8 ÇOCUKLU SİGORTASIZ BİR KADIN BİN TL ÖDERSE 60’INDA EMEKLİ
‘3 çocuğu teşvik’ yasasında doğum borçlanmasında sigortalılık ve 2 doğum sınırı kalkıyor. Kadının her
çocuğu emeklilik için avantaj olacak. 8 çocuğu olan 60 yaşındaki bir kadın için tek şart 56 bin TL prim
Bu köşeden yazı dizisi yaptığımız "her aileye 3 çocuk teşvikleri" konusunda Maliye Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çalışmalar yapmaya başladı. Çalışma Bakanlığı'nın hazırlıklarına göre doğum borçlanmasında sigortalılık şartı ve 2 doğum sınırlaması kalkıyor.
Mevcut doğum borçlanması uygulamasına göre, kadınlar SSK'lı olduktan sonra yaptıkları doğumlardan iki tanesi için ve her biri için de en fazla 2 yıl olmak kaydıyla doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çalışma Bakanlığı'nın hazırladığı, çok çocuk teşviki tasarı taslağıyla bundan böyle doğum borçlanmasında, sigortalı olmadan evvel yapılan doğumlar da borçlanılabilecek. Şu an iki olan çocuk borçlanmasında çocuk sayısı sınırlaması da kalkıyor. Kadının kaç çocuğu varsa hepsi için 2'şer yıl doğum borçlanması yapabilecek.
8 ÇOCUK VE 60 YAŞ
Doğum borçlanması uygulaması, teşvikler kapsamında yukarıdaki gibi yasalaşırsa 8 çocuğu olan kadın her bir çocuk için 2'şer yıl olmak üzere en az 15 yıl borçlanırsa ve yaşı da 60 veya daha yukarıda ise hemen emekli olabilecek. Zira, bugün hayatında hiç sosyal güvencesi olmayan kadının emekli olabilmesi için en az gün (15 tam yıl) prim ödemesi ve en az da 60 yaşında olması gerekiyor.
İŞTE İKİ ÖRNEK
56 bin TL ödeyen emekli
Maliye, Çalışma ve Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın çalışmaları kabul edilir ve uygulama başlarsa bugün için 8 çocuğu olan 60 yaşındaki bir kadın hiç sigortası olmasa da 15 yıl birden borçlanarak hemen emekli olabilecek. Günlüğü liradan 15 yıl yani 5 bin gün için ödemesi gereken tutar ise 56 bin TL.
Her bir yıl 3 bin TL
Sigortası olmadığı dönemde 1 çocuğu olan ve şu anda emekli olmak için sadece 1 yılı kalan bir kadın 3 bin lira ödeyerek emekli olabilecek. Eğer 2 çocuğu varsa ve emekliliğine 3 yıl varsa bu kez 11 bin lira ödeyecek. Emekli olmak isteyen bir kadın her ödediği yıl için, bir yıl daha erken emekli olma şansına sahip olacak.
Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen ve önümüzdeki günlerde uygulamaya geçecek olan Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Kanunu zeytinlik alanlarının sanayiye açılması ile gündeme gelmişti. Zeytin alanları şimdilik yok olmaktan kurulsa da kanunun bir diğer maddesi yine tartışma yarattı. 93 yıl önce kazanılan haftada bir gün tatil yapılmasını zorunlu kılan Hafta Tatili Hakkındaki Kanunun kaldırılması sözünü ettiğimiz yeni tartışmanın konusu oldu. Konuyla ilgili Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan yazısında şu ifadeleri kullandı: Bundan tam 93 yıl önce, yılında, çıkartılan ve haftada bir gün tatil yapılmasını zorunlu kılan Hafta Tatili Hakkındaki kanun artık kalkıyor. Gerekçe ise, özellikle sanayi işletmelerinin her yıl hafta tatili günlerinde çalışabilmek için belediyelerden hafta sonu çalışma ruhsatı almalarının işletme sahiplerine ek yük getirmesi. Yeni düzenleme ile işyerleri açısından artık hafta sonu çalışma kolaylaşmış olacak. Ancak, yürürlükten kalkan yasa, aynı zamanda işçilerin haftada 6 günden fazla çalışmasını da yasaklıyordu.
Biz de hem bu konuyu hem kanunun bütününü Ali Tezele sorduk.
Ali Tezel:Yaklaşık yıldır devam eden Hafta Tatili Kanunu ortadan kaldırıldı. Pazar günü tatildi ama artık bu ülkemizde geçerli değil. Bazı isimler artık işçiler altı gün değil yedi gün çalışılacak diyor ama bu doğru bir yorum değil. Çünkü İş Kanununa gereğince haftalık çalışma saati 45 saat olup bunun iki kural ile haftanın değişik günlerine yayabilir. Bunlardan bir tanesi her gün en az 12 saat dinlemedir. Diğeri de haftada bir gün 24 saat dinlenmedir. Burada önemli olan şu: İşverenler artık bundan böyle pazar günü tatil değil cuma günü tatil deme imkanına kavuşmuştur.
İş güvenliğinde erteleme ve staj maaşı
Yeni kanuna göre, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan şirketlerde, iş sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri, işverenler ya da işveren vekili tarafından yürütülecek. Bu şirketler, aile hekimleri ve kamu sağlık hizmetleri sunucularından hizmet alabilecek. Ayrıca, 1 Temmuz’da başlaması gereken, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan özel sektör işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu da Kanun ile yılına ertelendi.
Tezel:50 ve daha az işçi çalıştıran az tehlikeli iş yerlerindeki işçi sağlığı güvenliği artık işverenler ve/veya vekilleri tarafından yerine getirilebilecek. İş sağlığı güvenliği uzmanı tutmak, iş sağlığı şirketi ile anlaşmak zorunluluğu olmayacak. Ayrıca, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu ye ertelenmiş oldu.
Ayrıca, yine aynı kanuna göre, emeklilik yaşını dolduran öğretim üyeleri, 75 yaşının geçmemiş olmak kaydıyla, emeklilik aylığı bağlanıncaya kadar sözleşmeli olarak çalışmaya devam edebilecek.
Tezel: Öğretim görevlileri normalde 62 yaşına kadar çalışabiliyorlardı. Artık 75 yaşına kadar çalışabilecek. Bir de, üniversite öğrencisi olup da mecburi staj yapmak zorunda olanlar harçlık verilmiyordu. Yapılan değişiklikle üniversite öğrencileri staj süresince asgari ücretin %35 oranından yani aylık TL gibi harçlık verilme zorunluluğu başladı.
Terör ertelemesi
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Güney Doğu’da, terör nedeniyle bazı illerde, işverenler ve sigortalıların prim ödemelerini erteledi. Bazı il ve ilçelerde yaşanan terör olaylarının halen devam etmesi nedeniyle bu bölgelerde ekonomik faaliyetin azaldığını ve vatandaşların günlük yaşamlarını sürdüremediklerini gerekçe gösterdi. Çatışmaların yaşandığı Doğu ve Güneydoğu’da Şırnak ve Hakkari’nin tamamı ve Eruh, Nusaybin, Derik, Dargeçit, Sur, Silvan ilçeleri bu kapsama girdi.
Ali Tezel ile yaptığımız röportajın tamamını dinleyebilirsiniz.
Nasıl erken emekli olabilirsiniz? Ekibimiz erken emeklilik şartları ile ilgili nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini sizin için 19 aşamada derledi.
Erken emekli olabilir miyim? Kaç gün doğum borçlanması yapabilirim? Askerlikte geçen sürelerimin tamamını borçlanabilir miyim? Yurtdışında çalıştığım süreler Türkiye’de emekli olmam için geçerli mi? Bu sorular gibi bütün sigortalı çalışanları yakından ilgilendiren erken emeklilik hakkındaki birçok sorunun cevabını bu yazı ile öğrenebilirsiniz.
Erken Emeklilik: Erken emekli olabilir miyim? Düşüncesi bütün çalışanlar tarafından merak edilen bir sorudur. Çalışanların iş hayatına başladığı ilk günden itibaren aklında beliren erken emeklilik kavramı sigortalıların emeklilik haklarına daha kısa sürede kavuşmalarını sağlayan uygulamalar bütününe erken emeklilik denir.
ERKEN EMEKLİLİĞE KATKISI BULUNAN 19 KOLAY YOL!
Sosyal güvenlik reformu ile kadın çalışanlar sigortalı olarak çalışılmaya başlanılan tarihten itibaren üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan sürelere ilişkin doğum borçlanmasından yararlanabilirler. Doğum borçlanması ile kişiler en fazla doğum başına gün toplamda günü geçemez.
Doğum Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?
doğum borçlanmasından yararlanabilir.
Doğum Borçlanmasının Şartları
Kadınların sigortalı olarak çalışmakta oldukları süreler içerisinde doğum nedeniyle işten ayrılanların doğumdan sonra adlarına prim ödenmemiş olması ve doğan çocuğun yaşaması ortak şart olup sigortalı olarak çalışmakta oldukları sigortalılık kapsamına göre ise farklı şartlar mevcuttur. Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için;
Evlat Edinmiş Kadınlar da Doğum Borçlanmasından Faydalanabilir
Kadın sigortalının iki yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinmesi durumunda evlat edinilen çocuk/çocuklar (en fazla 3 çocuk) için doğum borçlanması yapabilirler. Bunun yanı sıra çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum borçlanmasından yararlanabilir.
Evlat Edinen ve Veren Kadınlar İçin Doğum Borçlanmasının Hesaplaması
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından alınan sözleşmenin onay tarihi esas olacak şekilde evlat edinen için borçlandırma işlemi yapılır. Evlat edinilen çocuğun doğum tarihi esas alınarak 2 yıllık borçlandırma süresi hesaplanır ve bu süre aşılmaz. Çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum yaptığı tarih ile evlatlık verdiği tarih arasındaki süreyi 2 yılı aşmamak koşuluyla borçlanabilir.
Örneğin; yılında doğum yapan ve tarihinde çocuğunu evlat veren kadın, arasındaki süre kadar, evlatlık alan kadın ise tarihleri arasındaki süreyi borçlanabilir.
Doğum Borçlanması İçin Gerekli Belgeler
Doğum borçlanması için talepte bulunan kadın sigortalının bağlı olarak çalışmakta olduğu işverenin belge istemeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlemleri yerine getirilecektir.
Doğum Borçlanması İçin Nereye Başvurabilirim?
İlk defa SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar veya hak sahipleri, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışan kadınlar veya hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurarak doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.
SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu (4/b) olanlar E-devlet üzerinden de başvuru yapabilir.
Doğum borçlanması talebinde bulunan SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu kadın çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca E-Devlet sistemi üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.
doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.
Memurlar İçin Başvuru Yöntemi Farklı
Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar veya eski kamu görevlileri sigortalıları ya da hak sahipleri “SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir.
Her erkek Türk vatandaşı için vatani görevi olan askerliğin, sigortalıların çalışamadıkları süre göz önüne alınarak sosyal güvenlik hakları açısından bu süreleri istenilmesi halinde borçlanılabilme hakları mevcuttur.
Askerlik Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?
Askerlik borçlanmasından yararlanmak isteyenler, askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yerine getirmiş oldukları süreyi gösteren belge veya yedek subay olarak askerlik görevini yerine getirenlerin yedek subay okulu sürelerini gösteren belge ile SGK’ya müracaat etmeleri gerekmektedir.
Ölen kişinin ölüm aylığından faydalanmak isteyen hak sahipleri de borçlanma amaçlı olarak SGK’ya başvurabilirler. Merhum kişinin ölmüş olduğu sırada sigortalı olarak çalışma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Türk vatandaşlığına sonrada geçen ve 22 yaşından dolduranlar geldikleri ülkedeki askerlik süresini gösteren belgeyi sunarak eğer böyle bir belge yok ise ya da Türkiye’de ki emsallerini yaptığı askerlik süresinden fazla emsalleri kadar süreyi borçlanabilirler.
Askerlik Borçlanmasının Süreci
Kişiler askerlik borçlanmasına ilişkin başvurmuş oldukları zaman ki veya geçmişte son yaptığı işte ki sigorta kapsamı dâhilinde (4/a, 4/b, 4/c) sigortalı olarak değerlendirilir. Kişi eğer isteğe bağlı olarak sigortalı ise 4/b kapsamında değerlendirilecektir.
Kişiler askerlik hizmetini ifa ettiklerine dair belgeyi SGK’ya sunduktan sonra 1 ay içerisinde ödenmesi gerekmekte olup, 1 ay içinde ödenmemesi halinde borçlanmadan faydalanılamaz fakat tekrar başvurma hakkı mevcuttur.
Askerlik Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı
Askerlik borçlanmasından faydalanmak isteyen kişilerin askerlik hizmeti sigortaya giriş tarihlerinden önce ise bu süreleri borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geriye doğru çekebilirler.
Askerlik Borçlanması için Nereye Başvurabilirim?
Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen askerlik sürelerini sigortalının kendisi borçlanabileceği gibi, ölümü durumunda hak sahipleri de borçlanabilmektedir.
Buna göre ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkezi veya internet ortamından temin edeceğiniz Askerlik Borçlanma Belgesini, bağlı bulunduğunuz askerlik şubesinden tasdik ettirmeniz gereklidir.
İlgili belgeyi dosyanızın bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne vermeniz ve hesaplanan tutarı ödemeniz halinde gerekli işlemler yapılacaktır.
E-Devlet Üzerinden Başvuru Yapmak Mümkün
Askerlik borçlanması talebinde bulunan çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca funduszeue.info üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.
Çalışanlar açısından sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında belirlenen şartların yerine getirilmesi dâhilinde emekli olma hakları mevcuttur. Aynı şekilde yurtdışında bulunan ve çalışma hayatını büyük bir oranda yurtdışında geçiren Türk Vatandaşlarının belirli şartları yerine getirmesi halinde emekli olma şansı tanınmıştır.
Kimler Yurt Dışı Borçlanmasından Faydalanabilir?
Borçlanılacak sürelerde kişilerin Türkiye’de herhangi bir kurumda sigortalı olmamaları şartıyla; Türk vatandaşı ve Türk vatandaşı olarak doğan fakat sonrasında vatandaşlıktan ayrılan kişilerin 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen hizmet süreleri ve bu sürelere arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler yurt dışı borçlanması kapsamında değerlendirilmektedir.
Yurt Dışı Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı Var Mıdır?
Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce sözleşme yapılmış olan ülkenin sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki kişilerin ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
Buna göre Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi ’tir. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise ’dur. Kişinin işe giriş tarihi tarihi olarak kabul edilecek olup emeklilik şartları bu tarihe göre belirlenecek olup aylık bağlanacak tarih bu tarihe göre tespit edilecektir.
Buna karşın Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi ’tür. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise ’dır. Kişinin bu ülkede tarihi arasında çalışmış olup gün borçlanmıştır. Fakat Türkiye ile arasında özel hüküm olmayan ülkedeki işe giriş tarih dikkate alınmayacak olup Türkiye’deki işe giriş tarihi olan ’ten gün geriye gidilerek emeklilik şartları belirlenecektir.
İlk İşe Giriş Tarihi Türkiye’de Başlangıç Olarak Kabul Edilen Ülkeler
Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, KKTC, Lüksemburg, Kore Cumhuriyeti, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, Makedonya, Slovakya
Yurt Dışı Borçlanmasında Günlük Asgari ve Azami Tutar
Yurt dışı borçlanmasında borçlanılacak tutar prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir. Yani borçlanması yapılacak miktar günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katına kadar olan tutarın % 32’si ile borçlanılacak gün sayısının çarpımı kadardır.
Yurt Dışı Borçlanmasında İzlenecek Yol
Yurtdışı borçlanmasından faydalanabilmek için, öncelikle yurtdışı borçlanmasından yararlanabilme şartlarının taşıyor olmak gerekmektedir. Sonrasında kişinin;
Gerekmektedir.
İş kanuna göre kısmi süreli olarak çalıştırılan sigortalıların ay içerisindeki çalışma zamanlarını 30 güne tamamlama hakları mevcuttur. Bu nedenle borçlanılan günler emeklilik prim günü açısından değerlendirilmekte ve ilgili kişilerin erken emekli olabilme hakları doğmaktadır.
Kısmi Süreli Çalışmalarını Borçlanabilecek Sigortalılar
Kısmi süreli çalışmalarını borçlanabilecek sigortalılar tarihinden itibaren İş Kanuna göre kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışan ve kısmi süreli olarak çalıştıkları aylara ait eksik gün nedeni işverence “Kısmi İstihdam”, “Puantaj” ve “Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” koduyla bildirilenler eksik kalan günlerini borçlanabilecektir.
Kısmi Süreli Çalışmalarda Borçlanma Tutarı
Kısmi sürelere ilişkin borçlanma tutarı prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere belirlenecek günlük kazancın % 32’sidir. Fakat kısmi süreli çalışan sigortalıların borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması durumunda, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20’dir.
SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde başka birinin sürekli bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunan kadın çalışanların ’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 1/4'ü prim gün ödeme sayılarının toplamına eklenir, eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.
Başka birinin bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunanlar bunu SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirir.
Engeli bulunun çocuğun vefatı yâda bakıma muhtaçlığın ortadan kalkması halinde ölüm tarihine yâda bakıma ihtiyaç duyulan halin ortadan kalktığını gösteren sağlık kurulu raporu tarihine kadar geçen hizmet süresinin 1/4’ü prim ödeme gün sayısına eklenir ve eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.
SGK (4/a) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
İşe Başlama Tarihi | Kayıp Oranı | ||
% 60 ve üzeri | % | % | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün | |
’den sonra | 15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün |
Bağ-Kur (4/b) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
İşe Başlama Tarihi | Kayıp Oranı | ||
% 60 ve üzeri | % | % | |
’den sonra | 15 yıl, gün | 16 yıl, gün | 18 yıl, gün |
Memur(4/c) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;
Engeli Bulunan Memurlar | Kayıp Oranı | Emekliliğe Hak Kazanma |
Engelli Kadrosu İle Memur Olanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, gün |
Memur Olmadan Raporu Bulunanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, gün |
Memur Olmadan Önce %40 ve Üzeri Engeli Olanlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, gün |
% 40 Üzerinde Doğuştan Engeli Bulunlar | % 40 ve üzeri | 15 yıl, gün |
Sonradan Engelli Olan Memurlar | %40 - %49 | gün |
Sonradan Engelli Olan Memurlar | %50 - %59 | gün |
Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelemesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlılığa bağlı emekli olabilmek için sigortalı başlangıç tarihine göre en az birinin sağlanması ile mümkündür.
Sigorta Tarihi öncesi | Sigorta Tarihi sonrası |
50 yaş ve prim günü | 55 yaşını doldurmak ve en az prim günü |
50 yaşını doldurmak şartıyla prim günü ve 15 yıllık sigorta süresi |
Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlanma suretiyle emeklilik şartı için kadın-erkek ayrımı bulunmamaktadır. Erken yaşlananlar için 55 yaşını doldurmak ve en az prim gününü tamamlamak şarttır.
Madenci olarak çalışanların iş şartları, diğer sektörlere göre daha fazla risk taşıması nedeniyle emeklilik hakları diğer SGK’lılara (4/a) oranla iyileştirilmiştir. Maden de çalışanların emekliliğe hak kazanmaları işe başlangıç tarihlerine göre değişmekte olup tarihinden önce ve sonra başlayanlar için ayrı şartlar mevcuttur. Detaylı bilgi aşağıdaki tabloda mevcuttur;
İşe Başlama Tarihi | Çalışmanın | Emeklilik İçin Gereken Şartlar | ||||
Niteliği | Sigortalılık süresi | Gün Sayısı | Yaş | Sigortalılık süresi | Gün Sayısı | |
öncesi | Sürekli veya Münavebeli |
| 50 | |||
| 50 | 15 | ||||
Sürekli veya Münavebeli |
| 50 | ||||
| 50 | 25 | ||||
öncesi | Sürekli | 25 |
| 20 | ||
Münavebeli | 20 |
| 25 | |||
sonrası | Sürekli veya Münavebeli |
|
| 50 | 20 |
Ağır ve yıpratıcı işte çalışma mevzuatı itibariyle düzenlenmiş çalışanlara ilave sigortalılık süresi yerine ilave prim günü kazandırmaktadır. İlave prim günü çalışanlara her yıl çalışma sürelerine ilave olarak 60,90 ve gün olarak eklenmektedir. Aşağıdaki tabloda ağır ve yıpratıcı iş olarak kabul edilen işlere göre yıllık eklenecek ilave gün sayısı gösterilmiştir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Kurşun ve arsenik işleri | 60 |
* (Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar) | 90 |
Cam fabrika ve atölyeleri | 90 |
Civa üretim işleri ve sanayi | 90 |
Çimento fabrikaları | 60 |
Kok fabrikalarıyla termik santralleri | 60 |
Alüminyum fabrikaları | 60 |
Demir çelik fabrikaları | 90 |
Döküm fabrikaları | 60 |
Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler | 90 |
Yer altı işleri | |
Radyoaktif ve radyoiyoizan maddelerde yapılan işler | 90 |
Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler | 90 |
Basın ve Gazetecilik Mesleğinde Uğraşanlar ** (Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak) | 90 |
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu basın kartı sahibi olmak *** (Basın Kartı Yönetmeliğine göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar) | 90 |
Sağlık Personelleri | 60 |
tarihinden itibariyle yıpranmalı işlerde çalışan kamu görevlileri ve prime eklenecek gün sayısı aşağıdaki şekildedir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Asker, Polis, MİT | 90 |
Dalgıç | |
Madenci | |
Radyasyon Ortamı | |
İtfaiye ve yangın söndürme İşleri | 60 |
Sağlık Personelleri | 60 |
Ceza ve İnfaz kurumlarında Çalışanlar | 90 |
tarihinden sonra yıpranmalı işler kapsamında çıkarılan meslekler aşağıdaki şekildedir;
Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri | Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı |
Lokomotif Makinist ve Ateşçileri | |
Atölye, Fabrika, Havuz ve Depolarda Kanunda Belirtilen İşlerde Görev Yapanlar | |
Gemi Ateşçi, Kömürcü | |
Devlet Tiyatrosu Sanatçısı | |
Zirai Mücadele – Karantina | 60 |
TRT-Haber İşleri | |
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası | |
Basın Müşaviri |
Personel mevzuatına göre memurların bazı hallerde aylıksız izinli olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.
Memurların Aylıksız İzin Sürelerini Borçlanabileceği Haller
Aylıksız izin süresi kullanabilir.
Memurların Aylıksız İzin Borçlanmasında Tutar
Memuriyete tarihi öncesinde başlayan ve aylıksız izin sürelerini borçlanma yapmak isteyen memurların başvuru tarihindeki öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derecesi dikkate alınmak suretiyle borçlanma işleminin yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilmektedir.
tarihi ve sonrasında memur olanların borçlanacakları tutar, prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir.
Avukatlık stajının ilk 6 ayını mahkemelerde sonraki 6 ayını avukatların yanında sigortasız olarak yapan avukatların toplamda 1 yıla kadar bu süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Barodan staj sürelerin gösteren onaylı belge ve resmi dilekçe ile bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.
Doktorların tıpta uzmanlıkta ve fahri asistan olarak sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.
Borçlanma talep dilekçesi ile birlikte bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.
Kişiler Üniversite sonrası öğrenimlerini yüksek lisans ve doktora yaparak devam ettirerek bilime katkıda bulunmak ya da akademisyen olmak amacıyla iş hayatına başlamak konusunda gecikebiliyorlar. Bu nedenden ötürü yasa koyucu öğrencilerin sigortalı olmaksızın yurt içinde veya dışında normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerini borçlanmalarına imkân tanımaktadır.
Doktora Borçlanmasında İzlenecek Süreç
Kişilerin geriye dönük olarak doktorada geçen sürelerini borçlanmaları için bir takım şartlar mevcuttur. Bunlar;
Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğü’ne teslim etmeleri gerekmektedir.
Sigortalı iken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veyahut gözaltına alınan sigortalıların bu suçtan olmak şartıyla beraat etmeleri halinde tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanmaları mümkündür.
Sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, 12 Eylül tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri için kendilerinin ya da hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek borçlanma imkânları mevcuttur.
Talep tarihinde belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacak primleri, dava açıp tazminat alanların borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanların ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılır.
12 Eylül askeri darbe mağdurlarına tanınan borçlanma hakkı sigortalılık süresini geriye götürmez, sadece prim günü arttıran bir borçlanmadır.
Sigortalı olarak çalışmakta olan bir işçinin Anayasa’dan gelen grev hakkını kullanması sırasında diğer bir anayasal hakkı olan sosyal güvenlik hakkının kullanılmaması Anayasa ilkeleri ile bağdaşmayan bir durumdur.
Bu nedenle grev ve lokavt nedeniyle sigorta primleri ödenmeyen işçilerin yasal bir grev ve lokavt olması şartıyla borçlanılabilmekte olup, sigortalı veya hak sahipleri tarafından grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde bulundukları yerdeki Sigorta il Müdürlüğüne resmi dilekçe ile başvurmaları şarttır.
Geçtiğimiz aralık ayında ekonomik gelişmeleri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, değerlendirmede gündemde sıcaklığını koruyan Emeklilik Yaşa Takılanlar konusuna da değindi. Bakan Albayrak, erken emeklilik konusunda, “Erken emeklilik düzenlemesi gündemimizde yok.” diye ifade de bulundu.
YAZAR: E.ÖĞR.GÖR. NURTEN ÖRNEK
Yararlanılan Kaynaklar
Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.
>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
GÜNDEM
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası