Mecazı Mürsel Ne Anlama Gelir?
Mecazı mürsel kavramı, ad aktarmasının bir diğer ismidir. Mürsel, Arapçada 'gönderilen, yollanan şey' demektir. Bu kavramda 'gönderilen, yollanan mecaz' anlamını taşımaktadır. Ad aktarmasının temel kullanımı incelendiğinde, bir sözcüğün anlamının başka bir sözcük üzerine gönderildiği görülür. Ad aktarmasına mecazı mürsel denmesinin sebebi budur.
Ad aktarması, herkesin günlük yaşamında mutlaka kullandığı bir kavramdır. Örneğin 'Çayı ocağa koy' cümlesinde ad aktarması mevcuttur. Buradaki çay sözcüğü ile aslında 'çaydanlık' kastedilmiştir.
Bir başka örnekte 'Öğretmen gelince tüm sınıf ayağa kalktı' cümlesi gösterilebilir. Burada ayağa kalkma eylemi üzerinde ad aktarması kullanılmıştır. Zira ayağa kalkma eylemi, sınıf tarafından değil, sınıfın öğrencileri tarafından yapılmıştır.
Ad aktarmasına günlük konuşmalardan yüzlerce örnek verilebilir. Örneğin sobayı yakmak cümlesinde yakılan şey aslında sobanın içindeki maddelerdir. Soba sözcüğü, bu maddelerin yerine kullanılmıştır. 'Orhan Pamuk okumak, son zamanlarda ilgimi çekiyor' cümlesinde okunan şey, yazarın eserleridir. Ancak yazarın ismi burada eserlerinin yerine kullanılmıştır.
Ad Aktarmasına 'Batı ve Doğu yüzyıllardır kültürel etkileşimde bulunmuştur' cümlesi de örnek verilebilir. Burada Batı ve Doğu ile aslında bu bölgelerin halkları kastedilmektedir. Ad aktarması dilimizin en temel kavramlarından biridir. Bu kavramı doğru öğrenmek, dilimizi tanıma açısından fayda sağlar.
Belli bir amaç üzerinden kullanılan ad aktarması, dilbilgisi içerisinde mecaz-ı Mürsel olarak bilinmektedir. Benzetme amaçlı kullanım dışında bir sözcüğün anlamını karşılayacak şimdi değerlendirilmektedir. Farklı örnekler eşya ya da insan kapsamında değişik etmenleri ele alarak ad aktarmasını oluşturabilmektedir.
Ad Aktarması
Mecazi Mürsel ismi ile bilinen ad aktarması iki farklı şekilde ele alınarak oluşturmaktadır.
- Benzetme amaçlı gerçekleştirilmemelidir. Eğer benzetme amacı taşırsa o zaman ‘istişare’ olarak anlam kazanır.
- Herhangi bir sözcüğün gerçek anlamının dışında mecaz anlamı üzerinden değerlendirilmelidir.
Bunlara bir örnek vermek gerekirse;
Yaşar Kemal'i severek okuyorum.
Burada anlatılmak istenen Yaşar Kemal'in yazdığı kitaplardır. Okuyucu burada Yaşar Kemal'in kitaplarını anlatmakta ve okumayı çok sevdiğini söylemektedir. Burada eserleri anlatılmak yerine ad aktarması yapılarak İsmi üzerinden eserleri kastedilir. Eser-sanatçı ilişkisi olarak dile getirilecek bu yöntem ile beraber ad aktarması yapılmış olur. Tabii amaca bağlı olarak farklı şekilde üzerinden ele alınmak suretiyle ad aktarması kelime bazında yapılabilmektedir.
Ad Aktarması Nedir?
Ad aktarması bilinen ismiyle mecaz-ı Mürsel, herhangi bir kelimenin anlamını taşıyacak bir örneklendirme yapmaktır. Kullanılan sözcüğün anlamını kapsayacak ve onu anlatacak bir etki oluşturur. Bir ismin ya da bir eşya ile beraber pek çok farklı kelime anlamı başka bir kelime tarafından karşı tarafa aktarılır. Başka bir örnek vermek gerekirse;
‘’Bugün takım muhteşem oynadı.’’
Burada takım muhteşem oynadığı derken aslında takım içerisindeki oyuncular kastedilir. Yani oyuncuların çok iyi bir performans gösterdiği dile getirilmektedir. Bu şekilde aktarma yapılmak suretiyle oyuncuların yerini takım kelimesi alır. Bir başka örnek ile beraber anlatmak gerekirse;
‘’Bugün stat tüm gücüyle bağırdı’’
Aslında burada bağıran kişinin taraftarlar olduğu anlatılır. Ancak mecaz-ı Mürsel yani ad aktarması yapmak suretiyle taraftarların yeri stat kelimesi ile doldurulmuştur. Günümüzde bu anlam üzerinden pek çok değişik cümle yapısı oluşturulabilmektedir.
Ad Aktarması Konu Anlatımı
Ad aktarması ele alınırken farklı kavramlar arasında benzetme ilişkileri üzerinden mecaz-ı Mürsel gerçekleştirilmektedir.
Parça Bütün İlişkisi: Herhangi bir durum ya da varlığın parçası üzerinden bütünü anlatılır. Aynı şekilde bütün söylenmek suretiyle parça kastedilebilmektir.
‘’Uçak İstanbul'a gelmek üzereydi’ (Burada bütün anlatılarak parça söylenir.)
İç-Dış İlişkisi: ‘’Eğer üşüdüysen sobayı yakabilirsin.’’ (Burada iç-dış ilişkisi üzerinden soba içerisinde yakılacak etmenler ile alınır.)
İnsan-Yer İlişkisi: ‘’Bütün sınıf bugün sözlü olacak.’’ (Buradaki anlam ise mekan üzerinden öğrenciler kastedilmektedir.)
Neden-Sonuç İlişkisi: ‘’Bütün gün Bereket yağdı.’’ (Burada ise neden sonuç ilişkisi üzerinden yağmur kastedilmektedir.)
Bütünüyle anlamlarına bağlı olarak farklı şekillerde ad aktarması yani mecaz-ı mürsel gerçekleştirebilirsiniz.
ad aktarması Örnekleri
Türkçede dil bilgisi açısından en çok kullanılan kurallardan biri de ad aktarmasıdır. O yüzden bu konuda pek çok farklı örnek vermek mümkün. Tabii duruma bağlı olarak parça-bütün ilişkisi, iç-dış ilişkisi, insan-yer ilişkisi ya da neden-sonuç ilişkisi üzerinden örnekler çıkarılabilir.
- Bu tekerlekler nelere şahit oldu. (Parçadan yola çıkarak araba kast edilir.)
- 5 bardak içtim. (Bardak yerine içindekiler anlatılır, yani iç-dış ilişkisi bulunmaktadır.)
- İstanbul sonucu merakla bekliyor. (Burada İstanbul halkı ile yer-insan ilişkisi ele alınır.)
116155 116156 116157 116158 116159
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası