Deniz Gezmiş Kim Astırdı Hangi Hükümet

ensonhaber.com

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan. 1972 yılında idam edilen üç gencin ölümlerinin üzerinden tam 49 yıl geçti.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da bugün, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile bu 3 ismi andı.

Kılıçdaroğlu, paylaşımında, "Cesaretle attıkları son adımda 'Yaşasın Tam Bağımsız Türkiye' diye haykıran, bu ülkenin vatansever evlatlarını; Hüseyin İnan, Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan’ı saygı ve hasretle anıyorum." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin o karanlık döneminde idamlar nasıl oldu; karara hangi partiden kimler onay verdi?

Bugün her fırsatta Deniz Gezmiş'i referans alan CHP'nin, o dönem Meclis'te olan milletvekillerinden bazıları, idamlara evet yönünde oy kullanmıştı.

273 EVET OYU

Türkiye o dönemde yine asker-siyaset kavgası içindeydi.

1972 yılında Meclis'teki üye sayısı 450 idi ve oylamaya 323 milletvekili katılmıştı.

İdamın infazı için Meclis'te yapılan oylamada 273 milletvekili; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmesine kabul oyu verirken 48 ret oyu çıkmış ve 2 de çekimser oy kullanılmıştı.

CHP'DEN 30 EVET

Kabul için idama evet diyen Adalet Partisi'nin milletvekili sayısı yetersiz kaldı. Eksik olan sayı 28'di.

Bu sayı, CHP'li milletvekillerinin oylarıyla tamamlandı. Buna göre CHP'den 30 evet, 47 hayır, 2 çekimser oy çıkarken; 52 CHP'li de oylamaya katılmadı.

EVET DİYEN CHP'Lİ VEKİLLER

Bugün 6 Mayıs 1972 yılında idam edilen Deniz Geçmiş'in doğum günü... Peki, Deniz Gezmiş kimdir? Neden idam edildi?

Türkiye devrimci hareketinin önderlerinden Deniz Gezmiş’in bugün 70. doğum günü… Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO)’nun kurucu üyesi olan Deniz Geçmiş ve arkadaşları 16 Temmuz 1971’de başlayan THKO-1 Davası’nda TCK’nin 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971’de 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldı.

DENİZ GEZMİŞ KİMDİR?

Deniz Gezmiş, 27 Şubat 1947’de Ankara’nın Ayaş ilçesinde doğdu. Annesi ve babasının öğretmen olması nedeniyle ilk ve ortaöğremini Sivas’ta yaptı.

Ardından liseyi İstanbul’da okudu. 1965 yılında Türkiye İşçi Partisi’nin Üsküdar ilçe başkanlığına aday oldu. Deniz Gezmiş henüz lise yıllarındayken tanıştığı sol görüş ile genç yaşta kendini eylemlerin ortasında buldu. 31 Ağustos 1966 tarihinde Ankara’dan İstanbul’a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin, Taksim Anıtı’na çelenk koymaları sırasında Türk-iş yöneticilerini protesto eden grupla beraber yaptığı eylem sonucunda tutuklanarak gözlatına alındı. Bu olay Deniz Gezmiş‘in ilk gözaltına alınmasıydı.

Deniz Gezmiş 1966 yılının Kasım ayında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi. Ardından 19 Ocak 1967’de Türkiye Milli Talebe Fedarsayonu’nunda çıkan olaylarda arkadaşları ile gözaltına alındı ancak kısa bir süre sonra serbest bırakıldı. 22 Kasım 1967’de ise öğrenci örgütlerinin düzenleddiği Kıbrıs Mitingi sırasında Aşık İhsani ile birlikte ABD bayrağının yakılması nedeniyle tekrar gözaltına alındı.

30 Ocak 1968’de hukuk fakültesindeki arkadaları ile birlikte Devrimci Hukuklular Örgütü’nü kurdu ve hemen ardından 7 Mart 1968’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi konferans salonunda düzenlenen AIESEC genel kurul toplantısında konuşma yapan devlet bakanı Seyfi Öztürk’ü protesto ettiği için bir kez daha tutuklandı. 2 Mayıs 1968’e kadar tutuklu kalan Deniz Gezmiş, yargılandı ancak beraat etti.

12 Haziran 1968’de İstanbul Üniversitesi’nin işgal edilmesinde önderlik etti. İşgal Konseyi adı verilen grupun lideri olarak Baltalimanı’nda yapılan görüşmelere katılan Deniz Gezmiş, öğrenci haklarının elde edilmesinde etkili oldu. 30 Temmuz’da 6. Filo’nun İstanbul’a girişini protesto etmek suçundan tutuklandı.

Deniz Gezmiş, Milli Demokratik Devrim görüşünün öğrenciler arasında yayılmasında etkili oldu. 1968 yılında yapılan öğrenci eylemlerinde Cihan Alptekin, Mustafa Lütfi Kıyıcı, Mustafa İlker Gürkan, Cevat Ercişli, Selahattin Okur, Saim Kurul ve Erim Süerkan ile birlikte Devrimci Öğrenci Birliği’ni kurdu. Ardından 1 Kasım 1968’de Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı’nın da içinde bulunduğu AÜTB, DÖB ve ODTÜÖB’nin de içinde bulunduğu “Samsun’dan Ankara’ya Mustafa Kemal Yürüyüşü”‘nü düzenledi. 28 Kasım 1968’de ABD büyükelçisinin İstanbul’a gelişini prototesto etmek amacıyla düzenlenen eylemde tutuklandı ancak tekrar serbers bırakıldı.

Deniz Gezmiş bu dönemde 2-3 aylık tutuklanma süreçleri geçirdi. 16 Mart 1969’da İstanbul Üniversitesi’nde düzenlediği öğrenci hareketleri nedeniyle 19 Mart’ta tutuklandı ve 3 Nisan’a kadar tutukluluğu devam etti. Ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencilerinin düzenlediği protesto gösterilerine önderlik etti. Çıkan çatışmalarda yaralandı. 23 Haziran 1969’da TMGT’nin toplsndığı 1. Devrimci Miliyetçi Gençlik Kurultayı’nsa FKF Genel Başkanı Yusuf Küpeli ile birlikte bir program hazırladıktan sonra hakkında tutuklama kararının olmasından dolayı Filistin’e kaçtı.

1 Eylül 1969’a kadar Filistin’de kaldı. Bu dönemde üniversiteyi işgalden dolayı Hukuk Fakültesin’den atıldı. 23 Eylül 1969’da hukuk fakültesinde olduğu bir sıra polis tarafından yakalarak gözaltına alında da 25 Kasım’da serbest bırakıldı. Ardından Yıldız Devlet ve Mühendislik Akademisi’nde Battal Mehetoğlu’nun sağcılar tarafından öldürülmesi olayında okulda yapılan aratırmalarda Deniz Gezmiş‘e ait olduğu önesürülen silahların ele geçirlmesi üzerine hakkında tekrar tutuklama kararı çıkarıldı. 20 Aralık 1969’da tutuklanan Deniz Gezmiş, 18 Eylül 1970’e kadar hapis yattı.

Hapisten çıkmasından sonra öğrenci hareketlerinden uzaklaştı ve Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan’la birlikte Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nu kurdu. Türkiye’de silahlı mücedele veren ilk siyasi örgüt olan THKO, bağımsız ve demokratik bir Türkiye için mücadele yürürttü. Sosyalist gençliğin katıldığı bu örgüt Hüseyin İnan, Sinan Cemgil, Yusuf Aslan, Alparslan Özdoğan, Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin tarafından kurulmuştu. Bir takım eylemlerden sonra 4 Mart 1971’de yayınlanan bir bildiri ile örgüt kamuoyuna tanıtıldı.

İlk silahlı eylemleri 29 Ocak 1970 tarihinde verdi ve 12 Mart dönemi boyunca faaliyetlerini dürdürdü. Daha sonra bu örgüt içinde Yusuf Aslan, Hüseyin İnan ve Deniz Gezmiş’in de bulunduğu idam kararının iptali için çalışmalarda bulundu. Kadir Manga ve Alparslan Özdoğan’nın Nurhak’ta, Cihan Alptekin ve Ömer Ayna’nın Kızıldere’de öldürülmesinden sonra Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan‘nın idamıyla bu örgüt dağıldı.

Deniz Gezmiş, 11 Ocak 1971’de Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu adına Ankara İş Bankası, Emek Şubesi’nin soygununda yeraldı. Bu sırada Deniz Gezmiş hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştı ve polisten kaçmaktaydı. 1971 yılında gerçekleşen 12 Mart darbesinin hemen ardından Yusuf Aslan ile birlikte Sivas’a giderken motorsikletlerinin bozulmasıyla gelen ihbarla 16 Kasım 1971’de tutuklandı. Gemenek’te yakalandıktan sonra Kayseri’ye getirildi. Ardından Ankara’ya o dönem içişleri bakanı olan Haldun Menteşeoğlu’na götürüldü.

16 Temmuz 1971’de Sıkıyönetim Mahkemesi, Altındağ Veteriner Okulu binasında Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığındaki, Baki Tuğ savcılığında toplandı. 9 Ekim 1971’de son bulan mahkeme’de TCK’nın 146. maddesinin ihlali gerekçesiyşe 9 Ekim 1971’de idama mahkum edildi. 6 Mayıs 1972 tarihinde Yusuf Aslan, Hüseyin İnan ile birlikte saat 1.00-3.00 arasında Ankara Merkez Kapalı Cezaevi’nde idam edildi.

Deniz Gezmiş‘in son istekleri hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir. Yazar Erdal Öz’ün yaptığı görüşmlerde en son olarak Rodrigo’nun Aranjuez Konçertosunu dinlemek ve bir bardak çay içmek istediği geçse de avukatı bunu doğrulamamıştır. Ancak ölümünden sonra kendisi gibi devrimci arkadaşı Taylan Özgür’ün yanına gömülmek istediği babasına yazdığı mektupta yerlamaktadır.

Deniz Gezmiş’in babasına yazdığı son mektup…

“Baba,
Mektup elinize geçtiğinde ben aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Ben ne kadar üzülmeyin dersem yine de üzüleceğinizi biliyorum. Fakat bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum, insanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler, önemli olan çok fazla yaşamak değil, yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir. Bu nedenle ben erken gitmeyi normal karşılıyorum. Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir. Benim de düşmeyeceğimden şüphen olmasın, oğlun, ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir, o bu yola bilerek girdi ve sonunun da bu olduğunu biliyordu. Seninle düşüncelerimiz ayrı ama beni anlayacağını tahmin ediyorum. Sadece senin değil Türkiye’de yaşayan Kürt ve Türk halklarının da anlayacağına inanıyorum. Cenazem için avukatlarıma gerekli talimatı verdim. Ayrıca savcıya da bildireceğim. Ankara’da 1969’da ölen arkadaşım Taylan Özgür’ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için cenazemi İstanbul’a götürmeye kalkma, annemi teselli etmek sana düşüyor, kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. Kendisine özellikle tembih et. Onun bilim adamı olmasını istiyorum, bilimle uğraşsın ve unutmasın ki bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir, son anda yaptıklarımdan en ufak pişmanlık duymadığımı belirtir, seni, annemi, ağabeyimi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşi ile kucaklarım.
Oğlun Deniz Gezmiş. Merkez Cezaevi”

Anahtar kelimeler:Deniz Gezmiş kimdir, Yusuf Aslan kimdir, Hüseyin İnan kimdir, Deniz Gezmiş’in hayatı, Deniz Gezmiş’in son mektubu

ABDAnkarababaÇayeylemFilistinKimdirmahkemeMustafa KemalÖlümPolisprotestoTaksimTürkiyeÜsküdarVeteriner

Onlar sol görüşün ülkemizdeki liderleriydi. Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan, Hüseyin İnan...

Onlardan sonra Türkiye’de gençlik Siyasal açıdan tamamen yozlaştırıldı.

Tarihin akışında zulme karşı çıkanlar hep kahraman olmuş, onları cezalara çarptıranlar ise unutulmuştur. Günümüz Türkiyesinde Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan, Hüseyin İnan isimleri bir efsaneyi yansıtırken, onları asan alçakların ismini kaç kişi hatırlıyor?

1971 yılı Mart ayı Türkiye için önemli bir tarihti. O zamanın Genel Kurmay Başkanı Memduh Tağmaç , Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler , Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu bir muhtıra ile hükümeti tehdit ettiler. Muhtıra sonucu Milletvekili Nihat Erim bağımsız başbakan oldu.

16 Mart 1971’de Ordu tarafından yapılan Balyoz Harekatında Deniz Gezmiş ve arkadaşları yakalandı. Sıkıyönetim Mahkemesinde Hakim Ali Elverdi başkanlığında sürdürülen dava  9 ekim 1971 günü sonuçlandı, Deniz ve arkadaşları idama mahkum edildi. Anayasa hükmü idam cezalarının parlementoda onaylanmasını içeriyordu. İlk oylamada 238 kabul ile idamlar onandı. Ancak CHP iptal için Anayasa Mahkemesine başvurdu. 24 Nisan 1972 günü 2.inci oylama yapıldı. 323 Milletvekilinin katıldığı oylamada, 273 evet, 48 ret, 2 çekimser oy ile üç fidanın idamı kesinleşti.
 

O dönemin sağ cenah liderleri Alparslan Türkeş, Süleyman Demirel ve şürekası idamlar için "EVET" oyu kullandılar. İsmet İnönü ve Bülent Ecevit ise "HAYIR" oyu kullandılar. Dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay idamları onayladı. Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan ve Hüseyin İnan 6 Mayıs 1972 gecesi asılarak idam edildi.

İdama EVET oyu veren bu alçakları artık kim hatırlıyor:

Süleyman Demirel, İsmet Sezgin, Nahit Menteşe, Sadettin Bilgiç, Ali İhsan Göğüş, Cihat Bilgehan, Abdüllatif Ensarioğlu, Turhan Feyzioğlu, Kemal Satır, İsmail Arar, Abdürrahim Türk, Orhan Öztrak (Faik Öztrak’ın babası), Lemi Bilgin, Turhan Bilgin, Ferruh Bozbeyli.(Bazıları)

İdama HAYIR oyu verenler ise hala milletin kalbinde ki yeri koruyor:
İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Mehmet Ali Aybar, Necdet Uğur, Kamil Kırıkoğlu, Nermin Neftçi, Celal Kargılı

İlginç olan ise bu gençlik liderlerini ölüme mahkum eden alçakların ortak kaderi. 12 Eylül 1980 faşist darbe ile 17 yaşında ki Erdal Eren’i asan Kenan Evren idamları "Asmayalım da besleyelim mi" diyerek savunmuştu. Bu alçak faşist, yediği yemeğin akciğerine kaçması üzerine boğularak öldü.
Gençlerin idam kararını veren Askeri Mahkeme Başkanı Tuğgeneral Ali Elverdi’de yediği yemek nefes borusuna kaçınca solunum yetersizliğinden ölmüştü. Ali Elverdi'nin verdiği idam karardan hiçbir zaman pişmanlık duymadığı biliniyor.

12 Mart döneminin başbakanı Nihat Erim, "Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının intikamının alınması" adına 19 Temmuz 1980'de silahlı örgüt Devrimci Sol militanları tarafından gerçekleştirilen suikast sonucu öldürüldü.

DENİZ GEZMİŞ'İN SON MEKTUBU

Baba;

Mektup elinize geçmiş olduğu zaman aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Ben ne kadar üzülmeyin dersem yine de üzüleceğinizi biliyorum. Fakat bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum. İnsanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler. Önemli olan çok yaşamak değil, yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir. Bu nedenle ben erken gitmeyi normal karşılıyorum. Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir. Benim de tereddüde düşmeyeceğimden şüphen olmasın. Oğlun ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir. O bu yola bilerek girdi ve sonunun da bu olduğunu biliyordu. Seninle düşüncelerimiz ayrı, ama beni anlayacağını tahmin ediyorum. Sadece senin değil, Türkiye'de yaşayan Kürt ve Türk halklarının da anlayacağına inanıyorum. Cenazem için avukatlarıma gerekli talimatı verdim. Ayrıca savcıya da bildireceğim. Ankara'da 1969'da ölen arkadaşım Taylan Özgür'ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için cenazemi İstanbul'a götürmeye kalkma. Annemi teselli etmek sana düşüyor. Kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. Kendisine özellikle tembih et, onun bilim adamı olmasını istiyorum. Bilimle uğraşsın ve unutmasın ki, bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir. Son anda yaptıklarımdan en ufak bir pişmanlık duymadığımı belirtir; seni, annemi, ağabeyimi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşiyle kucaklarım. Oğlun Deniz Gezmiş - Merkez Cezaevi

Selam olsun onlara…
Hep kalbimizde yaşayacaklar….