Güncelleme: ABONE OL
İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.
Bir ticaret terimi olan ve İtalyanca döngü anlamına gelen “giro” kelimesiden Türkçeye geçen ciro sözcüğü iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerden ve diğer faaliyetlerden elde ettiği brüt gelir veya hasılataciro adı verilir. İşletmelerin günlük, haftalık, aylık veya yıllık bazlarda hesaplanan ciroları firmaların finansal analizlerinde kullanılır.
Aynı zamanda emre yazılı bir borç senedinin arka yüzünü imzalamak suretiyle lehtarın senetten doğan haklarını bir başkasına devretmek için yaptığı yazılı işleme de ciro adı verilir. Cironun mutlaka yazılı olması gereklidir. Üzeri çizilmiş, kısmi veya şarta bağlı olan cirolar geçersiz sayılırlar.
Brüt bir şeyin bütünü anlamına gelir. Örneğin brüt hasılat, elde edilen hasılatın tümü, vergi ve diğer kesintiler düşülmeden önceki halidir. Brüt ücret ise işveren tarafından çalışana ödenen ücretin tamamı yani SGK primi, işsizlik vergisi, gelir ve damga vergileri gibi kesintiler düşülmeden önceki ücret anlamına gelir.
Net, bir şeyin bütününden yapılan kesintilerden sonra kalan kısım anlamına gelir. Örneğin, net ücret brüt ücretin yukarıda belirtilen kesintiler düşüldükten sonra kalan yani çalışanın eline geçen kısmıdır. Net hasılat, brüt hasılatın giderler ve yasal yükümlülükler düşüldükten sonra kalan kısmıdır.
Ticari işletmelerin belirli bir dönem içinde gerçekleştirdiği ürün veya hizmet satışlarından elde ettiği hasılattan satılan mal ve hizmetlerin maliyeti (işçilik ve hammadde gibi değişken giderlerle, kira, elektrik, su, sarf malzemeleri ve idari giderler gibi sabit giderler) düşüldükten sonra kalan tutardır.
Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği satışların toplamına Brüt Satışlar adı verilir. Temel olarak satış faturalarının toplamını ifade eden brüt satış tutarı, satış ve pazarlama faaliyetleri için harcanan giderleri ve müşterilere yapılan indirimler veya iadeleri içermez.
Net karı (zarar) hesaplanırken önce faaliyet karının (zararının) hesaplanması gereklidir;
*Faaliyet giderleri; sözkonusu dönem içinde gerçekleşen pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, araştırma geliştirme giderleri, genel yönetim giderleri, finansman giderlerini içerir.
Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerden elde ettiği gelirler ile faaliyet giderleri arasındaki pozitif farka kar adı verilir.
Bir ürün veya hizmetin satışından elde edilen karlılık oranına kar marjı adı verilir. Brüt kar marjı, işletmenin vergi, finansman ve diğer giderler düşülmeden önceki, net kar marjı ise tüm bu giderler düşüldükten sonraki karlılık oranını gösterir. Net kar marjı, satışlardaki artışın veya azalışın karlılığa nasıl etki ettiğini gösteren önemli bir göstergedir.
Bir işletmenin belirli bir faaliyet döneminde gerçekleştirdiği mal ve hizmet satışları ile ana faaliyet konusu dışında kalan faiz, kira, menkul ve gayri menkul satışlarından elde edilen tüm gelirlerinin toplamıdır.
Bilanço, bir işletmenin bilanço tarihi itibariyle varlıkları, yükümlülükleri ve öz sermayesini gösteren bir finansal tablodur. Bilanço; başlık, aktifler, pasifler ve dipnot bölümlerinden oluşur. Bilançonun en üstündeki başlıkta, bilanço ibaresi, ilgili şirketin ticari ünvanı ve bilanço tarihi, bilançonun sol tarafındaki aktifler bölümünde şirketin mevcut varlıkları ve alacakları, bilançonun sağ tarafındaki pasifler bölümünde şirketin yükümlülükleri ve sermayesi, bilançonun en altındaki dipnotta ise bilançoda yer alan kalemlerinin daha iyi anlaşılabilmesi ve doğru olarak yorumlanabilmesi için gerekli açıklamalar yer alır. He durumda, bir bilançonun aktiflerinin toplamının pasiflerinin toplamına eşit olması gereklidir.
Şirketlerin finansal durumlarını gösteren temel analiz oranlarından likidite oranları, finansal yapı oranları ve faaliyet oranları, en kapsamlı finansal tablo olan bilanço verilerinden yararlanarak hesaplanır. Örneğin cari oran, asit test oranı ve nakit oranı gibi şirketlerin kısa vadeli borçlarını ödeme kaabiliyetlerini gösteren likidite oranlarını hesaplamak için şirketlerin bilançolarını incelemek yeterlidir.
Lehtar yada ciranta, emre yazılı bir senetten doğan bütün haklarını temlik cirosu yaparak bir başka kişiye seafoodplus.info cirosu iki şekilde yapılabilir.
Senedin arka yüzüne sadece ödeyiniz ibaresi ve lehtarın veya cirantanın imzası bulunuyor, senedin lehine ciro edildildiği kişinin adı ve soyadı bulunmuyorsa söz konusu senede beyaz ciro yapılmış demektir.
Tam ciroda, senedin arka yüzünde, senedin lehine ciro edildiği kişinin adı ve soyadı, ve ödeyiniz ibaresi (“” nin emrine ödeyiniz) ile lehtar veya cirantanın imzasının bulunması gereklidir.
Tahsil cirosuyla, lehtar veya ciranta senetten doğan alacağını kendi adına tahsil etme yetkisini bir başka kişiye vermiş olur. Yani ciranta, senetten doğan haklarını devretmek için değil alacağını kendi adına tahsil etme yetkisi vermek için senedi ciro eder. Aynı şekilde bankaya tahsil edilmek üzere verilen senetlere de tahsil cirosu yapılır.
Lehtar yada ciranta, rehin veya teminat cirosuyla emre yazılı bir senetten doğan bütün haklarını bir başka kişiye rehin veya teminat olarak verebilir. enedin arka yüzüne yapılan ciroda, senet “bedeli rehindir” veya “bedeli teminattır” gibi ibareler konularak cironun rehin veya teminat cirosu olduğu mutlaka belirtilmelidir. Ciroda ayrıca senedin lehine ciro edildiği kişinin adı ve soyadı veya ticari ünvanı ve cirantanın imzası bulunur.
Emre yazılı bir borçlanma senedini ciro ederek senet üzerindeki haklarını bir başkasına devreden kişiye ciranta denir. Bir borçlanma senedi birden çok ciro edilebilir. Bir senet ilk kez ancak lehtarı tarafından ciro edilebileceği için senedin ilk cirantası lehtarıdır.
Bir işletmenin bir yıllık zaman dilimi içinde gerçekleştirdiği mal ve hizmet satışları ile ana faaliyet konusu dışında kalan faiz, kira, menkul ve gayri menkul satışları gibi diğer faaliyetlerinden elde ettiği brüt gelir veya hasılatın tümüne ciro adı verilir. Yıllık gelir tablosunda yer alan Net Satışlar kalemi şirketin ilgili yıla ait yıllık cirosunu gösterir.
Emre yazılı bir senedin ciro edilmesi, lehtarın veya cirantanın senetten doğan haklarını bir başkasına devretmesi anlamına gelir.
Makalede Geçen terimler ve Anlamları:
Toplam gelirlerden toplam giderler düşüldükten sonra kalan tutara safi hasılat veya net ciro adı verilir.
Safi Hasılatta Hesap Nasıl Yapılır?
Safi Hasılat = Yurt İçi Satışlar + Yurt Dışı Satışlar + Diğer Gelirler – Satışlardan İadeler – İskontolar – Diğer Giderler
Gayrisafi hasılat ya da ciro tüm satışlar ve gelirlerin toplamından oluşur.
Gayrisafi Hasılat = Yurt İçi Satışlar + Yurt Dışı Satışlar + Diğer Gelirler
Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları, iadeleri ve indirimleri ile diğer indirimlerin düşülmesinden sonra kalan tutardır.
Gayrisafi, net olmayan, brüt anlamına gelir.
Bir borç senedi veya bononun lehdarı veya cirantası, senedin arka yüzüne “ ‘nın emrine ödeyiniz” ibaresi ile kendi adını ve soyadını yazarak imzaladığında tam ciro yapmış olur.
Ekonomi literatüründe yer alan ciro kelimesi yaygın olarak iki farklı anlamda kullanılır. Finansal performans kriteri olarak işletmecilik ve muhasebe terimi olarak kullanılan ciro; çek, senet gibi kıymetli evrakların arka yüzüne atılan imza ile hakların bir başkasına devredilmesi anlamına da gelir.
Bu içerikte ciro kavramı, ticari işletmelerin finansal performansının açıklandığı bir kriter olarak mercek altına alınacak. “Ciro nedir?”, “Ciro neden önemlidir?”, “Ciro nasıl hesaplanır?” sorularının yanıtlarına, ciro türleri ve ciro takibi gibi konular hakkında detaylı bilgilere yazının devamını okuyarak ulaşabilirsiniz.
İşletmecilik alanında kullanılan bir terim olan ciro, şirketlerin finansal performansına yönelik bilgilerden oluşan bir parametredir. Ciro, bir işletmede yapılan satışlardan birtakım giderlerin düşülmesinin ardından elde edilen tutarlardır. Bir başka deyişle işletmelerin satışını yaptığı mal veya hizmetlerden kazandığı paranın yani ticari faaliyetler neticesinde kasasına giren toplam tutarıdır. Genellikle satış gelirleri veya kâr kavramları ile karşılaştırılan ciro hesaplamaları, satışlardan elde edilen kazançların düzeltilmiş versiyonu olarak yorumlanabilir. Ciro verileri, işletmelerin başarısının değerlendirilmesi, zaman periyoduna göre analiz edilmesi ve işin geleceğine yönelik ipuçları taşıması açısından oldukça önemlidir.
Ciro hesaplaması yapılırken öncelikle işletmelerin satışlardan elde ettiği gelirlerin brüt olarak belirlenmesi gerekir. Brüt satış gelirleri işletmelerin faaliyet gösterdiği alanlara göre yurt içi ve yurt dışı mal veya hizmet satışlarından sağlanan gelirlerin toplamıdır. Ancak her sektör ve her işletme için satışların ardından gelen iadeler ya da satışları artırmak için yapılan indirimler ve iskontolar, satış gelirlerini bir miktar aşağı çekebilir.
Ciro hesaplamasında kullanılan safi hasılat ciro hesaplama yönteminde, yurt içi ve yurt dışı satışlar ile diğer satışlardan elde edilen gelirlerden indirim, iskonto ve iadelerin oluşturduğu giderler düşülür. Gayrisafi hasılat üzerinden ciro hesaplama metodunda ise brüt satış gelirleri baz alınırken indirim, iskonto ve iadeler dikkate alınmaz. Muhasebe ve finansal süreçlerde her iki yöntem de kullanılır. Ancak safi ciro hesaplama yöntemi, ticari hayatta sık karşılaşılan iade, indirim ve iskonto gider kalemleri ile düzeltilmiş bir veri olduğu şirketin gerçek satış gelirlerini yansıtır. Bu açıdan safi ciro hesaplama yöntemi ile elde edilen veriler, ciddi kararlarda ve yatırım süreçlerindeki analizlerde daha sık tercih edilir.
Bir işletmenin cirosunu belirlerken kullanılan yöntemleri bir örnekle açıklayalım. Örneğin e-ticaret ile ilgilenen bir işletmenin belirli bir periyotta yurt içi satış gelirleri bin TL, yurt dışı satış gelirleri bin TL olsun. Ancak işletmenin iadelerinden dolayı 45 bin TL’lik bir gideri ve kampanya sürecindeki indirim ve iskontolardan dolayı gideri 85 bin TL olarak düşünelim.
Bu durum işletmenin safi hasıla üzerinden hesaplanan cirosu şöyle olacaktır: =(Yurt içi satış gelirleri + yurt dışı satış gelirleri) - (iade giderleri + indirim ve iskonto giderleri) = ( TL + TL)- ( TL + TL ) = TL. Aynı veriler ciro hesaplaması gayrisafi hasılat üzerinden yapılırsa şirketin cirosu TL olurdu. Gayrisafi hasıla yöntemi ile yapılan hesaplamalarda çıkan ciro tutarı, şirketin satış gelirleri ile aynıdır.
Ciro takibi, işletmelerin satış performansının ölçümlenmesi ve kârlılığın izlenebilmesi adına oldukça önemlidir. Ciro takibi yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus, şirketin finansal ve işletme yönetiminde tercih edilen periyotlara uygun raporlama ve değerlendirme yapılmasıdır. Personel ve işletme giderlerinden tüm girdi maliyetlerine, yatırım ve finansman ihtiyaçlarının giderilmesine kadar yapılan analizlerde tercih edilen periyotlara uygun bir şekilde ciro takibi sağlanmalıdır. Örneğin, satışların sezonluk olarak belirgin bir şekilde artış yaşandığı turizm sektöründe yıllık ciro takibi yapılması yerine aylık olarak ciro verilerinin değerlendirilmesi ve buna uygun kararlar alınması çok daha faydalı olabilir.
Ciro takibinde işletmenin diğer fonksiyonlarıyla uyumlu periyotların yanı sıra sektöre göre değerlendirme yapılması da verimliliği artırabilir. Örneğin kafe restoran işletmeciliğinde ciro takibinin günlük-haftalık periyotlarda yapılması müşteri memnuniyeti ve hizmet kalitesinde yaşanabilecek sorunların ciro üzerinden tespit edilmesine yardımcı olabilir.
Hesaplamalarda kullanılan yöntemlere göre safi hasıla ve gayrisafi hasıla üzerinden ciro olarak farklılaşan ciro çeşitleri, verilerin tutulduğu periyotlara göre de tanımlanabilir. İşletmelerin büyüklüğüne ya da faaliyetlerin sürdürüldüğü sektörün dinamiklerine göre ciroların tutulduğu periyotlar değişebilir. Buna göre ciro çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Genellikle günlük yevmiye ile personel çalıştıran küçük esnaf veya işletmelerin tercih ettiği ciro hesaplama yöntemidir.
Personel maaşları ve diğer işletme giderlerini haftalık olan planlayan şirketlerin haftalık bazda hesapladığı ciro türüdür.
Ticari yaşantıda çok yaygın olarak kullanılır. Genellikle personel giderlerinin aylık maaş ödemeleri şeklinde olduğu ve maliyet hesaplamaları, vergilendirmeler, borçlanmalarda aylık döngü kullanıldığı için yaygındır. Aylık cironun yanı sıra 3 aylık ya da 6 aylık ciro türleri de tercih edilebilir.
Genellikle işletmelerin yıllık performanslarının ölçümlenmesinde büyüme, küçülme gibi parametrelerin tespit edilmesinde ve ilan edilmesinde kullanılan ciro türüdür.
Ciro ve kâr, işletmecilikte en çok karıştırılan hususlar arasındadır. Her iki kavram da işletmelerin performansına dair oldukça önemli olmasına karşın çok farklı şekilde yorumlanması gereken bilgilerdir. Ciro, işletmenizin satışlardan ettiği gelir anlamına gelir ve günün sonunda şirketin kasasına giren bakiyedir. Kâr ise; satışların gelirlerinden yani cirodan vergiler de dahil tüm giderleriniz düşüldükten sonra kalan tutardır. Ciro ve kâr, kimi zaman doğru kimi zaman ters orantılı olabilir. Giderlerinizi kontrol altına tutabildiğiniz bir dönemde ciro ile kârınız aynı yönde hareket eder. Ancak cironuzun arttığı bir periyotta giderleriniz daha hızlı büyüyorsa ettiğiniz kâr düşer. Ciro ve kâr analizlerinde işletmenizin fotoğrafı çekilirken bu iki veri, üstünlüklerinizi ve eksikliklerinizi görmenize yardımcı olarak kararlar alma süreçlerinizi kolaylaştırır.
Ciro, bir şirketin mevcut sektöründe ne kadar aktif olduğuna, satışlarının ve satış gelirlerinin seyrine yönelik önemli mesajlar içerir. İşletmecilikte, şirketlerin kâr etmesi esastır ve şirketlerin devamlılığının sağlanabilmesi için kârlılığın korunması ya da artırılması amaçlanır. Bu hesaplamalarda ciro ve kâr kavramları oldukça kritik bir öneme sahiptir. Kârlılık, şirketinizdeki finans, muhasebe, yatırımlar gibi diğer süreçler ve gider kalemleri ile ilgilidir. Ciro ise satış performansınızın, ürün ve hizmet kalitesinin, lojistik, pazarlama ve reklam süreçlerinin etkinliğini gösterir. Kısacası ciro, tümüyle faaliyetlerinizin normal şartlardaki başarısının ya da başarısızlığının bir göstergesidir.
Siz de işletmelerinizin mali ve finansal süreçlerini QNB eFinans ile dijitale taşıyabilirsiniz. E-Fatura başta olmak üzere e-Defter, e-Arşiv, e-İrsaliye ve daha fazlası ile işletmenizin dijital dönüşümünü başlatabilirsiniz ve QNB eFinans’lı olmanın avantajlarını yaşayabilirsiniz.
Finansal ve mali süreçler ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için “E-ticaret nedir?” ve”’Tevkifatlı fatura nedir?” içeriklerimizi, dilerseniz de daha fazlasını hemen okuyabilirsiniz.