20 Lik Diş Çekimi Sinir Zedelenmesi

Ağız içindeki sürekli dişler olarak adlandırılan dişler 14 yaşına kadar tamamlanır. Yirmi yaş dişleri ise insan yaşamında genellikle 20 yaşından sonra çıktıkları için halk arasında 20 yaş dişi olarak isimlendirilir. Fonksiyonel veya estetik olarak çeneye bir fayda sağlamazlar. Çoğu zaman gömülü olarak komşu sinirlere yakın ve çene kemiğinin için de bulunurlar. Çiğneme fonksiyonuna bir etkisi olmadığı ve ilerde yanlış şekilde çıkıp mevcut diş düzenini bozma ihtimali olduğu için diş hekimleri 20 yaş dişlerinin çekimini önermektedirler.

20 YAŞ DİŞ ÇEKİLMELİ Mİ ? 

İnsanlar genellikle 32 dişin tümünü içine alamayan küçük çenelere sahiptir. Modern toplumlarda bir çenede 28 diş yer alır. 20 yaş dişlerinin çıkmaya çalışmasında normal şekilde büyümesi için yeterli yer olmaması nedeniyle diş etlerinin yüzeyinin altında sıkışıp kalabilirler, ya da yanlış açı ile büyüdüklerinden değişik pozisyonlarda çene içerinde yer alır.

20 yaş dişleri akut yüz ağrısı enfeksiyon uzun süre herhangi bir ağrıya yol açmadan durabilirler bu durumda zaman zaman dişlerde kiste yol açabilir. Yarı sürmüş 20 yaş dişleri bakterilere ve diş etlerine girebilecekleri bir yer sağlarlar. Bu durum komşu dişlerin ve 20 yaş dişlerin çürümesine ve ağrı apse kist gibi sorunlara yol açar. 

20 Yaş Dişlerini Neden Çekmeliyiz?

Ağrı, enfeksiyon, tümörler, kistler, yakındaki dişlerde hasar oluşma potansiyeli, diş eti hastalığı (yani diş eti iltihabı veya periodontal hastalık), diş çürüğü (diş restorasyonu mümkün değilse veya gerekliyse) …

Diş pozisyonları çekim tekniği açısından önemlidir. Üst dişlerde maxsiller sunisi yakınlığı alt dişlerde de mandibuler sinir yakınlığı önemlidir. Bu tip durumlarda 3d Dental tomografi yardımı alınarak diş çekimi uygulanır. 20 yaş dişleri çene kemiğindeki pozisyona göre önündeki dişlerine zaman içerisinde baskı uygulayabilir. Bu durumda ağrı, şişlik ve ön dişlerde kayma oluşabilir.

20 Yaş Dişleri Nasıl Çekilir?

Diş hekimi, 20 yaş dişleri çekebilir. Bazı özel durumlarda uzmanlı ve pratik gerektirir. Bu gibi durumlarda çene cerrahisi uzmanı çekmesi daha uygun olabilir. Ameliyattan önce diş hekimi size daha ayrıntılı diş çekimini anlatabilir. 20 yaş dişleri genellikle lokal anestezi ile çekilirler küçük de olası aşırı korkan ve tıbbi olarak gerekliliği durumunda -özel bakım gerektiren kişilerde- genel anestezi ihtiyacı olabilir. Diş çekimi esnasında hafif baskı hissetmeniz gayet normal bir durumdur. Diş çekimi genellikle 20 ile 45 dakika arası sürebilir. 20 yaş dişleri çekimi çene kemiğine kuvvetli bir şekilde bağlı yada gömülü diş olduğu çekimlerde, çekim sonrası şişlik morartı ve bir miktar ağrı olması normaldir. Genellikle 3 gün içerisinde bu ağrılar hafifler ve ilerleyen süreçte geçerler. 20 yaş dişleri çekiminde olası komplikasyonlar. 

Tüm cerrahi ameliyatlarda olduğu gibi 20 yaş dişleri çekimlerinde de bir takım riskler mevcuttur.

İyileşme esnasında sigara kullanımı yara iyileşmesini geciktirdiği gibi enfeksiyon ve ağrı oluşumunu tetikler. Yani ameliyattan sonra kesinlikle sigara içilmemelidir.

20 YAŞ DİŞ ÇEKİMİ AMELİYAT SONRASI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER ?

Dişlerde alveolit, diş eti iltihaplanması oluşabilir. Çekim yarasının temiz bakılmaması ve fazla zorlama bunu oluşturulur. Sinir hasarları, dişlere çok yakın ya da sinirle direk ilişkisi olan çekimlerde ilgili sinirler hasar görebilir bir süre o bölgede hissizlik oluşabilir. Dilinizde ağrı, karıncalanma hissi ve uyuşma, alt dudak, çene, diş ve diş etlerine neden olabilir. Hasar genellikle geçicidir, birkaç hafta veya ay sürer. Ancak, sinirin ciddi şekilde hasar görmesi halinde kalıcı olabilir. Sinir zedelenmesi günlük aktivitelerinize müdahale ederek yeme ve içme gibi şeyleri zorlaştırabilir. Bununla birlikte, bir sinir hasarı sadece duyu sorunlarına neden olur- dudaklarınızda veya dilinizde herhangi bir zayıflığa neden olmaz. Damar zedelenmesi, Operasyon sırasında damarlarda oluşabilecek damar zedelenmesi aşırı kanamaya yol açabilir. Bu tip durumlarda hekimler gerekli tedbirleri alarak durumu düzeltirler.

Üst çene yirmi yaş dişleri

Gömülülük gösterdiği yer ciddi anatomik oluşumlara komşudur. Bunlardan birincisi, maksiler sinüs dediğimiz üst solunum sisteminin bir parçası olan büyük bir boşluktur ve dişin operasyon sırasında bu boşluğa düşme olasılığı her zaman mevcuttur . Tedavisi “Laldwel-Luc” diye adlandırılan açık sinüs ameliyatıdır.
İkinci ciddi komşuluğu; yukarıda “descendens palatinal arter” dir ve hasar gördüğü takdirde ciddi kanamalara yol açabilir.

Alt çene yirmi yaş dişleri

Çok değişik pozisyonlar  gösterebilir (Bakınız: Resim 1). Çok değişik anatomiler gösterebilir (Bakınız: Resim 2). Çok sayıda dişlerle birlikte gömülü olabilir . Alt çene yirmi yaş dişleri de gömülü olduğu yer ve önemli anatomik oluşumlara komşulukları açısından önem arz eder;

1-)Yirmi yaş dişinin, alt çenenin beslenmesini sağlayan damarlar ve his duyusunu veren sinire komşuluğu. Resim 3 de de görüldüğü gibi bazen belirli bir mesafede olabilir, bazen da ciddi boyutta yakın olabilir. Yakınlığın yaratacağı olası komplikasyonlar:

a) Ameliyat esnasında damarların hasar görmesi: İyi bir cerrahi ile telafi edilebilir bir problemdir.

b) Sinire yakın olma problemi: Bu komplikasyon iki şekilde oluşabilir.

Birincisi, ihmale dayalı, gömülü dişin erken dönemde alınmaması sonucu, dişin zaman içerisinde sinire bası yapması ve zamanla hastanın da kolayca algılayacağı şekilde dudakta ve o bölge dişlerinde hissizlik oluşturması. Bu dişin uzun süre alınmaması halinde bu hissizlik kalıcı olabilir veya iyileşmesi için çok uzun yıllar gerekebilir.

İkinci ihtimal; Daha önce yukarıdaki biçimde bir komplikasyona neden  olmamasına rağmen diş ve sinirin çok yakın ilişkide olması; Sinir hasarı olasılığı yüksek bir durumdur. Ancak uzman bir cerrahın dikkatli bir cerrahisi ile risk minimale indirilebilir.

Cerrahi sırasında sinirde oluşmuş olan hasar az ise dudakta gelişen hissizlik zaman içerisine gerileyebilir ( ay). Hasar daha fazla ise daha çok zamana ihtiyaç olabilir.

2-) Çenenin kırılması: Alt yirmi yaş dişinin gömülü olduğu yer alt çenenin tam köşesinde yer alır. Gömülü dişin büyük olması, dişin etrafında oluşmuş olan bir kist ve tümörün kemiğin yapısını zayıflatması ile alt çene gerek kendiliğinden gerekse ameliyat esnasında kırılabilir. Uzman bir cerrah tarafından bu olasılık da minimale indirilebilir.

Resim 1. Gömülü alt yirmi yaş dişlerinin pozisyonları

Resim 2. Olması gerekenden fazla kökleri olan bir yirmi yaş dişi.

Resim 3.  Gömülü alt yirmi yaş dişlerinin alt çene damar sinirleri ile değişik komşulukları.

Gömülü yirmi yaş dişlerinin neden olduğu diğer problemler

1. Gömülü dişin etrafındaki kistik yapı zamanla büyüyebilir ve çene kemiğinde zaman içerisinde zayıflamalara yol açabilir (Bakınız: Resim 8). Tedavisi, kist ve sebep olan gömülü dişin  çenenin devamlılığı bozulmamak üzere çıkarılmasıdır.
2. Gömülü dişin etrafındaki kistik yapı zamanla iyi huylu (Bakınız: Kaynak No.1 ve Kaynak No.2 ) ve kötü huylu tümörlere (Bakınız: Resim 9 ve 10)  dönüşebilir. Tedavisi, iyi huylu tümörlerde tümörün büyüklüğüne göre ya kitle olarak çıkarılması ya da daha büyükse, kısmen sağlıklı kemik dokuları da içerecek şekilde rezeksiyon şeklinde daha büyük bir şekilde alınmasıdır. Kötü huylu olanlar daha detaylı onkolojik tedaviler gerektirir (Bakınız: Kaynak No.3 ve Kaynak No.4).

Cerrahi tedavi

Lokal anestezi ve problemin büyüklüğüne göre genel anestezi ile yapılır. Normal bir gömülü dişin uzman bir hekim tarafından çıkarılması dakika sürer ve zorlama yapılmadan süreç tamamlanır. Operasyonun daha fazla süreler alması ve olası zorlamalar hastada daha sonraki dönemlerde uzun yıllar sıkıntı yaratabilecek çene eklemi bozukluklarına yol açabilmektedir. Çene eklemi problemlerinin oluşmasında bu gibi travmalar önemli bir yer tutmaktadır (Bakınız: Çene eklemi problemleri ve tedavileri bölümü). 

Ameliyatı takip eden günlerde bir süre için çenede şişlik ve ağız açıklığında kısıtlılık hali oluşacaktır. Bu kısıtlılığın, dişin pozisyonunun zorluğu ve  dişi çıkarmak için kaldırılan kemik miktarına bağlı olarak  uzayabilme ihtimali mevcuttur. Bu durum, hekimin tavsiyeleri ve destek tedavileri ile uygun bir sürede geçecektir.

Ameliyat sonrası, hekimin tavsiyelerine dikkatle uymak ve genel ağız, diş temizliğinde titiz davranmak çok önemlidir. Yaklaşık bir hafta sonra dikişler alınır. Ağız hijyeninin iyi sağlanamadığı hallerde ve hastanın bağışıklık sisteminin zayıf olduğu durumlarda dişin çıkmış olduğu kemik boşluğu enfekte olabilir ve iyileşmesi uzun zaman alabilir. Bunun tedavisi de hekim tarafından yapılacaktır.

Sonuç:  Gömülü dişleri sıradan bir diş olarak algılayıp, yapılması gereken tedaviyi ertelemek doğru değildir. Her ne kadar kişi için bir külfet gibi görünürse de cerrahın  planlaması ile yapılacak erken bir müdahale, olası büyük çaplı sıkıntıların önlenmesini sağlayacaktır.

Konu ile ilgili sıkça sorulan sorular

Soru:  Gömülü bir dişim var, bir kez rahatsızlık verdi. Uzun süredir bir rahatsızlık vermedi. Dokunulmasını istemiyorum. Kendi haline bıraksak olur mu ?
Cevap: İleride sorun çıkarma olasılığı son derece güçlüdür. İleri yaşlarda yapılacak müdahaleyi tolere etmeniz daha zor olabileceği için,  bir an evvel tedaviyi planlamanız daha yararlı olacaktır.

Soru:  Arkadaşımın yirmi yaş dişi kendiliğinden çıkmış. Benimki zaman zaman şişiyor, ilaç alıyorum iniyor. Acaba kendiliğinden çıkabilir mi ?
Cevap: Her kişinin anatomisi farklıdır. Arkadaşınızın çene kemiği dişin sürmesine izin verecek şekilde geniş olabilir. Sizinkinde böyle bir yer olmayabilir. Alınan ilaçların şişi indirebileceği doğrudur ama bunlar geçici çözümlerdir.

Soru:  Bir arkadaşım yirmi yaş dişini çok kolaylıkla aldırdığını söylüyor, bir başka arkadaşım ise ameliyatla ve çok zor alındığını söylüyor. Benimki de kolaylıkla alınabilir mi ?
Cevap: Her kişinin anatomisi farklıdır. Arkadaşınızın çene kemiği dişin sürmesine izin verecek şekilde geniş olabilir. Sizinki daha fazla gömülü olabilir hatta patolojik dokular ihtiva edebilir. Bu da doğal olarak ameliyat süresini uzatabilir.

Soru: Gömülü dişlerim birden fazla. Bunları tek tek mi aldırmalıyım yoksa hepsi birden alınabilir mi ?
Cevap:  Karar tamamen hastaya aittir. Eğer tümümü aldırmayı düşünürseniz, genel anestezi altında alınması daha uygun olacaktır.

Soru: Ameliyat kaç gün işimi engeller ?

20lik diş çekimi sonrası ağrı süresi; her hastamızın ağız içerisindeki duruma, yirmilik dişin gömülü olduğu orana, uygulanacak olan yönteme göre farklılık göstermektedir. 20lik diş çekimi sonrası ağrı ne kadar sürer sorusuna cevap vermek gerekir ise; hastalarımız birkaç haftalık süre içerisinde ağrıdan kurtulabilmektedirler. Bu süreçte ağrı dayanılmaz hale geldiğinde, diş hekimlerimizin verdiği ağrı kesicileri kullanmaları gerekmektedir.

20lik Diş Çekimi Sonrası Ağrı Süresi Ne Kadardır?

Yirmilik diş çekimi sonrasında ağrı hissedilen süre; 1 hafta ile 3 hafta arasında değişiklik gösterebilmektedir. Hastalarımız bu süreci kısaltabilmek ya da daha problemsiz geçirebilmek için aşırı sıcak veya soğuk besinlerden uzak durmalıdırlar.

20lik Diş Çekimi Sonrası Ağrı Kesici Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Yirmi yaş dişi çekildikten sonra ağrı kesici kullanımı, diş çekimlerimiz tarafından hastalarımıza anlatılmaktadır. Tavsiye edilen şekle göre işlemden bir saat sonra 1 adet, 18 saatin sonunda 1 adet alınması gerekmektedir. Ardından ağrının şiddetine göre üçüncü ağrı kesicinin saati ayarlanabilmektedir. İlk 48 saat içerisinde ağrının hafiflemesi gerekmektedir. Dolayısı ile hastalarımızın 48 saatin sonunda hala ağrılarının devam etmesi halinde, diş hekimlerimiz ile iletişime geçmeleri gerekmektedir.

Ağrı kesiciye ek olarak diş hekimlerimizin antibiyotik vermesi de muhtemeldir. Diş hekimlerimizin antibiyotik kullanım talimatlarına uyulması gerekmektedir. Ayrıca soğuk kompres uygulaması ile de hastalarımızın ağrısı hafifletilebilmektedir.

20lik Diş Çekimi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir?

Yirmilik diş çekimi sonrasında bilinmesi gerekenler aşağıda verilmiştir:

• Bu süreçte diş hekimlerimizin tavsiyelerine ve söylediklerine uyulması gerekmektedir. Kullanılması gereken bakım ürünü ya da antibiyotik verilmiş ise; diş hekimlerimizin belirlediği periyotlarda kullanılması gerekmektedir.
• Yirmilik dişin çekildiği bölgeye kanın durması amacı ile tampon uygulaması yapılmaktadır. 30 dakika süresince hastalarımızın bu tamponu ısırmaları gerekmektedir. Sonrasında bölgede kanama devam eder ise; yeniden tampon uygulaması yapılmalıdır.
• Çekim işleminden sonra ilgili bölgenin temiz tutulması gerekmektedir.
• Yirmilik diş çekildikten sonraki 2 saat içerisinde hastalarımızın herhangi bir yiyecek veya içecek tüketmemeleri talep edilmektedir. 20lik diş çekimi sonrası ağrı ne kadar sürer sorusu dikkate alındığında; hastalarımız eğer 2 saat kuralına uymayıp çekim bölgesine baskı uygular ise, ağrılar şiddetlenebilmektedir.
• Diş çekiminden sonraki 24 saat boyunca hastalarımızın sigara kullanmamaları gerekmektedir.
• Çekilen dişin olduğu bölgeye ilk 24 saat içerisinde herhangi bir müdahalede bulunulmaması gerekmektedir. Dil veya fırça ile çekim bölgesine dokunulmamalıdır. Ayrıca ilgili bölgenin ısırılmaması ve sert bir şekilde tükürülmemesi gerekmektedir. Bu sebeple çekim gününde hastalarımızın gargara yapmamaları gerekmektedir. Bunun nedeni ise; çekim bölgesindeki pıhtının kopmasının engellenmek istenmesidir. Aksi takdirde pıhtının kopması ile beraber hastalarımızda ağrı oluşabilmektedir.
• Diş çekiminin olduğu bölgeye temas edilmemesi gerektiği söylenmektedir.
• Soğuk kompres uygulaması yapacak olan hastalarımızın 10 dakika tut ve 10 dakika bırak tekniğini uygulamaları gerekmektedir. Bu teknik ile 10 dakika soğuk kompres uygulaması yaptıktan sonra 10 dakika ara vermeleri ve ardından işlemi tekrarlamaları gerekmektedir.
• Zor bir diş çekimi geçirilmiş ise; hastalarımızın o gece geç saatte, yüksek bir yastık ile yatmaları tavsiye edilmektedir.
• Diş hekimlerimizin belirlediği periyotlarda kontrole gelmeleri gerekmektedir. Diş çekimi sonrasında dikiş atılmış ise; ortalama 7 günlük bir süre sonunda dikişlerinin alınması için diş hekimlerimizi ziyaret etmelidirler.

20lik Diş Çekimi Sonrasında İyileşme Süresi Ne Kadar Sürmektedir?

Yirmilik diş çekim ameliyatından sonra iyileşme süreci ortalama 3 gün ile 7 gün arasında sürmektedir. İyileşme süresi hastadan hastaya göre değişiklik göstermekle beraber; yirmilik dişlerin ne kadar gömük olduğu ve nasıl çıkarıldığı iyileşme süresi için önemlidir.

20lik Diş Çekimi Sonrasında İyileşme Sürecini Kolaylaştırmak İçin Neler Yapılmalıdır?

Yirmilik diş çekiminden sonra iyileşme süresini kısaltmak için hastalarımızın işlemden sonraki birkaç günü daha sakin geçirmeleri gerekmektedir. Gündelik rutinlerini aksatabilecek bir durum yaşanmamaktadır. Ancak çekim bölgesinde oluşan kan pıhtısının yerinden oynamaması amacı ile aktivitelere dikkat edilmesi gerekmektedir. İrin boşalması, şiddetli ağrı, ateş gibi durumlar gözlendiğinde hastalarımızın vakit kaybetmeden diş hekimlerimiz ile iletişime geçmeleri gerekmektedir.

Diş çekim işleminden sonra hissedilen ağrının dindirilebilmesi için diş hekimlerimiz tarafından verilen reçeteli ağrı kesicilerin kullanılması gerekmektedir. Şişlik için buz torbası ile soğuk uygulanabilmektedir. Hem ağrının dinmesini hem iltihaplanmanın azalmasını hem de iyileşme süresinin kısalmasını sağlamaktadır.

Diş çekim işleminden sonra ilk 24 saat süresince dişlerini fırçalamaması gereken hastalarımızın ağız ve dişlerini temiz tutmaları gerekmektedir. Enfeksiyon oluşumunun önüne geçebilmek için tuzlu su ile ağızlarını çalkalayabilmektedirler. İşlemden sonraki birkaç gün daha yumuşak besinleri tüketmeleri gerekebilmektedir. Git gide yedikleri yiyeceklerin sertliklerini arttırarak normal beslenme düzenine geçiş yapabilmektedirler.

20lik Diş Çekimi Sonrasında Riskler Var Mıdır?

Yirmilik diş çekiminin risklerine bakıldığında; hastalarımızın kanamalarının aşırı bir seviyeye ulaşma riski bulunmaktadır. Buna bağlı olarak da hem ağrı hem de şişlik görülebilmektedir. Bu süreçte hastalarımızın mutlaka diş hekimlerimizi ziyaret etmeleri gerekmektedir. Ayrıca çene sinirine yakın bir yirmilik dişin çekilmesi sonucunda da sinir zedelenmesi dolayısı ile süreli uyuşukluklar olabilmektedir. Bu sebeple diş çekimi öncesinde üç boyutlu röntgenler ile sinirin konumuna bakılması gerekmektedir. 20lik diş çekimi sonrası ağrı ne kadar sürer sorusuna cevap vermek gerekir ise; oluşan risklere önlem alınmaması durumunda, ağrılar devam etmektedir.