Bebeğin Tek Memeyi Reddetmesi

Emzirme problemi zaman zaman annelik sevincini kursakta bıfunduszeue.infon annelerin en büyük sorunu bebeğim doyuyor mu? Bebeğin sağlıklı gelişmesi için ihtiyaç duyduğu sütü tek memeden alması moralinizi bozmasıfunduszeue.infoer çoğunlukla her iki memeden de emerler ancak bazen bir memeyi diğerine göre daha çok tercih edebilir ya da bir memeyi tamamen funduszeue.info bebekler neden tek memeyi reddeder? İşte bu sorunun yanıtını sizler için hazırladık.

BEBEKLER NEDEN MEMEYİ REDDEDER?

Bazen bebekler memeyi reddedebiliyor, bazense iki memeden sadece bir tanesini emmeyi reddediyor. Bu durumda öncelikle annelerin sakin olması gerekir ve bebeklerinin neden memeyi reddettiğini anlamaya çalışması gerekir. Bu durum genellikle meme ucuyla alakalı olabiliyor. Eğer bir göğüs ucu diğerinden daha büyük ya da küçükse bebek sadece bir memeden emmeyi tercih edebilir. Bu durum bebeğin emmeye alışmasıyla ve annenin emzirmeye iyice adapte olmasıyla düfunduszeue.info tıkanıklığı ya da kulak enfeksiyonları bebeğin sadece bir taraftaki memeyi tercih etmesine neden olabilir.

MEME İLTİHABI PROBLEMİ YAŞIYORSANIZ

Mastit yani meme iltihabı problemi yaşanıyorsa bu durum sorun yaşanan memeden gelen sütün tadını değiştirebilir, bu da bebeğin o memeyi reddetmesine neden olabilir. Böyle bir sorunla karşılaştığında mutlaka doktora başvurulmalıdıfunduszeue.info daha büyük bebekler bir memeden daha az süt geliyorsa daha çok süt gelen memeye yönelebilir.

EMZİRME POZİSYONU ÖNEM TAŞIYOR

Bazen sadece emzirme pozisyonu bile bebeğin tek memeyi tercih etmesine neden olabilir. Emzirme pozisyonu değiştirilerek bebeğin memeyi reddetmesi funduszeue.infoı annelerde ise çeşitli nedenlerden dolayı sadece bir memeden süt gelebilir. ( O memede daha önceden geçirilmiş bir operasyon vb). Böyle bir durumda bebeğin sadece bir memeden emmesi sorun değildir.

GÖZ KASLARI İÇİN ÖNEMLİ 

Özellikle ikiz anneleri için her bebeği bir memeden emzirmek daha kolay gelebilir ancak her bebeğin her iki memeden de emmesi en idealidir. Ayrıca bebeklerin göz kaslarının gelişimi için iki memeden de emzirmek gerekir.
Özellikle doğumdan sonraki ilk haftalarda süt salgılanmaya başladığı için her iki göğüsten de bebeği emzirmek gerekir. Süt salgılanması düzene girdiğinde her emzirmede bir meme emzirilebilir. Her seferinde farklı göğüsten emzirmek memede oluşabilecek çatlakların da oluşumunu engellemeye yardımcı olur.

EMZİRMEDİĞİNİZ MEME SÜT SALGILAMAYI AZALTABİLİR

Eğer bir göğüsten emzirmek daha kolayınıza geliyorsa her iki memeniz için farklı emzirme pozisyonu geliştirebilirsiniz.Eğer bebeğiniz 6 haftalıktan daha az ise her iki memeden emzirmek en doğrusudur. Aksi takdirde emzirmediğiniz meme süt salgılamayı funduszeue.infoğinizi tercih etmediği memeyi emmesi konusunda cesaretlendirin. Bunu yaparken çok aç olduğu zamanı tercih etmeyin, değişiklik onu daha çok kızdırabilir ve tepki funduszeue.infoğinizin tercih ettiği memeden emzirirken bir yandan da diğer memeyi pompa ile sağabilirsiniz. Böylece emmediği memeden süt salgılanması devam etmiş funduszeue.info memeden emziren anneler bir memesinin daha fazla süt üretmesinden dolayı iki meme arasında orantısızlık olabileceğini düşünse de bunu sizden başkası fark etmez rahat olun.

SORUN YAPMAYIN

Bebeğiniz inatla aynı memeden emmek istiyorsa yine de bunu sorun yapmayın. Önemli olan bebeğinizin yeterli düzeyde emmesi ve boy ve kilo gelişiminin normal olmasıdır.

İştahı yerinde olan, düzenli emen ve anne sütüne devam eden bebeğiniz bir anda emmeyi reddetmeye mi başladı? Merak etmeyin, bu konuda yalnız değilsiniz; o kadar çok anne meme reddi sorununu yaşıyor ki. Öncelikle belirtmek isteriz ki bu sorunun nedeni kesinlikle siz ya da sütünüz değil. “Bebekler emmeyi neden reddeder?” sorusunun altında tamamen anneden bağımsız birçok sebep yatıyor olabilir. Peki, bebeklerin emmeyi reddetme sebepleri nelerdir ve neler yapmanız gerekir? Bebeklerin memeyi reddetmesine neden olan yaygın nedenleri bu yazımızda bulabilir ve bebeğinize yeniden meme tutturmak için yapabileceklerinizi “Emmeyi Reddeden Bebek Nasıl Emzirilir” yazımızdaki anne deneyimlerine dayanan ipuçlarını okuyarak öğrenebilirsiniz.

Bebeklerin Memeyi Reddetme Nedenleri

Bebeklerin memeyi reddetmelerinin arkasında psikolojik nedenler yatabildiği gibi bebeğin içinden geçtiği gelişimsel dönemler, burun tıkanıklığı gibi küçük sağlık sorunları ve tat konusundaki hassasiyet de yaygın nedenler arasındadır.

1.      Annenin ya da Bebeğin Stresli Olması

Stresin sizin süt üretiminiz üzerinde olumsuz etkileri olduğu gibi bebeğinizin iştahı ve anne sütü ile ilişkisi üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Yaşadığınız dönemsel gerginlikler, kafayı taktığınız herhangi bir konu ya da emzirirken huzursuz hissetmeniz bebeğinizi etkileyebilmektedir. Eğer sebebin bu olduğunu düşünüyorsanız, stresli döneminiz bitene kadar sütünü sağmayı ve bebeğinizi biberonla beslemeyi deneyebilirsiniz. Böylece, bebeğinizin meme ile kurduğu ilişkinin bozulmasını engellemiş olursunuz.

2.      Bebekte Burun Tıkanıklığı

Özellikle yabancı bir cismin burna girmesinden ya da genzin dolmasından kaynaklanan burun tıkanıklıkları, ebeveynler tarafından kolay fark edilememektedir. Bu süreçte burun tıkanıklığı ile mücadele eden bebekler ise, burunlarından nefes almakta zorlandıkları için memeyi bırakarak ağızdan nefes almaya çalışmaktadırlar. Birçok ebeveyn tarafından memenin reddi ile karıştırılan bu durumun çözümü ise gayet basittir; en hızlı şekilde bebeğin burun tıkanıklığının giderilmesi. Bebeklerde Burun Tıkanıklığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler yazımıza göz atarak, burun tıkanıklığının diğer belirtileri ve çözüm yolları hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.

3.      Emzirilen Ortamın Uygun Olmaması

Dünyayı keşfetme sürecinde olan minikler, dışarıdan gelen her türlü uyarana karşı çok dikkatlidirler. Televizyondaki herhangi bir ses, araba kornaları, kardeşlerin koşturmaları gibi birçok farklı uyaran bebeğin dikkatinin memeden uzaklaşarak başka yönlere kaymasına ve beslenme düzeninin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Eğer böyle bir durumla karşı karşıyaysanız, bebeğinizle baş başa kalabileceğiniz, sessiz ve karanlık bir ortamda emzirmeyi deneyebilirsiniz.

4.      Bebekte Pamukçuk

Özellikle bebekliğin ilk dönemlerinde oluşma olasılığı daha yüksek olan pamukçuk, bebeklerin yanaklarının iç tarafında, dilde ya da damakta görülen bir mantar enfeksiyonudur. Ağız içinde beyaz lekelenmeler ve salya salınımındaki artışla fark edebileceğiniz pamukçuk verdiği acı nedeniyle, bebeklerin hem memeyi hem de ek gıdayı reddetmesine sebep olabilir. Eğer bebeğinizde pamukçuk belirtileri varsa, mutlaka doktorunuza danışmanızı ve vakit kaybetmeden tedaviye başlamanızı tavsiye ederiz. Pamukçuk’un emzirme yoluyla meme ucunuza bulaşması durumda, bebeğinizi emziremediğiniz günlerin sayısı artabilir.

5.      Bebekte Diş Çıkarma Dönemi

Bebeklerin diş çıkarma döneminde anne sütünü reddetmesi oldukça sık rastlanan bir durumdur; çünkü şiş olan diş etleri, emzirme esnasında bebeğin canının yanmasına sebep olabilmektedir. Bebeğinizin henüz diş çıkarma yaşının gelmediğini düşünüyorsanız bile olsanız damak ve diş etlerini kontrol ederek, şişlik ve kızarıklık olup olmadığına bakabilirsiniz; çünkü bazı bebekler 4 aylıkken dahi diş çıkarmaya başlayabilirler. Bebeğinizin diş çıkarma döneminde onu rahatlatmak için neler yapabileceğinizi, Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi Hakkında Bilinmesi Gerekenler yazımıza göz atarak öğrenebilirsiniz.

6.      Bebekte Kulak Enfeksiyonu

Genellikle bağışıklık sistemi henüz yeteri kadar gelişmemiş olan bebeklerde ortaya çıkan kulak enfeksiyonu zamanında fark edilmediği takdirde, kulaktaki ağrı yayılarak çeneyi de etkilemeye başlar. Özellikle emme esnasında ağzını oynatması gereken bebeğinizin ağrısı artar ve bebek bu olumsuz durumu meme ile bağdaştırmaya başlar. Doktorunuza danışarak ayrıntılı bilgiyi almanızı ve enfeksiyon tedavisine vakit kaybetmeden başlamanızı tavsiye ederiz.

7.      Yanlış Emzik Kullanımı

Bebekleri sakinleştirmek için kullanılan emzikler, her ne kadar annelere yardımcı olsa da emziğin yoğun kullanılması bebeklerin emmeyi reddetmelerine sebep olabilir; çünkü bebeklerin emmelerinin tek sebebi acıkmaları değildir, emme reflekslerini tatmin etmek için de anne göğsüne ihtiyaç duyarlar. Ancak, parmak emme alışkanlığı olan ya da emziği gereğinden fazla kullanan bebekler, emme reflekslerini bu şekilde tatmin ettikleri için memeye ihtiyaç duymamaya başlayabilirler ve emme sıklıkları azalır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için Bebeklerde Emzik Kullanımı yazımıza göz atmanızı ve emzik kullanımında dikkat edilmesi gerekenleri okumanızı tavsiye ederiz.

8.      Anne Sütünün Tadındaki Değişimler

Yediğiniz ve içtiğiniz her ürün, sütünüzün tadını da etkilemektedir ve bebeğiniz de bu tatları almaktadır, hatta anne karnındayke plesanta yoluyla beslenen bebekler dâhi annelerinin tükettikleri besinlerden etkilenirler. Özellikle son zamanlarda soğan, lahana, karnabahar gibi acı ve koku içeren besinler tükettiyseniz, bebeğiniz bu besinlerin tadından rahatsız oluyor olabilir. Eğer böyle bir durumla karşılaştığınızı düşünüyorsanız, birkaç öğünü atlayarak bebeğinizi mama ya da ek gıda ile beslemeyi deneyebilirsiniz. Bu süre zarfında sütünüzdeki tat ya da koku değişimi geçecektir; ama emzirme işlemeni atladığınız öğünlerde sütünüzü yine de sağmayı ihmal etmemelisiniz ki sütünüzde azalma ve göğüslerinizde ağrı olmasın.

9.      Ek Gıdaya Geçiş Dönemi

Bebeklerin ek gıdaya başladığı aylar, beslenme düzenlerinde büyük değişimleri de beraberinde getirir. Hayatlarındaki rutinler çok sabit olan bebeklerin böyle ani bir değişime verdiği yaygın tepkilerden biri de uy ve beslenme düzeninde oluşan bozulmalardır. Eğer ek gıdaya geçiş döneminde böyle bir sorunla karşılaştıysanız, bebeğiniz emmeyi yeniden kabul edene kadar sütünüzü sağarak saklamanızı ve ek gıdaya alıştırma sürecine devam etmenizi tavsiye ederiz.

Bu süreçte kesinlikle ek gıdadan vazgeçip tekrar yalnızca anne sütü ile beslenmeye dönmemelisiniz; çünkü her ne kadar anne sütü bebekler için en sağlıklı besin kaynağı da olsa, 6 aydan sonra bebekler hastalıklar ile savaşmak için ihtiyaç duydukları antikorları anne sütünden almazlar ve kendi bağışıklık sistemlerinin gelişmesi gerekir. 6 Aylık Bebek Gelişimi yazımıza göz atarak bu dönemle ilgili daha ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Dilerseniz sağlıklı ek gıda tariflerimizi de deneyebilir ve bebeğinizin menüsünü zenginleştirebilirsiniz.

  Annenin Yeniden Hamile Kalması

Eğer bebeğinizi emzirmeye devam ederken yeniden hamile kaldıysanız, vücudunuzdaki değişen hormon dengesi sütünüzün tadını da etkileyebilir ve bebeğinizi anne sütünden uzaklaştırabilir. Eğer yeniden hamile kaldıysanız, bebeğinizin beslenme düzeni hakkında doktorunuza başvurmanızı ve aşağıda sıralanan tavsiyeleri denemenizi öneririz.

  Anne Sütünün Yavaş Gelmesi

Bu zamana kadar sütünüzün hızından kaynaklı bir sorun yaşamamış olabilirsiniz; ancak stresli bir dönemden geçmeniz ya da yorgunluk, hastalık gibi sorunlarla baş ediyor olmanız, sütünüzün akış hızını yavaşlatabilir. Bebeğiniz ise emmek için uğraştığında ve ağzı süt ile dolmadığında demotive oluyor ve emmeyi reddediyor olabilir. Eğer sebebin bu olduğunu düşünüyorsanız, sütünüzü sağmanızı ve sonrasında biberon ile vermenizi tavsiye ederiz. İçinden geçtiğiniz zorlu dönem bittiğinde, bebeğiniz emmeye yeniden başlayacaktır.

  Annenin Sütünün Azalması

Özellikle “4 aylık bebeğim memeyi reddediyor, neden?” sorusunun cevabı olarak, anne sütünün azalması karşımıza çıkmaktadır. İlk 3 ay bebeğiniz sizi iştahla dahi emiyor olsa, midesi çok küçüktür ve az miktardaki süt bile onu doyurmaya yetmektedir. Ancak, 4. ayla birlikte bebeklerin mide kapasiteleri ve iştahları artmakta ve anne sütü yetersiz gelebilmektedir. Böyle bir durum yaşıyorsanız, Anne Sütünü Arttıran Yiyecekler yazımıza göz atarak, tavsiyelere deneyebilirsiniz. Ancak emzirmeye ara vermemenizi tavsiye ederiz; çünkü ne kadar emzirirseniz sütünüz o kadar artar. Bebeğiniz memeyi reddediyorsa dahi sütünüzü sağabilir ve bebeğinize biberonla verebilirsiniz.

  Dil Bağı

Dilin altında olan ve dilin hareketlerini kısıtlayan ince bir zar olan dil bağı, bazı bebeklerde çok kısa ya da kalın olabilmektedir. Genellikle bebeğin ilk muayenesi sırasında fark edilen bu duruma müdahale edilmez; çünkü zaten dil bağı ilk 1 yıl içerisinde uzar. Ancak, bebekte beslenme sorunlarına neden oluyorsa, kilo alımını zorlaştırıyorsa, emerken dil bağı yüzünden zorlanan bebek memeyi reddediyorsa, doktorunuz küçük bir cerrahi müdahale ile dil bağını kesmeye karar verebilir.

Dilerseniz Sağlık Bakanlığı'nın Bebeğim EmmeyiReddediyor, Ne Yapabilirm? yazısına da göz atabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Ek Gıda Meme Reddine Neden Olur Mu?

Ek gıda meme reddinin başlıca nedeni olmasa da ek gıdaya geçiş döneminde bebeklerin memeyi reddetmesi oldukça yaygındır. Bu durumda ek gıdadan vazgeçmek yerine bebeğinize zaman vermeniz ve sevdiği ek gıda tariflerine yönelmeniz tavsiye edilir.

4 Aylık Bebek Neden Emmek İstemez?

4 aylık bebeğin memeyi reddetme sebebi genelde diş çıkarma döneminin erken başlamış olmasıdır. Siz henüz farkında olmasanız da miniğinizin ilk dişleri geliyor olabilir. Bu durumda hem ağrı, diş etlerinde kaşınma hem de ateş nedeniyle bebeğinizin emmek istememesi oldukça doğaldır.

Emzirme Döneminde Yeniden Hamile Kalmak Zararlı Mıdır?

Emzirme döneminde yeniden hamile kalmanın herhangi bir zararı yoktur; ancak bebeğinizin anne sütünü reddetmesine neden olabilir. Bu sebeple, anne sütü alımının çok önemli olduğu ilk 6 aylık dönemde yeniden hamile kalmamanız önerilir.

6 Aylık Bebek Neden Emmek İstemez?

6 aylık bebeğin memeyi reddetmesinin başlıca iki nedeni vardır; ek gıdaya geçiş dönemi ya da diş çıkarma. Her iki durumda da emmek istememenin yanı sıra bebekte huysuzluk, ağlama krizleri gibi belirtiler de görülebilir.

Anne sütü eşsizdir ve bir annenin, bebeğine verebileceği en değerli hediyedir. Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Bu bağlamda Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Sağlık Bakanlığı ilk 6 ay sadece anne sütü, devamında ise 2 yaşına kadar ek gıdalar ile birlikte anne sütünün verilmesini önerir.

Emzirme aynı zamanda bebeğin annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yoludur. Ancak anneler, bazen emzirme sırasında bazı sorunlarla karşılaşabilirler. Tek memeden emmek de bu sorunlar içerisinde sık karşılaşılanlar arasındadır.

Bebekler çoğunlukla her iki memeden de emerler ancak bazen bir memeyi diğerine göre daha çok tercih edebilir ya da bir memeyi tamamen reddedebilirler.

Bu noktada ise anneler, tek bir memeden emzirmenin diğer memenin süt üretimini etkileyip etkilemediğini ya da bebeğinin alması gereken yeterli süt miktarının tek memeden ne kadar sağlanacağını merak edebilirler.

Peki Bebekler Neden Tek Memeden Emmek İsterken, Diğer Memeyi Reddederler?

• İnsan vücudunda tıpkı gözler ve kaşlar gibi bazen memeler de simetrik olmayabilir. Bu durum her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez. Bazen bir memenin ucu diğerine göre daha çıkıntılı, düz, çökük, büyük veya uzun olabilir. Bu durum dışarıdan fark edilecek düzeyde olmasa dahi, bebek bunu kolaylıkla kavrayabilir ve her zaman kolay olanı seçer. Rahat edemediği memeden emmek istemez.
• Bazen bebekler, annenin daha rahat ettiği tarafta, annenin sakinliğine bağlı o tarafta daha rahat ve güvenli hisseder. Diğer tarafta anne pek rahat edemiyor ya da panik içinde emziriyorsa, bebek almak istemeyebilir.
• Biraz daha büyük bebekler, bir memeden daha az süt geliyorsa daha çok süt gelen memeye yönelebilir.
• Bazen sadece emzirme pozisyonu bile bebeğin tek memeyi tercih etmesine neden olabilir. Annenin doğru emzirme tekniklerini bilmemesi, bebeğin tek memeden emmesine zemin hazırlayabilir.
• Eğer anne daha önceden meme küçültme ya da büyütme operasyonları geçirmişse, operasyon sırasında oksitosin refleksini uyaran sinir, istemeden zarar görmüş olabilir. Bu refleks yok ise bebek ne kadar çekerse çeksin, süt transferi güç olabilir. Bazen sinir zedelenmesi tek taraflı olur ve bebek o taraftan almak istemeyebilir. Bazen bu refleksin reddedilen memede yokluğu gibi aşırı fazla oluşu da sorun oluşturabilir.
• Burun tıkanıklığı ve bu tıkanıklığın yönüne bağlı olarak, bebekler sadece bir taraftaki memeyi tercih edebilir.

• Anne eğer mastit gibi bir enfeksiyon geçirirse, o taraftaki memede üretilen sütün tadı biraz daha tuzlu olacağından, bebek emmek istemeyebilir.
• Memenin üzerinde benler ya da tüyler varsa, bunlar bebeği rahatsız edebilir ve o memeden red yaşanmasına neden olabilir.
• Nadiren meme kanseri gibi durumlar da bebeklerin tek taraflı meme almasının nedeni olabilir.
• Makat doğum ve vakumla doğum gibi durumlarda yüz ve boyun sinirlerindeki zedelenmeye bağlı, bebek başını zedelenmiş tarafa döndürdüğünde ağrı duyabilir ve ağrı duyduğu taraftaki memeden emmek istemeyebilir.
• İstemediği taraftaki kulak enfeksiyonu, bebeğin burnunun tıkalı olması gibi durumlar ağrı ya da emerken zorlanmaya yol açabilir.
• Bazı durumlarda, bebeğin doğduktan sonraki ilk emzirme deneyimi kötü ise o memeyi reddedebilir. Özellikle emmesi sonlanmadan anne memesinden ayrılınca bu durum ‘ayrılma travmasına’ neden olabileceğinden ve o memeyle ilgili hafızasında olumsuz kayıtlar oluşturarak meme reddine yol açabilir.

Tek Memeden Emme Durumunda Uygulayabileceğiniz Öneriler

• Bebeğinizi tercih etmediği memeyi emmesi konusunda cesaretlendirebilirsiniz. Bunu yaparken çok aç olduğu zamanı tercih etmemelisiniz. Çünkü değişiklik onu daha çok kızdırabilir ve tepki verebilir.
• Öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi için uluslararası kurul sertifikalı bir emzirme danışmanı ile görüşebilir, güvenli bir tutuş için emzirme pozisyonlarını mümkünse doğum öncesi dönemde öğrenerek, emzirme eğitimleri alabilirsiniz.
• Altta yatan herhangi bir sağlık probleminin belirlenmesi için hekiminizden yardım isteyebilirsiniz.
• Evde gün içerisinde sık sık bebeğinizi çıplak olarak memenize koyup, tensel temas sağlayarak çeşitli emzirme pozisyonlarını deneyebilirsiniz.
• Bebeğinizin tercih ettiği memeden emzirirken bir yandan da diğer memeyi pompa ile sağabilirsiniz. Böylece emmediği memeden süt salgılanmasını devam ettirmiş olursunuz.

• Bebeğiniz ile birlikte banyo yaparak, reddettiği memede ve suyun içinde keyifli olmasını sağlayabilirsiniz. Bir süre suda vakit geçirdikten sonra, yeniden deneyebilirsiniz.
• Loş ışıklı, gürültüsüz bir odada, anne karnı sesleri dinleterek ve genelde uykuya dalarken ya da yeni uyanmak üzereyken reddettiği memeyi emzirmeye çalışabilirsiniz.
• Bebeğinizin emmediği memeniz için değişik pozisyonlar deneyebilirsiniz. Her zaman olmamak koşuluyla ve kulak enfeksiyonu olmadığına eminseniz, yatarak emzirebilirsiniz. Deneme-yanılma yöntemi ile sizin için en faydalı emzirme pozisyonunu bulabilirsiniz.
• Eğer istemediği memede emerken huzursuzlanıp öksürerek memeyi çıkarıyorsa, aşırı süt akım refleksi olabilir. Emzirme öncesi biraz pompa yaparak, memeyi biraz boşaltabilir ve bebeğinize aniden süt akmasını engelleyebilirsiniz.
• Bebeğiniz, denediğiniz her türlü yönteme rağmen inatla aynı memeden emmek istiyorsa yine de bunu sorun yapmamalısınız. Önemli olan bebeğinizin yeterli düzeyde gelişim göstermesidir.