kaynağı değiştir]
Kendeigh () tarafından yeryüzünün başlıca biyomları:[20]
karasal biyomlar Belirli iklim koşullarına uyarlanmış flora ve faunaya sahip geniş kara ktlesi alanlarıdır. Bu alanlar mutlaka srekli değildir, ancak sıcaklık, su mevcudiyeti ve rahatlama koşullarını paylaşırlar.
İklim koşulları, ilgili flora ve fauna ile benzer bir bitki yapısını belirler. te yandan, mevcut trler, belirli bir biyomun tm blgelerinde benzer adaptasyonlar geliştirir.
Karasal biyomların temel zelliği, yaşamın geliştiği ortam olarak atmosfer (hava) ve edafosferin (toprak) alanıdır. Bu nedenle, abiyotik faktrlerin olası kombinasyonlarının aralığı, karasal biyomların byk bir değişkenliğini belirler.
En ilgili abiyotik faktrler, gezegenin karasal ortamında en az 14 farklı biyomu belirleyen sıcaklık ve yağıştır. Baskın bitki rts tr, karasal bir biyomu, baskın biyotipler (ağalar, alılar veya otlar) aısından tanımlayan şeydir.
Tundra ve tayga gibi biyomlar, gezegenin soğuk blgelerinde bulunurken, ılıman blgede daha byk değişkenlik vardır. İkincisi, Akdeniz ormanı, ılıman yaprak dken orman, iğne yapraklı orman, otlaklar ve l biyomları gelişir.
Tropik blgelerde tropikal yağmur ormanı, bulut ormanı ve mevsimlik tropikal orman biyomları bulunur. Tropik blgelerde ayrıca savan, sıcak l ve soğuk ller ve yksek tropik dağların otlakları vardır.
Biyomlar, coğrafi olarak srekli olmasa da gezegenin geniş alanlarını işgal ederek karakterize edilir. Sreksizlikleri, coğrafi konumlarına, kıta ktlelerinin dağılımına ve bulundukları enlemlere gre belirlenen iklim koşullarına tepki vermelerinden kaynaklanmaktadır.
Her coğrafi blgede, esas olarak sıcaklık ve yağış aısından belirli iklim koşulları tanımlanır. Kutupsal ve kutup altı enlemlerde bulunan kara ktleleri daha dşk bir gneş radyasyonu insidansı alır, bu nedenle dşk sıcaklıklar sunarlar.
Benzer şekilde, dşk sıcaklıklar daha az buharlaşma ve daha az yağış belirler. Bu nedenle, bu blgelerde yılın oğu kış ve kısa bir yaz dnemi.
Tropikal blgede yer alan topraklar, yksek sıcaklıkları ve yağışları belirleyen yksek bir gneş radyasyonu sunar. Tropik kuşakta, iki mevsim yağışlı ve kurak olmak zere iklim yıl boyunca daha homojendir.
Orta, subtropikal veya ılıman enlemler sz konusu olduğunda, iklim koşulları ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış olmak zere drt mevsimlik bir rejimi belirler.
te yandan, iklim koşulları yalnızca enleme gre değil, yksekliğe gre de değişir. Yksek bir dağa tırmanırken, sıcaklık dşer ve zellikle tropikal blgede enlemsel olana benzer bir bitki rts varyasyonu sunar.
Bir rnek, eteklerinde ve alt kısımlarda yaprak dken veya yarı yaprak dken ormanların meydana geldiği tropikal And dağlarıdır. Sonra ykseldike sıcaklıklar daha uygun hale gelir ve nem artar, bu nedenle yaprak dkmeyen nemli ormanlar gelişir.
İrtifa ykseldike, bitki rts alılara, otlaklara ve nihayet soğuk yarı llere ulaşana kadar azalmaya başlar.
Belirli bir biyomun trne bağlı olarak az ya da ok ilgili olabilecek toprak, rlyef ve ateş gibi diğer faktrler de etki eder. rneğin yangın, Akdeniz Ormanı ve Savananın dinamiklerinde nemli bir rol oynar.
Biyomlar, biyoiklimsel alanlardır (belirli bir iklimin ve ona uyarlanmış bir biyolojik eşitliliğin birleştiği alanlar). Bunun nedeni, binlerce yıldır iklim, bitki rts ve fauna arasında ortak bir evrim geirmiş olmasıdır.
Bu nedenle, coğrafi olarak uzak ancak aynı iklim koşullarına sahip iki blge, benzer adaptasyonlara ve farklı trlerin bileşimine sahip bitki rts ve fauna geliştirebilir. Bu nedenle, Gney Amerika ve Afrika savanları, otların hakim olduğu, ancak her blgede farklı trlerin bulunduğu sıcak ovalardır.
Bitki rts tr, hem greceli bolluğu hem de baskın biyotipler (imen, alı, ağa) aısından bir biyomun en karakteristik zelliğidir. Bu anlamda ller, oğunlukla otsu olan kıt bitki rtsne sahip olmaları ile karakterize edilir ve tropikal ormanda bitki rts, ağırlıklı olarak ağalar olmak zere ok bol miktarda bulunur.
Gezegendeki karasal biyomların listesi, 8 ila 14 veya daha fazla biyom dahil olmak zere araştırmacının kriterlerine bağlı olarak değişir. Burada, geliştikleri iklim blgesine gre ayrılmış 14 karasal biyom sunulmaktadır.
Tropikal ve subtropikal veya ılıman blgeler arasındaki ller gibi bazı biyomlar iki iklim blgesi arasındaki geiş blgelerinde bulunur.
Bu biyom Kuzey Amerika, Grnland, İzlanda'dan Kuzey Avrasya'ya ve daha az lde Antarktika'ya kadar Kuzey Kutup Dairesi'nde uzanır. C'ye kadar minimum sıcaklıklar ve 0 ila 29 C arasında değişken maksimumlar, ila mm yıllık yağış ile karakterizedir.
Yağışın oğu kar olarak dşer ve zemin yzeyi yılın byk bir blmnde donmuş bir toprak tabakası (permafrost) ile karla kaplanır. Bu koşullar altında bitki rts otsu olup, oğunlukla yosun, liken, saz ve otlardan oluşur.
Fauna, kışın gneye dnen, ana yırtıcı kurt olan ilkbaharda g eden ren geyiği srlerini ierir.
Kuzey Amerika'dan Asya Rusya'da Sibirya'ya kadar uzanan, ana karanın% 11'ini kaplayan geniş iğne yapraklı bir ormandır. Tundrayı kuzeyle sınırlar ve kışın C'ye kadar dşen, yazın 40 C'ye kadar ykselen soğuk bir iklime sahiptir.
Yağış, kar yağışı şeklinde azdır, yılda mm'yi gemez ve ok az biyolojik eşitliliğe sahiptir. Baskın bitkiler, cinsin ağalarıdır.Larix, Pinus, Abies Y Ladin fauna aısından ise kurtlar, ren geyiği, ayılar, geyik ve tavşan baskındır.
Akdeniz havzası da dahil olmak zere Dnya zerinde tanımlanmış beş alanla sınırlı bir biyomdur. Aynı zamanda Kaliforniya yarımadasının kuzeyinde, Şili kıyılarında, Afrika'nın aşırı gneybatı kesiminde ve Avustralya'nın gneybatısında da grlr.
İklim, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geer. Sıcaklıklar aylık olarak 13 ila 19 C arasındadır ve hibir durumda 10 C'nin altına dşmez.
Yağış miktarı yılda ila mm arasında değişir ve sadece Avustralya Akdeniz ormanında mm'ye kadar ulaşır. Bu ormanlarda yangın, oluşumunda nemli bir rol oynayan, tekrarlayan doğal bir faktrdr.
Hakim bitki rts, sert yapraklı anjiyosperm ağalarından oluşan 6 ila 15 m yksekliğinde yaprak dkmeyen ormanlardır. Bunda trler baskındır Quercus (meşe, holm meşe) kuzey yarım krede, Nothofagus Gney Amerika'da ve Okalipts Avustralyada.
Fauna ile ilgili olarak, tavşan, geyik, yaban domuzu, tilki ve İber vaşağı Akdeniz'de bol miktarda funduszeue.inforniya'da akal ve katır geyiği meydana gelirken, Şili'de sulu tilki ve ağlayan kertenkele bulunur.
Yaz, sonbahar, kış ve ilkbahar olmak zere drt mevsimi ile ılıman iklim koşullarına adapte edilmiş tipik ormandır. Kuzey yarımkrede, Kuzey Amerika, Avrasya'nın ılıman enlemlerinde, Japonya'ya kadar ve gneyde Şili, Arjantin, Avustralya ve Yeni Zelanda'da bulunur.
Cinsin anjiyosperm ağaları Quercus (Meşe ağaları), Fagus (kayın), Huş ağacı - birch (huş ağacı) ve Castanea (kestane ağaları) kuzey yarımkrede. Gney yarımkrede varken Quercus, Nothofagus Y Okalipts. Sonbaharda yaprak kaybı ve ilkbaharda toparlanması ile karakterizedir.
Avrupa'da fauna, tavşan, geyik, yaban domuzu, Avrupa bizonu, tilki, boz ayı ve kurdu ana yırtıcı hayvan olarak ierir ve Kuzey Amerika'da geyik, kara ayı ve puma vardır.
Kuzey yarımkrede Pinaceae (am, kknar) ve Cupressaceae (selvi) ve gney yarımkrede Araucariaceae (araucarias) ve Pinaceae familyalarından trler hakimdir. Kuzey Amerika'dan Avrasya'ya, ayrıca Şili, Arjantin, Tazmanya, Yeni Zelanda, Yeni Kaledonya ve Japonya'da bulunurlar.
Yılda ila mm arasında değişen yağış miktarı ile dağlık blgelerde sıcak yazlar ve soğuk kışlar iklimi ile her zaman yeşil bir bitki rtsdr. Bu ormanlarda sincap, geyik, geyik, vaşak, sansar, ayılar ve kurtlar yaşar.
Bu biyom, Kuzey Amerika, Gney Amerika, Avrasya ve Gney Afrika'nın geniş alanlarını kapsar. Amerika'nın gney konisinde pampa, Doğu Avrupa ve Asya'da bozkır ve Gney Afrika'da velt olarak bilinirler.
Baskın bitki rts otsu olan, oğunlukla ot olan dz alanlardır. Sıcak yazlar ve soğuk, nemli kışlar, 5 ila 22 C arasında sıcaklıklar ve mm veya daha fazla yıllık yağış ile mevsimsel bir iklime sahiptirler.
Kuzey Amerika'nın byk otlaklarında devasa bufalo srleri yaşıyordu ve bugn hala byk ayır kpekleri poplasyonları var. Ayrıca pronghorn, vaşak ve altın kartal da vardır.
Bunlar, kışın sıcaklıkların son derece dşk olduğu, tropikal blgenin dışındaki enlemlerde bulunan l alanlarıdır. Bir rnek, in ve Moğolistan arasında bulunan Gobi ldr.
Gobi'de sıcaklıklar aşırıdır, 40 C'ye kadar gl yıllık ve gnlk değişimler vardır, bu nedenle kışın C veya altına dşer ve yazın 45 C'ye ykselebilir. Faunası arasında yabani deve veya vahşi Baktriya devesi (Camelus ferus).
Atacama lnde (Şili) sıcaklık ile 50 50C arasında değişmektedir. Bu l, her 15 ila 40 yılda bir 1 mm'den daha az yağmur alan gezegendeki en kurak blgedir.
Muhtemelen en biyolojik eşitliliğe sahip karasal biyomdur ve dnyanın tropikal blgelerindeki geniş dzlklerde gelişir. Ağaların hakim olduğu bitki oluşumlarıyla birlikte yksek yağış ve sıcak sıcaklıklara sahiptirler.
Bu bitki oluşumu, yksekliğine gre birka tabaka ve bitkiler ve alıların oluşturduğu bir alt tabaka sunar. Aynı şekilde, ok sayıda tırmanma tesisi ve epifit mevcuttur.
Tropikal yağmur ormanlarının en byk uzantısı, Gney Amerika'daki 8 lkenin blgeleri dahil olmak zere Amazon-Orinoco havzasındadır. Daha sonra orta Afrika'da tropikal yağmur ormanları, Amazon'dan sonra en byk ikinci olan Kongo Nehri havzasına uzanır.
Jaguar gibi byk kediler ve tapir gibi otoburlar dahil zengin bir fauna bu ormanlarda yaşar. Ayrıca goriller, şempanzeler, gibonlar ve orangutanlar gibi ok sayıda primat varken suda yaşayan hayvanlar arasında deniz ayısı, timsah ve timsah ne ıkıyor.
Bazı yazarlar, yağmur ormanları ile birlikte yağmur ormanı biyomundaki bulutlu yağmur ormanlarını ierir, ancak nemli farklılıkları vardır. İlk olarak, yksek dağ ormanları ile ilgilidir ve bu nedenle sıcaklıklar, bulut rts ve srekli yağmurun yanı sıra daha dşktr.
And Dağları'nın bulutlu yağmur ormanlarında, n taraftaki veya gzlkl ayı (Tremarctos ornatus). Afrika bulut ormanları dağ gorillerinde yaşarken (Goril beringei beringei).
Toprak koşullarının ağaların kurulmasına izin verdiği, mevsimsel yağışların ve yksek sıcaklıkların olduğu alak ve sıcak alanların tropikal ormanlarıdır. Su aığını telafi etmek iin trlerinin yarısının veya neredeyse tamamının kurak mevsimde yapraklarını kaybettiği bir orman oluşur.
Ağalar kıt veya yokken, oğunlukla ot olmak zere otların ağırlıklı olduğu sıcak blgelerde dzlk oluşumlarıdır. Kuru ve yağmurlu bir mevsim sunan iki mevsimlik bir iklime sahip Gney Amerika ve Sahra altı Afrika'da gelişirler.
Afrika savanlarında antilop, zebra ve antilop gibi byk otul srleri bulunur. Aynı şekilde aslan, leopar, ita, sırtlanlar ve vahşi kpekler gibi byk etoburlar da yaşarlar.
Yıllık yağışların dşk olması ve gndz sıcaklıklarının 50 C'ye ulaşması nedeniyle bitki rtsnn ok az olduğu veya hi olmadığı alanlardır. Sahra l durumunda, yağış miktarı yılda mm'yi gemez ve oğunlukla yaklaşık 20 mm'dir.
Sahra'da tek hrgl deve veya Arap devesi olarak bilinen bir deve tr yaşıyor (Camelus dromedarius).
Yksek And blgelerinde ve Kilimanjaro gibi yksek Afrika dağlarında, ağa izgisinin zerinde (3, mil) gelişirler. Tropikal And Dağları'nın pramosu gibi ok eşitli otsu bitki rtsne veya And Dağları'nın merkezindeki puna gibi ok kıtlığa ev sahipliği yapabilirler.
Andean tropikal pramo ve puna arasındaki farklar gz nne alındığında, bazı araştırmacılar onları iki farklı tropikal biyom olarak gryor.
Bu blgelerdeki en yaygın bitki aileleri arasında otlar, kompozitler, baklagiller ve erikaceae bulunur. Fauna ile ilgili olarak, cephe veya gzlkl ayı, kondor ve puna'ya doğru guanaco ve vicuas karakteristiktir.
Amazon Nehri havzası, farklı yağmur ormanı ekosistemleriyle kaplı devasa bir alvyal ovayı oluşturan yaklaşık km'lik bir alana yayılır. Bu havza, Casiquiare nehri aracılığıyla, geniş orman alanlarını da ieren Orinoco nehir havzasıyla bağlantılıdır.
Bu ormanların temel zelliği yksek yağışlara (yılda ila mm arasında) ve ılık sıcaklıklara (ortalama C) sahip olmalarıdır.
Bitki ve alılıklardan 50 m yksekliğin zerinde yeni ıkan ağalara kadar 5 tabakaya kadar varan, yksek eşitlilik ve karmaşık yapıya sahip bitki oluşumlardır. te yandan, bol miktarda orkide, araceae ve bromeliad epifitleri ve dağcı trleri sunarlar.
Amazon yağmur ormanlarının neredeyse yarısı ağa olan yaklaşık tohumlu bitki trne ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir. Ek olarak, manyok, kakao, kauuk ve ananas gibi yetiştirilen eşitli trlerin kkenleri bu ormanlarda bulunmaktadır.
Amazon yağmur ormanları, eşitli maymun trleri, diğer memeliler ve srngenler de dahil olmak zere ok eşitli hayvan trlerine ev sahipliği yapmaktadır. Aynı şekilde kuş, bcek ve tatlı su balığı trleri bakımından da byk bir zenginliğe sahiptirler.
Sibirya'da (Rusya), aşırı soğuk bir iklimde 40 ila 70 m yksekliğinde ağalarla geniş bir iğne yapraklı orman şeridi olan kuzey ormanının en byk uzantıları vardır. Yazlar kısa, 15 ila 40 C arası sıcaklıklar ve ila C sıcaklıklarla uzun kışlar ve yıllık yağış miktarı ila mm'dir.
Kozalaklılar taygada, zellikle Pinaceae familyasında, cinslerle baskındır. Larix, Pinus, Ladin Y Abies. Sibirya gknarı gibi trler (Abies sibirica) ve Sibirya karaamı (Larix sibirica).
Kapalı tohumlu trleri beyaz huş ağacı ierir (Betula pendula), sğt (Salix arbutifolia), selectedia (Chosenia arbutifolia) ve kavak (Populus suaveolens).
Sibirya taygasında ren geyiği yaşıyor (Rangifer tarandus), Boz ayı (Ursus arctos), kutup tavşanı (Lepus timidus) ve Sibirya sincabı (Eutamias sibiricus). Orman tavuğu gibi eşitli kuş trleri vardır (Tetraus urogallus), boreal baykuş (Aegolius funereus) ve siyah ağakakan (Dryocopus martius).
Ana madde: Mikrobiyom
Daha fazla bilgi: Habitat §Mikro habitatlar
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası