Başlığın diğer anlamları için Kafein (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Kafein | |
---|---|
IUPAC adı 1,3,7-trimethyl-1H-purine-2,6(3H,7H)-dione | |
Tanımlayıcılar | |
CAS numarası | |
PubChem | |
UN numarası | 3G6A5WE |
DrugBank | DB |
KEGG | D |
ChEBI | |
ATC kodu | N06BC01 |
SMILES | |
InChI |
|
ChemSpider | |
Özellikler | |
Kimyasal formül | C8H10N4O2 |
Molekül kütlesi | ,19 g mol−1 |
Yoğunluk | [1] |
Erime noktası |
|
Kaynama noktası | [2] (Süblimleşir) |
Farmakoloji | |
Bulunabilirlik | %99 |
Yarı ömür | Yetişkin: saat Çocuk: saat |
Protein bağlama | % |
Boşaltım | Üre (%) |
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25°C, kPa) | |
Bilgi kutusu kaynakları |
Kafein, matein veya guaranin olarak da bilinen bir alkaloiddir. Kahvede, çayda, yerba mate'de, guarana'da ve, az miktarda, kakao içinde bulunur. Kafeinin karakteristik, yoğun bir acı tadı vardır. Kola gibi bazı gazlı içeceklere tat vermesi için eklenmektedir.
İlk olarak Alman kimyager Friedich Ferdinand Runge tarafından 'da bulunmuştur. Aynı zamanda kafein ismini kimya literatürüne geçirmiştir. Kahveden yararlanarak bu ismi vermiştir.[3]
Kafein, merkezi sinir sistemine etki ederek, beyne giden ve beyinden gelen mesajları hızlandırır ve stimülan etkisi yapar.[4] Emilimi büyük oranda ince bağırsaktandır.[5]
Kafein birçok bitkide değişik miktarlarda bulunmaktadır. Fasulyelerde, yapraklarda ve 60 çeşit bitkide bulunur. Analeptik bir moleküldür.
Bilinen kuru çay, %10 luk Pb(CH3COO)(kurşun asetat) ya da Ca2CO3 ile birlikte kaynatıldıktan sonra ayırma hunisinde kloroform ile ekstrakte edilir kalan alt faz alınıp içindeki kloroform uçurulur ve kalan sıvı süblimasyon yöntemi ile saflaştırılarak kafein elde edilebilir.
Kafein aşırı tüketildiğinde veya hassas ruh halinde olan insanlarda anksiyete krizlerine neden olabilir.[6] Ayrıca melatonin salgısını azaltarak insanlarda uyuyamama sorunu da yaratabilir.
Beslenme
Dyt. Şeniz Ilgaz*
*Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Gn. Md. Ankara
Kafein ve Sağlık Üzerine Etkileri
Kafein nedir?
Kafein dünyada en az 63 tür bitkinin meyvesi, tohumu ve yaprağında doğal olarak bulunan bir bileşiktir.
Hangi besinler ve içecekler kafein içerir?
Kafeinin en çok bilinen kaynakları kahve, çay, kolalı içecekler ve çikolatadır. Besinlerdeki kafeinin miktarı besinin hazırlanmasına, üretim yöntemine, besinin tüketildiği miktara göre değişir. Çay ve kahve bitkilerinin çeşitliliği de kafein miktarını etkilemektedir. mI’lik bir fincan kahve ile yaklaşık 85 mg, yine mI’lik bir fincan çay ile yaklaşık 24 mg, 30 gramlık bir parça çikolatadan ise yaklaşık 8 mg kafein alırız.
Kafein besinlere neden eklenir?
Koka bitkisinin tanesi ve çay yapraklarından oluşturulan besinler ve içeceklerde de biraz kafein vardır. Ayrıca bazı besinlere ve içeceklere de lezzet için kafein katılmaktadır.
Tüketilen kafein miktarının sınırı ne olmalıdır?
Kafeinin normal miktarı kişiye göre değişir. Kafeine karşı duyarlılık; tüketim sıklığı, düzenli olarak alınan miktar, vücut ağırlığı ve fiziksel koşullar gibi pek çok etmene bağlıdır. Pek çok çalışmada, yetişkinler için güvenli olarak tüketilebilecek kafein miktarının günde mg (yaklaşık fincan kahve ya da büyük bardak çay) olduğu belirtilmiştir. Kafein kan dolaşımında ya da vücutta birikmez, alındıktan birkaç saat sonra atılır.
Kafeinin kısıtlanmasına gerek var mıdır?
Orta düzeyde kafein alımı tüm insanlar için güvenlidir ( mg). Kafeine karşı duyarlılık kişiden kişiye değişir. Bazı kişiler kafeine karşı duyarlı olabilir ve çok az miktarlarda da olsa kafeinden olumsuz etkilenebilir. Birkaç fincan kahve, çay ya da kolalı içecek tüketen bir kişi kafeinin uyarıcı etkisinden etkilenmediğini belirtirken, bir fincan kahve ile kafeinin uyarıcı etkisi yüzünden uyuyamadığını söyleyen kişi çoktur. Kişisel duyarlılığın yanı sıra hamileler, çocuklar ve yaşlılar tüketilen kafeinin kısıtlanması gereken gruplardır.
Kafein dehidratasyona neden olur mu?
Kafeinin dehidratasyona neden olduğuna ilişkin bir veri yoktur. Bu etkinin daha çok kafein içeren içecekle alınan sıvı nedeniyle oluştuğu saptanmıştır.
Kafein çocuklar için zararlı mıdır?
Araştırmalar besinlerin içinde bulunan kafeinin miktarının çocuklar için zararlı olmadığını göstermiştir. Ancak ailelerin çocuklarına fazla miktarda kafein içeren yiyecek ve içecekleri vermemesi gerekir. Çocuklar için tüketilen kafein miktarı günde miligramı geçmemelidir.
Kafeini içeren besinler ve içecekler çocuğu hiperaktif yapar mı?
Kafein ile hiperaktif davranışlar arasında ilişki olduğuna ilişkin bir çalışma yoktur. Yapılan çalışmalarda kafein içeren besinler ya da içecekleri tüketen çocuklarda hiperaktivite gözlenmemiştir.
Hamilelik döneminde kafein alınabilir mi?
Hamilelik döneminde günlük olarak tüketilen mg ( fincan kahve ya da bardak çay) kafeinin olumsuz etkisi olmadığı ancak hamilelik döneminde fazla miktarda tüketilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Orta düzeyde kafein tüketen hamile kadınlarda ne erken doğum ne de düşük doğum ağırlığında bebek gibi durumlara rastlanmamıştır.
Emziren anne kafein alsın mı?
Emziren annelerin aşırı olmamak kaydıyla kafein alabileceği bazı çalışmalarda belirtildiyse de, az miktarda da olsa bebeğin anne sütünden kafein aldığı bilinmektedir.
Kafein tüketimi osteoporoza neden olur mu?
Osteoporoz oluşumunda en önemli risk etmenleri genetik yapı, yetersiz kalsiyum alımı, sigara içme, yetersiz egzersiz, östrojenin yetersiz oluşu ve yaş gibi etkenlerdir. Ancak fazla miktarda kafein tüketiminin de osteoporoz riskini arttırdığı bilinmektedir. Orta düzeyde kafein tüketiminin olumsuz etkisinin olmadığı birkaç çalışmada saptanmıştır.
Kafein kan basıncını yükseltir mi?
Kafein kronik hipertansiyon oluşmasına neden olmaz. Ancak bazı kişilerde kafeinin kan basıncını kısa süreyle yükselttiği bilinmektedir. Yüksek kan basıncı olan kişilerin kafein tüketimlerini kısıtlaması gereklidir.
Kafeinin kalp hastalıkları ile ilişkisi var mıdır?
Kafein alımının kalp hastalıklarına yol açmadığı ancak fazla tüketilmemesi gerektiği vurgulanmıştır.
Tannin, kafein ile benzer özellikler taşıyan ve sinir sistemi üzerinde etkileri bulunan bir maddedir. Çay içinde bulunan etkin maddedir. Vücutta suyu tutmama özelliği olan bir madde. Su kaybını artıran özelliği vardır.
Kafein uyarıcı etkileri olan doğal bir kimyasaldır. Kahve, çay, kola, kakao, guarana, yerba mate ve 60ın üzerinde bitkide doğal olarak bulunan kafeinin popüler olma nedeni nedir?
Kafein, merkezi sinir sistemi, kalp, kaslar ve kan basıncını kontrol eden merkezler üzerinde uyarıcı etki gösterir.
İnsanlar kafeini en çok zihinsel uyanıklık, baş ağrısı, migren, atletik performans, hafıza ve obezite için tercih ediyorlar.
Kan basıncını yükseltebilir, ancak sürekli kullanan kişilerde bu etkiyi göstermeyebilir. Kafein ayrıca idrar miktarını artıran idrar söktürücü etki gösterir.
Beyinde, beyni rahatlatan ve yorgun hissettiren adenozin adında bir nörotransmiter vardır. Bu transmitter gün içerisinde birikerek uykulu ve yorgun hissetmenizi sağlar, dinlenmeniz gerektiği mesajı verir.
Kafein beyindeki adenozin reseptörlerine bağlanır ancak bu reseptörleri aktive etmez. Adenozin reseptörlerine, adenozin nörotransmitteri yerine kafein bağlanınca uykulu ve yorgun hissetmezsiniz.
Kafein, adenozinin etkilerini bloke ederek çalışır.
Kafein ayrıca, kanda, adrenalin düzeylerini ve dopamin ile norepinefrin nörotransmitterleri seviyesini arttırarak beyin aktivitelerini arttırır.
Kafeinin bu etkilerinin kombinasyonu, beyni daha fazla uyarır ve uyarılma, uyanıklık ve odaklanma durumunu arttırır. Beyninizi etkilediği için kafein genellikle psikoaktif bir ilaç olarak adlandırılır. Etkilerini hızlı gösterir.
Kafein, 60tan fazla bitkide doğal olarak bulunan acı bir maddedir. Kafein nelerde var?
Bazı ilaçlara, yiyeceklere ve içeceklere eklenen sentetik (insan yapımı) kafein de vardır. Sentetik kafein içeren bazı ürünlere örnekler:
Kafeini genellikle yiyecek ve içeceklerden doğal kafein şeklinde alırız. Farklı besinlerdeki kafein miktarları değişiklik gösterebilir. Ancak besinlerdeki kafein miktarları genellikle tablodaki gibidir.
Kahve türü | Porsiyon | Kafein Miktarı |
---|---|---|
Türk Kahvesi | 65 ml (bir fincan) | 60 mg |
Espresso Kahve | 60 ml (bir fincan) | mg |
Filtre Kahve | ml (bir fincan) | – mg |
Hazır Kahve | ml (bir fincan) | 65– mg |
Çay | ml (bir fincan) | 70 mg |
Bitter Çikolata | g | 80 mg |
Kola | g | 8 mg |
Kafeinin vücut metabolizması üzerindeki etkileri:
Kafein aldıktan sonraki bir saat içinde kanınızdaki en yüksek seviyesine ulaşır. Kafeinin etkilerini dört ila altı saat boyunca hissetmeye devam edebilirsiniz.
Çoğu insan için günde mga kadar kafein tüketmek zararlı değildir. Çok fazla kafein almak bazı sağlık sorunlarına neden olabilir.
Fazla kafein zararları:
Bazı insanlar kafeinin olumlu/olumsuz etkilerine karşı daha duyarlıdır.
Gebelerin, gebelik süresince günde mgdan fazla kafein tüketmeleri önerilmez. Gebelerin, yeşil çay, siyah çay, kola, çikolata ve özellikle kahve tüketirken dikkatli olması gerekir.
Aşağıdakiler dahil bazı durumlarda kafein dikkatli tüketilmelidir.
Hamileler Kahve İçebilir mi?
Düzenli olarak bol bol kafein alıyorsanız, bir anda kafein almayı bıraktığınızda bazı yoksunluk durumları yaşayabilirsiniz.
Kafein yoksunluğu belirtileri:
Bu belirtiler genellikle birkaç gün sonra geçer.
Enerji içecekleri, genel olarak kafein eklenmiş içeceklerdir. İçlerinde bulunan kafein miktarları değişkenlik gösterebilir. Enerji içecekleri ayrıca şeker, vitamin, şifalı bitkiler ve takviyeler içerebilir.
Enerji içeceği üreten şirketler, içeceklerin uyanıklığı artırabileceğini ve fiziksel ve zihinsel performansı iyileştirebileceğini iddia ediyor. Ancak, enerji içecekleri çok miktarda kafein içerdiğinden tehlikeli olabilirler. Ayrıca, çok fazla şeker içerenler, kilo almaya neden olabilir ve diyabeti kötüleştirebilir.
Bazı insanlar, enerji içeceklerini alkolle karıştırarak içerler. Alkol ve kafeini karıştırmak tehlikelidir. Kafein, ne kadar sarhoş olduğunuzu fark etme yeteneğinizi etkileyebilir ve bu da daha fazla alkol içmeye yönlendirebilir. Bu aynı zamanda kötü kararlar alma olasılığınızı artırır.
Kafein uyarıcı etkileri olan doğal bir kimyasaldır. Kahve, çay, kola, kakao, guarana, yerba mate ve 60ın üzerinde bitkide doğal olarak bulunur. Kafein beyindeki adenozin reseptörlerine bağlanır ancak bu reseptörleri aktive etmez. Adenozin reseptörlerine, adenozin nörotransmitteri yerine kafein bağlanınca uykulu ve yorgun hissetmezsiniz.
Kafein en çok kahve çekirdeğinde, çay bitkisinin yaprağında ve kakaoda bulunur. Dolayısıyla kahve, çay ve çikolata türleri çeşitli oranlarda kafein içerir. Kahve konsantrasyonu arttıkça, çayın demi arttıkça ve çikolatadaki süt oranı azaldıkça (bitter çikolata) kafein oranı artar. Diğer taraftan kolalarda ve enerji içeceklerinde bolca kafein bulunur.
Kaynaklar:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası