Seröz Nedir Tıp

Santral seröz koriyoretinopati (SSKR), retina pigment epitelinin (RPE)  bir veya daha fazla fokal lezyonu birlikteliğinde nörosensoriyel retinanın iyi sınırlı seröz dekolmanı ile karakterize idiopatik bir hastalıktır (Resim 14).

Resim Sol gözde SSKR’si olan hastanın nörosensöriyel seröz dekolman alanı izleniyor.
SSKR, sıklıkla yaşları arasındaki genç erkeklerde tek taraflı olarak karşımıza çıkmaktadır. Risk faktörleri arasında; psikolojik veya fiziksel stres, A tipi kişilik, glukokortikoid kullanımı, sistemik hastalıklar (SLE, Cushing), gebelik, aile öyküsü varlığı ve beyaz ırk bulunmaktadır (29).
Semptomlar; santral skotom, metamorfopsi, diskromatopsi, mikropsi, kontrast duyarlılığında azalma ve bulanık görmedir. Dekole olan duyusal retina öne doğru yer değiştirdiği için hipermetropi meydana gelir. En iyi düzeltilmiş görme keskinliği 20/20 ile 20/ arasında değişir, akut vakaların %75’inde en iyi düzeltilmiş görme keskinliği 20/30 ve daha iyidir (30).
Fundus muayenesinde, akut hastalıkta tipik olarak arka kutupta sınırları belirgin oval-yuvarlak şekilli nörosensöryel retina dekolmanı izlenir. Beraberinde seröz pigment epitel dekolmanı (PED) da bulunabilir. Normal foveal reflenin kaybı tanı koymada yardımcıdır. Kronik tekrarlayan olgularda, RPE değişiklikleri ve atrofisi görülebilir. SSKR seyrek olarak büllöz nörosensöryel dekolman ile karşımıza gelebilir, bu klinik tablo genellikle inferior yerleşimlidir ve yerçekimi etkisi ile subretinal sıvının makuladan aşağıya doğru drene olduğu izlenir (31). Bu tablo gerilediğinde geriye yaygın, inferior perifere uzanan RPE atrofileri görülür (Resim 15)

Resim Sol gözde SSKR’si olan hastanın nörosensöriyel seröz dekolman alanı izleniyor.
SSKR, sıklıkla yaşları arasındaki genç erkeklerde tek taraflı olarak karşımıza çıkmaktadır. Risk faktörleri arasında; psikolojik veya fiziksel stres, A tipi kişilik, glukokortikoid kullanımı, sistemik hastalıklar (SLE, Cushing), gebelik, aile öyküsü varlığı ve beyaz ırk bulunmaktadır (29).
Semptomlar; santral skotom, metamorfopsi, diskromatopsi, mikropsi, kontrast duyarlılığında azalma ve bulanık görmedir. Dekole olan duyusal retina öne doğru yer değiştirdiği için hipermetropi meydana gelir. En iyi düzeltilmiş görme keskinliği 20/20 ile 20/ arasında değişir, akut vakaların %75’inde en iyi düzeltilmiş görme keskinliği 20/30 ve daha iyidir (30).
Fundus muayenesinde, akut hastalıkta tipik olarak arka kutupta sınırları belirgin oval-yuvarlak şekilli nörosensöryel retina dekolmanı izlenir. Beraberinde seröz pigment epitel dekolmanı (PED) da bulunabilir. Normal foveal reflenin kaybı tanı koymada yardımcıdır. Kronik tekrarlayan olgularda, RPE değişiklikleri ve atrofisi görülebilir. SSKR seyrek olarak büllöz nörosensöryel dekolman ile karşımıza gelebilir, bu klinik tablo genellikle inferior yerleşimlidir ve yerçekimi etkisi ile subretinal sıvının makuladan aşağıya doğru drene olduğu izlenir (31). Bu tablo gerilediğinde geriye yaygın, inferior perifere uzanan RPE atrofileri görülür (Resim 15)

Resim Yaygın RPE atrofileri ve inferior perifere uzanan yaygın pencere defektleri bulunan atipik SSKR olgusunun FA görüntüsü.
Tanı Yöntemleri
funduszeue.infoein Anjiografi (FA): Akut SSKR’de, RPE seviyesinde fokal floresein sızıntısı tipik FA bulgusudur. Mürekkep lekesi görünümü, SSKR vakalarında en sık görülen sızıntı paternidir (Resim 16 ). Noktasal sızıntı FFA’nın erken fazında belirir ve yavaş yavaş simetrik biçimde tüm yönlere yayılır. Tüten baca görünümü ise en tipik FA paternidir, yaklaşık %10 oranında görülür, erken dönemde izlenen hiperfloresan nokta baca dumanı şeklinde şeklinde dekolman alanının en üst noktasına kadar yükseldikten sonra nazal ve temporal alanlara yayılarak mantar şeklini alır (Resim 17) (29).

Resim FA’de Mürekkep lekesi paterninde erken ve geç dönem hiperfloresans izlenmekte.

Resim SSKR’si olan hastanın FA’de tüten baca paterninde hiperfloresans izleniyor.
funduszeue.infoyanin Yeşil Anjiografi (İYA): SSKR’de koroid damar geçirgenliği artmıştır, buna bağlı olarak İYA’de orta evrede hiperfloresans izlenir.
3. Optik Koherens Tomografi (OKT): Akut SSKR olgularında OKT’de nörosensöryel retina dekolmanı ve eşlik ediyorsa PED izlenir (Resim 17) . Kronik olgularda SSKR olgularında fırçamsı kenar oluşumu fotoreseptör dış segment lokalizasyonu ile uyumlu olarak izlenir. Seröz dekolmanın uzun süre devam ettiği olgularda uzayan fotoreseptör dış segmentlerinin zamanla subretinal boşluğa ve RPE üzerine döküldüğü ve OKT’de subretinal boşlukta hiperintens granüler birikimler olarak izlenebilir (resim 18). EDI-OKT’nin kullanıma girmesi ile SSKR’de subfoveal koroid kalınlığında artma olduğu gösterilmiştir (Resim 19)(31).

Resim SSKR olgusunda OKT’de seröz retina dekolmanı ve uzun süreli olduğunu gösteren bir bulgu olarak fırçamsı kenar oluşumu.

Resim SSKR hastasında EDI-OKT de koroidin oldukça kalın olduğu görülmektedir. Koroid kalınlığı bu olguda micron olarak ölçülmüştür.
Tedavi
SSKR, benign seyirli bir hastalıktır, genellikle ay içerisinde kendiliğinden iyileşme görülür ve görme keskinliği normal seviyelere yükselir. Ancak, hastaların %50’sinde nükslerle seyreder. Akut SSKR’de ilk yaklaşım, hastayı gözlemek ve risk faktörleri varsa ortadan kaldırmaktır (29).
Fokal Argon lazer fotokoagulasyonu, FA’de saptanan sızıntı alanlarına uygulanır (Resim 20). Subretinal sıvının rezolüsyonunu hızlandırsa da sonuç görme keskinliği ve nüks sıklığı üzerine bir etkisi olmadığı gösterilmiştir (29). Bu tedavi daha ziyade extrafoveal az sayıda sızıntı odağı olan hastalarda tercih edilebilecek bir yöntemdir.

Resim SSKR nedeniyle seröz dekolmanında 5 ay içinde gerileme olmayan bir doktor hastamızda tek odaktan olan sızıntı fokal laser ile tedavi edildikten sonra hızla dekolmanın çekildiği ve 1 ay içinde tamamen yokolduğu görülmekte. Üstte infrared otofloresans görüntüde solda lazer öncesi, sağda ise sonrası izlenmekte. Bu görüntüde üst temporal arkuat içinde fovea üst nazalinde lazer skarı (üst sağ) görülmektedir. Altta solda tedavi öncesi, sağda ise sonrasındaki OKT görüntüsü izlenmektedir.
Fotodinamik tedavi (FDT), yeni bir tedavi seçeneğidir kronik olgularda ve fotokoagulasyondan uzak durulması gereken jukstafoveal ya da subfoveal lokalizasyonlu RPE lezyonlarında daha sıklıkla kullanılmaktadır (29, 30). İndosiyanin yeşil (ICG) anjiografide tespit edilen koroidal hiperpermiabilite alanları hedef alınarak uygulandığında FA rehberli uygulamalara göre daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Genellikle standart uygulamadan ziyade yarı dozda verteporfrin ile veya yarı güçte diode laser ile uygulamalar tercih edilmektedir. Tedaviye cevap genellikle oldukça iyidir ve başarı oranları yüksektir. Bu haliyle kronik SSKR de ilk tercih edilebilecek tedavi seçeneğidir denilebilir.
İntravitreal anti- vasküler endotelyal büyüme faktörü (anti-VEGF) enjeksiyonu da tek başına ya da FDT ile birlikte SSKR tedavisinde yararlı olabileceğini gösteren yayınlar olmakla birlikte bunlar çok küçük vaka serileridir (31).

Tanımı Klinik Önemi Sebepleri ve Risk Faktörleri Bulguları Testleri ve Tanısı Tedavisi

Santral Seröz Retinopati nedir? ( SSR nedir? )

Kısaltılmış ismi SSR olan Santral Seröz Retinopati, retina tabakasının altında sıvı birikimini ifade eder. Hastalık genelde görme noktasını ( fovea ) etkileyip merkezi görmeyi bozduğu için ‘Santral’ Seröz Retinopati olarak isimlendirilmiştir. Retina altındaki sıvının kaynağı koroid dokusu olduğu için hastalığın bir diğer ismi Santral Seröz Koryoretinopatidir.

Santral Seröz Retinopati’nin nedeni nedir?

Santral Seröz Retinopati’nin kesin nedeni belirlenememiştir. Hastalığın retinanın dış kısmını besleyen damarları içeren koroid tabakasındaki basınç artışına ikincil retina pigment epitelinde bozulmaya bağlı oluştuğu düşünülmektedir. Retina pigment epitelindeki bozulma retina altında sıvı birikimine yol açar.

Santral Seröz Retinopati kimlerde görülür?

SSR, 20 ile 80 yaş arası tüm bireylerde görülebilir. En sık yaş arası erkeklerde görülür.

Santral Seröz Retinopati gelişimi için risk faktörleri nelerdir?

SSR gelişimi için en önemli risk faktörü psikolojik strestir. Bu yüzden çoğu hasta tarafından strese bağlı görme noktasında sıvı birikimi olarak bilinir. Erkekler kadınlara göre en az 3 kat daha fazla risk taşırlar. Santral Seröz Retinopati için bildirilmiş diğer risk faktörleri ise şöyledir;

1. A tipi kişilik
2. Kortizon içeren ilaç kullanımı
3. Sigara
4. Uyku apnesi
5. Hamilelik
6. Uykusuzluk
7. Hipertansiyon
8. Aşırı kafein tüketimi

Santral Seröz Retinopati’nin belirtileri nelerdir?

Santral Seröz Retinopati hastaları yamuk görme, dalgalı görme, bulanık görme, merkezde kör nokta oluşması, cisimlerin olduğundan küçük ve uzakta gözükmesi ve renklerin soluk görülmesi şikayetleri ile başvurabilirler.

Santral Seröz Retinopati kalıcı görme kaybı yapar mı?

Santral Seröz Retinopati’de görme noktasındaki sıvı genellikle 3 ay içerisinde kendiliğinden kaybolur. SSR, hastaların 1/3’ünde ataklar ile ilerler. Retina altında sıvı toplandığı andan itibaren görme hücrelerinde kayıp başlar. Görme noktasındaki sıvı 3 ay içinde kaybolmazsa görme fonksiyonlarında fark edilebilir düzeyde kalıcı azalma oluşmaya başlar. Ayrıca her yeni atak görme keskinliğini biraz daha düşürür. Hastalık Kronik Santral Seröz Retinopati halini alırsa görme keskinliği kalıcı olarak ciddi azalma olabilir.

Santral Seröz Retinopati tanısı nasıl konulur?

Santral Seröz Retinopati tanısı için rutin göz muayenesini takiben damlalı göz dibi ( göz arkası ) muayenesi yapılır. SSR’den şüphelenilen hastalara göz tomografisi olarak bilinen, ışık dalgaları kullanarak retinanın görüntülenmesini sağlayan ve hiçbir yan etkisi olmayan optik koherens tomografi (OCT) uygulanır. Ayrıca SSR tedavisi uygulanması gereken hastalara Floresein Anjiografi ve İndosiyanin Yeşili Anjiografi yapılması gerekmektedir.

Santral Seröz Retinopati tedavisi nedir?

SSR kendiliğinden düzelebilen bir hastalıktır. Hastadan kortizonlu ilaç kullanıyorsa bırakması ve stresten uzak durması istenir. Fakat retina altındaki sıvı 3 ay içinde kaybolmazsa tedavi edilmesi gerekir. Santral Seröz Retinopati tedavisinde en etkili olan ve kliniğimizce de tercih edilen yöntem Fotodinamik tedavidir. Floresein Anjiografi ve İndosiyanin Yeşili Anjiografi ile belirlenen odaklara Fotodinamik tedavi uygulanır. SSR hastalığında nüks sıklığını azaltan tek yöntem de yine Fotodinamik tedavidir.

Hastalık genellikle görme noktasını ( fovea ) etkileyerek merkezi görmeyi bozduğu için ‘Santral’ Seröz Retinopati şeklinde adlandırılmıştır.

Seröz Nedir?

Retina altında yer alan sıvının kaynağı ise, koroid dokusu olduğundan dolayı hastalığın bir diğer adı Santral Seröz Koryoretinopatidir. Kısaltılmış ismi SSR olan Santral Seröz Retinopati, retina tabakasının altında sıvı birikimini ifade eder.

Seröz Ne İşe Yarar?

Santral Seröz Retinopati’nin kesin neden olduğu henüz belirlenememiştir. Hastalığın retinanın dış tarafında damarları besleyen içeren karoid tabakasında bulunan basınç artışına ikincil retina pigment epitelinde bozulmaya bağlı ortaya çıktığı düşünülür.

Retina pigment epitelinde yaşanan bozulma retina altında sıvı birikimine neden olur. SSR gelişimi için en dikkat edilmesi gereken risk faktörü psikolojik strestir. Bu nedenle de çoğu hasta tarafından strese bağlı olarak da görme noktasında zamanla sıvı birikimi de meydana gelir. 

Seröz Sıvı Ne Demek?

Seröz sıvı, sulu sıvı ya da serumdur. Seruma ait olan serum gibi sulu ve incedir. Serumlu, sulu seruma ait olan normalde vücudun seröz katlarında yer alan, yangı anında miktarı artan protein yapısında bulunan oldukça duru bir sıvıdır.