisi midir?
• Braxton-Hicks yalancı kasılmalarla gerçek doğum sancısı nasıl ayırt edilir?
• Rahim ağzı uzunluğu (servikal ölçüm) nedir, kaç milimetre olursa erken doğum riski yüksektir.
• Gebelikte göğüslerden süt gelmesi erken doğum riskini mi gösterir?
• Gebelikte erken doğum için ciğer geliştirici iğne neden yapılır, bebeğe zararı, yan etkisi var mı?
• Gebelikte idrar kaçırma, amniyon suyu boşalması, vajinal mantar enfeksiyonu ayrımı nasıl yapılır?
• Hamilelikte kasılmalar ne zaman ortaya çıkar, doğumun başladığı nasıl anlaşılır?

Video: Gebelikte erken doğum için ciğer geliştirici iğne neden yapılır, bebeğe zararı, yan etkisi var mı?

Doğumun 24 hafta ile 37. hafta arasında gerçekleşmesine erken doğum (prematüre doğum) denir. Erken doğumların yüzde 70 'i 34 ila 37. haftalar arasında gerçekleşir. Bu hafta aralarındaki doğumlara geç preterm eylem denir. 37 ile 41. hafta arasında gerçekleşen doğumlar ise normal zamanında olan doğumlardır. Doğum sancılarının 37. haftadan önce başlaması ise erken doğum tehdidi olarak adlandırılır.

Doğumların ortalama yüzde 10'u normal zamandan erken gerçekleşir. Erken doğumlar konjemital anomaliler dışındaki yenidoğan ölümlerinin yüzde 75'inin nedenidir. Bebeğin yaşama şansı doğum haftası ilerledikçe artar. Örneğin 24. haftada doğan bebeklerin yaşama şansı çok düşükken 26. haftada doğanların yaşama şansı yüzde 50'dir. 34. haftadan sonra doğan bebeklerin yaşama şansı ise daha yüksektir. Halk arasında yaygın olan “7 aylıkken doğan bebeğin yaşama şansı 8 aylık bebeğe göre daha fazladır” anlayışı doğru değildir. Öte yandan erken doğan bebeklerde görme bozuklukları, işitme sorunları, kronik akciğer hastalığı, spastisite gibi sorunlar görülebilir.

Erken Doğum Nedenleri, Risk Faktörleri

• Daha önce erken doğum yapılması

• Daha önce ölü doğum yapılması

• Rahimde şekil bozuklukları

• Rahim ağzı ile ilgili ameliyat olunması

• Sigara

• İlaç bağımlılığı

• Kansızlık

• Kronik rahatsızlıklar

• Stres

• Hamilelik sırasında geçirilen idrar yolu enfeksiyonları

• Hamilelikte kanama olması

• Sosyoekonomik seviyenin düşük olması

• Yüksek tansiyon

• Siyah ırk

• Zarların erken açılıp su gelmesi

• Çoğul gebelikler

• Aşırı fiziksel aktivite

• Doğumlar arasındaki sürenin kısa olması

• Anne 18yaşından küçük veya 40 yaşından büyük olması

• Annenin aşırı zayıf olması

• Oligohidramnios, polihidramnios (Amnion suyunun az veya fazla olması)

• IVF, ICSI (tüp bebek)

Erken Doğan Bebeklerde Görülebilen Sorunlar

• Respiratuat distres sendromu (Solunum sıkıntısı)

• Bronkopulmoner displazi (Akciğer hastalığı)

• Beyin kanaması

• Barsak hastalığı

• Sepsis, Grup B streptokok enfeksiyonu

• Sarılık

• Prematüre retinopatisi (Görme bozukluğu)

• Patent duktus arteriozus (Damar sorunu)

• Prematüre anemisi

• Hipoglisemi

• Uzun dönemde görme ve işitme problemleri, miyopi, şaşılık, astım, hipertansiyon, bozulmuş glikoz toleransı

Erken Doğum Tedavisi

Tedavide zaman kazanmak için sancıları durdurma işlemi yapılır. Bu işleme tokoliz denir. Bunun için ritodrin, magnezyum sülfat, nifedipin, indometazin, oksitosin antagonistleri (atosiban), nitrik oksit gibi ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisinin yanında yatak istirahati, sıvı ihtiyacının giderilmesi ve sakinleşmek önemlidir. 24-34 hafta arasındaki gebeliklerde akciğer gelişimini tamamlamadığı düşünülen bebeklerin doğumdan önce tamamlamasına yardımcı olmak için betametazon türü steroid ilaçlar anneye verilir.

Aşağıdaki durumlarda erken doğumu durdurmak için tokoliz yapılmaz:

• Ölü fetusun olması durumunda

• Fetusta ölümcül anomali olması durumunda

• Fetal iyilik hali testlerinin kötü sonuç vermesi durumunda

• Ciddi intrauterin (rahim içi) gelişme geriliği

• Gebelik zarlarının iltihaplanması durumunda

• Vajinada şiddetli kanama olması durumunda

• Ciddi tansiyon yüksekliğinde
  
   

İçindekiler

Sağlıklı bir doğum kaç hafta sürer?

Sağlıklı bir bebeğin gelişim süresi 37-41 haftadır. Kadın doğum pratiğinde gebelik haftası, kadının son adet tarihinden itibaren hesaplanmaktadır. 37-41 haftaları arasında doğum, “zamanında (term) doğum” olarak bilinir.

Gebeliğin 20’nci haftası ile 37’nci haftası arasında gerçekleşen doğumlar ise erken doğumdur. Erken doğumlar;

• Erken preterm (Gebeliğin 20’nci haftası ile 33 hafta 6 gün arası)
• Geç preterm (34-37’nci haftalar) olarak ikiye ayrılabilir.

Erken doğum riski ne zaman başlar?

Gebeliğin 20’nci haftasından önce olan gebelik kayıpları, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “düşük (abortus)” olarak tanımlanmaktadır. 20’nci haftadan sonra kasılmaların başlaması ve düzenli olarak gelmesi erken doğum riskini gösterir.

Hangi gebeliklerde erken doğum riski vardır?

Özellikle ilk gebelikte erken doğum riskini öngörmek çok kolay değildir. Erken doğum riskinin arttığı durumlar:

• Çoğul gebelik
• Bebeğin iri olması veya suyunun fazla olması gibi rahmin çok büyüdüğü durumlar
• Önceki gebelikte erken doğum hikayesinin olması
• Gebeliğin ikinci üçayında vajinal kanama hikayesi
• Gebelikte enfeksiyonlar
• Aşırı fiziksel aktivite
• İki gebelik arası sürenin kısa olması
• Gebeliğe çok kilolu veya çok zayıf başlanması
• Uterin anomaliler yani rahimde şekil bozuklukları (Rahim genişliği yeterli değilse erken doğum ile ilişkilidir.)

Annedeki stresin erken doğuma neden olabileceği ile ilgili yayınlar olsa da stresin ölçümü tam olarak yapılamaz. Bu nedenle stresin, erken doğumla direkt ilişkisini göstermek zordur.

Anneye veya bebeğe ait bazı özel durumlar, tedavi amaçlı erken doğumu gerektirebilir.

Annede gelişen gebelik zehirlenmesi annenin ve bebeğin hayatını tehdit eden çok ciddi bir durumdur ve tek tedavisi doğumdur. Bebeğin akciğerlerinin gelişimi de göz önünde bulundurularak doğum zamanına karar verilir. Annede gebelik kolestazı (vücuttaki safra yollarının işlevindeki bozukluk nedeniyle kandaki safra asit miktarındaki artışa bağlı olarak çeşitli şikayetlerin oluşması) veya bazı kalp hastalıkları nedeniyle erken doğumu planlamak gerekebilir.

Bebekte anne karnında gelişme geriliği ve bazı fetal anomalilerin olması durumunda erken doğum gerekebilir. Gelişme geriliğinde takip edilen parametrelerde bozulma olması durumunda ve bebeğin sıkıntıda olduğu tespit edilirse doğum planlanır.

Erken doğumun belirtileri nelerdir?

• Düzenli izlenen rahim kasılmaları (20 dakikalık sürede arka arkaya gelen 4 kasılma olması veya bir saat süresince 8 kasılmanın hissedilmesi.)
• Hekim tarafından yapılan muayenede rahim ağzında değişiklikler erken doğum belirtilerinin başında gelmektedir.

Son aylarda düzensiz gelen ve ağrılı olmayan kasılmalar “Braxton Hicks Kasılmaları” olarak adlandırılır. Bu kasılmalara, doğuma hazırlık ağrıları da denmektedir. Ancak erken doğumda kasılmalar, düzenli aralıklarla gelmekte ve sıklığı giderek artmaktadır. Ayrıca;

• Karnın alt kısmında adet sancısına benzeyen ağrılar,
• Vajina ya da karnın alt bölgesinde basınç hissi,
• Hafif kanama ve lekelenme,
• Bulantı ve kusma eşlik edebilir.

Erken doğum, bazen membran rüptürü (doğum başlamadan suyun gelmesi) ile birlikte olabilir. Suyun gelmesi istemsiz bir şekilde olur ve gebe, berrak sıvının aktığını hisseder. Bazı durumlarda az miktarda amniyon akışı (bebeğin içinde bulunduğu sıvı) tanıyı zorlaştırabilir. Gözle görünen aktif amniyotik sıvı akışının olmadığı durumlarda, özel tanısal testler ile vajendeki sıvının bebeğe ait olup olmadığı anlaşılabilmektedir. Membran rüptürü, gebelerde zaman zaman karşılaşılabilen idrar kaçırma probleminden de ayırt edilmelidir.

Erken doğum riski azaltılabilir mi?

Erken doğum riski olan gebelere öncelikle yatak istirahati ve fiziksel aktivitenin kısıtlanması önerilir. Ancak sürekli hareketsiz kalmak da gebelikte sıkıntı yaratabilir. Bu nedenle erken doğum riski değerlendirmesi doğru analiz edilmelidir.

Günümüzdeki son literatür bilgileri, erken doğum riskinin, progesteron (kadınları hamilelik dönemine hazırlayan hormon) kullanımıyla önlenebileceğini göstermektedir.

Gebelik takip sürecinde ultrasonografi ile bakılan rahim ağzı uzunluğu, erken doğumun öngörülmesinde belirleyicidir. Kişinin geçmiş öyküsüne ve ultrasonda ölçülen rahim ağzı uzunluğuna göre bazen progesteron başlanmakta bazen de rahim ağzına dikiş uygulaması yapılabilmektedir.

• Bol sıvı tüketimi,
• Sigaranın bırakılması,
• Yoğun fiziksel aktiviteden kaçınılması,
• Sağlıklı ve düzenli beslenilmesi,
• Gebelikler arasındaki sürenin kısa tutulması,
• Enfeksiyonlara karşı korunulması,
• Düzenli kontrollere gidilmesi erken doğum riskini azaltmaktadır.

Gebe, erken doğum riski yaşadığını nasıl anlayabilir?

• Karında sertleşmelerin düzenli aralıklarla gelmesi,
• Karnın alt bölgesinde baskı hissinin olması,
• Gelip giden kasık ağrıları,
• Lekelenme ve vajinal kanama tehlike bulguları olabilir. Bu belirtilerin varlığında gebe, en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Ayrıca ağrı olmadan şeffaf bir akıntı varlığında da hastaneye gidilmelidir.

Erken doğum engellenebilir mi?

Erken doğum riski yüksek olan gebelerde, riski azaltmaya yönelik yukarıda bahsedilen önlemler alınmalıdır. Ancak erken doğum başladığında, gebenin hastaneye yatırılarak izlemi yapılmalı ve erken doğum kasılmalarını azaltmaya yönelik tedaviuygulanmalıdır. Günümüzde var olan tedavilerin hiçbiri erken doğumun engellenmesinde yüzde 100 etkin değildir.

Erken doğumda önemli olan bir husus da bebeğin hangi merkezde doğurtulması gerektiğidir. Gebenin, yenidoğan yoğun bakım şartları uygun bir merkezde doğurması önemlidir. Gebe yenidoğan ünitesi olmayan bir merkezde görüldüyse, acilen üst basamak bir merkeze güvenli bir şekilde nakli sağlanmalıdır. Daha önce yapılmamışsa bebeğin akciğerlerinin gelişmesi için iğne yapılmalı ve doğum olabildiğince ertelenmelidir. Bebekte veya annede stres bulgusu varlığında bu ağrıları durdurmak tehlikelidir ve bir an önce doğum planlanmalıdır.