jilet haram mi / Risale Online - Soru Cevap - Sakalı Kesmek Haram mı

Jilet Haram Mi

jilet haram mi

Jiletle Sakal Traşı Haram mı?

Jiletle sakal tıraşının haram olup olmadığına Cübbeli Ahmet Hoca'dan cevap geldi.

İşte o yazı:

Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) zamanında jilet yoktu, mecburen sakallıydılar demek ne saçma bir şey

Devlet memurlarında sakal bırakmak inşallah serbest olur. Buna bir el atılması lazım.

4 mez­he­bin fık­hın­da er­ke­ğin sa­ka­lı­nı ji­let­le tı­raş et­me­si ha­ram­dır. An­cak ça­lış­tı­ğı iş­ten do­la­yı tı­ra­şa mec­bur­sa bu­ra­da za­ru­ret hâ­sıl olur. Ki­şi ha­ra­ma gir­me­ye­ce­ği bir iş bu­la­na ka­dar ora­da ça­lı­şa­bi­lir. An­cak o sü­re zar­fın­da iş ara­mak zo­run­da­dır.

Jiletle sakal tıraşı haramdır. Ancak tam kazımayıp da 1 numara, 2 numara gibi dibi kalıyorsa haramdan kurtarır. Ama sevap kazanamaz. Sakal bırakmış olmaz. Sünnet sevabı alamaz. Çünkü sünnet sevabı almak için bir tutam olması gerekmektedir. Zaten bir tutamdan yukarı doğru kısaltmayı hiçbir fıkıh âlimi mubah görmemiştir. Sakalı bırakmaktan bahsetmiyorum. Kısaltmaktan bahsediyorum. Mubah denilmemişse caiz değil demektir. Caiz değil demek de günah demektir. Bunları anlayalım.

Ancak haram ayrı bir şey. 4 mezhebin fıkhında erkeğin sakalını tıraş etmesi haramdır.

Tıraş tabiriyle jiletle olan dibini kazıma kastedilir. Rasulullah (Sallalahu Aleyhi ve Sellem) zamanında da ustura vardı. Çünkü zaten "Halk" tabirini kullanıyor. Bir de "Taksir" tabiri var.

"NE BU VAZİYETİNİZ?"

"O zaman jilet, ustura yoktu da mecburen sakallıydılar." demek ne saçma sapan bir iştir. O zaman jilet olmaz olur mu?! Mecusiler jiletle sakallarını tıraş ediyorlardı. Mecusilerin elçisi, Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in huzuruna jiletle tıraşlı halde geldi. Ona "Ne bu vaziyetiniz sizin?" buyurdu. Dediler ki "Bizim Rabbimiz bize böyle emretti." Yani Kisra'ya rab diyorlar. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) de "Benim Rabbim de bana sakalları uzatıp bıyıkları kısaltmamı emretti." buyurdu. Dolayısıyla jilet var yani. Beyan edilmiştir ki sakal tıraşı erkekler için haramdır. Tabi kadının birinde tüy falan çıksa o keser tabi, kadındır o. Hatta erkeğe benzememek için kesmek zorunda. O ayrı bir şey. Erkekler için sakal tıraşı haramdır.

GÜNAHI EMREDİYORSUN

İşlerde, devlet memurluklarında sakal bırakmak yasak. İnşallah serbest olur. Buna da bir el atmaları lazım. Milleti niye günaha sokuyorlar? Bir düzen getirsinler bunu serbest etsinler. İsteyen bıraksın. Bunun yasak olması meşru değildir. İslam'a göre gayri meşrudur. Milleti günaha sevk ediyor bu. Allah-u Teala "Günahta yardımlaşmayın." (Mâide Sûresi:2) buyuruyor.

Yardımlaşmayı bırak bir de günaha zorluyorsun.

Günah işleyene yardım bile etmeyin. Sen yardım değil emrediyorsun adama günaha girmeyi.

HÜKÜMET DÜŞÜNMELİ

Bunu bir defa hükümet düşünsün. Hükümetin çok şeyleri düşünmesi lazım. Madem hükümet olmuş düşünecek bunları. Bu kadar insanın günahına sebep olmasın. Sakalı serbest etsinler. Sakallı Bakan, Milletvekili oluyor. Sakallı Başbakan, Cumhurbaşkanı bile oluyor. Ama memur olamıyor. Ne saçma bir şey. Burada tenakuz var. Büyük bir çelişki var. Bu çelişkiyi düzeltmeleri lazım. Bu ilgililere yönelik bir konuşma.

O İŞİ HEMEN BIRAKACAK

Peki, memur ne yapsın? Harama girmiş oluyor mu? Harama girmiş oluyor tabi ama zaruret kabul edilir mi? Çünkü adamın geçimi yok. Ancak oradan aldığı parayla geçinebilecek. Keyfi memurluk yapanlar da var. Hobi gibi, bilmem ne gibi… Parası var, geçinebilir, zarureti yok. Bir de gidip sakal tıraşına da mecbur oluyor. Buna şimdi zaruret diyemeyiz. Sen zaten bu memurluğu bıraksan da geçinebiliyorsan biz sana nasıl diyelim "Git her gün harama gir, günaha gir." diye. Biz buna fetva veremeyiz. Çünkü sen zorda kalmamışsın ki. Geçimin var. O memurlara zaruret yok. Onlar memuriyeti bırakmalı. 1 vakit namaza bile mani olunan noktada zaten rızık da harama girer. Farz namazı olduğu için o sakala da benzemez yani. Zarureti yok. Başka türlü geçinebiliyor. O işi hemen bırakacak.

KEYFİ OLMAMALI

Peki, zarureti var ise? Zarureti varsa şu demek; geçinemiyor, aç kalacak, açık kalacak, çoluğu çocuğu var. Bakmakla mükellef olduğu ailesi veya ana-babası var. Kimisi evli değil ama ana-babası onun eline bakıyor. Akrabasından eline bakanlar var. 4 mezhep müftüsü Ali Haydar Efendi Hazretleri buyururdu ki "Memur olanlar mecbur olduklarından ben mazur diyorum. Ama bakalım Allah-u Teâlâ mazur der mi?" Bunu derken burada dikkat çekiyor. Yani keyfi olmamalı. Zaruretsiz olmamalı.

İŞ BULMAYA ÇALIŞ

Farz namazı için konuşuyorum. Öğlenin farzı 4 rekât ise 4 rekât için konuşuyorum. Adam "4 rekâtına izin veriyorum, sünnetlere izin vermiyorum." derse o başka. Çünkü sünnetleri kılmasa harama, günaha girmez. İş sahibinin dakika bakımından hakkıdır bu. Sen abdestinden, taharetinden, farzından mesulsün. Farzına izin verdikten sonra da adama bir şey diyemeyiz. Bir insanın çalıştığı iş yerinde namazına mani çıkartılıyorsa veya sakal tıraşına mecbur ediliyorsa, geçimi darsa ve oradan aldığı paraya muhtaç ise biz diyoruz ki "Sen bir an evvel geçimini temin edecek ve senin namazına, sakalına müdahale etmeyecek bir iş bulmaya çalış. Ama o arada da bu işten çıkma."

CİDDİ MANADA ARAYACAKSIN

Çünkü çıkarsan belki aylar geçer iş bulamazsın çoluk çocuk aç kalır. Ama ciddi manada İslam'ı serbestçe yaşayabileceğin, haramlardan uzak durabileceğin, farz namazlarını kazaya bırakmadan vaktinde eda edebileceğin bir iş araman da şarttır.

HARAMDAN UZAK BİR İŞ BULDUĞUNDA GEÇECEKSİN

Şayet namaz farz ise bu da farz. Farzı terk ettiren şey haram olur. Sen farz namazları kılabileceğin ve sakal tıraşı gibi haramlardan uzak durabileceğin bir iş aramak zorundasın. Ciddi manada arayacaksın yani. Bulduğunda da oradan çıkıp diğerine geçeceksin. Fetva budur. Ama "Şimdilik iş bulamıyorum, arıyorum." dersen tabi o arada da maaşını al, memuriyetine devam et. Biz yine mazur diyelim. Çünkü geçimin dar, oradan aldığınla geçindiğin için burada bir mazeret var.

BANKADA CALISMAK HARAM

Mesela faizli bankada çalışıyorsun. Faizli bankadaki memuriyet bütün işler faizle döndüğü için haramdır.

Örnekleri çoğaltabiliriz. İçki satılan lokantada çalışıyorsun.

İçki sunumu, servisi yapıyorsun. "Allah şarabı içene de, içirene de, taşıyana da lanet etti." (Ebû Dâvûd, Eşribe:2, no, 3/) diyor hadîs-i şerîf.

YİYENE DE YEDİRENE DE

Yine aynı şekilde hadîs-i şerifte "Allah faizi yiyene de, yedirene de, kâtibine de, yazana da, şahidine de lanet etti." (Ahmed ibni Hanbel, el-Müsned, no, 6/) buyruluyor.

KURTULAMAZSIN

Sen şimdi ben kâtibim, yazıcıyım, mübaşirim demekle kurtulamazsın. "Ben içki içmiyorum." Tamam, içmiyorsun ama garsonluk yapıp, içkiyi taşıyorsun. Taşıyana da direk lanet var. Taşımayıp da orada başka bir iş yapıyorsa çöpçülük gibi mesela, o taşıyan gibi lanete girmiyor. Ama zımnen içkili bir müessese. Yani haram olan bir müessesede çalıştığı için onun da rızkı tayyib olmuyor. Tertemiz olmuyor.

RIZKIMIZA ALLAH KEFiLDiR

Rabbimiz : "Kim Allah'ın haramlarından sakınırsa, ben ona her dardan çıkış kapısı açacağım. Ummadığı, beklemediği yerden rızıklandıracağım." (Talâk Sûresi) buyurmaktadır. Bizi yaratan Allah bunu söylüyor. Allah'a da güvenmiyorsan kime güveneceksin?! Yani aç kalırım diye endişelenme, rızık ecel gibi senin peşine düşmektedir.

FİZAN'DA OLSAN BULUR

Nasıl ki son lokmanı yemeden, son nefesini veremezsin. Fizan'da olsan da o lokma seni bulacak. Üzerine yazılmış "Falan oğlu falanın rızkıdır." diye. Sen kaçsan da sana gelip yapışacaktır. Bazı kere zorla da adamı yedirirler. Dolayısıyla senin rızkından endişeli olman itikat bozukluğundan ve zafiyetinden ileri gelir.

ŞÜPHEYE DÜŞMEYELİM

Mevla "Yeryüzünde gezen her canlının debelleşen karıncanın bile rızkı Allah'a aittir." (Hûd Sûresi:6) buyuruyor. Bütün dükkânlara yazmışsınız "Rızık Allah'a aittir." diye. Niye asıyorsun o tabelayı. Rızkı müşteri, patron vermiyor. Onlar sebeptir. Rızkı gönderen, veren Allah'tır. Öyleyse sen Allah'ın haramlarını yaparken yediriyor, içiriyor da sen haramlardan sakınırsan seni aç mı bırakacak?! Onun için haramlardan sakınalım. Rızkımıza Allah kefildir, bundan hiç şüphe etmeyelim.

Vahdet

Kaynak: seafoodplus.info / Güncel

Cübbeli Ahmet HocaİslamGüncelHaberler

Sakal Kesmek Haram Mı? Diyanet'e Göre Jiletle Sakal Tıraşı Haram Mı, Caiz Mi, Hükmü Ne?

İslam inancının getirdiği kurallar ve İslam Peygamberi Hz. Muhammed'in insanlara sünnet ve hadislerle göstermiş olduğu yol Müslümanlar tarafından her daim kabul edilmiştir. Sakal tıraşı da Müslümanlar için önem arz eden konulardan. Sakal tıraşı haram mı veya sakalı jiletle kesmek haram mı Müslüman erkekler açısından önemli konulardan. İslam'da saç, sakal ve bıyık nasıl olmalıdır? Sakal kesmek haram mıdır? Konuyu Diyanet'in İlmihal-2 "İslam ve toplum" kitabından ve Türkiye Diyanet Vakfı ansiklopedisinden sizler için derledik.

Sakal Kesmek Haram Mı?

Kutsal kitabımız olan Kur'an-ı Kerim ayetlerinin ve yaşamı boyunca Hz. Peygamber'in her zaman üzerine ağırlık verdiği konulardan birisi de Müslümanların birey ve topluluk olarak belli bir şahsiyet kazanmaları, kendi kimliklerini muhafaza etmeleri ve kendilerine güvenmeleri olmuştur. Çünkü bu, Müslümanların bir bütün olması, belli bir siyasal güç haline gelip bir devlet haline gelmesi ve millet olması kadar, kendi inanç ve ibadetlerini, değer ve özelliklerini muhafaza ermeleri bakımında da önemlidir. Bundan dolayı Kur'an, müminlere sık sık birlik ve beraberlik içinde olmalarını, imansız kişilerle ve diğer dinlere mensup kişilerle dost olunmamasını, onlarla sıkı bir ilişkide bulunmamalarını tavsiye eder. Hz. Muhammed de müminleri, her alanda olduğu gibi giyim, kuşam ve şekil yönünden de inançsız kişilere benzememeye davet ve teşvik etmiştir.

Sakal Tıraşı Haram Mı?

Kur'an-ı Kerîm'de sakal kesmek bir ayette geçer (Tâhâ 20/94), ama sakal bırakma veya kesmenin kuralından bahsedilmez. Hadis-i şeriflerde ise bu konuda bazı emir ve tavsiyeler bulunmaktadır. Hz. Peygamber sakal uzatmayı yaratılışa yaraşır davranışlar arasında bulmuş (Buhârî, "Libas", 62; Müslim, "Taharet", 56), bazen İslam inancında olmayanlara muhalefet etmek zarureti ile bağlayarak, bazen da zaruret olmadan sakalın bırakılıp bıyıkların kısaltılmasını (Buhârî, "Libas", 63; Müslim, "Taharet", ), saçın ve sakalın rengini değiştirerek Yahudi ve Hristiyanlardan farklı görünmeyi (Buhârî, "Libas", 67; Müslim, "Libas", 80) istemiştir.

Saçı sakalı siyaha boyamayı Müslümanlara yasaklamıştır (Müslim, "Libas", ; Ebû Dâvûd, "Teveccül", 20). Hz. Peygamber'in sakalının sık olduğu (Müslim, "Feżâʾil", ), sakalını kısaltarak düzelttiği (Tirmizî, "Edep", 17) ve Hz. Peygamber'in sünnetine uymakta hassasiyeti ile bilinen Abdullah b. Ömer'in sakalını elinin içi ile tutup, sakalının bundan fazla olan bölümünü tıraş ettiği (Buhârî, "Libas", 64) bildirilmektedir. Ayrıca Hz. Peygamber'in saçı ve sakalı dağınık olanları ikaz ederek kendilerinden bunu düzeltmelerini istediği bilenmektedir. (el-Muvaṭṭaʾ, "Şaʿr", 7).

Sakalı Jiletle Kesmek Haram mı?

Hz. Peygamber'in ve ashabının bu konuyla ilgili söylediklerini ve davranışlarını değerlendiren alimler sakal bırakmanın kesin hükmü hakkında değişen fikirler ortaya atmışlardır. Alimlerin hemen hemen hepsi sakal bırakmayı müminlerin ayırıcı özelliği ve dini bir hüküm olarak kabul etmişler ve sakal kesmeyi haram kılmışlardır. Hanefi mezhebinde ise bu konu mekruh olarak tanımlanmıştır.

Peygamber Efendimiz konuyla ilgili şöyle buyurmuştur;

- On şey fıtrattandır (yaratılıştan olması gereken âdetlerdendir): bıyığı kısaltmak, sakalı bırakmak, misvak kullanmak, burna su çekmek, tırnakları kesmek, parmak aralarını yıkamak, koltuk altını temizlemek, etek tıraşı olmak, istinca ve istibra. (Müslim, Tahare 56; Neseî, Zinet 1)
- "Sakalı bırakın ve bıyıklarınızı kısaltın." derken "Müşriklere muhalefet edin." (Buhari, Libas 64)
- On şey fıtrattandır. Bıyığı kısaltmak, sakalı uzatmak…. (Müslim)

Sual: Âdetle ilgili sünnetleri yapmamak günah mı?
CEVAP
Sünnetler, âdetlerle ilgili olup olmama bakımından ikiye ayrılır:
Sünnet-i hüdâ,ezan ve ikamet okumak gibi, İslam dininin şiarıdır. Başka dinlerde yoktur.

Sünnet-i zaide,çoğul olarak sünnet-i zevaid denir. Resulullahın kılık kıyafeti, elbise giyiş şekli, yemek yiyiş tarzı, yürüyüşü, yatışı, vasıtaya binişi, bir işe sağdan veya soldan başlaması, saç şekli, sarık sarma şekli gibi âdetleridir. (Hadika)

Resulullahın âdetlerle ilgili sünnetlerine uymak da büyük şeref ve çok sevaptır. Ama yapmamak günah hatta mekruh değildir. Mesela Peygamber efendimiz deveye binerdi. Deveye binmemek günah veya mekruh bile değildir. Arapların âdeti olarak mübarek topuklarına kadar uzun gömlek [entari] giyerdi. (İbni Asakir)

Bugün Arap denilen insanların çoğu entari giymektedir. Türkiye’de ise âdet olmadığı için erkekler entari giymemektedir. Sünnet-i zaide olduğu için entari giymemek günah ve mekruh değildir. Sarıkla gezmek de âdeti idi. Kâfirleri de sarıklı idi. Hadis-i şerifte, (Sarık Arapların tacıdır) buyuruldu. (Beyheki)

Sakal da âdete ait sünnetlerdendir. Kâfirlerden de sakallı olanlar var idi. Buhari, Müslim, Nesai, Ebu Davud, Tirmizi’nin rivayet ettiği (Sünnet olan on şeyden biri sakal bırakmaktır) hadis-i şerifi sakalın sünnet olduğunu açıkça bildirmektedir. Sakalın bir tutamdan fazlasını kesmek sünnettir. Bir tutamdan kısa bırakmak, sünnete aykırıdır. Sünnet diye bir tutamdan kısa sakal bırakmak bid’attir. Böyle bid’at sakalı, haram işlemekten kurtarmak için, bir tutam uzatmak vaciptir [yani farzdır.] (Redd-ül Muhtar)

Bahr-ür-raık
’da, (Erkeklerin sarkan saçlarını büküp fitil yapmaları mekruh olur. Çünkü, fitil yapmak, bazı kâfirlere benzemek olur) buyuruldu. Demek ki kâfirlerin âdetlerine benzediği için yasaklanan şeyi yapmak bile haram değil, mekruh oluyor. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Müşriklere benzemeyin, bıyığınızı kısaltın, sakalınızı bırakın.) [Nesai]

(Mecusiler bıyıklarını uzatır, sakallarını kısaltır. Onlara muhalefet edin, bıyıklarınızı kısaltın, sakalınızı uzatın!) [İ. Hibban]

(Namazı nalın ile kılın ki Yahudilere benzemeyin!) [Hakim]

(Nalını olmayan, mest giysin!), [Müslim] [Nalın, terliğe benzer ayakkabı]

Bahr-ür-raık’ın ifadesine göre, bu hadis-i şerifler, sakal kazımanın ve çıplak ayakla namaz kılmanın mekruh olduğunu bildiriyor. Yine hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Yahudi ve Hristiyanlar sakal boyamaz. Onlara benzemeyin, boyayın!) [Müslim]

(Saçlarınızı kırmızı veya sarıya boyayın, ehl-i kitaba muhalefet edin!) [seafoodplus.info]

Eshab-ı kiramın kimi boyadı, kimi boyamadı. Çünkü, bu âdetteki emre ve yasağa uymak vacip değildir. Burada, o şehrin âdetine uyulur. (Hadika)

Eshab-ı kiram sakal kazımazdı. Çünkü, o zaman, sakal uzatmak Arapların âdeti idi. Ebu Cehil gibi birçok kâfir sakallı idi. [Eğer sakal ve sarık, âdete ait sünnet olmayıp, sünnet-i hüdâ, yani İslamın şiarı olsaydı, müşrikler müslümanlara benzememek için, hemen sarıklarını çıkarır ve sakallarını keserlerdi.]
Sünnet olan sakala kıymet vermeyen kâfir olur. Yüzünü, kadın gibi parlak yapmak, kadınlara benzemek için sakal kazıtmak haramdır. Kadınlara benzemeyi düşünmeyip, genç ve güzel görünmek için sakal kazımak mekruhtur. (K. Saadet)

Zevaid sünnetlerin açıklanması
Yukarıdaki yazımızda sakal bırakmanın zevaid sünnet olduğunu bildirmiştik. Hadis-i şerif ve fıkıh kitapları sakal bırakmanın sünnet olduğunu bildirirken, vacip veya İbni Teymiye gibi farz diyen, sünnete ve cumhuru ulemaya karşı gelmiş olur. Kâfirlere veya kadınlara benzemek için sakalı bir tutamdan kısa yapmak veya kazımak haramdır. Benzemek niyeti olmayıp, memleketin âdetine uymak için olursa, mekruh olur. Kısa sakala sünnet demek bid’at olur. Sünnete önem vermezse, kâfir olur. Sünneti bir özür ile terk etmek caizdir. Peygamber efendimiz papaz ayakkabısı giymiştir. (Redd-ül Muhtar, Mevâhib)

Peygamber efendimiz, uzun entari giymiş, şalvar ve pantolon giymemiştir. Şalvar giymek âdette bid’attir. Âdette bid’at olan şeyi yapmak günah değildir. Uçağa binmek de âdette bid’attir, günah değildir. Bunun için âdet olan yerlerde, kâfirlerden gelmiş olsa bile, kadınların çarşaf ve erkeklerin pantolon ve şalvar giymeleri günah olmaz. Peygamber efendimiz, bazen Rum, bazen Arap elbisesi giyerdi. Tirmizi’nin bildirdiği hadis-i şerifte, kolları dar, Rum cübbesi giyerdi. (Mevâhib-i ledünniyye)

Bazı kimseler, nakli esas almadan, sakal kazımak kâfirlere benzeyeceği için haramdır diyorlar. Bu yanlıştır. Çünkü (Bir kavme benzeyen onlardandır) hadis-i şerifindeki benzemek, ibadetlerde benzemektir. Kılık kıyafetle ilgili şeyler âdettir. Çirkin olmayan âdetlerde kâfirlere benzemek günah olmaz. İbadette kâfirlere benzemek bazı yerlerde mekruh, bazı yerlerde haram, bazı yerlerde küfür olur. Mesela haç takan kâfir olur. Fakat kâfir gömleği giymek, saç uzatmak, uçağa binmek, masada yemek yemek, çatal kaşık kullanmak günah olmaz. Çünkü burada âdetteki sünnetlere uyulmamış olur.

Zevaid sünnetleri yapmamak günah olmaz ise de, bunu değiştirip, adına sünnet demek bid’at olur. Mesela hiç sarık sarmayan, sarıkla gezmeyen kimse günah işlemiş olmaz. Fakat sünnet diye, sarığın iki ucundan birini sağ omuza, diğer ucunu da sol omuza veya öne sarkıtmak veya Sünnet diye çenede sakal bırakmak yahut kısa sakal bırakmak da bid’at olur.

(Müşriklere benzememek için sakalınızı uzatın) hadis-i şerifi var diye, sakal bırakmayana, müşrik denmez. Mubah olan âdetlerde kâfirlere benzemekte mahzur yoktur. (Hadika)

Sünneti zevaidi de beğenmeyen ve alay eden kâfir olur. Mesela bir kimse, (Peygamberimiz, kadınlar gibi entari giyermiş) diyerek alay etse, imanı gider. Yahut sakalı beğenmeyen veya sünnete uygun sakalı olana çember sakallı diyen kâfir olur. Çünkü Peygamber efendimizin yaptığı işleri yani sünnetini, beğenmemiş olur. Halbuki Allahü teâlânın bütün insanların en üstünü olarak yarattığı ve âlemlere rahmet olarak gönderdiği Peygamberini beğenmemek, Allah’ı beğenmemek olur. (Niye böyle Peygamber gönderdin) demek olur. Allah’ı da, Resulünü de beğenmeyenin kâfir olacağı pek açıktır.

Ahir zamanda müslümanların fitneye sebep olmamak için dinlerinin gereklerini gizli olarak yapmaları emredilmiştir. Bunun için dar-ül-harbde veya zulüm görmemek, nafakadan olmamak, emr-i maruf yapabilmek, müslümanlara ve İslamiyet’e hizmet edebilmek, dinini, namusunu koruyabilmek için sakalını kazımak caiz, hatta lazımdır.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
(Peygamber efendimizin böyle âdet olarak yaptığı şeyleri yapmamak bid'at değildir. Bunları yapıp yapmamak, ülkelerin ve insanların âdetlerine bağlı olup, dini hükümler değildir. Her ülkenin âdeti başka başkadır. Hatta bir ülkenin âdeti zamanla değişir. Bununla beraber, âdete bağlı şeylerde de, Resulullaha uymak, dünya ve ahirette insana çok şey kazandırır ve çeşitli saadetlere yol açar.)

Sakal kazımak ve fitne
Sual:
Dine hizmet için, fitneyi önlemek sakalı kazımak caiz deniyor. Bazıları da lazım diyor. Caiz dense bile, lazım demek, nasıl caiz olur?
CEVAP
Fitne nedir? İmam-ı Birgivi, Muhammed Hadimi ve Abdulgani Nablüsi hazretleri, fitneyi, (Müslümanlar arasında bölücülük yapmak, onları sıkıntıya, zarara, günaha sokmak, insanları isyana kışkırtmaktır) diye tarif ediyorlar. Fitneye sebep olmak haramdır. Sakal bırakmak sünnettir. Harama sebep olmak haramdır. Haram işlememek için sünnet elbette terk edilir. Çünkü dinimizin emri böyledir. Vatani vazife için askere giderken bir çok sebep yüzünden saç ve sakal kesme zorunluluğu vardır. Kesmeyen ne olur? Ceza görür, bir zarara uğrar. Askerde, er, subay veya memur olarak görev yapsa oranın tüzüğüne uymadığı için elbette cezalandırılır. En az işinden ayrılır ki bu da bir zarardır. Yukarıdaki tarifte, zarara uğramanın da fitne olduğu bildiriliyor. Fitneye sebep olmamak için sünneti terk etmek sadece caiz olmakla kalmaz. Vacib, hatta farz olur.

Yaşanmış bir olay:
Sakallı cahil bir hoca, namaz kılan bir subaya, alaylı bir eda ile, (Niçin sakal bırakmıyorsun? Yoksa rızkından mı korkuyorsun? Allah başka yerden de sana rızk verir) diyor. Subay, (Rızkımdan korkmuyorum. Vatan, namus, din müdafaası için farz olan ilimlere çalışıyor, kâfirlerden, din ve vatan düşmanlarından üstün olma sebeplerini araştırıyorum. Din ve vatan düşmanlarının gelip, senin sakallarını yolmaması için sakal bırakmıyorum) diyor.

Evlenmek de sünnettir. Bu sünneti de terk eden günah işlemiş olmaz. (Evlenmeyen bizden değildir) hadis-i şerifi, evlenmeyenin kâfir olacağını göstermez. Evlenmeyen sünnete uymamış olur. Evlenmek sünnetine veya sakal sünnetine uymayan günah işlemiş olmaz. Mezhepsiz Yusuf Kardavi bile sakal konusunda Ehl-i sünnete uygun yazarak diyor ki: İbni Teymiye, (Müşriklere muhalefet edin, sakalınızı uzatın) hadisi sakal kazımanın haram olduğunu gösteriyor, dedi. Feth’de, Iyâddan alarak, mekruhtur, denildi. Mubah diyenler de oldu. Doğrusu, hadis, sakal uzatmanın vacib olduğunu göstermiyor. (Yahudi ve Nasara, sakal boyamaz. Siz onlara muhalefet edip boyayınız) hadisine bakarak, sakal boyamanın vacib olduğunu söyleyen âlim olmadı. Bu hadis, müstehab olduğunu göstermektedir. Selef-i salihin zamanında sakal uzatmak âdet idi. (El-halal vel-haram)

Sakala kıymet vermeyen kâfir olur. Yüzünü, kadın gibi parlak yapmak, kadınlara benzemek için sakal kazıtmak, çeneyi kazıyıp, yanaklar üzerinde uzatmak haramdır. Çünkü, erkeklerin kadınlara ve kadınların erkeklere benzemeleri haramdır. Kadınlara benzemeyi düşünmeyip, genç ve güzel görünmek için sakal kazımanın mekruh olduğu, Kimyâ-i saadet’te yazılıdır. Tekrar ediyoruz: Sünnet ile haram veya mekruh bir araya gelince haram veya mekruh işlememek için sünnet terk edilir.

Sual: Tercüme bir kitapta, sarığın ucunu sarkıtmanın Yahudi âdeti olduğu bildirilmektedir. Sarığın ucunu sarkıtmak, sünnet değil midir?
CEVAP
Kitabı tercüme eden bu kişi, dört mezhepte de haram olan bir hususa helal diyen, İbni Teymiyeci bir bid’at ehlidir. Kendi sözü muteber olmadığı gibi, tercümelerine de itimat edilmez. Resulullah efendimizin, sarık sardığı zaman ucunu iki küreği arasına uzattığı Sahih-i Müslimde bildirilmektedir. Sarığın ucunu, arkaya değil de, sağa, sola veya öne uzatmak sünneti değiştirmek olacağından bid’attir.

İslam âlimlerinin en büyüklerinden imam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
(Bazı âlimler, sarığın ucunu sol omuz üzerine sarkıtmanın güzel olacağını söylüyor. Halbuki iki kürek arasına sarkıtmak sünnettir. Sol omuz üzerine sarkıtmak bid’at olur. Bu bid’atin de sünneti açıkça yok ettiği meydandadır.) [c.1, m]

Peygamber efendimiz, peygamberliği bildirilmeden önce de, diğer Arablar gibi sarık sarardı. Yani sarık, kıyafet şeklidir. Buna (Sünnet-i zevaid) denir. Sünnet-i zevaidi hiç yapmamak günah olmaz. Fakat bunu değiştirip adına sünnet demek bid’at olur. Mesela hiç sarık sarmayan kimse günah işlemiş olmaz. Fakat sünnet diye, sarığın iki ucundan birini sağ omuza, diğerini de sol omuza sarkıtmak bid’at olur. Hadis-i şerifte ise, (Her bid’at sapıklıktır) buyurulmuştur. (M. Ledünniyye)

Sakal bırakmak da sarık sarmak gibi sünnet-i zevaiddir. Sünnet diye yalnız çenede sakal bırakmak sünneti değiştirmek olur, bid’at ve haram olur. Halbuki herhangi bir özürle sakal bırakmamak günah olmaz. Fakat sünnet diye, sünneti değiştirmek günah olur. Dinimizin her emrini değiştirmek böyle bid’at olur. Emri değiştirip yanlış yapmak, hiç yapmamaktan daha kötüdür. Bir kimse, namaz böyle kılınır diyerek çeşitli jimnastik hareketlerinde bulunsa, namaz kılmamaktan daha büyük günâh işlemiş olur. Dinin her emrini değiştirmek, yapmamaktan daha büyük felaket olur. (Hadika, Berika, Hâşiye-i Tebyin)

Şimdiki sarıklar
Sual:
Din kitaplarında, (Resulullah, beyaz, bazen siyah tülbendi başına sarık olarak sarıp, ucunu bir iki karış kadar iki omuzu arasına sarkıtırdı. Sarığı 3,5 metre kadar uzundu. Sarığını takkesiz sarar, bazen sarıksız takke giyerdi) deniyor. Cüppesinin de önü kapalı olduğu bildiriliyor. Fakat bugünkü camilerde sarıkların ucu yok. Cüppeler de düğmesiz. Bunlar bid’at olmuyor mu?
CEVAP
Sarığın ucunu iki kürek arasına sarkıtmak sünnettir. Ama Resulullah efendimizin ucu olmayan sarık kullandığı rivayeti de olduğu için, şimdiki sarıklara bid’at denmez. Evla olanı iki omuz arasına 1 - 2 karış uzatmaktır. Cüppenin, ceketin önünü iliklemek daha uygun olur. Düğmesiz olana bid’at denmez.

Taylasansız sarıklar
Sual: Sarığın arkaya sarkıtılan ucuna taylasan deniyor. Türkiye’de imamların sarıkları taylasansızdır. Bunlar bid’at mi oluyor?
CEVAP
Resulullah efendimiz, taylasanı olmayan kalensüve [başlık, takke] de giydiği gibi, sarığının altına da kalensüve giyerdi. Yemen malı takke de giyerdi. (İbni Asâkir)

Bunun için bugünkü imamların sarıklarına bid’at seafoodplus.info olanı ise, sarığın ucunu iki karış kadar iki küreğin arasına sarkıtmaktır. Birkaç hadis-i şerif:
(Sarığın ucunu sırtınıza doğru sarkıtın!) [Taberânî]

(Sarığınızın ucunu sarkıtın, çünkü şeytan sarkıtmaz. Böyle sarıkla kılınan iki rekât namaz, sarıksız kılınan yetmiş rekâttan efdaldir.) [Berika]

Resulullah, sarığının ucunu iki küreği arasına sarkıtırdı. (Tirmizî, Taberânî)

Resulullah'ın, siyah sarık giydiği ve ucunu iki omuzları arasına sarkıttığı da olmuştur. (Müslim)

Nâfi, Abdullah ibni Ömer hazretlerinin sarığını kürek kemikleri arasına sarkıttığını söylerdi. (Tirmizî)

Hazret-i Hüseyin’in torunu Muhammed bin Ali bildiriyor ki: Cabir bin Abdullah sarığının ucunu arkaya uzatmıştı. Bize imam olup, namaz kıldırdı. (Müslim, Ebu Davud)

Resulullah efendimiz, ekseriya beyaz, bazen siyah tülbendi sarık olarak sarıp, ucunu iki omuzu arasına sarkıtırdı. Sarığını takkesiz sarar, bazen sarıksız fitilli takke giyerdi. (H.L.O. İman)

İmam-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki: Sarığın ucunu sol omuz üzerine sarkıtmak bid’at, iki kürek arasına sarkıtmak sünnettir. (1/)

Sarıkta, bu sünnete dikkat etmelidir.

Takke ve sarık
Sual:
(Başı açık namaz kılmak, takkeyle kılmaktan daha iyidir, çünkü takke Yahudi âdeti)deniyor. Takkeyle namaz kılmak sünnet değil midir?
CEVAP
Takke, Yahudi âdeti değildir. Namazda başı örtmek sünnettir. Takkeyle, bu sünnet yerine gelir. Sarık sarılırsa, ayrıca müstehab sevabı da kazanılmış olur. Takkeyle namaz kılmak, sarıkla kılınan kadar sevab olmaz. Bunun için evde, takkeye bir tülbent sararak, yani sarık haline getirerek namaz kılmak daha çok sevab olur.

Eshab-ı kiram, (Resulullah sarıksız takke de giyerdi) buyuruyor. (İbni Asakir)

Resulullah ekseriya beyaz, bazen siyah tülbendi başına sarık olarak sarıp, ucunu bir karış kadar iki omuzu arasına sarkıtırdı. Sarığını takkesiz sarar, bazen sarıksız fitilli takke giyerdi. (H.L.O. İman)

Her cilbab çarşaf değildir
Sual: Bazıları Kur’anda geçen cilbab kelimesine çarşaf diyorlar ve çarşaftan başka örtünün caiz olmadığını, çarşafla örtünmenin farz olduğunu söylüyorlar. Çarşaf Hristiyan rahibe kıyafeti değil midir? Çarşaf giyen onlara benzemiş olmaz mı? Çarşaf giymek bid’at değil midir?
CEVAP
Onların bilmediği önemli bir incelik var. O da şudur:
Çarşaf bir cilbabdır, ama her cilbab çarşaf değildir.
Her cilbabın çarşaf olduğunu bildiren hiçbir İslam âlimi yoktur.

Çarşaf giymeye farz diyenlerin görüşleri indidir, asla ilmi değildir. Hiç bir muteber fıkıh ve tefsir kitaplarından delilleri yoktur. Kıymetli din kitaplarında buyuruluyor ki:

Kadınların vücut hatlarının belli olmayacak herhangi bir elbise ile örtünmesi farzdır. Dinimiz kapanmayı emretti, ama belli bir örtü şekli bildirmedi. (Dürer-ül-mültekıte)

Ahzab suresinde bildirilen cilbab, erkeğin de, kadının da giydiği bir elbise, bir gömlektir.

Zevacir ve Berika’daki iki hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Haya cilbabını [örtüsünü] çıkaranın [aleyhinde] söz etmek gıybet olmaz.) [Beyheki]

(Cilbabı [gömleği] haram olan erkeğin namazı kabul olmaz.) [Bezzar]

Bu hadis-i şeriflerde de, cilbabın bir örtü olduğu açıkça görülmektedir.

Cilbabın dış örtü, dış kıyafet olduğu tefsirlerde de yazılıdır:
Cilbab, hımarın [tülbendin] üstüne örtülen ve göğse kadar inerek gömleğin ceybini [yakasını] boynu örten baş örtüsüdür. [Buna atkı da denir.] (Ebussüud tefsiri)

Cilbab, tek parça örtüdür. (Celaleyn)

Cilbab, göğse kadar inen baş örtüsüdür. (Ruh-ul-beyan)

Cilbab, milhafedir. (Beydavi)

Cilbab, hımardan büyük örtü veya vücudunu örten dış elbise. (Kurtubi)

Cilbab, bedeni baştan aşağı örten çarşaf, ferace, çar gibi dış giysi. (Elmalılı)

Cilbab, dışa giyilen örtü. (Tibyan, A. Fikri Yavuz ve Hasan Basri Çantay’ın meali)

Cilbab, milhafe, entari veya hımar. (El-Envar)
[Milhafe; dış örtü ki buna ferace de denir.]

Cilbab, feracedir. (Ö. Nasuhi Bilmen tefsiri)

Nur suresinde, (Kadınlar, hımarlarını [başörtülerini] yakalarına örtsünler) buyuruluyor. Eğer cilbab çarşaf demek olsaydı, hımar denmezdi. Fıkıh kitaplarında cilbab dış örtü diyor. Bir örnek:
Hanıma verilmesi vacip olan nafaka, yemek, kisve [elbise] ve meskendir. Kisve [elbise] ise, hımar ve milhafedir. (Bahr) [Milhafe; dış örtüdür, hımar ise başörtüsüdür.]

Tefsir, hadis ve fıkıhta cilbab dış örtüdür.

Çarşafa bid’at denmez, çünkü âdetteki değişiklik bid’at olmaz. Şalvar ve pantolon da böyledir. Otomobil uçak da böyledir. Bunlara itiraz etmeyip de, cilbaba çarşaf diye takılmak normal değildir.

Bıyık kazımak
Sual:
Sünnete uygun olan bıyığı mazeretsiz kazımanın hükmü nedir?
CEVAP
Bid’attir. (S. Ebediyye)

Kirli sakal
Sual:
Sünnete uygun sakal bıraksam, fitneye sebep olur. Kirli sakal bıraksam o da bid’at oluyor. Ama ben kirli sakalı çok seviyorum, bana da yakışıyor. Sünnet niyeti ile değil de âdet olduğu için kirli sakal bırakmamın sakıncası olur mu?
CEVAP
Âdet olduğu için de olsa, top sakal, keçi sakalı ve kirli sakal tabir edilen sakal biçimleri mekruh olur. Hele sünnet diye bırakılırsa bid’at ve haram olur.
Kirli sakal tabiri hoş. En azından sünnet olmadığı, temiz olmadığı anlaşılıyor.

Kirli sakal
Sual:
Sünnete uygun olmadığı için, Vehhabiler gibi çenede sakal bırakana, keçi sakallı demek, mezhepsizler gibi bid’at sakal bırakana, kirli sakallı demek günah mıdır?
CEVAP
Hayır, günah olmaz. Asıl sünnete uygun olmayan sakala, sakal diye iltifat etmek günah olur. Bid’at sakallı, kirli sakallı demek caizdir. Sünnet olan sakalı hafife almak, mesela çember sakallı diye alay etmek haramdır, hatta küfür olur.

“Hiç yoktan iyi” demek
Sual:
Bir iş tam yapılamasa da, bir kısmı yapılsa daha iyi olmaz mı? Mesela sünnet üzere sakal bırakmayan, az da olsa kirli sakal bıraksa daha iyi olmaz mı?
CEVAP
Birinci soru, günahlar için, kötü huylar için doğrudur. Günahın ne kadarı terk edilirse o kadar iyidir. Ama verilen örnek yanlıştır. Bir başkası da, (Abdestsiz namaz kılmak hiç kılmamaktan iyi değil mi?) diye sormuştu. Namaz kılmamak günahtır, abdestsiz kılmak ise daha büyük günahtır. Hattâ namazla alay olacağı için küfürdür.

Bu da ona benziyor. Sakal bırakmayan sünnet sevabından mahrum kalır. Sünnete uymak için kirli sakal bırakınca, bid’at işlenmiş olur, yani haram olur. Haram için (Daha iyidir) denmez.

Kirli sakal bırakmak
Sual: Bildiğiniz gibi, Ahmet Mekki efendi hazretlerinin sakalı sünnete uygunken, sakalıyla alay edenler olduğu için sakalını kısaltmıştı. Benim de sünnete uygun sakalım vardı. Benim sakalımla da alay edenler oldu. Temelli kessem sakalını kazıttı diye söyleyenler çıkacağı için, mecburen kısalttım. Bu sefer de, (Böyle sakal bid’attır, haram işliyorsun) diyorlar. Acaba kısa sakalı sünnet niyetiyle değil de, bir özürden dolayı bıraktığım için bid’at işlemekten kurtuluyor muyum?
CEVAP
Evet, sünnet niyetiyle bırakılmazsa bid’at olmaz. Ahmet Mekki Efendi hazretleri, tanınmış müftü idi. Sakalını kesmesi elbette uygun görülmezdi. Alay edilmemesi için de, kısaltmak zorunda kalmıştı. Bunu sünnet diye bırakmıyordu. Siz de sünnet diye bırakmazsanız bid’at ve haram olmaz. Seadet-i Ebediyye’de, (Kâfirlere veya kadınlara benzemek için sakalı bir tutamdan kısa yapmak veya tamamen kazımak haramdır. Benzemek niyeti olmayıp, memleketin âdetine uymak için olursa, mekruh olur) deniyor. Demek ki, sünnet denmezse haram olmuyor, mekruh oluyor. Bid’at sakal için, sünneti ifa ediyorum denmezse, haram olmadığı açıkça bildiriliyor.

İslam Ahlakı kitabında da, (Dar-ül-harbde bulunan veya zulüm görmemek, nafakadan olmamak yahut emr-i maruf yapabilmek, müslümanlara ve İslamiyet’e hizmet edebilmek, dinini, namusunu koruyabilmek için sakalını kazımak caiz hatta lazım olur. Özürsüz olarak kısaltmak ve kazımak mekruh olur) deniyor. Buradan da bir özürle kısaltmanın veya kazımanın caiz olduğu anlaşılıyor.

Sünnet olmayan bir şeyi sünnet diye işlemek bid’attir. Mesela Aşûre günü, sünnet sanarak aşûre pişirmek bid’attir. Sünnet olmadığını bilerek, o gün bir tatlı yapmak niyetiyle aşûre pişirmek bid’at olmaz. Bu inceliği iyi anlamak lazımdır.

Sakalın ölçüsü
Sual: Sakalın uzunluğunun ölçüsü nedir? Dudaktan itibaren mi, yoksa çeneden itibaren mi bir tutamdır? S. Ebediyye’de iki kavil olduğu söyleniyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Sakalın uzunluğunun ölçüsü, alt dudaktan itibaren bir tutamdır. İki ayrı kavil yoktur. S.Ebediyye’de deniyor ki:

Sakalı sünnete uygun olmayan [yani çenedeki ile birlikte bir tutam uzun olmayan] kimse, bidat sahibi olur. (Cemaatle namaz bahsi)

Sakalın [çenedeki ile birlikte] bir tutamdan kısa olmasına hiçbir âlim mubah dememiştir. Bir tutam, dört parmak genişliğidir. Çeneyi alt dudak kenarından avuçlayarak ölçülür. (Cuma namazı bahsi)

Sakalın, çenedeki ile birlikte bir tutamdan fazlasını kesmek vacibdir. (Kaza namazı bahsi)

İbni Abidin hazretleri buyuruyor ki: (Sakalı uzatın!) hadis-i şerifi, sakalı bir tutamdan kısa yapmayın ve kazımayın demektir. Sakalı bir tutam, yani 4 parmak eninde uzatmak sünnettir. Fazlasını kesmek de sünnettir. Bir tutamdan kısa olmasına hiçbir âlim izin vermemiştir. Bir tutam, çeneyi alt dudak kenarından avuçlayarak ölçülür. (Ey Oğul İlmihali)

Sakalı bir kabza, bir tutam uzatmak sünnettir. Sakalı bir kabzadan kısa yapmak caiz değildir. Bir kabzadan fazlasını kesmek de sünnettir. Bir kabza, dudak kenarından, dört parmak eni kadar uzun olmak demektir. (Cennet yolu ilmihali)

Sakalı bir tutamdan kısa yapanın, sünneti yerine getirdiğini söylemesi bidattir. Bir tutam demek, sakalı alt dudak kenarından avuçlayıp, avuçtan taşan fazlasını kesmektir. (Kıyamet ve Âhiret)

Sakal kazımanın hükmü
Sual:
(Tam İlmihal’de, sebepsiz, özürsüz sakal kazımanın haram olduğu yazılıdır) deniyor. Böyle bir şey var mıdır?
CEVAP
Hayır, ne Tam İlmihal’de ne de başka muteber kitaplarda öyle bir şey yok. Sakal bırakmak, sünnet-i zevaiddir. Sünnet-i zevaidi terk etmek haram değildir. Bazı âlimlere göre tenzihen mekruhtur. Sakal zevaid sünnet değil, müekked sünnet bile olsa, sakalı kesmeye haram denmez. Hiçbir âlim, müekked sünneti bile, terk etmeye haram dememiştir. Sakal kazımaya haram demek, bütün kitaplara yapılan bir iftiradır.

S. Ebediyye kitabında deniyor ki:
Ayakkabı, çorap, elbise çıkarırken, camiden ve Müslümanın evinden çıkarken, helaya girerken, sümkürürken, taharetlenirken soldan başlamak müstehabdır. Bunları tersine yapmak, tenzihi mekruh olur. Çünkü şekilde olan sünneti terk etmek olur. Bulunduğu yerin âdetine uymak için sakalı kazımak da, böyle tenzihen mekruhtur. (Cemaatle namaz bahsi)

Sakal bırakmak sünnet-i zevaiddir. (Sakalı uzatın, müşriklere benzemeyin!) ve (Yahudilere benzemeyin, namazınızı nalınla [çorapla, mestle] kılın!) hadis-i şerifleri, sakal kazımanın ve çıplak ayakla namaz kılmanın, mekruh olduğunu göstermektedir. (Cuma namazı bahsi)

Buhari’de yazılı hadis-i şerifte, (Yahudiler ve Hristiyanlar saçlarını, sakallarını boyamazlar. Siz onlara muhalefet edin, yani boyayın!) buyuruldu. Bu hadis-i şerif, saç sakal boyamanın müstehab olduğunu gösteriyor. Sakal uzatmayı emreden hadis-i şerif de böyle olup, sakal uzatmanın vacib olduğunu değil, müstehab olduğunu bildirmektedir. Özürsüz sakal kazımak mekruhtur. (İslam Ahlakı)

Genç ve güzel görünmek için sakal kazımak mekruhtur. (Kimya-i saadet)

Şimdiki sarıklar
Sual: (Şimdiki imamların başlarına giydiği sarıklar, taylasansız olduğu için bid’attır. Sünnet olan, sarığın ucunu iki omuz arasına sarkıtmaktır) deniyor. Taylasansız olan yani ucu omuzlara sarkmayan sarıklar bid’at midir?
CEVAP
Hayır, bid’at değildir. Peygamber efendimiz sarıksız, sadece takke de kullanmıştır, sarığın ucunu sarkıtmadan da kullandığı olmuştur. Bu yüzden şimdiki sarıklara bid’at dememeli. İmam-ı Rabbânî hazretleri gibi Silsile-i aliyye büyükleri, ucu sarkan sarıklar kullandığı için, taylasanlı sarık tercih ediliyor. Bu tip sarıkları kullanmak, ötekilerin bid’at olduğunu göstermez.

Dualı sakal
Sual:
(Dua okunarak bırakılan sakalı kesmek haramdır) deniyor. Ben sakal bırakırken dua edildi. Şimdi askere gideceğim. Sakalımı kestirmem haram olur mu?
CEVAP
Haram olmaz. Sakal bırakırken dua okutmak diye bir şey yoktur; bu, sonradan çıkarıldı.

Sual: Dinimizin menetmediği âdetlerde, orada yaşayan insanlardan ayrı olarak farklı bir yol izlemek uygun olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Hadîka'da diyor ki:
“Mubahlarda, şehrin âdetine uymamak şöhret olur. Bu ise, tahrimen mekruhtur.”

Sual: Namaz kılarken, erkeklerin sarık sararak namazı öyle kılması şartı var mıdır?
Cevap:
Başına beyaz sarık sarmak müstehabtır. Resûlullah efendimizin siyah sarık da sardığı "Ma'rifetnâme"de yazılıdır. Sarığının ucunu iki küreği arasına, iki karış uzatırdı.

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir