Balıklarda Böbrek Var Mı
kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Kemikli balıklar ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
kaynağı değiştir]
görüntülenme
Cevap Ver
Benzerlik doğru, ama önce suda yaşamda, boşaltım sistemi olan böbrek bir organ olarak gelişmiş; bu organın baş kısmı balıklarda özel salgılar üreten ve bağışıklığa katkıda bulunan bir organa evrilmiş; kuşlarda böbreklerden ayrılarak bağışıklığa özel bir organ halini almış. Memelilerde çeşitlenip vücudun farklı bölgelerine toplanmıştır.
Ilkel bağışıklık cevabı da ilk etapta sölenterlerdr koruyucu dış kabuk/deri ve deri bütünlüğü bozulduğu taktirde hem onarıcı hem yabancı cisimlere yapışıp bağlanan sümüksü bir salgıdan oluşuyor. Evrimin ilerleyen basamaklarında bu salgının içeriğinin ve aktivite şeklinin çeşitlenmeye başladığı görülüyor. Linkte teleost balığının böbreğinin baş kısmının bağışıklık (sitokinler), tiroid ve adrenal bez görevi gördüğü ile ilgili yayın mevcut.
Evrimin ilerleyen basamaklarında balıklardan sonra gelen kuşlara gelindiğinde burca Fabricius olarak bilinen B hücrelerinin ilk keşfedildiği (ve burca hücreleri oldukları için B hücreleri diye anılan) spesifikleşmiş bir bağışıklık organı ile karşılaşıyoruz. Bu organ da kuşlarda kloakanın üstünde ve böbreklere yakın bir konumda. Evrim basamaklarında da bağışıklık organı böbrekten ayrılıp uzaklaşmakta, ama aynı zamanda adrenalin gibi bazı hormonlar hala böbrek üstü bezlerinden salınmakta.
Boşaltım Sistemleri Boşaltım Sistemi Nedir
Hücrelerde metabolik olaylar sonunda oluşan zararlı veya işe yaramayan artıkların organizmadan uzaklaştırılmasına Boşaltım denir.
Homeostazi ve Boşaltım
Metabolizma artıkları yada ihtiyaç fazlası besinlerin hücreden uzaklaştırılması için boşaltım sistemleri kurulmuşfunduszeue.infolizma artıkları veya ihtiyaç fazlası besinlerin atılması hücrenin iç orta sabit tutar.Hücrelerin ,kanın,doku sıvısının ortan belli değerler arasında sabit tutulmasına homeostazi denir.
Boşaltım ile ilgili görülen adaptasyonlar
Tatlı suda yaşayan hayvanların iç sıvıları dikkati çekecek kadar çevresindeki ortamdan daha hipertoniktir(Hücreler içerisinde madde çok su az). Bu yüzden tatlı suda yaşayan hayvanların büyük bir kısmında bir uyum olarak derilerinde geçirğenlik kitin ve pullarla örtülmek sureti ile büyük ölçüde azalmıştıfunduszeue.infoa su girişi hipotonik(Madde az su çok) idrarla dengelenir. Bundan dolayı tatlı su balıkları su içmez,Glomerulusları büyüktür(Çünkü maddenin çoğu süzülmesi ve geri emilmesi gerekir).Solungaçlardan tuz emilir.
Tuzlu suda yaşayan hayvanların iç ortamları dışa göre hipotonik olduğundan ,vücut içerisindeki su dışarı çıfunduszeue.infoa su kaybı tuzlu su içilmesi ile ve az izotonik idrarla funduszeue.infoi Tuz aktif taşıma ile solungaçlardan atılıfunduszeue.infoulusları küçük.
Köpek balıkları denizlerde yaşamalarına rağmen glomerulusları iyi gelişmiştir. Köpek balıklarında amonyak üreye dönüştürülerek vücut dışına atılır. Kan, deniz suyuna göre hafif hipertonik dir,idrar hipotonikdir.
BİR HÜCRELİLERDE BOŞALTIM
Terliksi hayvanda vurgan koful (Kontraktil koful) fazla suyu dışarı funduszeue.infosyumu damıtık suya konursa funduszeue.infoktil koful paremesyumda iki tane funduszeue.info kasılırken diğeri gevşfunduszeue.info aktif taşıma ile atılır.
Denizlerde yaşayan tek hücreli canlılarda kontraktil koful bulunmaz.
BİTKİLERDE BOŞALTIM
Bitkilerde özelleşmiş bir boşaltım sistemi funduszeue.infoerde bu olay bir problem değildir.Çünkü:
1-)Bitkilerde metabolik hız aynı büyüklükteki veya kütledeki bir hayvana göre daha düşüktüfunduszeue.info sabit bir yerde yaşar.
2-)Yeşil bitkiler katabolizma sonucu oluşan artık ürünlerini anabolizma reaksiyonlarında kullanırlar.
3-)Bitkilerin yapısında karbonhidratlar proteinlere göre daha çok bulunur. Karbonhidrat metabolizması sonucu CO2 ve H2O oluşur.
Kara bitkilerinde CO2 moleküler halde suyun fazlası terleme ile stomalardan difüzyonla dışarı atılıfunduszeue.info ile dışarı atılamayan fazla su yaprakların kanarlarında bulunan hidatotlar’la (Su savağı) damla halinde dışarı funduszeue.info olaya damlama (Gutasyon) denir.
Hidatotların çalışması özel koşullara bağlıdır
a-)Hava neme doymuştur.
b-)Toprak ya sulandığı için veya yağıştan dolayı çok suludur.
c-)Terleme hızı minimumdur.(Havadaki nem oranı çok yüksek olduğu için)
Hidatotla atılan su miktarı terleme ile atılan su miktarından daha azdır. Damlama esnasında bir miktar tuzda atılıfunduszeue.infoı bitki türleri ihtiyaç fazlası organik bileşikleri ve CO2’in bir kısmını kökleri ile dışarı verirler.
Bazı bitkilerde zehirli maddeler suda çözünmeyen tuzlar şekline çevrilmekte ve zararsız hale funduszeue.info kofullarda çoğunlukla kalsiyum oksalat kristalleri halinde birikir,yaprak dökülmesi ile dışarı atılır.
HAYVANLARDA BOŞALTIM
Sünger ve sölenterler de metabolizma artıkları vücut yüzeyinden düfüzyon ile atılır.Sölenterlerde NH3 ve CO2 gibi boşaltım maddeleri vücut boşluğuna (Gastro vasküler sistem) geçer.
Protonefridyum
En basit boşaltım sistemine protonefridyum funduszeue.infoya,tenya gibi yassı solucanlarda görülüfunduszeue.info hücreleri vücudun su dengesini sağfunduszeue.info2 ve NH3 gibi artık maddelerde difüzyonla vücut yüzeyinden dışarı atılır.
Nefridyum
Toprak solucanı ve halkalı solucanlarda görülüfunduszeue.info solucanının her halkasında iki ucu açık olan nefridyum denen boşaltım organı funduszeue.info halkadaki nefridyumlar bağımsız hareket ederler.
Malpighi Tüpleri
Eklem bacaklılarda ( Böceklerde) bulunan boşaltım organı Malpighi tüpleridir.Ürik asit dışkı ile birlikte dışarı atılır.
Omurgalılarda 3 tip böbrek vardır
1-)Pronefroz => Balık, kurbağa embriyoları ve köpek balığı erginlerinde bulunur.
2-)Mezonefroz => Balık kurbağa erginleri, memeli,kuş ve sürüngen embriyolarında bulunur.
3-)Metanefroz => İnsan kuş sürüngen ve memeli erginlerinde bulunur.
Üreme ve boşaltım sisteminin ikisine birden Ürogenital sistem denir. Erkeklerde wolf kanalı spermleri ve idrarı dışarı funduszeue.infoşilerde müller kanalının boşaltımla bir ilgisi funduszeue.info yumurtaları taşır ve dışkılığa açılıfunduszeue.infoşilerde wolf kanalı yalnızca boşaltım maddelerini taşıfunduszeue.infolerde ise müller kanalından yumurta kanalı,uterus ve vajina gibi yapılar gelişir. Balık,kurbağa, kuş ve sürüngenlerde üreme hücreleri,boşaltım maddesi,sindirim artıkları kloaktan dışarı açılıfunduszeue.infolerde sindirim artıkları anüs den atılır.
Evrimsel sıraya göre basit den karmaşığa
Kontraktil koful (Paremecium) => Protonefridyum(Yassı solucan) => Nefridyum(Halkalı solucanlar) => Malpighi tüpleri(Böçek) => Böbrekler(Omurgalılar).
Metabolik artıklar
Protein ve nükleik asitlerin parçalanması ile azotlu artık ürünler meydana gelir.
O2’liSolunum
Protein => Aminoasit => Amonyak(NH3)
Amonyak (NH3)
Azotlu artık proteinlerin enerjiye çevrilmesi ile oluşur. Azotlu artıkların ilk hali amonyaktır(NH3).Amonyak vücut içerisinde çok etkili bir funduszeue.infoğı amonyak olarak atabilmek için çok su harcamak funduszeue.info hayvanlarının böyle bir problemi olmadığından cömertçe su kullanarak amonyağı funduszeue.infocium,Hidra,Planaria,balıklar ve vb.
Ürik asit
Böcekler ve kuşlarda,sürüngenlerde amonyak ürik asite dönüştürülerek dışarı atılır.Ürik asit sentezinde çok az su kullanılır.
Böylece böcek,kuş ve sürüngenler
a-)Daha az su kullanmış olurlar ve vücutlarında az su bulunur.
b-)Az su bulunduğu için vücutları hafifi kalıfunduszeue.info uçmalarını kolaylaştırır.
Üre
Memelilerde amonyak daha az zehirli olan üreye çevrilir.Üre suda çözünür ve bol su ile vücut dan dışarı atılıfunduszeue.infoğın üre’ye dönüştüğü reaksiyonlar dizisine Üre çemberi veya ornitin devri denir.
Ornitin+NH3+CO2 => Sitrülin+H2O
Sitrülin+NH3 => Arjinin+H2O
Arjinin+H2O => Ornitin+Üre
İNSANDA BOŞALTIM SİSTEMİ
İnsanda boşaltım sistemi böbrekler ve bunlara bağlı sistemlerden başka boşaltım ve düzenleme görevi yapan deri, akciğer ve sindirim kanalını da içine alıfunduszeue.info metabolik artıkların %’nun atılmasında;akciğer su ve CO2’in uzaklaştırılmasında görev alıfunduszeue.infoobinin yıkılma ürünleri olan safra piğmentleri karaciğer tarafından salgılanır.
Böbrek dıştan içe doğru Kabuk(Korteks),bunun altında yer alan öz(Medulla) bölgesi ve iç kısımda havuzcuk(Pelvis) bulunur.
İnsan böbreğindeki boşaltım birimi funduszeue.info Malpighi çisimciği (Glomerulus+bowman kapsülü) ile proksimal tüp,Henle kulpu,distal tüpü ve toplama kanalı’ndan oluşfunduszeue.infoi üre gibi boşaltım artıklarının ve suyun fazlasının çözülerek idrar halinde dışarı atılması nefron denilen yapılarla gerçekleşir. Her bir böbrek 1,3 milyon nefrondan oluşur. Böbreklerin her biri gr ağırlığındadır. Havuzçuk idrarın böbrekte biriktiği ilk yerdir.
Kabuk (Korteks) bölgesi
Kabuk bölgesinde nefrona ait Bowman kapsülü ,glomerulus,proksimal tüp,distal tüp bulunur.
Öz (medulla) Bölgesi
Henle kulpu ve idrar toplama kanalları böbreğin öz bölgesinde bulunur.
Havuzcuk (Pelvis)
Nefronlardan piramitlere süzülen idrar,piramitlerin sivri ucundan havuzcuğa aktarılır.
Böbreklerin görevleri
1-)Boşaltımı sağlar.
2-)Düzenleyici (Homeostazi) görev yapar.
a)Elektrolit dengesini düzenler(Na,K)
b)Asit baz dengesini funduszeue.infoın pH’ını dengede funduszeue.info her zaman HCO3 iyonları vardıfunduszeue.info bazik ise kanalcıkları oluşturan hücreler sodyumu pompalar, hidrojen iyonlarını geri alıfunduszeue.info asidik ise hidrojeni geri atar,sodyumu geri alır.
H+HCO3 <= H2CO3+CO2 =>
3-)Kanın ozmotik basıncını düzenler.
4-)Kan basıncını düzenler
Glomerulus kılcallarının Diğer kılcallara göre farkı
1-)Diğer kılcallar atar ile toplar damar arasında bulunmasına rağmen glomerulus kılcalları iki atar damar arasında funduszeue.info yüzden kan basıncı bütün kılcallar boyunca sabitdir.
2-)Glomerulus kılcalları içindeki kan basıncı diğer kılcallardaki kan basıncının iki katıdır. 70 mmHg basıncıdır.
3-)Glomerulus kılcalları iki sıralı epitel hücreden oluşmuşfunduszeue.info yüksek basınca karşı direnç ve akyuvar ,alyuvar,trombositlerin ve proteinlerin süzülmesini önler.
4-)Bu kılcal damarlarda süzülme olur tek yönlüdüfunduszeue.info emilme olmaz.
Not
Artık ürünlerin vücut sıvılarından uzaklaştırılması böbreğin önemli işlerin ‘den olmasına rağmen en büyük görevi ;vücut sıvısı ve kanın bileşimi,pH değeri ve hacminin düzenlenmesini sağlamaktır.
İNSANDA BÖBREĞİNDE İDRARIN OLUŞUMU
İnsan böbreğinde idrar oluşumunda süzülme geri emilme ve salgılama evreleri vardır.
1.Süzülme
Yüksek kan basıncı etkisiyle glomerulus kılcal damarlarından bowman kapsülüne amino asitler,glikoz,inorganik maddeler,üre ,ürik asit ve su geçfunduszeue.info olaya süzülme denir.Süzülme sırasında ATP harcanmaz.Böbreklerde üre yeterince süzülmez ise kanda üre miktarı artar buna üremi hastalığı funduszeue.infoğuk havalarda glomerulus kılcallarında büzülme gerçekleştiği için süzülme hızı ve miktarı artar.
funduszeue.info emilme
Glomerulustan bowman kapsülüne süzülen sıvının hepsi dışarıya atılmaz. Süzüntü içinde bulunan su,glikoz,amino asit,inorganik tuzların nefron kanallarındaki hücrelere alınmasına geri emilim funduszeue.info emilen maddeler nefron kanallarını saran kılcal damarlara geri verilir.
Proksimal tüpde geri emilme
Su ozmoz ile,glikoz ve amino asitlerin tümü ,vitaminler,amonyum,Na,CI,HCO aktif taşıma ile geri funduszeue.infoen iyonlarıda yoğunluğa bağlı olarak aktif veya pasif olarak geri emilir.
Henle kulpunda geri emilme
Klor iyonları aktif taşıma ile geri emilirken, sodyum iyonları da pasif olarak geri funduszeue.info kulpunun çıkan kolundan su geri funduszeue.info kulpu idrardaki suyun azalmasını sağfunduszeue.info nedenle çöl hayvanlarında henle kulpu daha uzundur.
Distal tüp
Su ve sodyum geri emilimi devam funduszeue.info geri emiliminin tamamlandığı kısımdıfunduszeue.info emilen su miktarı Antidiüretik hormonun (Vazopressin) etkisi ile sağlanıfunduszeue.info hormon distal tüp ve idrar toplama kanalına etki ederek geri emilimi sağfunduszeue.infoıca Distal tüpe etki eden aldosteron (Mineralkortikoidler) hormonu da minarel ve tuz miktarını dengede tutar. Distal tüp üreyi geçirmediği için,üre geri funduszeue.info hormun distal tüpden Ca geri emilimini sağlar.
Sağlıklı kişilerde glikoz ve amino asitlerin tamamı suyun % 99’u,sodyum iyonlarının % ’i ürenin % 50’si tuzun %98’i geri emilir.
Her maddenin kandaki normal değerine eşik değer denir.
funduszeue.infoılama
Süzülme ile bowman kapsülüne geçemeyen maddeler kılcal damarlardan aktif taşınma ile kanalcığa geri geri funduszeue.info olaya salgılama veya aktif boşaltım funduszeue.infok,hidrojen ve potasyum iyonları ve çeşitli ilaçlar kanalcıklara aktif boşaltım ile geçirilir
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası