Sakaların Destanı
Eski Çağ Orta Asya&#;sında İran kökenli atlı-göçebe topluluk.
Saka kelimesi Ahamenişler döneminden sonra Eski Farsça&#;da kullanılmaya başladı. Yunanca&#;da Sakai olarak hitap edilen Sakalar ile İskitler&#;in aynı ülke olduklarına dair tezler mevcuttur fakat kesin kanıt bulunmamaktadır.
Tanrı Dağları ve Fergana Vadisi arasında yaşayan Sakaların Bir kısmı Akemenesilere itaat ederek Yunan-Pers savaşına da katılmışlardı. M.Ö yüzyılda Orta Asya&#;dan güneye inerek Bahtriya&#;yı yendikten sonra Hint yarımadasına girdiler.
Savaşlarda kullandıkları en önemli silah, savaş baltasıydı. Ayrıca ok, yay ve kılıç da kullanırlardı. İskit kalıntılarındaki at figürlerinin yoğunluğu dikkati çekmektedir.
İskit kurganlarında çıkan eserler, medeniyette ileri olduklarını göstermektedir. Heredota göre, &#;İskitler, çok medeni bir milletti. Gümüş işçiliğinde, dişçilikte ve çıkıkları sarmakta ustaydılar.&#;
İskit sanatında, hayvan üslubu önemli yer tutar. At, geyik, kuş motifleri ağırlıktadır.
Herodot&#;un yazdıklarına göre Yunanlılar, elbise teferruatlarını, gümüş ve altın at takımlarını İskitlerden öğrenmişlerdir.
Altın elbiseli adam, &#;da dönemin Kazakistan SSC&#;nin Almaata şehrinin 50 km.[1][2][3] ve Salagar Alüvyonlu toprağının 20 kilometre doğusunda[4],Garaj yapmak ve yolu düzlemek için yapılan çalışmalar sırasında tesadüfen funduszeue.info Akişev başkanılığındaki Kazakistan Tarih, Etnografya ve Arkeoloji Enstitüsü&#;nün arkeolog ekibi tarafından incelenen Esik kurganı adlı İskitler[5] veya Sakalara ait[4][6]kurgandan çıkarılan binlerce altın parçadan oluşturulan zırh.[4] MÖ 5. yüzyıla ait olduğu[7], kurganın bulunduğu bölgedeyse MÖ funduszeue.info&#;da Sakaların hüküm sürmüş olduğu gerekçesiyle[8], Altın Elbiseli Adam&#;ın, Saka prens veya prensesi olduğu düşünülmektedir[9] Isık Göl’e yakın Esik Çayı kıyısında Kazak arkeologları tarafından yapılan bir kurgan kazısında, M.Ö. IV. Yüzyıldan kaldığı tahmin edilen mezarda; çok kıymetli eserlerle, yaşlarında çok gösterişli kıyafetle gömülü bir genç (Alp) ortaya çıkarılmıştır. “Alp’in üzerindeki kıyafet, sağdan sola doğru kapanan ‘V’ yakalı kısa kaftan, dar süvari pantolonu, diz altında kalan kısa yumuşak çizmeden oluşmaktadır. Kaftan ve çizme üçgen biçiminde işlenmiş, küçük altın levhalar yan yana ve üst üste dikilerek adeta altın bir zırhla kaplanmıştır. Kıyafette kullanılan ipliğin altın olduğu ve altının eğrilerek iplik haline getirildiği anlaşılmaktadır. Belinde 16 büyük altın levha ile süslü kemeri, kını ve kabzası altın süslemeli bir kaması vardır. Elbisenin üzerindeki sayıları ’i bulan bütün diğer altın levhalar; at, kaplan, geyik, pars, kurt, dağ keçisi, aslan ve yırtıcı kuş figürleri ile işlenmiş olup, Kuzey ve Orta Asya maden sanatının gelişmiş bir üslubunu göstermektedir. Kurgandan çıkarılan bir de belli bir kısmı kırılmış gümüş bir kadeh vardı ki, bu kadeh diğer her şeyden daha fazla önem arz ediyordu. Kadehin üzerinde Göktürk harflerine benzeyen 24 harften oluşan bir metin yazılmıştı. Bazı araştırmacılar bu yazıyı “Khan Uya üç otuzı (da) yok boltı. Utugsi tozıltı.” yani “Tigin 23’ünde öldü. Esik halkının başı sağ olsun.” şeklinde okudular. Dolayısıyla, yazının Türkçe olduğunu ve kurganın da Türklere ait olduğunu savunmuşlardı.[10] Diğer yandan bu yazı, Göktürk alfabesinin M.Ö. IV. Yüzyılda da kullanıldığının en önemli kanıtıdır.”
Bunu beğen:
BeğenYükleniyor
Alp Er Tunga Destanı Kime Aittir Ve Ne Zaman Yazılmıştır?
Alp Er Tunga Destanı Kime Aittir ve Ne Zaman Yazılmıştır?
Alp Er Tunga destanı İskitlere yani esas adı Sakalar olarak bilinen bir Türk devleti hükümdarı olarak birçok kaynakta yer almaktadır. Kaynaklarda Efresiyap ismi ile de anılan Alp Er Tunga kendisinde birçok özellik ve yetenek toplamış olan bir hükümdar olarak yer almaktadır. Alp Er Tunga destanı konusu o dönemde yer alan Medler yani İranlılar ile olan savaşlardan bahsetmektedir. İranlılar ile olan savaşlarda Alp Er Tunga' nın kahramanlıklarını konu edinmektedir. Alp Er Tunga Medlerin hükümdar tarafından zehirlenerek öldürülmüş ve hayatı boyunca birçok savaşta yer alması ile kahramanlıkları sayesinde bir destan haline getirilmiştir.
Alp Er Tunga destanı hakkında elde edilen bilgiler Milattan sonra on birinci yüzyılda yazılmış olan Kaşgarlı Mahmut'un Divanı Lügatı Türk adlı eserinde ağıt şeklinde yer almaktadır. Alp Er Tunga destanının yazılış tarihi ise milattan sonra 7.yüzyılda olduğu bilinmektedir.
Alp Er Tunga Sakaların hanı olarak yaşamasının yanında İskitlerin birçok savaşçı özelliklerini geliştirmelerinde madencilik üzerinde gelişme göstermelerini ve atı evcilleştirmelerinde hükümdarlarının etkisi bilinmektedir. İskitler tarihte bozkırın kuyumcuları olarak adlandırılan ak kadar madencilik ilerlemiş ve üzengi gibi aletler yaparak savaşçılıkta Türk devletlerine örnek olmuştur. Türk hükümdarlarının birçoğunun Efresiyap soyundan geldiği kabul edilmektedir.
Alp Er Tunga destanının bilgilerine o dönemden sonra yazılmış olan şeyhname eserinde Orhun yazıtlarında Kutad Kubilig ve Divanı Lügatı Türk eserlerinde Alp Er Tunga'dan bahsedilmektedir. Bu eserlerde Alp Er Tunga büyük ve efsanevi bir Türk hükümdarı olarak yer almaktadır.
Alp Er Tunga destanı Türk tarihi açısından önemli bir destan olarak kabul edilmekte ve günümüze kadar metinleri tam olarak elde edilemediği bilinmektedir.