Kurgucu Olmak

Video editörlüğü, son yılların en gözde mesleklerinden. Video editörlüğü, uzun yıllardır ilgili sektörlerin gözde alanlarından biri olmasına rağmen son yıllarda görüntünün de egemenliğiyle popüler olmuş durumda. Özellikle sosyal medya alanında video editörlüğü, aranan işlerden biri olarak görülüyor.

Hâl böyle iken mesleğe ve alana ilginin de artması kaçınılmaz. Tabii ki her meslek dalında olduğu gibi video editörlüğü de belli başlı yetkinlik ve beceri istemektedir.  Video tekniği ve sanatı ile uğraşan ve bu bir meslek olarak icra eden kişiye video editörü denir. Video editörü, istenilen iş dahilinde video düzenleme ve sunma görevlerini edinmektedir.

Video editörlüğü mesleği aynı zamanda freelance çalışmaya da uygun bir görevler tanımına sahiptir. Günümüzde freelance çalışmanın artması ve freelance işlere müsait mesleklerin olması, video editörlüğü gibi meslekleri de popüler hâle getiriyor. Bugünkü yazımızda yeni nesil bir iş olmamasına rağmen video editörlüğünün freelance çalışmayla nasıl icra edildiğini inceleyeceğiz.

Video Editörlüğü Mesleğini Tanıyalım

Video editörlüğü, söz konusu tanımını almadan önce kurgucu olarak tanımlanıyordu. Hala kurgucu tanımı geçerli olsa da dijital medyayı da kapsayan video editörlüğü tanımı daha çok kullanılmaktadır.  Video editörünün bir diğer meslek adı ise Videographer. Üç meslek adı da aynı görev tanımını ifade etmek için kullanılır: video kurgu. 

Geleneksel ve dijital medya görüntülerinden oluşan ve belli bir düzene girmesi gereken görüntü dizinini düzenlemek, video editörünün görevidir. Video editörü ilgili görüntü üzerinde: düzenleme, montaj, kesme, efekt ve ses tasarımı işlerini yürütür. Video editörlüğü; film, dizi, sosyal medya videosu, etkinlik ve organizasyon videosu gibi işleri video kurgusuna uygun hâle getirir. Günümüzde video editörleri en çok sosyal medya videosu, düğün videosu, film ve dizi kurgusu ile ilgilenmekte ve talep edilen işlerin çoğu da bu alanlardan gelmektedir. 

Video editörlüğü, yeni nesil iş modellerinden olmamasına rağmen freelance çalışmaya uygun olmasıyla gündemde olan mesleklerden biridir. Video kanallarının izlenme oranları dikkate alındığında, video düzenleme işlerine olan ihtiyacın da arttığını görebiliriz. Video editörleri, alanlarında uzmanlaşmak adına bazı kurgu programlarını profesyonel olarak kullanan kişilerdir. Video editörlüğü mesleğine giriş yapmak isteyen birinin en az iki kurgu programını ileri seviyede kullanabilmesi gerekir.

Video editörü iş ilanlarına baktığınız zaman deneyimden önce kurgu programlarını iyi seviyede kullanma şartının öne çıktığını gözlemleyebilirsiniz. İlgili kurgu programları ise şunlardır: Adobe Premier, Adobe After Effect, Final Cut Pro ve Edius. Saydığımız kurgu programları dışında da ihtiyaca ve videonun türüne göre farklı kurgu programları kullanılmaktadır. Aynı zamanda video editörü, fotoğraf ve video çekim tekniklerine de hakim olarak gerekli çekimleri tamamlar. 

Bir video editörünü kurgu programı öğrenen bir kişiden ayıran en önemli özellik, kaliteli ve profesyonel bir iş yapabilme yetkinliğidir. Video editörü, zamanını vererek istenilen briefi çözümleyerek işini en iyi şekilde ortaya koyar. Bazen de kısa süre içinde zaman yönetimi kullanarak video içeriklerini düzenlemeye koyulur. Özellikle freelance video editörlüğü, farklı işleri belirli zamanlarda yürütebilme deneyimi istemektedir. 

Freelance Video Editörü 

Video editörü, ajanslarda, şirketlerde, film-yapım ekiplerinde veya çeşitli kurumlarda tam zamanlı çalışabildiği gibi freelance odaklı da çalışabilir. Video editörlerinin bir kısmı, uzun yıllar ajans ve film-yapım şirketlerinde çalıştıktan ve deneyim elde ettikten sonra freelance çalışma modelini geçmeyi uygun görürler. Bununla birlikte öğrencilik yıllarından itibaren freelance çalışarak freelance video editörü mesleğine adım atanlar da vardır.

Freelance video editörlüğü, proje odaklı bir çalışma gerektirir. Yani, kendinizi duyurmanıza bağlı olarak ya size teklif gelir ya da siz işe talip olursunuz. Freelance video editörlüğü de ciddi bir deneyim ve işin mutfağını bilmeyi gerektirir. Teslim ettiğiniz işlerin geri dönüşü olumsuz olur ve geri planda kalırsanız freelance video editörü olarak çalışmanız zorlaşabilir. 

İster freelance ister bir kuruma bağlı olarak çalışın, her işinizde profesyonelliğini göstermeye çalışmalısınız. Bunun için de tabii ki mesleğin eğitimi ve disiplini şarttır. Freelance video editörlüğü her ne kadar konforlu bir çalışma sunabilse de bu sadece işin görünen kısmıdır. Freelance çalışmanın da belli zorlukları ve olumsuz nitelikleri vardır. Bununla birlikte belli bir düzen oluşturmak ve planlı çalışmak, freelance modelin de idealleşmesini sağlar. Eğer freelance video editörlüğüne adım atmak isterseniz freelance iş sitelerine üye olabilir ve freelance çalışan video editörlerinin nasıl deneyim elde ettiklerini takip edebilirsiniz.

Freelance Video Editörlüğünün Zorlukları Nelerdir?

Frelance video editörlüğünün en büyük zorluğu, müşterilerin mesleği ve alanı tanımadan yaptığı değerlendirmelerle uğraşmaktır. Bazı işletme, marka ve kurumlar, freelance de icra edilebilen bir mesleğin değerini düşük bulabilmektedir. Bundan doğan yanlış kanaatler ve beklentiler, freelance video editörlerinin zamanını ve emeğini alabilmektedir. Daha çok müşteriden doğan zorluklar dışında, freelance sisteme uyum sağlayamama da video editörünü zorlayabilmektedir. Özellikle ajans ya da kurumda çalıştıktan sonra freelance sistemdeki ve müşteri profilindeki değişiklik, zaman isteyen bir durumdur. Genel olarak freelance video editörünün karşılaştığı sorunları aşağıdaki listede derledik. 

• Ne İstediğini İfade Edemeyen Müşteri

Freelance çalışmayı zorlaştıran en önemli sorunlardan biri, müşteri profilinin açık olmamasıdır. Maalesef ülkemizde ne freelance sistem doğru dürüst anlaşılmakta ne de brief nasıl verilir sorusuna uygun bir cevap verilmekte. Müşteriler, brief yani; ilgili projenin nasıl bir içeriğe sahip olması gerektiğini anlatan bir belge hazırlayarak freelance çalışana yetki verir. Türkiye'de ise brief, müşterinin yüksek beklentisini belirten ama içerik hakkında düzgün bir açıklama bulundurmayan bir özelliğe sahip. Video editörlerini zor durumda bırakan müşteri briefi, freelance çalışmada daha fazla ortaya çıkmaktadır.

Freelance bir video editörüne: "çok iyi bir proje istiyorum, üst düzey bir video olsun, herkesin izleyebileceği bir video istiyorum." gibi yüksek beklentili ve ne ifade ettiği belli olmayan briefler verilmez. Maalesef bu durum, video editörünün tekrar müşteri ile iletişim kurmasına ve nasıl bir konsept hazırlayacağını bilememe gibi sorunlara yol açmaktadır. 

• Düşük Ücretle İş İsteyen Kurum ve Müşteriler

Freelance sistemi tam olarak anlayamayan kurum ve müşterilerin yanlış algılarından biri de düşük ücretli iş yaptırma gerekliliğidir. Oysa verilen iş ya da proje, bir emek ister ve bu emeği harcayan freelance çalışanın da belli giderleri olmaktadır. Video editörlüğü eğitimi almış ve kurgu-çekim teknikleri için belli bir maliyet ödeyen kişiye, profesyonelce hitap etmek gerekir. Harcanan emek ve gideri karşılamak adına işveren veya müşterinin, işin hakkını veren bir ücret ödemesini doğal karşılaması beklenir.

Şunu da freelance video editörü olarak çalışacak kişilerin bilmesi gerekir; emeğinizin karşılığını düşük ücretlere tâbi kılarsanız hem meslektaşlarınıza hem de mesleğinize değer vermediğinizi gösterir hem de kurumların bu yanlış algıya devam etmelerine yol açarsınız. 

• Birbirinden Farklı İş ve Müşteri ile İlgilenmek

Freelance video editörü, birden fazla işle ilgilenebilir ve farklı zaman dilimleri için proje içerikleri hazırlayabilir. Bu durum en çok profesyonel video editörleri için geçerlidir. Video editörü, eğer freelance sisteme ayak uyduramazsa farklı iş ve müşteri profili ile ilgilenmek zorlayıcı gelebilir. Fakat birbirinden farklı işleri kabul etmek, farklı deneyimler edinmek ve alanı keşfetmek için güzel bir fırsattır. İşleri belli bir düzene göre ayarlamak ve kontrol etmek, kaliteli işlerin ortaya çıkması adına da önemlidir. 

• Belli Bir Profesyonellik Sonrası Gelen İşler

İşe yeni başlayan bir video editörünün kendini duyurması zaman alır. Deneyim ve profesyonellik, işlerin fazlalığı ve niteliği ile ilgilidir. Dolayısıyla freelance işlere adım atmak için kaliteli bir video editörlüğü eğitimi almak ve mezun olmayı beklememek gerekir. Özellikle iletişim bölümleri ile ilgili bir eğitim görüyorsanız freelance video editörlüğüne başlamak adına iş ilanlarını takip edebilir ve kendi portfolyonuzu oluşturabilirsiniz. Freelance sistemde öne çıkmak adına küçük işlerle deneyim elde edebilirsiniz.

Kurgu Operat&#;r&#; Ne Demek?

Kurgu operatörü nedir sorusu şöyle yanıtlanabilir; montaj ekibi içerisinde tüm işitsel ve görsel yapımların temel grafik ve ses düzenlemelerini, görüntü montajını ve altyazılarının denetlenmesini gerçekleştiren çalışandır. Kurgu işlemi, ses ve görüntünün bir konsept veya senaryo kapsamında uyumlu bir şekilde sıralanmasıdır. Hazırlanan program, film, dizi ve farklı görsel sunumların video düzenlenme işini gerçekleştiren kişiler kurgu operatörü olarak adlandırılır.

Kurgu Operat&#;r&#; Ne İş Yapar, G&#;rev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Haber, belgesel, film, reklam, müzik, eğlence ve daha pek çok görsel ve işitsel yapımın montajını yapan kurgu operatörü, kurgu programı üzerinden görüntü, temel ses ve grafik düzenlemeleri yaparak son aşamada kalite kontrolünü gerçekleştirir. Kurgu operatörü görev tanımını açıklayan görev ve sorumluluklar şöyle sıralanabilir;

• Proje yapımı için altyazı dosyası hazırlamak ve kontrol etmek,
• Program yapımı uygulamaları öncesinde kurgu tasarımı konusunda programın yapımcısı, yönetmeni ile koordineli bir şekilde çalışma sergilemek,
• Kurgu ihtiyaçlarının ve beklentilerinin uygulanabilirliğini değerlendirmek,
• Senaryo ve metni inceleyerek programın estetik ve teknik bütünlüğünü sağlamak amacıyla ışık, çekim ve ses kaydına dair görüşlerini yönetmenle paylaşmak,
• Yapım çalışmaları öncesinde kurgunun programa sağlayabileceği yaratıcı çözümleri yapımcı ile paylaşmak,
• Kurgunun tüm süreçlerini planlamak,
• Kurgu öncesinde kurgu tekniği, müzik, efektler ve görüntü konusunda gerekli ihtiyaçları belirlemek,
• Prodüksiyonların yenilikçi ya da sıra dışı yönlerini tespit ederek kurgu yaklaşımını ve yöntemini belirlemek,
• Kurgu sürecini kolaylaştırabilecek değişikliklere ilişkin yönetmen ve yapımcılara öneri sunmak,
• Var olan bütçe ve zaman sınırları içerisinde teknik ve estetik gereksinimleri karşılayabilecek nitelikte özel efekt imkanlarını ve farklı veri formlarını seçmek,
• Gerekli olan görüntü oranı, format dönüşümleri ile ilgili olarak altyazı, grafik ve efekt uzmanları gibi prodüksiyon çalışanlarını bilgilendirmek,
• İstenen kapasitede ve formatta yeterli kayıt materyaline sahip olunduğunu ve montaj için gerekli materyallerin kullanıma hazır olup olmadığını kontrol etmek,
• İhtiyaç duyulan ekipmanları kullanım için hazırlamak, eksik olması hâlinde ilgili kişilere bildirmek,
• Her ses ve görüntü kaynağından alınan sinyallerin standart parametreler içinde olup olmadığını teyit etmek,
• Kurgu yönetmeninin kendisine verdiği diğer sorumlulukları yerine getirmek,
• Kurgu hazırlık aşamasında meydana gelen arıza ve problemleri ilgili kişilere iletmek.

İlgili maddeler, kurgu operatörü ne iş yapar sorusunun yanıtı niteliğindedir.

Kurgu Operat&#;r&#; Olmak i&#;in Hangi Eğitimi Almak Gerekir?

Kurgu operatörü nasıl olunur sorusuna şöyle yanıt verilebilir; üniversitelerin iki yıllık eğitim veren meslek yüksekokullarının Radyo ve Televizyon Programcılığı ya da İletişim fakültelerinin dört yıllık Radyo ve Televizyon bölümlerinden mezun olmak gerekir. Televizyon ve radyo gibi medya kanallarında görev yapacak olan kurgu operatörleri, üniversite eğitimleri süresince staj yaparak mesleğe adım atabilirler. Kurgu operatörü olmak isteyen kişiler, ilgili eğitim kurumlarından; video kurgu ve montaj teknikleri, kurgu teknikleri ve görsel efekt gibi konularda eğitim alabilirler.

Kurgu Operat&#;r&#; Olmak i&#;in Gereken Şartlar Nelerdir?

Medya sektöründe aktif olarak görev yapan, görsel ve işitsel projelerin tümünde montaj işlemini gerçekleştiren kurgu operatörü adayının işe alımda bazı niteliklere sahip olması beklenir. Bu nitelikler şu şekilde sıralanabilir:

• Üniversitelerin ilgili programlarından mezun olmak,
• Tercihen prodüksiyon şirketlerinde kurgu üzerine bir iş tecrübesi bulunmak,
• Kurgu programlarını iyi derecede kullanabilmek,
• Yaratıcı olmak ve detaylara önem vermek,
• Temel görüntü ve ses bilgilerine sahip olmak,
• Dinamik bir yapıya sahip olup ekip çalışmasına yatkın olmak,
• Kurgu esnasında karşılaşılabilecek teknik sorunları giderebilecek mesleki İngilizce bilgisine sahip olmak,
• İletişim becerisi yüksek olmak,
• Analitik düşünmek ve çözüm odaklı olmak,
• Esnek çalışma saatlerine uyum sağlayabilmek,
• Altyazı formatı ve düzenleme programları hakkında bilgi sahibi olmak,
• Estetik ve sanatsal bir bakış açısına sahip olmak.

Kurgu Operat&#;r&#; İşe Alım Şartları Nelerdir?

Televizyon, radyo ve sinema sektöründe görev yapacak olan kurgu operatörü adaylarının işe alım şartları arasındaki en önemli kriterlerden biri; kişinin Türkiye’nin her yerinde ve tüm stüdyolarda çalışabilecek yeterliliğe sahip olmasıdır. Mesleğini icra eden kurgu operatörünün genel çalışma şekli, program yapımcısı, yardımcısı, yönetmen, yönetmen yardımcısı, kurgu yönetmeni ile koordineli olmayı gerektirir. Dolayısıyla etkili iletişim kurabilmek, takım çalışması yaparak iş birliği içinde çalışabilecek olmak bu meslek mensubu adaylarda aranan önemli nitelikler arasındadır. Pozisyon; hafta içi, hafta sonu, resmi tatil ve vardiya usulüyle çalışmayı da gerektirebilir. Bu sebeple kurgu operatörü adaylarının yoğun iş temposuna ayak uydurabilmeleri ve bu çalışma koşullarına engel olabilecek herhangi bir sağlık sorununa sahip olmamaları önemlidir. Kurgu operatörleri güncel teknolojiyi takip etmeli, kurgu programlarının güncel versiyonları konusunda kendisini geliştirebilmeli ve bunu kendi çalışmasına entegre edebilmelidir. Aynı zamanda stres yönetimi yapabilen, proaktif ve sorunlara karşı analitik ve pratik çözümler sunabilen kişiler, kurgu operatörü pozisyonu için uygun adaylardır. Kurgu operatörü, film prodüksiyonlarında, radyo ve televizyon kanallarında ve tüm medya şirketlerinde çalışabilir. Kurgu operatörü maaşları, proje büyüklüğüne göre farklılık gösterebilir. Bununla birlikte kurgu operatörünün yetkinlikleri de maaşlarını belirler. Siz de bu alanda çalışmak isterseniz , üzerinden inceleyebilirsiniz. Belirlenen niteliklere sahip olan adaylar bu iş ilanlarını değerlendirebilir. seafoodplus.info'te bulunan filtreleme özelliklerini kullanarak yaşadığınız veya çalışmak istediğiniz şehirdeki ilanları da görüntüleyebilirsiniz. Örneğin; İstanbul'da kurgu operatörü olarak çalışmak isteyen kişiler, İstanbul kurgu operatörü iş ilanlarını inceleyebilir ve kendilerine uygun ilanlara başvurabilirler.

Kurgu Operat&#;r&#; İş İlanları

Türkiye sinemasının en yetenekli kurgucularından Çiçek Kahraman, geçtiğimiz aylarda Emin Alper’in Kız Kardeşler filmi ile The Protector dizisindeki işleriyle karşımızdaydı. Yakın zamanda Netflix’te kurgu süpervizörü olarak da çalışmaya başlayan Kahraman’a kurgu işine dair merak ettiğimiz her şeyi sorduk.

Bir filmin kurgu süreci tam olarak hangi aşamada başlıyor? Kabul ettiğin bir işe genellikle senaryo aşamasında mı dahil oluyorsun, yoksa çekimleri tamamlanmış ham görüntüler bütününü devralarak başladığın işler daha mı fazla oluyor?
Elbette ideal olanı senaryo yazılırken dahil olmam, ancak bu her zaman mümkün olmuyor. Bazen çekime girerken, bazen çekimler bitince, hatta bazen kaba kurgu çıktıktan sonra bile teklifler aldığım oluyor. Ama çoğunlukla senaryo bitince dahil oluyorum.

Her yönetmenin kurgu sürecindeki varlığı değişkenlik gösterebiliyor. Sen özellikle kaba kurgu sürecinde yalnızca tek başına çalışmayı sevenlerden misin? Yoksa işin yönetmeniyle birlikte mesai harcamayı tercih edenlerden misin? 
Ben çekilen malzemeyle önce şöyle bir tek başıma haşır neşir olmayı tercih ediyorum. Belki bir iki hafta. Sonrasında yönetmen-kurgucu ilişkisinin dinamiğine bağlı olarak çalışma yöntemini belirliyoruz. İlk defa çalıştığım yönetmenlerle bizim için hangi yöntemin işlediğini deneye yanıla buluyoruz. Bazen bütün süreyi birlikte geçiriyoruz bazen de ben kurgu zamanının çoğunu tek başıma geçiriyorum.

Kurgu sürecinde senaryonun ne kadar dışına çıkıyorsun? Senaryo kurgusu ile filmin montajı arasındaki ilişki, özellikle izleyiciler ve kimi zaman eleştirmenler tarafından sıklıkla karıştırılabiliyor. Senin kurgu sürecinde, senaryo kurgusunu değiştirecek ölçüde katkıların ya da fikirlerin oluyor mu? Bu tipte durumlar ne sıklıkta yaşanıyor ve yönetmenler tarafından genellikle nasıl karşılanıyor?
Senaryo kurgusu ile filmin montajı oldukça sık karıştırılıyor, çok doğru. Memento bunun en güzel örneği. Memento’nun geçmişe ve geleceğe atlamalı anlatımından bahsettiğimizde, aslında senaryosundan bahsediyoruz ama filmin bu yapısı senaryo başlığı altında değil kurgu başlığı altında yazıldı, çizildi, tartışıldı. Filmin kurgucusunun çok daha maharetle kurguladığı filmler varken (Matchstick Men, Insomnia, vb.) hâlâ en çok bu filmiyle anılması da cabası. Benim deneyimime gelince, filmin yapısı lineer olmak zorunda değilse sahnelerin yerini değiştirdiğim çok oluyor. Kurgu başladığında senaryo çöpe atılır, denir. Bu elbette senaryoyu küçümsemek için söylenmez; film yapımının yeni bir evresine girildiğini, çıkış noktamızın artık kağıtta yazanlar değil çekilen görüntüler olduğunu anlatmak için kullanılan bir sözdür. Bazı sahneler birçok sebepten yazıldığı amaca hizmet etmeyebilir ve bu sebeple filmde yer almaz. Bazı sahneler beklendiğinden başka şekilde işler, o yüzden yeri değişebilir. Bu her kurgucu ve film için geçerli. Kurgu süreci bu tür değişikliklerden bağımsız düşünülemez. Örneğin Yozgat Blues’un (Mahmut Fazıl Çoşkun) kurgusu sırasında sahnelerin yerini değiştirerek denemeler yaptık ve bazı sahneleri çıkardık. Hatta çıkardığımız sahnelerden dolayı oluşan bilgi eksikliklerini gidermek için kurgu esnasında yeni sahneler yazıldı ve ek çekim yapıldı. Ama o filmin süreci onu gerektiriyordu, bu her film için böyle olmak zorunda değil. Ancak yine aynı yönetmenin yönettiği Anons örneğinde bir sahnenin bile yerini değiştirme imkânımız olmadı çünkü filmin lineer anlatımını bozamıyorduk.

Bir kurgucunun montaj sürecinde karşılaştığı en büyük zorluklar hangileri? Ham görüntüleri izlerken en sık karşılaştığın hatalar neler oluyor?
Malzeme eksikliği, teknik sıkıntılar, ses kayıt problemleri, oyunculuk tutarsızlığı, devamlılık sorunları… Bunlar ham görüntülerde denk gelebildiğimiz sorunlar. Bu yüzden set esnasında bir asistanın mutlaka çekilen malzemeleri bu tür teknik aksaklıklar için izleyip kontrol etmesi gerekir. Montaj sürecinde karşılaştığımız zorluklara gelirsek… Dilediğimiz çalışma koşullarının sağlanmaması olabilir. Örneğin: rahat edebileceğimiz sessiz bir oda, güncellenmiş ekipman ve yazılımlar, yaşadığımız bilgisayar problemlerinde sağlanacak teknik destek gibi. Bu koşullar sağlandığında işimize daha odaklı çalışabiliriz. Departmanlar arası iletişim eksikliği sorunlar doğurabilir. Örneğin benden sonra çalışacak ses ve renk ekibinin talepleri bana iletilmezse işi onlara doğru şekilde teslim edemem. Aynı şekilde benim taleplerim setteki reji ekibine, devamlılık sorumlusuna ve görüntü ekibine iletilmezse onlar da bana malzemeyi doğru teslim edemezler. Bunun için bu iletişimlerden sorumlu bir post-prodüksiyon süpervizörü ile çalışılması çok mühim. Kurgu esnasında yönetmenle iletişim aksarsa bu da bir sorun olabilir. Yönetmenle filmin kurgusunun gidişatı hakkında sürekli aynı sayfada olmaya özen göstermek gerekir.

Sinema ve televizyon dünyasında sıkça dillendirilen &#;Kurgu masasında toplanır nasılsa&#; klişesi hakkında ne düşünüyorsun? 
Bu elbette profesyonel bir tavır değil. Üstelik sette bu şekilde geçiştirilen sahneler kurgunun süresini uzattığı ve/veya post-prodüksiyona fazladan iş çıkardığı için genelde pahalıya mal olur. Yeterince profesyonel bir ekibin bu klişeden uzak durması beklenir.

Kurgudayken filmin ses bandıyla ilişkin nasıl oluyor? Bir işin kurgusunu yaparken müzik olabilecek bir sahneye referans müzik yerleştirdiğin ya da filmin ses tasarımına dair fikir verebilecek katkılarda bulunma eğilimin oluyor mu? 
Her zaman. Hatta aksi imkânsız çünkü ses bandı filmin kurgusu üzerinde belirleyici oluyor. Ses referansları tamamlanmadan kurguyu kilitlemek bence sağlıklı değil. Diyelim bir plana rüzgâr sesi koyduğunuzda, planı belki başka yerinden kesmek isteyeceksiniz, ya da rüzgâr sesiyle o plan değil, onun alternatifi daha iyi işleyecek. Ben sahneyi sesleriyle düşünüp kurguluyorum ve o sesleri yerleştiriyorum. Ses bandı kurgudan bağımsız olarak düşünülemez. Müziğe gelince, eğer müzisyen kurgu esnasında çalışmaya başlarsa, birlikte çok keyifli bir çalışma yürütülebilir. Böylece müzisyenin kurguya, kurgunun müziğe katkısı olur. Kurguladığım bazı sahnelere kurgu bittikten sonra yapılan müzikleri görünce yüreğime indiği olmuştur. Böyle sürprizleri yaşamamak için filmin müziklerinin bestelenmesine kurgu ile aynı zamanda başlama imkânı varsa her zaman onu öneriyorum. Müzik olmadan kurguladığım bir sahneye, müzisyenden gelen beste birebir oturduğu zaman doğru iletişimi kurmuşuz demektir. Kurgunun ritmi ile müziğin ritmi oturuyorsa her ikimiz de doğru yoldayız demek oluyor.

“Duygusal, fiziksel ve zihinsel olarak yoğun bir süreç kurgu. Bu sebepten dolayı birçok yönetmen kurgu yapmayı bilse bile bir kurgucu ile çalışmayı seçiyor. Bizim işimizin hatırı sayılır bir kısmı yönetmeni rahat ve güvende hissettirmek.”

Özellikle uzun metrajlı filmlerde kurgusunu kendi yapan yönetmenler hakkında ne düşünüyorsun? Kurgu sürecinde farklı bir profesyonelin varlığı sence neleri değiştiriyor?Bazı yönetmenler kurgu yapmayı biliyorlar ve kendi filmlerini kurgularken de oldukça iyi iş çıkarıyorlar. Örneğin Reha Erdem. Tanıdığım en iyi kurguculardan biri. Ancak kurgu set gibi değil, çok yalnız bir süreç. Bu süreci tek başına geçirmenin de oldukça zor olacağını düşünüyorum. Örneğin Reha Erdem bir filminin kurgusu esnasında zona olduğunu anlatmıştı. Duygusal, fiziksel ve zihinsel olarak yoğun bir süreç kurgu. Bu sebepten dolayı birçok yönetmen kurgu yapmayı bilse bile bir kurgucu ile çalışmayı seçiyor. Bizim işimizin hatırı sayılır bir kısmı yönetmeni rahat ve güvende hissettirmek. Bu şekilde aramızdaki iletişim hem daha sağlıklı ilerliyor hem de filme daha rahat odaklanabiliyoruz. Özetle: uzman bir kurgucunun başka bir göz olarak bir filme katkısı bulunacaktır ama yönetmenin kendisi bu deneyimi tek başına yaşamak istiyorsa, bu onun kararıdır. Çünkü iki ihtimalde ortaya çıkacak filmler mutlaka farklı olacaktır.

Son aylarda çok konuşulan Bohemian Rhapsody&#;nin kurgu meselesi hakkında ne düşünüyorsun? Film yönetmensiz tamamlandı ve kurgucu John Ottman&#;ın kazandığı Oscar ödülünün de özellikle bu nedenle verildiği söyleniyor. Ancak filmde Ottman&#;ın kendisinin de kabul ettiği çok bariz hatalar söz konusu. Sen filmi görebildin mi, bu konuyu nasıl değerlendiriyorsun?
Evet filmi gördüm. Filmden bir toplantı sahnesi sosyal medyada çok paylaşıldı; gerçekten de kurgusu iyi olmayan bir sahne.  Ancak, bu tür sahneler filmin kurgusu tümünde iyi ise seyirci tarafından mazur görülebilir.  Bu durumda o da geçerli değildi, çünkü filmin genelinde aksayan bir kurgu ve bir ritim sorunu vardı. Bu sahne de bunun temsili gibi paylaşıldı diye düşünüyorum. Benim film ile ilgili sıkıntılarımın çoğu senaryo kaynaklı ve bu sıkıntılar kurguda da zorluk çıkarmış olabilir. Örneğin karakter gelişimlerinin anlatımında eksikler vardı. Karakterlerin motivasyonları, zaafları, güçlü yanları senaryoda yeterince verilmemişse, bu karakterlerin ‘ark’larını kurguda da geliştiremezsiniz. Film yönetmensiz bitince, kurguda son kararları yapımcılar vermiştir yüksek olasılıkla. Bu da filmin finali ile ilgili sıkıntımın cevabı olabilir. Filmin son 20 dakikasında gerçek zamanlı bir konser izliyoruz. Filmin o ana kadar bizi getirdiği yerden sonra beklediğimiz çözülmeler, mini ‘climax’ler ve hatta katarsisler yerine 20 dakika boyunca sabit bir tempoda (öykü anlamında) giden bir canlı müzik konseri güçlü bir final (yine öykü adına)  sağlamıyor. Ama sahnede, müzik tarihin belki de en önemli konserlerinden birini büyük bir ustalıkla birebir yeniden canlandırılması elbette çok büyük bir prodüksiyon başarısı. Yapımcıların önceliği öykü değil bu prodüksiyon güzellemesi olmuş olabilir. Filmin bütün kurgu sorunlarına rağmen, kurgucusunun böyle sorunlu bir yapım sürecine sahip bir filmde neleri kurtarmış olabildiğini de görüyorum.

“Kurgu ödülünü değerlendirirken şöyle bir açmaz var: kurgu sürecinde ne olduğunu dışardan kimse bilemez. Kurguda neyin ne kadar değiştiğini nerelerden nerelere gelindiğini ancak orada olanlar bilebilir.”

Bugüne kadar çok sayıda En İyi Kurgu ödülünün de sahibi olmuş bir profesyonel olarak Türkiye&#;deki ve dünyadaki ödül sistemi hakkında ne düşünüyorsun? Sence kurgu gibi son derece teknik bir ödülü, mevcut jüriler doğru değerlendirebiliyor ya da işleri ayırt edebiliyor mu?
Kurgu ödülünü değerlendirirken şöyle bir açmaz var: kurgu sürecinde ne olduğunu dışardan kimse bilemez. Kurguda neyin ne kadar değiştiğini nerelerden nerelere gelindiğini ancak orada olanlar bilebilir. İzlediğiniz filmin kurgusunu işletmek için belki mucizeler yaratılmıştır ya da tam tersi kurgu çok daha iyi olabilecekken daha azıyla yetinilmiştir.  O yüzden, verilen kurgu ödüllerinin çoğu isabetsiz diyemeyiz ama değerlendirmesi zor bir kategori olduğu aşikâr. Jürilerde bir kurgucu bulunması belki bu konuda yardımcı olabilir. Mesela, kurguladığım filmler arasında kurgusundan en memnun olduklarımdan biri Uzak İhtimal hiçbir kurgu ödülü almadı, ama filmin kurgusu çok konuşuldu. Biraz kaderci, belki de züğürt tesellisi gelecek kulağa ama, zaman herkese hakkını verir diye düşünüyorum. O jüri sizin yaptığınızı göremese bile, gören birileri mutlaka oluyor. Her ne olursa olsun kurgu ödülünün verilmesini değerli buluyorum. Kurgucular olarak görünürlüğümüzün artması için çok çaba veriyoruz. Son senede kurgucuların görünürlüğü Türkiye’de ve dünyada daha da arttı. Bunda, festivallerde kurgu ödüllerin verilmesinin de etkisi oldukça büyük. senesinde İFF’de Yeşilçam döneminin duayen kurgucusu Mevlut Koçak’a onur ödülü verileceğinde, zamanın festival direktörü Azize Tan benden katalog yazısını yazmamı istemişti. Ben de o vesile ile Mevlut Bey ile tanışma ve konuşma fırsatı buldum. Bana zamanında Antalya Film Festivalinde kurgu ödülünün de verilmesi için nasıl uğraş verdiğini anlattı. Ben de bundan ilham alarak İstanbul Film Festivali yönetimiyle konuştum ve ödül kategorilerine o seneden sonra kurgu da eklendi. Bizim için görünür olduğumuz her festival bir kazanım.

“İnsanlar İstanbul Film Festivalindeki GOT gösterimine sabah dörtte gittiler mesela. Bu gibi örnekler bana sinema salonlarının geleceği adına umut veriyor. Ancak bu kadar çok insana erişen bir gösterim platformunun aynı zamanda üretici olması, üretilecek dizi ve filmlerin içeriğini oldukça etkileyeceğe benziyor.”

Netflix&#;in The Protector’ında çalıştın ve hemen ardından Netflix’te kurgu süpervizörü oldun. Bu denli büyük bir şirketle çalışma tecrübesinden biraz bahseder misin? Kurgu sürecinde ne kadar özgürsün ve online streaming platformları ile sinemanın geleceği arasındaki bağ hakkında neler düşünüyorsun?
Netflix oldukça kurumsal çalışan bir şirket. İş tanımlarının net olduğu ve bu tanımların dışına çıkılmayan bir yapı geliştirilmiş. Bu da örneğin benim kurgu dışında bir şeyden sorumlu olmamam ve bu sayede sadece işime konsantre olabilmem demek. Los Angeles ve Avrupa’daki merkezleri Amsterdam ile iletişim halinde çalıştığımız için çalışma ve toplantı saatleri buna göre ayarlanıyor. Kurgu süreci boyunca üç ayrı zaman diliminde çalışıyoruz. Bu da bazen nefes almadan çalışmak demek olabiliyor çünkü örneğin: Yatmadan önce gönderdiğimiz sahnelere biz uyurken onlar çalıştığı için, uyandığımızda revizyon gelmiş olabiliyor. Prodüksiyonun her aşamasında yaratıcı ekibin dahil olması teşvik ediliyor. Ben senaryoları okuduğumda fikirlerimi yönetmenle paylaşıyorum ya da kurgu süresince senarist mutlaka her bölümün kurgusuna bizzat revizyon veriyor, ve bazen bazı sahneleri yeniden yazıyor. Bu işbirliğini çok faydalı buluyorum. Streaming platformları ile ilgili soruna gelince, ben sinema salonlarının sonunun geldiğini düşünenlerden değilim. Biz günlerdir Game of Thrones’u izleyecek salon ayarlamaya çalışıyoruz. İnsanlar İstanbul Film Festivalindeki GOT gösterimine sabah dörtte gittiler mesela. Bu gibi örnekler bana sinema salonlarının geleceği adına umut veriyor. Ancak bu kadar çok insana erişen bir gösterim platformunun aynı zamanda üretici olması, üretilecek dizi ve filmlerin içeriğini oldukça etkileyeceğe benziyor. Türkiye ve diğer ülkeler için ise dışarıdan gelen bir içerik üreticisinin, bir ülkenin kültür sektöründe gittikçe artan bir role sahip olmasının elbette bir sonucu olacaktır. Bunun ne olacağını zaman gösterecek.

Türkiye ve dünyadan işlerine hayranlık duyduğun kurgucular kimler? 
Öğrencilik yıllarımda Bonnie ve Clyde’ı kurgu programına alıp filmi kare kare incelediğimi hatırlıyorum. Kurgucusu Dede Allen efsane bir kurgucuydu. Hangi karede kesmiş, diyaloglarda tepkileri nasıl yerleştirmiş, sahneyi hangi planlarla açmış kapatmış… Hepsini inceliyordum. Meşhur araba tarama sahnesini plan plan ezbere biliyordum zamanında. İlk kurgu ustam desem yeridir. The Breakfast Club’dan Dog Day Afternoon’a sinemacı olmaya karar vermemde etkili olan birçok filmin kurgucusudur.

Severek takip ettiğim günümüz kurgucularından birkaçını saymam gerekirse Sean Baker (The Florida Project), Nelly Quettier (Beau Travail, Holy Motors, Happy as Lazzaro) Pietro Scalia (Black Hawk Dawn) Sally Menke (Inglorious Basterds), Patricia Rommel (Lives of Others) Cecile Decugis (Breathless,  Blows)… Elbette burada yakın zamanda kaybettiğimiz nevi şahsına münhasır bir insan olan kurgu ustası Ayhan Ergürsel’i (İklimler, Üç Maymun) anmadan geçemeyeceğim. Çok ilham verici bir meslektaşımızdı.

Bugüne dek Taylan Kardeşler&#;den Ümit Ünal&#;a, Tayfun Pirselimoğlu&#;dan Seyfi Teoman&#;a, Emin Alper&#;den Mahmut Fazıl Coşkun&#;a çok sayıda önemli yönetmenin filmlerini kurguladın. Peki, dünyada çalışmayı dilediğin, sinemalarına hayranlık duyduğun yönetmenler var mı?
Andrea Arnold sinemasını çok seviyorum, çok isterdim onla çalışmayı. IFF’de jüri başkanlığı için kısa süre önce burada olan Lynne Ramsey de hayranlık duyduğum yönetmenlerden. Greta Gerwig, Phoebe Waller Bridge, Valeska Griesebach, Malgorzata Szumowska, Helke Sander ilham aldığım ve çalışmak isteyeceğim yönetmenlerden bazıları.