Soru: Spontan Pnömotoraks (Akciğer sönmesi) nedir? Nasıl oluşur?
Cevap: Pnömotoraks yani akciğer sönmesi, en basit anlatımla 2 akciğer zarı arasında hava bulunmasıdır. Akciğerleri saran 2 adet zar vardır. Bunlardan ilki visceral plevra dediğimiz akciğer dokusunu tamamen saran ve akciğere yapışık olan zar, diğeri ise pariyatal plevra dediğimiz, göğüs duvarını içten saran diğer akciğer zarı ile temas halinde ve göğüs duvarına yapışık olan akciğer zarı. Bu 2 zar arasında normal olarak çok az miktarda bir plevral sıvı dışında herhangi bir şey bulunmaz. İşte bu alanda hava bulunmasına pnömotoraks diyoruz. Akciğer sönmesi burada bulunan havanın hacminin giderek artması sonucu akciğer dokusu üzerindeki baskıya bağlı olarak ortaya çıkar.
En sık toraks travmalarına bağlı ortaya çıkar. Herhangi bir sebeple akciğer parenkim dokusunun bütünlüğünde bozulma olduğunda, buradan plevral aralığa sızan hava pnömotoraksa neden olabilir. Aynı şekilde iyatrojenik dediğimiz, tıbbi bir işlemin komplikasyonu sonucu da ortaya çıkabilir.
Ancak ortada herhangi bir travma yok iken kendiliğinden de pnömotoraks gelişebilir. Buna “spontan pnömotoraks” denir. Altta yatan KOAH, astım, akciğer kanseri, akciğer dokusunda yıkım ile giden bazı akciğer enfeksiyonları, bağ doku hastalıkları gibi akciğer hastalıklarının olması spontan pnömotoraks gelişmesine yatkınlık sağlayabilir. Bu duruma sekonder spontan pnömotoraks diyoruz. Ancak, zeminde bilinen herhangi bir akciğer hastalığı olmadan da spontan pnömotoraks gelişebilir. Buna da primer spontan pnömotoraks diyoruz. Primer spontan pnömotorakslı hastalar sıklıkla astenik vücut yapısına sahip yaniş zayıf, toraks ön arka çapı kısa olan genç erkek hastalardır. Nasıl olur? Daha çok akciğerin üst kısmında yer alan ve akciğer zarının hemen altında yer alan bleb veya bül dediğimiz hava keseciklerinin herhangi bir sebeple patlaması veya bütünlüğünün bozulmasına bağlı olarak nefes yoluyla aldığımız atmosferik hava bronşlar aracılığıyla buradan akciğer zarları arasına dolar. Her soluk alışverişinde burada biriken hava hacmen artar, akciğer dokusu üzerine basınç yapar ve akciğerin sönmesine neden olur.
Soru: Bu hastalığı nasıl tanıyacağız? Belirtileri nelerdir?
Cevap: Pnömotoraks gelişen hastalarda belirtiler hafif olabileceği gibi ciddi belirtiler de görülebilir. Hastalarda en sık ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bazen de öksürük olabilir. Bazen aşırı miktarda hava akciğer zarları arasında toplanıp akciğer, kalp ve ana damarlar karşı tarafa doğru iter. Bu durumda ana damarlar büzülür ve kalbe kan dönüşü azalır ve şok tablosu gelişebilir. Bu nedenle pnömotoraks erken tanınması gereken ve tanısı konamadığında ölüme dahi neden olabilen ciddi bir hastalıktır diyebiliriz. Ani başlayan göğüs ağrısı ister genç, ister yaşlı, ister çocuk olsun acil girişim gerektiren bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu hastaların mutlaka en yakın hastanenin acil servisine başvurmalıdır.
Soru: Pnömotoraks nasıl tedavi edilir?
Cevap: Az miktarda ve belirti vermeyen veya hafif belirti veren pnömotoraks, aralıklı oksijen tedavisi ve takip ile herhangi bir girişime gerek olmaksızın kendiliğinden geriler. Ancak akciğer zarları arasındaki hava miktarı fazlaysa veya az olsa bile belirtiler hastayı rahatsız edecek düzeyde ise orada bulunan havanın bir drenaj sistemi ile çıkarılması gerekir. Bunun için tüp torakostomi dediğimiz bir işlem gerekir. Bu işlem lokal anestezi ile yani hastayı uyutmadan yapılır. Koltuk altında yaklaşık meme hizasından, ,5 cm genişliğinde bir delik aracılığıyla 1 adet silikon drenin akciğer zarları arasına yerleştirilerek su altı drenaj sistemine bağlanmasından ibaret bir işlemdir.
Genellikle ilk atak için bu işlem yeterli olmakla birlikte hava kaçağı uzayan olgularda ameliyat gerekebilir. Yine tekrarlayan nüks olgular, iki taraflı pnömotoraks, tek akciğeri ameliyat ile alınmış dolayısıyla tek akciğeri olan hastalar, pnömotoraks gelişmesi durumunda acil sağlık hizmeti alamayacak mesela kırsal kesimde yaşayan hastalar, meslekleri gereği pnömotoraks yatkınlığı olan pilot, dalgıç gibi meslek gruplarında ilk atak olsa bile cerrahi için adaydırlar. Cerrahide açık veya kapalı ameliyat uygulanabilir. Patlama potansiyeli bulunan hava kesecikleri köken aldıkları bir miktar akciğer parenkimi ile birlikte kama şeklinde çıkarılır. Nüks gelişmesinin önüne geçmek amacıyla uygulanan çeşitli cerrahi prosedürlerden biri uygulandıktan sonra ameliyata son verilir.
Op. Dr. Gültekin Gülbahar
Pek çok nedene bağlı olabileceği gibi kendiliğinden de olabilir. Bunlarda akciğerin tepe kısmında tam gelişemeyen akciğer dokusunda, akciğer zarının hemen altında gelişen kabarcıkların hava basıncının artması sonucu patlamasıyla oluşan küçük yırtıklar, en fazla görülen sebebidir. Ayrıca toraks travmalarına bağlı olarak da ortaya çıkar. Aynı şekilde iyatrojenik dediğimiz, tıbbi bir işlemin komplikasyonu sonucu da ortaya çıkabilir.
Ancak ortada herhangi bir travma yok iken kendiliğinden de pnömotoraks gelişebilir. Buna “spontan pnömotoraks” denir. Altta yatan KOAH, astım, akciğer kanseri, akciğer dokusunda yıkım ile giden bazı akciğer enfeksiyonları, bağ doku hastalıkları gibi akciğer hastalıklarının olması spontan pnömotoraks gelişmesine yatkınlık sağlayabilir. Bu duruma sekonder spontan pnömotoraks diyoruz.
Ancak, zeminde bilinen herhangi bir akciğer hastalığı olmadan da spontan pnömotoraks gelişebilir. Buna da primer spontan pnömotoraks diyoruz. Primer spontan pnömotorakslı hastalar sıklıkla astenik vücut yapısına sahip yani zayıf, toraks ön arka çapı kısa olan genç erkek hastalardır.
Sigara içen, uzun boylu, zayıf, genç yetişkin erkeklerde daha sık olmak üzere ’de kişide görülür. Erkeklerde kadınlardan 6 kat daha sıktır. Ülkemizde yılda civarında pnömotoraks vakası olmakta, bunların ’e yakını yatırılarak tedavi edilmektedir. Hastaların % 40’a yakını yaş grubunda ve 3’te biri erkektir. Yılda civarında yaralanma ve kazalara bağlı pnömotoraks vakası bildirilmiştir.
Pnömotoraks gelişen hastalarda belirtiler hafif olabileceği gibi ciddi belirtiler de görülebilir. Hastalarda en sık ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bazen de öksürük olabilir. Bazen aşırı miktarda hava akciğer zarları arasında toplanıp akciğer, kalp ve ana damarları karşı tarafa doğru iter. Bu durumda ana damarlar büzülür ve kalbe kan dönüşü azalır ve şok tablosu gelişebilir. Bu nedenle pnömotoraks erken tanınması gereken ve tanısı konamadığında ölüme dahi neden olabilen ciddi bir hastalıktır diyebiliriz.
Çekilen akciğer grafisinde akciğerin dışında, göğüs boşluğunda hava olduğu tespit edilince tanı konulur. Ani başlayan göğüs ağrısı ister genç, ister yaşlı, ister çocuk olsun acil girişim gerektiren bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu hastaların mutlaka en yakın hastanenin acil servisine başvurmalıdır.
Akciğer dışına kaçan havanın miktarına göre tedavi şekli değişir. Çok az miktarda hava kaçağı olan hastalar, gözlem altına alınır, yüksek oranda ( lt/dak) oksijen verilir. Şayet hava miktarı fazlaysa hekim tarafından havanın boşluktan dışarıya atılmasına yönelik girişimler yapılır, tüp drenajı uygulanır. Genellikle ilk atak için bu işlem yeterli olmakla birlikte hava kaçağı uzayan olgularda ameliyat gerekebilir.
Akciğerden hava kaçağına neden olan kısım, ameliyatla çıkartılır, yırtık olan kısım kapatılır. Yine tekrarlayan nüks olgular, iki taraflı pnömotoraks, tek akciğeri ameliyat ile alınmış dolayısıyla tek akciğeri olan hastalar, pnömotoraks gelişmesi durumunda acil sağlık hizmeti alamayacak mesela kırsal kesimde yaşayan hastalar, meslekleri gereği pnömotoraks yatkınlığı olan pilot, dalgıç gibi meslek gruplarında ilk atak olsa bile cerrahi için adaydırlar.
Cerrahide açık veya kapalı ameliyat uygulanabilir. Patlama potansiyeli bulunan hava kesecikleri köken aldıkları bir miktar akciğer parenkimi ile birlikte kama şeklinde çıkarılır. Nüks gelişmesinin önüne geçmek amacıyla uygulanan çeşitli cerrahi prosedürlerden biri uygulandıktan sonra ameliyata son verilir.
Pnömotoraks, akciğerin etrafındaki plevral boşluğa hava girmesi sonucunda oluşan göğüs hastalıkları arasındadır. Akciğer sönmesi durumuna neden olduğu için bu isimle de anılan hastalığın; nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Akciğer sönmesi, akciğerlerde artan basınç nedeniyle ciğerlerde sönme meydana gelmesi durumudur. Pnömotoraks olarak da bilinen bu tıbbi terim, bazen travmatik olaylara bağlı gelişirken, farklı faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. Plevral boşluk olarak bilinen göğüs kafesindeki boşluğa hava girmesiyle birlikte komplikasyonlar görülmeye başlar. Artan havayla birlikte ciğerlere kurulan baskı artmakta ve sonunda kalbi bile etkileyen sonuçlar doğurabilir.
Pnömotoraks belirtileri ilk olarak nefes alırken göğüste batma ve göğüs bölgesinde ağrıyla kendini belli ederken, semptomlar zaman geçtikçe değişebilir. Akciğer sönmesi belirtileri arasında;
sorunları akciğer sönmesi durumlarında karşılaşılabilecek semptomlar arasında yer almaktadır. Artan ciğer basınçları sonrasında diğer organlara zarar verecek duruma gelip, hayati tehlike oluşturabilir.
Pnömotoraks oluşumuna neden olabilecek yaralanmalar, tıbbi durumlar ve yaşam tarzları olabilir. Sönmüş akciğer nedenleri arasında;
pnömotoraks oluşumuna neden olabilecek etkenler arasında yer almaktadır. Bu risklere sahip kişilerde farklı akciğer hastalıkları görülmese dahi akciğer sönmesi durumuyla karşılaşılabilir.
Göğüs ağrısı veya nefes darlığı şikayetiyle göğüs hastalıkları uzmanına başvurduğunuzda öncelikle semptomları sorarak fiziki muayeneye başlayacaktır. Fiziki muayene esnasında semptomların akciğer sönmesini işaret etmesi durumunda aşağıdaki testler istenebilir;
Pnömotoraks, bazı yaşam tarzları ve hastalıklara sahip olan kişilerde daha fazla görülme riski göstermektedir. Risk faktörleri içerisinde;
Pnömotoraks geliştirme ihtimali, olmayanlara göre daha yüksek olan kişilerdir. Bu risk faktörlerine sahipseniz, solunum sorunları ve tam nefes alamama gibi belirtiler gösterdiğinizde bir göğüs hastalıkları uzmanından yardım almalısınız.
Yapılan tanı testleri sonucunda göğüs hastalıkları uzmanıyla görüşerek, tam teşhis hakkında bilgi alabilirsiniz. Sonuçlarınızda akciğer sönmesiyle karşılaşılması durumunda farklı tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Hastalığın seviyesine göre tercih edilebilecek tedavi yöntemleri arasında;
Akciğer sönmenizin boyutu ileri derecede değilse, kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Diğer organları tehdit eden bir durum olmaması ve solunum sıkıntısı yaratmaması durumlarında doktorunuz hastalığınızı takip eder. Bu süre içerisinde hastalığınızın gerilemesi beklenir ve gözlemlenir.
Nefes darlığı ve solunum yetmezliği sonuçlarının takibi için doktorunuz bir süre ekstra oksijen verilerek ciğerlerin durumu takip edilebilir.
Akciğerlerde biriken hava, ciğerlerde baskı, nefes alma sıkıntısı ve diğer organlara zarar verecek kadar şiddetliyse havanın boşaltılması için müdahale edilmesi gerekebilir.
Tercih edilebilecek yöntemlerden ilkinde anestezi gerekmeden yapılabilmektedir. Doktorunuz kaburga boşlukları arasından bir göğüs tüpü yerleştirerek, aradaki hava boşluğunu şırınga yardımıyla çeker. Hava boşaltıldıktan sonra, yerleştirilen göğsü tüpü birkaç gün kaburgalar arasında kalacaktır ve akciğerlerin tekrar şişmesi sağlanacaktır. Akciğer sönmesi iyileşme süresine bağlı olarak göğüs tüpünün çıkarılma süresi değişebilir.
Akciğer sönmesinin ileri boyutlarında, ameliyat yöntemi tercih edilerek tedavi uygulanabilir. Plevral boşlukta oluşturulan bir kesikten girilerek, Torakoskopik Cerrahi yöntemiyle işlem gerçekleştirilir. Genel anestezi altında yapılan torakotomi esnasında, göğüs duvarlarından içeri kamera konularak, ciğerlerdeki sorunun tam olarak görüntülenmesi sağlanır. Akciğer göğüs boşluğuna tutturularak tedavi gerçekleştirildikten sonra ameliyat sonrası gözlem için takip altında tutulursunuz.
Pnömotoraks ameliyatı sonrasında iyileşme durumunuz gözlemlenir ve göğüs ağrılarının ortadan kalkması beklenir. Ameliyat sonrası komplikasyonlar gelişmemesi ve tekrar aynı sorun yaşanmaması adına, doktorunuzun tavsiyelerini dikkatlice uygulamanız önerilir.
Başarılı bir ameliyat sonrası iyileşme gösterseniz de tekrardan bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Tedavi sonrası olabilecek komplikasyonlar arasında;
düşük ihtimal ile sahip olsa da görülebilecek komplikasyonlar arasında yer alıyor. Bu nedenle işlem sonrası spor aktivitelerine ve eski sosyal hayatınıza dönmeden önce doktorunuza danışmalı, tavsiye ve önerilerini dikkate almalısınız.
Akciğer rahatsızlıkları sonucunda veya kendiliğinden gelişebilen akciğer sönmesi durumu düzelebilen, tedavi edilebilen hastalıklar arasındadır. Farklı tedavi yöntemleri bulunan hastalıkta, önemli olan tedaviye geç kalmadan müdahale edebilmesidir.
Akciğerlerden başlayıp, kalp gibi diğer organlara zarar vermeden tedavi edilerek hastalığın getirdiği semptomlar ortadan kaldırılabilir. Nefes darlığı, göğüs ağrısı ve nefes alırken batma gibi sorunlar yaşıyorsanız, Avicenna Hastanesi Göğüs Hastalıkları uzman doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz.
Akciğer sönmesi kaç günde iyileşir?
Pnömotoraks rahatsızlığını tetikleyen sebeplere göre iyileşme süresi değişiklik gösterebilir. Hafif semptomlarda gün arasında düzelme gösterirken, gerilemeyen akciğer sönmesi durumları cerrahi müdahale gerektirebilir.
Akciğer sönmesi tedavisi var mı?
Evet. Pnömotoraks hastalığının yani akciğer sönmesinin tedavisi bulunup, kendiliğinden de düzelme gösterebilir. Doktorunuzun yapacağı ameliyatlı veya ameliyatsız müdahalelerle tedavi sağlanabilir.
Akciğer sönmesi öldürür mü?
Tedavi edilmediği durumlarda akciğer sönmesi hastalığı ölümle sonuçlanabilir. Sigara gibi akciğerleri olumsuz etkileyen davranışların devamı, ciğerleri zorlamak ve tedavi olmamak yaşamımızı riske atabilir.
Göğüs Hastalıkları bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır:
Pnömotoraks, bazı etkenlerden ötürü akciğerlerde bulunan havanın akciğer dışındaki dokulara kaçmasıdır. Pnömotoraks olması halinde hava göğüs kafesi ile akciğerler arasındaki boşluğa dolarak akciğerlere baskı yapar ve akciğer havasını kaybederek büzüşür. Bu durum oluştuğu bölgeye ve şiddetine bağlı olarak hayatı tehdit edebilen bir soruna dönüşebilir. Yanı sıra küçük çaptaki pnömotorakslarda önemli derecede belirtiler gelişmeyebilir.
Akciğer sönmesi genellikle, zayıflamış veya kistleşmiş durumda olan akciğerlerde, bazı dış veya iç etkenlerin akciğer dokusuna zarar vermesi ile gelişir. Pnömotoraks oluşma nedenlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Akciğer sönmesi diye de bilinen pnömotoraks bazen ciddi biçimde hayatı tehdit eden boyutlara gelebilir. Akciğer sönmesi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Acil durumlarda akciğer sönmesi teşhisi hayati bir durumdur. Teşhis konulması için hastanın öyküsü alınarak fiziki tedavisi yapıldıktan sonra aşağıdaki görüntüleme tekniklerinden yararlanılabilir:
Akciğer Röntgeni: En sık başvurulan yöntemdir. Hava kaçağının olup olmadığı ve varsa ne miktarda olduğu saptanabilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Göğüs boşluğunun detaylı olarak görüntülenmesini sağlar.
Arteriyel Kan Gazı: Yapılan bu kan testi ile kandaki oksijen, karbondioksit, bazı bileşenlerin oranları ve kanın asitlik düzeyi tespit edilir. Bu sayede kişideki solunum sıkıntısının derecesi anlaşılır.
Nabız Oksimetri: Kanın oksijenlenmesinin ortalamasını tespit eder.
Bu durumda yapılacak tedaviyi vakanın durumu belirler. Hayati bir problem arz etmeyen vakalarda hasta takip edilerek ona göre bir tedavi planlanır. Fakat tansiyon pnömotoraks gibi hayati durumlarda vakit kaybetmeden acil müdahale yapılması gerekir. Akciğer sönmesi durumda yapılabilecek tedavi uygulamaları şu şekilde sıralanabilir:
Pnömotoraksın tam anlamıyla iyileşmesi haftayı bulabilir. Akciğer büzüşmesi geçiren kişilerin normal kişilere göre bu durumu tekrar yaşama ihtimalleri de artar.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası