Yapı Denetim Firmaları Ne Iş Yapar

Yapı Denetimi Bölümü Nedir?

Yapı Denetimi bölümü nedir sorusu bu alanda eğitim almak isteyen kişiler tarafından oldukça merak edilir. Yapı Denetimi bölümü, projeleri alanında uzman kişiler tarafından hazırlanmış olan yapıların, kanuni yönden uyguluğunun denetlemesini sağlayan personellerin yetiştirilmesini amaçlayan bir bölümdür. Yapı denetimi elemanları mühendis veya mimarların sevk ve idaresi altında çalışır. Eğitim süresi iki yıldır. 2 yıllık Yapı Denetimi bölümü taban puanları üniversitelerin verdiği eğitim ve kabul ettiği öğrenci sayısına göre değişkenlik gösterir. Sadece belirli sayıda üniversitenin meslek yüksekokulu bünyesinde bu bölüm bulunur. Bu nedenle her yıl az sayıda mezun verir. Böylece yeni mezun yapı denetim öğrencileri rahatlıkla sektörde iş bulabilir. Mezunlar daha çok özel sektörde çalışabilirler. Üniversite eğitimi esnasında hem temel dersler hem de mesleğe yönelik teorik dersler verilir. Bölümde staj zorunluluğu da bulunur. Staj süresi yaklaşık olarak 40 iş günüdür. Yapı denetimi staj zorunluluğu adayların mesleğe hazırlanması açısından oldukça önemlidir. Adaylar üniversitelerde aldıkları temel bilgileri staj sayesinde uygulamaya dökebilirler.

Yapı Denetimi Bölümü Eğitim Süresi Kaç Yıldır?

Üniversitelerde alınacak iki yıllık bir eğitim ile bu bölümden mezun olunabilir. Mezuniyet için üniversite tarafından belirlenen derslerin tamamından başarılı olmak gerekir. Yapı Denetimi bölümünün bitirilmesinin ardından DGS'ye girilerek dört yıllık bir bölüme geçiş yapılabilir. İnşaat Mühendisliği ve Restorasyon bölümleri dikey geçiş hakkı veren bölümlerdir. Yapılacak DGS sınavında alınan puana ve başarı sıralamasına göre tercih yapılabilir. Yapı Denetim bölümü 4 yıllık puanları hakkında bir bilgi bulunmaz çünkü bu bölüm bir ön lisans bölümüdür.

Yapı Denetimi Bölümü Dersleri Nelerdir?

Yapı Denetimi bölümü dersleri planlanırken öğrencilerin iş hayatları göz önüne alınarak tasarlanmıştır. Bu dersler sayesinde adaylar mesleğe girişte ve çalışma hayatı boyunca karşılaşabilecekleri zorluklara çözüm odaklı yaklaşabilirler. Alınan tüm dersler adayları donanımlı birer yapı denetimi uzmanı hâline getirir. Bölüm dersleri dört dönemde öğrencilere sunulur. Bu derslerin bazıları birbirinin devamı niteliğindedir. Bu sebeple her derse gereken özeni ve ilgiyi göstermek mezuniyet açısından oldukça önemlidir. Yapı Denetimi bölümünde eğitim gören öğrencilerin aldıkları derslerden bazıları şunlardır;

• İnşaat Teknik Resmi
• İmar Mevzuatı
• Prefabrik Yapılar
• Malzeme Bilimi ve Yapı Malzemesi
• Betonarme Yapılar
• Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı İlkeleri
• Zemin Mekaniği
• Büro ve Şantiye Organizasyonu
• Matematik
• Metraj ve Keşif İşleri
• Topoğrafya
• Bilgi ve İletişim Teknolojileri
• Çelik Yapılar
• Yapıların Onarımı ve Güçlendirilmesi
• Elektrik Tesisat Teknolojisi
• Bilgisayar Destekli Tasarım
• Yapı Teknolojisi
• Betonarme Yapılar
• Yapı Denetim Uygulamaları
• Yapı Tesisatları

Öğrenciler, listede yer alan dersler başta olmak üzere birçok dersten iki yıl boyunca sorumlu olurlar. Bu derslerden başarı ile mezun olan üniversite öğrencileri stajlarını da başarı ile tamamladıktan sonra Yapı Denetimi bölümü diploması almaya hak kazanır. Bu diplomayı alan mezunlar yapı denetimi uzmanı unvanını alır. Yapı Denetimi bölümü öğrencileri hem eğitim süreçlerinde hem de iş hayatları boyunca birtakım aletleri kullanmakla yükümlülerdir. Hesap makinesi, bilgisayar, emin ölçme aletleri, takometre, büro çalışmalarında teknik resim çizim aletleri ve beton test kalıpları bu aletlerden bazılarıdır. Üniversitede temel derslerin yanında bu aletlerin kullanımı konusunda da eğitim verilir.

Yapı Denetimi Bölümü Mezunu Ne İş Yapar?

Yapı denetim bölümü ne iş yapar sorusuna geniş kapsamlı bir cevap verilebilir. Yapı Denetimi alanından mezun olan kişilerin yaptığı işlerden bazıları şunlardır:

• Yapı projelerinin içerisinde yer alan detayların ve yapılan hesaplamaların doğruluğunun denetlenmesini sağlamak,
• Elektrik kablo çekim işlemlerinin kaydını ve tali panoların kontrol tutanağını tutmak,
• Temiz su borularının tesisatını ve hidrolik basınç testinin sonuçlarını kontrol ederek tutanağa geçirmek,
• Mühendisler ve mimarlar tarafından verilen işlerin tamamlanmasını sağlamak ve gerekli konularda bilgilendirme yapmak,
• Proje üzerinde herhangi bir hata ya da eksik varsa bu durumun düzeltilmesi için bildirimde bulunmak,
• Temel beton döküm tutanağı düzenlemek ve demir donatı imalatını kontrol etmek,
• İnşaat çatısı, dolgu duvar, kapı ve pencere kasası gibi tesisatların altyapılarının doğruluğunu denetlemek,
• Projenin temelinden başlayarak her aşamasında gerekli takibi ve denetimi sağlamak,
• Elektrik ana panosunu kontrol ederek tutanağa geçirmek ve mekanik tesisat işlemlerinin montajının uygunluğunu denetlemek,
• İnşaat içerisinde yapılan işlemlerde hata görülmesi halinde ilgili kişilere gerekli uyarılarda bulunmak,
• Projeyi hazırlayan kişilerin sicil durum belgelerini inceleyerek doğruluğundan emin olmak,
• Sorumluluğu altında bulunan belgeleri kontrol ederek imzalamak ve ilgililere teslim etmek,
• Beton dökümü işlemi öncesinde ve sonrasında gerekli mevzuata uygunluğu denetlemek,
• İnşaata döşenen tesisatın uygunluğunu kontrol etmek ve herhangi bir sorun bulunmaması hâlinde sıvama işlemi için onay vermek.

Yapı Denetimi Bölümü Mezunu İş Olanakları Nelerdir?

Yapı Denetimi bölümü iş olanakları genellikle özel sektörde yoğunlaşmıştır. Yapı denetimi mezunları, iş hayatında genellikle mühendislerle birlikte çalışırlar. İnşaat sektörü oldukça geniş bir sektör olduğundan yapı denetimi bölümü iş imkanları da oldukça geniştir. Hazır beton tesisleri, yapı denetim kuruluşları, özel mühendislik büroları ve yapı malzemesi laboratuvarları, yapı denetimi uzmanı çalıştıran işletmelerden bazılarıdır. Bu işletmeler dışında belediyeler de Yapı Denetimi bölümü mezunu adaylara iş imkanı sunmaktadır. Yapı denetimi, hem büroda hem de inşaatta çalışmayı gerektiren bir alandır. Proje çizimi ve sayısal değerlendirme işlemleri genellikle bürolarda yürütülür. Fakat denetleme işlemlerinin sağlıklı ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesi için inşaat alanlarında çalışma yürütmek gerekir. Çalışma saatleri çalışılan işletmeye göre farklılıklar gösterir. Zaman zaman hafta sonları da yapı denetimi yapılabilir. İnşaat içerisinde çalışma şartı bulunduğundan iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgi sahibi olmak gerekir. Bu alandan mezun olarak çalışmak isteyenler Kariyer.net üzerinden yapı denetim iş ilanlarını takip edebilir.  

Yapı Denetim Kuruluşlarının Görev ve Sorumlulukları

​

Yapı denetim kuruluşunun görev ve sorumlulukları, Yapı Denetimi Kanununda ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

​

Yapı Denetim Kanunu MADDE 2

​

MADDE 2.- Bu Kanun kapsamına giren her türlü yapı; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan ve münhasıran yapı denetimi ile uğraşan tüzel kişiliğe sahip yapı denetim kuruluşlarının denetimine tabidir. Yapı denetim hizmeti; yapı denetim kuruluşu ile yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütülür. Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini vekil tayin edemez.
Yapı denetim kuruluşlarının nama yazılı ödenmiş sermayelerinin tamamının, mimar veya mühendislere ait olması zorunludur. Yapı denetim kuruluşları; denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanları istihdam eder.
Yapı denetim kuruluşunda görev alacak denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanlarında ve laboratuvar görevlilerinde aranacak nitelik ve deneyim ile bu kişilere belge verilmesi, yapı denetim kuruluşunun ve laboratuvarların çalışma usul ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. Yapı denetim kuruluşları aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek.
b) Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek.
c) Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek.
d) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak.
e) Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek.
f) İş yerinde, iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirmek.
g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek.
h) Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair ilgili idareye rapor vermek.
ı) Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak laboratuvarlarda yaptırmak.

​

​

Yapı Denetim Kanunu MADDE 5

​

MADDE 5- (1) Yapı denetim kuruluşu, Kanunun 2'nci maddesinde belirtilen görevleri, Kanun ile belirlenmiş süreler içinde, imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara, yürürlükteki mevzuata ve mesleki ahlak kurallarına uygun ve tam olarak yerine getirmek zorundadır.

(2) Yapı denetim kuruluşu proje denetimi safhasında;
a) Yapının inşa edileceği parseli ilgilendiren imar durumu belgesi, aplikasyon krokisi, tapu kaydı örneği, zemin etüdü raporu ile gerekli diğer belgelerin mevzuata uygun olup olmadığını kontrol ederek kopyalarını dosyasında muhafaza eder.
b) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esasları, imar planı, ilgili idarenin imar yönetmelikleri ile yürürlükte bulunan diğer yönetmelik, genelge, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin sicil durum belgesinin olup olmadığını denetler ve sicil durum belgesi olmayan müellifin durumunu ilgili meslek odasına bildirir. b) (Değişik - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.2) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esasları, imar planı, ilgili idarenin imar yönetmelikleri ile yürürlükte bulunan diğer yönetmelik, genelge, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin kayıtlı olduğu odaya üyeliklerinin devam edip etmediğini ve mesleki kısıtlılıklarının olmadığına dair beyanlarının olup olmadığını kontrol eder ve üyeliği devam etmeyen müellifin durumunu ilgili meslek odasına bildirir. (b) (Değişik - R.G.: 14.4.2012 - 28264 / m.1) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığının olmadığına dair taahhütnamesinin olup olmadığını kontrol eder. İdareler sorumluluk alan mimar ve mühendislerin yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bildirir.
c) Zemin ve temel etüdü raporunun hazırlanmasına ilişkin esaslara uygun olarak bir zemin etüdü raporunun olup olmadığını tespit ederek onaylar. Raporun uygunluğunu onaylamak için, bünyesinde konu ile ilgili yeterli teknik eleman bulunmadığı hallerde hizmet satın alabilir.c) (Değişik - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.2) Yapı ruhsatı vermeye yetkili idarelerin dışındaki kurumlar tarafından onaylanması gereken elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerini ilgili mevzuata göre inceler, zamanında ve usulüne uygun olarak onaylanmasını temin eder.
ç) Ek-3'te gösterilen form-1'e uygun proje kontrol formunu esas alarak incelediği projelerde tespit edilen hata, eksiklik ve yetersizliklerin giderilmesini sağlar.
d) İncelenen projeler, uygun görülmesi halinde, yapı denetim kuruluşu adına ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendisler tarafından imzalanır ve kuruluş tarafından tasdik edilir.
(e) (Ek - R.G.: 14.4.2012 - 28264 / m.1) Zemin ve temel etüdü raporunun hazırlanmasına ilişkin esaslara uygun olarak bir zemin etüdü raporunun olup olmadığını tespit ederek uygunluk görüşü verir. Raporun uygunluğunu tespit için, bünyesinde konu ile ilgili yeterli teknik eleman bulunmadığı hâllerde hizmet satın alabilir.

(3) Yapı denetim kuruluşu yapı ruhsatı alınması safhasında;
a) Denetimini üstleneceği yapı ile alakalı bilgileri ek-4'te gösterilen form-2'ye uygun şekilde düzenleyip Bakanlığa bildirir.
b) Yapı denetimi izin belgesinin noterlikçe tasdikli sureti ile Bakanlıkça onaylanmış yapıya ilişkin bilgi formunun aslını, yapının denetimini üstlendiği konusunda ek-5'te gösterilen form-3'e uygun taahhütnameyi, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibi ile imzaladığı ek-6'da gösterilen form-4'e uygun sözleşmeyi ve projelerdeki eksikliklerin giderildiğini gösterir proje kontrol formunu ilgili idareye verir.b) (Değişik - R.G.: 31.7.2009 - 27305 / m.1)Yapı denetimi izin belgesinin İdare tarafından tasdikli sureti ile Bakanlıkça onaylanmış yapıya ilişkin bilgi formunun aslını, yapının denetimini üstlendiği konusunda ek-5'te gösterilen form-3'e uygun taahhütnameyi, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibi ile imzaladığı ek-6'da gösterilen form-4'e uygun sözleşmeyi ve projelerdeki eksikliklerin giderildiğini gösterir proje kontrol formunu ilgili idareye verir. b) (Değişik - R.G.: 1.7.2011 - 27981 / m.2) Yapı denetimi izin belgesinin ilgili idare tarafından tasdikli sureti ile Bakanlıkça onaylanmış yapıya ilişkin bilgi formunun aslını, yapının denetimini üstlendiği konusunda ek-5'te gösterilen form-3'e uygun taahhütnameyi, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibi ile imzaladığı ek-6'da gösterilen form-4'e uygun sözleşmeyi ve projelerdeki eksikliklerin giderildiğini gösterir proje kontrol formunu ilgili idareye verir. Söz konusu evraklarda noter tasdiki aranmaz. b) (Değişik - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.2) Bakanlıkça onaylanmış yapıya ilişkin bilgi formunun aslını, yapının denetimini üstlendiği konusunda ek-5'te gösterilen form-3'e uygun taahhütnameyi, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibi ile imzaladığı ek-6'da gösterilen form-4'e uygun sözleşmeyi ve projelerdeki eksikliklerin giderildiğini gösterir proje kontrol formunu ilgili idareye verir. Söz konusu belgelerde noter tasdiki aranmaz.
c) Projelerin ilgili idarece onaylanmasından sonra, yapı ruhsatının yapı denetim kuruluşu ile ilgili bölümünün, kuruluşu temsilen, ortakları veya kuruluşça yetkili kılınmış inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi veya mimar olan personeli tarafından imzalanmasını sağlar.
ç) (Ek - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.2)Elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin inşaat ruhsatının alındığı tarihi izleyen otuz gün içinde ilgili idare tarafından onaylanmasını temin eder ve onaya ilişkin belgeyi inşaat ruhsatı vermeye yetkili idareye sunar. Bu süre içinde söz konusu projelere ilişkin onaylar idareye sunulamadığı takdirde inşaat idarece durdurulur.

(4) Yapı denetim kuruluşu yapım safhasında;
a) Ek-7'de gösterilen form-5'e uygun işyeri teslim tutanağını, yapı sahibi ve yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi ile birlikte imzalayarak üç iş günü içerisinde ilgili idarenin onayına sunar.
b) Bünyesinde konu ile ilgili teknik eleman bulunmayan hallerde, hizmet satın almak suretiyle teknik eleman görevlendirerek, arsanın köşe noktalarının ilgili idare nezaretinde tespit ettirilmesini ve yapının, vaziyet planına uygun biçimde arsaya aplike edilmesini sağlar.
c) Denetimini üstlendiği işin projesine göre gerekli olan yapım tekniklerini göz önüne alarak, işin gerektirdiği malzeme ve bu malzeme ile ilgili imalatın, Bakanlıkça izin belgesi verilen özel veya kamu kuruluşlarına ait laboratuvarlarda muayene ve deneylerini yaptırarak, sonuçların standart ve şartnamelere uygun olup olmadığını kontrol eder.
ç) Beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisatı kontrol ederek ek-8'de gösterilen form-6'ya uygun tutanak tanzim edilmeden beton dökümüne izin vermez. Beton, uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya yardımcı kontrol elemanı nezaretinde dökülür. Beton numuneleri, döküm yerinde yapı denetim elemanlarının huzurunda, deneyi yapacak laboratuvarın teknik elemanlarınca ilgili standartlara uygun olarak alınır. Alınan numuneler üzerinde şantiyede yapılacak deneylerin sonucunun olumlu olması halinde beton dökümüne izin verir. Alınan diğer numuneler deneyi yapacak laboratuvara, bu laboratuvarın teknik elemanı marifetiyle iletilir. Beton dökümünü müteakiben ek-9'da gösterilen form-7'ye uygun tutanak tanzim edilir.
d) (c) ve (ç) bentlerinde sayılan muayene ve deney sonuçları, ilgili standartların ve şartnamelerin öngördüğü değerlerde ise bu sonuçlara ilişkin raporları, o imalatı içeren hakediş ekinde ilgili idareye verir. Aksi halde, bu raporları laboratuvarda düzenlenme tarihinden itibaren üç iş günü içinde ilgili idareye vererek, hatalı imalatlar uygun hale getirilinceye kadar yapıdaki imalatın durdurulmasını sağlar.
e) Yapılan her imalatın proje eki mahal listesine uygunluğunu ve yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede belirtilen niteliklerde yapılıp yapılmadığını denetler.
f) Yazılı ihtarına rağmen ruhsata ve eklerine aykırı iş yapan işçi ve ustanın durumunu tespit eder ve yapı müteahhidine bildirir. Bu durum devam ettiği takdirde, ilgili idareye yazılı olarak bildirimde bulunur.
g) Yapının elektrik aboneliği sırasında düzenlenecek belgeleri, denetçi elektrik mühendislerine kontrol ettirir.
ğ) Şantiyede yapılan denetim sonuçlarının işlendiği ve şantiye şefi tarafından şantiyede muhafaza edilen, ek-10'da gösterilen form-8'e uygun yapı denetleme defterini takip eder.
h) Yapım işlerinde kullanılacak malzemelerin ilgili teknik şartnamelere ve standartlara aykırı oldukları belirlendiğinde, bunların imalatta kullanılmasına izin vermez ve bu durumu bir rapor ile ilgili idareye ve malzeme denetimi ile ilgili kuruluşlara bildirir.
ı) İnşaat alanında işçi sağlığı ve iş güvenliği ile çevre sağlığı ve güvenliğinin korunması için gereken tedbirlerin alınıp alınmadığını kontrol eder. i) Bünyesinde görevli denetçi mimar ve mühendisler ile kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarının Bakanlıkça düzenlenen meslek içi eğitime katılmalarını sağlar.
j) Her yılın sonu itibarı ile yapı sahibi ve yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi ile birlikte yapının fiziki durumunu belirleyen seviye tespit tutanağını tanzim ederek bir suretini ilgili idareye verir. Yıl sonu seviye tespitinde ihtilaf olduğu takdirde ilgili idareden seviye tespitinin yapılmasını ister.
k) Ruhsata bağlanmış olmak kaydı ile, yapı sahibinin isteğine bağlı ilave işlerin projelerini ve yapımını denetler.
l) Yukarıda açıklanan görevlerin yapılması sırasında ruhsata ve eklerine aykırı imalat belirlendiğinde, yapının o anki durumunu fotoğrafla tespit eder, ilgili idareye de dağıtımı yapılan bir yazı ile yapının müteahhidini iadeli taahhütlü posta yoluyla yazılı olarak uyarır ve aykırılığın giderilmesi için süre verir. Bu süre zarfında yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur.
m) Denetim işlerine ait hakedişlerin tahakkuka bağlandığı tarihte düzenlenecek olan faturanın bir örneğini ilgili idareye verir.
n) Yapım işinin devamı sırasında kayıt altına alınmasında yarar görülen hususlar için ek tutanaklar tanzim ederek imalatın denetimini ve gözetimini sağlar.
o) Tanzim edilen tutanakları, imalat veya malzemede herhangi bir eksiklik veya kusur bulunmadığı takdirde, hakediş ekinde ilgili idareye sunar. Aksi halde, maddenin (l) bendi hükümleri uygulanır.
ö) Yapının ruhsata ve eklerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğini belirten, ek-11'de gösterilen form-9'a uygun iş bitirme tutanağını düzenler ve onaylanmak üzere ilgili idareye verir.
p) Yapı kullanma izninin alınmasını müteakiben, ilgili idare tarafından istenilen yapı denetimine ait diğer bilgi ve belgeleri ilgili idareye verir.
Denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanının görev ve sorumlulukları
r) (Ek - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.2) Yapı ile ilgili olarak ısı ihtiyacı kimlik belgesinin, kanal bağlantısının yapıldığına ilişkin tutanağın, binanın yapı aplikasyon projesine uygun şekilde aplike edildiğini gösteren vaziyet planı ve bağımsız bölüm planını içeren belgenin, elektrik, telefon ve doğalgaz tesisatlarının, yangın algılama, tahliye ve söndürme sisteminin projelerine uygun şekilde yapılmasını denetleyerek bunlara ilişkin uygunluk belgelerini ve asansörün ilgili idarece tescilini temin eder. Bu işlemlerin usulüne uygun yapıldığına dair raporu ve yapının cephe fotoğraflarını iş bitirme tutanağına ekler.
(1) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler tarafından, proje müelliflerince hazırlanan projelerin ihtisas alanlarındaki mevzuata uygunluğu, detay ve hesapların doğruluğu, ek-3'te gösterilen form-1 ile belirlenmiş asgari kriterlere uygunluğu ve proje müelliflerinin sicil durum belgelerinin varlığı denetlenir. Var ise, eksiklik ve hataların giderilmesi sağlanır. Eksikliği ve hatası bulunmayan projeler, ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır. (1) (Değişik - R.G.: 3.4.2012 - 28253 / m.3) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler tarafından, proje müelliflerince hazırlanan projelerin ihtisas alanlarındaki mevzuata uygunluğu, detay ve hesapların doğruluğu, ek-3'te gösterilen form-1 ile belirlenmiş asgari kriterlere uygunluğu ve proje müelliflerinin mesleki kısıtlılığı olmadıklarına dair beyanı kontrol edilir. Var ise, eksiklik ve hataların giderilmesi sağlanır. Eksikliği ve hatası bulunmayan projeler, ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır. MADDE 6- (1) (Değişik - R.G.: 14.4.2012 - 28264 / m.2) Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler tarafından, proje müelliflerince hazırlanan projelerin mevzuata, Ek-3'te gösterilen Form-1 ile belirlenmiş asgari kriterlere uygunluğu ve detay ve hesapların doğruluğu, kontrol edilir. Var ise, eksiklik ve hataların giderilmesi sağlanır. Eksikliği ve hatası bulunmayan projeler, ilgili denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır.
(2) Yapı ruhsatının alınmasını müteakiben, yapı denetim kuruluşunun ilgili denetçileri, yapı sahibi, yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi tarafından işyeri teslim tutanağı tanzim edilerek ilgili idarenin onayına sunulur.
(3) İşyeri teslimi yapıldıktan sonra, ihtisas alanlarına göre ilgili denetçiler, kontrol elemanları ve var ise yardımcı kontrol elemanları tarafından, temel bölümünün inşası sırasında gerekli denetim ve gözetimler yapılır; temel kalıp ve donatı imalatı kontrol tutanağı, temel topraklaması kontrol tutanağı ve temel beton döküm tutanağı tanzim edilerek, yapılan işlemlerin uygunluğu onaylanır.
(4) Yapının taşıyıcı sistem bölümünün imalatı sırasında, beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisat kontrol edildikten sonra ek-8'de gösterilen form-6'ya uygun tutanak tanzim edilir. Uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya var ise yardımcı kontrol elemanı gözetiminde beton dökümüne izin verilir. Beton dökümünü müteakiben, ek-9'da gösterilen form-7'ye uygun tutanak tanzim edilir. Yapıda gerçekleştirilecek her bir beton döküm işi için bu tutanaklar ayrı ayrı hazırlanır.
(5) Yapının çatı örtüsü, dolgu duvarları, kapı ve pencere kasaları ile tesisatlara ait imalatların tamamlanıp sıvaya hazır hale gelmesi ve iş bitimine kadar olan son bölümünde ise bodrum, zemin, asma, normal kat ve çatı katlarının dış duvarları ve iç duvarları kontrol tutanakları, elektrik tesisatı duvar boruları kontrol tutanağı, elektrik kablo çekimi ve tali pano kontrol tutanağı, çatı konstrüksiyonu, ısı yalıtımı, su yalıtımı ve çatı örtüsü kontrol tutanağı, temiz su boru tesisatı hidrolik basınç testi kontrol tutanağı, pis su boru tesisatı sızdırmazlık testi kontrol tutanağı, yapının sıvaya hazır duruma geldiğini belirten tutanak, elektrik ana pano kontrol tutanağı ve mekanik tesisat montaj tutanağı tanzim edilir.
(6) Maddede sayılan işlemler, ihtisas konusuna göre ilgili denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol elemanlarının denetiminde sürdürülür.

Yapı denetim, bilimsel ve estetik kurallara bağlı kalınarak güvenli yapılar inşa edilmesini sağlayan kontrol uygulamasıdır. Yapı inşasında proje ve uygulama konusunda teknik hizmet alınarak inşaatların denetlenmesi şeklinde gerçekleşir. Kurallara uygun yapılmayan yapılar, kullanıma uygun olmamakta ve beraberinde güvenlik açısından birçok ciddi sorun getirmektedir. Bu nedenle yapı denetimin doğru uygulanması son derece önemlidir. Yapı denetimi ve yapı denetim ücreti hesaplama ülkemizde, ilgili kanun, yönetmelik ve tebliğlerle düzenlenmiş oldukça teknik, kapsamlı ve karmaşık bir konudur. Türkiye’de yapı denetim usullerine uygun yapılar, deprem ve diğer doğal afetlerin yıkıcı etkilerini önemli oranda azaltabilecek etkidedir. Dolayısıyla yapı denetimi konusu bir deprem ülkesinde yaşayan insanlar olarak özellikle bizler için son derece hayatidir.

Yapı Denetim Nedir?

Yapı denetim firması, inşa sürecinde yapının hukuk kurallarına, proje ve imar planlarına uygunluğunu; mühendislik ve mimari standartları taşıdığını ve güvenli olduğunu kontrol etmek için müteahhidi denetleyen kuruluştur. Yapı denetimi işi arsa maliki olan yapı sahipleri adına yapılmaktadır. Firma, denetim faaliyeti gösterebilmek için Merkez Komisyonundan izin almalıdır. Bakanlıktan izin alma şartı, ilgili şirketin bir nevi kamu yararına hareket etmesi gerektiğini göstermektedir. Kuruluşun görev ve sorumlulukları, yapı henüz proje halindeyken başlamakta ve yapım sürecinin her aşamasında yapının hukuka, bilimsel ölçülere ve sağlığa uygun olduğu denetlenmektedir. Dolayısıyla firmanın görevi, ruhsat alınması ve ardından yapım sürecinde de iskan alınıncaya kadar devam eder.

Yapı Denetim Sistemi Nasıl İşler?

Yapılacak yapının sahibi, inşaat yapım işi için bir müteahhitle anlaşmakta ya da kendileri bu görevi üstlenmektedir. Daha sonra yapının sahibi bir yapı denetim firması ile anlaşır. Uygulamada genellikle arsa sahiplerinin vermiş olduğu vekaletle müteahhitler tarafından yapı denetim sözleşmesi yapılmaktadır. Firma, yapının inşasının başından sonuna kadar müteahhidi yapının sahibi adına denetler.

Yapı Denetçisi Kimdir?

İlgili meslek odalarına üye ve Bakanlıkça denetçi belgesi verilen mimar ve mühendislere denetçi mimar ve mühendis denir. Yapı denetçisi, daha önceden müellif tarafından hazırlanan projelerin, mevzuatta aranan şartlara uygunluğunu denetler ve projedeki hesapların doğruluğunu değerlendirir. Bu değerlendirme sonrasında bir eksik tespit ederse bu eksikliği giderir. Eksik bir hususu kalmayan projeler, denetçi mimar ve denetçi mühendis tarafından onaylanır. Daha sonrasında yapının inşaat sürecinde kurulacak şantiye, temel kalıp, taşıyıcıların uygun yerleştirilmesi gibi teknik konular da denetçilerin onayına sunulur. Kısacası yapı denetim kuruluşları, görevlerini ve sorumluluklarını bünyesinde yer alan proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler eliyle yerine getirir. Bu denetçiler, görevlerini ifa sırasında Bakanlığa bağlı kamu görevlisi sayılırlar ve işledikleri suçlarda kamu görevlisine özgü usullere göre yargılanırlar.

Yapı Denetim Hizmet Sözleşmesinde Neler Yer Alır?

Yapının sahibi ile yapı denetim şirketi arasında yapılan sözleşmeye yapı denetim hizmet sözleşmesi denmektedir. Yapının sahibi, vekili aracılığıyla da bu sözleşmeyi kurabilir. Sözleşmenin içeriği ve şekli ilgili yönetmelikte düzenlenmiştir. İçeriğinde sözleşmenin tarafları olan yapının sahibi ve yapı denetim kuruluşunun adı, sözleşmenin konusu, yeri ve miktarı, bunların yanında hizmet süresi ve son olarak en önemli hususlardan biri olan denetim ücreti yer almaktadır. Uygulamada bakanlık tarafından düzenlenen matbu sözleşmeler yapı denetim hizmet sözleşmesi olarak kullanılmaktadır.

Yapı Denetim Ücretini Kim Öder?

Yapının sahibi ve denetim şirketi arasında yapılan yapı denetim hizmet sözleşmesi sonucu yapı sahibinin firmaya ücret ödemesi gerekmektedir. Ücret ödeme borcu kural olarak yapı sahibinin üzerinde olsa da müteahhit, aralarında yapacakları sözleşme ile yapı denetim hizmet bedelini üstlenebilir. Uygulamada müteahhidin kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yapının denetim ücretinin ödenmesini üstlendiği görülmektedir. Zira kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde müteahhit, yapıyı oturmaya hazır halde anahtar teslim olarak yapı sahibine teslim etmeyi taahhüt eder. Uygulamada ücreti müteahhidin ödediği sıkça görülür. Ancak ödenmeyen yapı denetim ücretinden hukuken yapı sahibi yani arsa sahipleri sorumlu olmaktadır. Bu nedenle yapı denetim firmaları ücretlerini tahsil edemediklerinde yapı sahiplerine karşı dava ve icra takibi başlatmaktadır. Yapı denetim şirketi ile ilk kez karşı karşıya gelen yapı sahipleri ödeme emri kendilerine tebliğ edildiğinde oldukça şaşırmaktadır. Ancak daha önce de belirtildiği gibi kanunen yapı denetim ücretini yapı sahipleri ödemek durumundadır. Yapı sahipleri yapı denetim ücretini ödedikten sonra, müteahhit ile aralarındaki sözleşme ilişkisine dayanarak ödedikleri bedeli müteahhide rücu edebilirler.

Yapı Denetim Ücreti Hesaplama Nasıl Yapılır?

Yapı denetim ücreti hesaplama uygulamada çokça sorun teşkil eden bir durumdur. Denetim şirketleri de dahil mahkemeler ve bilirkişiler, yapı denetim ücretini doğru şekilde belirlemek konusunda problem yaşayabilmektedir. Yapı denetim ücreti hesaplamada inşaat alanı, yapı sınıfı, yapı yaklaşık maliyeti vb. birçok faktör rol oynamaktadır. Yapı denetim hizmet sözleşmesinde yapılan hesaplama, süresi içerisinde tamamlanan inşaatlar için belirlenen hizmet bedelidir. İnşaat süresinin uzaması halinde her yıl yapı yaklaşık maliyetleri arttığından ilave hizmet bedeli hesaplanmaktadır. Yapı denetim ücreti doğru hesaplanmadığında çok ciddi farklar oluşabildiğinden, zarar görmemek adına yapı denetim alanında uzman bir hukukçudan destek almanızda fayda vardır.

Yapı Denetim Havuz Sistemi Nedir?

Yapı denetim firmasının doğrudan müteahhit tarafından seçilmesinin önüne geçmek için 01/01/2019 tarihinden itibaren havuz sistemi getirilmiştir. Bu değişiklikten sonra müteahhitin hangi yapı denetim firmasıyla çalışacağı sistem üzerinden otomatik olarak belirlenmeye başlamıştır. Yapının sahiplerinin hizmet sözleşmesini yapacakları denetim şirketinin elektronik ortamda belirlenmesi hususunun nasıl uygulanacağına yönelik bakanlıkça bir tebliğ düzenlenmiştir. Bu tebliğ hükümlerine göre yapılar dört temel gruba ayrılır. Denetim şirketleri ise belirlenen puan sistemi ölçütlerine göre puanlandırılır. Yapı grupları ve puanlamaya göre yer sahibine sözleşme yapması için elektronik ortamda bir yapı denetim şirketi belirlenir. Belirlenen şirket, yeni iş almaktan men cezası almamış olması şartıyla ona verilen sürede yapının sahibi ile hizmet sözleşmesi kurabilir.

Yapı Denetimi Yargıtay Kararları

“Yapı denetim sözleşmesinin tarafları davacı ile davalılar olduğuna göre sözleşmenin nispiliği ilkesi gereği yapı denetim ücret alacağının borçlusu sözleşmenin karşı tarafı olan davalı borçlulardır. Davalılar ile dava dışı yüklenici arasında yapılan daire karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenicinin  ödeyeceğini taahhüt etmesi, yapı denetim kuruluşunun ücretini yükleniciden talep edebilmesine imkan vermediği gibi yapı sahiplerine de bunu ileri sürerek borcunu ödemekten kaçınma hakkı vermez. Zira yapı denetim kuruluşu ile yüklenici arasında bir borç ilişkisi bulunmamaktadır. Yapı denetim kuruluşunun tek muhatabı onunla borç ilişkisine girmiş davalılardır. Daire karşılığı inşaat sözleşmesi ile ücretten sorumluluğun yükleniciye verilmiş olması davalılar için sadece yapı denetim kuruluşuna ödediği ücreti yükleniciden talep edebilme imkanı tanır .
Mahkemece, yapı denetim sözleşmesinin tarafı olan davalıları bağladığı dikkate alınarak davacının bu sözleşme nedeniyle alacağının bulunup bulunmadığı konusunda inceleme ve değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken davalılara husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2020/6052 E. 08.03.2021 T.)

“… Yapı denetim hizmet bedelinin ödenmesinden arsa sahibi sorumludur. Mahkemece, itirazın iptali davası olan asıl davada verilen red kararı, ölü kişi aleyhine icra takibi başlatılamayacağının da kabulü nedeniyle yerindedir. Birleşen alacak davasında ise, yapı denetim hizmet bedelinden davalı arsa sahiplerinin sorumlu olduğu gözetilerek ve taraflar arasındaki sözleşme hükümleri bir bütün halinde değerlendirilerek, yapılan keşif ve sonrasında alınan bilirkişi raporlarına istinaden davacının yapı denetim hizmeti verdiği açık olmakla, davalıların delil ve savunmaları, davacının ne kadar yapı denetim hizmet bedeline hak kazandığı hususunda gerektiğinde bilirkişiden yargı ve taraf denetimine elverişli yeni bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2020/10923 E. 2021/9901 K.)

Yapı denetimi ile ilgili merak ettiğiniz soruları aşağıdan bizlere iletebilirsiniz.