Kalp Kapağı Kalınlaşması Nedir

Kalp kası kalınlaşması nedir?

Halk arasında pek bilinmemekle birlikte, çok ciddi ve bir o kadar da önem taşıyan bir sorundur. Kalp kası kitlesinin artması veya kalp kası içine başka doku ve maddelerin birikimine bağlı olarak kalınlığının artması olarak tanımlanır. Kalp yetmezliğine kadar giden bu hastalığın en büyük nedeni hipertansiyondur.  

Kalp kası kalınlaşması neden olur?

Kalp kasları, atardamarlarda yükselen basınç nedeniyle kasılmakta ve bu nedenle de hastalık en çok hipertansiyon hastalarında görülmektedir. Yüksek basınca karşı çalışan kas hücreleri büyüyerek kalınlaşır. Bununla birlikte kalp kapak hastalıkları da kalp kasının kalınlaşmasına neden olabilir. Kalınlaşma ile kalp kası hücrelerinin yapısında bozulmalar meydana gelirken, kan dolaşımında da sorunlar ortaya çıkar. Böylece kalpte yapısal bir hastalık başlamış olur.  

Kalp kası kalınlaşmasının belirtileri nelerdir?

Kalp kasının yapısının bozulmasına bağlı ritim bozuklukları ve çarpıntılar olabilmektedir. Bu ritim bozukluklarının bazılarının hayati önemi vardır. Hatta bazı ritim bozukluklarında kalp içinde pıhtı oluşur ve bunun atması ile felç meydana gelebilir. Hastalık ilerlediğinde ise kalp kası hücreleri ölmeye başlar, bu durumda kalınlık azalır ama artık kalp kasında kasılma bozukluğu olur; kalp yeterince kan pompalayamaz. Çabuk yorulma, nefes darlığı, ayaklarda şişme başlar. Bu durum konjestif kalp yetersizliği olarak isimlendirilir. Kalp kası kalınlaşmasının erken dönemlerinde ise hiçbir belirtisi olmayabilir.  

Kalp kası kalınlaşmasında kimler risk taşır?

Hipertansiyon hastaları ve kalp kapaklarında bozukluk olan kişiler riskli gruptadır.  

Kalp kası kalınlaşmasından nasıl korunmalı?

Hipertansiyondan korunmak, genel olarak kalp kası kalınlaşmasından korunmak anlamına gelir. Düzenli sağlık kontrolü, hipertansiyonun erken tanınması ve tedavisine erken başlanması, ideal vücut ağırlığına sahip olmak, tuz tüketimini azaltmak, sigaradan uzak durmak gibi hipertansiyon ihtimalini azaltan girişimler de korunmada büyük önem taşır. 

Çocuğunuzun doğuştan kalp kusuru varsa, bu, çocuğunuzun kalbinin yapısında bir sorunla doğduğu anlamına gelir.

Çocuklarda bazı doğuştan kalp kusurları basittir ve tedavi gerektirmez. Çocuklarda diğer doğuştan kalp kusurları daha karmaşıktır ve birkaç yıllık bir süre içinde birkaç ameliyatın gerçekleştirilmesini gerektirebilir.

Çocuğunuzun doğuştan kalp kusurunu öğrenmek, durumu anlamanıza ve önümüzdeki aylarda ve yıllarda neler bekleyebileceğinizi bilmenize yardımcı olabilir.

Çocuklarda Doğuştan Gelen Kalp Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Ciddi doğuştan kalp kusurları genellikle doğumdan hemen sonra veya yaşamın ilk birkaç ayında ortaya çıkar. Belirtileri şunları içerebilir:

• Soluk gri veya mavi ten rengi (siyanoz),
• Hızlı nefes alma,
• Bacaklarda, karında veya göz çevresindeki bölgelerde şişlik,
• Beslenme sırasındaki nefes darlığı, zayıf kilo alımına neden olur.

Daha az ciddi doğuştan kalp kusurları, çocukluğunuzun ilerleyen dönemlerine kadar teşhis edilemeyebilir, çünkü çocuğunuzda gözle görülür bir sorun belirtisi olmayabilir. Daha büyük çocuklarda belirtiler içerebilir:

• Egzersiz veya aktivite sırasında kolayca nefes darlığı,
• Egzersiz veya aktivite sırasında kolayca yorulma,
• Egzersiz veya aktivite sırasında bayılma,
• Ellerde, ayak bileklerinde veya ayaklarda şişme.

Ne Zaman Bir Doktora Gidilmeli?

Ciddi doğuştan kalp kusurları, genellikle çocuğunuz doğmadan önce veya doğduktan hemen sonra teşhis edilir. Bebeğinizin yukarıdaki belirtilerden herhangi birine sahip olduğunu fark ederseniz, çocuğunuzun doktorunu arayın.

Çocuğunuzda büyüdükçe daha az ciddi kalp kusurlarının herhangi bir belirti veya semptomu varsa, çocuğunuzun doktorunu arayın. Çocuğunuzun doktoru, çocuğunuzun semptomlarının bir kalp kusuru veya başka bir tıbbi durumdan kaynaklanıp kaynaklanmadığını size bildirebilir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Hastalıklarının Nedenleri?

Kalp Nasıl Çalışır?

Kalp, ikisi sağda ve ikisi solda olmak üzere dört odaya bölünmüştür. Kalp, vücuda kan pompalamak için sol ve sağ tarafını farklı görevler için kullanır.

Kalbin sağ tarafı, pulmoner arterler denilen damarlar yoluyla kanı akciğerlere taşır. Akciğerlerde kan oksijeni alır ve ardından pulmoner damarlar yoluyla kalbin sol tarafına döner. Kalbin sol tarafı daha sonra kanı, aorta ve oradan da vücudun geri kalanına pompalar.

Kalp Kusurları Nasıl Gelişir?

Hamileliğin ilk altı haftasında kalp şekillenmeye ve atmaya başlar. Kalbe giden ve kalpten çıkan ana kan damarları da gebelik sırasında bu kritik zamanda oluşmaya başlar.

Bebeğinizin gelişiminin bu noktasında kalp kusurları gelişmeye başlayabilir. Araştırmacılar, bu kusurların çoğuna neyin sebep olduğundan tam olarak emin değiller, ancak genetik, belirli tıbbi durumlar, bazı ilaçlar ve sigara gibi çevresel faktörlerin rol oynayabileceğini düşünüyorlar.

Kalp Kusurlarının Türleri Nelerdir?

Doğuştan kalp kusurlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

Kalpteki Delikler: Kalp odaları arasındaki duvarlarda veya kalpten çıkan ana kan damarları arasında delikler oluşabilir.

Bazı durumlarda, bu delikler oksijenden fakir kanın oksijenden zengin kanla karışmasına izin vererek çocuğunuzun vücuduna daha az oksijen taşınmasını sağlar. Deliğin boyutuna bağlı olarak, bu yeterli oksijen eksikliği çocuğunuzun cildinin veya tırnaklarının mavi görünmesine veya muhtemelen konjestif kalp yetmezliğine yol açabilir.

Ventriküler septal defekt, kalbin alt yarısındaki (ventriküller) sağ ve sol odalar arasındaki duvarda bir deliktir. Atriyal septal defekt, üst kalp odaları (kulakçıklar) arasında bir delik olduğunda ortaya çıkar.

Patent duktus arteriozus, pulmoner arter (oksijensiz kan içerir) ve aort (oksijenli kan içerir) arasındaki bir bağlantıdır. Tam bir atriyoventriküler kanal defekti, kalbin merkezinde bir deliğe neden olan bir durumdur.

Engellenmiş Kan Akışı: Bir kalp kusuru nedeniyle kan damarları veya kalp kapakçıkları daraldığında, kalbin kan pompalamak için daha fazla çalışması gerekir. Sonunda bu, kalbin genişlemesine ve kalp kasının kalınlaşmasına yol açar. Bu tür kusurların örnekleri pulmoner stenoz veya aort darlığıdır.

Anormal Kan Damarları: Kalbe giden ve kalbe giden kan damarları doğru şekilde oluşmadığında veya olması gerektiği gibi konumlandırılmadığında birçok doğuştan kalp kusuru meydana gelir.

Büyük arterlerin transpozisyonu adı verilen bir kusur, pulmoner arter ve aort kalbin yanlış taraflarında olduğunda ortaya çıkar.

Vücuda kan sağlayan ana kan damarı çok dar olduğunda aort koarktasyonu adı verilen bir durum ortaya çıkar. Total anormal pulmoner venöz bağlantı, akciğerlerden gelen kan damarlarının kalbin yanlış bölgesine yapışmasıyla ortaya çıkan bir kusurdur.

Kalp Kapakçığı Anormallikleri: Kalp kapakçıkları doğru bir şekilde açılıp kapanamazsa, kan sorunsuz bir şekilde akamaz.

Bu tür kusurlara bir örnek Ebstein anomalisidir. Ebstein anomalisinde, sağ atriyum ile sağ ventrikül arasında bulunan triküspit kapak yanlış biçimlidir ve sıklıkla sızıntı yapar.

Başka bir örnek, pulmoner kapağın eksik olduğu ve akciğerlere anormal kan akışına neden olduğu pulmoner atrezidir.

Az Gelişmiş Bir Kalp: Bazen kalbin büyük bir kısmı düzgün bir şekilde gelişemez. Örneğin, hipoplastik sol kalp sendromunda, kalbin sol tarafı vücuda etkili bir şekilde yeterli kanı pompalamak için yeterince gelişmemiştir.

Kusurların bir kombinasyonu. Bazı bebekler birkaç kalp kusuru ile doğarlar. Fallot Tetralojisi dört kusurun birleşimidir: kalbin ventrikülleri arasındaki duvarda bir delik, sağ ventrikül ile pulmoner arter arasında daralan bir geçit, aortun kalbe bağlantısında bir kayma ve sağ ventrikülde kalınlaşmış kas.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Hastalıklarında Risk Faktörleri Nelerdir?

Doğuştan kalp kusurlarının çoğu, çocuğunuzun erken dönemdeki kalp gelişimi esnasında bilinmeyen sebeplerle oluşur.

Bununla birlikte, belirli çevresel ve genetik risk faktörleri doğuştan kalp kusurlarında rol oynayabilir. Bu faktörleri aşağıdaki şekilde sırlamak mümkün:

Kızamıkçık (Alman Kızamığı): Hamilelik sırasında anne adayının geçirdiği kızamıkçık  bebeğin kalp gelişiminde sorunlara neden olabilir. Doktorunuz hamilelikten önce bu viral hastalığa karşı bağışıklığınızı test edebilir ve bağışıklığınız yoksa sizi buna karşı aşılayabilir.

Şeker Hastalığı: Gebe kalmadan önce ve hamilelik sırasında diyabetinizi dikkatlice kontrol ederek doğuştan kalp kusurları riskini azaltabilirsiniz. Gebelik diyabeti genellikle bebeğinizin kalp kusuru geliştirme riskini artırmaz.

İlaçlar: Hamilelik sırasında alınan bazı ilaçlar, doğuştan kalp kusurları dahil olmak üzere doğum kusurlarına neden olabilir. Doktorunuza hamile kalmadan önce aldığınız ilaçların tam bir listesini verdiğinizden emin olun.

Doğuştan kalp kusurları riskini artırdığı bilinen ilaçlar arasında talidomid (Thalomid), anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri, statinler, akne ilacı izotretinoin (Absorica, Amnesteem, Claravis) ve lityum bulunur.

Hamilelik Sırasında Alkol Almak: Hamilelik sırasında alkolden uzak durun çünkü doğuştan kalp kusurları riskini artırır.

Sigara İçmek: Hamilelik sırasında sigara içmek, bebekte doğuştan kalp kusuru olasılığını artırır.

Kalıtım: Doğuştan kalp kusurları bazen ailelerde görülür ve genetik bir sendromla ilişkilendirilebilir. Ekstra kromozomun (trizomi 21) neden olduğu Down sendromlu birçok çocukta kalp kusurları vardır. Kromozom 22 üzerindeki eksik bir genetik materyal parçası (silinmesi) de kalp kusurlarına neden olur.

Genetik test, fetal gelişim sırasında bu tür bozuklukları tespit edebilir. Halihazırda doğuştan kalp kusuru olan bir çocuğunuz varsa, genetik bir danışman, bir sonraki çocuğunuzun benzer bir hastalığa sahip olma olasılığını tahmin edebilir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Hastalıklarında Komplikasyonlar Nelerdir?

Doğuştan kalp kusuruyla ortaya çıkabilecek bazı olası komplikasyonlar şunları içerir:

Konjestif Kalp Yetmezliği: Bu ciddi komplikasyon, önemli bir kalp kusuru olan bebeklerde gelişebilir. Konjestif kalp yetmezliğinin belirtileri arasında hızlı nefes alma, genellikle nefes nefese kalma ve zayıf kilo alımı yer alır.

Daha Yavaş Büyüme ve Gelişme: Daha ciddi doğuştan kalp kusurları olan çocuklar, genellikle kalp kusurları olmayan çocuklardan daha yavaş gelişir ve daha yavaş büyür. Aynı yaştaki diğer çocuklardan daha küçük olabilirler ve sinir sistemi etkilenmişse yürümeyi ve konuşmayı diğer çocuklardan daha geç öğrenebilirler.

Kalp Ritmi Sorunları: Kalp ritmi sorunları (aritmiler), doğuştan kalp kusurundan veya doğuştan kalp kusurunu düzeltmek için ameliyattan sonra oluşan yara izinden kaynaklanabilir.

Siyanoz: Çocuğunuzun kalp kusuru, oksijenden fakir kanın kalbindeki oksijenden zengin kanla karışmasına neden olursa, çocuğunuz siyanoz adı verilen grimsi mavi bir ten rengi geliştirebilir.

İnme: Yaygın olmamakla birlikte, doğuştan kalp kusurları olan bazı çocuklar, kalpteki bir delikten beyne giden kan pıhtıları nedeniyle artmış felç riski altındadır.

Duygusal Sorunlar: Doğuştan kalp kusurları olan bazı çocuklar, boyutları, aktivite kısıtlamaları veya öğrenme güçlükleri nedeniyle kendilerini güvensiz hissedebilir veya duygusal sorunlar geliştirebilir. Çocuğunuzun ruh hali hakkında endişeleriniz varsa, çocuğunuzun doktoruyla konuşun.

Yaşam Boyu Takip İhtiyacı: Kalp kusurları olan çocuklar, kalp dokuları enfeksiyonu (endokardit), kalp yetmezliği veya kalp kapakçık problemleri riskinde artışa neden olabileceğinden, yaşamları boyunca kalp sorunlarına dikkat etmelidir. Doğuştan kalp kusurları olan çoğu çocuğun yaşam boyu düzenli olarak bir kardiyolog tarafından görülmesi gerekecektir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Hastalıklarını Engellemek İçin Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Doğuştan kalp kusurlarının çoğunun kesin nedeni bilinmediğinden, bu durumların önlenmesi mümkün olmayabilir. Bununla birlikte, çocuğunuzun genel doğum kusurları ve muhtemelen kalp kusurları riskini azaltabilecek yapabileceğiniz bazı şeyler vardır, örneğin:

Kızamıkçık (Alman Kızamığı) Aşısı Olun: Hamilelik sırasında görülen kızamıkçık enfeksiyonu bebeğinizin kalp gelişimini etkileyebilir. Gebe kalmaya çalışmadan önce aşı olduğunuzdan emin olun.

Kronik Tıbbi Durumları Kontrol Edin: Şeker hastalığınız varsa kan şekerinizi kontrol altında tutmak kalp kusurları riskini azaltabilir. İlaç kullanımını gerektiren epilepsi gibi başka kronik rahatsızlıklarınız varsa, bu ilaçların risklerini ve faydalarını doktorunuzla görüşün.

Zararlı Maddelerden Kaçının: Hamilelik sırasında, güçlü kokulu ürünlerle boyama ve temizliği bir başkasına bırakın. Ayrıca, önce doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaç, bitki veya diyet takviyesi almayın. Hamilelik sırasında sigara içmeyin veya alkol almayın.

Folik Asit İçeren Bir Multivitamin Alın: Günlük mikrogram folik asit tüketiminin beyindeki ve omurilikteki doğum kusurlarını azalttığı ve ayrıca kalp kusurları riskini azaltmaya yardımcı olabileceği gösterilmiştir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Çocuğunuzun doktoru başlangıçta bir sorundan şüphelenebilir çünkü rutin bir muayene sırasında kalp hırıltısı duyabilir. Kalp üfürümü, kanın kalpten veya kan damarlarından, bir doktorun stetoskopla duyabileceği bir ses çıkaracak kadar hızlı akmasıyla oluşan bir sestir.

Çoğu kalp hırıltısı masumdur, yani kalp kusuru yoktur ve üfürüm çocuğunuzun sağlığı için tehlikeli değildir. Ancak bazı üfürümler, çocuğunuzun kalp kusuru olduğu için kanın çocuğunuzun kalbinden anormal şekilde aktığı anlamına gelebilir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Kusurunu Teşhis Etmek İçin Yapılan Testler Nelerdir?

Çocuğunuzda kalp rahatsızlığı olma ihtimali varsa, doktorunuz veya çocuğunuzun doktoru çocuğunuzda kalp sorunu olup olmadığını görmek için birkaç test isteyebilir. Düzenli bir fiziksel muayeneye ek olarak, doktorunuz aşağıdaki testleri isteyebilir:

Fetal Ekokardiyogram: Bu test, doktorunuzun çocuğunuzun doğmadan önce kalp rahatsızlığı olup olmadığını görmesine ve doktorunuzun tedaviyi daha iyi planlamasına olanak tanır. Bu testte doktorunuz bir ultrason gerçekleştirir. Ultrasondan gelen ses dalgaları, bebeğinizin kalbinin bir resmini oluşturmak için kullanılır.

Ekokardiyogram: Çocuğunuzun doktoru, çocuğunuz doğduktan sonra doğuştan kalp kusurunu teşhis etmek için düzenli bir ekokardiyogram kullanabilir.

Bu noninvaziv testte, çocuğunuzun doktoru, kalbin görüntülerini üretmek için bir ultrason gerçekleştirir. Ekokardiyogram, doktorun çocuğunuzun kalbini hareket halinde görmesine ve kalp kası ve valflerindeki anormallikleri belirlemesine olanak tanır.

Elektrokardiyogram: Bu noninvaziv test, çocuğunuzun kalbinin elektriksel aktivitesini kaydeder ve kalp kusurlarını veya ritim problemlerini teşhis etmeye yardımcı olabilir. Bir bilgisayara ve yazıcıya bağlı elektrotlar bebeğinizin göğsüne yerleştirilir ve çocuğunuzun kalbinin nasıl attığını gösteren dalgalar gösterir.

Göğüs Röntgeni: Çocuğunuz, kalbin büyümüş olup olmadığını veya akciğerlerinde fazladan kan veya başka bir sıvı olup olmadığını görmek için göğüs röntgeni çekebilir. Bunlar kalp yetmezliğinin belirtileri olabilir.

Nabız Oksimetresi: Bu test, çocuğunuzun kanında ne kadar oksijen olduğunu ölçer. Çocuğunuzun kanındaki oksijen miktarını kaydetmek için çocuğunuzun parmağının ucuna bir sensör yerleştirilir. Çok az oksijen, çocuğunuzun kalp problemi olduğunu gösterebilir.

Kalp Kateterizasyonu: Bu testte, ince, esnek bir tüp (kateter) bebeğinizin kasığındaki bir kan damarına yerleştirilir ve içinden kalbe yönlendirilir.

Kateterizasyon bazen gereklidir çünkü çocuğunuzun doktoruna çocuğunuzun kalp kusurunun bir ekokardiyogramdan çok daha ayrıntılı bir görünümünü verebilir. Ayrıca kalp kateterizasyonu sırasında bazı tedavi işlemleri yapılabilir.

Kardiyovasküler Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Bu tür görüntüleme, ergenlerde ve yetişkinlerde konjenital kalp kusurlarını teşhis etmek ve değerlendirmek için giderek daha fazla kullanılmaktadır. Daha yeni MRI teknolojisi, ekokardiyografi gibi diğer yöntemlere göre daha hızlı görüntüleme ve daha yüksek çözünürlük sağlar.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Kusurlarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bazı doğuştan kalp kusurlarının çocuğunuzun sağlığı üzerinde uzun vadeli bir etkisi olmayabilir ve bazı durumlarda bu tür kusurlar güvenli bir şekilde tedavi edilmeden iyileşebilir. Küçük delikler gibi bazı kusurlar, çocuğunuz yaş aldıkça kendiliğinden iyileşebilir.

Bununla birlikte, bazı kalp kusurları ciddidir ve teşhis edildikten hemen sonra tedavi gerektirir. Çocuğunuzun sahip olduğu kalp kusurunun türüne bağlı olarak, doktorlar doğuştan kalp kusurlarını şu şekilde tedavi eder:

Kateterizasyon Kullanan Prosedürler: Bazı çocuklar ve yetişkinlerde doğuştan kalp kusurları, göğüs ve kalbi cerrahi olarak açmadan, kateterizasyon teknikleri kullanılarak onarılmaktadır.  Kateter prosedürleri genellikle delikleri veya daralma alanlarını sabitlemek için kullanılabilir.

Kateterizasyonla yapılabilen işlemlerde doktor, bacak damarına ince bir tüp (kateter) yerleştirir ve röntgen görüntüleri yardımıyla kalbe yönlendirir. Kateter defektin yerine yerleştirildikten sonra, defekti onarmak için küçük aletler kateterden kalbe geçirilir.

Açık Kalp Ameliyatı: Çocuğunuzun durumuna bağlı olarak, kusuru onarmak için ameliyat olması gerekebilir. Doğuştan birçok kalp kusuru, açık kalp ameliyatı ile düzeltilir. Açık kalp ameliyatında göğsün açılması gerekir.

Bazı durumlarda minimal invaziv kalp ameliyatı bir seçenek olabilir. Bu tür cerrahi, kaburgalar arasında küçük kesikler açmayı ve kusuru onarmak için bunlardan aletler sokmayı içerir.

Kalp Nakli: Ciddi bir kalp kusuru onarılamıyorsa, kalp nakli bir seçenek olabilir.

İlaçlar: Bazı hafif doğuştan kalp kusurları, özellikle daha sonra çocuklukta veya yetişkinlikte bulunanlar, kalbin daha verimli çalışmasına yardımcı olan ilaçlarla tedavi edilebilir.

Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri, anjiyotensin II reseptör blokerleri (ARB'ler) ve beta blokerleri olarak bilinen ilaçlar ve sıvı kaybına neden olan ilaçlar (diüretikler) kan basıncını, kalp atış hızını ve göğüsteki sıvı miktarını düşürerek kalp üzerindeki stresi hafifletmeye yardımcı olabilir. Düzensiz kalp atışlarına (aritmiler) yardımcı olmak için bazı ilaçlar da reçete edilebilir.

Bazen tedavilerin bir kombinasyonu gereklidir. Ek olarak, bazı kateter veya cerrahi prosedürler, yıllarca, adım adım yapılmalıdır. Diğer tedavi seçeneklerinin çocuk büyüdükçe tekrarlanması gerekebilir.

Çocuklarda Doğuştan Kalp Kusurlarının Uzun Süreli Tedavisi

Doğuştan kalp kusurları olan bazı çocuklar, yaşamları boyunca birden fazla prosedür ve ameliyata ihtiyaç duyabilir. Kalp kusurları olan çocuklar için sonuçlar önemli ölçüde iyileşmiş olsa da, çok basit kusurları olanlar dışındaki çoğu insan, düzeltici ameliyattan sonra bile sürekli bakıma ihtiyaç duyacaktır.

Yaşam Boyu İzleme ve Tedavi: Çocuğunuz bir kalp kusurunu tedavi etmek için ameliyat geçirse bile, çocuğunuzun durumunun hayatının geri kalanında izlenmesi gerekecektir.

Başlangıçta, doğuştan kalp kusuru olan çocuğunuz izlenecek ve bir pediatrik kardiyolog ile düzenli takip randevuları alınacaktır. Çocuğunuz büyüdükçe bakımı, zaman içinde durumunu izleyebilecek yetişkin bir kardiyoloğa geçecektir. Doğuştan bir kalp kusuru, diğer sağlık sorunlarına katkıda bulunabileceğinden, çocuğunuzun yetişkin yaşamını etkileyebilir. Doğuştan kalp kusurları olan yetişkinlerin durumları için başka tedavilere ihtiyacı olabilir.

Çocuğunuz yaşlandıkça, doğumsal kalp hastalığını değerlendirme ve tedavi etme konusunda deneyimli doktorlar tarafından düzeltilen kalp rahatsızlığını ve devam eden, yaşam boyu bakıma duyulan ihtiyacı ona hatırlatmak önemlidir. Çocuğunuzu, doktoruna kalp kusuru ve sorunu tedavi etmek için uygulanan prosedürler hakkında detaylı bilgi vermesi için teşvik edin.

Egzersiz Kısıtlamaları: Doğuştan kalp kusurları olan çocukların ebeveynleri, tedaviden sonra bile sert oyun ve aktivite riskleri konusunda endişelenebilirler. Bazı çocukların egzersiz miktarını veya türünü sınırlaması gerekmesine rağmen, çoğu normal veya normale yakın aktiviteye katılabilir.

Çocuğunuzun doktoru, çocuğunuz için hangi aktivitelerin güvenli olduğunu size söyleyebilir. Bazı faaliyetler belirgin tehlikeler oluşturuyorsa, çocuğunuzu yapamayacaklarına odaklanmak yerine başka faaliyetlere katılmaya teşvik edin. Her çocuk farklı olsa da, doğuştan kalp kusurları olan çoğu çocuk sağlıklı ve üretken bir yaşam sürmek için büyür.

Enfeksiyon Önleme: Çocuğunuzun sahip olduğu doğuştan kalp kusurunun türüne ve bunu düzeltmek için kullanılan ameliyata bağlı olarak, çocuğunuzun enfeksiyonu önlemek için ekstra adımlar atması gerekebilir.

Bazen doğuştan bir kalp kusuru, ya kalbin iç yüzeyinde ya da kalp kapakçıklarında (enfektif endokardit) enfeksiyon riskini artırabilir. Bu risk nedeniyle, çocuğunuzun ek ameliyatlardan veya diş prosedürlerinden önce enfeksiyonu önlemek için antibiyotik alması gerekebilir.

Daha yüksek enfeksiyon riski taşıyan çocuklar arasında, kusurları protez bir malzeme veya yapay kalp kapakçığı gibi bir cihazla tamir edilenler yer alır.

Çocuğunuz için koruyucu antibiyotiklerin gerekli olup olmadığını çocuğunuzun kardiyologuna sorabilirsiniz.

Kalp kasımızın formda olması, ahenkli çalışması ve hiç durmadan çalışırken kalınlaşmaması çok önemlidir. Neden böyle olduğunu, giderek artan yorgunluğuna çare arayan Hayriye Hanım’ın derdini dinleyerek araştıralım. Doktoru Hayriye Hanım’ı muayene edip bir dizi testten geçirdikten sonra ileri tetkik için hastaneye göndermiş. Yapılan anjiyonun sonunda kalbine kan götüren damarlarda hiç bir darlık olmadığı, kapaklarının normal çalıştığı ve kalp kasının kuvvetle kasıldığı söylenmiş.
Hayriye Hanım bu habere sevinse de hala niye bir kat merdiven çıkınca nefes nefese kaldığını, çarpıntı ve baş dönmesi nedeniyle sık sık dinlenmek zorunda olduğunu merak ediyor. Haksız da sayılmaz. Sözünü ettiği bu şikâyetlerin ilk akla getirdiği tanı kalp yetmezliği. Nedenlerinin başında geçirilmiş kalp krizleri veya kapak hastalıkları nedeniyle zayıflamış kalp kası gelir. Zayıflamış kalp, vücüda yeteri kadar kan atamadığı için çabuk yorulma ve nefes darlığı olur. Ama yapılan anjiyoda Hayriye Hanım’ın kalbinin kuvvetle kasıldığı saptanmış. Buna rağmen şikâyetleri kalp yetmezliğine bağlı olabilir mi acaba? 

Kalınlaşmanın ne zararı var?
Hayriye Hanım’ın şikâyetlerindeki esrar perdesini aralamak için kalbin nasıl çalıştığını gözden geçirelim. Akciğerlerden kalbin sol üst odasına (sol kulakçık) gelen oksijenden zengin kan açılan kapaktan alt odaya (sol karıncık) dolar, sonra da kasılan karıncık, kanı tüm vücuda pompalar. Hayriye Hanım’ın kalbinin kasılmasında bir problem olmadığını biliyoruz. Ama kanın vücuda atılabilmesi için sol alt odacığı yeterince doldurması gerek.
Bir balonu üfleyerek kolayca şişirebilirsiniz çünkü ince ve esnek olan balon nefesle şişirilmeye çok uygundur. Oysa esnekliği daha az ve duvarı daha kalın olan bir futbol topunu şişirmeniz çok zordur. Normal kalınlık ve esneklikdeki kalp kası gevşeyip yukarı kattan alt kata göderilen kanın tümünü rahatlıkla kabul eder. Eğer sol karıncığın duvarlarını oluşturan kas kalınlaşmış ve esnekliği azalmış ise yukarı-dan aşağıya kan rahatça akamaz ve yukarı katta birikip buradakı basıncı yükseltir.  (Resim 1)
Bunu, kolay boşalmayan bir lavabodan taşan suyun önce tezgâha daha sonra da mutfağın zeminine yayılmasına benzetebiliriz. Sol karıncıktan yukarı kata yani sol kulakçığa taşan kan giderek akciğerlere doğru yayılır. Böylece havanın dolaşacağı yerelere giren kan yeteri kadar oksijen alamamıza engel olur. Bu da nefes darlığı yaratır. Öte yandan, geri taşan kan vücuda pompalanamadığı için her atımda azalmış kan ve oksijenle yetinmek zorunda kalan kaslarımız şikayetlerini halsizlik ve yorgunluk olarak belirtirler. Hayriye Hanım merdiven çıktığı zaman kaslarının oksijen ihtiyacı arttığı için hem nefesi daha kolay daralıyor hem de bacaklarında yorgunluk, tüm vücüdunda halsizlik hissediyor. 

Kalp kası neden kalınlaşır?
Halter kaldıranlar hafif ağırlıklarla çalışsalar bile bir süre sonra kol kasları kalınlaşır ve sertleşir. Kalp kası kalınlaşmasının en sık nedeni kalbin her atımında kaldırdığı halter yani normalin üstündeki basınçtır. Hiç bir belirti vermeden sinsice işine devam eden tansiyon hastalığı yıllar içinde kalbin sol alt odasını oluşturan kasın kalınlaşıp esnekliğinın azalmasına yol açar.
Diğer bir neden de aort kapağının darlığıdır. Sol karıncığın kasılmasıyla vücuda atılan kan, aort kapağı dediğimiz, ardına kadar açılan kapıdan geçer. Bu kapak daralmışsa, aralanan kapıdan kanı pompalayabilmek için kalp normalin üsünde bir güçle kasılır. Binlerce kalp atımında tekrar eden bu zorlama kasta kalınlaşmayla sonuçlanır. Kalp kası kalınlaşmasının genetik bozukluklardan kaynaklanan kas hastalığı ve kas içinde bazı maddelerin birikmesi gibi başka nedenleri de vardır.
Hangi nedenle olursa olsun kalp kasındaki kalınlaşma çok ciddi bir sorundur. Hiç bir şikâyetleri olmasa da kalp hastası olma ve kalpten ölme riskleri yüksektir. Eğer kriz geçirecek olurlarsa kalpteki hasar daha ağır olur. Kalp kasındaki kalınlaşma, bir çok yüksek tansiyon hastasında da Hayriye Hanım’da olduğu gibi kalp yetmezliğine yol açar. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği’ne göre 15 milyondan fazla yurttaşımızın yüksek tansiyonu olduğunu göz önüne aldığımızda kalp kası kalınlığının be denli önemli olduğu anlaşılır.

Teşhis ve tedavi
Hayriye Hanım’a sorduğumda tansiyonun yüksek olmadığını ancak sinirlenince çıktığını söyledi. 10 yıl kadar önce bir doktorun tansiyon düşürücü ilaç verdiğini ama kullanmadığını ekledi. Tansiyonun yükseldiğini başı ağrıdığında anlıyor o zaman sarımsak yiyor ve düşürüyormuş. Hayriye Hanım’ın uzun süredir yüksek kan basıncı, sık kullanılan adıyla tansiyon hastalığından muzdarip olduğu anlaşılıyor. Düzenli ve yeterli tedavi edilmediği de belli. Şikâyetleri buna bağlı.
Kalbin kalınlaşmakta ve esnekliğinin azalmakta olduğunu en iyi gösteren yöntem ekokardiyografi denilen kalbin ultrason yani ses dagalarıyla görüntülenmesidir. İlerlemiş durumlarda basit bir EKG de kalp kalınlaşmasını gösterebilir. MRI ve BT gibi görüntüleme yöntemlerinde de kalp kasının ne durumda olduğu kolayca görülür. (Resim 2)
Yüksek kan basıncını mükemmel olarak kontrol ederken tansiyon ilaçlarını kas kalınlaşmasını göz önüne alarak seçmeye dikkat ederiz. Hayriye Hanım’a yüksek tansiyonun ne denli önemli olduğunu anlattım. İlaçlarını düzenli almasının yanı sıra, az tuzlu yemesini, sağlıklı beslenerek ve her gün yürüyüş yaparak kilo vermesinin en az ilaçlar kadar önemli olduğunu vurguladım. Umarım bu uyarılarıma kulak verir. Ben de gelecek yıl tekrar yapacağım ekokardiyografide kalp kasının bugüne göre biraz inceldiğini ve esnekliğinin arttığını görüp memnun olurum.

Baş ağrısı yüksek tansiyon belirtisi değildir
Ülkemizde birçok yüksek tansiyon hastası Hayriye Hanım gibi düşünüyor. Baş ağrılarının tansiyon yükselmesinin belirtisi olduğunu hastalardan sıkça duyarız. İşin kötüsü tansiyon düşürücü ilaçları da ancak başları ağrıyınca alan bir çok hasta var. Bu yolun   doğru olup olmadığını saptamak için yapılmış araştırmalara bakalım.
Sürekli tansiyon ölçen aletlerle yapılan arastırmalarda hastalara ne zaman baş ağrıları olursa bir deftere yazmaları istenmiş. Günler boyunca surekli kaydedilen kan basıncı ölçümleriyle, hastaların tuttukları baş ağrısı günlükleri karşılaştırılmış. Baş ağrısı olduğunda tansiyonun da yüksek olduğu çok az kişide görülmüş. Lakin tansiyonun yüksek olduğu çoğu anlarda hastaların hiç bir şikayeti olmadığı saptanmış. Bu çalışmalar baş ağrısının tansiyon yüksekliğinin işareti olmadığini gösteriyor.
Baş ağrısı ve yüksek tansiyonla ilgili en ilginç bilgi Norveç’in kuzey kutbuna yakın şehri Trondhem’in tıp fakültesinden geldi. 50 bin Norveçli üzerinde bir araştırma yapılmış. Büyük tansiyonu yüksek olanlarda baş ağrısına tansiyonu normal olanlara göre daha ender rastlanmış. Baş ağrısından en az şikâyet edenler büyük ve küçük tansiyonları arasında çok fark olan hastalarmış. Bu ve diğer çalışmalardan çıkarılacak sonuç, baş ağrısının yüksek tansiyon belirtisi olmadığı.