Şimşek Çakması Fiziğin Hangi Alt Dalına Girer

by Fatih

İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE : FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ Fizik Biliminin Evrendeki Rolü 3 Fiziğin Uygulama Alanları 5 Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 9 Bilim Araştırma Merkezleri 17 2. ÜNİTE : MADDE VE ÖZELLİKLERİ Madde ve Özkütle 19 Dayanıklılık 33 Yapışma ve Birbirini Tutma 37 Kılcallık ve Yüzey Gerilimi 41 Beceri Temelli Yeni Nesil Sorular 43 ÖSYM Tarzı Sorular 47 Konu Tarama Testi 51 Yazılıya Hazırlık Soruları 57 Pisa Tarzı Sorular 63

Konu Fizik Biliminin Evrendeki Rolü 1. Ünite Kavrama 01 Testi 1. Fiziğin alt dallarından bazıları ve bunların uğraş alanları 4. Gözün görmesi, gökkuşağı oluşumu, cisimlerin renkli gö- aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yanlış verilmiştir? rülmesi, küçük yazıları okumak için büyüteç kullanılması optiğin uygulama alanlarından bazılarıdır. A) Dünyanın güneş etrafındaki hareketi – Mekanik Buna göre, B) Teleskop – Optik I. Göz doktorları C) Pusula – Elektromanyetizma II. Optisyenler D) Kir tutmayan kumaşlar – Katı hal fiziği III. Fotoğrafçılar E) Yapay zeka – Atom fiziği yukarıdaki meslek gruplarından hangileri bu alt alan ile ilgilidir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 2. Fizik, evrendeki olgu ve olayları değişik alt alanlarda ince- ler. Buna göre, 5. Fizik bilimi ile ilgili, I. Gökkuşağı okuşumu I. Canlıların DNA yapısını inceler. II. Küresel ısınmanın etkileri II. Madde enerji etkileşimi inceler. III. Bir arabanın fren izinin uzunluğunu ile hızı arasındaki III. Metafizik konularının inceler. ilişki yargılarından hangileri doğrudur? IV. Pusula ile yön tayini A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III olayları aşağıda verilen seçeneklerle eşleştirildiğinde D) II ve III E) I, II ve III hangisi açıkta kalır? A) Termodinamik B) Nükleer fizik C) Optik D) Mekanik E) Elektromanyetizma 6. Bir öğrenci, üzerinden akım geçen iletkenin uçları arasında- ki potansiyel farkı voltmetre ile ölçüyor. Buna göre, öğrenci fiziğin hangi alt dalı ile ilgili incele- 3. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin alt dalı değildir? me yapmaktadır? A) Hareket B) Mekanik A) Atom fiziği B) Nükleer fizik C) Optik D) Atom fiziği C) Mekanik D) Elektromanyetizma E) Termodinamik E) Katıhal fiziği 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 3

Fizik Biliminin Evrendeki Rolü 7. Katı hâl fiziğinin çalışma alanı oldukça geniştir. Yüksek enerji fiziği aşağıdakilerden hangisini inceler? Buna göre, A) Atom altı parçacıkları ve bunlar arasındaki etkileşimi I. Şarj edilebilen piller B) Termos içindeki çayın soğumaması II. Pusula iğnesinin sapması C) Hızlı trenlerin çalışma prensibi III. Parçacık hızlandırıcılarda kullanılan güçlü mıknatıslar D) Gemilerin denizde suyun yüzeyinde kalması yukarıdakilerden hangileri katı hâl fiziğinin uygulama E) Kuantumlu bilgisayarlar alanlarındandır? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III Fizik bilimi ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapı- lamaz? 8. Aşağıdaki çizelgede fiziğin alt dallarından bazıları ve bunla- A) Madde ve enerji arasındaki ilişkiyi açıklar. rın uygulama alanları verilmiştir. B) Evrendeki tüm problemlerle ilgilenir. C) Araştırmalarında deney yolunu kullanır. Fiziğin Alt Dalı Uygulama Alanı D) Doğayı yasalarla açıklamaya çalışır. I. Atom fiziği 3D yazıcılar E) Gelişime açık bir bilim dalıdır. PET - CT görüntüleme II. Nükleer fizik tekniği Fizik bilimi evrendeki olayları deneysel yollarla açıklamaya çalışan, ge- lişime açık bir bilim dalıdır. Evrendeki tüm olayları açıklamaya çalıştığı III. Katı hâl fiziği Voltaik piller söylenemez. Cevap B Buna göre, verilen eşleştirmelerden hangileri doğru- dur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Fizik; hareketten, enerjiye, aydınlanmaya, ısıtma ve soğut- ma sistemlerine kadar birçok konuyla ilgilidir. Bu durumun; I. fiziğin çok fazla alt alanla incelenmesine, 9. Buzdolabı, klima gibi ısıtma - soğutma sistemlerinin ol- II. diğer birçok bilim dalı ile ilişkili olmasına, duğu araçların çalışma ilkesi, Güneş&#;ten gelen ışınların III. fiziksel doğruların değişmez olmasına, Dünya&#;mızı ısıtması fiziğin hangi alt alanının konusu- neden olduğu savunabilir? dur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Mekanik D) II ve III E) I, II ve III B) Optik Fiziğin bir çok konuyla ilgilenmesi çok alt alanda incelenmesini ve bir çok C) Termodinamik bilimle ilişki içinde olmasını gerektirir. D) Atom fiziği Cevap C E) Katı hâl fiziği 4 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. B 3. A 4. E 5. B 6. D 7. A 8. E 9. C A B C

Konu Fiziğin Uygulama Alanları 1. Ünite Kavrama 02 Testi 1. Fizik bilimi aşağıdaki alanlardan hangisiyle en az ilişki- 5. Telefon, telsiz gibi iletişim araçlarıyla ilgilenen fiziğin lidir? alt alanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Matematik B) Kimya A) Elektromanyetizma B) Mekanik C) Mühendislik D) Astronomi C) Optik D) Nükleer fizik E) Dil bilimleri E) Atom fiziği Fizik bilimi kimya, matematik, mühendislik ve astronomiyle yoğun ilişki Telefon ve telsizin aldığı sinyaller elektromanyetik dalgalardır. içindedir. Ancak dil bilimleri ile ilişkisi sınırlıdır. Cevap E Cevap A 6. Aşağıda verilen, 2. Fizik bilimiyle ilgili; I. Cep telefonu I. Deneyseldir. II. Buzdolabı II. Kanunları değişmezdir. III. Fotokopi makinesi III. Objektiftir. cihazlarından hangilerinin geliştirilmesinde fizik bilimi- nin katkısı vardır? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Elektrikle çalışan birçok cihaz fiziğin katkısı sonucu geliştirilmiştir. Fizik bilimi deneysel ve objektiftir. Yeni deneyler ve sonuçları yeni kanun- lar getirebilir, var olanları değiştirebilir. Cevap C Cevap E 3. Durgun ve noktasal yüklerin birbirine uyguladığı elekt- 7. Fiziğin alt dalları ve inceleme alanları ile ilgili olarak ve- riksel alan ve elektriksel kuvveti inceleyen fizik dalı rilen hangi eşleştirme yanlıştır? aşağıdakilerden hangisidir? A) Uyduların hareketi → Mekanik A) Atom fiziği B) Termodinamik B) Pusula iğnesinin sapması → Manyetizma C) Optik D) Elektromanyetizma C) Sesin oluşumu → Optik E) Mekanik D) Atomların etkileşimi → Atom fiziği Elektriksel alan ve elektriksel kuvvetle elektromanyetizma alt alanı ilgi- E) Isı transferi → Termodinamik lenir. Optik, ışık ve ışık olaylarını inceler. Cevap D Cevap C 4. 8. Fiziğin alt dallarından katı hâl fiziği aşağıdakilerden hangisini inceler? A) Dünyanın manyetik alanı Mercek Fotoğraf makinesi Prizma B) Maddenin kristal yapısı I II III C) Atom bombası Yukarıdakilerden hangisi fiziğin alt dalı olan optiğin uğ- D) Elektrik yüklerinin davranışları raş alanındadır? E) Işığın prizmadan geçişi A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Katıhâl fiziği maddenin kristal yapısını inceler. Cevap B D) II ve III E) I, II ve III Optik; mercek, prizma gibi aletlerle ve fotoğraf makinesi gibi cihazlarla ışığın ve görüntünün durumunu inceler. Cevap E 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 5

Fiziğin Uygulama Alanları 9. I. Serbest bırakılan bir cismin hareketi I. Metallerin sürtünme katsayıları II. Sürtünme kuvvetinin harekete etkisi II. Metallerin özdirenci III. Isı yalıtımı için uygun madde seçimi III. Metallerin genleşme katsayısı Olaylarının ilgilendirdiği fiziğin alt alanlara göre sınıf- Kavramları inceleyen fiziğin alt alanı hangi seçenekte landırılması aşağıdakilerden hangisidir? doğru verilmiştir? Mekanik Termodinamik I II III A) I II, III A) Katıhal fiziği Termodinamik Atom fiziği B) II I, III B) Katıhal fiziği Elektromanyetizma Optik C) I, II III C) Mekanik Optik Termodinamik D) I, III II D) Mekanik Elektromanyetizma Termodinamik E) I, II II, III E) Mekanik Termodinamik Elektromanyetizma Cisimlerin hareketi, sürtünme kuvvetinin harekete etkisi mekanik, ısı yalı- Sürtünme katsayısı → Mekanik tımı ise termodinamik ile ilgilidir. Özdirenç → Elektromanyetizma Cevap C Genleşme Katsayısı → Termodinamik Cevap D • Kuvvetin hareket üzerindeki etkisini inceler. • Hangi göz kusuruna hangi tür mercek kullanılması ge- rektiğini inceler. • Kristal ve amorf yapılı maddelerin özelliklerini inceler. • Yüklü cisimler arasındaki itme ve çekme kuvvetlerini Fotokopi makinesine konulan kağıda ışın demeti yollanıp inceler. kağıtta boş kısımların nötr olması sağlanır. Olaylarıyla fiziğin alt dalları eşleştirildiğinde hangisi dı- Yazı veya çizim olan kısımlar ise pozitif yüklenir. Elde edilen şarıda kalır? görüntü mercek ve aynalar yardımıyla çıktıya dönüştürülür. A) Mekanik Buna göre, fotokopi makinesinin çalışmasında diğerle- B) Termodinamik rine göre daha etkin olan fiziğin alt alanları hangi seçe- C) Optik nekte doğru verilmiştir? D) Elektromanyetizma A) Elektromanyetizma – Optik E) Katıhâl fiziği B) Optik – Termodinamik Kuvvet ve etkileri → Mekanik C) Mekanik – Atom fiziği Göz kusurları → Optik D) Elektromanyetizma – Atom fiziği Kristal yapılar → Katıhâl fiziği E) Mekanik – Optik Yüklü cisimler → Elektromanyetizma Elektrikle yüklenme olayı elektromanyetizma, görüntünün mercek ve ay- nalarla çıktı hâline getirilmesi optik alt alanıyla ilgilidir. Bu nedenle Termodinamik dışarıda kalır. Cevap A Cevap B 6 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. C 3. D 4. E 5. A 6. E 7. C 8. B 9. C B D A

Konu Fiziğin Uygulama Alanları 1. Ünite Kavrama 03 Testi 1. Göz kusurları, ışığın bir ortamdan diğerine geçerken kı- 5. Aşağıda verilen; rılması, görüntü oluşumu gibi konular fiziğin hangi alt I. Bileşik oluşumu alanıyla ilgilidir? II. Canlılarda büyüme A) Nükleer fizik B) Katı hâl fiziği III. Elektrik akımının oluşması C) Mekanik D) Optik olaylarından hangileri fiziğin uğraş alanına girer? E) Manyetizma A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Işık ve ışık olayları ile ilgili konuları inceleyen alt alan optiktir. D) II ve III E) I, II ve III Cevap D Bileşik oluşumu kimya, canlılarda büyüme biyoloji, elektrik akımının oluş- ması fizik ile ilgilidir. Cevap B 2. Barajlarda biriken su belli yükseklikten serbest bırakılıp, tür- binlerde elektrik enerjisi üretilmesi sağlanır. Bu süreçle en fazla ilgilenen fiziğin alt alanları hangile- ridir? A) Termodinamik – Elektromanyetizma B) Termodinamik – Atom fiziği C) Mekanik – Elektromanyetizma 6. Aşağıda fiziğin alt alanları ile bazı olaylar eşleştirilmiştir. D) Mekanik – Optik I. Optik – Düzlem aynalardaki görüntü E) Mekanik – Atom fiziği II. Mekanik – Isı akışı Barajlarda suyun birikip potansiyel enerji depolamaları ile mekanik, III. Katı hâl fiziği – Hâl değişimi elektrik üretimi ile elektromanyetizma alt alanları ilgilenir. Buna göre, hangi eşleştirmeler yanlıştır? Cevap C A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Göz kusurları optik, ısı akışı ve hâl değişimi Termodinamik ile ilgilidir. Cevap D 3. Aşağıdaki alt alanlardan hangisi fiziğe ait değildir? A) Termodinamik B) Atom fiziği C) Fizikokimya D) Optik E) Elektromanyetizma Fizikokimya, kimyanın alt alanlarından biridir. Cevap C 4. İnsanlar ilk çağlardan beri hareket, kuvvet ve enerji gibi ko- nularla ilgilenmek durumunda kalmışlardır. 7. Hastanelerde kullanılan MR cihazları fiziğin hangi alt Bu bilgiye göre, insanların fiziğin öncelikle hangi alt alanı ile ilgilidir? alanı ile ilgilendiği söylenebilir? A) Mekanik B) Optik A) Mekanik B) Nükleer fizik C) Elektromanyetizma D) Atom fiziği C) Katı hâl fiziği D) Manyetizma E) Nükleer fizik E) Termodinamik MR (Manyetik Rezonans) Elektromanyetizma alt alanı ile ilgilidir. Fiziğin hareket, kuvvet ve enerji ile ilgili alt alanı mekaniktir. Cevap A Cevap C 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 7

Fiziğin Uygulama Alanları 8. Fizik bilimi aşağıdaki alanlardan hangisi ile diğerlerine Aşağıda verilen; göre daha az ilişkilidir? I. Fizikokimya A) Sosyoloji B) Kimya II. Fizik tedavi ve rehabilitasyon C) Matematik D) Biyoloji III. Metafizik E) Tıp dallarından hangileri fiziğin diğer bilim dalları ile ilişki- sine örnek gösterilebilir? Fizik bilimi matematik, kimya, biyoloji ve tıpla sosyolojiye göre daha ilgi- lidir. Cevap A A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Kimyasal reaksiyonlarda oluşan fiziksel değişimleri inceleyen kimyanın alt alanı fizikokimyadır. Her iki bilimin (fizik ve kimya) yoğun ilişkisi vardır. Fi- zik tedavi ve rehabilitasyon eksilen vücut fonksiyonlarının yerine konması çalışmasıdır. Metafizik ise doğa üstü olayları açıklamaya çalışır. Cevap A 9. Işığın yansıması, kırılması gibi olayları fiziğin optik alt alanı inceler. Buna göre aşağıdaki olaylarından hangisi optiğin ilgi alanına girmez? A) Aynaya bakan insanın kendi görüntüsünü görmesi B) Kaşığın su içinde kırık görünmesi C) Gökyüzünün mavi algılanması D) Birbirine sürtünen bulutlarda şimşek çakması E) Yağmur yağdığında gökkuşağı oluşması Aynada görüntü oluşumu, kaşığın kırık görünmesi, gökyüzünün mavi olması ve gökkuşağı oluşumu optik ile ilgilidir. Sürtünme sonucu şimşek Aşağıda fiziğin bazı alt alanları verilmiştir. çakması elektrik ile ilgilidir. Cevap D – Termodinamik – Katı hâl fiziği – Mekanik – Nükleer fizik Buna göre, aşağıdaki olaylar bu alt alanlarla eşleştiril- diğinde hangisi dışarıda kalır? I. Ultrason A) Hareketli cisimlere sürtünme kuvveti etki etmesi II. MR görüntüleme B) Binalarda ısı yalıtımı yapılması III. Röntgen C) Maddelerin kristal yapısının incelenmesi Yukaırdaki cihazlarının hangileri fiziğin tıp bilimine kat- D) Güneşte enerji oluşması kılarındandır? E) Uçlarına gerilim uygulanan ampulün yanması A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II Sürtünme kuvveti → Mekanik D) I ve III E) I, II ve III Isı yalıtımı → Termodanamik Kristal yapı → Katı hâl fiziği Ultrason yüksek frekanslı ses dalgası, MR manyetik etki, röntgen ise X-ışınları kullanarak görüntüleme sağlar. Üçü de fiziğin tıp alanındaki kat- Güneşte enerji oluşması → Nükleer enerji kılarındandır. Ampülün yanması → Elektrik Cevap E Cevap E 8 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. C 3. C 4. A 5. B 6. D 7. E 8. A 9. D E A E

Konu Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 1. Ünite Kavrama 04 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi fizikteki temel büyüklüklerden 4. Aşağıdakilerden hangisi temel bir büyüklüğün birimi- biri değildir? dir? A) Kütle B) Uzunluk C) Isı A) Pascal B) Joule C) Newton D) Zaman E) Madde miktarı D) Candela E) Litre Isı, temel bir büyüklük değildir. Candela, ışık şiddetinin SI deki birimidir. Cevap C Cevap D 2. Aşağıda verilen, 5. Aşağıda verilen, I. Candela I. Özkütle II. Watt II. Ağırlık III. Joule III. Işık şiddeti niceliklerinden hangileri türetilmiş büyüklüğün birimi- büyüklüklerinden hangileri fizikteki temel büyüklükler- dir? dendir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III D) I ve II E) II ve III Watt ve Joule türetilmiş büyüklüktür. Işık şiddeti temel büyüklüktür. Cevap E Cevap C 3. SI&#;a göre aşağıdaki büyüklük birim eşleştirmelerinden 6. Aşağıdakilerden hangisinde fizikteki temel büyüklük- hangisi yanlıştır? lerden birisi ifade edilmemiştir? A) Kütle → kilogram A) Günde 3 litre su içmelisin. B) Uzunluk → metre B) Şu masanın boyu daha uzun. C) Sıcaklık → Celsius C) Bazı derslerde zaman hiç geçmiyor. D) Elektrik akımı → Amper D) 2 kilogram patates verir misin? E) Zaman → saniye E) Hava bugün çok sıcak. Sıcaklığın SI daki birimi Kelvindir. Litre temel büyüklük değildir. Cevap C Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 9

Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 7. Kütle, Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi ölçü aletiyle I. Newton ölçülemez? II. Litre A) Madde miktarı III. Kilogram B) Uzunluk birimlerinden hangileri ile ifade edilebilir? C) Kütle A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) Zaman D) II ve III E) I, II ve III E) Sıcaklık Uzunluk, kütle, zaman ve sıcaklık ölçü aletiyle ölçülür ancak madde mik- Litre ve dm3 hacim birimi olarak kullanılabilir. tarı hesaplanarak bulunur. Cevap B Cevap A Fiziksel büyüklüklerle ilgili aşağıdaki tablo veriliyor. Büyüklük Birim Ölçme Aracı 8. Aşağıdaki büyüklük birim eşleştirmelerinden hangisi I metre Mezura yanlıştır? Zaman Saniye II A) Enerji → joule Sıcaklık III Termometre B) Hız → m/s Buna göre, tabloda boş bırakılan yerler SI&#;a göre nasıl C) Madde miktarı → mol doldurulmalıdır? D) Akım → Amper I II III E) Ağırlık → kilogram A) Madde miktarı Saat Celsius B) Uzunluk Kronometre Kelvin Ağırlığın birimi Newton&#;dur. C) Kütle Kronometre Celsius Cevap E D) Kütle Kronometre Kelvin E) Uzunluk Saat Joule Birimi metre olan nicelik uzunluk, zaman kronometre ile ölçülür, sıcaklığın birimi Kelvindir. Cevap B 9. Aşağıda verilen birim ve ölçü aleti eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Silindir şeklindeki bir krem kutusunun çapı aşağıdaki A) Termometre → Isı aletlerin hangisiyle en az hatayla ölçülebilir? B) Cetvel → Uzunluk A) Cetvel B) Mezura C) Ampermetre → Akım C) Şerit metre D) Kumpas D) Eşit kollu terazi → Kütle E) Gönye E) Kronometre → Zaman Bir kürenin çapı en az hatayla kumpas yardımıyla ölçülür. Termometre ile sıcaklık ölçülür. Cevap D Cevap A 10 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. E 3. C 4. D 5. C 6. A 7. B 8. E 9. A A B D

Konu Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 1. Ünite Kavrama 05 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi skaler bir büyüktür? 4. Aşağıda verilen, A) Kuvvet B) İvme C) Hız I. Newton II. Joule D) Ağırlık E) Kütle III. Kelvin Kütle skaler bir büyüklüktür. birimlerinden hangileri skaler büyüklüklere aittir? Cevap E A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Joule ve Kelvin skaler büyüklüklerin birimleridir. Cevap D 2. Fizikteki büyüklüklerden; 5. Aşağıda bazı büyüklükler ve ölçü aleti eşleştirilmiştir. I. Ağırlık → Eşit Kollu Terazi I. Akım şiddeti II. Kütle → Dinamometre II. Alan III. Uzunluk → Cetvel III. Madde miktarı hangileri temel büyüklük değildir? Buna göre, eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Kütle, eşit kollu teraziyle ağırlık dinamometre ile ölçülür. Uzunluk cetvelle Akım şiddeti ve madde miktarı temel büyüktür. ölçülebilir. Cevap B Cevap C 6. Fizikte büyüklükler vektörel ve skaler büyüklük olmak üzere ikiye ayrılır. Buna göre, I. Birim 3. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüktür? II. Yönü A) İvme B) Sürat C) Zaman III. Şiddeti D) Işık şiddeti E) Uzunluk niceliklerinden hangileri vektörel büyüklükleri skaler büyüklüklerden ayıran özelliktir? İvme vektörel bir büyüklüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Cevap A D) II ve III E) I, II ve III Vektörel büyüklükleri skaler büyüklüklerden ayıran önemli özellik yöndür. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 11

Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 7. Sinem, terazi, kronometre, mezura, termometre bulunan SI&#;a göre, laboratuvarda ölçüm yapmak istiyor. I. Fahrenheit (°F) Buna göre Sinem aşağıdakilerden hangisini ölçemez? II. Celcius (°C) A) Kütle B) Sıcaklık III. Kelvin (K) C) Zaman D) Uzunluk yukarıdakilerden hangileri sıcaklık birimi olarak kulla- E) Madde miktarı nılabilir? Kütle, alan şiddeti, zaman, uzunluk ölçülebilir. Madde miktarı ise hesap- A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II lanır, ölçülemez. D) II ve III E) I ve III Cevap E SI birim sistemine göre sıcaklık birimi Kelvin&#;dir. Cevap B 8. Aşağıda verilen, Aşağıda verilen, I. Enerji I. Kuvvet II. Sürat II. İvme III. Yer değiştirme III. Kütle büyüklüklerinden hangileri skalerdir? niceliklerinden hangileri vektörel büyüklüktür? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Enerji ve sürat skalerdir. Yer değiştirme ise vektöreldir. Manyetik alan ve ivme vektörel büyüklüktür. Cevap C Cevap C 9. Aşağıda verilen, Aynı doğrultudaki a ve b vektörleri şekildeki gibidir. a = 6 br b = 2 br I. Metre, II. Amper, Buna göre, bileşke vektörün büyüklüğü kaç birimdir? III. Kelvin A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 birimlerinden hangileri hem skaler hem vektörel büyük- Bileşke vektör 6 – 2 = 4 br dir. lükler için kullanılabilir? Cevap A A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Metre hem uzunluk hemde yer değiştirme birimi olarak kullanılabilir. Metre skaler ve vektörel büyüklükler için kulanılabilir. Cevap A 12 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. B 3. A 4. D 5. C 6. B 7. E 8. C 9. A B C A

Konu Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 1. Ünite Kavrama 06 Testi 1. Aşağıda verilen, 4. Bir fiziksel büyüklüğün skaler ve türetilmiş olduğu biliniyor. I. Hız Buna göre, bu büyüklük aşağıdakilerden hangisi ola- II. Zaman maz? III. Ağırlık A) Hacim B) Basınç C) Enerji IV. Kütle D) Alan E) Kütle niceliklerden hangileri skaler büyüklüktür? Kütle, basınç, enerji ve alan ve hacim skalerdir. Alan, basınç, enerji ve hız A) I ve II B) II ve III C) II ve IV türetilmiştir. Cevap E D) I, II ve IV E) II, III ve IV Zaman ve kütle skaler hız ve ağırlık vektöreldir. Cevap C 5. I. Isı II. İvme 2. Aşağıdakilerden hangisinde türetilmiş bir büyüklük ifa- III. Kuvvet de edilmiştir? Yukarıda verilen büyüklüklerden hangileri vektörel bü- A) Pazardan 2 kg erik aldım. yüklüktür? B) metreyi kaç saniyede koşabilirsin? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) Daha kalın bir kağıt alalım. D) II ve III E) I, II ve III D) Kaan Kerem&#;den daha ağır. İvme ve kuvvet vektörel büyüktedir. E) Lambayı kapatın gözümü rahatsız etti. Cevap D Kütle, zaman, uzunluk, ışık şiddeti temel, ağırlık türetilmiş büyüklüktür. Cevap D 6. Aşağıda fiziksel büyüklükler ve ölçme aletini eşleştiren tab- lo verilmiştir. I Termometre Kütle II III Kumpas 3. Aşağıda verilen, Buna göre, tabloda I, II ve III yerine aşağıdakilerden I. Yön, hangisi yazılırsa tablo doğru tamamlanmış olur? II. Şiddet, III. Birim I II III niceliklerinden hangisi yalnızca vektörel büyüklüklerde A) Enerji Dinamometre Uzunluk vardır? B) Sıcaklık Terazi Hacim C) Sıcaklık Dinamometre Uzunluk A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Isı Terazi Kütle D) I ve II E) II ve III E) Sıcaklık Terazi Uzunluk Yön yalnızca vektörel büyüklüklerde vardır. Şiddet ve birim skaler büyük- Termometre ile sıcaklık terazi ile kütle, kumpas ile uzunluk ölçülür. lüklerde de bulunabilir. Cevap E Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 13

Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 7. Aşağıda verilen, Aşağıda verilen fiziksel büyüklük ve ölçüm birimi eş- I. Sıcaklık leştirmelerinden hangisi yanlıştır? II. Hacim A) Uzunluk → metre III. Kuvvet B) Işık şiddeti → Kandela IV. Hız C) Alan → metrekare V. Zaman D) Sıcaklık → joule büyüklüklerinin skaler ve vektörel olarak sınıflandırıl- E) Zaman → saniye ması hangisinde doğru verilmiştir? Sıcaklığın birimi Kelvindir. Joule enerji birimi olarak kullanılır. Skaler Vektörel Cevap D A) II, III I, IV, V B) I, II, V III, IV C) I, IV, V II, III D) I, III, IV II, V E) III, V I, II, IV I. Sıcaklık → Skaler Fiziksel büyüklüklerle ilgili, II. Hacim → Skaler I. Tüm temel büyüklükler skalerdir. III. Zaman → Skaler II. Tüm türetilmiş büyüklükler vektöreldir. IV. Hız → Vektörel III. Tüm vektörel büyüklükler türetilmiştir. V. Kuvvet → Vektörel Cevap B yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 8. I. Yerdeğiştirme Temel büyüklüklerin tamamı skalerdir. Türetilmiş büyüklükler ise skaler II. Alınan yol veya türetilmiş olabilir. Cevap C III. Sürat Yukarıdaki niceliklerden hangileri vektöreldir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Yalnız yerdeğiştirme vektöreldir. Cevap A Bir öğrenci aşağıdaki tabloyu örnek büyüklüklerle doldur- mak istemektedir. Temel Büyüklük Türetilmiş Büyüklük Skaler 9. Aşağıda verilen, I II Büyüklük I. K cismi, L cisminden daha ağırdır. Vektörel II. Tüm enerjimizi bu işe harcamalıyız. III IV Büyüklük III. Zamanın yönü ileri doğrudur. Buna göre öğrenci I, II, III ve IV numaralı bölmelerden cümlelerin hangilerinde vektörel bir büyüklükten bah- hangilerini boş bırakmak zorundadır? sedilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve IV A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) II ve IV D) II ve III E) I, II ve III Temel büyüklükler içinde vektörel büyüklük yoktur. Ağırlık vektörel, enerji ve zaman skalerdir. Cevap A Cevap B 14 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. D 3. A 4. E 5. D 6. E 7. B 8. A 9. A D C B

Konu Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 1. Ünite Kavrama 07 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi temel bir büyüklük değildir? 4. Aşağıda verilen, A) Kütle B) Hacim C) Işık şiddeti I. Bir odanın sıcaklığı II. Bir mıknatısın çekim kuvveti D) Madde miktarı E) Zaman III. Bir ipin uzunluğu Hacim türetilmiş bir büyüklüktür. Cevap B yargılarından hangileri skaler bir büyüklüğü ifade edi- lir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Sıcaklık ve uzunluk skaler birimlerle ifade edilir. Cevap C 2. Aşağıda verilen, I. Sıcaklık II. Zaman III. Ağırlık 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde vektörel bir ifade vardır? niceliklerinden hangileri temel büyüklüktür? A) Araba 90 km/h hızla gidiyor. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II B) Odaya 6 m2 halı aldık. D) II ve III E) I, II ve III C) Boyum cm olmuş. Sıcaklık ve zaman temel, ağırlık türetilmiş büyüklüktür. Cevap C D) Masa tam 40 kg geldi. E) Maç 4 dakika uzadı. Hız ifadesi vektörel bir ifadedir. Cevap A 6. Aşağıda verilen, I. Pilin gerilimini 3. Aşağıda verilen, II. Dondurmanın sıcaklığı I. Kütle III. Dolabın boyu II. Hacim cümlelerinden hangilerinde temel bir büyüklük ifade III. Sürat edilmiştir? niceliklerinden hangileri skaler büyüklüktür? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Sıcaklık ve uzunluk temel büyüklüktür. Kütle, hacim ve sürat skaler büyüklüklerdir. Cevap E Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 15

Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması 7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde temel bir büyüklük- Aşağıda günlük hayatta kullandığımız bazı cümleler veril- ten bahsedilmemiştir? miştir. A) Bugün hava çok soğuktu. I. Kaç kilogram ağırlığındasın? B) Dün tartıldım kilo vermişim. II. Evin ısısı 5 derece artmalıdır. C) Masa uzun olduğu için boyum yetmiyor. III. En az 3 saat bekledim. D) Işığın şiddeti yetersiz olduğu için oda karanlıktır. Buna göre, hangi cümlelerde bahsedilen büyüklük yan- E) Müziğin sesi çok fazla olduğu için kulaklarım ağrıdı. lış ifade edilmiştir? Ses şiddeti türetilmiş bir büyüklüktür. Cevap E A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Kilogram ile kütle, 5 derece ile sıcaklıktan bahsedilmek istenmiş ancak yanlış ifade edilmiştir. Cevap C 8. Bir öğrenci aşağıdaki soruları cevaplayarak ilerliyor. Vektörel büyüklükler yönle ifade edilir. Y D Aynı doğrultudaki K ve L vektörleri şekildeki gibidir. 1 Skaler büyüklükler sade- K L ce sayı ile ifade edilir. 8N 3N Y D 2 Vektörel büyüklükler Buna göre, K + L vektörünün büyüklüğü kaç Newton- türetilmiştir. dur? Y D A) 3 B) 5 C) 8 D) 11 E) 14 3 Ağırlık vektörel bir = Cevap D büyüklüktür. 8N 3N 11N Y D 4 5 Buna göre öğrenci soruları doğru cevapladığında han- gi çıkışa ulaşır? Deniz birbirine benzer büyüklükleri şekildeki gibi bir tabloya yazıyor. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Uzunluk Yer değiştirme Skaler büyüklükler sayı ve birimle ifade edilir. Cevap B Sürat Hız Ağırlık Kütle Buna göre, Deniz skaler büyüklüklerin üzerini karaladı- 9. Aşağıda bazı büyüklükler birimler ile eşleştirilmiştir. ğında tablonun görünümü nasıl olur? Buna göre, hangi eşleştirme SI&#;a göre yanlış yazılmış- A) B) C) tır? A) Kütle → kilogram B) Zaman → saniye D) E) C) Uzunluk → metre D) Özkütle → g/cm3 E) Madde miktarı → mol SI birim sistemine göre özkütlenin birimi kg/m3 olmalıdır. Cevap D Uzuluk, sürat ve kütle skaler büyüklüklerdir. Cevap A 16 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. C 3. E 4. C 5. A 6. D 7. E 8. B 9. D C D A

Konu Bilim Araştırma Merkezleri 1. Ünite Kavrama 08 Testi 1. Bilim araştırma merkezleri ile ilgili, 4. Aşağıda bulunan I. Bilim ve teknolojiyi anlaşılır hâle getirirler. I. CERN II. Bilimsel gelişmelere katkı sağlarlar. II. NASA III. Elde ettiği gelirlerle kâr sağlarlar. III. TAEK yargılarından hangileri doğrudur? bilim araştırma merkezlerinden hangileri Türkiye&#;de bu- lunmaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Bilim araştırma merkezlerinin kâr amacı yoktur. Cevap C TAEK, Türkiye&#;de bulunmaktadır. Cevap B 2. Aşağıdakilerden hangisi bir araştırma merkezi değil- 5. TÜBİTAK ile ilgili, dir? I. Türkiye&#;de kurulmuştur. A) TÜBİTAK B) TAEK C) NASA II. Uluslararası bir kurumdur. D) CERN E) FIFA III. TC Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgilidir. yargılarından hangileri doğrudur? FIFA uluslararası futbol federasyonları birliği olup araştırma merkezi de- ğildir. Cevap E A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III TÜBİTAK Türkiye&#;de kurulmuş olup milli bir kuruluştur ve T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile igilidir. Cevap C 6. Bilim ve Teknik Dergisi hangi kuruluş tarafından yayım- 3. Bilim araştırma merkezleri ile ilgili, lanmaktadır? I. Ulusal ve uluslararası kuruluşlardır. A) TÜBİTAK B) MEB C) TAEK II. Klasik müze anlayışı vardır. III. İnsanların bilgilerini test ederler. D) CERN E) ASELSAN yargılarından hangileri yanlıştır? Bilim ve Teknik dergisi TÜBİTAK tarafından yayımlanmaktadır. Cevap A A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Bilim araştırma merkezleri klasik müze anlayışının dışında, aktif olarak öğrenme ve uygulama sağlayan ulusal ya da uluslararası kuruluşlardır. Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 17

Bilim Araştırma Merkezleri 7. Avrupa&#;nın uzay araştırmaları ile ilgili çalışmalar yürü- Dünya&#;da birçok bilim araştırma merkezi vardır. ten bilim araştırma merkezi aşağıdakilerden hangisi- Buna göre, dir? I. Türkiye Atom Enerji Kurumu A) MEB B) ESA II. Amerikan Ulusal ve Uzay Dairesi C) TÜBİTAK D) TAEK III. Askeri Elektronik Sanayi E) NASA yukarıdaki kurumlardan hangileri bilim araştırma mer- Avrupa uzay araştırmaları ile Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ilgilenir. kezidir? Cevap B A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III TAEK, NASA ve ASELSAN bilim araştırma merkezidir Cevap E 8. Aşağıdaki davranışlardan hangisinde bilimsel araştır- malarda bilim etiği ilkesine uyulmamıştır? A) Kaynakların taraflı seçilmesi B) Araştırma sonuçlarıyla toplumu bilgilendirme C) Araştırma sonuçları araştırmayı yapanların tümünün isimleriyle yayınlanması Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi aşağıdaki- D) Araştırmada kullanılan yöntemler açık ve ayrıntılı bi- lerden hangisidir? çimde yazılmalıdır. A) NASA B) TAEK C) CERN E) Araştırmalarda yararlanılan kaynakların eksiksiz göste- D) TAI E) ASELSAN rilmesi Amerikan Ulusal ve Havacılık Dairesi NASA&#;dır. Cevap A Bilimin etiğinde kaynaklar tarafsız seçilmelidir. Cevap A Dünya&#;nın en büyük parçacık fiziği laboratuarı aşağıda- 9. Türkiye&#;de ki kurumlardan hangisinin himayesi altındadır? I. Nükleer güvenliği garanti altına almak A) NASA B) TAEK II. Nükleer konularda halkı bilgilendirmek C) Avrupa Uzay ajansı D) CERN III. Nükleer tehlikelere karşı korunma stratejileri belirlemek E) TÜBİTAK hangi kurumun görevleri arasındadır? Dünya&#;nın en büyük parçacık fiziği laboratuarı CERN himayesindedir. A) TAI B) CERN C) TAEK Cevap D D) ASELSAN E) TÜBİTAK Türkiye&#;de nükleer konularla ilgili kuruluş TAEK&#;tir. Cevap C 18 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. E 3. D 4. B 5. C 6. A 7. B 8. A 9. C E A D

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 09 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi kütle birimi olarak kullanılabi- 4. Kütle ile ilgili, lir? I. Eşit kollu terazi ile ölçülür. A) Mol B) Litre C) Metre II. SI daki birimi kg dır. D) Gram E) Kelvin III. Tüm maddeler için ortak bir özelliktir. Kütle birimi olarak yukarıda verilenlerden gram kullanılabilir. yargılarından hangileri doğrudur? Cevap D A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Kütle maddeler için ortak bir özellik olup SI daki birimi kg dır. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Cevap E 5. Aşağıdakilerden hangisi kütle birimi olarak kullanıla- maz? A) Gram B) Ton C) Mol 2. Kütle aşağıdakilerden hangisi ile ölçülür? D) Miligram E) Kilogram A) Baskül B) Mezura Mol madde miktarını sayı olarak belirtir. Gram, Ton, Kilogram, miligram C) Dereceli kap D) Eşit kollu terazi kütle birimi olabilir. Cevap C E) Dinamometre Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Cevap D 6. I. g II. 10 6 mg III. 10 –6 ton Yukarıdaki değerlerinden hangileri 1 kg&#;a eşittir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 1 kg = g = mg = 10–3 ton Cevap B 3. Aşağıda verilen, I. Özkütle, 7. Kütle ile ilgili, II. Kütle, I. Madde miktarının bir ölçüsüdür. III. Hacim II. Vektörel bir büyüklüktür. niceliklerinden hangileri maddenin ayırt edici özellikle- III. Temel bir büyüklüktür. rindendir? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve II E) II ve III D) I ve III E) II ve III Özkütle maddeden maddeye değişebilir, ancak kütle ve hacim tüm mad- deler için ortaktır. Cevap A Kütle madde miktarının bir ölçüsü olup temel ve skaler bir büyüklüktür. Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 19

Madde ve Özkütle 8. Boş bir kap sabit debili muslukla şekildeki gibi dolduruluyor. Kütle ile ilgili, I. Değişmeyen madde miktarıdır. II. Vektörel büyüklüktür. III. Birim olarak Newton kullanılabilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Buna göre, kap doluncaya kadar kaptaki sıvı kütlesinin D) I ve III E) I, II ve III zamana bağlı grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir? Kütle değişmeyen madde miktarıdır. Skaler büyüklük olup birmi kg dır. Cevap A A) Kütle B) Kütle C) Kütle Aşağıda verilen, 0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman I. 1 mg = 10 –3 g D) Kütle E) Kütle II. 1 kg = g III. 2 kg = 6 mg birim dönüşümlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I, II ve III C) I ve II 0 Zaman 0 Zaman D) I ve III E) Yalnız II Musluk sabit debili olduğundan sıvı kütlesi düzgün artar. Cevap C 1 mg = 10–3g 1 kg = g 2 kg = mg Cevap B 9. Bir X cisminin kütlesi şekildeki gibi Dünya&#;nın farklı yerlerin- de ölçülüyor. m3 X Dağ m2 X Kütle ile ilgili, m1 Ova I. Maddenin ortak özelliklerinden biridir. X Deniz II. Eylemsizliğin bir ölçüsüdür. Deniz Kenarı III. Eşit kollu terazi ile ölçülür. Buna göre, cismin farklı yerlerde ölçülen kütleleri m1, m2 ve m3 arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? yargılarından hangileri doğrudur? A) m1 = m2 = m3 B) m1 > m2 > m3 A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) m3 > m2 > m1 D) m1 = m2 > m3 D) I ve III E) I, II ve III E) m3 = m2 > m1 Eylemsizlik de kütle gibi ortak özellik olup cismin hareketini koruma du- rumudur. Kütlesi artan cismin hareketini değiştirmek zorlaşacağından Kütle değişmeyen madde miktarıdır. Evrenin her yerinde aynı değerdedir. eylemsizliği de artar. Cevap E Cevap A 20 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. D 3. A 4. E 5. C 6. B 7. D 8. C 9. A A B E

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 10 Testi 1. Hacim ile ilgili olarak, 4. Kenar uzunluğu 10 cm olan küp içine hacmi en büyük olan I. Cismin uzayda kapladığı yerdir. bir küre şekildeki gibi konuyor. II. SI için birimi litredir. III. Türetilmiş büyüklüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) I ve III Buna göre, küpün % kaçı boş kalır? (p = 3 alınız) Hacim, cismin uzayda kapladığı yerdir. Birimi (SI) m3 tür. Türetilmiş büyük- A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70 lüktür. Cevap E Küpün hacmi Vküp = 10 . 10 . 10 = cm3 En büyük hacme sahip kürenin yarıçapı r = 5 cm olmalıdır. VKüre = pr3 2. Aşağıda verilen, = I. Litre = cm3 II. Mol Buna göre küpün hacminin yarısı boştur. Cevap C III. Metreküp niceliklerinden hangileri hacim birimi olarak kullanıla- bilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Litre ve metreküp hacim birimi olarak kullanılabilir. Cevap D 5. Boyutları şekildeki gibi olan silindir ve prizmanın hacimleri eşittir. r = 2 cm 3. Şekil I deki gibi 75 cm3 seviyesine kadar su dolu cm3 hacimli kaba hacmi bilinmeyen bir cisim atıldığında Şekil II h = 5 cm c deki gibi 20 cm3 su taşıyor. cm3 75 cm3 a = 5 cm b = 2 cm su 20 cm3 su Buna göre, c uzunluğu kaç cm dir? (p = 3 alınız) A) 10 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 Şekil I Şekil II Vsilindir = Vprizma Buna göre, cismin hacmi kaç cm3 tür? pr2h = a.b.c A) 45 B) 40 C) 35 D) 25 E) 20 3⋅(2)2⋅5 = 5 ⋅ 2 ⋅ c Cismin hacmi taşma seviyesine kadar olan hacimle taşan hacmin toplamı 3⋅4⋅ 5= 5⋅2⋅c kadardır. c = 6 cm Cevap B Cisim 25 cm3 su yükseltmekte ve 20 cm3 taşırmaktadır. Cismin hacmi 45 cm3 dur. Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 21

Madde ve Özkütle 6. Bir boyacı duvarı boyadığında duvar 2 mm kalınlaşmakta- 9. Aşağıda verilen, dır. I. 1 m3 = cm3 Buna göre, boyacı 1 m3 boya ile en fazla kaç m2 duvar II. 3 litre = 3 dm3 boyayabilir? III. 0,62 dm3 = 62 cm3 A) 5 B) C) D) E) dönüşümlerinden hangileri doğrudur? 2mm = 0,m A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II x ⋅ 0,m = 1 m3 D) II ve III E) I, II ve III x = m2 Cevap E 1 m3 = dm3 = cm3 tür. Hacim hesabında as katlara geçilirken binle çarpılır. Üs katlara geçilirken bine bölünür. Dolayısıyla 0,62 dm3 = cm3 tür. Ayrıca 1 litre 1 dm3 e eşittir. Cevap B 7. Hacim için, I. Birimi m3 tür. II. Temel büyüklüktür. III. Değişmeyen madde miktarıdır. Kenar uzunluğu 8 cm olan tahta bir küp kesilerek kenarları 2 cm olan küpler yapılmak isteniyor. yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, en fazla kaç tane küçük küp elde edilebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 25 B) 36 C) 64 D) 81 E) D) II ve III E) I, II ve III 8cm.8cm.8cm 3 2cm.2cm.2cm = 4 = 64 Cevap C Hacim birimi m3 tür. Türetilmiş büyüklüktür. Cismin uzayda kapladığı yerdir. Cevap A Bir kitabın cildi 2 mm ve her bir yaprağı 0,4 mm kalınlığın- dadır. 8. Kenar uzunlukları 6 cm, 8 cm, 10 cm olan ağzı açık kap içe- Kitabın kalınlığı 15 cm olduğuna göre kitap kaç yaprak- risinde konulabilecek en büyük içi dolu metal küre konulup tır? kap su ile dolduruluyor. A) B) C) D) E) 10 cm Kitapta ön ve arka 2 cilt vardır. 15 cm = mm = 2 ⋅ 2 mm + x ⋅ 0,4 mm 8 cm 6 cm x = Cevap A Buna göre, kap kaç cm3 su alır? (p = 3 alınız) A) B) C) D) E) Küpe en fazla en kısa kenarını alacağı şekilde küre konulabilir. Bu nedenle Taban alanı 20 cm2 olan bir kap bir miktar su ile doludur. kürenin çapı 6 cm olmalıdır. Kaba yarıçapı r olan özdeş içi dolu metal kürelerden 5 4 tane atıldığında su seviyesi 1 cm yükseldiğine göre r Vküre = 3 pr3 yarıçapı kaç cm dir? (p = 3 alınız) 4 = 3 3 = cm3 A) 1 B) 1,25 C) 1,5 D) 1,75 E) 2 Vküp = 6 cm ⋅ 8 cm ⋅ 10 cm 4 5. pr3 = 20 . 1 = cm3 3 20r3 = 20 cm3 Vsu = cm3 – cm3 = cm3 Cevap D r = 1 cm Cevap A 22 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. D 3. A 4. C 5. B 6. E 7. A 8. D 9. B C A A

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 11 Testi 1. Aşağıda verilen, 5. Şekildeki kap sabit debili muslukla sabit sıcaklıkta su ile g/cm3 I. dolduruluyor. II. kg/m3 III. g/L birimlerinden hangileri özkütleyi tanımlamak için kulla- nılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Bir cismin kütlesinin hacmine aranı özkütleyi verir. Bu nedenle kütle biri- mini hacim birime oranı özkütlenin birimini verir. Cevap E Buna göre, kap içindeki suya ait, Kütle Hacim Özkütle 2. Aynı sıcaklıktaki zeytinyağı ve su silindirik kaba konuldu- ğunda şekildeki gibi durmaktadır. Zeytinyağı Zaman Zaman Zaman I II III Su grafiklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Sıvıların bu şekilde durması hangi niceliklerin farklı ol- masından kaynaklanır? D) II ve III E) I, II ve III A) Kütle B) Hacim C) Isı Musluk sabit debili olduğundan kütle ve hacim düzgün artar. Özkütle ise sabittir. Cevap C D) Renk E) Özkütle Zeytinyağının ve suyun özkütleleri farklı olduğundan zeytinyağı üstte du- rur. Cevap E 3. Aşağıda verilen, I. Hacim 6. Aynı sıcaklıktaki X ve Y sıvılarına ait kütle - hacim grafiği II. Özkütle şekildeki gibidir. III. Tanecikli yapı Kütle niceliklerinden hangileri maddeler için ayırt edici özel- X 4m liktir? Y 3m A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 2m m D) II ve III E) I, II ve III Hacim ve tanecikli yapı maddeler için ortak, özkütle ise ayrıt edici özelliktir. 0 V 2V 3V 4V Hacim Cevap B Buna göre, 4. Bir kabın kütlesi ve kap tamamen dolana kadar içine konu- I. X sıvısının özkütlesi daha büyüktür. lan sıvı kütlesinin hacmine bağlı değişimi verilmiştir. m II. Y sıvısının özkütlesi V dir. m(g) III. Hacimleri eşit olan Y sıvısının kütlesi, X&#;inkinden bü- yüktür. 70 yargılarından hangileri doğrudur? 20 V(cm3) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 0 10 20 D) II ve III E) I, II ve III Buna göre, sıvının özkütlesi kaç g/cm3 tür? 2m 3m A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2 dX = V dY = 4V Cismin kütlesi g, hacmi ise 20 cm3 dür. Aynı hacimde X sıvısının kütlesi daha büyük olur. Cevap A Hacim Özkütle = = 20 = 5 g/cm 3 olur. Cevap B Kütle 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 23

Madde ve Özkütle 7. Kenar uzunlukları a = 6 cm, b = 8 cm ve c = 10 cm olan bir Kenar uzunluğu 3 cm olan X küpü, yarıçapı 2 cm olan Y 3 kap özkütlesi 2 g/cm3 olan sıvı ile dolduruluyor. küresi ve yarıçapı 1 cm, yüksekliği 9 cm olan Z silindirinin Buna göre, kapta kaç g sıvı vardır? kütleleri eşittir. Z A) B) C) D) E) X Y 2 cm 9 cm V = 6 cm x 8 cm x 10 cm = cm3 m=d.V 3 2 3 cm = 2 . 3 cm3 cm Buna göre, X, Y ve Z cisimlerinin yapıldığı maddelerin = g Cevap D özkütleleri dX, dYve dZ arasındaki ilişki nedir? 8. Aynı sıcaklıkta özkütleleri 1 g/cm3 ve 4 g/cm3 olan sıvı- (p = 3 alırız) lar homojen olarak karıştırıldığında hacim kaybı yaşan- A) dX > dY > dZ B) dX = dY > dZ C) dY > dZ > dX madığına göre karışımın özkütlesi kaç g/cm3 olamaz? D) dX = dZ > dY E) dZ > dY = dZ A) 4 B) 3,8 C) 3 D) 2,4 E) 1,7 Cisimlerin hacimleri hesaplayalım. Karışımın özkütlesi, karışımdaki en küçük özkütleden büyük, en büyük öz- kütleden küçük olmak zorundadır. Cevap A V X = a 3 = 33 cm3 = 27 cm3 VY = 3.(2)3 = 32 cm3 9. Homojen bir sıvıya ait kütle hacim grafiği şekildeki gibidir. VZ = p.r2.h = 3(1)2. 9 = 27 cm3 Kütle (gram) dX = Buna göre dX = dZ > dY Cevap D 80 40 0 10 20 30 Hacim(cm3) Şekildeki boş bir kap sabit debili muslukla aynı sıcaklıktaki sıvı ile dolduruluyor. Buna göre sıvının özkütlesi kaç kg/m3 tür? Musluk A) B) C) 40 D) 4 E) 0,4 d = Cevap A X, Y ve Z sıvılarına ait kütle, hacim ve sıcaklık değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Sıvı Hacim Kütle Sıcaklık Kapta biriken sıvının özkütlesinin zamana bağlı değişi- X 2V 4m 3T mi aşağıdakilerden hangisidir? Y 3V 4m 3T A) B) C) Özkütle Özkütle Özkütle Z V m 2T Buna göre, I. X ve Z aynı cins sıvı olabilir. II. Sıvıların üçü de farklı cinstir. Zaman Zaman Zaman III. 3T sıcaklıkta özkütleler arasındaki ilişki dX > dY > dZ dir. D) Özkütle E) Özkütle yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III Zaman Zaman X ve Z sıvılarının tablodaki özkütleleri eşittir ancak sıcaklık değerleri farklı olduğundan aynı cins sıvı olamazlar. Özkütle sabit olup hacim ve kütleye bağlı değildir. Cevap C 3T sıcaklıkta dX > dY > dZ dir. Cevap E 24 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. E 3. B 4. B 5. C 6. A 7. D 8. A 9. A E D C

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 12 Testi 1. Aynı sıcaklıktaki K ve L sıvılarına ait kütle - hacim grafiği 4. Sıcaklığı sabit bir sıvıya ait; şekildeki gibidir. Özkütle Özkütle Özkütle Kütle K 4m 3m 0 0 0 2m Kütle Hacim Hacim m L I II III 0 V 2V 3V 4V Hacim grafiklerinden hangileri doğru olabilir? L sıvısının özkütlesi d olduğuna göre, K sıvısının özküt- A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III lesi kaç d&#;dir? D) II ve III E) I, II ve III 10 13 15 16 A) 3 B) 4 C) 4 D) 4 E) 3 Sabit sıcaklıkta hacim artsa da özkütle sabit kalır. Cevap B dL = = d dK = = 4 d Cevap C 5. Bir kap boşken kütlesi m yarısına kadar su ile doluyken küt- lesi 3m oluyor. 2. Özkütle ile ilgili, Buna göre, boş kap tamamen 2 g/cm3 özkütlesi sıvı ile I. Birim hacminin kütlesidir. doldurulursa kütlesi kaç m olur? (dsu = 1 g/cm3 alınız.) II. Ayırt edici bir özelliktir. A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7 III. SI daki birimi kg/m3 tür. Kabın hacmi V olsun yargılarından hangileri doğrudur? m + g/cm3 = 3 m V = 4 m A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II m + V . 2 = m + 2 . 4m D) I ve III E) I, II ve III = 9 m olur. Cevap C Özkütle birim hacimdeki kütle miktarı olup ayırtedici bir özelliktir. SI daki birimi kg/m3 tür. Cevap E 6. Sabit sıcaklık ve basınçtaki X ve Y cisimlerine ait kütle-ha- 3. Sabit sıcaklıktaki X cismine ait kütle - hacim grafiği şekildeki cim grafiği şekildeki gibidir. gibidir. Kütle Kütle (g) X 4m m 3m 2m m Y 25 0 V 2V 3V 4V Hacim Hacim (cm3) 0 10 40 d Buna göre, grafikteki m değeri kaç g dır? Buna göre, cisimlerin özkütleleri d X oranı kaçtır? Y 8 10 16 A) B) 90 C) 80 D) 70 E) 60 A) 3 B) 3 C) 3 D) 4 E) 3 dX = = 2, 5 g/cm3 dX = dY = 2,5 = m = g Cevap E Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 25

Madde ve Özkütle 7. Özkütlesi 5 g/cm3 olan bir madde kullanılarak içi boş bir Kenar uzunluğu r olan X küpü ile yarıçapı ve yüksekliği r küre yapılıyor. olan Y silindirinin özkütleleri sırayla 3d ve d dir. Kürenin özkütlesi 1 g/cm3 olduğuna göre içindeki boş- X Y r luğun hacminin tüm hacme oranı kaçtır? 3d r d r r 9 4 7 3 1 r A) 10 B) 5 C) 10 D) 5 E) 2 m Buna göre, cisimlerin kütleleri m X oranı kaçtır? (p = 3) Y 3 5 Kütle değişmediği için, A) 1 B) 2 C) 2 D) 2 E) 3 VX = r3 VY = p.r2.r = 3r3 (V - Vb)5 = V · 1 ⇒ Cevap B mX = VX . dX = r3. 3d = 3dr3 mY = VY . dY = 3r3 . d = 3dr3 8. Sabit sıcaklıkta K sıvısının kütlesi m, hacmi V iken özkütlesi Cevap A d dir. Buna göre, K sıvısının kütlesi 2m yapılırsa hacmi ve öz- X, Y, Z ve T sıvılarına ait kütle – hacim grafiği şekildeki gibidir. kütlesi için aşağıdakilerden hangisi doğru olur? Kütle X Hacim Özkütle Y A) 2V d Z 2 T B) 2V d C) V 2d Hacim D) V d 2 Durum Karışan Maddeler Karışım E) V d I X ve T Z 2 Hacim 2 katına, özkütle değişmez. Cevap B II Z ve T Y III X ve Z Y Buna göre tabloda verilen durumlardan hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 9. İçinde 47 cm3su bulunan taşırma kabına şekildeki gibi bir Karışımların özkütlesi karışımdaki özkütle değerleri arasındadır. Z, K ve T cisim bırakıldığından kaptan 17 cm3 su taşmaktadır. nin, Y ise X ve Z nin karışımı olabilir. Cevap D 50 Hacmi cm3 olan taşırma kabı Şekil I deki gibi 75 cm3 47 seviyesine kadar doludur. cm3 cm3 75 cm3 su 20 cm3 Cismin özkütlesi suyun özkütlesinden büyük olduğuna su göre, cismin hacmi kaç cm3 tür? (Cisim tamamen suya Şekil I Şekil II batmaktadır.) Kaba kütlesi 63 g olan içi dolu özdeş kürelerden 3 tane atıl- A) 20 B) 24 C) 60 D) 64 E) 67 dığında kaptan Şekil II deki gibi 20 cm3 sıvı taşıyor. Cisim battığı için kendi hacmi kadar su yerdeğiştirir. Buna göre, kürelerin özkütlesi kaç g/cm3 tür? A) 35 B) 4 C) 4,2 D) 4,9 E) 5,6 Vcisim = 3 + 17 = 20 cm3 Kürelerin hacmi 3V = 25 cm3 + 20 cm3 Cevap A V = 15 cm3 m=d.V 63 = d . 15 d = 4,2 g/cm3 Cevap C 26 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. E 3. A 4. B 5. C 6. E 7. B 8. B 9. A A D C

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 13 Testi 1. Aşağıda verilen, 5. Bir kap boşken gram, özkütlesi 3 g/cm3 sıvı ile doluy- I. Kütle madde miktarının ölçüsüdür. ken gram geliyor. II. Hacim cismin kapladığı yerdir. Buna göre, kabın hacmi kaç cm3 tür? III. Özkütle kütlenin hacme oranıdır. A) 45 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 yargılarından hangileri doğrudur? V = = 45 cm3 Cevap A A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. Aynı sıcaklık ve basınçtaki X, Y ve Z maddelerinin kütle ve Kütle madde miktarının bir ölçüsü, hacim cismin uzayda kapladığı yer ve hacimleri arasındaki ilişkiyi gösteren grafikler şekildeki gibidir. kütlenin hacme oranı özkütledir. Cevap E Kütle Hacim Kütle 2. Sabit sıcaklıktaki bir sıvıya ait kütle - hacim grafiği şekildeki X Y Z gibidir. Kütle (g) α 2β γ 2α β γ 2m Hacim Kütle Hacim X Buna göre, I. Z&#;nin özkütlesi en büyüktür. 0 V 3V Hacim II. X ve Y aynı madde olabilir. Buna göre grafikteki X değeri aşağıdakilerden hangisidir? III. Y&#;nin özkütlesi, Z&#;nin özkütlesinden küçüktür. m 2m 4m 5m A) 3 B) 3 C) m D) 3 E) 3 yargılarından hangileri doğrudur? d = X = Cevap B A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III 3. Bir dereceli kap Şekil I deki gibi 50 cm3 seviyesine kadar D) II ve III E) I, II ve III doludur. Kütle Kütle Kütle X Z Y 75 cm3 30° 60° 45° 50 cm3 60° 30° 45° 0 Hacim 0 Hacim 0 Hacim Buradan dX > dZ > dY dir. Yalnız III doğrudur. Cevap B Şekil I Şekil II Sıvının içine özkütlesi d = 4 g/cm3 olan bir cisim atıldığında 7. Yarıçapları ve uzunlukları şekilde gösterilen içi dolu X ve Y sıvı seviyesi Şekil II deki gibi 75 cm3 oluyor. silindirlerinin kütleleri eşittir. Buna göre, X cismin kütlesi kaç g dır? r A) B) 80 C) 75 D) 50 E) 25 2r Cisim 25 cm3 sıvı yer değiştirmektedir. X 2h Y h mx = Vx . dx = 25 cm3 .= g Cevap A 4. Bir yüzme havuzunun kenar uzunlukları 3m, 4m ve 5m dir. d Buna göre, cisimlerin özkütleleri d X oranı kaçtır? Havuz su ile doldurulduğunda havuzda toplam kaç kg Y su olur? (dsu = 1 g/cm3) 1 1 A) 4 B) 2 C) 1 D) 2 E) 4 A) B) C) VX = p.r2. 2h VY = 4p.r2.h D) E) mX = VX . dX mY = V Y . d Y Vhavuz = 3m . 4m . 5m = 60 cm3 m = p.r2. 2h . dX m = 4p.r2 . h . dY dsu = 1 g/cm3 = kg/m3 dX = dY = m = V . d = 60m3 . = 2 Cevap D = kg Cevap C 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 27

Madde ve Özkütle 8. Sabit sıcaklıktaki K ve L sıvılarına ait özkütle - hacim grafiği Aynı sıcaklıktaki X, Y, Z ve T sıvıları kap içinde şekildeki gibi şekildeki gibidir. durmaktadır. Özkütle 2d K X T T Y Z X d L Buna göre, sıvıların özkütleleri ile ilgili, 0 Hacim I. dX > dZ K ve L sıvılarının eşit hacimdeki kütleleri sırasıyla mK m II. dZ > dY ve mY olduğuna göre, mK oranı kaçtır? III. dT > dY L 1 1 3 yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır? A) 4 B) 2 C) 1 D) 2 E) 2 mK = 2V . d m A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II mL = d . V ⇒ mK = 2 olur. Cevap E L D) II ve III E) I, II ve III Şekle göre, dY > dX > dT ve dZ > dT dir. Buna göre, dX > dZ olabilir. dZ > dY olabilir. dT > dY olamaz. Cevap B 9. Kenar uzunluğu 2 cm olan içi dolu bir küp özktülesi 5 g/cm3 olan maddeden yapılmıştır. Buna göre, küpün kütlesi kaç gramdır? A) 10 B) 20 C) 35 D) 40 D) 45 Hacimleri eşit ve birbirlerine karışmayan aynı sıcaklıktaki K, V= 23 =8 cm3 m = d · V = 8 · 5 = 40 g Cevap D L, M sıvıları aynı kapta denge durumları şekildeki gibidir. L sıvısı M sıvısı K sıvısı Yarıçapı 4 cm olan içi dolu bir küre eritilirse yarıçapı 1 K, L, M sıvılarının kütleleri sırasıyla mK, mL ve mM oldu- cm olan içi dolu kaç küre elde edilir? ğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) 1 B) 4 C) 16 D) 32 E) 64 A) mK > mL > mM B) mM > mK > mL C) mK > mM > mL buradan n = 64 çıkar. Cevap E D) mK = mL = mM E) mM > mL > mK Hacimleri eşit ve dK > dM > dL olduğu için mK > mM > mL Cevap C 28 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. B 3. A 4. C 5. A 6. B 7. D 8. E 9. D E B C

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 14 Testi 1. Bir kenarının uzunluğu a = 5 cm olan bir küpün kütlesi 4. Şekildeki boş kap sabit sıcaklıkta sabit debili musluk ile ta- g dır. mamen dolduruluyor. Buna göre, küpün özkütlesi kaç kg / m3 tür? A) 6 B) C) D) E) Vküp = a3 = 53 = cm3 = kg/m3 Cevap C Buna göre kaptaki sıvıya ait özkütle - zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) C) Özkütle Özkütle Özkütle 2. Bir metal para eritilerek sıvı hale getiriliyor. Buna göre metalin, I. hacim Zaman Zaman Zaman II. kütle D) E) III. özkütle Özkütle Özkütle niceliklerinden hangileri değişir? A) Yalnız I B) I ve III C) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III Zaman Zaman Metal para eritilip sıvı hâle getirildiğinde kütlesi değişmez, hacmi ve öz- Sıcaklık sabit olduğundan özkütle sabittir. Cevap E kütlesi değişir. Cevap B 5. Yarıçapı rs = 2 cm, yüksekliği h = 5 cm olan silindir dx özküt- leli sıvı ile yarıçapı rK = 3 cm olan küre ise dY özkütleli sıvı ile dolduruluyor. r=2cm 3. Aynı sıcaklıktaki X ve Y sıvıları kap içinde şekildeki gibi X 5cm r=3cm dengededir. d Kaplardaki sıvıların kütleleri eşit olduğuna göre d X X Y oranı kaçtır? Y A) 2,2 B) 2 C) 1,8 D) 1,6 E) 1,4 VX . d X = V Y . d Y Buna göre, funduszeue.info = funduszeue.info I. X sıvısının özkütlesi, Y ninkinden küçüktür. p.(2)dX = p.(3)funduszeue.info II. Y sıvısının kütlesi, X&#;inkinden büyüktür. Cevap C III. X sıvısının hacmi, Y ninkinden büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 6. Kenar uzunlukları 8 cm, 10 cm ve 25 cm olan bir kutu kaç litre su alır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 2 B) 4 C) 20 D) 40 E) D) I ve II E) II ve III V = 8 cm x 10 cm x 25 cm = cm3 Sıvıların şekline bakarak yalnızca Y sıvısının özkütlesinin X sıvısının içinden büyük olduğu söylenebilir. Cevap A = 2 dm3 = 2 lt Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 29

Madde ve Özkütle 7. Aynı sıcaklıktaki K ve L sıvılarının kütle - hacim grafiği şekil- Sabit sıcaklıktaki bir sıvıya ait kütle - hacim grafiği şekildeki deki gibidir. gibidir. Kütle (g) Kütle (g) K 40 90 L 30 20 X 10 Hacim(cm3) 0 0 10 X 5 10 15 20 Hacim(cm3) d Buna göre X değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir? Buna göre, sıvıların özkütleleri dX oranı kaçtır? L A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 45 3 4 16 8 A) 4 B) 3 C) 1 D) 9 E) 9 g/cm3 x2 = x = 30 olur. Cevap D g/cm3 Cevap D Kuyumculukta özkütlesi 19 g/cm3 olan altın ile özkütlesi 9 g/cm3 olan bakır karıştırılarak bazı eşyalar üretilir. 8. Bir sıvının özkütlesi 1,5 g/cm3 tür. Altın bakırdan pahalı olduğuna göre, Buna göre sıvının özkütlesi g / m3 cinsinden aşağıdaki- I. 10 cm3 lük bir altın eşyanın kütlesi g dan küçükse lerden hangisine eşit olur? altına bakır karıştırılmıştır. A) 6 B) 1, 6 C) 1, II. Altına bakır karıştırıldıkça özkütle azalır. D) 1, E) 1,5 III. Özkütle azaldıkça eşyanın değeri düşer. yargılarından hangileri doğrudur? d = 1,5= 1, g/m3 olur. Cevap B A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Altın bakıra göre pahalı bir elementtir. Eğer 10 cm3 eşyanın içine bakır katılmışsa kütlesi g&#;dan az olur. Karışımın özkütlesi azalır fiyatı düşer. Cevap E 9. Aynı sıcaklıktaki X, Y ve Z sıvılarına ait kütle hacim grafiği verilmiştir. Gemiler günümüzde metal kullanılarak yapılır. Normalde Kütle (g) metaller suda batarken gemiler yüzebilir. X Bu olay, Y I. Geminin içinde fazlaca boşluk olması nedeniyle özküt- Z lesinin azalması II. Gemilerin belirli bir kütlenin altında olması Hacim(cm3) 0 III. Özkütlesi küçük olan cisimlerin özkütlesi büyük olan ci- simlere göre suda daha az batması Y sıvısının özkütlesi 1 g/cm3 olduğuna göre X sıvısının özkütlesinin, Z sıvısının özkütlesine oranı aşağıdakiler- durumlarından hangileri ile açıklanabilir? den hangisi olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 1 1 1 A) 3 B) 1 C) 2 D) 3 D) 4 D) I ve III E) II ve III dX > 1, dZ < 1 olduğu için dX / dZ oranı 3 olabilir. Cevap A Gemilerin kütlesi ve metalden yapıldığı için özkütlesi büyüktür. Ancak içinde boşluk olduğu için özkütlesi azalır. Özkütlesi küçük olan üstte kalır. Cevap D 30 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. B 3. A 4. E 5. C 6. A 7. D 8. B 9. A D E D

Konu Madde ve Özkütle 2. Ünite Kavrama 15 Testi 1. Kenar uzunlukları şekildeki gibi olan X ve Y cisimlerinin küt- 4. Özkütlesi 3 g/cm3 olan cisimden yarıçapı 2 cm olan küre leleri eşittir. şeklinde bir kısım çıkarılıp yerine sıvı doldurulduğunda cis- X min kütlesi 64 gram azalıyor. Y Buna göre, sıvının özkütlesi kaç g/cm3&#;tür? (p = 3 alınız) 3a A) 2,4 B) 2 C) 1,6 D) 1 E) 0,8 5a VKüre = .p.r3 = . 3 . (2)3 = 32 cm3 4a m = (d – ds).V 3a 64 = (3 – ds) . 32 d Buna göre, X ve Y cisimlerinin özkütleleri d X oranı kaç- ds = 1 g/cm3 Cevap D Y tır? (p = 3 alınız) 9 12 9 8 6 A) 4 B) 5 C) 5 D) 5 E) 5 mX = mY funduszeue.info = funduszeue.info 5a . 3a . 4a . dX = p.(3a)3 dX . 60a3 = dY . a3 Cevap C 5. Melih X, Y ve Z maddelerinin kütle – hacim grafiklerini çiziyor. Kütle Kütle Kütle 2. Kütle (g) Z X 40 X Y Y 30 Hacim Hacim Hacim Buna göre, Melih X, Y ve Z maddelerinden hangilerinin 0 20 V Hacim(cm3) grafiğini kesinlikle yanlış çizmiştir? Kütle – hacim grafiği verilen X ve Y maddelerinin özküt- A) Yalnız Y B) Yalnız Z C) X ve Y leleri arasında dX = 2dY ilişkisi olduğuna göre, V hacmi- nin değeri kaçtır? D) X ve Z E) X, Y ve Z X maddesi için kütle ve hacim orantılı olarak artmaktadır. Y için hacim A) 50 B) 40 C) 35 D) 30 E) 20 artarken kütle sabittir, ısıtılan bir cisme ait olabilir. Ancak Z maddesi için hacim sıfırken kütle olması imkansızdır. Cevap B dX = 2dY ⇒ dY = 1 g/cm3 g/cm3 V = 30 cm3 Cevap D 3. Suda çözünmeyen g kütleli K cismi Şekil I deki kaba 6. Bir öğrenci yolda yürürken bir anahtar buluyor. Bu anahtar bırakıldığında cisim Şekil II deki gibi dengeye geldiğinde ile ilgili bazı gözlemler yaptıktan sonra "Bu anahtar saf gü- kaptan 40 cm3 su taşmaktadır. müşten yapılmıştır." hipotezini ortaya atıyor. K Buna göre, hipotezin desteklenmesinde veya çürütül- mesinde, anahtara ait niceliklerden hangisinin kullanıl- Su ması tek başına yeterlidir? 40 cm3 A) Ağırlığı B) Özkütlesi C) Hacmi Şekil I Şekil II D) Kütlesi E) Sıcaklığı g Buna göre, K cisminin özkütlesi kaç tür? cm3 Soruda madde için ayırt edici olan özellik sorulmuştur. Özkütle ayırt edici A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 özelliktir. Cevap B Vciaim = 40 cm3 Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 31

Madde ve Özkütle 7. Sabit debi ile su akıtan musluktan düşey kesiti şekildeki Şekildeki kap boşken m gram tamamen su ile dolduğunda olan boş olan kap dolduruluyor. 3m kütleye sahip oluyor. su m 3m Kap özkütlesi 3 g/cm3 olan sıvı ile yarısına kadar doldu- Buna göre, kaptaki sıvı yüksekliğinin zamana bağlı de- rulduğunda kaç m kütleye sahip olur? (dsu = 1 g/cm3) ğişim grafiği aşağıdakilerden hangisidir? A) Yükseklik B) Yükseklik C) Yükseklik A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 g = 3m cm 3 m+V.1 V = 2m. g cm 3 V g 2m cm 3 [ [ d m + 2 .3 3 = m + [ . d . 3 = 4 m Cevap A cm 2 cm [ Akış hızı sabit olan M musluğu açılarak küre şeklinde kap 0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman sıvı ile dolduruluyor. D) Yükseklik E) Yükseklik M 0 Zaman 0 Zaman Yükseklik Cevap C Buna göre, küre içindeki sıvıya ait, II Yükseklik Hacim Özkütle I O Zaman 8. Bir kap boşken gram, özkütlesi 2 g/cm3 olan sıvı ile Zaman Zaman Zaman doluyken gram geliyor. I II III Buna göre, kabın hacmi kaç cm3 tür? grafiklerinden hangileri çizilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 45 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 D) I ve II E) I, II ve III mKap + V . dSıvı = m Toplam g + V . 2= g Kütle ve hacim düzgün artarken özkütle sabit kalır. Yükseklik ise önce aza- larak artan, sonra artışı artan şekildedir. Cevap E V = 60 cm3 Cevap C Şekil I deki eşit bölmeli kapta bulunan 3m kütleli 2d özkütleli sıvı içine özkütlesi 3d olan X cismi atıldığında kaptaki sıvı 9. Özkütlesi 5 g/cm3 olan metalden yapılmış içi boş bir kürenin düzeyi Şekil II&#;deki gibi oluyor. hacmi 80 cm3 tür. Kürenin kütlesi gram olduğuna göre, kürenin için- deki boşluk toplam hacmin % kaçıdır? A) 15 B) 20 C) 24 D) 25 E) 30 X Kütlesi g ise metal kısmın hacmi Şekil - I Şekil - II m = d . V ⇒ = 5 . V Buna göre, X cisminin kütlesi kaç m dir? V = 56 cm3 A) 1,6 B) 1,8 C) 2 D) 2,2 E) 2,4 Bu nedenle toplam hacimin 24 cm3 ü boştur. 3m = 5V . 2d ⇒ m = VX = 2V dX = 3d = %30 u boştur. Cevap E mX = 6 dV ⇒ mX = 1,8 m Cevap B 32 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. D 3. D 4. D 5. B 6. B 7. C 8. C 9. E A E B

Konu Dayanıklılık 2. Ünite Kavrama 16 Testi 1. Aynı kalınlıktaki demirden yapılmış düzgün X ve Y silindirle- 4. Orhan aldığı topun, çevresini , hacmini ise V ölçüyor. rinin kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları DX ve DY olur. Orhan topu şişirip çevresini 2 yaparsa topun hacmi kaç V olur? 3h A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9 2h Çevre iki katına çıkarsa yarıçap iki katına çıkar. Böylece hacim 8 kat olur. X Y Cevap D DX Buna göre, oranı kaçtır? DY 9 3 4 2 A) B) C) D) 1 E) 4 2 3 3 Silindirlerin kendi ağırlıklarına göre dayanıklılıkları kesit alani 1 = Bu nedenle yanıt E dir. Cevap E hacim yükseklik 5. Bir küpün kesit alanı A, hacmi V&#;dir. Küpün tüm kenarları 2 katına çıkarılırsa kesit alanı ve hacmi nasıl değişir? Kesit alanı Hacim A) 4A 8V 2. Dayanıklılık, maddenin, B) 4A 2V I. Cinsi C) 4A 4V II. Fiziksel hali D) 2A 8V E) 2A 2V III. Boyutları niceliklerinden hangilerine bağlıdır? Küpün kenarı a ise Kesit Alanı = a2 Hacim = a3 Eğer iki kat yapılırsa Kesit Alanı = 4a2 Hacim = 8a3 olur. Cevap A A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Dayanıklılık maddenin cinsi, boyutları ve fiziksel hâline bağlıdır. Cevap E 6. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan aynı maddeden yapılmış K ve L cisimleri verilmiştir. K 3. Yarıçapı r olan bir kürenin en büyük kesit alanı A, hacmi ise L V dir. Kürenin yarıçapı 2r yapılırsa hacmi ve en büyük kesit alanı için aşağıdakilerden hangisi doğru olur? Kesit alanı Hacim Buna göre, A) 2A 4V l. hacimleri B) 2A 8V ll. kütleleri C) 4A 8V lll. kendi ağırlıklarına karşı gösterdiği direnç D) 4A 4V niceliklerinden hangileri her iki cisim için kesinlikle E) A 8V farklıdır? Yarıçapı iki katına çıkartılırsa kesit alanı 4 katına, hacim ise 8 katına çıkar. A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll Cevap C D) ll ve lll E) l ve ll 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 33

Dayanıklılık 7. Tahtadan yapılan bir silindirin dayanıklılığı D&#;dir. Hacmi 60 cm3 olan bir silindirin yüksekliği h = 5 cm dir. Aynı tahtadan kesit alanını değiştirilmeden üçte bir ora- Yarıçapı silindirinkine eşit bir kürenin kesit alanı ve nında yeni bir silindir yapılırsa dayanıklılığı kaç D olur? hacmi hangi seçenekte doğru verilmiştir? (p = 3 alınız) 1 1 A) 9 B) 3 C) 1 D) 3 E) 9 Kesit alanı (cm2) Hacim (cm3) 3r A) 12 32 B) 4 32 C) 2 32 X 3h D= D) 12 64 E) 4 64 r V = p.r2.h 60 = 3.r r2 = 4 r=2 h D&#; = Cevap D Kesit alanı = p.r2 = 12 cm2 Hacim = .p.r3 = 32 cm3 Cevap A kesit alanı 8. Boyutları verilen X küpünün ve Y silindirinin hacim oranı sırasıyla D1 ve D2 dır. a Aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z prizmaları şekildeki gibidir. X Y Z 2a h = 3a 2a 2a 4a X Y D Buna göre, D1 oranı kaçtır? (p = 3 alırız) 2a 2a 2a 2 3a a 2a 3 2 1 Prizmaların dayanıklılıkları DX, DY ve DZ olduğuna göre A) 2 B) 2 C) 1 D) 3 E) 2 bu dayanıklılıklar arasındaki ilişki nedir? Kesit alanı 1 Düzgün geometrik şekillerin oran tir. A) DX > DY > DZ B) DX = DY = DZ Hacim yükseklik 1 1 A1 3 C) DY > DZ > DX D) DX > DZ > DY A1 = , A = olur. = olur. Cevap B 2a 2 3a A2 2 E) DZ = DX > DY Kesit alanı Aynı maddeden yapılan prizmaların oranları ve dolayısıyla 9. Yarıçapı r olan K küresi ve yarıçapı r uzunluğu 3r olan L dayanıklılıkları eşittir. Hacim Kesit alanı silindirinin oranları sırayla DK ve DL dir. Cevap B Hacim r 3r r Yarıçapı 6 cm, yüksekliği 54 cm olan metal bir silindirin Kesit alanı oranı D&#;dir. K L Hacim Kesit alanı D Silindir eritilerek küp haline getirilirse kaç Hacim Buna göre DK oranı kaçtır? (p = 3 alnız) D olur? (π = 3 alnız) L 1 1 3 3 4 9 9 16 A) 9 B) 3 C) 1 D) E) 3 A) 2 B) 3 C) 4 D) 8 E) 9 2 VS = VK AK = = AL = = 3 . 6 . 6 = a3 a = 18 cm Cevap C Cevap E 34 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. E 3. C 4. D 5. A 6. C 7. D 8. B 9. C A B E

Konu Dayanıklılık 2. Ünite Kavrama 17 Testi 1. Yarıçapı r olan bir küre ile ilgili, 4. Aynı maddeden yapılmış K ve L silindirlerinin yarıçapları ve I. Kesit alanı pr 2 dir. yükseklikleri şekildeki gibidir. 4 3 r II. Hacmi 3 pr tür. Kesit alanı p r III. oranı dir. Hacim r 3h yargılarından hangileri doğrudur? 2h L K A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III K silindirinin kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı D ise L si- Kesit Alanı = pr2 lindirinin kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı kaç D dir? Hacim = pr3 1 1 2 3 A) B) C) D) 1 E) Kesit alanı 4 3 3 2 = = Cevap C Hacim Kesit alanı Silindirlerin yarıçapları eşit aynı maddeden yapıldıkları için Hacim Oranına bakmamız yeterlidir. K için; L için 2. Bir cismin yoğunluğu değişmeden boyutları 4 katına çıkarılırsa dayanıklılığı nasıl değişir? olur. Cevap C 1 A) 16 sına düşer. 5. Tahtadan yapılmış bir masanın daha dayanıklı olması için; 1 I. Masanın bacaklarını kalınlaştırmak B) 4 üne düşer. C) Değişmez. II. Üzerine ağırlık koymak D) 4 katına çıkar. III. Masanın ayaklarını kısaltmak E) 16 katına çıkar. işlemlerinden hangisi tek başına yapılabilir? Boyutlar dört katına çıkarsa dayanıklılık dörtte birine düşer. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Cevap B D) I ve III E) II ve III Dayanıklılık masayı taşıyan bacakları daha kalın yapmak ve masanın ayaklarını kısaltmak gerekir. Cevap D 3. İçi dolu düzgün bir silindirin kendi ağırlığına karşı gösterdiği direnç (D), silindirinin yüksekliği h dir. 6. Kenar uzunlukları a olan küp ile yarıçapı a olan küre Buna göre, silindirin D - h grafiği aşağıdakilerden han- için, gisidir? I. Küpün hacmi daha büyüktür. A) D B) D C) D II. Dayanıklılıkları eşittir. III. Kürenin kesit alanı daha büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II h h h D) I ve III E) I, II ve III D) D E) D Küp Küre Hacim = a3 Hacim = pa3 Kesit alanı = a2 Kesit alanı = pa3 h h Dayanıklılıklar için kesin birşey söylenemez. Maddenin cinsi bilinmiyor. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 35

Dayanıklılık 7. Aynı maddeden yapılmış K, L ve M cisimleri şekildeki gibidir. Dayanıklılıkla ilgili olarak, r r I. Maddeler için ayırt edici özelliktir. r II. Cisimlerin üzerlerine uygulanan kuvvete karşı gösterdi- 2r r 2r ği dirençtir. III. Cismin boyutlarına bağlıdır. yargılarından hangileri doğrudur? X Y Z A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Cisimlerin kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları DX, DY ve DZ olduğuna göre, dayanıklılıklar arasındaki ilişki D) II ve III E) I, II ve III nedir? Dayanıklılık maddeler için ayırt edici özellik, uygulanan kuvvete karşı gös- terilen zorluk ve cismin boyutuna bağlıdır. Cevap E A) DY > DX = DZ B) DX = DY > DZ C) DZ > DX = DY D) DY = DZ > DX Şekildeki dikdörtgenler prizması biçimindeki tahta blok K E) DX > DY = DZ yüzeyi üzerine konduğunda kendi ağırlığına karşı dayanık- lılığı D1 , L yüzeyi üzerine konduğunda ise D2 oluyor. DX = DY = DZ = K Bu nedenle DY > DX = DZ Cevap A 3a L 8. Küp şeklindeki bir hamur bozularak küre haline getiril- a diğinde; 2a D1 I. Dayanıklılığı Buna göre, oranı kaçtır? D2 II. Kesit alanı 1 A) B) 2 C) 1 D) 2 E) 3 III. Hacim 3 3 değerlerinden hangileri büyür? D1 = D2 = ⇒ Cevap A A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Dayanıklılık cisimlerin üzerilerine uygulanan kuvvete karşı D) II ve III E) I, II ve III gösterdiği dirençtir. Cisimlerin hacimleri eşittir. a3 = πr3 olduğundan yarıçap kenar uzunluktan büyük olur. (r > a) Küpün kesit alanı a2, kümenin kesit alanı ise πr2 olduğu için kürenin kesit alanı daha büyük olur. Kesit alanı Dayanıklılık olduğuna için kürenin dayanıklılığı daha büyük- Hacim tür. Cevap A Şekildeki silindirin dayanıklılığını arttırmak için, I. yarıçapını artırmak, Kesit alanı II. yüksekliğini azaltmak, 9. Kenar uzunluğu 4 cm olan bir küpün oranı Hacim III. yüksekliğini arttırmak kaç cm–1 dir? 1 1 1 1 işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) 1 B) C) D) E) 2 4 8 16 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Kesit alanı = cm–1 olur. D) II ve III E) I ve II Hacim Kenar uzunluğu 4 cm olduğu için bu oran olur. Cevap C Silindirin dayanıklılığı kesit alanı ile doğru yükseklikle ters orantılı olduğu için I ve II nolu yargıdaki işlemler yapılmalıdır. Cevap E 36 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. B 3. D 4. C 5. D 6. B 7. A 8. A 9. C E A E

Konu Yapışma ve Birbirini Tutma 2. Ünite Kavrama 18 Testi 1. Adezyon kuvveti, 4. Aşağıda verilen, I. Sıvının cinsine I. Suyun yaprak üzerinde küre şeklinde durması kohez- II. Sıvının sıcaklığına yon sonucudur. III. Sıvının miktarına II. Yağmur damlasının cama yapışmasında adezyon etki- lidir. niceliklerinden hangilerine bağlıdır? III. Aynı cins moleküller arasındaki etkiye adezyon denir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Adezyon kuvveti sıvının miktarına bağlı değildir. Adezyon sıvının cinsine ve sıcaklığına bağlıdır. D) II ve III E) I, II ve III Cevap B Su damlasının küre şeklinde durması kohezyon sonucudur. Kohezyon aynı tür moleküller arasındaki etkileşimin adıdır. Yağmur damlasının cama ya- 2. Aynı ortamda aynı miktardaki su ve bal özdeş kaplara ko- pışmasında adezyon etkilidir. Cevap C nuluyor. Kaplar şekildeki gibi çevrildiğinde balın suya göre çok daha geç döküldüğü görülüyor. 5. Sıvılarla ilgili, I. Belirli bir şekilleri yoktur. II. Molekülleri bir arada tutan kuvvete adezyon kuvveti de- Su Bal nir. III. Birbirleriyle her oranda homojen karışırlar. yargılarından hangileri doğrudur? Bu olay su ve balın hangi özelliklerinin farklı olmasın- dan kaynaklanır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Özkütle B) Kütle C) Renk D) II ve III E) I, II ve III D) Akışkanlık E) Sıcaklık Sıvıların belirli şekilleri yoktur. Molekülleri arasındaki kuvvette kohezyon denir. Birbirleriyle karışmayabilirler. Cevap A Sıvıların geç akması akışkanlıkla ilgilidir. Cevap D 3. Özdeş cam tüplere konulan X ve Y sıvıları, tüp içinde şekil- deki gibi durmaktadır. 6. Maddelerin cinsi ve bazı sıcaklık değerleri çizelgede veril- miştir. X Y Madde Cinsi Sıcaklık (°C) X Civa 20 Y Su 30 Buna göre, I. X sıvısı su olabilir. Z Alkol 10 II. Y sıvısı cıva olabilir. T Civa 40 III. X sıvısı camı ıslatmaz. Kohezyon kuvvetinin sıcaklıkla ilişkisini araştırmak is- yargılarından hangileri doğrudur? teyen bir öğrenci hangi maddeleri karşılaştırmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) X ve Y B) X ve Z C) Y ve Z D) II ve III E) I, II ve III D) X ve T E) Z ve T X sıvısı : Adezyon < Kohezyon Kohezyon kuvvetini karşılaştırmak için maddeler aynı cins ve farklı sıcak- lıklardan olmalıdır. Y sıvısı : Adezyon > Kohezyon X civa, Y su olabilir, X camı ıslatmaz. Cevap B Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 37

Yapışma ve Birbirini Tutma 7. Aynı hacimdeki X, Y ve Z sıvılarından alınıp bir bez parçası Civanın adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden kü- üzerine konuluyor. çük ve suyun adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetin- Sıvıların bez üzerindeki görünümünü, den büyük olduğu cam kap içerisine cıva ve su sıra- sıyla konduğunda sıvıların görüntüsü aşağıdakilerden X Y hangisi gibi olur? Z A) B) C) Su Su Su şeklinde olduğuna göre, sıvıların kohezyon kuvvetleri- Civa Civa Civa nin büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? D) E) A) X = Y = Z B) X > Y > Z C) Y > X > Z Su Su D) Y > X = Z E) X > Z > Y Civa Civa Kohezyon kuvveti fazla olan sıvı küresel şeklini daha fazla korur. Cevap C Cıva camda dışa su ise içe doğru eğilmiş durmalıdır. 8. Cam Cevap B Sıvı I. Sıvının yüzeyi ıslatması. Cama yapışık şekilde duran sıvının bu şekilde durma- II. Kılcal boruda sıvı yükselmesi. sında, III. Suyun kılcal boruda içe doğru kavisli konum alması. I. Adezyon Yukarıdaki olayların hangilerinde adezyon kuvveti ko- II. Kohezyon hezyon kuvvetinden daha büyüktür? III. Dayanıklılık A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II olaylarından hangileri etkilidir? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyükse sıvı yüzeyi ıslatır. Ayrıca D) II ve III E) I, II ve III sıvı içe bombeli durur ve ince borularda yükselir. Sıvının cama yapışık kalmasında adezyon kuvveti etkilidir. Cevap A Cevap E 9. İki cam yüzey arasına az miktar su damlatılıp camlar yapış- tırılıyor. Alt cama bağlı çengele çok hafif yükler asıldığında belli bir değerden sonra camlar birbirinden ayrılıyor. Cam Çengel Cam tüpte şekildeki gibi duran sıvı için, Yük I. Kohezyon adezyondan büyüktür. Camların daha fazla yük taşıyabilmesi için, II. Isıtılırsa sıvı daha kavisli durur. I. farklı sıvı kullanmak III. Camı ıslatmayan sıvıdır. II. yüzey alanı daha büyük cam kullanmak yargılarından hangileri doğrudur? III. deneyi daha sıcak ortamda tekrar yapmak A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II işlemlerinden hangisi tek başına yapılabilir? D) I ve III E) II ve III A) I, II ve III B) Yalnız III C) I ve II Sıvının kohezyon kuvveti adezyon kuvvetinden büyüktür. Bu nedenle sıvı D) II ve III E) Yalnız I camı ıslatmaz. Isıtılırsa kohezyon azalır dolayısıyla kavis azalır. Cam arasındaki sıvının adezyon kuvveti sonucu yük taşınır. Farklı sıvı kul- Cevap D lanmak, daha fazla yüzey alanı olduğunda ağırlık artacağından yük mik- tarı artmaz. Sıcaklıkla adezyon kuvveti azalır. Cevap E 38 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. D 3. B 4. C 5. A 6. D 7. C 8. A 9. E B E D

Konu Yapışma ve Birbirini Tutma 2. Ünite Kavrama 19 Testi 1. Göz lensinin göz merceğine yapışması aşağıdakilerden 4. Su yüzeyine dokundurulan kağıt parçası ıslanıyor. hangisine örnektir? Kağıt parçasının ıslanma şartı, A) Dayanıklılık B) Kılcallık I. Adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden büyük ol- C) Adezyon kuvveti D) Kohezyon kuvveti ması E) Yüzey gerilimi II. Suyun yoğunluğunun küçük olması III. Suyun yüzey geriliminin büyük olması Göz lensinin göze yapışması adezyon sonucudur. Cevap C yukarıdakilerden hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III Suyun kağıdı ıslatmasının koşulu adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetin- den büyük olmasıdır. Cevap A 2. "Musluğun ağzındaki çok az miktardaki suyun damla şeklini 5. Cam üzerine X, Y, Z sıvılarından bir damla damlatılarak sü- alması olayında , damlanın hemen düşme- zülüp dökülme süreleri ölçülüyor. yip bir süre musluğun ağzında asılı kalması olayında ise X Y Z etkilidir." Cümlesinin doğru olabilmesi için boşluklar sırasıyla nasıl doldurulmalıdır? A) Adezyon kuvveti – Kohezyon kuvveti Eğimli cam levhanın bir ucuna eşit hacimde X, Y ve Z sıvıla- B) Kohezyon kuvveti – Adezyon kuvveti rından damlatılıyor. Damlalardan önce X, en son Y levhanın C) Adezyon kuvveti – Kılcallık diğer ucuna ulaşıyor. D) Kohezyon kuvveti – Yüzey gerilimi X, Y ve Z sıvıları ile cam arasında oluşan adezyon kuv- E) Adezyon kuvveti – Yüzey gerilimi veti AX, AY ve AZ arasındaki büyüklük ilişkisi aşağıdaki- lerden hangisidir? Suyun küresel olması kohezyon, musluğa yapışması ise adezyon sonucu- dur. Cevap B A) A X = AY = A Z B) A X > A Z > AY C) AX > AZ = AY D) AY > A Z > A X E) AY > A X > A Z Maddeyle cam arasındaki adezyon arttıkça camda kalma süresi artar. Bu nedenle AY > AZ > AX tir. Cevap D 3. Aşağıda verilen, 6. Aşağıda verilen, I. 40°C de su I. Denizden çıkan kişinin saçlarının kafasına yapışması II. 40°C de civa II. Çay tabağının bardağa yapışması III. 20°C de civa III. Dikenli tohumun pantolona yapışması sıvılarının kohezyon kuvvetleri arasındaki büyüklük olaylarından hangileri adezyon kuvvetiyle ilgilidir? ilişkisi nedir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) I = II = III B) I > II > III C) II > I > III D) II ve III E) I, II ve III D) III > I > II E) III > II > I Islanan saçın kafaya ve bardağın tabağa yapışması adezyon kuvvetidir. Aynı koşullarda civanın kohezyon kuvveti suyunkinden büyüktür. Kohez- Bitkilerin dikenli tohumu dikenleri nedeniyle elbiseye yapışır. yon sıcaklıkla azalır. Cevap E Cevap C 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 39

Yapışma ve Birbirini Tutma 7. Cam tüplere X, Y, Z sıvıları doldurulduğunda şekildeki gibi X, Y ve Z sıvılarının aynı tavandaki durumları şekildeki gibidir. dengede kalmaktadır. X Z Y X Y Z Buna göre, sıvılara etki eden kohezyon kuvvetleri ara- sındaki nedir? A) X > Z > Y B) X > Y > Z C) Z > X > Y Buna göre, I. Y ve Z sıvıları aynı cins olabilir. D) X = Y = Z E) Y > Z > X II. Y su olabilir. Adezyon nedeniyle en fazla kütleli Y damlası tavanda asılı kalmaktadır. Bu nedenle en büyük adezyon Y sıvısına, en küçük adezyon Z sıvısına etki III. X cıva olabilir. etmektedir. Cevap E yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Bir cam kap içindeki sıvı dışa doğru kavisli olacak şekilde dengededir. D) II ve III E) I, II ve III Y ve Z sıvılarının adezyon kuvveti daha büyüktür. Aynı sıvı olabilirler. Y ve Z sırayla su ve cıva olabilir. Cevap E Ksıvı 8. Aşağıda verilen, I. Cam tüpe konulan sıvının dışa doğru kavisli durması Buna göre, II. Yüzeye damlatılan sıvının küresel hâlde durması I. Kohezyon kuvveti, adezyon kuvvetinden büyüktür. III. Bir yüzeye dökülen sıvının bu yüzeye yapışması II. Cam kaptaki sıvı, camı ıslatmaz. olaylarından hangilerinde kohezyon kuvveti etkilidir? III. Kaptaki sıvı cıva olabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yargılarından hangileri doğru olabilir? D) I ve II E) I, II ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve III Sıvının cam tüpte dışa kavisli durması, damlatıldığı yüzeyde küresel halde D) I, II ve III E) Yalnız III durması kohezyonla, sıvının bir yüzeye yapışması ile ilgilidir. Cevap D Sıvı dışa kavisli olduğunda kohezyon kuvveti daha büyüktür bu nedenle cıva olabilir, camı ıslatmaz. Cevap D 9. Özdeş cam kaplara doldurulan X, Y, Z sıvıları şekildeki gibi durmaktadır. Silindirik kap içindeki sıvı şekildeki gibi dengededir. Ksıvı X Y Z Buna göre, I. Adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden küçüktür. Sıvıların cam kapla arasındaki adezyon kuvvetleri AX, II. Sıvı camı ıslatır. AY, AZ arasındaki ilişki nedir? III. Sıvı cıva olabilir. A) A Z > A X > AY B) AY > A Z > A X yargılarından hangileri yanlıştır? C) AX = AY = AZ D) A X > AY > A Z A) I ve III B) II ve III C) I ve II E) AY > A X > A Z D) I, II ve III E) Yalnız I Aynı cam tüpte Y sıvısı dışa doğru, Z içe doğru kavis alıyor. X ise düz du- ruyor. Bu nedenle en büyük adezyon Z, en küçük adezyon Y sıvısına aittir. Sıvı cama yapıştığından adezyon daha büyüktür ve camı ıslatır. Bu neden- Cevap A le su olabilir. Cevap A 40 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. B 3. E 4. A 5. D 6. C 7. E 8. D 9. A E D A

Konu Kılcallık ve Yüzey Gerilimi 2. Ünite Kavrama 20 Testi 1. I. Mavi mürekkepli suya konulan beyaz gülün mavi renk 4. Bir bardak su üzerinde metalden yapılmış bir ataç dengede alması durmaktadır. II. Eriyen mumun fitilden yükselmesi Buna göre; III. Tükenmez kalemlerde mürekkebin kalem ucundan ak- I. suda deterjan çözmek ması II. suda tuz çözmek Olaylarından hangilerinde kılcallık etkilidir? III. suyun sıcaklığını arttırmak A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa ataç suya batabilir? D) I ve III E) II ve III Boyalı suyun yapraklara taşınması ve eriyen mumun fitilden yükselmesi A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II kılcallık, tükenmez kalemde mürekkebin akması ise yer çekimi sonucudur. D) I ve III E) I, II ve III Cevap C Suda deterjan veya sabun çözmek veya suyu ısıtmak yüzey gerilimini azal- tır. Tuz yüzey gerilimini arttırır ve ataç batmaz. Cevap D 5. Yüzey gerilimi ile ilgili, I. Soğuk suyun yüzey gerilimi, sıcak suyunkinden büyüktür. II. Sıcaklığın artması yüzey gerilimini azaltır. 2. I. İspirto ocağının yanması III. Sabun yüzey gerilimini azaltır. II. Ağaç yapraklarına su taşınması yargılarından hangileri doğrudur? III. Küp şekerin çay damlasını emmesi Yukarıdaki olaylarının hangilerinde kılcallık etkilidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Sıcaklık ve sabun yüzey gerilimi azaltır. Cevap E İspirto ocağının yanması, ağaç yapraklarına su taşınması ve küp şekerin çay damlasını emmesi kılcallık etkildir. Cevap E 6. Bir sıvı içerisine daldırılan aynı maddeden yapılmış K, L, M tüplerinde sıvıların yükseklikleri arasındaki ilişki h1 > h3 > h2 dır. K L 3. X, Y ve Z kılcal boruların yarıçapları sırasıyla rX, rY ve rZ ve M bunlar arasındaki ilişki rY > rX > rZ dir. h1 h2 h3 Bu borular içine adezyon kuvvetleri kohezyon kuvvetlerin- den büyük olan sıvılar konulduğunda kılcal borular içindeki sıvı yükseklikleri hX, hY ve hZ olmaktadır. Buna göre, hX, hY ve hZ arasındaki ilişki nasıldır? A) hZ > hX > hY B) hY > hX > hZ Buna göre, tüplerin yarıçapları rK, rL ve rM arasındaki C) hX > hY > hZ D) hZ > hY > hX ilişki nasıldır? E) hY > hZ > hY A) rK > rM > rL B) rL > rM > rK Adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden fazla olan sıvılar boru inceldikçe C) rK > rL > rM D) rK = rL = rM daha çok yükselir. Bu nedenle en yüksek Z; en alçak Y borusundaki sıvı E) rM > rL> rK olur. Cevap A Yarıçap azaldıkça yükseklik artar. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 41

Kılcallık ve Yüzey Gerilimi 7. Aşağıda verilen, Kılcallık olayı, I. 40°C de cıva I. Adezyon II. 40°C de su II. Kohezyon III. 20°C de cıva III. Kılcal borunun uzunluğu sıvıların yüzey gerilim kuvvetleri arasındaki büyüklük niceliklerinden hangilerine bağlıdır? ilişkisi nasıldır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I > II > III B) I = II > III D) I ve III E) I, II ve III C) III > I > II D) III > II > I Kılcallık adezyon ve kohezyona bağlı borunun uzunluğundan bağımsızdır. E) III > I = II Cevap C Cıvanın yüzey gerilimi suyun yüzey geriliminden fazladır. Sıcaklık yüzey gerilimi azaltır. Cevap C Aynı kalınlıktaki kılcal cam borular ve K, L ve M sıvılarıyla şekildeki düzenekler kuruluyor. h1 h2 h3 8. Sıvılarla ilgili, K L M I. Deterjan eklemek yüzey gerilimini azaltır. Sıvıların yükseklikleri arasındaki ilişki h2 > h1 > h3 ol- II. Sıcaklık kohezyon kuvvetini azaltır. duğuna göre, K, L, M sıvıları ile kılcal borular arasında III. Sabun eklemek kohezyon kuvvetini artırır. oluşan adezyon kuvvetlerinin büyüklük ilişkisi aşağı- yargılarından hangileri doğrudur? dakilerden hangisidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) L > K > M B) L > M > K C) K > M > L D) K > L > M D) I ve III E) I, II ve III E) M > K > L Yüzey gerilimi ve kohezyon kuvveti deterjan etkisiyle azalır. Cevap C Özdeş borularda fazla yükselen sıvının adezyon kuvveti daha büyüktür. Cevap A Kılcal borular, içinde aynı cins sıvı bulunan kaplara batırıl- dığında X, Y, Z kılcal boruların sıvı görünümü şekildeki gibi oluyor. X Y Z hY hZ hX 9. I. Suya yatay atlandığında çarpma etkisi göstermesi II. Bardağa hacminden fazla su doldurulduğunda taşma- ması Kılcal boruların sıvı derinlikleri büyükten küçüğe hX, hY, III. Metal atacın suda batmaması hZ şeklinde sıralandığına göre kılcal boruların yarıçap- Olaylarından hangileri yüzey gerilimi ile ilgilidir? ları arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) rX > rY > rZ B) rX = rY = rZ D) II ve III E) I, II ve III C) rY > rZ > rX D) rZ > rY > rX Verilen örneklerin tümü yüzey gerilimi ile ilgilidir. E) rZ > rX > rY Cevap E Kohezyon kuvveti adezyon kuvvetinden büyük olan sıvılar boru inceldikçe daha alt seviyede kalırlar. Cevap D 42 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. E 3. A 4. D 5. E 6. B 7. C 8. C 9. E C A D

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 21 1. Ahmet fizik dersinde kütle, hacim ve özkütle arasındaki iliş- 2. Mehmet, aynı cins kılcal borularda sıvının yükselme mik- kiyi açıklayabilmek için aşağıdaki deney düzeneği kuruyor. tarının bağlı olduğu değişkenleri belirlemek için aşağıdaki Kütlesi g olan içi dolu K cismi 40 cm3 seviyesine kadar hipotezleri kuruyor. dolu şekildeki kaba yavaşça bırakıyor. I. Hipotez: Kılcal borularda sıvının yükselme miktarı sıvı- nın cinsine bağlıdır. II. Hipotez: Sıvının yükselme miktarı kılcal borunun kesit 60 alanına bağlıdır. 40 Mehmet hipotezlerini doğrulamak için K, L, M ve N deney düzeneklerini kuruyor. S 2S S 2S X L M Ahmet&#;in deneydeki gözlem ve deneyde elde ettiği veriler aşağıdaki gibidir. X Sıvısı Y Sıvısı Z Sıvısı X Sıvısı • X cismi sıvıda kabın dibine giderek dengeliyor. K L M N • M kabında biriken sıvının hacmi 10 cm3 tür. • M kabında sıvı taşmıyor. K, L, M ve N deneylerde elde edilen verileri çizelgeye kay- dediyor. • L kabında biriken sıvının hacmi 20 cm3 tür. Buna göre, K L M N I. X cisminin hacmi 30 cm3 tür. Yükselme miktarı 2h 3h 4h h II. X cisminin birim hacminin kütlesi 2 g/cm3 tür. Mehmet hipotezlerini doğrulamak için hangi deney dü- III. X cisminin 10 gramının hacmi 5 cm3 tür. zeneklerinde elde edilen verileri birlikte değerlendiril- yargılarından hangileri doğrudur? melidir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III I. hipotez II. hipotez D) II ve III E) I, II ve III A) K ve N L ve M B) L ve N K ve N C) M ve N K ve L D) L ve M K ve N E) K ve L M ve N 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 43

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 21 3. Ahmet, kurmuş olduğu deney düzeneklerini kullandığı sıvı- 4. Şekildeki K, L, M kaplarında sırasıyla kırmızı, yeşil ve mavi lar ve cisimler ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir. renkli mürekkep bulunmaktadır. Her kaba ayrı ayrı beyaz • Cisimlerin içi doludur. renkli bir çiçek konulduğunda K kabındaki çiçek kırmızı, L • Cisimler sıvıya tamamen batmaktadır. kabındaki çiçek yeşil ve M kabındaki çiçek ise mavi renge • Kaplardaki X, Y, Z sıvılarının özkütleleri arasındaki bü- dönüşüyor. yüklük ilişkisi dZ > dX > dY dir. • K, L, M cisimlerinin özkütleleri arasındaki büyüklük iliş- kisi dK > dM > dL dir. • Cisimlerin ve sıvıların sıcaklıkları eşittir. • Taşırma kapları tamamen doludur. • Cisimlerin kütleleri eşittir. K L M K L M Beyaz renkli çiçekleri kırmızı, yeşil ve mavi renge dö- nüşmesini sağlayan etmen aşağıdaki seçeneklerden hangisinde vardır? X Sıvısı Y Sıvısı Z Sıvısı A) Kumaşa damlayan boyanın kumaşa dağılması Şekil l Şekil ll Şekil lll B) Suyun musluğun ağzında damla şeklini alması C) Civa yere döküldüğünde civanın kürecikler halinde ol- Ahmet, K cisminin Şekil I&#;deki kaba, L cismini Şekil II&#;deki ması kaba, M cismini Şekil III&#;teki kaba yavaşça bırakıyor. D) Çay bardağı, tabaktaki sudan dolayı çay tabağına ya- Buna göre, pışması I. K cisminin taşırdığı sıvının hacmi, L cisminin taşırdığı E) Su örümceğinin su üzerinde batmadan yürümesi sıvının hacmine eşittir. II. L cisminin taşırdığı sıvının ağırlığı, M cisminin taşırdığı sıvının ağırlığından büyüktür. III. M cismi ağırlığından daha az miktarda sıvı taşırır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız IIl C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 44 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. B 3. B 4. A

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 22 1. Mehmet, sabit debili sıvı akıtan muslukla terazi üzerinde 2. Altın ayarı, altının saflık oranını belirler. 24 ayar altın saf bulunan şekildeki kabı sıvı ile dolduruyor. altındır. Altına farklı metal eklendiğinde oluşan alaşımın öz- kütlesi altının özkütlesinden farklıdır. Bir öğrenci K, L, M, N ve P yüzüklerine ait aynı sıcaklıktaki kütle, hacim değerlerini aşağıdaki çizelgeye kaydediyor. Yüzük Kütle (g) Hacim (cm3) K 8 0,6 L 5 0,3 Kap sıvı ile dolarken terazide okunan değerleri Mehmet M 4 0,5 aşağıdaki çizelgeye kaydediyor. N 6 0,6 Zaman (s) 0 5 10 15 20 P 7 0,4 Kütle (g) Altının özkütlesi bakırın özkütlesinden büyük olduğuna Elde edilen verilere göre kaptaki sıvıya ait kütle-zaman, sıvı göre altın ve bakır alaşımından oluşan yüzüklerin ayarı yüksekliği - zaman ve özkütle - zaman grafikleri çiziliyor. en yüksek ve ayarı en düşük olan yüzükler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir? Kütle (g) Yükseklik ayarı en yüksek ayarı en düşük 80 h A) K L B) L N C) P M Zaman Zaman D) N P 0 20 0 20 l ll E) P K Özkütle d Zaman 0 20 lll Buna göre, I, II ve III nolu grafiklerden hangileri doğru çizilmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 45

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 22 3. Ahmet&#;in, aynı sıcaklıktaki K, L, M, N, P cisimlerine ait yap- 4. Yüzey geriliminin büyüklüğü sıvıyı oluşturan moleküllerinin tığı işlemler ve gözlemler aşağıdaki gibidir. özelliğine göre değişiklik gösterir. Her sıvının kendine ait • Cisimlerle aynı sıcaklıktaki sıvıya cisimler ayrı ayrı bıra- yüzey gerilim kat sayısı vardır. kıldığında cisimlerin sıvıda kabın dibine gitmektedir. Çizelgede bazı sıvıların 20°C&#;deki yüzey gerilim katsayıları • Cisimlerin kütleleri terazide ayrı ayrı ölçülüyor. verilmiştir. • Cisimlerin taşırma kabından taşırdıkları sıvıların hacim- Sıvı Yüzey gerilim katsayısı (N/m) leri ayrı ayrı ölçülüyor. Ahmet ölçüm sonuçlarını çizelgeye kaydediyor. K 70 . 10–3 L . 10–3 Cisim K L M N P M 40 . 10–3 Kütle (g) 40 25 35 20 50 Bu sıvılardan eşit hacimde birer damla alınarak özdeş X, Y Taşan sıvının 20 10 10 5 20 ve Z zeminleri bırakıldığında şekildeki gibi dengede kalıyor. hacmi (cm3) Buna göre, I. K cisminin 1 cm3 hacminin kütlesi, L cisminin 1 cm3 hacminin kütlesinden büyüktür. X zemini Y zemini Z zemini II. M cisminin özkütlesi, P cisminin özkütlesinden büyük- tür. Buna göre, X, Y ve Z zeminlerinde hangi sıvılar vardır? III. Eşit kütledeki L cisminin hacmi, N cisminin hacminden büyüktür. X Y Z yargılarından hangileri doğrudur? A) K L M B) M L K A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III C) M K L D) II ve III E) I, II ve III D) L K M E) L M K 46 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. C 3. D 4. D

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 23 1. Bazı büyüklüklerin ölçüm araçları ve birimleri çizelgede ve- 3. R yarı çaplı yarı küre biçiminde özdeş K, L kaplarında sıra- rilmiştir. sıyla X ve Y sıvıları vardır. K kabı ağzına kadar, L kabı ise yarı yüksekliğine kadar şekildeki gibi doludur. Büyüklük Ölçüm aracı Birimi I Dinamometre Newton R/2 Kütle II Kilogram R R/2 Sıcaklık Termometre III K Kabı L Kabı Buna göre, çizelgedeki I, II ve III nolu yerlere aşağıdaki- X sıvısının özkütlesi, Y sıvısının özkütlesinden küçük lerden hangisi getirilmelidir? olduğuna göre, I II III I. K kabındaki sıvının kütlesi, L kabındaki sıvının kütlesin- A) Kuvvet Ampermetre Kelvin den büyüktür. B) Basınç Metre Mol II. Her iki kaptaki sıvıların kütleleri eşittir. C) Akım şiddeti Terazi Kilogram III. L kabındaki sıvının kütlesi, K kabındaki sıvının kütlesin- den büyüktür. D) Kuvvet Terazi Kelvin yargılarından hangileri doğru olabilir? E) Hız Fotometre Kandela A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. Ağzına kadar su dolu bir kap tartıldığında toplam kütlesi 4. Günlük yaşantımızda karşılaştığımız bazı olaylarda yapış- g geliyor. Kaba g kütleli ve içi dolu bir metal bilye ma (adezyon), bazı olaylarda birbirini tutma (kohezyon) ola- konulduğunda suyun bir kısmı taşıyor. yı baskın halde bulunabilir. Kap, içinde kalan su ve metal bilye birlikte tartıldığında Buna göre, g geldiğine göre, I. Bazı böceklerin suya batmadan su üstünde durabilmesi I. Bilyenin özkütlesi 2 g/cm3 tür. II. Dereceli silindire konan cıvanın yüzeyinin tamamen eğ- II. Taşan suyun kütlesi 50 g dır. risel olması III. Bilyenin hacmi 60 cm3 tür. III. Mumun fitilinin parafini çekmesi yargılarından hangileri doğrudur? olayların hangilerinde kohezyon (birbirini tutma) olayı (Suyun özkütlesi 1 g/cm3 tür.) daha baskındır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 47

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 23 5. Fizikte büyüklükler temel ve türetilmiş büyüklük olmak üze- 7. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan özdeş K, L, M kaplarında re ikiye ayrılır. eşit hacimli X, Y ve Z sıvılarının denge durumları görülmek- Buna göre, tedir. I. Enerji K L M II. Akım şiddeti Y Sıvısı X Sıvısı Y Sıvısı III. Sıcaklık IV. Kütle X Sıvısı Z Sıvısı Z Sıvısı V. Işık şiddeti yukarıdakilerden hangisi türetilmiş büyüklüktür? K, L ve M kaplarındaki sıvıların toplam kütleleri sırasıy- A) I B) II C) III D) IV E) V la mK, mL ve mM arasındaki ilişki aşağıdakilerden han- gisidir? A) mL > mM > mK B) mK > mL > mM C) mM > mL > mK D) mK > mM > mL E) mL > mK > mM 6. m kütleli bir cismin özkütlesini bulmak için içinde sıvı bulu- 8. Aynı sıcaklıkta ve birbirlerine karışmayan su, cıva ve zeytin nan aşağıdaki kapların herbiriyle bir deney yapılıyor. yağı silindirik bir kaba konulduğunda şekildeki gibi durmak- tadır. Zeytin Yağı Sıvı Sıvı Sıvı l ll lll Su Her deneyde, cisim kaba atılarak suyun akışı duruncaya Civa kadar bekleniyor ve akan suyun hacmi ölçülüyor. Buna göre, hangi kaplarda yapılan deneyde hesapla- Sıvıların bu şekilde durması, nan özkütle, gerçek değerinden büyüktür? I. Kütle A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III II. Hacim D) I ve III E) II ve III III. Özkütle yukarıdaki niceliklerden hangileri etkilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 48 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. B 3. E 4. B 5. A 6. D 7. A 8. C

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 24 1. Fizikteki büyüklükler ölçülürken farklı birim sistemlerinden 3. Aşağıdaki çizelgede eşit sıcaklıktaki K, L, M, N sıvılarının yararlanılmaktadır. özkütleleri verilmiştir. Buna göre, Sıvı Özkütle ı. Su deposunun hacmi 27 litredir. II. Futbol sahasının uzunluğu 90 metredir. K 3d III. Dirençten geçen akım şiddeti 2 amperdir. L d ölçümlerinden hangileri uluslararası birim sistemi (SI) M 4d kullanılarak ifade edilmiştir? N 5d A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Bu sıvılardan bazılarının tamamı bir kapta karıştırıldığında D) II ve III E) I, II ve III 3,5d özkütleli türdeş bir karışım elde ediliyor. Buna göre, I. K ve L II. L ve M III. M ve N verilen sıvılardan hangileri ile bir karışım oluşturulmuş olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. Sabit basınç altındaki aynı sıcaklıktaki saf K, L ve M sıvıla- rına ait kütle - hacim grafiği şekillerdeki gibidir. Kütle (g) Kütle (g) 60 40 2. Şekil I&#;deki taşırma kabında cm3 seviyesine kadar su bulunmaktadır. Kaba içi dolu, özkütlesi suyun özkütlesin- Hacim (cm3) Hacim (cm3) 0 20 0 8 den büyük ve özdeş dört tane küre yavaşça bırakıldığında K L Şekil II&#;deki gibi 68 cm3 su taşıyor. Kütle (g) 20 cm3 cm3 cm3 su Hacim (cm3) 0 5 68 cm3 su M Şekil l Şekil ll Buna göre, I. K sıvısının 1 gramının hacmi en büyüktür. Buna göre kürelerden herbirinin yarıçapı kaç cm&#;dir? II. L sıvısının 1 cm3 hacminin kütlesi en büyüktür. (p = 3 alınız.) III. L ve M sıvılarından türdeş oluşturulan karışımın özküt- 3 5 7 lesi 4,2 g/cm3 tür. A) B) 2 C) D) 3 E) 2 2 2 yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 49

Fiziğin Doğası - Madde Bilgisi Test 24 5. Bir öğrenci saf bir katının sabit basınç ve sıcaklık altında 7. Şekildeki cm3 çizgisine kadar dolu olan taşırma kabına şekillerdeki grafikleri çizmektedir. kütlesi 20 g olan 10 tane özdeş bilye yavaşça bırakıldığında Kütle Kütle Özkütle kaptan 40 cm3 sıvı taşıyor. Hacim Hacim Hacim cm3 0 0 0 l ll lll Buna göre, öğrenci grafiklerden hangilerini doğru çiz- miştir? Bir tane bilyenin özkütlesi sıvının özkütlesinden büyük olduğuna göre özdeş bilyelerden bir tanesinin özkütle- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIl si aşağıdakilerden hangisi olamaz? D) Il ve III E) I, II ve III A) 5 B) 4,8 C) 4,2 D) 3,6 E) 3,2 6. Aynı sıcaklıktaki X ve Y sıvılarının kütle hacim grafikleri ve- 8. Şekildeki çizelgede K, L ve M sıvılarına ait kütle, hacim ve rilmiştir. sıcaklık değerleri verilmiştir. Madde Kütle (g) Hacim (cm3) Sıcaklık (°C) Kütle (g) X K 10 2 10 40 L 20 5 20 Y 20 M 20 4 15 hacim (cm3) 0 5 10 Buna göre, I. K ve L farklı maddelerdir. Buna göre, II. K ve L aynı maddelerdir. I. X sıvısının özkütlesi 8 g/cm3 tür. III. L ve M farklı maddelerdir. II. Y sıvısının özkütlesi 2 g/cm3 tür. yargılarından hangileri doğru olabilir? III. X ve Y sıvılarının oluşturduğu karışımın özkütlesi kg/m3 tür. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargılarından hangileri doğru olabilir? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III 50 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. B 3. D 4. E 5. C 6. E 7. A 8. E

Konu Tarama 2. Ünite Tarama 25 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin alt alanlarından biri de- 4. Fizik bilimi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilenmez? ğildir? A) Göz kusurları A) Optik B) İletkenlik B) Termodinamik C) Güneş enerjisi C) Katıhâl Fiziği D) Genlerin yapısı D) Yüksek enerji ve plazma fiziği E) Fotosel kapılar E) Dinamik Genlerin yapısı biyolojinin konusudur. Cevap D Dinamik fiziğin alt alanı değildir. Cevap E 2. Fiziğin, maddenin atom altı parçacıklarını ve araların- daki etkileşimi konularını inceleyen alt alanı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Termodinamik 5. Yüklerin manyetik alandaki hareketini inceleyen fiziğin B) Atom fiziği alt alanı aşağıdakilerden hangisidir? C) Katıhâl Fiziği A) Termodinamik D) Elektromanyetizma B) Optik E) Nükleer fizik C) Elektromanyetizma Atom altı parçacıkları ve aralarındaki etkileşimi nükleer fiziğin konusudur. D) Atom fiziği Cevap E E) Nükleer Fizik Yüklerin manyetik alandaki hareketini elektromanyetizma inceler 3. Yargı D Y Cevap C Yeniliklere açıktır Gelişimi durmuştur. Deneyseldir. Fizikle ilgili yukarıdaki tablodaki yargılar işaretlendiğin- de görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) Yargı D Y B) Yargı D Y     6. I. Madde miktarı   II. Sürat III. Işık şiddeti C) Yargı D Y D) Yargı D Y Yukarıda verilenlerden hangileri temel büyüklüktür?     A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III   D) II ve III E) I, II ve III E) Yargı D Y Madde miktarı ve ışık şiddeti temel büyüklüktür. Cevap C    Fizik bilim yeniliklere açıktır ve gelişimi devam eden deneysel bir bilim dalıdır. Cevap C 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 51

Tarama 7. Nicelik Birim Fizik madde ile enerji arasındaki etkileşimi inceleyen bilim dalıdır. I Saniye Buna göre, Sıcaklık II I. Dalgalar III Mol II. Mekanik Yukarıdaki tablonun doğru olabilmesi için I, II ve III nu- III. Canlının hücre yapısı maralı yerler nasıl doldurulmalıdır? yukarıdakilerden hangileri fiziğin ilgi alanına girer? I II II A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III A) Zaman Kelvin Kütle D) I ve III E) Yalnız II B) Uzunluk Fahrenheit Madde miktarı Canlının hücre yapısını fizik bilimi incelemez. Cevap B C) Zaman Celsius Kütle D) Zaman Kelvin Madde miktarı E) Uzunluk Celsius Sıcaklık Zaman → Saniye Sıcaklık → Kelvin Madde miktarı → mol Cevap D Aynı doğrultudaki M ve P vektörleri şekildeki gibidir. M P 13N 7N Buna göre, M + P vektörünün büyüklüğü kaç N dur? 8. Aşağıdakilerden hangisi temel bir büyüklüğün birimi- A) 3 B) 6 C) 7 D) 13 E) 20 dir? + = Cevap B A) Newton B) Kilogram C) Volt 13 N 7N 6N D) Coulomb E) Litre Kilogram kütle birimidir. Kütle temel büyüklüktür. Cevap B 9. Aşağıdaki büyüklük birim eşleştirmelerinden hangisi SI Aynı doğrultudaki A , B , C vektörleri şekildeki gibidir. sistemine göre yanlıştır? A B C 11N 6N 7N A) Enerji → Kalori B) Uzunluk → Metre Buna göre, A + B + C vektörü aşağıdakilerden hangi- C) Akım → Amper sine eşittir? D) Kütle → Kilogram A) ← 2N B) → 2N C) → 7N E) Zaman → Saniye D) → 6N E) → 4N Enerjinin SI&#;daki birimi Joule&#;dür. Cevap A + + = Cevap A 11N 6N 7N 2N 52 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. E 3. C 4. D 5. C 6. C 7. D 8. B 9. A B B A

Konu Tarama 2. Ünite Tarama 26 Testi 1. Aşağıdakilerden hangisi vektörel büyüklüğe ait bir bi- 4. I. Toplumu bilimsel alanda aydınlatmak rim olamaz? II. Ulusal veya uluslararası alanda buluşlara öncülük et- A) m/s B) m/s2 C) kg.m/s2 mek III. Ziyaretçiler sayesinde gelir elde etmek. D) m2 E) m Yukarıdakilerden hangileri bilim araştırma merkezleri- Alan (m2) kesinlikle skalerdir. Cevap D nin özelliklerindendir? A) I ve II B) Yalnız III C) Yalnız I D) II ve III E) I, II ve III Bilim araştırma merkezleri ziyaretçileri üzerinden kâr amacı gütmemek- tedir. Cevap A 2. Aşağıdakilerden hangisi skaler bir niceliktir? A) Elektrik yükü B) Elektrik alan C) Kuvvet D) Ağırlık E) İvme Yük skaler bir niceliktir. Cevap A 5. I. kg = 0,4 ton II. 10 6 mg = 1 kg III. g = kg Yukarıdaki birim dönüşümlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 3. I. Özkütle kg = 0,4 ton mg = 1 kg II. İş g = 10 kg Cevap C III. Güç IV. İvme V. Elektrik Yükü Büyüklüklerinin skaler ve vektörel olarak sınıflandırıl- ması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril- miştir? Skaler Vektörel 6. I. 60 L = 60 dm3 A) I, II III, IV, V II. 20 mL = 20 cm3 B) II, III I, III, V III. dm3 = 8 m3 C) II, IV I, III, V Yukarıdaki birim dönüşümlerinden hangileri doğrudur? D) II, III, IV I, V A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II E) I, II, III, V IV D) I ve III E) I, II ve III Özkütle → Skaler İş → Skaler 60L = 60 dm3 Güç → Skaler 20 mL = 0,02 L = 0,02 dm3 = 20 cm3 İvme → Vektörel dm3 = 8 m3 Cevap E Yük → Skaler Cevap E 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 53

Tarama 7. Bir kürenin yarıçapı 3 cm dir. Şekildeki X prizması ile Y küpünün hacimleri eşittir. Buna göre, kürenin hacmi aşağıdakilerden hangisine , eşittir? A) 6π B) 12π C) 24π D) 36π E) 48π , 4 4 80 cm X Vküre = .r.r 3 = .r. = 36r Cevap D Y 3 3 40 cm , 20 cm Buna göre, , kaç cm&#;dir? A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) VX = V Y 8. Yarıçapı 4 cm, yüksekliği 5 cm olan bir silindirin hacmi 80 . 40 . 20 = ,3 aşağıdakilerden hangisine eşittir? , = 40 cm Cevap B A) 40π B) 60π C) 80π D) π E) π Vsilindir = π . r2 . h = π . 16 . 5 = 80π Cevap C Fizikte benzer problemler üzerine düşünen bilim insanları- nın görüşleri aşağıda verilmiştir. Aristo: Düşüncelerime göre ağır olan maddeler hafif olan- lara göre daha çabuk yere düşer. Galileo: Nitel gözlemler ve düşünce deneyleri sonucunda 9. Bir sıvının kütle – hacim grafiği şekildeki gibidir. ağır cisimlerle hafif cisimlerin aynı yükseklikten aynı sürede Kütle (g) düştüğünü keşfettim. 30 Newton: Yaptığım deneyler ve hesaplamalarla yalnızca düşen cisimler için değil, hareketin geneli için hareket ka- nunları oluşturdum ve bunları metematiksel ifade haline ge- tirdim. 0 V Hacim (cm3) Bilim insanlarının görüşlerine bakarak fizik ile ilgili, 5 I. Bir yargı zamanla doğruluğunu kaybedebilir. Sıvının özkütlesi g/cm3 olduğuna göre, grafikteki V 2 II. İfadelerinde matematiksel formül kullanılabilir. değeri kaçtır? III. Teknolojik gelişmeler fizikteki gelişmelerin sonucudur. A) 9 B) 12 C) 15 D) 16 E) 20 yargılarından hangileri çıkarılabilir? m=d.v A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III 30 = D) II ve III E) I, II ve III V = 12 cm3 Cevap B Soruda verilen görüşlerden Aristo&#;nun görüşlerinin, zamanla yapılan de- neylerle değiştiğini, Newton&#;un hareket kanunlarını matematiksel ifade olarak anlıyoruz. Doğru olsa da teknolojik gelişmelerde fiziğin etkisinden bahsedilmemiştir. Cevap B 54 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. A 3. E 4. A 5. C 6. E 7. D 8. C 9. B B B

Konu Tarama 2. Ünite Tarama 27 Testi 1. Kütle ile ilgili, 4. Aynı doğrultudaki a, b ve c vektörlerinin yönü ve büyüklü- I. Değişmeyen madde miktarıdır. ğü şekildeki gibi verilmiştir. II. Dinamometre ile ölçülür. $ a = 6 birim III. SI&#;daki birimi kg dır. # b = 4 birim yargılarından hangileri doğrudur? $ c = 5 birim Buna göre, a + b + c vektörlerinin toplamı ve vektörün A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III yönü için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? D) I ve II E) II ve III Kütle değişmeyen madde miktarı olup, terazi ile ölçülür. SI&#;daki birimi kg Toplam Yön dır. Cevap C A) 15 → B) 10 ← 2. Bir dereceli kap cm3 seviyesine kadar su ile Şekil I deki C) 7 → gibi doludur. D) 3 ← E) 10 → a + b + c = 6 - 4 + 5 = 7 br $ Cevap C cm3 Su Su Şekil I Şekil II 5. Suyun özkütlesi 1 g/cm3 tür. Su içine yarıçapı 2 cm olan küre atıldığında Şekil II deki gibi kg Buna göre, suyun özkütlesi kaç tür? dengede kalmaktadır. m3 A) 1 B) C) Buna göre, Şekil II de sıvı seviyesi kaç cm3 olamaz? (p=3 alınız.) D) E) A) B) C) D) E) 1g = kg, 1 cm3 = m3 tür. kg 1 g/cm3 = = kg/m 3 dur. Cevap C VKüre = p.r3 m 3 =(2)3 = 32 cm3 Küre tamamen su içine girmediği içni seviye 32 cm3 ten az artmalıdır. Cevap E 3. Yükseklikleri eşit K, L ve M cisimleri aynı maddeden yapıl- 6. Bir sıvının hacmi, mış olup kenar uzunlukları şekildeki gibidir. I. Litre K L M II. dm3 a a a III. cm3 değerlerinden hangileri ile ifade edilebilir? h 2a A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 3a D) II ve III E) I, II ve III Buna göre, cisimlerin dayanıklılıkları DK, DL ve DM ara- Üç birim de hacim birimidir. Cevap E sındaki ilişki nedir? (p=3 alınız.) A) DK = DL= DM B) DK > DL > DM C) DM > DK > DL D) DK= DL > DM E) DL > DK= DM Aynı maddeden yapılmış aynı yükseklikte olduklarından kesit alanlarına bakılmalıdır. K nin kesit alanı en büyük, M nin ise en küçüktür. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 55

Tarama 7. Fiziğin kuvvet, enerji gibi konuları inceleyen alt dalına 0,4 m3 kaç cm3 tür? denir. A) B) 6 C) Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdaki kelimelerden hangisi getirilmelidir? D) E) 1m3 = cm3 olduğuna göre 0,4 m3 = cm3 olur. A) Mekanik B) Optik C) Dinamik Cevap: C D) Termodinamik E) Katıhâl fiziği Fiziğin ilgili ait alanı mekaniktir. Cevap: A Kütleleri eşit olan X, Y ve Z maddelerinin özkütleleri sırasıy- la 2d, d ve 3d&#;dir. X, Y, Z cisimlerinin hacimleri sırasıyla VX, VY ve VZ oldu- 8. Özkütlesi d olan X sıvısından 4V hacminde, özkütlesi 4d ğuna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? olan Y sıvısından 3V hacminden alınıp bir kaba konuluyor. Kaptaki X sıvısının kütlesi 20 g olduğuna göre Y sıvısı- A) V X > V Y > VZ B) VZ > V X > V Y nın kütlesi kaç gram olur? C) V Y > V X > VZ D) V X > VZ > V Y A) 80 B) 60 C) 40 D) 30 E) 20 E) V Y > VZ > Vx mX = d.4V = 4dV = 20 ⇒ dV = 5 gram Kitleler eşit olduğu için özkütlesi büyük olanın hacmi küçüktür. mY = 4d.3V = 12dV = = 60 gram Cevap: C Cevap: B 9. K ve L sıvılarının kütle hacim grafiği şekildeki gibidir. Kılcallık ile ilgili olarak, Kütle (g) I. borunun kesitine K 40 II. sıvının temas ettiği maddenin cinsine L III. kullanılan sıvının cinsine 20 yukarıdakilerden hangilerine bağlıdır? 0 A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III 5 10 Hacim (cm3) K sıvısının özkütlesi dK, L sıvının özkütlesi ise dL oldu- D) I ve III E) I, II ve III d Kılcallık verilen üç duruma da bağlıdır. ğuna göre k oranı kaçtır? dL 7 5 Cevap: E A) 4 B) C) 3 D) E) 2 2 2 mK 40 dK = = = 4 g/cm3 VK 10 mL 20 dL = = = 2 g/cm3 dL 10 dK = 2 olur. dL Cevap: E 56 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. E 3. A 4. C 5. C 6. E 7. A 8. B 9. E C C E

Yazılıya Hazırlık Soruları 1. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına (D), yan- 4. Aşağıda verilen vektörlerin bileşkelerini ve yönünü bu- lış olanların yanına (Y) yazınız. lunuz. O a. Bütün temel büyüklükler skalerdir. ( ) a. b. Işığın yansıma veya kırılma olaylarını mekanik inceler ( ) K = 2 br L = 8 br c. Gezegenlerin Güneş etrafındaki hareketi fiziğin meka- b. nik alanına girer. ( ) K = 4 br L = 6 br d. Litre türetilmiş büyüklüklere ait bir birimdir. ( ) a. 8 – 2 = 6 br → e. Mekanik, enerjinin madde içerisinde nasıl yayıldığını ve b. 4 + 6 = 10 br → iletildiğini açıklar. ( ) Bütün temel büyüklükler skalerdir. (a. D). Işık olaylarını optik inceler. (b. Y) Gezegenlerin güneş etrafındaki hareketi fiziğin konusudur. (c. D) Litre hacim birimidir. Hacim türetilmiş büyüklüktür. (d. D) Enerjinin madde içe- risinde nasıl yayıldığını ve iletildiğini termodinamik açıklar. (e. Y) 5. Aşağıdaki tabloda bazı fiziksel büyüklüklerden hangile- 2. Aşağıdaki yargılarda boş bırakılan yerleri uygun keli- rinin vektörel ya da skaler büyüklük olduklarını belirti- melerle doldurunuz. niz. a. , ampermetre ile ölçülür. Büyüklük Vektörel Skaler b. Madde ile enerji arasındaki etkileşimi inceleyen bilim dalına denir. Zaman c. , kristal yapılı katıların elektriksel, Kuvvet manyetik ve optik özelliklerini inceler. Hız d. Yönü olan büyüklüklere büyüklük de- nir. Sürat e. Kütle, ile ölçülür. Sıcaklık a. akım, b. fizik c. Katı hal fiziği d. vektörel e. eşit kollu terazi 3. Aşağıdaki olayların karşısına fiziğin hangi alt alanının 6. Aşağıda verilen büyüklüklerin birimlerini yanlarına ya- konusu olduğunu yazınız. zınız. a. Işığın prizmada kırılması: Büyüklük Birim (SI) b. Cisme etki eden sürtünme kuvveti: Kuvvet c. Serbest bırakılan bir cismin hareketi: Akım şiddeti d. Yüklü taneciklerin manyetik alandaki hareketi: Sıcaklık e. Cisimlerin genleşmesi: Enerji a. Optik b. Mekanik c. Mekanik Ağırlık d. Elektromanyetizma e. Termodinamik 1. a.D, b. Y, c. D, d. D, e. Y 2. a. akım, b. fizik, c. Katı hâl fiziği, d. vektörel, e. eşit kollu terazi 3. a. optik, b. mekanik, c. mekanik, d. elektromanyetizma, e. termodinamik. 4. a. 6 br →, Cevaplar b. 10 br → 5. Zaman (skaler), Kuvvet (vektörel), Hız (vektörel), Sürat (skaler), Sıcaklık (skaler) 6. Newton, Amper, Kelvin, Joule, Newton 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 57

Yazılıya Hazırlık Soruları 7. Aşağıdaki tabloda bazı fiziksel büyüklüklerden hangile- Yarıçapı r olan küresel su damlalarından kaç tanesi bir rinin temel ya da türetilmiş büyüklük olduklarını belirti- araya geldiğinde yarıçapı 5 r olan küresel su damlası niz. oluşur? ≠r + ≠r + + ≠r 3 = ≠. ^5r h3 4 3 4 3 4 4 Büyüklük Temel Türetilmiş 3 3 3 3 n - tane Uzaklık n. ≠r 3 = ≠ ^5r h3 & n = tan e 4 4 3 3 Güç Enerji K, L, M cisimlerinin kütle – hacim grafiği verilmiştir. Madde miktarı Kütle (g) Elektrik akımı K L 40 M 20 Hacim 0 5 10 Buna göre, 8. Aşağıda verilen birim çevirmelerini yapınız. a. K cisminin özkütlesinin, L cisminin özkütlesine oranını 4 a. mg = …………… g bulunuz. 0,6 b. 0,6 dm3 = …………… L b. K, L, M cisimlerinin özkütleleri sırasıyla dK, dL, dM oldu- 20 ğuna göre, c. 0,02 kg = …………… mg bunlar arasındaki ilişkiyi yazınız. d. 1, 25 m = …………… cm m 40 20 d K = V K = 5 = 8 g/cm 3 e. 0,02 t = …………… kg K m 20 d L = V L = 5 = 4 g/cm 3 L m 20 d M = V M = 10 = 2 g/cm 3 M dK 8 a. = =2 b. d K > d L > d M dL 4 Taşma düzeyine kadar su dolu taşırma kabına suda çözün- meyen K cismi bırakıldığında kaptan 40 g su taşıyor ve ka- bın toplam kütlesi 60 g artıyor. 9. Özkütleyi tanımlayınız ve sabit sıcaklık ve basınç altın- da bir maddeye ait kütle – özkütle grafiğini çiziniz. Birim hacminin kütlesine özkütle denir. Su Kütle – özkütle grafiği (sabit sıcaklık ve basınç) 40 g su Özkütle K L Suyun özkütlesi 1 g/cm3 olduğuna göre K cisminin öz- kütlesini bulunuz. mtaşan = Vtaşan . d5 ⇒ Vtaşan = VC = 40 0 Kütle mK = mkaptaki artış + mtaşan = 60 + 40 = m dK = V K = 40 = 2, 5 g/cm 3 K 7. Uzaklık (temel), güç (türetilmiş), enerji (türetilmiş), madde miktarı (temel), elektrik alanı(temel) d Cevaplar d K 8 8. a. 4, b. 0,6, c. 20 , d. , e. 20, 9. a. d = 4 = 2 b. d K > d L > d M 2,5 g/cm3 m L 58 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası

Yazılıya Hazırlık Soruları 1. Aşağıdaki yargılardan doğru olanların yanına (D), yan- 4. Aşağıda verilen birim çevirmelerini yapınız. lış olanların yanına (Y) yazınız. 0,4 a. 40 cm = …………… m a. Özkütle, madde miktarına bağlı değildir. ( ) 2 b. 2 dm3 = …………… L b. Kütle – hacim grafiğinin eğimi özkütleyi verir. ( ) 0,4 c. mg = …………… g c. Kuvvet temel büyüklüktür. ( ) 0,2 d. mA = …………… A d. Dayanıklılık, maddenin cinsine bağlıdır. ( ) 0,25 e. g = …………… kg e. Civa ıslatmayan bir sıvıdır. ( ) Özkütle madde miktarına bağlı değildir. (a. D) Kütle hacim grafiğinin eğimi özkütleyi verir. (b. D) Kuvvet, türetilmiş büyüklüktür. (c. Y) Dayanıklılık maddenin cinsine bağlıdır. (d. D) Civa ıslatmayan bir sıvıdır. (e. D) 5. Yarıçapı 2 cm olan içi dolu homojen kürenin özkütlesi 5 g/cm3 tür. Buna göre, kürenin kütlesini bulunuz. (π= 3 alınız) 2. Aşağıdaki yargılarda boş bırakılan yerleri uygun keli- 4 melerle doldurunuz. m = d. V = 5. 3 . π . 2 3 a. Birim hacminin kütlesine …………… denir. m = = g b. SI de …………… birimi cm3 tür. c. ……………, maddeler için ayırt edici özelliktir. d. ……………, borunun kesit alanına bağlıdır. e. Suya tuz eklenirse suyun …………… artar. a. özkütle b. hacim c. özkütle d. kılcallık e. yüzey gerilimi 6. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan dik silindir biçimindeki kaplarda 3h, h ve 2h yüksekliğinde K, L ve M sıvıları vardır. K 3h sıvısı M 2h h L sıvısı sıvısı 3. Türetilmiş büyüklüktür Birim hacmin kütlesidir. 2A 3A A K, L, M sıvılarının kütleleri eşit olduğuna göre, K, L, M sıvıların özkütleleri dK dL ve dM arasındaki büyüklük ilişkisini yazınız. kg mK = m L = m M Birim tir. Ayırt edici özelliktir 3 2A . 3h . dK = 3A . h . dL = A . 2h . dM m 6dK = 3dL = 2dM ⇒ dM > dL > dK olur. Yukarıdaki kavram haritasında boş bırakılan kutuya hangi kelime yazılmalıdır. 1. a. D, b. D, c. Y, d. D, e. D 2. a. özkütle, funduszeue.info, c. özkütle, d. kılcallık, e. yüzey gerilimi 3. Özkütle Cevaplar 4. a. 0,4; b. 2; c. 0,4; d. 0,2; e. 0,25 5. g 6. dM > dL > dK 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 59

Yazılıya Hazırlık Soruları 7. Tabloda, sabit sıcaklık ve basınç altında bir maddeye ait Kenar uzunluğu 20 cm olan küp biçimindeki kutuya, kütle – hacim değerleri verilmiştir. kenar uzunluğu 4 cm olan küplerden en çok kaç tane yerleştirilebilir? Kütle (g) 10 20 30 40 Kenar uzunluğu 20 cm olan küpün hacmi cm3 tür. Kenar uzunluğu 4 Hacim (cm3) 5 10 15 20 cm olan küpün hacmi ise 43 tir. Buna göre, n . 43 = ⇒ n = 53 ⇒ n = tane a. Maddenin özkütlesini bulunuz. b. Bu maddeye ait özkütle – hacim grafiğini çiziniz. a. m 10 d = V = 5 = 2 g/cm 3 Nükleer b. Özkütle (g/cm3) Yüksek enerji ve Optik plazma fiziği 2 0 hacim (cm3) 5 10 15 20 Fiziğin alt alanları 8. Sabit sıcaklıktaki bir sıvının kütle – hacim grafiği verilmiştir. Kütle (g) 10 Atom fiziği 0 40 Hacim (cm3) Yukarıdaki kavram haritasında boş bırakılan yerleri dol- durunuz. Buna göre, bu sıvının a. Özkütlesini b. 60 cm3 nin kaç g olduğunu Kütlesi 40 g olan Şekil I deki dereceli kapta cm3 su bulunuz. vardır. m 10 1 1 a. d = V = 40 = 4 g/cm 3 b. m = d.V = 4 = 15 g cm3 cm 9. 3 Şekilde h yüksekliğinde 3r yarı çaplı silindir biçimindeki M kabı su ile doludur. Su K Şekil I Şekil II h K L M Kaba K cismi bırakıldığında Şekil II deki gibi su seviyesi cm3, toplam kütle ise g oluyor. r 2r 3r Suyun özkütlesi 1 g/cm3 olduğuna göre, Bu silindirdeki su ile r ve 2r yarıçaplı silindir biçimindeki K ve L kapları dolduruluyor. a. Cismin hacmi kaç cm3 Buna göre, M kabında kalan suyun yüksekliğini h cin- b. Cismin özkütlesi kaç cm3 sinden bulunuz. olduğunu bulunuz. VM = π(3r)2 . h a. Vcisim = V2 – V1 = – = 30 cm3 VK + VL = πr2 . h + π(2r)2 . h = 5πr2h = 4πr2h kalır. b. mcisim = – – 40 = 90 g 4 m 90 Yeni yükseklik 4πr2h = π9r2 . hı ⇒ hı = h olur. d cisim = V C = 30 = 3 g/cm 3 9 C d 7. a) 2 g/cm3 b) 8. a. 1/4, b. 15 9. 4/9 v Cevaplar Termodinamik, katı hal fiiziği mekanik, elektromanyetizma a. 30 cm3; b. 3 g/cm3 60 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası

Yazılıya Hazırlık Soruları 1. Aşağıdaki yargılardan doğru olanların yanına (D), yan- 4. Aşağıdaki olaylardan hangilerinin yüzey gerilmiyle iliş- lış olanların yanına (Y) yazınız. kili olduğunu kutulara "" işareti koyarak belirtiniz. a. Yüzey gerilimi adezyon kuvveti ile oluşur. ( ) a. İnce madeni paranın su üstünde durabilmesi b. Deterjanın suda köpürmesi kılcallıkla ilgilidir. ( ) b. Bazı böceklerin su üstünde yürümesi c. El sanatı olan ebrunun yapılması yüzey gerilimi ile ilgi- c. Yüzeye dökülen civanın dağılmaması lidir. ( ) d. Bir telin dayanıklılığı kesit alanı ile ters orantılıdır. ( ) d. Gaz lambasının fitilinin ıslanması N e. Deterjanın, suyun kirleri çıkarması e. Yüzey gerilimin birimi dir. ( ) m a. Yüzey geriliminde kohezyon kuvveti etkilidir. (Y) İnce madeni paranın su üstünde kalması, bazı böceklerin su üstünde yü- b. Deterjanın suda köpürmesi yüzey gerilimi etkilidir. (Y) rümesi, deterjanın su ile kirleri çıkartması yüzey gerilimi ile ilgilidir. Yüzeye dökülen civanın dağılmamasının nedeni kojezyon kuvvetini adezyon kuv- c. El sanatı ebrunun yapılmasında yüzey gerilimi etkilidir. (D) vetinden büyük olmasındandır. Gaz lambasının fitilinin ıslanması kılcak- d. Bir telin dayanıklılığı kesit alanı ile doğru orantılıdır. (Y) lıkla ilgilidir. N e. Yüzey gerilim birimi dir. (D) a m 5. Bir kap boş iken g, su ile doluyken g gelmektedir. Bu kap x sıvısı ile doldurulduğunda g geldiğine 2. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun kalimelerle doldu- göre x sıvısının özkütlesini bulunuz. (dsu=1 g/cm3 alınız) runuz. mboş = a. Yağmurdan sonra camların ıslak kalmasına neden olan mboş + msu = ⇒ msu = 60 g kuvvet ………………… mS 60 d su = m & 1 = V & VK = 60 cm 3 b. Bir katının tüm boyutları eşit oranda arttırılırsa katının K K mboş + mx = ⇒ mx = g ………………… azalır. m d x = V X = 60 = 2 g/cm 3 K c. Bir sıvının yüzey gerilimi sıcaklıkla ………………… d. Bez parçasının suyu çekmesinde ………………… etkili- 6. Sabit sıcaklık ve basınç altında X ve Y maddelerinin kütle dir. hacim grafiği cerilmiştir. e. Suya deterjan eklendiğinde suyun yüzey gerilimi Kütle (g) ………………… X a. adezyon, b. dayanıklılığı, c. azalır, d. kılcallık, e. azalır. 24 Y 12 3. Aşağıdaki tabloda bazı büyüklükler ve büyüklüklerin ölçüm Hacim (cm3) 0 12 24 aracı verilmiştir. Buna göre, Buna göre, tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz. a. X maddesinin 36 cm3 ü kaç gram Büyüklük Ölçüm aracı b. Y maddesinin 48 gram, kaç cm3 Metre olduğunu bulunuz. Işık şiddeti m 24 a. d X = V X = 12 = 2 g/cm 3 X Akım şiddeti mX = dX . VX = 2 . 36 = 72 g Dinamometre m 12 1 b. dY = V Y = 24 = 2 g/cm 3 Y Termometre n 48 VY = dY = 0, 5 = 96 cm 3 y 1. a, Y, b. Y, c. D, d. Y, e. D 2. a. adezyon, b. dayanıklılığı, c. azalır, d. kılcallık, e. azalır. Cevaplar 3. uzunluk, fotometre, ampermetre, kuvvet, sıcaklık 4. a. , b. , c. x, d. x, e.  5. 2 g/cm3 6. a. 72 g b. 96 cm3 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 61

Yazılıya Hazırlık Soruları 7. Yarıçapı r olan bir tel ağırlığı G olan bir cismi ancak taşıya- Yüzey gerilimi hangi niceliklere bağlıdır? bilmektedir. Yüzey gerilimi Aynı maddeden yapılmış yarıçapı 4r olan telin en büyük a. Sıvının cinsine taşıyabileceği en büyük ağırlığı bulunuz. b. Sıvısının saflık derecesine Telin taşıyabileceği ağırlık kesit alanlarıyla doğru orantılıdır. Kesit alan ilk c. Sıcaklığa bağlıdır. duruma göre 16 katına çıkmıştır. Telin taşıyabileceğin en büyük ağırlık 16 G olur. 8. Bir cismin dayanıklılığı nelere bağlıdır? Kilogram Temel büküklük birimleri dayanıklılık; I. Cismin şekil ve boyutuna II. Cismin yapıldığı maddenin cinsine III. Cisme uygulanan kuvvetin hızına IV. Ortam sıcaklığına niceliklerin bağlıdır. Yukarıdaki kavram haritasında boş bırakılan yerleri dol- durunuz. Kesit alanı 9. Şekil I deki cismin oranı 12 cm–1 dir. hacim Şekildeki K küresi ile L silindirinin hacimleri eşittir. 4a a L a K r 9h Buna göre, cisim Şekil II deki konuma getirilirse Kesit alanı oranını bulunuz. hacim 1 cm 2h Kesit alanı 4a 2 = 1 = - = 12 cm 1 (Şekil I) r hacim 4a 3 a Buna göre, h oranını bulunuz. Şekil II için, ≠r = ≠. ^2hh2 .9h 4 3 Kesit alanı a2 = 1 = - 3 = 3 cm 1 olur. hacim 4 a 3 4a r r 3 = 27h 3 & = 3 olur. h 7. 16 G 8. Cismin şekil ve boyutuna, cismin yapıldığı maddenin cinsine, uygulanan kuvvetin hızına, ortamın sıcaklığına Cevaplar 9. 3 cm–1 a. sıvının cinsine, b. sıvının saflık derecesine, c. sıcaklığa bağlıdır. amper, metre, saniye, kelvin, mol, Kandela 3 62 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası

Pisa Soruları SUDA YÜRÜYEN BÖCEKLER Su yüzeyinde yürüyen veya kayıp giden böcekleri görmüşsünüzdür. Bir böcek su üstünde batmadan yürüyebilir. Bu durum imkan- sız görünse bile oldukça doğal bir durumdur. Su yüzeyi çok ağır olmayan nesneleri taşıyabilen hatta su yüzeyi delmediği sürece gergin ve ince dar zar gibi davranır. Böceklerin bacakları aralarına hava sıkışmış tüylerle kaplıdır. Böcek su yüzeyine basarken bu ayaklarındaki tüyler yastık işlevi gördüğü için ıslanmazlar. Böceklerin bu pamuksu ayakları su yüzeyine bastığı yerde yüzey gergin ve esnek bir zar gibi davranarak böceklerin batmasını engeller. Bir böcek suda batmadan yürüyebilmekte iken başka bir sıvıda batabilir. Aynı zamanda böcek 10 °C deki suda suya batmaz iken aynı böcek sıcaklığı 20 °C olan suya batabilir. Suya deterjan eklendiğinde de böceğin battığı gözlemlenir. 1. Böceğin suda batmamasını sağlayan etkiyi açıklayınız. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Yüzey gerilimi 2. Böceklerin suda batmamasına neden olan etki nelere bağlıdır? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sıvının cinsine, ortamın (sıvının) sıcaklığına, sıvının saflık derecesine 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 63

Pisa Soruları AY YOLCULUĞU Mehmet, ülkenin en gözde üniversitelerinden birisinde fizik eğitimi son sınıf öğrencisidir. Mehmet, NASA&#;nın Ay yolculuğu için astronot olma programına yapmış olduğu başvuru olumlu sonuçlanmıştır. Bu programa kabul edilen kursiyerlere Ay&#;a yapılacak yolculuk öncesi astronotlara çeşitli aşamalarda kurslar verilmektedir. Bu kurslarda, bireylere gezegenler arasındaki uzaklığın nasıl ölçüleceğini, ışığın boşluktaki davranışı, yerçekiminin olmadığı or- tamın nasıl olduğunu, dünya ile iletişimi sağlayan haberleşme araçları arızalandığında nasıl onaracağını, kıyafetleri delindiğinde soğuktan ve radyasyondan nasıl korunacaklarını, kanamalı yaralanma olaylarında kanamanın nasıl durdurulacağı ve yaranın nasıl tedavi edileceği gibi konularda bilgi verilir. 1. Metne göre yolculuk yapacak bireylere fiziğin hangi alt alanı ile ilgili bilgi verilmiştir. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Mekanik, optik, termodinamik, elektromanyetizma, nükleer fizik 2. Metne göre, fizik bölümü hangi bilim dallarıyla iç içedir? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Kimya ve biyoloji 64 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası

İÇİNDEKİLER 3. ÜNİTE : HAREKET VE KUVVET Hareket 3 Hızlanma ve Yavaşlama: İvme 13 Kuvvet 17 Newton&#;un Hareket Yasaları 19 Sürtünme Kuvveti 25 Beceri Temelli Yeni Nesil Sorular 29 ÖSYM Tarzı Sorular 33 4. ÜNİTE : ENERJİ İş ve Güç 37 Mekanik Enerji 47 Mekanik Enerji ve Enerjinin Korunumu 51 Verim 55 Enerji Kaynakları 59 Konu Tarama Testi 61 Beceri Temelli Yeni Nesil Sorular 65 ÖSYM Tarzı Sorular 69 Yazılıya Hazırlık Soruları 73 Pisa Tarzı Sorular 79

Konu Hareket 3. Ünite Kavrama 01 Testi 1. Bir cisim kuvvetlerin etkisinde farklı hareketler yapabilir. 4. Doğrusal yolda şekildeki gibi K noktasından hareket eden Buna göre, bir araç, L noktasından geçerek M noktasına gitmektedir. I. Yüksek hızlı trenin düz raylarda ilerlemesi K km M II. Uçaktan atlayan bir paraşütçünün yere doğru inmesi III. Bungee jumping (bangi camping) yapan sporcunun ha- reketi km km yukarıdaki hareket türlerinden hangileri yalnızca ötele- me hareketine örnek verilebilir? L A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Aracın hareket etme süresi 5 saat olduğuna göre, ara- D) I ve III E) I, II ve III cın ortalama hızı kaç m/s dir? A) 5 B) 8 C) 10 D) 15 E) 20 2. Şekildeki gibi verilen krokide bir karınca ok yönünde hare- ket ederek K noktasından L noktasına gelmektedir. K L 5. Uzunluğu m olan doğrusal yolu bir araç 5s de almakta- dır. Buna göre, I. aracın ortalama süratı Buna göre, karıncanın yer değiştirmesi kaç birimdir? II. aracın aldığı yol (Birim kareler özdeş olup uzunluğu 1 birimdir.) III. aracın ortalama hızının büyüklüğü A) 1 B) 4 C) 8 D) 12 E) 15 niceliklerinden hangileri hesaplanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 3. Doğrusal yolda hareket eden bir araca ait konum-zaman D) I ve III E) I, II ve III grafiği şekildeki gibidir. Konum x 0 Zaman t 2t 3t 4t 6. Doğrusal yolda hareket eden K ve L araçları t = 0 anında –x yan yanadır. K ve L araçlarının hız (V) – zaman (t) grafikleri aşağıdaki gibi verilmiştir. V(m/s) Buna göre, 7 L I. araç t anında yön değiştirmiştir. 5 K II. aracın aldığı toplam yol 4x tür. III. aracın yer değiştirmesinin büyüklüğü 3x tür. 0 t(s) yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Buna göre, araçlar harekete başladıktan kaç s sonra D) II ve III E) I, II ve III aralarındaki uzaklık 30 m olur? A) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 3

Hareket 7. Çevresi m olan şekildeki koşu parkında K noktasın- 9. Doğrusal yolda hareket eden araca ait konum-zaman grafi- dan ok yönünde harekete başlayan bir koşucu 2 turunu ği şekilde verilmiştir. s de tamamlamaktadır. Konum x K 0 Zaman 2t 3t t Koşucunun 2 turunun sonunda aldığı yol ve yaptığı yer değiştirmenin büyüklüğü kaç metredir? –x Aldığı yol Yapılan Yer değiştirme A) 0 Buna göre, aracın 0-t aralığındaki ortalama sürati v ise, B) 0 - 3t aralığında ortalama sürati kaç v dir? C) 0 5 3 D) 0 A) 3 B) C) 2 D) E) 1 2 2 E) 0 8. Doğrusal yolda hareket eden K ve L araçlarının konum - Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız-zaman grafiği zaman grafikleri şekildeki gibi verilmiştir. verilmiştir. Konum Hız (m/s) x 20 K 0 Zaman 5 15 t 0 Zaman (s) L –x –10 Buna göre, Buna göre, I. araçlar t anında yan yanadır. I. aracın ortalama hızı sıfırdır. II. araçlar arasındaki uzaklık t = 0 anında x kadardır. II. aracın yer değiştirmesinin büyüklüğü m dir. III. araçların ortalama hızları eşittir. III. araç 5. s de yön değiştirmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 4 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. A 3. B 4. C 5. E 6. C 7. A 8. A 9. E C

Konu Hareket 3. Ünite Kavrama 02 Testi 1. Doğrusal bir yolda hareket eden aracın konum - zaman gra- 4. Doğrusal yoldaki bir araca ait konum-zaman grafiği şekilde- fiği şekildeki gibidir. ki gibidir. Konum (m) Konum 20 x 3t 4t 0 Zaman 5 t 2t 0 Zaman (s) –x –10 Buna göre, araç hangi anlarda yön değiştirmiştir? Buna göre, aracın hızının büyüklüğü kaç m/s&#;dir? A) Yalnız t B) Yalnız 2t C) t ve 3t A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2 D) 2t ve 4t E) Yalnızca 4t Tx 0 - 20 j = Tt = 5 - 0 = - 4 m/s Cevap C Araç t ve 3t anında yön değiştirmiştir. 2. Doğrusal yolda hareket eden bir araca ait konum - zaman Cevap C grafiği şekildeki gibidir. Konum 2x x 3t 0 t 2t Zaman –x Buna göre, I. (0 – t) zaman aralığında araç hızlanmaktadır. II. t anında araç yön değiştirmiştir. III. 3t sürede aracın aldığı yol 5x tir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Araç (0 – t) zaman aralığında sabit hızlı hareket yapmaktadır. t anında 5. Doğrusal yolda hareket eden bir araca ait konum - zaman yön değiştirip ters yönde harekete başlıyor. grafiği şekildeki gibidir. Araç (0 – t) → 2x Konum (t –2t) → x = 5x yol alır. 2x (2t –3t) → 2x Cevap D x 3. Yarıçapı 20 m olan çembersel yolun K noktasında harekete 0 t 2t 3t 4t Zaman başlayan sporcu K noktasına ilk kez 30 saniye sonra geliyor. –x K Buna göre, aracın (0 - 4t) aralığında aldığı yol kaç x&#;tir? r=20m A) 0 B) 1 C) 3 D) 4 E) 5 Araç (0 – 2t) → 3x (2t –3t) → x = Toplam 5x Buna göre, koşucunun ortalama sürati kaç m/s dir? (3t –4t) → x Cevap E (p=3 alınız) A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 Çevre = 2pr x = m = m x m J = t = 30s = 4 m/s Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 5

Hareket 6. Bir cismin konum–zaman grafiği verilmiştir. 9. Doğrusal bir yolda aynı yönde 6 m/s ve 10 m/s süratlerle Konum koşan Emel ve Hasan&#;ın arasındaki uzaklık 48 m dir. 10 m/s 6 m/s Hasan Emel 0 Zaman t 2t 3t Buna göre, Hasan Emel&#;i kaç s sonra yakalar? Buna göre, A) 8 B) 10 C) 12 D) 16 E) 20 48 m = `10 s - 6 s j .t I. Aracın (0 – t) ile (t – 2t) aralığındaki yer değiştirmeleri m m x = (JH – JE).t eşittir. m 48 m = 4 s .t t = 12 s Cevap C II. Araç 2t anında harekete başladığı noktadadır. Doğrusal yolda hareket etmekte olan bir araca ait konum - III. Aracın yol boyuca sürati değişmemiştir. zaman grafiği şekildeki gibidir. Konum yargılarından hangileri doğrudur? 4x A) II ve III B) I ve II C) Yalnız I D) I ve III E) I, II ve III x Yer değiştirme vektörel olduğu için I nolu yargı yanlıştır. Araç 2t anında harekete başladığı noktadadır. Araç aynı sürelerde aldığı yollar aynı oldu- 0 t 2t 3t Zaman ğu için süretler eşittir. Cevap A –2x 7. Doğrusal yoldaki X ve Y araçları aralarında 2,8 km uzaklık Buna göre, varken şekildeki gibi sabit büyüklükteki hızlarla birbirlerine I. (0 –t) aralığında araç yön değiştirmiştir. doğru sabit hızlarla hareket ediyorlar. II. (t – 2t) aralığında araç durgundur. ϑX ϑY III. (0 – t) aralığındaki sürati, (2t –3t) aralığındaki süratine eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Araçlar 40 saniye sonra karşılaştıklarına göre hızlarının bü- Araç (0 – t) aralığında aynı yönde hareket etmektedir. Araç (t –2t) ara- Tx x - ( - 2 x) yüklükleri JX ve JY aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? lığında durgundur.(0 – t) deki sürati: j 1 = Tt1 = t- 0 = 3tx 1 Tx 4x - x 3x JX(m/s) JY (m/s) (2t –3t) deki sürati j 2 = Tt 2 = 3t - 2t = t Cevap D 2 A) 35 35 B) 35 40 Şekilde doğrusal ve paralel yollarda sabit hızlarla hareket eden araçlardan K ile L arasındaki uzaklık azalırken, L ile M C) 45 15 arasındaki uzaklık değişmemektedir. D) 25 55 E) 40 20 K x = (JX + JY).t m = (Jx + JY) L Jx + JY = 70 m/s Cevap A M 8. Aşağıda verilen, I. Yer değiştirme Buna göre, II. Sürat I. K aracının hızı, L ninkinden büyüktür. II. L aracının hızı, M ninkine eşittir. III. Yol III. K aracı ile M aracı arasındaki uzaklık önce azalır sonra niceliklerinden hangilerinin birimi metredir? artar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II ve III A) Yalnız II B) I ve II C) I, II ve III D) II ve III E) I ve III D) II ve III E) Yalnız III K ile L arasındaki uzaklığın azalması için K aracının hızı L aracının hızından Yol ve yerdeğiştirmenin birimi metredir. Cevap E büyük olmalıdır. L ile M arasındaki uzaklığın değişmemesi için L ile M nin hız- ları eşit büyüklükte olmalıdır. K aracı, M aracına yaklaşmaktadır. Cevap C 6 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. D 3. B 4. C 5. E 6. A 7. A 8. E 9. C D C

Konu Hareket 3. Ünite Kavrama 03 Testi 1. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum - zaman 4. Bir sporcu doğrusal bir pisti J süratiyle koşarak 18 saniye- grafiği şekildeki gibidir. de, süratini 8 m/s artırdığında ise 12 saniyede koşuyor. Konum Buna göre J sürati kaç m/s dir? 4x A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18 x 5t Alınan yol sabittir. 0 3t Zaman x = J . 18s = (J + 8)12s 18J = 12J + 96 –3x 6J =96 m/s J =16 m/s Cevap D Aracın (0 – 3t) zaman aralığındaki sürati J1, (3t – 5t) zaman j1 aralığındaki sürati J2 olduğuna göre j oranı kaçtır? 2 1 1 3 A) B) C) 1 D) E) 2 3 2 2 TX x - 4x = - 3x 5. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konum - zaman gra- j 1 = Tt = 3t - 0 3t fiği şekildeki gibidir. TX - 3x - x - 4x j 2 = Tt = 5t - 3t = 3t Konum (m) = 21 j1 Cevap B j2 18 2. Doğrusal yolda hareket eden bir araca ait konum - zaman 0 Zaman (s) grafiği şekildeki gibidir. 3 6 Konum –12 x Buna göre, aracın yol boyunca ortalama sürati kaç m/s dır? 4t 0 t 2t 3t Zaman A) 10 B) 8 C) 7 D) 6 E) 4 –x Aracın aldığı yol 48 m dir. Hareket 3 saniye sürdüğüne göre sürat: Buna göre, J = sm = 8 m/s Cevap B I. (0 – t) aralığında araç yön değiştirmiştir. II. (t –2t) aralığında araç durgundur. III. (0 – 4t) aralığında aracın yer değiştirmesi sıfırdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. Doğrusal bir yolun K ve M noktasındaki Serkan ve İnci 4 D) II ve III E) I, II ve III m/s ve 3 m/s büyüklüğündeki sabit hızlarla birbirlerine doğ- I. (0 – t) aralığında araç yön değiştirmemiş aynı yönde ilerlemiştir. ru şekildeki gibi koşuyorlar. II. (t – 2t) zaman aralığında aracın konumu değişmediğinden araç durgundur. Serkan İnci III. A racın ilk ve son konumu aynı olduğundan yer değiştirmesi sıfırdır. 4 m/s 3 m/s Cevap D 3. Anlık hızı 72 km/h olan bir aracın hızının büyüklüğü kaç K M m/s dir? Serkan ve İnci 7 saniye sona karşılaştıklarına göre KM A) 20 B) 24 C) 36 D) 48 E) 72 noktaları arasındaki uzaklık x kaç metredir? 72 km/sa 72 km = m A) 21 B) 28 C) 35 D) 42 E) 49 1 sa = s x = (JS + Jİ).t km m 72 sa = s = 20 m/s Cevap A x = ^4 + 3h .7 = 49 m Cevap E 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 7

Hareket 7. Doğrusal yolda hareket etmekte olan bir araca ait konum - 9. Konum – zaman grafiği şekilde verilen aracın I, II ve III ara- zaman grafiği şekildeki gibidir. lığındaki hızının büyüklüğü sırasıyla ϑ1, ϑ2 ve ϑ3 tür. Konum Konum 2x 2x x x O Zaman 5t t 2t 3t 0 –x t 2t 3t 4t Zaman –x –2x I II III Buna göre, aracın aldığı yol ve yer değiştirmesinin bü- Buna göre, ϑ1, ϑ2 ve ϑ3 arasındaki büyüklük ilişkisi na- yüklüğü hangi seçenekte doğru verilmiştir? sıldır? Aldığı Yol Yer değiştirme A) ϑ1 > ϑ3 > ϑ2 B) ϑ3 > ϑ1 > ϑ2 C) ϑ1 = ϑ3 > ϑ2 A) 2x 6x D) ϑ3 = ϑ2 > ϑ1 E) ϑ1 = ϑ2 = ϑ3 B) 6x 0 Tx 2x - 0 = 2x C) 4x 2x j 1 = Tt1 =t- 0 t 1 D) 6x 6x Tx x - 2x = x j 2 = Tt 2 = 2t - t t 2 E) 0 6x Tx3 - x - ^xh j 3 = Tt = 3t - 2t = 2tx 3 (0 – t) → x J1 = J3 > J2 Cevap C (t –2t) → 2x (2t –3t) → x Aldığı yol 6x&#;tir. (3t –4t) → 0 (4t –5t) → 2x Aracın ilk ve son konumları aynı olduğundan yer değiştirmesi sıfırdır. Cevap B Doğrusal yolda hareket eden X ve Y araçlarının konum - zaman grafiği şekildeki gibidir. Konum 8. Doğrusal KLM yolunda büyüklükteki sırayla 5 m/s ve 3 m/s 3x X sabit hızlarla şekildeki gibi koşan Alp ve Ersin 20 s sonra M x noktasında yan yana geliyorlar. 0 Zaman t 2t Y 5 m/s 3 m/s –x Buna göre, Alp Ersin I. X aracı yavaşlamaktadır. K L M II. Y aracı hızlanmaktadır. Buna göre, KL uzaklığı kaç metredir? III. Araçlar 2t anında yan yanadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 x = ` 5 s - 3 s j s m m A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II x = (JHA – JE).t x = 40 m Cevap D D) II ve III E) I, II ve III Grafikler doğrusal olduğundan araçların hızları sabittir. 2t anında araçlar aynı konumda olurlar. Cevap B 8 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. D 3. A 4. D 5. B 6. E 7. B 8. D 9. C B

Konu Hareket 3. Ünite Kavrama 04 Testi 1. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konum - zaman gra- 4. Yatay ve doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum– fiği şekildeki gibidir. zaman grafiği verilmiştir. Konum (m) Konum +x 24 0 Zaman t 2t 3t 4t 8 -x 0 Zaman (s) 4 –10 Buna göre, araç hangi anlarda yön değiştirmiştir? Buna göre, aracın ortalama hızının büyüklüğü kaç A) Yalnız t B) Yalnız 2t C) Yalnız 3t m/s&#;dir? D) t ve 3t E) 2t ve 4t A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 Araç harekete başladığı noktadan 2t anına kadar (+) yönde gitmektedir. 2t anından itibaren araç yönünü değiştirerek (–) yönde gitmektedir. Konum (m) Cevap B Yer değiştirme 0 – 24 m 24 Hız= zaman = = -3 m/s r–8s yanıt C dir. α 8 0 4 Zaman (s) Cevap C 5. Doğrusal yolda verilen konumda hareket eden otobüs ve –10 aracın süratleri şekildeki gibidir. ϑA= 30 m/s 2. Yer değiştirme ile ilgili, ϑ0= 26 m/s I. Birimi metredir. II. Son konumla ilk konum arasındaki en kısa mesafedir. Araç ve otobüsün uzunlukları sırayla 4 m ve 12 m ol- III. Vektörel büyüklüktür. duğuna göre araç otobüsü kaç saniye sonra tamamen yargılarından hangileri doğrudur? geçer? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) I, II ve III E) II ve III Aracın otobüsü tamamen geçmesi için otobüsün boyu ve kendi boyunun Yer değiştirme son konumla ilk konum arasındaki farkı gösteren, vektörel toplamı kadar yol farkı oluşturmalıdır. büyüklüktür. Birimi metredir. Cevap D (JA – J0).t = 12m + 4m `30 m s - 26 s j .t = 16 m m t = 4s Cevap D 3. Gaye, Uğur ve Orhan İstanbul&#;dan Trabzon&#;a sırayla gemi, uçak ve otobüsle seyahat etmektedirler. 6. km uzunluğundaki yolun ilk km sini 4 saatte giden Gaye, Uğur ve Orhan&#;ın yer değiştirmeleri sırayla x1, x2 araç daha sonra 3 saat mola vererek yolun geri kalanını 1 ve x3 olduğuna göre, yer değiştirmelerin büyüklükleri saatte alıyor. arasındaki ilişki nasıldır? Buna göre, aracın ortalama sürati kaç km/h dir? A) x1 = x 2 = x3 B) x1 > x 2 > x3 A) 45 B) 50 C) 60 D) 75 E) 80 C) x3 > x2 > x1 D) x3 > x1 = x2 xtop Jort. t = 4 sa + km 1 sa + 3 sa = 50 km/h Cevap B E) x2 > x3 > x1 toplam Her 3 kişinin de ilk ve son konumları aynı olduğundan yer değiştirmeleri- nin büyüklükleri aynıdır. Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 9

Hareket 7. Doğrusal yoldaki tır ve yola paralel rayda hareket eden tre- Hız ve süratle ilgili, nin hızlarının büyüklükleri ve araçların hareket yönleri şekil- I. Hız vektöreldir. deki gibidir. II. Sürat negatif değer alamaz. ϑ1= 35 m/s III. Birimleri aynıdır. yargılarından hangileri doğrudur? ϑ2= 40 m/s A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Uzunluğu 11 m olan tır 7 s sonra treni tamamen geçtiği- Hız vektöreldir ve vektörel değerler negatif değerler alır. Hız ve süratin ne göre trenin boyu kaç m&#;dir? birimleri aynıdır. Cevap E A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 28 Doğrusal yolda hareket eden X, Y ve Z araçlarının konum - (J2 – J1).t = xTren + xTır zaman grafiği şekildeki gibidir. (40 – 35).7 = xTren + 11m Konum xTren = 24 m Cevap A X Zaman 8. Uzunluğu km olan doğrusal KLM yolunda hareket eden Y t bir araç KL yolunu 50 km/h hızla gidip L de 3 saat bekliyor. Z km km 50 h h Buna göre, araçların t süredeki yerdeğiştirmelerinin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir? K L M km km A) X = Y = Z B) X > Y > Z C) Z > Y > X Araç LM yolunu km/h hızla aldığına göre aracın or- D) Y > X > Z E) X > Y = Z talama hızının büyüklüğü kaç km/h dir? Yerdeğiştirme son konumla ilk konum arasındaki farktır. En büyük fark Z A) 40 B) 50 C) 60 D) 75 E) aracına en küçük fark X aracına aittir. Cevap C km = tKL = km 2 sa 50 sa Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız - zaman grafiği km = şekildeki gibidir. tLM = km 5 sa sa Hız(m/s) xtop km + km 8 Jort = t = 2 sa + 3 sa + 5 sa = 60 km/h Cevap C top 0 Zaman(s) 3 7 9. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konum - zaman gra- fiği şekildeki gibidir. –10 Konum (m) Buna göre aracın konum - zaman grafiği aşağıdakiler- den hangisi olabilir? 70 A) Konum (m) B) Konum (m) C) Konum (m) 40 24 24 24 0 0 3 0 7 Zaman(s) 0 3 7 Zaman(s) 3 7 Zaman(s) 1 3 5 Zaman(s) –16 –40 –16 –10 D) Konum (m) E) Konum (m) Buna göre aracın ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s 24 24 0 3 dir? 3 7 Zaman(s) 0 7 Zaman(s) A) 20 B) 16 C) 15 D) 12 E) 10 –40 –16 m xtop 70 - ^- 10h x1 = 8 s .3s = 24 m j ort = ttop = 5- 0 = 16 m/s Cevap B m x2 = –10 s .4s = –40 m x = - 16 m Cevap A 10 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. D 3. A 4. B 5. D 6. B 7. A 8. C 9. B E C A

Konu Hareket 3. Ünite Kavrama 05 Testi 1. Düzgün doğrusal hareket yapan hareketli ile ilgili, 4. Doğrusal yolda hareket eden bir cismin konum-zaman gra- I. Hızı sabittir. fiği şekildeki gibidir. Konum II. Eşit zamanda eşit yollar alır. III. İvmesi sıfırdır. 3x 2x yargılarından hangileri doğrudur? x A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 0 Zaman t 2t 3t D) I ve III E) I, II ve III Buna göre, Düzgün doğrusal hareket yapan bir hareketlinin hızı sabittir. Eşit zaman- I. Cisim düzgün doğrusal hareket yapmaktadır. da eşit yollar alır. ivmesi sıfırdır. Cevap E II. Cisim başlangıç noktasından uzaklaşmıştır. III. İvmesinin büyüklüğü sıfırdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Cismin başlangıçtaki konumu x, son konumu 3x olduğuna göre, cisim baş- langıç noktasından uzaklaşmıştır. Eşit zaman aralıklarında eşit yollar aldı- ğından düzgün doğrusal hareket yapmaktadır. Düzgün doğrusal hareket 2. Aşağıda verilen, yapan cismin ivmesi sıfırdır. I. Salıncakta sallanan Cevap E II. Kaydıraktan kayan III. Sabit hızla koşan çocuklardan hangileri düzgün doğrusal hareket yap- maktadır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Sabit hızlı doğrusal haraketler düzgün doğrusal hareket yapmaktadır. Cevap B 5. İlhan ile Sinem doğrusal bir yolda sabit büyüklükteki hızlarla birbirlerine doğru şekildeki gibi koşuyorlar. 8 m/s 3 m/s İlhan Sinem 3. Aşağıda verilen m I. Alınan yol Buna göre, İlhan ile Sinem karşılaştıklarında Sinem kaç II. Hızının büyüklüğü m koşmuştur? III. İvmenin büyüklüğü A) 75 B) 90 C) D) E) niceliklerinden hangileri düzgün doğrusal hareket ya- pan hareketli için sıfırdır? X = (ϑ1 + ϑ2) .t = (8+3) .t A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II t = 40s D) I ve III E) I, II ve III Xsinem = 3 m/s, 40s = m Cevap C Düzgün doğrusal hareket yapan cisimlerin ivmeleri sıfırdır. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 11

Hareket 6. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konum-zaman gra- 9. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız - zaman grafiği fiği şekildeki gibidir. şekildeki gibidir. Konum Hız(m/s) 4x 15 3x 2x 10 x 0 4 8 Zaman(s) 0 Zaman t 2t 3t 4t Buna göre, aracın konum - zaman grafiği aşağıdakiler- Buna göre, aracın (t) zaman aralığındaki ortalama den hangisi gibidir? hızı aşağıdakilerden hangisidir? A) Konum(m) B) Konum(m) C) Konum(m) 3x x 3x 3x 4x A) - B) - C) - D) E) 4t t 2t 4t 3t 40 50 60 → ∆X 0 - 3x 3x 0 4 8 Zaman(s) 0 4 8 Zaman(s) 0 4 8 Zaman(s) ϑ= = =– Cevap A ∆t 4t - 0 4t D) Konum(m) E) Konum(m) 7. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konum-zaman gra- 60 60 40 fiği şekildeki gibidir. 40 Konum 0 4 8 Zaman(s) 0 4 8 Zaman(s) 2x x1 = 10 . 4 = 40 m x x = m x2 = 15 . 4 = 60 m Cevap A 4t Zaman t 2t 3t 5t 6t 7t -2x Düz bir yolda hareket eden aracın konum - zaman grafiği Buna göre, araç hangi anlarda yön değiştirmiştir? şeklideki gibidir. A) Yalnız 2t B) Yalnız 3t C) 4t ve 5t Konum (m) D) 4t ve 6t E) 3t, 4t, 5t ve 6t Konum 2x 2x 0 x t 2t 3t 4t Zaman 4t Zaman –x t 2t 3t 5t 6t 7t -2x Buna göre, Araç 4t ve 6t anlarında yön değiştirmiştir. Cevap D I. (0 – 2t) zaman aralığında araç yavaşlamaktadır. 8. Doğrusal yoldaki otobüs ve tren paralel doğrultudaki yollar- II. 2t anında araç yön değiştirmiştir. da şekildeki gibi hareket etmektedir. III. Aracın (0 –2t) zaman aralığındaki hızı, (2t –4t) zaman ϑ1= 7 m/s aralığındaki hızına eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? 26 m 24 m A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III ϑ2= 5 m/s D) II ve III E) I, II ve III Grafikte (0 –2t) zaman aralığında doğrusal olduğundan hız sabittir. 10 m Araç 2t anında yön değiştirir. (0 – 2t) aralığındaki hız Buna göre, araçlar birbirlerini kaç saniye sonra tama- - x - (2x) 3x men geçerler? j 1 = 2t - 0 = - 2t (2t – 4t) aralığındaki hız A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2x - (–x) 3x j 2 = 4t - 2t = 2t x =(J1 + J2) t (26 + 24 + 10) = (7 + 5) .t t = 5s Cevap E olduğundan j 1 ! j 2 dir. Cevap B 12 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. B 3. B 4. E 5. C 6. A 7. D 8. E 9. A B

Konu Hızlanma ve Yavaşlama: İvme 3. Ünite Kavrama 06 Testi 1. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız - zaman grafiği 4. Sürtünmesiz yatay bir düzlemde aynı noktadan harekete şekildeki gibidir. başlayan K, L araçlarının hız - zaman grafikleri verilmiştir. Hız Hız ϑ 3ϑ I II 0 2ϑ K t1 t2 Zaman ϑ L Aracın I ve II aralıklarındaki ivmelerin büyüklükleri eşit t 0 t 2t 3t Zaman olduğuna göre, 1 oranı kaçtır? t2 3 1 1 Buna göre, A) 2 B) C) 1 D) E) 2 2 4 I. K aracının ivmesi, L ninkine eşittir. Araçların ivmelerinin büyüklükleri eşit ise II. K ve L cisimlerinin yer değiştirmeleri eşittir. t1 = (t2 – t1) olmalıdır. III. K cisminin kütlesi, L ninkinin iki katıdır. Bu nedenle 2t1 = t2 dir. Cevap D yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 2. Hız – zaman grafiği şekilde verilen aracın I ve II zaman ara- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II lığında aldığı yollar eşittir. D) II ve III E) I, II ve III Hız K ve L cisimlerinin birim zamandaki hız değişimleri eşittir. (I doğru) Kütle ve cisimlerin ilk hızları bilinmediği için II ve III yanlıştır. Cevap A ϑ2 5. Başlangıçta yan yana olan K ve L araçlarına ait hız – zaman ϑ1 grafiği verilmiştir. I II Hız 0 t1 t2 Zaman K Buna göre, 2ϑ L I. (0 - t1) aralığında araç hızlanmıştır. ϑ II. Aracın hızlanma ivmesi, aracın yavaşlama ivmesinden 0 t 2t 3t Zaman büyüktür. –ϑ III. Araç sürekli başlangıç noktasından uzaklaşmıştır. –2ϑ Bu grafiğe göre, yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? I. Araçlar birbirlerinden sürekli uzaklaşmışlardır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. Araçların 3t süresince ortalama hızları eşittir. III. L aracı t anında yön değiştirmiştir. D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? Araç, (0 - t1) aralığında hızlanmış ve (0 - t1) ve (t1 - t2) aralığında başlangıç noktasından uzaklaşmıştır. Cevap D A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II ve III D) II ve III E) I ve III K aracı sürekli aynı yönde giderken, L aracı önce K ile zıt yönde, t anın- 3. Hız dan sonra K ile aynı yönde hareket etmektedir. Araçlar birbirinden sürekli uzaklaşmıştır. L araç t anında yön değiştirmiştir. Araçların yerdeğiştirme- 2ϑ leri eşit olmadığı için ortalama hızları eşit değildir. Cevap E 2t 3t 0 t Zaman 6. Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız–zaman gra- fiği verilmiştir. –3ϑ Hız Hız – zaman grafiği verilen aracın hareketi ile ilgili; V I. Başlangıçta hareketlidir. II. t anında yön değiştirmiştir. 0 t 2t 3t 4t Zaman III. Aracın yerdeğiştirmesi sıfırdır. –V yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, araç hangi anlarda yönde değiştirmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız t B) Yalnız 2t C) t ve 3t D) I ve III E) II ve III D) 2t ve 4t E) 2t ve 2t Aracın t = 0 anındaki hızı 2J olduğundan başlangıçta hareketlidir. Hız –zaman grafiğinde alanların işareti değiştiği anda araçlar yön değiş- t anında hızı azalır ancak yön 2t de değiştirir. tirir. t ve 3t anında araç yön değiştirmiştir. Cevap C 2j .t - 3j .t 3j .t x = 2j t + 2 2 x= 2 Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 13

Hızlanma ve Yavaşlama: İvme 7. İvme ile ilgili olarak, Doğrusal yolda hareket eden bir aracın ivme–zaman grafiği I. Türetilmiş büyüklüktür. verilmiştir. II. Skaler büyüklüktür. İvme (m/s) 2 III. Birim zamandaki hız değişimidir. yargılarından hangileri doğrudur? 0 Zaman (s) 2 4 A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III –2 D) I ve III E) I, II ve III Aracın ilk hızı sıfır olduğuna aracın hareketi boyunca İvme; türetilmiş vektörel büyüklüktür. ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s dir? Tanımı ise birim zamandaki hız değişimidir. Cevap D A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 8 Aracın hız–zaman grafiği 8. Doğrusal yolda hareket eden K ve L araçlarının hız - zaman Hız (m/s) 4 grafiği şekildeki gibidir. Hız 0 2 4 Zaman (s) 2V L 4. 4 Aracın yer değiştirmesi = =8 m V K 2 8 0 Vart = = 2m/s olur. t 4 Zaman Cevap B Buna göre, L aracının ivmesinin büyüklüğü 2 m/s2 ise K cisminin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir. 1 1 2 3 A) B) C) 1 D) E) 4 2 3 2 2V V 2 t = 2, t = 1m/s olur. Cevap C Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın ivme – zaman grafiği verilmiştir. İvme (m/s2) 9. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız-zaman grafiği 5 şekildeki gibidir. Hız(m/s) 0 Zaman (s) 4 12 Buna göre, 4 I. Aracın 4 s deki hızının büyüklüğü 0 II. Aracın (0 – 4) s aralığındaki ortalama hızının büyüklüğü 3 6 Zaman(s) III. Aracın (0–4)s aralığındaki hız değişimi büyüklüğü Buna göre, aracın ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s dir? niceliklerinden hangileri hesaplanabilir? A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III x +x jort = t1 + t 2 D) I ve II E) II ve III 1 2 x2 = ` 2 j . 3 = 24 m 4 + 12 ⇒ x1 = 4 . 3 = 12 m s Grafiğin altındaki alan ∆V (hız değişimini) verir. İlk hız bilindiği için I ve II 36 m hesaplanamaz. j ort = 6 s = 6 m/s Cevap E Cevap C 14 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. A 3. A 4. A 5. E 6. C 7. D 8. C 9. E B C

Konu Hızlanma ve Yavaşlama: İvme 3. Ünite Kavrama 07 Testi 1. İvme ile ilgili, 5. Konum Hız İvme I. Vektörel bir büyüklüktür. x t a 0 II. Birim zamandaki konum değişimidir. Zaman –ϑ III. Birimi m / s dir. 0 0 t Zaman t Zaman yargılarından hangileri doğrudur? I II III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Yukarıda verilen I, II ve III grafiklerinden hangileri düz- gün hızlanma hareketi yapan bir araca ait olabilir? D) II ve III E) I, II ve III İvme, birim zamandaki hız değişimi olup vektöreldir. Birimi m / s2 dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Cevap A D) II ve III E) I, II ve III 2. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın hız-zaman grafiği Düzgün hızlanan cismin ivmesi sabittir. Cevap C şekildeki gibidir. Hız (m/s) 6. Hız–zaman grafiği şekilde verilen bir hareketlinin (0–t) 10 zaman aralığındaki ivmesinin büyüklüğü a1, (t–2t) zaman aralığındaki ivmesinin büyüklüğü a2 ve (2t –3t) zaman ara- lığındaki ivmesinin büyüklüğü a3 tür. Zaman (s) Hız 0 8 2ϑ Buna göre, verilen aracın ivmesi kaç m/s2 dir? 1 1 3 5 A) 0 B) C) D) E) 4 2 4 4 Hız değişimi olmadığından ivme sıfırdır. Cevap A 0 Zaman t 2t 3t 3. Bir aracın hız–zaman grafiği verilmiştir. –ϑ Hız Buna göre, a1, a2 ve a3 arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? V A) a1 = a2 = a3 B) a3 > a1 > a2 0 Zaman C) a1 > a3 = a2 D) a1 > a3 > a2 t 2t 3t 4t I II III IV E) a2 > a1 > a3 –V Tj a = Tt Buna göre, aracın hangi aralıklarda ivme vektörü ile hız 2j - ^- j h vektörü zıt işaretlidir? a1 = t = 3tj A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve IV 0 a2 = t = 0 0 - 2j = - 2 j D) I ve III E) III ve IV a3 = t t Cevap D Soruda araç hangi anlarda yavaşladığını sormaktadır. Araç II ve IV aralı- ğında yavaşlamaktadır. Cevap C 7. Doğrusal yolda hareket eden bir aracın konumunun zama- 4. Düzgün doğrusal yolda hareket eden X, Y ve Z araçlarının na bağlı değişimi tablodaki gibidir. hız - zaman grafiği şekildeki gibidir. x(m) 0 5 20 45 Hız X t(s) 0 1 2 3 Y Buna göre, Z I. Aracın hızı sabittir. Zaman II. Eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır. III. Araç ivmeli hareket yapmaktadır. Araçların ivmelerinin büyüklükleri sırayla aX, aY ve aZ oldu- yargılarından hangileri doğrudur? ğuna göre ivmeler arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) ax = aY = aZ B) aZ > aY > aX C) aZ > aY = aX A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) aX > aY = aZ E) aX > aY > aZ D) II ve III E) I, II ve III Birim zamanda hız değişimi en büyük olan X aracı, en azı da Z aracıdır. Aranan birim zamanda aldığı yollar eşit değildir. Bu nedenle ivmeli hare- Cevap E ket yapmaktadır. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 15

Hızlanma ve Yavaşlama: İvme 8. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklük değildir? İlk hızı v = 0 olan araca ait ivme – zaman grafiği şekildeki gibidir. A) Konum B) Yerdeğiştirme C) Hız İvme D) Sürat E) İvme 3a Sürat, skaler bir büyüklüktür. Cevap D a 9. İvme 0 t 2t 3t Zaman t Buna göre, aracın hız – zaman grafiği aşağıdakilerden Zaman hangisi gibi olabilir? –a A) Hız B) Hız C) Hız 5V 10V 7V İvme – zaman grafiği şekildeki gibi olan bir araç için, 4V 4V 4V I. Hızlanıyor. II. Yavaşlıyor. 0 t 2t 3t Zaman 0 t 2t 3t Zaman 0 t 2t 3t Zaman III. Düzgün doğrusal hareket ediyor. D) Hız E) Hız 10V yargılarından hangileri doğru olabilir? 8V 4V 4V A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 0 t 2t 3t Zaman 0 t 2t 3t Zaman Aracın ilk hızı J = 0 ise Negatif ivmeye sahip bir araç hızlanıyor ya da yavaşlıyor olabilir. Düzgün 0 – t aralığında hız değişimi = a . t doğrusal hareket yapamaz. Cevap C t –2t aralığında hız değişimi = a . t 2t – 3t aralığında hız değişimi = 3a . t olur. Bir araca ait hız - zaman grafiği verilmiştir. a . t = 2V alınırsa cevap E olur. Cevap D Hız Aşağıda K, L ve M araçlarına ait grafikler verilmiştir. 2ϑ Hız İvme Konum K 2t 3t 0 M 0 Zaman Zaman t –ϑ 0 L 0 Zaman Zaman Buna göre, araca ait ivme – zaman grafiği aşağıdakiler- Buna göre, K, L, M araçlarının hareketi için aşağıdaki- den hangisi gibi olabilir? lerden hangisi söylenebilir? A) İvme B) İvme C) İvme t 2t 3t t 2t 3t t 2t 3t K L M 0 0 0 Zaman Zaman Zaman Düzgün –a –a –a A) Sabit hızlı Sabit hızlı hızlanan –2a –2a –3a Düzgün Düzgün D) İvme E) İvme B) Sabit hızlı hızlanan yavaşlayan t 2t 3t t 2t 3t 0 0 C) Sabit hızlı Sabit hızlı Sabit hızlı Zaman –a Zaman –a –2a –3a Düzgün Düzgün D) Sabit hızlı 2 yavaşlayan yavaşlayan 0 – t aralığında hızı sabittir. İvmesi sıfırdır. Düzgün E) Sabit hızlı Sabit hızlı t – 2t aralığında hızlanan K aracının hızı sabittir. L aracı sabit ivmeyle hareket ettiğinden yavaşlıyor 0 - 2j 2j a = 2t - t = - t ya da hızlanıyor olabilir. 2t – 3t aralığında M aracının konumu düzgün azaldığından sabit hızlıdır. En uygun şık C şık- kıdır. Bu nedenle doğru seçenek A olmalıdır. Cevap A -j+0 j a = 3t - 2t = - t Cevap B 16 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. A 2. A 3. C 4. E 5. C 6. D 7. B 8. D 9. C B D A

Konu Kuvvet 3. Ünite Kavrama 08 Testi 1. Aşağıda verilen, 4. I. Newton I. Durgun cismi harekete geçirme, II. Galilei II. Hareketli cismi durdurma, III. İbn–i Sina III. Cismin hareket yönünü değiştirme Yukarıdaki bilim insanlarından hangileri dengelenmiş olaylarından hangileri dengelenmemiş kuvvet etkisiyle kuvvetlerin etkisindeki cisimlerin hareketleri ile ilgili oluşur? çalışmalar yapmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Kuvvet bir cismi durdurabilir, yönünü değiştirebilir, harekete geçirebilir. Soruda verilen bilim insanlarının hepsi kuvvet ile hareket arasında ilişkiyi Cevap E açıklamak için çalışmalar yapmıştır. Cevap E 2. Aşağıdakilerden hangisi kuvvetin birimidir? 5. Kuvvetle ilgili, A) Kilogram B) Pascal C) Newton I. Birimi Newton&#;dur. II. Etki etmesi için temas gerektirir. D) Joule E) Watt III. Birimi kütlenin birimiyle ile aynıdır. Kuvvetin birimi Newtondur. Cevap C yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Kuvvetin sembolü N dir. Kuvvetin etki etmesi için temas gerekmeyebilir. Cevap A 6. Aşağıda verilen, 3. Kuvvetle ilgili, I. Rüzgarın şemsiyeyi itmesi, I. Vektörel bir büyüklüktür. II. Nehirdeki suyun kayığı sürüklemesi, II. Birimi kilogramdır. III. Güneş&#;in Dünyayı çekmesi III. Hareketli olan cisimleri durdurabilir. olaylarından hangilerinde temas gerektiren kuvvet etki- yargılarından hangileri doğrudur? sinden söz edilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Vektörel bir büyüklük olan kuvvet hareketi cisimleri durdurabilir. Birim Rüzgar ve su temas gerektiren Güneş ise temas gerektirmeyen kuvvet uy- Newtondur. Cevap D gular. Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 17

Kuvvet 7. I. Kitabı tutan adam Sürtünmesiz yatay düzlemdeki K cismine şekildeki kuvvet- II. Yazı yazan öğrenci ler etki ediyor. III. Yere düşen elma 7N 24N X 9N Yukarıdaki örneklerinin hangilerinde temas gerektiren kuvvet vardır? Buna göre, K cismine etki eden net kuvvetin büyüklüğü A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II kaç N&#;dur? D) II ve III E) I, II ve III A) 7 B) 8 C) 9 D) 16 E) 24 Kitabı tutmak ve yazı yazmak için temas gerekir. Yere düşen elma yer- 7N FNet = 8N 24N X 9N çekiminin kuvvetininin etkisindedir. Yerçekimi kuvveti temas gerektirmez. Cevap C 24N 16N 8N Cevap B Aşağıdaki sürtünmesiz yatay düzlemdeki sistemlerde hangi cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir? A) B) 3N 10N K 8N 6N L 8. Aşağıda verilen, 2N I. Mıknatısın demiri çekmesi C) D) II. Rüzgarın ağaçları savurması 2N 10N 3N M 5N N 7N III. Elektrik yüklü cisimlerin birbirini itmesi 4N 7N 7N olaylarından hangilerinde temas gerektirmeyen kuvvet- E) lerin etkisindedir? 4N 5N A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II P 6N 3N D) I ve III E) I, II ve III 17N N 17N Elektromanyetik kuvvetler temas gerektirmeyen kuvvetlerdir. Cevap D Cevap D Dünya ile Ay arasındaki uzaklık şekildeki gibi d iken kütle çekim kuvvetinin büyüklüğü F dir. Dünya Ay d 9. Aşağıdakilerden hangisi doğada bulunan temel kuvvet değildir? Dünya ile Ay arasında oluşan kütle çekim kuvvetinin A) Zayıf nükleer kuvvet büyüklüğünü azaltmak için, B) Güçlü nükleer kuvvet I. Dünya&#;nın kütlesi C) Elektromanyetik kuvvet II. Dünya ile Ay arasındaki uzaklığı D) Kütle çekim kuvveti III. Ay&#;ın kütlesi E) Sürtünme kuvveti niceliklerinden hangisi azaltılmalıdır? Sürtünme kuvveti temel kuvvet değildir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Cevap E D) II ve III E) I, II ve III Çekim kuvveti kütlelerle doğru orantılı ve aralarındaki uzaklığın karesi ile ters orantılıdır. Cevap C 18 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. E 2. C 3. D 4. E 5. A 6. B 7. C 8. D 9. E B D C

Konu Newton&#;un Hareket Yasaları 3. Ünite Kavrama 09 Testi 1. Dengelenmiş kuvvetlerin etkisindeki bir cisim, 4. Aşağıda verilen, I. hareketsiz kalma, I. Viraja giren arabanın savrulması, II. sabit hızla ilerleme II. Aniden hızlanan araçtaki insanların düşmesi, III. düzgün hızlanma III. Karlı yoldaki araçların zor durması hareketlerinden hangilerini yapabilir? olaylarından hangileri eylemsizliğin sonucudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Dengelenmiş kuvvetler etkisindeki bir cisim durabilir veya sabit hızla ha- Anlık hız değişimine gösterilen tepkiye eylemsizlik denir. Virajda savrulma reket edebilir. Cevap C ve ani hızlanmada düşme eylemsizlik sonucudur. Cevap C 2. Aşağıda verilen, 5. Aşağıdakilerden hangisi dengelenmiş kuvvetlerin etki- I. Buz pistinde arkadaşını iten patencinin ters yönde ha- si altındaki bir cisme ait olamaz? reket etmesi, A) Konum B) Konum II. Balıkçının, ucuna doğru yürüdüğü kayığın ters yönde hareket etmesi III. Hızlanan aracın içindeki yolcunun savrulması 0 0 Zaman Zaman olaylarının hangilerinde etki - tepki kuvvetlerinin etki- C) Hız D) Hız sindedir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III 0 0 D) II ve III E) I, II ve III Zaman Zaman Buz pistinde ya da su üstündeki kayıkta etki - tepki kuvvetleri etkindir. E) İvme Cevap B 0 Zaman Dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındaki cisim ya durgundur ya da sabit 3. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde bulunan 2 kg kütleli bir cis- hızla hareket eder. Cevap D me şekildeki gibi kuvvetler uygulanmaktadır. 4N 6N 6N Buna göre, yüzeyin cisme uyguladığı tepki kuvvetinin 6. Aşağıda verilen, büyüklüğü kaç N dır? (g=10 m/s2 alınız.) I. m/s2 A) 24 B) 18 C) 14 D) 10 E) 4 II. N/kg 4N Tepki kuvveti 24N dur. III. N.m/kg ifadelerinden hangileri ivme birimi olarak kullanılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I, II ve III G=mg==20N Cevap A D) II ve III E) I ve II m N ve kg ivme birimi olarak kullanılabilir. Cevap E s2 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 19

Newton&#;un Hareket Yasaları 7. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki 4kg kütleli cisim Yatay ve sürtünmesiz düzlemdeki P, R ve T cisimlerine yola 20 N büyüklüğündeki kuvvetle şekildeki gibi çekiliyor. paralel kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor. m = 4kg m 2m m P F R F T 2F X F=20N Buna göre, cisimlerin ivmelerinin büyüklüğü aP, aR, aT Buna göre, cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir? arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) aT > aR > aP B) aT > aP > aR C) aR > aP > aT F = m . a, 20N = 4 kg . a, a = 5 m/s2 Cevap E D) aT > aP = aR E) aP = aR = aT F F 2F aP = m aR = 2m aT = m 8. Doğrusal sürtünmesiz yolda hareket eden K ve L cisimleri- Cevap B ne yola paralel uygulanan kuvvetle cisimlerin kazandıkları ivmelerin büyüklükleri arasındaki ilişkiyi gösteren grafik şe- Yatay sürtünmesiz düzlemdeki X, Y, Z cisimlerine eşit bü- kildeki gibidir. yüklükteki kuvvetler şekildeki gibi uygulandığında cisimlerin İvme ivmeleri arasındaki büyüklük ilişkisi aY > aX > aZ oluyor. K 4a F F F X Y Z 3a L 2a Buna göre, cisimlerin kütleleri mX, mY ve mZ arasındaki a ilişki nedir? 0 F 2F 3F 4F Kuvvet A) mZ > mX > mY B) mZ > mY > mX mK C) mY > mX > mZ D) mY > mZ > mX Buna göre cisimlerin kütleleri oranı kaçtır? mL E) mX > mZ > mY 1 1 1 2 3 A) B) C) D) E) Aynı büyüklükteki kuvvet uygulandığında kütlesi en küçük cismin ivmesi 4 3 2 3 4 en büyüktür. Cevap A F 3F F 3F mK 1 mK = aKK = 4a mL = aLL = 2a mL = 2 Cevap C Yatay sürtünmesiz düzlemdeki bir K cismine büyüklükleri F1 ve F2 olan kuvvetler şekildeki gibi uygulandığında cisim batı yönünde ivmeli hareket yapıyor. Batı Doğu 9. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde bulunan bir kenarının uzunluğu x olan K cismine yere paralel bir F kuvveti uygu- F2 X F1 landığında ivmesinin büyüklüğü a oluyor. Buna göre, K küpüyle aynı maddeden yapılmış kenar Buna göre, uzunluğu 2x olan L küpüne aynı F kuvveti uygulandı- I. F2 kuvveti, F1 kuvvetinden büyüktür. ğında ivmesinin büyüklüğü kaç a olur? II. Cismin kütlesi arttırılırsa ivmesinin büyüklüğü azalır. 1 1 1 1 III. F2 kuvveti artırılırsa, cismin ivmesinin büyüklüğü artar. A) 1 B) C) D) E) 2 4 8 16 mK = V K . d = x 3 . d = m yargılarından hangileri doğrudur? F=m.a A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II mL= VL . d = 8x3 . d = 8m D) II ve III E) I, II ve III F = m . a = 8m . aL Cisim batı yönünde hareket ettiğine göre F2 > F1 dir. Bileşke kuvvet artarsa 1 veya kütle azalırsa ivme artar. Cevap E aL = 8 a Cevap D 20 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. B 3. A 4. E 5. D 6. E 7. E 8. C 9. D B A E

Konu Newton&#;un Hareket Yasaları 3. Ünite Kavrama 10 Testi 1. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki bir cisme etki eden kuvvet- 4. Sürtünmesiz yatay düzlemde hareket etmekte olan m1 küt- lerin üstten görünümü şekildeki gibidir. leli cisme F1 kuvveti ve m2 kütleli cisme F2 kuvveti şekildeki F2=7N gibi uygulanıyor. m1 m2 F3=8N F1=4N X F1 Y F2 m1 1 F4=7N Cisimlerin kütleleri oranı = kuvvetlerinin büyük- m2 2 Buna göre, cisme etkiyen net kuvvetin büyüklüğü kaç F1 2 lükleri oranı = olduğuna göre cisimlerin ivmeleri- N dur? F2 3 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 a nin büyüklükleri 1 oranı kaçtır? 7N a2 8N 4N 4N 3 2 3 4 Cevap B A) B) C) 1 D) E) 4 3 2 3 7N F 2F = a1 = m11 = m 2a 2. Doğrusal sürtünmesiz yoldaki K ve L cisimlerine yere para- F 3F = 3 a2 = m2 = 2m 2 2a lel olarak etki eden kuvvet ve cisimlerin ivmesi arasındaki 2 a1 4 ilişki şekildeki gibidir. a2 = 3 Cevap E Kuvvet K 4F 3F 2F L 5. Eylemsizlik ile ilgili, F I. Hareketli cisimlerde görülür. 0 II. Kütlesi olan bir cismin eylemsizliği vardır. a 2a 3a 4a İvme III. Cismin hareket durumunu koruma isteğidir. m Cisimlerin kütleleri mK ve mL olduğuna göre K oranı yargılarından hangileri doğrudur? mL kaçtır? 10 8 7 A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II A) B) 3 C) D) E) 2 3 3 3 D) Yalnız II E) I, II ve III F 4F mK = aKK = 3a Kütlesi olan tüm cisimlerin eylemsizliği vardır. Cismin hareket durumunu F 2F mL = aLL = 4a koruma isteğidir. Cevap B mK 8 m = 3 L Cevap C 3. Sürtünmesiz yatay düzlemde hareket eden m kütleli cisme yalnızca F1 kuvveti etki ettiğinde ivmesinin büyüklüğü a1, F1 6. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde kütleleri sırayla 2 kg, 3 kg ile birlikte F2 kuvveti etki ettiğinde ivmesinin büyüklüğü a2 ve 5 kg olan X, Y ve Z cisimlerine şekildeki gibi kuvvetler oluyor. uygulanıyor. m X Y Z F1 F 5F 2F F2 a1 1 Buna göre, cisimlerin ivmelerinin büyüklükleri aX, aY ve İvmelerin büyüklükleri oranı = olduğuna göre a2 5 aZ arasındaki büyüklük ilişki nedir? F1 kuvvetlerin büyüklükleri oranı kaçtır? A) aX > aY > aZ B) aX > aY = aZ C) aZ > aY = aX F2 1 1 1 1 D) aZ > aY > aX E) aY > aX > aZ A) 1 B) C) D) E) 2 3 4 5 F 5F 2F aX = 2kg aY = 3kg aZ = 5kg F1 = m . a F1 + F2 = m . 5a F1 1 aY > a X > a Z Cevap E F2 = m . 4a F2 = 4 Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 21

Newton&#;un Hareket Yasaları 7. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki m kütleli K cismine F kuvveti Sürtünmesiz yatay düzlemdeki K, L ve M cisimlerine yere pa- Şekil I deki gibi yere paralel uygulandığında ivmesinin büyük- ralel kuvvetler uygulandığında cisimlerin ivmeleri ile uygula- lüğü 2a oluyor. nan kuvvet arasındaki ilişki şekildeki grafikte gösterilmiştir. m 6m Kuvvet F FL K K L L Şekil I Şekil II M Buna göre, Şekil II deki 6m kütleli L cisminin a büyüklü- ğündeki ivmeyle hareket etmesi için uygulanması gere- İvme ken yatay FL kuvvetinin büyüklüğü kaç F olmalıdır? Cisimlerin kütleleri sırayla mK, mL ve mM olduğuna göre 3 bunlar arasındaki ilişki nasıldır? A) B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 2 A) mK > mL > mM B) mK = mL = mL F = m . 2a F1 = 6m . a = 3F Cevap C C) mM > mL > mK D) mM > mL = mK m E) mL > mM > mK 8. Kütlesi 2 kg olan bir cisim t = 0 anında büyüklüğü 10 s hızla giderken 20 s süreyle grafikteki gibi değişen kuvvet- Kuvvet Aynı kuvvet etkisinde en fazla ivmeye sahip olan cis- lerin etkisinde kalıyor. K min kütlesi en küçüktür. L Kuvvet (N) M 20 İvme Cevap A 10 Sürtünmesiz yatay düzlemdeki X ve Y cisimlerine sırayla 8N 0 ve 18N büyüklüğündeki kuvvetler şekildeki gibi uygulanıyor. 5 10 15 20 Zaman (s) –10 X 8N Y 18N –20 Buna göre, cismin hızının büyüklüğü saniyede kaç m Cisimlerin ivmelerinin büyüklükleri eşit olduğuna göre dir? s m kütleleri X oranı kaçtır? A) 10 B) 12 C) 15 D) 20 E) 25 mY Cismin ivme zaman grafiği 9 1 4 2 İvme (m/s2) A) 3 B) C) D) E) Taralı bölgelerin alanı cisim hız deği- 4 3 9 3 10 mX şimini verir. 4 5 F = m . a 8N = mX . a 18N = mY . a mY = 9 Cevap D DV = – + + 5. 5 – = 0 0 5 10 15 20 Zaman (s) Cismin hızında değişim olmadığı için Sürtünmesiz yatay düzlemdeki K, L ve M cisimlerinin hızları –5 cevap 10 dur. ve cisimlere uygulanan kuvvetler şekildeki gibidir. –10 Cevap A ϑ ϑ ϑ 9. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde durmakta olan 5 kg kütleli 7N K 7N 3N L 8N 5N M 4N cisme şekildeki gibi 10N luk kuvvet etki etmektedir. Şekil I Şekil II Şekil III F = 10N Buna göre, I. K cismi düzgün doğrusal hareket yapar. Buna göre, cisim harekete başladıktan 4s sonra kaç II. L cismi yavaşlar durur ve ters yönde hızlanır. metre yol alır? III. M cismi hızlanır. A) 32 B) 24 C) 20 D) 16 E) 14 yargılarından hangileri doğrudur? Hız Kuvvet 10 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Cisim ivmesi = = = 2 m/s 2 dir. 8 Kütle 5 D) II ve III E) I, II ve III Taralı bölgenin alanı alınan yol olur. FK = 0 olduğu için K cismi düzgün doğrusal hareket yapar. 8. 4 Yol = = 16 m FL = 5N → zıt yönde olduğundan yavaşlar. 2 0 Zaman FM = 9N → aynı yönde olduğundan hızlanır. Cevap E 4 Cevap D 22 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. C 3. D 4. E 5. B 6. E 7. C 8. A 9. D A D E

Konu Newton&#;un Hareket Yasaları 3. Ünite Kavrama 11 Testi 1. Sürtünmesiz yatay düzlemdeki K ve L cisimleri büyüklüğü F 4. Sürtünmesiz yüzeydeki X, Y ve Z cisimlerine F, 2F ve 3F olan kuvvet ile şekildeki gibi çekiliyor. kuvvetleri şekildeki gibi uygulanmaktadır. 4 kg 3 kg m m 2m K F F X F Y 2F 3F Z L K cisminin ivmesinin büyüklüğü 3 N/kg olduğuna göre X cisminin ivmesinin büyüklüğü a olduğuna göre Y ve L cisminin ivmesinin büyüklüğü kaç N/kg dır? Z cisimlerinin ivmelerinin büyüklükleri hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 F = 4.a Y Z F = 4 . 3 = 12N A) 2a 3a 12N = 3 . a a = 4 N/kg Cevap D B) a 3a C) 2a 3a 2 D) 9 3a a 2. Kenar uzunlukları 5 cm x 10 cm x 20 cm olan bir maddenin 2 2 E) a 2a özkütlesi d = 5 g/cm3 tür. 3a F = m . a ise 2F = m . 2a 3F = 2m . 2 Cevap C 5. Yatay bir yolda hareket eden cismin ivme–zaman grafiği ve- F rilmiştir. 20 cm İvme 5 cm 10 cm a Sürtünmesiz yatay düzlemdeki cisme F kuvveti şekilde- 0 Zaman t 2t 3t ki gibi uygulandığında ivmesinin büyüklüğü 5 m/s2 Cisim 3t anında durduğuna göre, olduğuna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç N&#;dur? I. Cismin ilk hızı sıfırdan farklıdır. (g = 10 m/s2) II. Cisme (t – 2t) aralığında etki eden net kuvvet sıfırdır. III. (2t – 3t) aralığında cismin ivme vektörü ile hız vektörü A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 50 zıt yöndedir. g m=5 cm3 = g yargılarından hangileri doğrudur? cm 3 m = 5 kg A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III F=m.a D) II ve III E) I, II ve III F = 5 kg. 5 m/s2 = 25 N Cevap A Cisim 3t anında durduğuna göre cismin ilk hızı sıfırdan farklıdır. (t – 2t) aralığında cismin ivmesi sıfırdır. Bu nedenle etki eden net kuvvet sıfırdır. Cisim sürekli yavaşladığı için hareket boyunca ivme vektörü ile hız vektörü zıt yöndedir. Cevap E 3. Aşağıda verilen, 6. Yatay ve sürtünmesiz düzlemdeki 3 kg kütleli bir cisme şe- kildeki gibi büyüklüğü F olan kuvvet uygulandığında cismin I. Duvara vurduğumuz elinizin acıması ivmesinin 4 m/s2 oluyor. II. Yere atılan topun yukarı sıçraması m = 3 kg III. İki mıknatısın birbirini itmesi F olaylarından hangilerinde etki tepki kuvvetleri etkilidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur? D) I ve III E) I, II ve III A) 15 B) 12 C) 10 D) 9 E) 4 Elimizi veya topu vurduğumuzda, etki - tepki kuvvetleri etkindir. F=m.a Aynı şekilde mıknatısların birbirine kuvvet uygulaması etki - tepki kuvve- m F = 3kg . 4 tinden kaynaklanır. Cevap E s2 F = 12 N Cevap B 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 23

Newton&#;un Hareket Yasaları 7. Yatay ve sürtünmesiz bir düzlemde X ve Y cisimlerine uy- 9. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde bulunan 5 kg kütleli cisme gulanan kuvvetin cisme kazandığı ivmeye bağlı değişimi etki eden net kuvvetin zamana bağlı değişimi verilmiştir. verilmiştir. Kuvvet (N) Kuvvet 10 X 2F 0 Zaman (s) 2 4 Y –5 F İvme Buna göre, cismin ivme–zaman grafiği aşağıdakilerden 0 a 2a hangisidir? X cisminin kütlesi mX, Y cismininki ise mY olduğuna A) İvme (m/s2) B) İvme (m/s2) m göre, X oranı kaçtır? 2 2 mY 1 1 0 0 A) 6 B) 4 C) 1 D) E) 2 4 Zaman (s) 2 4 Zaman (s) 2 4 2F F mX –1 –1 mX = mY = = 4 olur. Cevap B a 2a mY C) İvme (m/s2) D) İvme (m/s2) 2 2 1 0 2 4 Zaman (s) 0 –1 2 4 Zaman (s) E) İvme (m/s2) 2 2 4 0 Zaman (s) –1 10 (0 – 2)s aralığı için ivme = =2 5 8. Sürtünmesiz doğrusal yoldaki K, L, M cisimlerine yola paralel (2 – 4)s aralığı için ivme = - 5 = - 1 , Kuvvetler sabit olduğu için ivmele- 5 FK, FL ve FM kuvvetleri uygulandığında cisimlerin hız - zaman rin büyüklükleri sabittir. Cevap A grafiği şekildeki gibi oluyor. Hız 6ϑ K 5ϑ 4ϑ L 3ϑ M 2ϑ Yatay ve sürtünmesiz düzlemde durmakta olan m kütleli ϑ cisme şekildeki gibi F1, F2 ve F3 büyüklüğündeki kuvvetler Zaman uygulanıyor. 0 t 2t 3t 4t 5t 6t F2 Cisimlerinin kütleleri eşit olduğuna göre etki eden kuv- vetlerin büyüklükleri arasındaki ilişi nedir? F1 F3 A) FK = FL = FM B) FK > FL > FM C) FL > FK = FM Buna göre, cismin kazanacağı ivmenin büyüklüğü hangi D) FK = FM > FL E) FM > FK > FL kuvvetlerinin büyüklüklerinin değişiminden etkilenir? A) Yalnız F1 B) Yalnız F2 C) F1 ve F3 6j - 3j 4j - 2j 3j - O FK = m . 6t FL = m . 6t FM = m . 6t D) F2 ve F3 E) F1, F2 ve F3 Cevap D Cism 24 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. D 2. A 3. E 4. C 5. E 6. B 7. B 8. D 9. A C

Konu Sürtünme Kuvveti 3. Ünite Kavrama 12 Testi 1. Yatay düzlemde bulunan bir cisme etki eden sürtünme 4. Yatay düzlemdeki eşit kütleli X, Y, Z cisimlerine 3F, 2F ve 4F kuvvetinin büyüklüğü, kuvvetleri şekildeki gibi uygulanıyor. I. sürtünen yüzeylerin cinsi, 3F 2F 4F X Y Z II. yüzeyin dik tepki kuvveti III. sürtünen cismin yüzey alanı Cisimler sabit hızlı hareket ettiğine göre, cisimlerle niceliklerinden hangilerine bağlıdır? yüzey arasındaki sürtünme kuvvetlerinin büyüklükleri FX, FY, FZ arasındaki ilişki nedir? A) I ve II B) Yalnız III C) Yalnız I A) FZ > F Y > F3 B) FX > F Y > FZ C) F Y > FX > FZ D) II ve III E) I, II ve III D) FX > FZ > F Y E) FZ > FX > F Y Sürtünme kuvveti sürtünen maddelerin cinsine, yüzeyin tepki kuvvetine bağlıdır. Yüzey alanına bağıl değilidir. Cevap A Sabit hız olduğundan sürtünme kuvveti uygulanan kuvvetler eşittir. Cevap E 2. Yatay düzlemde bulunan bir cisme etki eden, sürtünme 5. Sürtünme kuvvetinin büyüklüğünü artırmak için, kuvveti ile ilgili, I. araçların tekerleklerine zincir takmak I. Cismin hareketine zıt yöndedir. II. yatay düzlemdeki cismin ağırlığını artırmak II. Cismi harekete geçirebilir. III. cisimlerin yüzey alanlarını azaltmak III. Enerji kaybına yol açar. işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Araçların tekerleklerine zincir takılması ve yatay düzlemdeki cismin ağır- lığının artması sürtünme kuvvetini artırır. Yüzey alanı sürtünme kuvvetini Sürtünme kuvveti harekete zıt yöndedir, enerji kaybına yol açar. Sürtünme etkilemez. Cevap C kuvveti cisimleri harekete geçiremez. Cevap C 6. Yatay düzlemde bulunan ve aynı maddeden yapılmış K, L ve M cisimleri şekildeki gibi durmaktadır. 3. Aşağıda verilen, K L M I. cisimleri aşındırma II. cisimleri yavaşlatma III. fazladan enerji gerektirme Cisimleri harekete geçirmek için gereken en küçük kuv- olaylarından hangilerinin sürtünme kuvvetinin yararla- vetlerin büyüklükleri sırasıyla FK, FL, FM ve bu kuvvetler rından olduğu savunulabilir? arasındaki büyüklük ilişkisi FM > FL > FK olduğuna göre cisimlerin kütlesi mK, mL ve mL arasındaki ilişki nasıl- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III dır? D) I ve III E) I, II ve III A) mK > mL > mM B) mK > mM > mL Cisimleri aşındırma ve fazladan enerji gerektirmesi sürtünme kuvvetinin C) mK = mL = mM D) mM > mL > mK zararlarındandır. Ancak cisimlerin çarpışmaması için yavaşlayıp durması sürtünmenin yararlarından biri olabilir. Cevap B E) mM > mK > mL Cisimler aynı maddeden yapıldıkları için kütleleri arttıkça sürtünme kuv- vetleri aynı oranda artar. Cevap D 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 25

Sürtünme Kuvveti 7. Yatay düzlemde j hızıyla hareket eden cisme F kuvveti Yatay düzlemdeki X cismine yatay kuvvetler şekildeki gibi şekildeki gibi uygulandığında sürtünme kuvvetinin büyük- etki etmektedir. lüğü FS oluyor. Batı Doğu m 6N X 18N X F Cisim hareket etmediğine göre cisme etki eden sür- F kuvvetinin büyüklüğü, sürtünme kuvvetinin büyük- tünme kuvvetinin yönü ve büyüklüğü hangi seçenekte lüğüne eşit olduğuna göre, doğru verilmiştir? I. Cisim durur. Yön Büyüklük(N) II. Cisim düzgün doğrusal hareket yapar. A) Doğu 6N III. Cisim yavaşlar. B) Batı 6N yargılarından hangileri doğru olabilir? C) Doğu 18N A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Batı 12N E) Doğu 12N D) I ve III E) II ve III Dengenin sağlanması için toplam kuvvetlerin Sıfır olması gerekir. Bu ne- Cisim hareketli olduğundan sabit hızla hareketine devam eder. denle batı yönünde 12N sürtünme kuvveti olmalıdır. Cevap D Cevap B Sürtünmeli yatay yüzeydeki 3 kg kütleli cisme yatay F kuv- 8. Yatay düzlemdeki K cismine büyüklükleri F1 ve F2 olan kuv- veti şekildeki gibi uygulandığında cisim hareketsiz kalıyor. vetler etki ettiğinde hareketsiz kalmaktadır. m = 3 kg X F F1=6N K F2=15N F kuvvetinin büyüklüğü 24N olduğunda cisim hareket Buna göre, cisme etki eden sürtünme kuvvetinin en kü- etmeye başladığına göre cisme etki eden sürtünme çük değer kaç N dur? kuvvetinin büyüklüğü aşağıdaki değerlerden hangisini A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13 alamaz? Cisim dengelenmiş kuvvetler etkisindedir. 6N K 15N A) 3N B) 15N C) 20N D) 23N E) 27N Fs=9N Cevap A Cisim 24N değerinde hareket ettiğine göre sürtünmenin en büyük değeri 9. Yatay düzlemde bulunan 8 kg kütleli X cismine büyüklükleri 24 N olamaz ve 24 N den küçük olmamalıdır. Cevap E F1, F2 ve F3 olan kuvvetler şekildeki gibi etki etmektedir. Sürtünmeli yatay zeminde hareket eden cisme kinetik sür- m = 8 kg tünme kuvvetinin büyüklüğüne eşit bir F kuvveti şekildeki F2=4N X F1=8N gibi uygulanıyor. F3=16N F ϑ Cisim hareket etmediğine göre, I. Yüzey sürtünmelidir. Buna göre, I. Sürtünme kuvveti F ile aynı yönde oluşur. II. Dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. II. Cisme etki eden net kuvvet sıfırdır. III. F2 kuvveti artırılırsa cisim harekete geçebilir. III. Cisim yavaşlar ve durur. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III Kuvvetlerin bileşkesi 12N olmasına rağmen cisim hareket etmediğine Sürtünme kuvveti harekete zıt yönde yani F kuvveti ile aynı yönde oluşur. göre, yüzey sürtünmelidir ve cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Cisme etki eden net kuvvetin büyüklüğü F + Fs dir. Cisim yavaşlar. F1, F2, F3 kuvvetlerinden biri artırılırsa cisim hareket geçebilir. Cevap E Cevap C 26 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. A 2. C 3. B 4. E 5. C 6. D 7. B 8. A 9. E D E C

Konu Sürtünme Kuvveti 3. Ünite Kavrama 13 Testi 1. Doğrusal KLM yolunun KL bölümü sürtünmesiz, LM bölümü 4. Yatay düzlemde bulunan özdeş X, Y ve Z cisimleri sürtün- sürtünmelidir. me katsayılarının k, 2k ve 3k olduğu yüzeylerde F büyüklü- ğündeki kuvvet ile çekilerek hareket ettiriliyor. ϑ X Y Z F F F K L M Buna göre cisim K noktasından J büyüklüğündeki hızla k 2k 3k fırlatılırsa KL ve LM yollarında nasıl hareket eder? Cisimlere etki eden sürtünme kuvvetlerinin büyüklük- KL LM leri sırayla FX, FY ve FZ olduğuna göre bu kuvvetler ara- A) Sabit hızlı Yavaşlayan sındaki büyüklük ilişkisi aşağıdakilerden hangisi gibi- B) Hızlanan Yavaşlayan dir? C) Hızlanan Sabit hızlı A) FX = F Y = FZ B) FX > F Y > FZ C) Fx = FY > FZ D) Sabit Hızlı Sabit hızlı D) F Y > FZ > FX E) FZ > FY > Fx E) Yavaşlayan Hızlanan Sürtünme kuvveti sürtünme katsayısı ve kütleye bağlıdır. Cisimler özdeş KL sürtünmesiz olduğundan cisim sabit hızlı, LM ise sürtünmeli olduğun- olduğuna göre sürtünme katsayısının fazla olduğu yerde sürtünme kuv- dan cisim yavaşlayan hareket yapar. Cevap A veti fazla olur. Cevap E 5. Aynı metalden yapılmış kütleleri ve üzerlerine uygulanan kuvvetleri şekilde verilen X, Y ve Z cisimleri aynı yüzey üze- rindedir. 2. Özdeş X, Y, Z cisimlerine yola paralel, büyüklüğü F olan X Y Z kuvvet uygulandığında cisimlerin hareket grafikleri şekildeki m F m 2F 2m 2F gibi oluyor. Konum Hız İvme I II II Buna göre, cisimlere uygulanan maksimum sürtünme X Y Z kuvvetinin değerleri FX, FY ve FZ arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? 0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman A) FX = F Y = FZ B) FZ > FX > F Y C) FZ > FX = FY Buna göre, X, Y, Z cisimlerinden hangileri kesinlikle D) F Y > FZ > FX E) FY > FX = FZ sürtünmeli yolda bulunmaktadır? Maksimum sürtünme kuvvetinin büyüklüğü cismin ağırlığına ve düzey ile A) Yalnız X B) X ve Y C) Yalnız Z cisim arasındaki sürtünme katsayısına bağlıdır. D) Yalnız Y E) Y ve Z Bu nedenle FZ > FX = FY dir. Cevap C Cisme kuvvet uygulandığında ivmelenmiyorsa yolda kesinlikle sürtünme 6. Doğrusal XYZT yolu üzerindeki R cismine sabit F kuvveti kuvveti vardır. Cevap B yol boyunca etki ettiğinde, cismin hız-zaman grafiği şekil- deki gibi oluyor. Hız (m/s) 2ϑ 3. Yatay düzlemde bulunan cisme etkisi olan sürtünme kuvvetinin büyüklüğünü azaltmak için, ϑ I. daha ağır cisimler kullanmak 0 t 2t 3t Zaman(s) II. sürtünen yüzeyleri yağlamak III. cisimleri daha az pürüzlü yapmak Cisim her bölmeyi t sürede aldığına göre, XY, YZ, ZT işlemlerinden hangileri yapılabilir? yüzeylerin sürtünme katsayıları k1, k2 ve k3 arasındaki ilişki nedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) k3 > k 2 > k1 B) k1 > k 2 > k3 C) k3 > k1 > k 2 D) II ve III E) I, II ve III D) k1 > k3 > k 2 D) k1 = k 2 = k3 Sürtünen yüzeyleri daha az pürüzlü yapmak ve yağlamak sürtünme kuv- XY de ivme a YZ de ivme 0 vetini azaltır. Cevap D ZT de ivme –2a k3 > k2 > k1 olur. Cevap A 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 27

Sürtünme Kuvveti 7. Kütlesi m olan bir X cismi üzerine uygulanan F kuvvetiyle Hız zaman grafiği Şekil I deki gibi olan cismin kütlesi 3 kg yatay düzlemde sabit hızla hareket etmektedir. dir. X Hız (m/s) m F 11 3 Buna göre; m F 0 Zaman (s) I. Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü F kadardır. 2 II. Cisme kinetik sürtünme kuvveti etki etmektedir. Şekil I Şekil II III. X cisminin üzerine özdeş bir cisim konulduğunda cisim Cisim ile yüzey arasındaki sürtünme kuvvetinin büyük- bir süre sonra durur. lüğü 5N olduğuna göre, cismin Şekil II deki gibi yola yargılarından hangileri doğrudur? paralel uygulanan kuvvetin büyüklüğü kaç N dur? A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Tj 11 - 3 = m D) II ve III E) I, II ve III a = Tt = 2 4 m/s F = m.a = 3kg . 4 = 12N s2 FNet = F – FS 12N = F – 5N F = 17N Cevap B Cisim hareket ettiğinden kinetik sürtünme kuvveti etki etmektedir. Sür- tünme kuvveti F kuvvetine eşittir. Cismin üzerine bir cisim konulursa sür- tünme kuvveti artar cisim bir süre sonra durur. Cevap E 8. Aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z cisimleri yatay düzlem- deki tahta zemine konulup yatay F kuvvetiyle çekildiğinde Y cismi harekete geçerken X ve Z hareketsiz kalıyor. Buna göre, X, Y ve Z cisimlerinin kütleleri mX, mY, mZ arasında; I. mX > mY > mZ II. mX > mZ > mY III. mZ = mX > mY ilişkilerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Yatay düzlemdeki K cismine şekildeki yatay kuvvetler etki Y cismi harekete geçtiğinden kütlesi küçüktür. X ve Z ise kütlece daha bü- ettiğinde cisim sabit hızla hareketini sürdürmektedir. yüktür. Cevap D F3=5N F1=9N 9. Kütleleri sırayla 2 kg, 5kg ve 3kg olan aynı zemindeki X, Y K F2=3N ve Z cisimlerine FX, FY ve FZ kuvvetleri şekildeki gibi uygu- landığında sabit hızlarla hareket ediyor. Buna göre; 2kg 5kg 3kg I. Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü 7N dur. X FX Y FY Z FZ II. Sürtünme kuvveti, F3 yönündedir. III. Cismin üzerine etkiyen net kuvvet sıfırdır. Cisimler aynı maddeden yapıldığına göre, cisimlere et- yargılarından hangileri doğrudur? kiyen kuvvetlerin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) FX = F Y > FZ B) FZ > FX = F Y C) F Y > FZ > FX D) II ve III E) I, II ve III D) FZ > F Y > FX E) FX > F Y = FZ Cisim sabit hızla hareket ettiğine göre üzerine etkiyen net kuvvet sıfırdır. Cisimler sabit hızla hareket ediyorsa sürtünme kuvveti uygulanan kuvvete Net kuvvetin sıfır olması için F3 yönünde 7N luk sürtünme kuvveti olmalıdır. eşittir. Sürtünme kuvveti (cisimler aynı maddeden yapıldığından sürtün- Cevap E me katsayıları eşittir.) kütle ile doğru orantılıdır. Cevap C 28 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. A 2. B 3. D 4. E 5. C 6. A 7. E 8. D 9. C B E

Hareket - Kuvvet Test 14 1. Bir fizik öğretmeni öğrencilerine ortalama hız, ortalama sü- 2. Ağırlık ile kütle arasındaki ilişkiyi incelemek isteyen Faruk rat, alınan yol ve yer değiştirme kavramlarını öğretmek için aşağıdaki hipotezi kuruyor. İstiklal Yolu&#;nu örnek vermektedir. Hipotez: Cismin ağırlığı ile cismin kütlesi doğru orantılıdır. İstiklal Yolu, Türk milletinin kaderini değiştirecek mücadele- Faruk, bu hipotezi doğrulamak için X, Y ve Z kentlerinde nin önemli rotalarından biridir. İstiklal Yolu aşağıdaki harita- aşağıdaki gibi kurmuş olduğu deney düzeneklerinde elde da verildiği gibi İnebolu - Ankara arasındaki yoldur. Bu yol edilen verileri çizelgeye kaydediyor. km uzunluğundadır. İstiklal Yolu&#;ndan kağnı ile Mehmet 68 saatte İnebolu&#;dan Ankara&#;ya gelmektedir. 2 kg 3 kg 2 kg 3 kg X kenti Y kenti Z kenti X kenti (l) (ll) (lll) (lV) Deney Düzeneği Ağırlık I 20 II 20 Buna göre, III 30 I. Mehmet&#;in ortalama hızı 5 km/sa tür. IV 30 II. Mehmet&#;in ortalama sürati, ortalama hızından büyük- tür. Faruk hipotezini doğrulamak için hangi deney düze- neklerinde elde edilen verileri birlikte kullanmalıdır? III. Mehmet&#;in yaptığı yer değiştirme km&#;den fazladır. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve IV B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) IlI ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 29

Hareket - Kuvvet Test 14 3. Yatay sürtünmesiz düzlemde bulunan K, L cisimlerine 5. Mehmet A kentinden B kentine gitmektedir. Mehmet&#;in Şekil I&#;deki gibi büyüklüğü F olan kuvvet uygulandığında arabasının ön panelindeki bazı değerler A kentinde iken cisimlerin ivmelerinin büyüklüğü 2a, M cismine Şekil II&#;deki Şekil I, B kentinde iken Şekil II&#;deki gibidir. gibi büyüklüğü F olan kuvvet uygulandığında cismin ivme- sinini büyüklüğü a oluyor. Km Km K L M F F Şekil - l Şekil - ll Şekil - l Şekil - ll Buna göre, Arabanın ön panelinin doğru değerleri gösterdiğine I. K cisminin kütlesi, M&#;ninkinden büyüktür. göre, II. M cisminin kütlesi, L&#;ninkinden büyüktür. I. Aracın ortalama sürati III. K cisminin kütlesi, L&#;ninkinden büyüktür. II. Yapılan yer değiştirmenin büyüklüğü yargılarından hangileri doğru olabilir? IIı. Yolculuk süresi niceliklerinden hangileri bulunabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. Bir cisme aynı anda birden fazla kuvvet uygulanabilir. Uy- 6. Sürtünme kuvvetinin hayatı kolaylaştıran etkilerinin yanın- gulanan bütün kuvvetlerin etkisini tek başına gösterebilen da da hayatı zorlaştıran etkileri de vardır. kuvvete bileşke (net kuvvet) adı verilir. Buna göre, Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır ise cisim dengelenmiş I. Bir halterci ağırlığı kaldırmadan önce ellerine beyaz kuvvetlerin etkisinde, cisme etki eden net kuvvet sıfırdan renkte magnezyum fosfat tuzundan oluşan pudrayı sür- farklı ise cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde olur. mektedir. Buna göre, II. Kapı menteşelerinden gelen sesi azaltmak için kapı I. Kalkıştan 80 km/h sürate ulaşıncaya kadar geçen süre- menteşeleri yağlanmaktadır. de otomobil III. Kaygan yola kum ya da talaş serpilmektedir. II. Yerden m yükseklikte sabit hızla ilerleyen uçak yukarıda verilen örneklerden hangilerinde sürtünme III. Ağaçta durmakta olan elma kuvvetinin hayatı zorlaştıran etkilerini ortadan kaldır- yukarıdakilerden hangileri dengelenmiş kuvvetlerin et- maya yöneliktir? kisindedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 30 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. A 3. D 4. D 5. C 6. E

Hareket - Kuvvet Test 15 1. Bir koşu parkurunda K ve L koşucuları, şekilde gösterildiği 2. Jonglörlük; denge, dikkat ve refleks özelliklerinin kullanıl- gibi farklı yollar boyunca ok yönünde aynı anda koşmaya ması sonucu üç veya daha fazla topun ardışık olarak atılıp başlayıp parkurun bir turunu aynı anda tamamlamaktadır. tutulması becerisine verilen isimdir. K Jonglörlük gösterisini şekildeki gibi yapan bir öğrenci elin- deki üç topu ardışık olarak attığında toplar önce yükselir, sonra en tepede anlık olarak durur daha sonra aşağı doğru K K düşerler. Y L L K K Başlangıç ve bitiş çizgisi Z L L X L K ve L koşucuları parkurdaki bir turunu tamamlayıp ko- şuya başladıkları noktala ulaştıklarında, Buna göre, şekilde hangi toplar dengelenmemiş kuv- vetlerin etkisindedir? I. yer değiştirmelerinin büyüklüğü II. ortalama hızlarının büyüklüğü A) Yalnız X B) Yalnız Y C) X ve Z III. ortalama süratleri D) Y ve Z E) X, Y ve Z niceliklerinden hangileri her iki koşucu için kesinlikle eşittir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 3. Bir cismin ağırlığı ve kütlesi, X ile Y ölçüm araçlarıyla K ve D) II ve III E) I, II ve III L gezegenlerinde ölçülüyor. X ve Y ölçüm araçları ile elde edilen değerler aşağıdaki gra- fiklere dönüştürülüyor. X ölçüm araç Y ölçüm araç Gezegenler Gezegenler K L K L Grafiklere göre, I. K gezegeninin çekim ivmesi, L gezegeninin çekim iv- mesinden büyüktür. II. X ölçüm aracı ile değişmeyen madde miktarı ölçülmüş- tür. III. Y ölçüm aracı eşit kollu terazidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 31

Hareket - Kuvvet Test 15 4. Cisimlerin şeklini ve hareketini değiştiren veya değiştirme- 6. Berke, yatay düzlemde durmakta olan m kütleli cisme şekil- yen çalışan etkiye kuvvet denir. Kuvvetler temas gerektiren deki gibi büyüklüğü değişken olan F kuvvetini uyguluyor. F ve temas gerektirmeyen kuvvetler olmak üzere ikiye ayrılır. kuvvetinin büyüklüğünü değiştirerek cismin hareketini göz- Ahmet&#;in, kuvvet ile ilgili bu posteri hazırlama aşamaları lemliyor. aşağıdaki gibidir. F Kuvvet Gözlem sonucunda elde edilen verilerle uygulanan kuvve- Aşama Temas gerektiren Temas gerektirmeyen tin cisme etki eden sürtürme kuvvetine bağlı değişim grafiği l. Hava direnci Manyetik kuvvet aşağıdaki gibi çiziliyor. ll. İtme kuvveti Elektriksel kuvvet Sürtünme kuvveti lll. Kaldırma kuvveti Zayıf nukleer kuvvet lV. Kütle çekim kuvveti Rüzgar kuvveti V. Sürtünme kuvveti Güçlü nükleer kuvvet Uygulanan kuvvet Buna göre, Ahmet&#;in hazırlamış olduğu posterin hangi aşamasında yanlışlık yapılmıştır? Buna göre, A) I B) II C) III D) IV E) V I. Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü sürtünen yüzeylerin cinsine bağlıdır. II. Statik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü uygulanan kuv- vete bağlıdır. III. Statik sürtünme kuvveti, kinetik sürtünme kuvvetinden büyüktür. Berke, yukarıdaki sonuçlardan hangilerine ulaşabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 5. Fizik dersinde öğretmen öğrencilerine sürtünme kuvvetinin günlük yaşantımızda olumlu ve olumsuz yönleriyle ilgili bir araştırma ödevi hazırlamalarını istemektedir. Mehmet hazırlamış olduğu ödevde, I. Buzlu yollarda yürürken insanların zorlanması II. Dünya&#;nın atmosferine giren göktaşı, sürtünme sonucu yanarak Dünya&#;ya gelmeden kül olması III. Makine parçalarını çalışırken birbirine sürtünmeleri so- nucunda aşınmalarının görülmesi IV. Tahtaya yazının yazılması sürtünme kuvvetinin olumlu yönleri için yukarıdaki hangi örnekleri ödevinde kullanabilir? A) I ve III B) I ve IV C) I ve III D) II ve IV E) II ve III 32 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. B 2. E 3. B 4. D 5. D 6. C

Hareket - Kuvvet Test 16 1. Aşağıdaki oranlardan hangisi kütleyi verir? 4. Bir cisim t = 0 anında bulunduğu noktaya 2t süresi sonunda ivme kuvvet kuvvet geri dönüyor. A) B) C) kuvvet alan ivme Bu cisim için şekillerdeki grafikler çiziliyor. kuvvet ivme D) E) Hız Konum hacim alan V X 2. Noktasal X, Y, Z ve T cisimleri, sürtünmesiz ve yatay düz- t 2t O Zaman O Zaman lemde şekilde belirtilen noktalardan sırasıyla VX, VY, VZ ve t 2t VT hızları ile aynı anda harekete başlıyor. –X X T l ll Hız V VX VT Z t 2t O Zaman VZ –V Y VY lll Buna göre, noktasal X, Y, Z ve T cisimlerinden hangi Buna göre, hangi grafikler doğru çizilmiştir? ikisi birbiri ile çarpışabilir? (Birim kareler özdeştir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) X ile T B) X ile Z C) Y ile T D) II ve III E) I, II ve III D) X ile Y E) Y ile Z 3. Çembersel bir koşu parkurunda X, Y ve Z koşucuları aynı anda şekildeki konumlardan ok yönünde harekete başlaya- rak bitiş noktasına aynı anda varıyor. 5. Paralel raylarda sırasıyla 2v ve 3v büyüklüğündeki sabit hızlarla hareket eden X ve Y trenleri şekildeki konumdan Z geçtikten sonra X treninin lokomotifi L hizasına ulaştığı Y anda Y treninin arka ucu K hizasına ulaşıyor. K L X Tünel Y treni Bitiş çizgisi X treni Her bir koşucu toplamda m yol aldığına göre, I. Yer değiştirmelerinin büyüklüğü Buna göre, II. Ortalama hızının büyüklüğü I. Tünelin boyu X treninin boyuna eşittir. III. Ortalama süratlarinin büyüklüğü II. X treninin boyu, Y&#;ninkinden büyüktür. niceliklerinden hangileri üç koşucu içinde aynıdır? III. Tünelin boyu, Y treninin boyundan büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız IIl C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 33

Hareket - Kuvvet Test 16 6. Bir araç bir doğru boyunca şekildeki gibi K noktasından P 8. Yatay ve doğrusal bir yolda hareket etmekte olan bir aracın noktasına, P noktasından M noktasına gidiyor. konum (X) - zaman (t) grafiği şekildeki gibidir. X (m) K L M N P 50 m 50 m 50 m 50 m 90 30 Aracın hareket etme süresi 50 s olduğuna göre, 0 t (s) I. aracın ortalama sürati 6 m/s dir. 2 4 6 8 II. aracın yaptığı yer değiştirme m dir. Buna göre, aracın 0 - 8 s zaman aralığındaki hareketiyle III. aracın K noktasından P noktasına gelme hızı ile P nok- ilgili, tasından M noktasına gelme hızı eşittir. I. İvmesi sıfırdır. yargılarından hangileri doğrudur? II. Aldığı yol m dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. Ortalama hızının büyüklüğü 15 m/s dir. D) II ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. Statik sürtünme katsayısının 0,4 olduğu yatay düzlemde 9. Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum - zaman duran m kütleli bir cisme uygulanan kuvvet ile yatay düzlem grafiği verilmiştir. ile cisim oluşan sürtünme kuvvetine bağlı değişim grafiği X (m) verilmiştir. Sürtünme kuvveti 2x 10 0 Zaman 2t a –x Uygulanan kuvvet t 0 12 Buna göre, Aracın (0 - t) zaman aralığında ortalama sürati v oldu- I. a açısı 37° dir. ğuna göre (0 - 2t) zaman aralığında ortalama sürati kaç v&#;dir? II. Cismin kütlesi 3 kg dir. 1 1 2 3 III. Cisim ile yüzey arasındaki kinetik sürtünme katsayısı A) B) C) 1 D) E) 3 3 3 3 2 tür. yargılarından hangileri doğrudur? (g = 10 m/s2 alınız.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 34 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 1. C 2. A 3. B 4. C 5. B 6. C 7. D 8. E 9. B

Hareket - Kuvvet Test 17 1. Birbirine paralel raylarda ve aynı yönde hareket eden X, Y 3. Doğrusal yolda şekildeki konumdan aynı yönde sabit VX, VY trenlerinin hızlarının büyüklüğü sırasıyla v ve 2v dir. ve VZ büyüklüğündeki hızlarla aynı anda harekete başlayan Uzunlukları Lx, Ly olan trenler bir tünele aynı anda girip aynı X, Y ve Z araçlarından X aracı Y aracına t sürede, Y aracı Z anda çıkıyorlar. aracına 2t sürede yetişmektedir. Buna göre, Lx ile Ly arasındaki büyüklük ilişki aşağıda- kilerden hangisidir? VX VY VZ A) L x = Ly B) L x = 2Ly C) Ly > 2L x X Y Z D) L x > 2Ly E) L x = 3Ly Buna göre, I. X aracının hızı, Y aracının hızından büyüktür. II. Y aracının hızı, Z aracının hızından büyüktür. III. Z aracının hızı, X aracının hızından küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarının konum - zaman grafikleri şekildeki gibidir. Konum +x K L 4. Birbirine paralel yolda aynı yönde hareket eden K ve L araç- larının konum - zaman grafiği aşağıdaki gibidir. 0 Zaman Konum t 2t 3t 4t X2 –x K X1 L Buna göre, Zaman 0 t3 t1 t2 I. Araçlar (0 - t) aralığında birbirine yaklaşmaktadır. II. Araçlar t3 anında aynı konumdadır. Buna göre, III. L aracı 2t anında yön değiştirmiştir. I. K aracı, L aracından önce harekete başlamıştır. Yargılarından hangileri doğrudur? II. Araçlar t3 anında yan yanadır. A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III III. (0-t3) aralığında L aracının ortalama sürati, K&#;ninkinden D) I ve III E) I, II ve III büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 9. Sınıf Fizik Modüler Soru Bankası 35

Citation preview

Korsan kitapla mücadele kapsamında - eğitim ve öğretim döneminde tüm kitaplarımızın kapaklarında aşağıda tarif edilen hologram yer alacaktır. Bu kitapların hazırlanması ve size ulaştırılması için çok büyük emek ve organizasyon gerekmektedir. Bu konuda bize yardımcı olmak isterseniz aldığınız kitabın hologramını kontrol ediniz. Kitapların orijinal baskı olmadığını anladığınız durumlarda yayınevimize bilgi vermenizden çok müteşekkir olacağız. Aşağıda gösterilen hologramın hareketli görselini funduszeue.info sayfamızdan bulabilirsiniz.

HOLOGRAM ÖZELLİKLERİ

2 cm Geri planda derinlik algısı içinde

2 cm Ön planda derinlik algısı içinde

Hologramlarda bulunduğunuz ortama göre değişen farklı renkler göreceksiniz.

TYT Fizik Soru Bankası YAZAR

BASIM YERİ

Ümit AKINCI

Birleşik Matbaacılık Pancar Organize, Cad. No:3 Torbalı/İZMİR Sertifika No:

ISBN

İLETİŞİM [email&#;protected] funduszeue.info

DİZGİ - GRAFİK TASARIM ÜçDörtBeş Dizgi ve Grafik

BASKI TARİHİ Temmuz,

Copyright © ÜçDörtBeş Yayıncılık ve Dağıtım Ltd. Şti. Bu kitabın her türlü yayın hakkı ÜçDörtBeş Yayıncılık ve Dağıtım Ltd. Şti.’ne aittir. Bu kitabın baskısından ve “Fikir ve Sanat Eserleri Yasası” hükümleri gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı yapılamaz, herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, genel ağ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.

VİDEOLARA ULAŞMAK İÇİN

1. ADIM

2. ADIM

uygulama linki QR kodu

3. ADIM GERİ

Dijital

Hesap Oluştur Adınız

5,0 H 10 B yorum 14 mb

1 mn + İndirme

Soyadınız

Yükle Telefon Numaranız

Bu uygulama hakkında T.C. Kimlik Numaranız

ÜçDörtBeş Dijital Uygulama

Dijital

E-posta Adresiniz

Eğitim

DEVAM ET

Kullanıcı oyları ve yorumlar

KAYITLI HESABIM VAR

Uygulama linkine ulaşabilmek için ön kapak üzerinde veya yukarıda bulunan QR kodunu okutunuz.

Dijital uygulamasını yükleyiniz.

4. ADIM

5. ADIM

Dijital uygulamasında istenen bilgileri girerek hesap oluşturunuz.

6. ADIM

etiketi kazı

Kitaplığım TYT Soru Bankaları

Ktap Ekle

M ****** K ******

Ktaplığınıza

bın ğnz Kta Ekleme İsted z tunu Kodunu Oku

QR

TYT Matematik Soru Bankası

TYT Türkçe Soru Bankası

TYT Fizik Soru Bankası

TYT Kimya Soru Bankası

TYT Biyoloji Soru Bankası

TYT Tarih Soru Bankası

KİTAPLIĞIM KİTAP EKLE KONU ANLATIMI İLETİŞİM

Menüdeki KİTAP EKLE linkine tıklayarak bir sonraki adıma geçiniz.

Kitabın ön kapağındaki etiketi kazıyarak karşınıza çıkan QR kodunu okutup kitaplığım listesinde bu kitabı aktif ediniz.

Aktif hâle gelen kitabın içine girerek konu anlatım ve çözüm videolarını izleyebilirsiniz.

Fizik Bilimine Giriş 6

Madde ve Özellikleri 20

Hareket 44

İ Ç

Kuvvet 70

Enerji

Isı ve Sıcaklık

Elektrostatik

Elektrik Akımı

Manyetizma

Basınç

Kaldırma Kuvveti

İ N D E K İ L E R

Yay Dalgaları

Su Dalgaları

İ Ç İ N D E K İ L E R

Ses ve Deprem Dalgası

Işık Akısı - Aydınlanma - Gölge Olayları

Yansıma ve Düzlem Aynalar

Yansıma ve Küresel Aynalar

Işığın Kırılması

Mercekler

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ MADDE ve ÖZELLİKLERİ

1. bölüm KAZANIM 1.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

DAKLI SORULAR Fizik bilimi ile ilgili,

4.

I.

Sorgulanabilir bir bilimdir.

II.

Eski bilgiler yeni bilgilerin temelini oluşturur.

III. İlişkisi olduğu bilim dallarının gelişimine destek olur.

●

NASA

●

TAEK

●

ASELSAN

●

CERN

●

ESA

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

Yukarıda verilen kuruluşlardan kaç tanesi bilim araştırma merkezi olarak kullanılmaktadır?

C) I ve III

A) 1

E) I, II ve III

5. 2.

Fizik bilimi,

C) 3

D) 4

E) 5

Fiziğin günlük yaşamdaki uygulamalarına örnek olarak,

I.

Coğrafya

I.

Elimizi yıkamak için musluğu açıp – kapatmak

II.

Tarih

II.

Gözlerimizi dinlendirmek için özel gözlük kullanmak

III. Bilgisayar kullanmak

III. Biyoloji IV. Astronomi

ile verilenlerden hangileri gösterilebilir?

bilim dallarından hangilerinin gelişimine yardımcı olmaz? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve IV

A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

C) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

E) III ve IV

6. 3.

B) 2

Fizik bilimi, özellikleri ve bilgiye ulaşma yolları ile ilgili,

Fizik biliminin birçok bilim dalı ile ortak çalışma alanları vardır. Buna göre,

I.

Bilim her soruya cevap verir.

I.

Biyofizikte, sinirlerde bilgi iletimi

II.

Bilimsel bilgi mutlak gerçekler içerir ve değiştirilemez.

II.

Tıpta, röntgen çekimi

III. Arkeolojide, yaş hesaplama

III. Bir olayı açıklamak için farklı formüller kullanılabilir. verilenlerden hangileri, bu alanlara örnek olarak verilebilir?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II

A) Yalnız I

E) II ve III

D) I ve III

1.E 2.A 3.B

B) Yalnız II

C) I ve II E) I, II ve III 4.E 5.E 6.E

6

1. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

7.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

Fizik biliminin günlük yaşamımızdaki faydalarına, I.

Fiber optik kabloların yüksek hızlı internet sağlaması

II.

Hastalık teşhislerinde MR görüntüleme cihazlarının kullanılması

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Fizik bilimi ve bilgiye ulaşma yolları ile ilgili,

III. Kanser hastalıklarının tedavileri için yeni ilaçlar üretilmesi

I.

F = m • a bağıntısı, matematiğin, fizik bilimindeki bilgilerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmasına bir örnektir.

II.

Bilimsel bilgiye ulaşmada tesadüfe yer yoktur.

III. Fizik bilgisine ulaşmada değişik yöntem ve teknikler vardır.

örneklerinden hangileri gösterilebilir?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II A) Yalnız I

D) I ve III

B) Yalnız III

D) I ve III

8.

C) I ve II

E) II ve III E) II ve III

Bilim araştırma merkezlerinde yapılan çalışmalar ile, I.

Fizik biliminin yanısıra diğer bilimlerin gelişimi için de gerekli bilgiler elde edilebilir.

II.

Fizik biliminde yeni bilgiler elde edilerek fizik biliminin gelişmesine katkıda bulunulur.

III. Farklı merkezler çalışmalarına devam ederken birbirlerinden yardım almaz. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

9.

C) I ve II E) II ve III

Fiziğin termodinamik alt dalındaki bilgiler ısıtma sistemlerinde, mekanik bilgileri ise bina yapımlarında yeni teknolojik gelişmelere neden olmuştur.

Bilimsel bilgiye ulaşmak için;

Buna göre üstteki bilgiye dayanarak, Birçok meslek grubu çalışmalarında fizik biliminden yararlanır.

II.

Fizik ve teknoloji iç içedir.

ÇIKMIŞ SORU

I. deney,

I.

III. Fizik bilimi birçok bilimin gelişimine katkı sağlar. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız III D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III

II. gözlem, III. akıl yürütme eylemlerinden hangileri kullanılabilir? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I, II ve III TYT -

E) I, II ve III

7.C 8.C 9.E

D E

7

2. bölüm KAZANIM 1.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

DAKLI SORULAR Fiziğin alt alanları ile ilgili,

4.

I.

Gelişen teknolojiye göre fiziğin alt alanlarının sayısında artış olabilir.

I.

Barajlarda kurulan santrallerden elektrik enerjisi elde edilmesi

II.

Bir konu fiziğin birden fazla alt alanını ilgilendirebilir.

II.

Elektronların çekirdek etrafında dönmesi

III. Bilgisayarlarda kullanılan silikon devrelerin işlem hızı katıhal fiziğinin uygulama alanına girer.

III. Ayranın ekşimesi durumlarından hangileri fiziğin alt dallarından biri ile doğrudan ilgili değildir?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

2.

Aşağıda verilen,

C) I, II ve III

A) Yalnız II

E) II ve III

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

Aşağıda verilen, I.

Kristal madde olan elmasın atom dizilişi

II.

Bardağa doldurulan çayın soğuması

5.

olayları, fiziğin hangi alt dalıyla ilgilidir?

Aşağıda verilen, I.

Kolonyanın buharlaşması

II.

Traktörün hareketi

III. Pusula ile yön tayini

3.

I

II

A)

Katıhal fiziği

Termodinamik

B)

Katıhal fiziği

Mekanik

C)

Termodinamik

Termodinamik

D)

Mekanik

Katıhal fiziği

E)

Mekanik

Termodinamik

IV. Mıknatısın demiri çekmesi olaylarından hangi ikisi, fiziğin aynı alt dalı ile ilgilidir? A) I ve II

B) III ve IV D) II ve III

C) I ve III E) II ve IV

Aşağıda verilen, I.

Gezegenlerin hareketi

II.

Ses oluşumu

6.

III. Trenin km/sa hızla ilerlemesi olaylarından hangileri mekanik alt dalının inceleme alanı içerisindedir? A) Yalnız I D) I ve III

B) I ve II

●

Mikroskop

●

Kapı zili

●

Röntgen cihazı

●

Büyüteç

●

MR cihazı

Yukarıda verilenlerden kaç tanesinin çalışma prensibi, optik alt dalı ile doğrudan ilgilidir?

C) II ve III E) I, II ve III

A) 1

1.C 2.A 3.E

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5 4.B 5.B 6.B

8

2. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

7.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

Fizik bilimi ile ilgili, Gözlem ve deneylere dayanır.

II.

Yüksek enerji ve plazma fiziği, fiziğin alt alanlarındandır.

III. Elektronların atom çekirdeği etrafındaki hareketlerini inceler. yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II

D) II ve III

DAKLI SORULAR

Fiziğin alt dalları ve inceledikleri bazı konular aşağıdaki gibi karşılıklı eşleştirilmiştir.

I.

A) Yalnız I

KAZANIM

C) I ve III E) I, II ve III

Alt Alan

Konu

1.

Atom fiziği

Laser ışığı

2.

Mekanik

Çıkrık

3.

Optik

Projeksiyon aleti

4.

Nükleer fizik

Elektronun hareketleri

5.

Katıhal fiziği

Güneş pilleri

Buna göre, bu eşleşmelerden hangisi yanlıştır? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

Bir sınıftaki bir öğrenci, ders esnasında söz alarak şu cümleleri söylemiştir: 8.

Yeryüzünde belirli yüksekliklere çıkıldıkça hava basıncının azalması olayı fiziğin hangi alt dalıyla ilgilidir?

I.

Dün akşam Ay’ın tutulduğunu gördüm.

II.

Ay tutulması gerçekleştiğine göre, Güneş ile Ay arasına Dünya girmiştir.

III. Bir süre sonra Ay tekrar dolunay şeklinde görünmeye başladı.

A)

Mekanik

B)

Katıhal fiziği

C)

Nükleer fizik

D)

Yüksek enerji ve plazma fiziği

E)

Optik

IV. Demek ki, uzaydaki Dünya, Güneş ve Ay gibi cisimler hareket etmektedir. Buna göre, bu öğrenci hangi cümlelerinde çıkarım yapmıştır? A) I ve IV

B) I ve II D) II ve IV

9.

Kapı zili

II.

Fiber optik kablolar

E) III ve IV

Fizik bilimi ve fizik bilgisine ulaşma yöntemleri ile ilgili,

Aşağıda günlük yaşamda kullanılan bazı aletler verilmiştir. I.

C) I ve III

III. Kol saatlerinin çalışmasını sağlayan dişli çarklar

I.

Bilgiye ulaşmak için tarih boyunca süre gelen bilimsel gelişmeler göz önüne alınmalıdır.

II.

Fizik bilimi uygulamalı bir bilim dalıdır.

III. Bilgiye ulaşmak için gerektiğinde diğer disiplinler ile bağlantı kurulur.

Buna göre, verilenlerden hangileri fiziğin alt dalları ile ilgilidir?

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II

A) Yalnız II

D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

D) II ve III

7.E 8.A 9.E

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III D D E

9

3. bölüm KAZANIM 1.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

DAKLI SORULAR

4.

Aşağıda bazı fiziksel niceliklerin birimleri verilmiştir.

SI birim sisteminde yer alan, Newton . saniye2 metre

●

Yol " metre

●

Isı " kalori

●

Zaman " saniye

●

Sıcaklık " celcius

●

Ağırlık " Newton

ifadesi, hangi fiziksel niceliğin birimi yerine kullanılabilir? A) Yol

Buna göre, verilen bu birimlerden kaç tanesi uluslararası SI birim sisteminde kullanıldığı gibidir? A) 1

2.

B) 2

C) 3

D) 4

D) Hız

Sürtünme katsayısı

II.

Yerçekimi ivmesi

5.

III. Kırıcılık indisi IV. Odak uzaklığı Buna göre, hangilerinin uluslararası SI birim sisteminde birimi yoktur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I, II ve III

●

Hacim

●

Kütle

●

Özısı

●

Ağırlık

●

Işık şiddeti

●

Sıcaklık

E) Basınç

Yukarıda verilen fiziksel niceliklerden n1 tanesi türetilmiş, n2 tanesi temel büyüklüktür. n 1 Buna göre, n oranı kaçtır?

C) I ve III

2

E) II ve IV

A) 5

3.

C) Enerji

E) 5

Fizik biliminde kullanılan bazı nicelikler aşağıdaki gibidir. I.

B) Kütle

B) 2

C) 1

D)

1 2

E)

1 5

Aşağıda verilen tabloda bazı büyüklüklerin uluslararası SI birim sisteminde kullanılan birimleri verilmiştir. Büyüklük

Birim

1

Uzunluk

metre

2

Kütle

gram

I.

Voltmetre

3

Madde miktarı

mol

II.

Fotometre

4

Zaman

saat

III. Dinamometre

5

Sıcaklık

Kelvin

IV. Ampermetre

6.

Buna göre, hangi aletler temel bir büyüklüğü ölçmek için tasarlanmıştır?

Buna göre, verilen birimlerden hangileri yanlıştır? A) 1 ve 2

B) 2 ve 4 D) 2, 3 ve 5

Aşağıda bazı fiziksel büyüklüklerin ölçümü için tasarlanan aletler verilmiştir.

C) 4 ve 5

A) Yalnız II

E) 3 ve 4

D) II ve IV

1.C 2.C 3.B

B) Yalnız IV

C) II ve III E) I, III ve IV 4.B 5.C 6.D

10

3. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

7.

FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ

Termometre

●

Eşit kollu terazi

●

Kalorimetre kabı

I.

İvme

●

Manometre

II.

Ağırlık

A) Sıcaklık

B) Isı

D) Basınç

III. Hız büyüklüklerinden hangilerinin birimleri türetilebilir?

C) Kütle

A) Yalnız III

E) Aydınlanma

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Aşağıda bazı fiziksel nicelikler verilmiştir. Fizik biliminde birçok yerde kullanılan yer çekimi ivmesi ile ilgili,

●

Kuvvet

●

Kütle

●

Hız

I.

Türetilmiş bir büyüklüktür.

●

İvme

II.

Skaler bir büyüklüktür.

●

Yer değiştirme

III. Vektörel bir büyüklüktür.

●

Enerji

yargılarından hangileri doğrudur?

Buna göre, bu niceliklerden kaç tanesi ifade edilirken yön kavramı kullanılır? A) 1

9.

DAKLI SORULAR

Temel büyüklük grubunda yer alan uzunluk ve zaman nicelikleri kullanılarak,

●

Yukarıda verilen araçlarla aşağıdakilerden hangisinin ölçümü yapılamaz?

8.

KAZANIM

B) 2

C) 3

D) 4

A) Yalnız I D) I ve III

E) 5

Aşağıda bazı fiziksel büyüklükler verilmiştir. ●

Hacim

●

Güç

●

Potansiyel enerji

Türetilmiş bir büyüklük olmaları

II.

Vektörel bir büyüklük olmaları

özelliklerinden hangileri her üçü için de ortaktır?

D) I ve III

B) Yalnız II

E) II ve III

1.

İki vektör yatay doğrultuda ve zıt yönlüdür.

2.

İki vektör düşey doğrultuda ve aynı yönlüdür.

3.

İki vektör yatay doğrultuda ve aynı yönlüdür.

1, 2, 3 durumlarında vektörlerin bileşkelerinin büyüklükleri sırasıyla R1, R2 ve R3 olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

III. Skaler bir büyüklük olmaları

A) Yalnız I

C) I ve II

Büyüklükleri 3 ve 5 birim olan KR ve LR vektörleri için aşağıdaki durumlar veriliyor:

Buna göre, I.

B) Yalnız III

C) I ve II

A) R2 = R3 > R1

B) R1 > R2 = R3

C) R3 > R2 > R1

D) R2 > R3 > R1 E) R1 = R2 = R3

E) II ve III

7.E 8.D 9.D

C D A

11

Orta

Ort aZ

Zor

Kola y

KARMA SORULAR 1

or

Ko l

rta -O ay

F İZİK BİLİMİNE GİRİŞ 1.

Fizik bilgisinin özellikleri ve bilgiye ulaşma yolları ile ilgili, I. II.

4.

Bilimsel bilgiye ulaşmada gözlem önemli bir yer tutar.

I.

Enerji

II.

Akım şiddeti

Fizik bilgisine ulaşmada deney yapmak zorunludur.

III. Yol

III. Bilimsel bilgilerin sınırları ve geçerlilik alanı değiştirilemez.

IV. Ağırlık Buna göre, verilenlerden hangileri hem vektörel hem de türetilmiş bir büyüklüktür?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

A) Yalnız IV

E) I ve III

B) I ve II

D) II ve III

5. 2.

Fizik biliminde kullanılan bazı büyüklükler aşağıdaki gibi verilmiştir.

Aşağıdaki fizik alt dallarından hangisi, enerjinin madde içinde yayılmasını inceler?

E) I ve IV

Fizik biliminde kullanılan bazı ölçüm aletleri aşağıdaki gibi verilmiştir. I.

Fotometre

II.

Dinamometre

A)

Nükleer Fizik

III. Kalorimetre kabı

B)

Yüksek enerji ve plazma fiziği

IV. Kronometre

C)

Katıhal fiziği

D)

Termodinamik

E)

Atom fiziği

Buna göre, verilenlerden hangileri hem skaler hem de temel bir büyüklüğü ölçmek için kullanılır? A) Yalnız I

B) I ve II

D) I ve IV

3.

Bilim Araştırma Merkezlerinde, I. II.

6.

Araştırmacı bilim adamlarının kendilerini geliştirmesi için onlara imkanlar verilmesi

III. Var olan bilimsel bilgilerin güvenilirliği ve sınanabilirliği için deneysel faaliyetler düzenlemesi imkanlarından hangileri, hem TÜBİTAK hem de NASA için ortak özelliklerdendir?

D) II ve III

B) I ve II

C) II ve III E) I, III ve IV

Bilimsel çalışmalar sonucu elde edilen bilgiler, teknoloji aracılığıyla insanoğlunun hizmetine sunulur. Buna göre,

Farklı bilgi, birikim ve deneyimdeki insanları buluşturması

A) Yalnız I

C) III ve IV

●

LCD televizyonlar

●

İnternet

●

Led lambalar

●

Çamaşır makinesi

●

X – ray cihazları

teknolojik araç ve imkanlarından kaç tanesi, fizik biliminin çalışmalarının teknolojiye yansımasıdır?

C) I ve III E) I, II ve III

A) 1

1.A 2.D 3.E

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5 4.A 5.D 6.E

12

KARMA SORULAR 1 7.

9.

Su dolu bir bardağa atılan çay kaşığı dışarıdan bakan bir gözlemciye göre kırık görülür.

Temel ve türetilmiş büyüklükler ile ilgili, I.

Alan, uzunluk birimi kullanılarak hesaplanan temel bir büyüklüktür.

II.

Kütle, iki türetilmiş büyüklüğün oranı ile hesaplanabilir.

Bu olay fiziğin hangi alt dalı ile açıklanabilir? A)

Termodinamik

B)

Mekanik

C)

Optik

D)

Atom fiziği

E)

Katıhal fiziği

III. Sürat, uzunluk ve zaman temel büyüklükleri ile hesaplanan türetilmiş bir büyüklüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

8.

Bilgi : Gözlem, bir kişinin olaylara müdahale etmeden, kendi kontrolü dışında gelişenler hakkında yapılan bilimsel çalışmalar iken, deney, zaman ve olayın kişi tarafından belirlendiği ve her aşamasında dışarıdan müdahale edilebilen kontrollü bir gözlemdir. Kişi, gözlem ve deneyden aldığı bilgileri kullanarak, akıl yürütme yoluyla yeni bilgilere ulaşabilir.

C) I ve II E) II ve III

AR + BR vektörü ile AR – BR vektörü şekilde verildiği gibidir. Kuzey

A+ B Batı

Buna göre,

Doğu A–B

I.

Kütleleri farklı iki cismi balkondan serbest bırakıp yere düşme sürelerini gözlemleyen bir kişi

II.

Deniz suyunun sıcaklığını termometre kullanarak her saat başı ölçen bir kişi

Güney

Buna göre,

ile verilen çalışmalarda kullanılan bilimsel yöntemler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? I

II

A)

Gözlem

Deney

B)

Akıl yürütme

Gözlem

C)

Deney

Akıl yürütme

D)

Deney

Gözlem

E)

Gözlem

Akıl yürütme

I.

AR vektörünün yönü batıya doğrudur.

II.

AR vektörünün büyüklüğü AR + BR vektörünün büyüklüğünden küçüktür.

III. BR vektörünün yönü doğuya doğrudur. yargılarından hangileri doğrudur? (Bölmeler eşittir.) A) Yalnız I D) II ve III

7.C 8.D

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III 9.E E

13

Orta

Ort aZ

Zor

Kola y

KARMA SORULAR 2

or

Ko l

rta -O ay

F İZİK BİLİMİNE GİRİŞ 2.

1.

Günlük hayatta kullandığımız ölçüm araçlarında bazen fiziksel kavramların hatalı kullanımına rastlanabilir. Duvarda asılı bir termometre, bir baskül simülatörü ve bir otomobilin sürat göstergesinde görünen ölçümler şekildeki gibidir.

Mehmet, özdeş iki pil, lamba ve ampermetre kullanarak hazırladığı şekildeki devrede ampermetre yardımıyla lambanın üzerinden geçen akım değerini ölçmüştür. Ampermetre

Lamba

ISI: 20°C Termometre Ay’dak : 12,00 kg Dünya’dak: 70,00 kg

Pil

Pil

Buna göre, Mehmet, yaptığı çalışmada, I.

Skaler bir büyüklüğü ölçmüştür.

II.

Türetilmiş bir büyüklüğü ölçmüştür.

III. Uluslararası SI birim sistemindeki birimi amper olan bir büyüklüğü ölçmüştür.

Baskül

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III

km/h

B) I ve II

D) II ve III

Sürat gösterges

C) I ve III E) I, II ve III

ÇIKMIŞ SORU

Bu ölçüm araçlarının hangileri fiziksel kavramların hatalı kullanımına örnek olarak gösterilebilir? A) Yalnız termometre B) Yalnız baskül C) Yalnız sürat göstergesi D) Termometre ve baskül E) Baskül ve sürat göstergesi MSÜ - 3.

Aşağıda evlerde kullanılan bazı elektrikli aletler verilmiştir. I.

Saç kurutma makinesi

II.

Ledli lamba

III. Bulaşık makinesi Buna göre, bu aletlerden hangilerinin çalışmasında fiziğin alt dalları olan mekanik ve termodinamik birlikte kullanılmıştır? A) Yalnız I D) II ve III

1.D

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

2.C 3.C

14

KARMA SORULAR 2 4.

Kaza yapan iki aracın birbirine kenetlenerek yerde belli bir süre sürüklenmesi sonucu asfaltın ısınması (I), daha sonra vincin gelip kenetlenen araçları birbirinden ayırması (II) olayında altı çizili ifadeler fiziğin hangi alt alanlarının kapsamı içinde değerlendirilebilir? I

II

A)

Katıhal fiziği

Mekanik

B)

Termodinamik

Mekanik

C)

Termodinamik

Katıhal fiziği

D)

Optik

Mekanik

E)

Katıhal fiziği

Katıhal fiziği

6.

I.

Bir devrede kullanılan üreteç sayısı artarsa, devrenin eşdeğer direnci de artar.

II.

Bir maddenin kütlesi arttığında, özkütlesi azalır.

III. Bir arabaya etki eden net kuvvet arttığında, arabanın ivmesi de artar. Buna göre bu varsayımlardan hangileri, araştırmak için uygun bir varsayımdır? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

7.

5.

Aşağıda fizik ile ilgili bazı varsayımlar verilmiştir.

Alper, sıvılı bir termometre kullanarak bir odanın sıcaklığını 23 °C ölçüyor.

C) I ve III E) I, II ve III

Aşağıda uluslararası SI birim sisteminde kullanılan bazı birimler verilmiştir. I.

metre

II.

metre saniye

III. Newton Buna göre, hangileri hem skaler hem de vektörel bir niceliğin birimi yerine kullanılabilir? A) Yalnız I

23 °C

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

0 °C

8.

Buna göre; Alper’in yaptığı işlem için, I.

skaler bir büyüklüğün ölçümü yapılmıştır.

II.

temel bir büyüklüğün ölçümü yapılmıştır.

D) Yalnız I

Makine Mühendisliği

II.

Tıp Fakültesi

Buna göre, bu bölümlerden hangilerini bitirip iş hayatına atılan bir kişi, yaptığı işte fizik konularını kullanır?

yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II

I.

III. İç Mimarlık

III. türetilmiş bir büyüklüğün ölçümü yapılmıştır.

A) Yalnız II

Aşağıda üniversitelerdeki bazı bölümlerin isimleri verilmiştir.

C) I ve III

A) Yalnız I

E) Yalnız III

D) II ve III

4.B 5.B

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III 6.E 7.C 8.E

15

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI

1 F İZİK BİLİMİNE GİRİŞ

1.

3.

Fizik biliminin birçok çalışma alanı vardır. Buna göre,

Fizikteki büyüklükler temel ve türetilmiş olarak ikiye ayrılır. Buna göre,

I.

Güneş sistemindeki gezegenlerin hareketleri

I.

Armudun enerji değeri kaloridir.

II.

Lazer ışınları kullanılarak yapılan ameliyatlar

II.

Bisikletin hızı 20 m/s dir.

III. Tomografi gibi görüntüleme cihazları

III. Masanın ağırlığı 8 N dur. IV. Araba farının ışık şiddeti 20 candeladır.

ile verilen ürün ve olaylardan hangileri, fizik biliminin çalışma alanı içerisindedir? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

ifadelerinin hangilerinde, türetilmiş bir büyüklüğün SI birim sistemindeki birimi kullanılmıştır?

C) I ve III

A) I ve II

E) I, II ve III

B) II ve III D) III ve IV

4. 2.

Fizikte, farklı büyüklükler ifade edilirken uluslararası SI birim sistemi kullanılır.

Odanın sıcaklığı 24 °C dir.

II.

Kivinin ağırlığı 1 Newtondur.

III. Fizik kitabının boyu 20 cm dir. ifadelerinin hangilerinde SI birim sistemine ait birim kullanılmıştır? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

E) I, II ve IV

Aşağıda bazı gözlem sonuçları verilmiştir. ●

Arkadaşımın bana ikram ettiği kahve çok sıcaktı.

●

Havada uçmakta olan yolcu uçağının hızı km/sa dir.

●

Fatma’nın kullandığı otomobilin farı yolu çok aydınlattı

●

2 Zemin kattaki dükkanın yüzey alanı 40 m dir.

●

Bir otobüs Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü 5 dakikada geçti.

Buna göre, I.

C) I, II ve III

Buna göre, bu gözlemlerden kaç tanesi ölçü aletleriyle yapılmış olmalıdır?

C) I ve II

A) 1

E) II ve III

1.E 2.B

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

3.B 4.C

16

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Güneşli bir günde üzerine büyüteç tutulan bir kağıt parçasının bir süre sonra yanması olayını açıklamak için, fiziğin hangi iki alt dalı kullanılabilir? A)

Optik ve Katıhal fiziği

B)

Optik ve Termodinamik

C)

Mekanik ve Optik

D)

Nükleer Fizik ve Termodinamik

E)

Mekanik ve Elektromanyetizma

7.

Günlük hayatta gözlemlediğimiz bazı olaylar aşağıdaki gibi ifade edilmiştir. I.

Su dolu havuza taş attığımızda, su içinde dalgaların oluşması

II.

Üzerinden akım geçen bir telin, etrafına konulan pusulanın sapması

III. Yarı iletken teknolojisi ile üretilen led ışıkların kullanılması Buna göre, bu olaylar fiziğin hangi alt dallarıyla ilgilidir?

6.

I

II

III

A)

Katıhal fiziği

Mekanik

Termodinamik

B)

Mekanik

Mekanik

Elektromanyetizma

C)

Optik

Elektromanyetizma

Atom fiziği

D)

Mekanik

Elektromanyetizma

Katıhal fiziği

E)

Atom fiziği

Nükleer fizik

Katıhal fiziği

Günlük hayatta yaşanan bazı olumsuz durumlara karşı alınan tedbirler aşağıdaki gibidir. I.

yılında Gölcük’te meydana gelen depremden sonra o bölgedeki binaların daha dayanıklı yapılması

II.

8.

Günlük hayatta kurduğumuz bazı cümleler aşağıdaki gibi verilmiştir.

Tren yolları yapılırken raylar arasına boşluk bırakılması

I.

Oyuncak araba yatay düzlemde 2 m/s hızla hareket ediyor.

Buna göre, alınan bu tedbirler fiziğin hangi dalları ile ilgilidir?

II.

Basketbol topunun potaya girerken yere göre potansiyel enerjisi joule dür.

I

II

A)

Atom fiziği

Elektromanyetizma

B)

Mekanik

Mekanik

C)

Katıhal fiziği

Elektromanyetizma

D)

Mekanik

Termodinamik

E)

Katıhal fiziği

Termodinamik

III. Önüne çıkan yayaya çarpmamak için fren yapan bir 2 otobüsün yavaşlama ivmesi 10 m/s dir. Buna göre, kurulan cümlelerin hangilerinde bahsedilen büyüklük, yönlü bir büyüklüktür? A) Yalnız I D) I ve III

5.B 6.D

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III 7.D 8.D

17

1

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI

2 F İZİK BİLİMİNE GİRİŞ

1.

Fizikteki büyüklükler skaler ve vektörel olarak ikiye ayrılır.

3.

Buna göre, I.

Ev ile durak arası metredir.

II.

Ankara – Eskişehir arasında hareket eden otobüsün sürati 90 km/sa dir.

D) II ve III

Çayın bir kaşık ile karıştırılması

II.

Yoğurdun mayalanması

IV. Araba kullanırken gaza basılarak arabanın hızlandırılması

ifadelerinin hangilerinde büyüklükler, skaler olarak ifade edilmiştir? B) I ve II

I.

III. Cep telefonunun bir baz istasyonundan sinyal alması

III. Market alışverişinde 4 kg portakal aldık.

A) Yalnız III

Aşağıda günlük hayatta gerçekleştirilen eylemlerden bazılarına örnekler verilmiştir.

Buna göre, bu olaylardan hangileri fiziğin alt dallarından biri ile ilgilidir?

C) I ve III

A) I ve III

E) I, II ve III

B) III ve IV D) I, II ve III

2.

Bir öğretmen, öğrencilerinden yaptıkları gözlemleri kısaca ifade etmelerini istemiştir. Öğrencilerden;

4.

C) II, III ve IV E) I, III ve IV

Aşağıda fizik biliminin de ilgilendiği bazı olaylar verilmiştir.

Hatice: Ahmet’in boyunu cetvel ile cm ölçtüm

I.

Tuğçe: Fizik kitabının ağırlığını dinamometre kullanarak 2 Newton ölçtüm.

Fotoğraf makinesi kullanarak, görüntünün sensör üzerine düşmesini sağlamak

II.

Bir futbolcunun ayağına gelen topa vurması

III. Çayın bir termosa konularak sıcaklığının korunması

Burak: Bir odanın sıcaklığını termometre kullanarak 22 °C ölçtüm.

IV. Protonları yüksek bir hıza çıkarıp çarpıştırarak atom altı parçacıkları gözlemlemek

gibi ifadeler kullanmıştır.

Buna göre, bu olaylarda fiziğin hangi alt dalına örnek yoktur?

Buna göre, hangi öğrenciler ifadelerinde temel bir büyüklüğe yer vermiştir?

A)

Optik

A) Yalnız Hatice

B) Tuğçe ve Hatice

B)

Mekanik

C) Tuğçe ve Burak

D) Hatice ve Burak

C)

Elektromanyetizma

D)

Termodinamik

E)

Yüksek enerji ve plazma fiziği

E) Hatice, Tuğçe ve Burak

1.E 2.D

3.E 4.C

18

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Bir fizik öğretmeni öğrencilere vermek istediği proje ödevlerini aşağıdaki gibi listelemiştir. ●

Gökkuşağının oluşumunu açıklama

●

Enerjinin madde içinde yayılmasını açıklama

●

Bilgisayarlarda yarı iletken malzeme olan silikonların tercih edilmesinin nedenlerini araştırmak

●

Atom çekirdeklerinin parçalanma ve birleşme reaksiyonlarını araştırma

7.

Necmiye: Hiç ara vermeden televizyon karşısında 2 saat film seyrettim. Sinan: Karpuzun ağırlığını, dinamometre kullanarak 60 Newton ölçtüm. Eren: Uzaktan kumanda kullanarak oyuncak arabanın hızını 20 km/sa e ayarladım. Buna göre, hangi öğrenciler yaptıkları eylemleri ifade ederken vektörel bir büyüklükten bahsetmiştir?

Buna göre, bu ödevlerin içinde fiziğin hangi alt dalıyla ilgili bir çalışma yoktur? A)

Optik

B)

Nükleer Fizik

C)

Katıhal fiziği

D)

Termodinamik

E)

Atom fiziği

8. 6.

I.

Dürbün ile uzaktaki kartalın daha yakın olarak gözlenmesi

II.

Buzulların erimesi

Bazı öğrencilerin yaptıkları eylemler aşağıdaki gibidir.

A)

Yalnız Necmiye

B)

Yalnız Sinan

C)

Yalnız Eren

D)

Necmiye ve Sinan

E)

Sinan ve Eren

Birbirine paralel raylarda hareket etmekte olan K ve L trenlerinin hızları j

K

ve j

L

dir. ÁjK = 40 m/s K

III. Güvenli uzay yolculuklarında, uzaya gidiş süresinin kısaltılabilmesi için gerekli olan enerji miktarının belirlenmesi

L

Yukarıda verilen olayların açıklanmasında, fiziğin hangi alt dalları kullanılabilir?

ÁjL = 20 m/s

Buna göre, A)

I

II

III

Optik

Katıhal fiziği

Yüksek enerji ve plazma fiziği

B)

Mekanik

Termodinamik

Atom fiziği

C)

Mekanik

Katıhal fiziği

Katıhal fiziği

D)

Optik

Termodinamik

Yüksek enerji ve

Optik

Termodinamik

Trenlerin hareket doğrultuları farklıdır.

II.

j = 2j K

L

dir.

III. Trenler zıt yöne hareket etmektedir. yargılarından hangileri doğrudur?

plazma fiziği

E)

I.

A) Yalnız II

B) Yalnız III

C) I ve II

Nükleer fizik

D) I ve III

5.E 6.D

E) II ve III

7.E 8.B

19

2

1. bölüm KAZANIM 1.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

DAKLI SORULAR Katı maddeler le lgl,

4.

I.

Belirli şekli ve hacimleri vardır.

I.

Eşit kollu terazi ile ölçülür.

II.

Eylemsizlik kuralına uyar ve akışkan değildir.

II.

SI birim sisteminde birimi kg dır.

III. Tanecikleri birbirinden bağımsız hareket edebilir.

III. Tüm maddeler için ortak özelliktir.

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

2.

yargılarından hangler doğrudur? C) I ve III

A) Yalnız II

E) I, II ve III

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Sıvı maddeler le lgl, I.

Moleküller arası uzaklık katılara göre daha fazladır.

II.

Belirli bir şekil ve hacimleri vardır. 5.

III. Öteleme hareketi yapabilirler. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

3.

Kütle kavramı le lgl,

3 Yoğunluğu 0,6 g/cm olan maddeden yapılmış, dış hacmi 3 cm olan içi boş bir cismin kütlesi gramdır.

Buna göre, csmn çnde bulunan boşluğun hacm kaç 3 cm tür?

C) I ve III

A) 10

E) I, II ve III

B) 20

C) 30

D) 40

E) 60

Bir öğrenci aldığı bir proje çalışmasında arkadaşlarına “madde ve özellikleri” ile ilgili sunum yapmaktadır. Öğrenci yaptığı sunumda, I. II.

6.

Bir cismin Dünya ve Ay’da ölçülen kütlesi birbirine eşittir.

X ve Y maddelere ait ayırt edici özellik, Z ise maddelere ait ortak özelliktir. Buna göre, X, Y, Z çn,

Hacim maddelerin tüm halleri için ortak özelliktir.

III. Özkütle niceliğinin Uluslararası SI birim sistemindeki birimi g/cm3 tür.

X

Y

Z

Özkütle

Ağırlık

Eylemsizlik

II.

Kütle

Özkütle

Çözünürlük

III.

Çözünürlük

Özkütle

Boşluklu yapı

I.

cümlelerini kullanmıştır. Buna göre, bu cümlelerdek blglerden hangler doğrudur?

le verlenlerden hangler doğru olablr?

A) Yalnız I

A) Yalnız I

D) I ve III

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I ve III

E) II ve III

1.B 2.C 3.C

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

4.E 5.C 6.C

20

1. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

7.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

Aşağıda kütle ile ilgili bazı birim dönüşümleri yapılmıştır. I.

0,6 t = mg

II.

20 kg = –2 t

9.

KAZANIM

DAKLI SORULAR 3

Küp şeklindeki içi dolu bir cisim, içinde cm su bulunan dereceli bir kaba atıldığında, dereceli kaptaki suyun cm3 seviyesine çıktığı gözlemleniyor.

III. mg = 10 kg Buna göre, hang brm dönüşümler doğrudur? (t: ton, kg: kilogram, mg: miligram) A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

Cisim

80 60 40 20 0

C) I ve III E) I, II ve III

Csm tamamen su çnde kaldığına göre, csmn br kenarının uzunluğu kaç dm dr? A) 3

B) 2

C) 0,6

D) 0,3

E) 0,1

Bir öğrenci, düşey kesiti verilen Şekil 1’deki boş bir kabı sabit debili su akıtan bir musluk yardımıyla doldurmak istiyor. Musluk açıldıktan kap dolana kadar geçen sürede, kap ile beraber suyun kütlesinin zamana bağlı değişim grafiğini Şekil 2’deki gibi çiziyor. Musluk Kütle m3

8.

3

İçinde 90 cm su bulunan şekildeki taşırma kabının içine, özdeş 10 demir bilye atıldığında, tüm bilyeler su içinde kalacak şekilde dengeye geliyor.

m2 Boş kap

m1 Zaman 0



cm 3

t1

Şekil 1

t2

Şekil 2

Buna göre,

90 cm 3

I.

Su

Öğrenci boş kabın kütlesini ihmal etmiştir.

II.

t1 – t2 zaman aralığındaki grafiğini yanlış çizmiştir. III. t anında, kapta m gram su bulunmaktadır. 2 3

yargılarından hangler doğrudur?

Blyelern atılmasıyla kaptan 10 cm3 su taştığına göre, 3

br blyenn hacm kaç cm tür? A) 2

5 B) 2

C) 3

A) Yalnız I D) 4

15 E) 2

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

9.D B

7.A 8.D

21

2. bölüm KAZANIM 1.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

DAKLI SORULAR

Aynı sıcaklıktak br bardak su le br bardak zeytnyağı le lgl, I.

Tanecikli yapıda olma

II.

Birim hacimdeki kütle miktarı

4.

K, L ve M maddelerinin hacimleri aşağıdaki tabloda verildiği gibidir.

III. Eylemsizlik yasasına uyma özellklernden hangler, her ks çn de ortak özellktr? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

Madde

Hacm

K

3,2 m

L

mm3

M

L

Buna göre, bu maddelern hacmler arasındak lşk aşağıdaklerden hangsnde doğru olarak verlmştr?

E) II ve III

A) L > K > M

B) K > M > L

D) K > L > M

2.

3

C) M > K > L

E) M > L > K

Nezihe Hanım, oyuncakçıdan aldığı aynı tür ve aynı renkte olan oyun hamurlarını oğluna verip ondan hamurlarla değişik şekiller yapmasını istiyor. Oğlu da hamurları kullanarak içleri dolu silindir ve prizma şekilleri yapıyor. Ortamın sıcaklığı sabt olduğuna göre, bu k şekle at; I.

kütle

II.

hacim

III. özkütle ncelklernden hangler kesnlkle eşttr? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III E) II ve III 5.

Bir arabanın, dikdörtgen prizması şeklindeki benzin deposunun boyutları 0,4 m, 0,3 m, 0,6 m dir. 0,6 m

0,4 m

3.

Taban yarıçapı 3 cm olan silindir şeklindeki boş bir kabı, 6 cm yüksekliğine kadar su ile doldurabilmek için, damla su gerekmektedir.

0,3 m

3 Buna göre, 1 damlanın hacm kaç cm tür? (r = 3 alınız.)

A) 0,

B) 0, D) 0,03

Buna göre, benznn 1 ltresnn brm fyatı 5 TL olduğu br zamanda aracının deposunu doldurmak steyen br kş, kaç TL lk br ödeme yapmalıdır?

C) 0,

A)

E) 0,3

1.D 2.C 3.E

B)

C)

D)

E) 90

4.B 5.C

22

2. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

6.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

Kenar uzunlukları 8 cm ve 10 cm olan bir prizmanın yüksekliği 12 cm dir. Prizma ağzına kadar su dolu iken içine yarıçapı 2 cm olan özdeş demir kürelerden 10 tane atılıyor.

8.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Düşey kesiti verilen kapalı kaptaki gaz ve su, şekildeki gibi dengede iken, sürtünmesiz hareketli piston üzerine, ağırlığı P olan bir cisim yerleştiriliyor. P

Buna göre, ulaşılan son durumda, kaptan taşan su hacmnn, kap çnde kalan su hacmne oranı kaçtır? (r = 3 alınız.) A)

9 10

B)

4 5

C)

3 5

D)

1 2

E)

Piston Gaz

2 3

Su

Buna göre, P ağırlıklı csmn konulması sonucunda, gazın ve suyun hacmlernn değşm çn ne söyleneblr? (Gaz suda çözünmemektedir.)

7.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan boş kap, sabit debili su akıtan bir musluk yardımıyla dolduruluyor. Musluk

Gazın hacm

Suyun hacm

A)

Azalır

Azalır

B)

Azalır

Değişmez

C)

Değişmez

Azalır

D)

Değişmez

Değişmez

E)

Artar

Artar

Su

9.

Bir eve ait doğalgaz sayacı şekildeki gibidir.

Buna göre, kapta brken suyun; kütle, hacm ve yükseklğnn zamana bağlı değşm grafğ, Kütle

Hacim

0

Zaman 0 (I)

Yükseklik

Zaman 0

Zaman

(II)

(III)

le gösterlenlerden hangsnde doğru olarak çzlmş olablr? (Kaptan su taşmıyor.) A) Yalnız III D) II ve III

B) I ve II

Buna göre, sayaçta okunan sayı değerler evde tüketlen doğalgaza at hang fzksel ncelğ gösterr?

C) I ve III

A) Kütle

E) I, II ve III

B) Basınç D) Hacim

6.D 7.E

C) Enerji E) Güç 8.B 9.D

23

3. bölüm KAZANIM 1.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

DAKLI SORULAR Özkütle ncelğ le lgl,

3.

I.

Aynı sıcaklıkta, farklı cins sıvıların özkütleleri farklıdır.

II.

Sabit sıcaklıkta, bir maddenin kütlesi artarsa, özkütlesi değişmez.

Katı bir madde için aşağıdaki iki durum verilmiştir. 1. durum:

2. durum: Maddenin kütlesi artarken özkütlesi değişmiyor. Buna göre, bu durumlar gerçekleşrken, maddenn sıcaklığının değşm çn ne söyleneblr? (Ortamdaki basınç değişmiyor.)

III. Yeterince geniş bir kapta, birbirine karışmayan sıvılar varsa, en üstteki sıvının özkütlesi en küçüktür. yargılarından hangler doğru olablr? A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

2.

C) I ve III E) I, II ve III

Düşey kesiti verilen kapalı bir kapta, özkütlesi d olan hava ile hacmi V olan su şekildeki gibi dengededir.

4.

1. durum

2. durum

A)

Artar

Azalır

B)

Artar

Değişmez

C)

Azalır

Değişmez

D)

Azalır

Artar

E)

Değişmez

Artar

K, L, M, N, P sıvılarının özkütle tablosu aşağıdaki gibi hazırlanmıştır.

Hava

Su

F

Pston F kuvvet yardımıyla br mktar yukarı tlrse, d ve V ncelkler lk durumuna göre nasıl değşr? d

V

A)

Artar

Azalır

B)

Artar

Değişmez

C)

Değişmez

Değişmez

D)

Azalır

Azalır

E)

Azalır

Artar

Maddenin kütlesi sabit iken özkütlesi artıyor.

Sıvı

Özkütle

K

6d

L

8d

M

4d

N

9d

P

10d

Buna göre, I.

K ve M sıvısı

II.

L ve P sıvısı

III. M ve N sıvısı kllernden hanglernn türdeş br şeklde karışımının özkütles 5d olablr? A) Yalnız I D) I ve III

1.E 2.B

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III

3.C 4.D

24

3. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

Bir K sıvısının kütle – hacim grafiği şekildeki gibidir.

7.

Kütle (g) 40

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Türdeş K ve L sıvılarına ait kütle – hacim grafikleri 3 aşağıdaki gibi verilmiştir. Hacmi 60 cm olan bir kap, K ve L sıvılarından eşit hacimlerde alınıp konulmak suretiyle ağzına kadar tamamen dolduruluyor. Kütle (g)

K

K sıvısı

45 3

0

Hacim (cm )

20

30

Buna göre, I.

60 gram K sıvısının hacmi 30 cm3 tür.

II.

3 12 cm K sıvısının kütlesi 24 gramdır.

L sıvısı

0

15

Hacim (cm3)

20

Kap en son tartıldığında g geldğne göre, kabın boşken kütles kaç gramdır?

III. K sıvısına özkütlesi 1 g/cm3 olan L sıvısı homojen olarak karıştırılırsa, karışımın özkütlesi K ninkinden küçük olur.

A) 40

B) 30

C) 25

D) 20

E) 15

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

6.

C) I ve III E) I, II ve III

Özdeş kaplara, birbirine karışmayan farklı özkütleli X, Y, Z sıvılarından eşit kütlelerde konulduğunda, kaplardaki toplam sıvı yükseklikleri sırasıyla h , h , h kadar oluyor. 1

X sıvısı h1

3

X sıvısı h2

Y sıvısı

2

Y sıvısı h3

Z sıvısı

8. Z sıvısı

Şekildeki K ve L kaplarında, belirtilen kütle ve özkütlelerde sıvılar vardır. M kabı ise boştur. K ve L kaplarından bir miktar sıvı alınıp M kabına boşaltıldığında, üç kapta da sıvı kütleleri eşit oluyor.

Buna göre, I.

h1 > h2

II.

h1 > h3

6m 3d

9m d

III. h3 > h2 K kabı

karşılaştırmalarından hangler doğrudur? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

L kabı

M kabı

Buna göre, son durumda M kabındak sıvı hacm, K kabından alınan sıvı hacmnn kaç katına eşttr?

C) Yalnız III E) I ve III

A) 6

5.E 6.D

B) 7

C) 9

D) 12

E) 13

7.C 8.E

25

4. bölüm KAZANIM 1.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

DAKLI SORULAR

Canlıların kend ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları le lgl, I.

Canlının kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı, boyutları ile ters orantılıdır.

II.

Küçük boyutlu bir canlı; aynı canlının daha büyük boyutlusuna göre, belli bir yükseklikten yere düşmeye karşı daha dayanıklıdır.

3.

Yatay bir zeminde tabanı üzerinde duran, türdeş, silindir şeklindeki bir katı cismin, ağırlığına karşı dayanıklılığının yüksekliğine, yarıçapına ve kesit alanına bağlı değişimleri ile ilgili grafikler aşağıdaki gibi çizilmiştir. Dayanıklılık

III. Bir karınca, kendi ağırlığının birkaç katı büyüklüğünde bir cismi taşıyabiliyorken, bir fil bunu yapamaz.

Dayanıklılık

Yükseklik

0

Yarıçap

0

(I)

(II)

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

Dayanıklılık

C) I ve III E) I, II ve III

Kesit alanı

0 (III)

Buna göre, bu grafklerden hangler doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III

2.

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III

Yatay bir zeminde duran, düzgün ve türdeş bir silindir şekildeki gibidir.

h

Buna göre, slndrn; I.

Taban yarıçapı artarsa, dayanıklılığı azalır.

II.

Taban yarıçapı artarsa, dayanıklılığı artar.

III. Yüksekliği artarsa, dayanıklılığı azalır. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

1.E 2.C

3.C

26

4. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

4.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

Bir karınca kendi ağırlığının 50 katı kadar ağırlığı taşıyabiliyorken, N ağırlığındaki bir insanın, aynı oran kullanılırsa, N luk bir yükü taşıyabilmesi gerekirdi. Fakat bir insan için böyle bir durum söz konusu değildir.

6.

X Z

Yere temas eden toplam yüzey alanının, cismin toplam hacmine oranı,

II.

Cismin kütlesinin, toplam hacmine oranı,

2h

h

Zemin

III. Cismin ağırlığının, yere temas eden toplam yüzey alanına oranı

Slndrlern kend ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları DX, DY, DZ olduğuna göre,

ncelklernden hangs le lgldr?

D) I ve II

Y

4h

I.

B) Yalnız II

DAKLI SORULAR

Aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z silindirleri, bir zemin üzerine şekildeki gibi konulmuştur.

Dayanıklılık le lgl olan bu durum,

A) Yalnız I

KAZANIM

C) Yalnız III

I.

DX > DZ

II.

DY > DZ

III. DY > DX

E) I ve III

karşılaştırmalarından hangler doğrudur? A) Yalnız II

B) Yalnız III

D) I ve III

7.

5.

C) I ve II E) II ve III

Yüksekliği 3h olan düzgün, türdeş prizma şeklindeki bir cismin h yüksekliğindeki bölümü, kesikli çizgi üzerinden kesilip atılıyor.

Aynı maddeden yapılmış, dikdörtgen prizma, yarım küre ve silindir, yatay zemin üzerine şekildeki gibi konulmuştur.

h Kesikli çizgi

2h Zemin

Buna göre, I.

Prizmanın yüksekliğini arttırmak

II.

Kürenin yarıçapını arttırmak

Buna göre, csmn özkütle ve dayanıklılığı lk durumuna göre nasıl değşr? (Sıcaklık sabittir.)

III. Silindirin taban yarıçapını arttırmak

Özkütle

Dayanıklılık

A)

Değişmez

Azalır

şlemlernden hangler yapılırsa, değşklk yapılan csmn dayanıklılığı azalır?

B)

Değişmez

Artar

C)

Artar

Artar

A) Yalnız I

D)

Artar

Değişmez

E)

Azalır

Değişmez

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

4.A 5.D

6.E 7.B

27

5. bölüm KAZANIM 1.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

DAKLI SORULAR Kohezyon kuvvet le lgl,

3.

I.

Farklı tür moleküller arasında oluşur.

II.

Aynı tür moleküller arasında oluşur.

III. Tahta yüzey üzerine damlatılan cıvanın yüzey üzerinde dağılmadan durabilmesi olayında, kohezyon kuvvetleri etkilidir.

B) Yalnız III

D) I ve III

I.

Adezyon

II.

Yer çekimi

III. Kohezyon

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız II

Musluktan damlayan su damlacığının, musluğun ucuna yapışmasından yere düşüne kadar geçen sürede, su damlacığına,

kuvvetlernden hangler etk etmştr? (Su damlacığının yere düşene kadar küreselliği bozulmuyor.)

C) Yalnız I E) II ve III

A) II ve III

B) Yalnız III D) I, II ve III

4.

C) I ve II E) Yalnız II

Bir bardaktaki suyun üzerine metal bir ataş dikkatli bir şekilde bırakıldığında, dibe batmadan su yüzeyinde durabilmektedir. Buna göre, bu olayla lgl,

2.

Br sıvının yüzey gerlm le lgl, I.

Sıvıya tuz eklenirse, yüzey gerilimi artar.

II.

Kohezyon kuvveti büyük olan sıvıların, yüzey gerilimi de büyük olur.

III. Yüzey geriliminin büyüklüğü, sıvının cinsine bağlı olarak değişir.

D) II ve III

B) I ve II

Yüzey gerilimi, ataşın suya girmesini engellemiştir.

II.

Yüzey gerilimi, kohezyon kuvvetinin, ataşla su arasındaki adezyon kuvvetinden büyük olmasının sonucudur.

III. Su, adezyon kuvveti sayesinde ataşı su yüzeyinde tutabilmektedir.

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

I.

yargılarından hangler doğru olablr? C) I ve III

A) Yalnız I

E) I, II ve III

D) I ve II

1.E 2.E

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

3.D 4.D

28

5. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

X, Y, Z, T ve P sıvılarının molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetlerine ait sütun grafikleri şekildeki gibidir.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

X ve Y kılcal boruları su içerisine daldırıldığında, borularda yükselen suların seviyeleri hX ve hY, şekildeki gibi oluyor.

Kohezyon kuvveti

X

Y

hX

hY

Su

X

Y

Z

T

Sıvı

P

Buna göre, Y borusunda yükselen suyun X nknden fazla olmasının neden,

Demrden yapılmış br ataç, ayrı ayrı bu sıvılara atıldığında yalnız br sıvıda yüzdüğüne göre, bu sıvı hangs olablr? (Demirin özkütlesi suyunkinden büyüktür.) A) X

6.

B) Y

C) Z

D) T

E) P

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

Yer (yatay)

8.

Buna göre; yapılan bu deneyle lgl,

II.

X ve Y borularının, farklı maddelerden yapılması

C) I ve II E) II ve III

R kabı

Yer (yatay)

I.

II.

le verlenlerden hangler olablr?

K P kabı

Y borusunun kesit alanının, X borusuna göre küçük olması

III. Y borusunun, X borusuna göre daha derine batırılması

Serhan, yaptığı deneyde K kılcal borusunu P ve R kaplarındaki sıvılara daldırdığında sıvıların boru içinde şekildeki gibi dengede kaldığını gözlemliyor. K

I.

K, L, M sıvılarından eşit miktarda alınıp aynı zemine konulduğunda, şekildeki gibi görünüm oluşuyor. M sıvısı

P kabındaki sıvının tanecikleri arasındaki kohezyon kuvveti, sıvı ile boru arasındaki adezyon kuvvetinden küçüktür.

K sıvısı L sıvısı

R kabındaki sıvının tanecikleri arasındaki kohezyon kuvveti, sıvı ile boru arasındaki adezyon kuvvetinden büyüktür.

Zemin

Zemn le sıvılar arasındak adezyon kuvvetler

III. Kaplardaki sıvıların kılcal borularda yükselme miktarı, deneyin yapıldığı ortamın açık hava basıncına bağlı değildir.

sırasıyla FK, FL, FM olduğuna göre, bu kuvvetler arasındak büyüklük lşks aşağıdaklern hangsnde doğru olarak verlmştr?

yargılarından hangler doğrudur? A) I, II ve III D) II ve III

B) I ve III

C) Yalnız I E) I ve II

A) FM > FK > FL

B) FL > FK > FM

C) FL > FM > FK

D) FK = FL = FM E) FM > FL > FK

5.E 6.A

7.C 8.B

29

Orta

Ort aZ

Zor

Kola y

KARMA SORULAR 1

or

Ko l

rta -O ay

MADDE ve ÖZELLİKLERİ 1.

Günlük hayatta yer alan bir çok uygulama incelendiğinde, maddelerin özkütle özelliğinin önem taşıdığı görülmektedir.

4.

Buna göre,

Hacmi V olan kapalı bir kap içinde, kütlesi m, özkütlesi d olan bir gaz vardır. Bu gaz, hacm 2V olan başka br kapalı kaba aktarılırsa, gaza at m ve d ncelkler, lk durumuna göre nasıl değşr?

I.

Isınan havanın yükselmesi

II.

Sütün kaymağının yüzeyinde toplanması m

d

A)

Artar

Artar

B)

Artar

Değişmez

C)

Değişmez

Değişmez

D)

Değişmez

Azalır

E)

Azalır

Azalır

III. Hastanelerde kan tahlilinin yapılması olay ve uygulamalarının hanglernde, maddelern özkütlelernn farklı olması etkldr? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

2.

C) I ve II E) I, II ve III

Saf br suyun sıcaklığı 0 °C den +4 °C çıkartılırsa, I.

Kütlesi değişmez.

II.

Hacmi artar.

III. Özkütlesi artar. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III 5.

Bir canlının boyutları arttıkça kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı azalır. Buna göre,

3.

Kan tahlilinde, bir hastadan alınan kan, laboratuvar ortamında tüplere konularak santrifüj cihazlarına yerleştirilir. Santrifüj cihazı, tüpleri çok hızlı bir şekilde döndürerek kan içinde bulunan farklı cins sıvıların birbirinden ayrışmasını sağlar.

B) Kütle

C) Eylemsizlik

D) Özkütle

Aynı yükseklikten bırakılan fil ve kediden filin yere düştüğünde kemiklerinin daha fazla zarar görmesi

II.

1 yaşındaki aslanın kendi ağırlığına karşı dayanıklılığının, 4 yaşındaki aslana göre daha büyük olması

III. Boyutu büyük canlıların ağırlıklarına oranla enerji ihtiyacının daha az olması

Buna göre, kan tahllnn yapılmasında maddelern hang fzksel özellğnn farklı olmasından yararlanılır? A) Hacim

I.

le verlenlerden hangs bu duruma örnek olarak gösterleblr? A) Yalnız I D) II ve III

E) Özısı 1.E 2.D 3.D

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

4.D 5.B

30

KARMA SORULAR 1 6.

Taşma seviyesi 80 cm3 olan şekildeki taşırma kabı ağzına kadar su ile doludur. Taşırma kabına kütlesi 40 gram olan bir taş bırakıldığında, kaptan 10 cm3 su taşıyor.

8.

Özdeş K ve L kaplarında bulunan aynı tür sıvılardan, K kabında bulunan sıvıya bir miktar tuz eklenirken, L kabında bulunan sıvının sıcaklığı artırılıyor. Buna göre, bu şlemlerden sonra kaplarda bulunan sıvıların yüzey gerlmler hakkında ne söyleneblr? K kabı

L kabı

A)

Artar

Artar

B)

Artar

Azalır

C)

Azalır

Azalır

D)

Azalır

Artar

E)

Artar

Değişmez

Taş

80 cm3

Su

Boş

Buna göre, kaptan taşan su kütles le taşın özkütles çn ne söyleneblr? (dsu = 1 g/cm3) Su kütles (g)

3 Taşın özkütles (g/cm )

A)

10

8

B)

40

2

C)

20

2

D)

40

4

E)

10

4

9.

Ağırlığı 10 N olan bir çelik tencere, yüzeyi ıslak yatay bir mutfak tezgâhının üzerine konulmuştur. Defne, bu tencereyi düşey doğrultuda yukarıya doğru kaldırmaya çalışırken; • tencereyi tezgâhtan ayırabilmesi için uygulaması gereken minimum kuvvetin büyüklüğü,

Aynı maddeden yapılmış ve boyutları şekilde verilen dikdörtgen prizma ve silindirin dayanıklılıkları D ve prizma Dsilindir dir.

r

r 2r

A) 3

Minimum kuvvet

h = 6r

h = 2r

Buna göre,

aşağıdaklerden hangsndek gb olablr?

Dprzma Dslndr B)

1 3

ÇIKMIŞ SORU

7.

• tencere tezgâhtan ayrılmadan hemen önceki anda tencere tabanı ile ıslak tezgâh yüzeyi arasındaki etkileşmenin türü

Yatay

oranı kaçtır? (r = 3 alınız.)

C) 2

D)

3 2

E)

Etkileşmenin türü

A)

10 N

Tutma (Kohezyon)

B)

10 N

Yapışma (Adezyon)

C)

10 N’den fazla

Yapışma (Adezyon)

D)

10 N’den fazla

Tutma (Kohezyon)

E)

10 N’den az

Tutma (Kohezyon) MSÜ -

2 3

6.E 7.A

8.B 9.C

31

Ort aZ

Ko l

Orta

Zor

Kola y

KARMA SORULAR 2

or

rta -O ay

MADDE ve ÖZELLİKLERİ 1.

Aysun, bir altın yüzüğün sahte olup olmadığını ispatlamak için deneysel bir çalışma yapıyor.

3.

Buna göre, Aysun’un yaptığı çalışmada, I.

eşit kollu terazi

II.

kalorimetre kabı

1 ü 3 3 özkütlesi 1 g/cm olan su ile geri kalan kısmı da özkütlesi Bir şişenin boşken kütlesi 80 gram geliyor. Şişenin

3 g/cm3 sıvı ile doldurulduğunda, toplam kütlesi gram geliyor. Buna göre, şşenn tamamı su le doldurulursa toplam kütles kaç gram gelr?

III. içinde su bulunan dereceli silindir kap IV. dinamometre

A) 70

B) 90

C)

D)

E)

le verlen ölçüm araçlarından hanglern kullanması gerekr? (Aysun, altın yüzüğün gerçek özkütle değerini bilmektedir.) A) I ve III

B) III ve IV D) I, II ve III

2.

C) II ve IV E) I ve II

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapalı bir kapta hX yüksekliğinde hava, hY yüksekliğinde su vardır. Piston bir miktar aşağı itildiğinde hX yüksekliğinin azaldığı,

4.

hY yüksekliğinin ise değişmediği gözlemleniyor.

Kapalı kapta bulunan gaz, su ve gergin bir ip ile kap tabanına bağlı tahta şekildeki gibi dengede iken, gazın hacmi Vg, suyun hacmi Vs olarak ölçülüyor.

Hareketli piston

Gaz

hX Hava hY

Su

İp

Su

Tahtayı kap tabanına bağlayan p keslrse Vg ve Vs ncelkler lk durumuna göre nasıl değşr?

Buna göre, yalnız bu gözleme dayanarak, I.

Basınç etkisiyle gazlar sıkıştırılabilir.

II.

Basınç etkisiyle sıvılar sıkıştırılabilir.

sonuçlarından hanglerne ulaşılablr?

D) I ve III

B) Yalnız II

Vs

A)

Değişmez

Değişmez

B)

Azalır

Değişmez

C)

Azalır

Azalır

D)

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Artar

g

III. Basınç etkisiyle sıvıların sıcaklığı artabilir.

A) Yalnız I

V

C) I ve II E) II ve III

1.A 2.A

3.C 4.A

32

KARMA SORULAR 2 5.

7.

4 3 Yarıçapı r olan bir kürenin hacmi rr formülü ile 3 hesaplanır.

Aşağıdaki tabloda, eşit sıcaklıktaki bazı sıvıların yüzey gerilim katsayıları verilmiştir.

Küre şeklinde olduğu kabul edilen, türdeş bir patatesin yarıçapı 3r, kütlesi m, özkütlesi d dir.

Sıvı

2 –2 Yüzey gerilim katsayısı (N/m )

Su

7,30

Etil Alkol

2,32

Benzin

2,24

m, d

3r

Buna göre, bir masa üzerinde duran, Patates soyularak 2r yarıçaplı küre haline getirilirse, kütle ve özkütle niceliklerinin büyüklüğü için ne söylenebilir? (Sıcaklık sabit, kabuğun özkütlesi patatesin özkütlesine eşit kabul edilecek) Kütle

Özkütle

A)

Değişmez

Azalır

B)

Azalır

Azalır

C)

Azalır

Artar

D)

Azalır

Değişmez

E)

Değişmez

Değişmez

I.

Etil alkolün kohezyon kuvveti, benzinin kohezyon kuvvetinden büyüktür.

II.

İçinde etil alkol bulunan bir kabın içindeki alkolün üzerine bir sivrisinek konduğunda alkolün içine batıyorsa, içinde benzin bulunan bir kaptaki benzinin üzerine konduğunda batmayabilir.

III. Tablodaki sıvılardan birer damla alınıp bir yüzey üzerine damlatılırsa, yüzeyi en az ıslatan sıvı su olur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

6.

Düşey kesiti verilen K, L ve M kaplarına, şekildeki gibi birbirine karışmayan farklı özkütleli X, Y, Z sıvıları konulmuştur. K kabı Y

h

X

h

L kabı

8.

II.

E) II ve III

X, Y, Z cam kaplarına konulan K, L, M sıvılarının, kaplar içerisindeki görünümleri şekildeki gibidir.

M kabı

Y

Z

Z

K sıvısı

L sıvısı

M sıvısı

X kabı

Y kabı

Z kabı

X

Sıvılar birbiriyle homojen karıştırıldığında kaplarda oluşan karışımların özkütlesi dK, dL, dM olduğuna göre, I.

C) I ve II

Buna göre,

dM > dL dK > dL

III. dM > dK

I.

X kabında kap ile sıvı arasında oluşan adezyon kuvveti sıvının kohezyon kuvvetine eşittir.

II.

L sıvısı cıvadır.

III. M sıvısı cıvadır.

karşılaştırmalarından hangileri kesinlikle doğrudur?

yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız I

A) Yalnız I

D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I ve III

D) I ve III

5.D 6.E

B) Yalnız II

C) I ve II E) II ve III 7.D 8.C

33

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 3

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

MADDE ve ÖZELLİKLERİ 1.

Düşey kesiti verilen silindirik bir kapta, h yüksekliğinde, kütlesi m olan K sıvısı vardır. Kaba 3h yüksekliğinde L sıvısı eklendiğinde, kabın kütlesi 3m kadar artıyor. Geriye kalan bölüme de M sıvısı eklendiğinde kabın kütlesi 2m kadar daha artıyor.

3.

Çisem, salata yapmak için buzdolabından çıkardığı marulları, şekildeki gibi su dolu bir kaba attığında marul üzerindeki toprak parçalarının kap tabanına çöktüğünü farkediyor.

h

Marul 3h

Toprak K sıvısı

h

Buna göre, Çisem’in yaptığı gözlemde toprak parçalarının kap tabanına çökmesi toprağın hangi fiziksel özelliğinden kaynaklanmıştır?

Buna göre, I.

L sıvısının özkütlesi K ninkinden büyüktür.

II.

M sıvısının özkütlesi L ninkinden büyüktür.

A) Kütle

III. M sıvısının özkütlesi K ninkinden büyüktür.

D) Sıcaklık

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II

B) Yalnız III

D) I ve III

2.

B) İletkenlik

C) Özkütle E) Eylemsizlik

C) I ve II E) II ve III

4.

Hacmi 8V olan kap, debileri eşit K ve L musluklarından akan su ile 8t sürede dolduruluyor. Kap dolana kadar geçen sürede kaptaki suyun hacminin zamana bağlı değişim grafiği aşağıdaki gibidir.

3

Düşey kesiti verilen Şekil 1’deki kabın içinde 60 cm su vardır. Kaba özdeş ve içleri dolu üç demir küp bırakılınca, kaptaki su seviyesi Şekil 2’deki gibi 75 cm3 çizgisine çıkıyor.

Hacim

75 cm 3

8V

60 cm3 4V

Su

0

2t

4t

8t

Şekil 1

Zaman

B) 3

C) 4

D) 5

Şekil 2

Bir demir kübün özkütlesi 4 g/cm3 olduğuna göre, şekil II deki kapta meydana gelen kütle artışı kaç g dır? (En üstteki küp, yarısına kadar suyun içine girmiştir. dsu = 1 g/cm3)

0 – 8t zaman aralığında K musluğu yalnız 2t süre kapalı kaldığına göre, L musluğu kaç t süre kapalı kalmıştır? A) 2

Su

A) 48

E) 6

1.E 2.E

B) 60

C) 72

D) 80

E) 96

3.C 4.C

34

KARMA SORULAR 3 5.

Düzgün genleşen katı bir cismin sıcaklığı artırılırsa, boyutlarında da artış gözlenir.

7.

İçleri dolu ve suda erimeyen K, L, M cisimlerinin kütle, hacim ve sıcaklık tablosu aşağıdaki gibidir.

Yarıçapı 1 cm olan özdeş altı bilye şekildeki düzenekte olduğu gibi birbirine ve duvara iplerle bağlanmıştır. İpler kesildiğinde bilyeler yuvarlanarak içinde V0 hacminde su bulunan kaba düşmektedir. Duvar

Cisim

Kütle (g)

Hacim (cm3)

Sıcaklık (°C)

K

20

20

20

L

20

18

10

M

40

40

40

1 nolu ip 2 nolu ip

V0

Buna göre, hangi cisimlerin sıcaklığı 30 °C ye getirilirse, özkütlesi 1 den küçük olabilir? (Hal değişimi yoktur.) A) Yalnız K

B) Yalnız L

D) K ve L

6.

Su

2 nolu ip kesildiğinde kaptaki su seviyesi 58 cm3,

C) Yalnız M

1 nolu ip kesildiğinde ise V1 cm3 çizgisinde olduğuna göre, V0 ve V1 hacimleri kaçar cm3 tür? (Kaptan su taşmıyor ve tüm bilyeler su içinde kalıyor. r = 3 olarak alınacaktır. )

E) L ve M

Tüm özellikleri aynı olan dört bardak içerisine, eşit hacimde, sıcaklıkları şekildeki gibi olan deterjanlı su, zeytinyağı ve saf su konulmuştur. Daha sonra özdeş dört toplu iğne kaplara yavaşça bırakıldığında toplu iğnelerin bazılarının dibe battığı, bazılarınında sıvı yüzeyinde batmadan dengede kaldığı gözlemleniyor. 10°C

30°C

50°C

10°C

Deterjanlı su

Zeytinyağı

Zeytinyağı

Saf su

V0

V1

A)

40

72

B)

40

80

C)

50

70

D)

50

88

E)

60

80

4 8.

Bilgi: Kürenin hacmi V =

3

pr3 bağıntısı ile hesaplanır.

3 Dış yarıçapı 1 cm, özkütlesi 4 g/cm olan metal bir kürenin,

içindeki boşluk ile beraber ortalama özkütlesi 1 g/cm3 tür.

Buna göre, toplu iğnenin sıvılardaki denge durumuna bakarak, I.

Yüzey gerilimi sıvının cinsine bağlıdır.

II.

Yüzey gerilimi sıvının sıcaklığına bağlıdır.

III. Yüzey gerilimi sıvının miktarına bağlıdır. sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

Buna göre, kürenin içindeki boşluğun hacmi kaç cm3 tür? (r = 3 alınız.)

C) I ve II

A) 6

E) II ve III

5.D 6.C

B) 5

C) 4

D) 3

E) 2

7.C 8.D

35

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI

1 MADDE VE ÖZELLİKLERİ

1.

I.

Petrolden benzin elde edilmesi

II.

Porselen yapımı

3.

III. Yumurtanın tazeliğinin kontrol edilmesi Yukarıdaki uygulamaların hangilerinde, iki farklı maddenin özkütlelerinin farklı olmasından yararlanılmıştır? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

Çisem, dışarıdan eve girdiğinde mutfakta bulunan piknik tüpünden gaz sızdığını ve sızan gazın evin tüm odalarına dağıldığını gözlemliyor. Daha sonra tabana yakın bölgelerde gaz yoğunluğunun fazla olduğunu hisseden Çisem, oluşabilecek tehlikelere karşı tüm odaların camlarını açıp, yerleri süpürge ile süpürüyor. Buna göre, Çisem’in yaptığı gözlem ve uygulamaya dayanarak;

C) I ve II E) I, II ve III

I.

Tüpten sızan gazın özkütlesi, havanın özkütlesinden büyüktür.

II.

Gazların belirli bir şekil ve hacimleri yoktur.

III. Gazlar akışkandır. sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

4. 2.

Evlerde kullanılan su damacanalarının üzerinde bulunan etiketlerde “19 litre” yazmaktadır.

cm3

III. 0, mL ile verilenlerden hangileri yazılmış olursa, aynı hacim değerinden bahsedilmiş olur? A) Yalnız III D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III

ÇIKMIŞ SORU

II.

Günlük hayatta karşılaşılabilecek;

II. bazı böceklerin göllerdeki suyun yüzeyinde rahatça yürüyebilmeleri,

3

19 dm

E) I, II ve III

I. yağmur damlasının küresel şekil alma eğilimi,

Buna göre etikette 19 litre yerine, I.

C) I ve III

III. bir yüzeye pipetle bırakılan farklı cins sıvı damlalarının farklı şekiller alması olaylarından hangileri yüzey geriliminin bir sonucudur? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I, II ve III TYT -

E) I, II ve III

1.E 2.B

3.E 4.E

36

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Çisem evde hazırladığı ayranı soğuması için buzdolabına koymadan önce, hacmi cm3 olan bardaklar kullanarak ayranı, hacmi 2 litre olan cam sürahiye doldurmak istiyor.

8.

Buna göre Çisem, sürahiyi ağzına kadar doldurmak için bardakla kaç kez ayran koymalıdır? A) 5

B) 10

C) 20

D) 50

E)

Aşağıda günlük yaşamda karşılaşılan bazı uygulamalar verilmiştir. I.

Asansör ve teleferiklerde, taşıma halatlarının sağlam bir maddeden yapılması

II.

Koltukların ayaklarının sandalye ayaklarına göre daha kısa yapılması

III. İnşaat yapımında, esneme ve kırılma katsayıları uygun malzemeler kullanılması Buna göre, bu uygulamalardan hangilerinde maddelerin dayanıklılık özelliği düşünülmüş olabilir? A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

6.

C) I ve III E) I, II ve III

Aşağıda günlük yaşamda yapılan bazı eylemler verilmiştir. ●

LPG ile çalışan bir aracın deposunu doldurmak

●

Bir odaya eşya yerleştirmek

●

Sürahiye su doldurmak

Buna göre, bu eylemler yapılırken eylemin çokluğunu belirleyen maddelerin hangi özelliğidir? A) Sıcaklık

B) Hacim

D) Özkütle

C) Kütle 9.

E) Eylemsizlik

İnsanlar, ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde eşyaları geliştirirken özkütlesi daha büyük veya daha küçük olan malzemeleri tercih edebilir. Buna göre; I. dört kişilik yemek masasının altı kişilik daha büyük bir masayla değiştirilmesi,

7.

Balıkesir ve Kahramanmaraş’a Nisan ayında düşen yağış 2 2 miktarları sırasıyla 60 kg/m ve 80 kg/m dir. Buna göre, iki ilin Nisan ayındaki yağış miktarları farkı kaç g/cm2 ye karşılık gelir? A) 0,02

B) 0,2

C) 2

D) 20

ÇIKMIŞ SORU

II. çiçek vazosunun rüzgârdan savrulmaması için daha ağır ama aynı boyut ve biçimde olan başka bir vazoyla değiştirilmesi, III. hafif bir tatlı kaşığının daha ağır bir kaşıkla değiştirilmesi eylemlerinden hangileri kesinlikle özkütlesi daha büyük yeni bir eşya yapımını gerektirir? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III TYT -

E)

5.A 6.B 7.C

8.E 9.B

37

1

GUNLUK HAYAT

2

UYGU LA MA LA RI

MADDE VE ÖZELLİKLERİ 1.

Çevremizde gerçekleşen bazı olaylar aşağıdaki gibi verilmiştir. I.

II.

3.

Yağmurlu bir günde yolda yürürken pantolon paçalarının ıslanmasından sonra bu ıslaklığın bir süre sonra yukarı doğru tırmanması

Hava basma işleminden sonra lastik içinde bulunan havanın,

Ağaçların yapraklarına, köklerinden aldığı suyun ulaşması

III. Ucundan suya değdirilen peçetenin bir süre sonra tüm yüzeyinin ıslanması

B) I ve II

D) II ve III

2.

I.

Özkütle

II.

Kütle

III. Ağırlık niceliklerinden hangileri artmıştır?

Buna göre, bu olaylardan hangilerinin gerçekleşmesinde kılcallık etkisi vardır? A) Yalnız II

Sinan, arabasıyla yolculuk yaparken araba lastiğinin havasının biraz düşük olduğunu farkedip bir benzinlikte durarak lastiğe hava basıyor.

A) Yalnız II C) I ve III

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) I, II ve III

E) I, II ve III

Hakan, deneysel bir çalışmada, X, Y ve Z eylemlerini yapıyor. X: Bir bardaktaki suyu boş bir tencereye döküyor. Y: Külçe altını eritiyor. Z: Bir cismi kutuplardan ekvatora götürüyor. 4.

Buna göre Hakan’ın yaptığı eylemlerde maddelere ait değiştirdiği özellikler ile ilgili;

Bir evin üç çocuğundan Güray, Koray ve Nihal, annelerine çamaşır yıkanışı ile ilgili aşağıdaki tavsiyelerde bulunuyor. Güray: Çamaşırları 30 °C de değil 60 °C de yıkamalısın.

X

Y

Z

I.

Şekil

Hacim

Kütle

II.

Hacim

Özkütle

Ağırlık

III.

Şekil

Hacim

Ağırlık

Koray: Çamaşırları yıkarken deterjan kullanmalısın. Nihal: Evde deterjan kalmadığında, çamaşırları, suya tuz dökerek de yıkayabilirsin. Buna göre anne, hangi çocuğunun tavsiyesine uyarsa çamaşırlar üzerindeki kirleri daha kolay çıkartabilir?

ile verilenlerden hangileri, her üç eylem için de doğrudur? A) Yalnız II D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II

A) Yalnız Koray

B) Güray ve Koray

C) Güray ve Nihal

D) Koray ve Nihal

E) Koray, Güray ve Nihal

E) II ve III

1.E 2.B

3.E 4.B

38

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Bir bardaktaki çaya bir peçetenin ucu değdirilirse, sıvı, peçete üzerinde yükselerek şekildeki gibi peçetenin üst taraflarını ıslatmaktadır.

7.

Yağmur yağdığında su damlacıkları yaprak üzerinde şekildeki gibi küreselliğini bozmadan durmaktadır.

Peçete

Yaprak

Çay

Su damlacığı

Buna göre,

Buna göre yukarıda verilen olayda, I.

Adezyon kuvveti

II.

Kılcallık olayı

I.

Su damlacıklarının üzerine çok az miktarda kül dökülürse damlacıkların küreselliği bozulur.

II.

Damlacıklara etki eden kohezyon kuvvetinin büyüklüğü adezyon kuvvetinin büyüklüğünden fazladır.

III. Kohezyon kuvveti öncüllerinde belirtilenlerden hangileri etkili olmuştur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

III. Damlacıkların kütleleri daha büyük olsaydı küresellikleri bozulurdu.

C) I ve II

yargılarından hangileri doğru olabilir?

E) I, II ve III

A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

6.

I.

II.

Kan tahlili yapmak amacıyla iğne ile delinen parmağa, şeffaf bir maddeden yapılmış ince bir tüpü dokundurduğumuzda, parmaktan çıkan kanın, tüpün içine doğru hızla ilerlemesi

8.

Bazı özel kumaşların, üzerinde su ve kiri barındırmaması

III. Bir havuzdaki kaydırağa, kaydırağın üst kısmından su göndererek, kaydırağın kayganlaşmasının sağlanması

D) I ve II

B) Yalnız II

E) I, II ve III

Günlük yaşamda karşılaşılan bazı olaylar aşağıdaki gibidir. I.

Teflon tavalara konulan suyun tavanın yüzeyini ıslatmaması

II.

Mutfakta tezgah üzerine damlayan meyve suyunun dağılarak tezgahı ıslatması

III. Kek hamuruna daldırılan tahta bir kaşığın ucuna hamurun yapışması

Yukarıda geçen ve günlük hayatta karşılaştığımız olayların hangilerinde kılcallık etkisi vardır? A) Yalnız I

C) I ve III

Buna göre, bu olaylardan hangilerinde kohezyon kuvveti adezyon kuvvetine göre daha etkili olmuştur?

C) Yalnız III

A) Yalnız I

E) II ve III

D) II ve III

5.E 6.A

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

7.E 8.A

39

2

Orıjinal

®

Sorular

1.

E MAD

1

Boyu 2 metre olan bir metal çubuk, bir ucundan duvara sabitlendiğinde, Şekil 1’deki gibi yatay doğrultuda kalıyor. Çubuğun boyu 8 metre yapılıp bir ucundan duvara sabitlendiğinde ise, diğer ucun Şekil 2’deki gibi aşağı doğru eğildiği gözlemleniyor.

2.

Ünlü bilim adamı Abdurrahman El-Hazini’nin günümüz bilimine en büyük katkısı “Hikmetin Terazisi” adı ile anılan hidrostatik terazidir. Buna göre, bilim adamı geliştirdiği bu terazi ile,

Duvar 2m Yatay

BY

Şekil 1

I.

Metallerin ve kıymetli eşyaların saf olup olmadıklarını belirlemiştir.

II.

Farklı maddelerden oluşan alaşımların birbirine karışma oranlarını bulmuştur.

III. Maddelerin yoğunluk ölçümlerini yapmıştır. Duvar

yargılarından hangileri doğrudur?

8m Yatay

Şekil 2

A) Yalnız I D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

Buna göre, bu olayın nedeni aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A)

Metal çubuğun özkütlesinin azalması

B)

Metal çubuğun kesit alanının artması

C)

Metal çubuğun dayanıklılığının azalması

D)

Metal çubuğun yüzey alanının artması

E)

Metal çubuğun hacminin artması

1.C

2.E

40

Orıjinal

®

Sorular

3.

Taban yarıçapı 2 cm olan bir silindir kap içinde, şekildeki gibi 7 cm yüksekliğinde su vardır. Kaba bir adet kalsiyum tablet atıldığında su yüksekliği önce 9 cm ye yükselip sonra tablet eriyince 8 cm ye düşüyor.

4.

1

İçinde bir miktar su bulunan çay tabağı, çay bardağının altına şekildeki gibi yapışmıştır. Kütlesi gram olan çay tabağını bardaktan ayırmak için çay bardağının üstünden tutulup tabağın iki tarafına, şekildeki gibi uygulanması gereken kuvvetlerin büyüklüğü, ayrı ayrı en az 3 er Newton’dur.

Kalsiyum tablet

F=3N

F=3N

Çay tabağı

7 cm

Buna göre, bardak ile tabak arasındaki adezyon kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur? (g = 10 m/s2) (Basınç etkisi dikkate alınmayacak.)

r = 2 cm

Tabletin suya atılmadan önceki hacmi V1, tablet

A) 3,2

B) 4

C) 5

D) 6,2

E) 8

eridikten sonra suyun içinde kapladığı hacmi V2 V 1 olduğuna göre, oranı kaçtır? V 2

(Kap yeterince büyük olup, tabletin tamamı su içinde kalıyor. r = 3 olarak alınacaktır.) A) 6

B) 4

C) 3

D) 2

E)

3 2

3.D

4.E

41

Orıjinal

®

Sorular

5.

E MAD

1

Bilgi: Bir altının ayarı, içine katılan yabancı madde arttığında düşer, altının yabancı maddeye göre oranı arttığında ise yükselir.

6.

Bakır ve altın alaşımından oluşan X, Y, Z, P, R bileziklerinin kütle ve hacim değerleri şekildeki tabloda verilmiştir. Bilezik

Kütle(g)

3 Hacim(cm )

X

9

0,9

Y

13

1

Z

10

1

P

13

1,1

R

12

1,3

BY

Tek ayaklı tahta sehpa üzerine şekildeki gibi üst üste fizik kitapları konuluyor. Sehpanın üzerine 10 uncu fizik kitabı konulduğunda sehpanın ayağı kırılarak kitaplar yere düşüyor.

Fizik kitapları

Sehpa ayağı

Zemin

Buna göre, kitaplar konulmadan önce,

Altının özkütlesi bakırınkinden büyük olduğuna göre, ayarı en düşük bilezik ile ayarı en yüksek bilezik hangileridir? (Alaşıma katılan altının saık derecesi sabittir.) En düşük ayarlı bilezik

En yüksek ayarlı bilezik

A)

R

X

B)

R

Y

C)

P

Y

D)

X

R

E)

Y

R

I.

Sehpa ayağının kalınlığını arttırmak

II.

Sehpa ayağının yüksekliğini azaltmak

III. Sehpa ayağının yüksekliğini arttırmak işlemlerinden hangileri yapılsaydı, kırılma gerçekleşmeyebilirdi? A) Yalnız I D) I ve III

5.B

B) Yalnız III

C) I ve II E) Yalnız II

6.C

42

HAREKET KUV VET

1. bölüm KAZANIM

HAREKET

DAKLI SORULAR

1. Hareket çeşitleri ile ilgili; I.

II.

3.

Doğrusal bir yol üzerinde kütle merkezi ve diğer bütün noktaları eşit miktarda ilerleyen cisimler öteleme hareketi yapar.

Buna göre, bu aralıkta hareket eden bir araç için,

Kütle merkezinin yeri değişmemek şartı ile sabit bir eksen etrafında dolanan cisimler dönme hareketi yapar.

D) II ve III

II.

Üçgen şeklindeki bir yörüngede hareket etmektedir.

C) I ve III

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III E) I, II ve III

E) I, II ve III

Hareket çeşitleri ve hareketin göreceli oluşu ile ilgili, I.

II.

A) Yalnız I

4.

2.

Doğrusal bir yörüngede hareket etmektedir.

yargılarından hangileri doğru olabilir?

yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II

I.

III. Dairesel bir yörüngede hareket etmektedir.

III. İki nokta arasında sürekli gelip giden cisimler titreşim hareketi yapar.

A) Yalnız II

Hareket etmekte olan bir aracın hareketinin belirli bir aralığında aldığı yol ile yaptığı yer değiştirmenin büyüklüğü birbirine eşit olabilir.

Çevremizde gerçekleşen bazı hareket olayları ve çeşitleri düşünülerek aşağıdaki tablo hazırlanmıştır. Olay

Hareket

Hareket çeşidi Öteleme

Yürüme bandında, bandın hızına uygun bir şekilde yürüyen birinin, bandın dışındaki durgun bir gözlemciye göre hareketsiz görünmesi göreceli harekete örnektir.

I

Bir kolinin doğrusal bir yolda, bir yerden başka yere taşınması

II

Öteleme + Dönme

Ses çıkartan gergin bir keman telinin yaptığı hareket öteleme hareketine örnektir.

Bir futbol topunun yuvarlanarak ilerlemesi

III

Lunaparktaki dönme dolabın hareketleri

Dönme + Titreşim

III. Servis kullanan bir tenisçinin raketinden çıkan topun hareketi eğriseldir.

Buna göre, hangi olaylardaki hareket çeşidi tabloya doğru olarak yazılmıştır?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III

B) I ve II

A) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

1.E 2.C

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

3.A 4.B

44

1. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

HAREKET

K noktasının referans noktası kabul edildiği şekildeki yatay düzlemde A, B, C noktalarının konum vektörlerinin büyüklükleri sırasıyla XA, XB, XC dir.

7.

K

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Konum, alınan yol ve yer değiştirme kavramları ile ilgili, I.

Bir cismin belirli bir referans noktasına olan yönlü uzaklığına konum denir.

II.

Düzgün doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın aldığı yol ile yaptığı yer değiştirmenin büyüklüğü her zaman birbirine eşittir.

A C

III. Bir sınıfta farklı sıralarda oturan öğrencilerin, öğretmen masasına göre konum vektörleri farklıdır.

B

yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, XA, XB, XC arasındaki ilişki nedir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) XA > XC > XB

B) XB = XC > XA

C) XA > XB > XC

D) XA > XB = XC

A) Yalnız II

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

E) XA = XB = XC

6.

I.

Doğrusal bir yolda aynı noktadan harekete başlayan iki araçtan hızı büyük olan araç diğerinin önüne geçer.

II.

Bir yol kenarına, doğrusal bir şekilde er metre arayla, yanyana dikilen direklerden funduszeue.info ile 3.sü arasındaki uzaklık metredir.

8.

III. Havada uçan bir kelebek 10 metre yer değiştirdiğinde, yerden yüksekliği de 10 metre artmıştır.

D) I ve III

B) Yalnız III

I.

Artar.

II.

Azalır.

III. Değişmez.

Yukarıda verilen ifadelerin hangilerinde yönün verilmemiş olması, cümledeki yargının kesin olmamasına sebep olmuştur? A) Yalnız I

Birbirine paralel raylarda zıt yönde hareket etmekte olan iki vagonun hareketleri süresince aralarındaki uzaklık,

yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I

C) I ve II

D) II ve III

E) II ve III

5.D 6.D

B) Yalnız II

C) I ve II E) I, II ve III

7.D 8.C

45

2. bölüm KAZANIM 1.

HAREKET

DAKLI SORULAR Düzgün bir yolda N noktasından harekete geçen bir otomobil önce S noktasına sonra da geri dönerek K noktasına geliyor. K

–x

L

–90

–60

M

N

P

R

S

–30

0

30

60

90

T

3.

+x

Düzgün doğrusal hareket yapan bir otomobil için, I.

Eşit zaman aralıklarında eşit yol alır.

II.

İvmesi sıfırdan farklıdır.

III. Hızının büyüklüğü sabittir.

(metre)

yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, otomobilin hareketi ile ilgili, I.

Yer değiştirmesi +x yönünde 90 metredir.

II.

Toplam metre yol almıştır.

A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

III. Son durumda aracın N noktasına göre konumu –x yönünde 90 metredir. yargılarından hangileri doğrudur? (Otomobilin boyutları önemsizdir.) A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

4.

E) I, II ve III

Bir otomobil, şekildeki tabelanın önünden geçtikten 2 saat sonra Susurluk’a, Susurluk’tan geçtikten 1 saat sonra da Bandırma’ya ulaşıyor. Susurluk

Bandırma

Otomobil, tabela ile Susurluk arasında ve SusurlukBandırma arasında sabit süratle hareket ettiğine göre, otomobilin hareketi ile ilgili,

2.

Bir sporcu antrenman yaparken uzunlukları şekilde verilen bir sahanın etrafında K noktasından başlayarak ok yönünde koşuyor. ok 80 m

K

60 m

I.

Tabelanın önünden Susurluk’a ulaşana kadar geçen süredeki ortalama sürati, Susurluk-Bandırma arasındakine göre daha büyüktür.

II.

Tabelanın önünden Susurluk’a ulaşana kadar geçen sürede aldığı yol, Susurluk-Bandırma arasındakine göre daha fazladır.

III. Otomobilin tabela önününden geçtikten sonra km’deki anlık sürati, km’deki anlık süratinden küçüktür.

Buna göre, sporcu saha etrafında

5 tur attığında 2 aldığı yolun yaptığı yer değiştirme büyüklüğüne oranı

yargılarından hangileri doğrudur? (Otomobil hareketi boyunca mola vermemiştir.)

kaçtır?

A) Yalnız I

A) 14

B) 12

C) 9

D) 7

D) II ve III

E) 5

1.D 2.D

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

3.C 4.B

46

2. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

HAREKET

Kuzey – Güney doğrultusunda hareket etmekte olan bir araç güneye doğru 60 km/sa sabit hızla 4 saat hareket ettikten sonra 1 saat mola veriyor. Daha sonra araç 80 km/sa sabit hızla aynı yönde 2 saat daha hareket ettikten sonra 2 saat mola veriyor. En son araç 80 km/sa sabit hızla kuzeye doğru 1 saat daha hareket ediyor.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Eşit bölmelere ayrılmış bir yolda şekildeki noktalardan aynı anda harekete geçen Sevil, Fatih ve Efe’nin süratleri birbirine eşittir. Sevil mavi yörüngeyi, Fatih kırmızı yörüngeyi, Efe ise yeşil yörüngeyi izleyerek yolları üzerindeki O noktasına sırasıyla ts, tf, te sürelerde geliyorlar.

Buna göre aracın hareket boyunca ortalama sürati ve ortalama hızının büyüklüğü için ne söylenebilir? Ortalama sürat (km/sa)

Ortalama hız (km/sa)

A)

32

24

B)

36

30

C)

40

32

D)

48

40

E)

48

32

Efe

O

Fatih

Sevil

Buna göre, ts, tf, te süreleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?

6.

A) t > t > t s e f

B) t f > ts > te

C) ts > tf = te

D) t s > tf > te E) ts = tf > te

Bir otoyolda sabit hızlarla hareket etmekte olan X, Y, Z araçlarının t = 0 anında konumları şekildeki gibidir. L X

8. Y

Z

Buna göre,

t süre sonra, araçlardan X ve Z nin arka ucu ve Y nin ön ucu L hizasında olduğuna göre, I.

X in hızı Y ninkinden büyüktür.

II.

X in hızı Z ninkinden büyüktür.

D) II ve III

0 – 6 dakika zaman aralığında K ve L koşucularının yer değiştirmeleri eşittir.

II.

0 – 2 dakika zaman aralığında K koşucusunun aldığı yol L ninkinden fazladır.

yargılarından hangileri doğrudur?

yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II

I.

III. 0 – 12 dakika aralığında K ve L koşucularının ortalama hızları eşittir.

III. Y nin hızı Z ninkine eşittir.

A) Yalnız II

Dairesel bir koşu parkurunun aynı noktasından aynı yöne doğru sabit süratlerle koşmaya başlayan K ve L koşucularından K, parkurun etrafında 12 dakikada 6 tur, L ise aynı sürede 4 tur atmaktadır.

A) Yalnız II

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

5.E 6.E

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

7.E 8.E

47

3. bölüm KAZANIM 1.

HAREKET

DAKLI SORULAR Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarına ait konum – zaman grafikleri şeklideki gibidir.

3.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir hareketlinin konum – zaman grafiği şekildeki gibidir. Konum

Konum

5x

2X

4x

L K

3x

X K

2x

L

x Zaman 0

t

2t

0

t K bölgesi

Buna göre, I.

Araçlar aynı anda harekete başlamıştır.

II.

Araçlar t anında aynı konumdadır.

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

3t

4t

Zaman

5t

L M N bölgesi bölgesi bölgesi

Buna göre, hareketlinin hızının en büyük ve en küçük olduğu bölgeler hangileridir?

III. t – 2t zaman aralığında aralarındaki uzaklık artmıştır.

2.

2t

C) I ve III E) I, II ve III

En büyük

En küçük

A)

N

K

B)

L

M

C)

N

M

D)

K

L

E)

L

N

K ve L araçlarına ait hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir. Hız j

K

4. t

0

Doğrusal bir yolda hareket eden bir otomobilin konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

Zaman

Konum 5x

–j L

4x 3x

Buna göre, 0 – t zaman aralığında, I.

Alınan yol

II.

Yer değiştirme

2x x

III. Ortalama hız

0

niceliklerinden hangileri her iki araç için de eşittir? A) Yalnız I D) II ve III

B) I ve II

t

2t

3t

4t

Zaman

5t

Buna göre, otomobilin 0 – 5t zaman aralığında aldığı yolun yaptığı yer değiştirme büyüklüğüne oranı kaçtır?

C) I ve III

A) 4

E) I, II ve III

1.D 2.A

B) 3

C) 2

D)

3 2

E) 1

3.C 4.D

48

3. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

HAREKET

Yatay ve doğrusal bir otoyolda hareket eden bir kamyonun konumunun zamana bağlı değişimini gösteren tablo aşağıdaki gibidir.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Doğrusal bir yolda hareket eden bisikletlinin hız – zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız (m/s)

Konum (km)

0













40

Zaman (h)

0

2

4

6

8

10

12

30 20

Buna göre, kamyonun hız-zaman grafğ aşağıdaklerden hangs gb olablr? A)

B)

Hız (km/h)

60

5

10

Zaman (s)

15

–20

Hız (km/h)

60

0

6

12

12

0

Zaman (h)

6

Buna göre, bskletlnn 0 – 20 sanye zaman aralığında ortalama sürat, ortalama hızının büyüklüğünden kaç m/s fazladır?

Zaman (h)

A) 0

–40

C)

20

0

D)

Hız (km/h)

60

0

B) 5

C) 10

D) 15

E) 20

Hız (km/h)

60

6

12

Zaman (h)

E)

0

6

12

Zaman (h)

Hız (km/h)

8.

60

Birbirine paralel yollarda aynı anda aynı noktadan geçen K ve L hareketlilerine ait grafikler aşağıdaki gibidir.

40 Konum (m) 0

6

12

Zaman (h)

Hız (m/s)

2x

j

x

6.

0

Bir araca ait konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

t

Zaman (s)

0

(K hareketlisi)

Zaman (s)

t

(L hareketlisi)

Konum

Buna göre, 2 0

I.

K ve L hareketlileri 0 – t zaman aralığında aynı yöne hareket etmiştir. x II. L hareketlisinin t anındaki hız büyüklüğü dir. t III. K ve L hareketlilerinin 0 – t zaman aralığında hızları sabittir.

3 Zaman

1

4

Buna göre, araç hang bölgelerde t = 0 anındak konumundan uzaklaşmıştır?

yargılarından hangler kesnlkle doğrudur?

A) 1 ve 2

A) Yalnız I

B) 3 ve 4 D) 2 ve 4

C) 1 ve 3

D) I ve II

E) 1, 2 ve 4

5.B 6.A

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I ve III

7.C 8.E

49

4. bölüm KAZANIM 1.

HAREKET

DAKLI SORULAR İvme le lgl, I. II.

3.

Sürtünmesiz bir ortamda, daldan koparak yere düşen elmanın ivmesi sabittir.

Birbirine paralel yollarda hareket eden K ve L araçlarının ivme – zaman grafikleri şekildeki gibidir. İvme

2

Uluslararası SI birim sistemindeki birimi m/s dir.

K a

III. Doğrusal yolda hızlanan bir aracın ivmesi azalırsa hızı da azalır.

0

yargılarından hangler doğrudur?

Zaman

t

–a L

A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

Buna göre, araçların hız – zaman grafkler aşağıdaklerden hangs olablr?

E) I, II ve III

Hız

A) j

C)

2.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız – zaman grafiği şekildeki gibidir.

0 –j

Hız

Zaman

t L

0

t

–j

D)

Hız j

L

j

K

0 –j

Hız

B)

K

Hız L

j

K

t

Zaman

0

t

–j

L

Zaman

Zaman

K

j

E) L 0 K

2t

K

j

Zaman t

Hız

M 3t 0

t

Zaman

–j –j

L

Buna göre, I.

Aracın K ve M bölgelerindeki ivme büyüklükleri eşittir.

II.

Aracın L ve M bölgelerindeki ivme vektörleri birbirine zıttır.

4.

III. Aracın M bölgesinde hızı azalmıştır. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III

B) I ve II

Doğrusal bir yolda 40 m/s hızla hareket etmekte olan bir araç fren yapıp 10 s de hızını 20 m/s ye düşürüyor. Buna göre, aracın yavaşlama vmesnn büyüklüğü 2 kaç m/s dr?

C) I ve III

A) 4

E) I, II ve III

1.B 2.E

B) 2

C) 1

D)

1 2

E)

1 4

3.E 4.B

50

4. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

HAREKET

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız – zaman grafiği şekildeki gibidir.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Doğrusal bir yolda duruştan harekete geçen bir aracın ivme – zaman grafiği şekildeki gibidir. İvme (m/s2)

Hız 2a

j

a 0

t

2t

3t

4t

Zaman

0

Buna göre,

4t t

5t

Zaman (s)

3t

2t

–a

I.

0 – 2t zaman aralığında aracın ivmesi sıfırdır.

II.

2t – 4t zaman aralığında aracın ivmesi sabittir.

Buna göre, aracın hang andak hızı en büyüktür?

III. Aracın 3t anındaki ani hızı t = 0 anındakine eşittir.

A) t

B) 2t

C) 3t

D) 4t

E) 5t

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III

8. 6.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

Birbirine paralel yollarda hareket eden K, L, M araçlarının hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir. Araçların ivme büyüklükleri sırasıyla aK, aL, aM dir.

Konum x

Hız L

j

0

K

t

M

Zaman 2t

Buna göre, aracın 0 – t ve t – 2t zaman aralığındak vme büyüklükler çn ne söyleneblr? 0

t

Zaman

Buna göre, aK, aL, aM arasındak lşk aşağıdaklerden hangsdr?

0 – t zaman aralığı

t – 2t zaman aralığı

A)

Sıfır

Sıfır

B)

Sabit

Sabit

A) a > a > a L M K

B) aM > aK = aL

C)

Sabit

Sıfır

C) aK > aL = aM

D) aK = aL > aM

D)

Artan

Sabit

E)

Sıfır

Artan

E) aM > aL > aK

5.D 6.D

7.C 8.A

51

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 1

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

HAREKET 1.

K, L, M araçlarının konum – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

3.

Paralel yollarda birbirlerine doğru hareket eden araçların hızları, Şekil 1, 2, 3’teki gibidir. 4j

Konum

2j

j

3j

3x Şekil 1

K

Şekil 2 j=0

5j

x Şekil 3

L

Araçların başlangıçta aralarındak uzaklıklar eşt olduğuna göre, araçların yanyana gelme süreler t1, t2, t3 arasındak lşk nedr?

Zaman

0 t

M –x

Buna göre, 0 – t zaman aralığında I.

K ve L nin süratleri eşittir.

II.

L ve M nin yerdeğiştirme büyüklükleri eşittir.

A) t > t = t 1 2 3

B) t1 = t2 > t3

C) t1 = t2 = t3

D) t3 > t2 > t1 E) t1 > t2 > t3

III. t anında K ve M farklı konumdadır. yargılarından hangler doğrudur? 4. A) Yalnız III

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

Fransa’dan havalanan bir yolcu uçağı kesikli çizgilerle gösterilen yörüngeleri izleyerek önce Almanya’ya sonra İstanbul’a uçuyor.

E) I, II ve III

Almanya

Fransa

2.

Doğrusal bir yolda duruştan harekete geçen bir karıncanın konum – zaman değerleri tablodaki gibidir. Zaman (s)

0

1

2

3

4

Konum (m)

0

0,4

0,8

1,2

1,6

İstanbul

Buna göre,

Buna göre, karıncanın hareket le lgl, I.

Düzgün doğrusal hareket yapmıştır.

II.

İvmesi sıfırdır.

D) II ve III

II.

Siyah çizgi, uçağın yer değiştirmesini göstermektedir.

yargılarından hangler doğrudur?

yargılarından hangler doğrudur? B) I ve II

Kırmızı kesikli çizgiler uçağın aldığı yolu göstermektedir.

III. Uçağın hareketi boyunca aldığı yol, yer değiştirme büyüklüğünden fazladır.

III. Hareket süresince hızının büyüklüğü 0,4 m/s dir.

A) Yalnız III

I.

A) Yalnız I

C) I ve III

D) I, II ve III

E) I, II ve III

1.D 2.E

B) Yalnız II

C) I ve II E) II ve III

3.C 4.D

52

KARMA SORULAR 1 5.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

7.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız – zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız (m/s)

Konum 20 10

0

t6 t1

t2

t3

t4

t7

Zaman

t5

6 0

2

8

10

Zaman (s)

4

–5

Buna göre, aracın 0 – 10 sanye zaman aralığındak yer değştrme büyüklüğünün, aldığı yola oranı kaçtır?

Buna göre, araç 0 – t7 zaman aralığında kaç kez yön değştrmştr? A) 1

6.

B) 2

C) 3

D) 4

A)

E) 5

1 4

B)

2 3

C)

1 2

D) 1

E) 2

Doğrusal bir yolun aynı noktasından aynı anda harekete geçen X, Y ve Z araçlarının hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir. Hız (m/s) X 20

10

Y

8. t

0 –10

Blg: İvme; bir cismin hızında, birim zamanda meydana gelen değişimdir.

Zaman (s)

Aşağıda günlük hayatta gerçekleşen bazı hareket olayları verilmiştir.

Z

I.

Bir kayak merkezinde, dağın zirvesinden aşağı doğru hızlanarak kayan bir kayakçı

II.

Yatay bir yolda düzgün doğrusal hareket yapan bir bisiklet

Buna göre, X, Y ve Z araçlarına at I.

t anında araçlarının birbirine göre konumu

II.

Hangi araçların aynı yöne hareket ettiği

III. Kırmızı ışığı görünce fren yaparak duran bir otomobil

III. Hangi aracın en fazla yol aldığı blglernden hanglerne grafktek blgler kullanılarak ulaşılablr?

Buna göre, bu hareket olaylarından hangler vmel harekete örnek gösterleblr?

A) Yalnız III

A) Yalnız I

D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

D) II ve III

5.D 6.E

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

7.C 8.C

53

KARMA SORULAR 2

Ort aZ

Zor

Kola y

Ko l

Orta

or

rta -O ay

HAREKET 1.

Yer değiştirme kavramı ile ilgili bazı öğrencilerin verdikleri bilgiler aşağıdaki gibidir.

3.

Doğrusal bir yolda hareket eden X ve Y araçlarının konum – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

Tuğçe: Vektörel bir büyüklüktür.

Konum (m)

Aleyna: Bir hareketlinin ilk konumu ile son konumu arasındaki yönlü uzaklıktır.

X 10

Ömer: Bir hareketlinin, hareketine başladığı nokta ile bitirdiği nokta arasındaki en kısa uzaklığa eşittir.

5

0

Buna göre, hang öğrenclern verdğ blg doğrudur? A) Yalnız Tuğçe

B) Tuğçe ve Aleyna

C) Tuğçe ve Ömer

D) Aleyna ve Ömer

–30

Başlangıçtan 5 sanye sonra, araçlar arası uzaklık 50 metre olduğuna göre, başlangıçtan tbaren 10 sanye sonra X’n konumu kaç m dr? (Araçların hız büyüklükleri sabit kalmaktadır.)

E) Tuğçe, Aleyna ve Ömer

A) 15

4.

2.

Zaman (s)

Y

B) 20

C) 25

D) 30

E) 40

Bir hareketli, yarıçapı 4 metre olan şekildeki dairesel yolda sabit süratle ok yönünde hareket ederek K noktasından L noktasına 2 saniyede ulaşıyor.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir bisikletlinin konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

K

Konum O r=4m

P

R

S Zaman

0

L

Buna göre, bsklet; I.

P bölgesinde ivmesiz hareket yapmıştır.

II.

R bölgesinde durgundur.

Buna göre, hareketlnn K – L noktaları arası sürat ve hızı kaçar m/s dr? (r = 3 alınız.) Sürat

Hız

A)

4

4

B)

4

6

C)

6

4

D)

6

3

E)

12

3

III. S bölgesinde yavaşlamıştır. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız II D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

1.E 2.B

3.D 4.C

54

KARMA SORULAR 2 5.

Fzk blmne göre hareket le lgl,

7.

I.

Evrende her şey göreli olarak hareketlidir.

II.

Aynı yönde aynı hız büyüklüğü ile hareket eden iki kişi birbirini duruyor olarak görür.

Hız büyüklükleri sabit iki araç, şekildeki dairesel yolun X ve Y noktalarından aynı anda geçip, oklar yönünde hareket ederek, yolun P noktasında ilk kez karşılaşıyor. U

III. Hareketsiz bir cismi tüm gözlemciler hareketsiz olarak görür.

Z

T

yargılarından hangler doğrudur?

a a a a

X

A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

a a

Y

a a

E) I, II ve III

P

S R

Buna göre, araçlar başlangıçtan tbaren knc karşılaşmalarını hang noktada gerçekleştrr? A) R noktası 6.

B) S noktası

D) T noktası

Blg: İki nokta arasında salınım hareketi yapan bir basit sarkacın hızının büyüklüğü uç noktalarda sıfır olup, düşey konumdan geçerken en büyük değerini alır.

C) U noktası

E) Z noktası

Hava sürtünmelerinin ihmal edildiği bir ortamda bir iple tavana bağlı sarkaç küresi, K ve L noktaları arasında şekildeki gibi salınım hareketi yapmaktadır. 8.

Tavan a a p K Sarkaç küres

L

Aynı düşey hizada bulunan A, B, C noktalarının O noktasına göre konum vektörleri şekildeki gibi ÂXA , ÂXB , ÂXC dir. A XA

O düşey B

Buna göre, sarkaç küresnn hareket le lgl, I.

Küre, K – O arasında ivmeli hareket yapmaktadır.

II.

K – O arasındaki ortalama hızı, K – L arasındakinin yarısıdır.

D) II ve III

O

XC

Buna göre, bu konum vektörlernn büyüklükler arasındak lşk nedr?

yargılarından hangler doğrudur? B) I ve II

3i i

C

III. K – O arası yer değiştirme büyüklüğü, O – L arasındakine eşittir.

A) Yalnız I

XB

C) I ve III

A) XC > XA > XB

B) XB > XA > XC

C) XA > XC > XB

D) X A > XB > XC E) XA = XC > XB

E) I, II ve III

5.B 6.C

7.B 8.C

55

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 3

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

HAREKET 1.

Veli, Cansu ve Semih’in eşit bölmelere ayrılmış bir sınıf içindeki konumları şekildeki gibi veriliyor.

3.

Veli

Hareket, hareket çeştler ve hareketn görecel oluşu le lgl, I.

Otobüs içinde oturan bir yolcunun hareket sırasında, otobüsü duruyor, dışarıdaki bir ağacı ise hareket ediyor olarak görmesi, hareketin göreceli oluşuna bir kanıttır.

II.

Buz pistinde kayarak ilerleyen bir patenci, öteleme hareketi yapar.

O

Semih

III. Yatay bir düzlemde hareket eden bir aracın yörüngesi doğrusaldır.

Cansu

Vel, Cansu ve Semh’n O noktasına göre konum vektörlernn büyüklükler sırasıyla XV, XC, XS olduğuna göre, I.

XC > XV

II.

XS > XV

yargılarından hangler kesnlkle doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

III. XC > XS karşılaştırmalarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

4.

C) I ve II E) II ve III

Aynı düzlemdeki P ve R noktalarında bulunan X ve Y tavşanları aynı anda harekete başlayarak şekilde belirtilen kesikli çizgileri takip edip, düzlem üzerinde bulunan O noktasına aynı anda ulaşıyorlar. a

P

X tavşanı

a

2.

Eşit uzunluktaki X, Y ve Z trenleri birbirine paralel yollarda şekilde belirtilen yön ve konumlardan sabit jX, jY ve jZ hız büyüklükleri ile harekete geçmişlerdir.

O

4a

a 2a

Tünel

jX

2a

X

jZ

Y tavşanı

Z

3a

jY

Tavşanların süratler sabt olduğuna göre,

Y

Trenlern son vagonları aynı anda tünel terk ettğne göre, I.

j >j X Y

II.

jX > jZ

X tavşanının birim zamanda aldığı yol, Y tavşanınınkinden büyüktür.

II.

Y tavşanının başlangıçtan O noktasına gelinceye kadarki süredeki ortalama hızının büyüklüğü, X tavşanınınkinden fazladır.

yargılarından hangler doğrudur?

karşılaştırmalarından hangler doğrudur?

D) I ve III

I.

III. Y tavşanının aldığı yol, X tavşanınınkinden fazladır.

III. jZ > jY

A) Yalnız I

R

B) Yalnız II

A) Yalnız III

C) I ve II

D) II ve III

E) II ve III

1.C 2.C

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

3.C 4.D

56

KARMA SORULAR 3 5.

Bir doğru boyunca değişik hız büyüklükleri ile hareket eden bir trenin hızının en küçük değeri 60 km/sa dir.

7.

Buna göre, trenn hareket boyunca ortalama hızının büyüklüğü, I.

50 km/sa

II.

60 km/sa

Uzunluğu 30 metre olan bir tren, 40 m/s sabit hız büyüklüğüyle şekildeki köprüye girerek, 3 saniyede köprüyü tamamen terk ediyor. 30 m Yatay

Köprü

III. 80 km/sa le verlenlerden hangler olamaz? A) Yalnız I

Buna göre, köprünün uzunluğu kaç metredr?

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

A)

B)

C) 90

D) 80

E) 60

E) II ve III

8.

Doğrusal bir koşu pistinde aynı hizadan, aynı anda sabit süratlerle geçen Ali, Hamza ve Mehmet’in süratleri JA, JH ve JM dir. Bir süre sonra Ali ile Hamza arasındaki yatay

uzaklık, Hamza ile Mehmet arasındaki yatay uzaklığa eşit olmaktadır.

6.

Doğrusal bir yolda hareket eden bazı araçların ilk ve son konumları aşağıdaki gibidir. Araç

İlk konum (m)

Son konum (m)

Tır

0

60

Kamyon

–30

–10

Otomobil

–20

40

Traktör

10

50

JA JH JM Zemin (Yatay)

Buna göre, JA, JH ve JM süratler aşağıda verlenlerden hangs olamaz?

Buna göre, hang araçların yer değştrme büyüklükler eşttr?

JA (m/s)

JH (m/s)

JM (m/s)

A)

16

20

24

A)

Kamyon ve Traktör

B)

28

20

12

B)

Tır ve Traktör

C)

16

24

32

C)

Tır ve Otomobil

D)

Otomobil ve Kamyon

D)

20

12

20

E)

Otomobil ve Traktör

E)

24

16

22

5.D 6.C

7.C 8.E

57

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 4

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

HAREKET 1.

Hareket, hareketn görecel oluşu ve hareket türler le lgl, I. II.

3.

Doğrusal bir yolda hareket eden sabit ivmeli bir aracın hızı sabittir.

K ve L noktalarından aynı anda geçen sabit hızlı A ve B araçları birbirlerine doğru hareket ederek O noktasında yan yana geliyorlar. A

Birbirine zıt yönde ve eşit büyüklükteki hızlarla uçan uçakların pilotları birbirlerini duruyor gibi görür.

B

K

4d

O

d

L

Buna göre,

III. Kaykay ile doğrusal bir yolda kayan bir çocuk, öteleme hareketi yapmaktadır.

Hız

Konum

yargılarından hangler doğrudur?

Hız A

4d

A

4j

4j

0

j 0

A

A) Yalnız III

B) I ve II

C) I ve III 0

D) II ve III

E) I, II ve III

–d

t Zaman

B

t Zaman

–j

B t Zaman

B

Şekil I

Şekil II

Şekil III

grafklernden hangler bu araçlara at olablr? 2.

A) Yalnız II

Blg: Bir makaraya sarılı ipin uçlarına kütleleri farklı iki cisim bağlanırsa, cisimler serbest bırakıldığında, kütlesi büyük olan cismin hareket yönü yere doğru olacak şekilde ivmeli harekete başlarlar.

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

Merkezi etrafında rahatça dönebilen bir makaranın etrafına geçirilen ipin ucuna şekildeki gibi kütleleri m ve 2m olan K, L cisimleri bağlanmıştır. 4.

Bir çocuğun hareketine ait sürat-zaman grafiği şekildeki gibidir. Sürat

K m

V L

2m

Zaman

0 yer

t

Buna göre, çocuk 0-t aralığında;

Buna göre, csmler serbest bırakılıp L csm yere değnceye kadar geçen sürede K ve L csmlerne at,

I. sürekli aynı yönde koşma,

Yer değiştirme

II.

Ortalama sürat

III. Alınan yol öncüller le belrtlenlerden hangler her ks çn de eşttr? A) Yalnız III D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III

ÇIKMIŞ SORU

II. daire şeklindeki bir havuzun etrafında yürüme, I.

III. sürtünmesiz ve sabit eğim açılı eğik düzlem şeklindeki bir kaydıraktan kayma eylemlernden hanglern yapıyor olablr? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

C) I ve II E) I, II ve III MSÜ -

E) I, II ve III

1.A 2.D

3.A 4.C

58

KARMA SORULAR 4 5.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız – zaman grafiği şekildeki gibidir. Aracın 0 – t zaman aralığında ortalama hızı j1, t – 2t zaman aralığında j2, 2t – 4t zaman aralığında j3 tür.

7.

Hız büyüklükleri j olan K ve L trenlerinin lokomotifleri şekildeki gibi tünelin X ve Y uçlarına aynı anda geldikten sonra arka uçları da tünelin X ucuna aynı anda geliyor. Tünel

Hız (m/s)

Y

j L K

2j

j X

j 0

t

3t

2t

4t

Zaman (s)

Buna göre,

–3j

I.

K treninin boyu L ninkinden büyüktür.

II.

K treninin boyu tünelinkinden büyüktür.

III. L treninin boyu tünelinkinden küçüktür. Buna göre, ortalama hızlarının büyüklükler arasındak lşk nedr? A) j2 > j1 > j3

B) j3 > j1 > j2

C) j2 > j1 = j3

D) j1 = j3 > j2

yargılarından hangler kesnlkle doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

E) j2 > j3 > j1

6.

Birbirine paralel yollarda hareket eden X, Y araçlarının konum – zaman grafiği şekildeki gibidir. Konum x

8. X

0

Zaman

Doğrusal bir yolda hareket eden P, R, S ve T otomobillerinin hız – zaman ve konum – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

P

R

Konum

Hız

Y

–x

S

Buna göre, P, R ve S bölgelernde araçlar arasındak uzaklık çn ne söyleneblr? P R S A)

Azalmıştır

Artmıştır

Azalmıştır

B)

Artmıştır

Artmıştır

Azalmıştır

C)

Azalmıştır

Azalmıştır

Artmıştır

D)

Artmıştır

Artmıştır

Değişmemiştir

E)

Artmıştır

Azalmıştır

Değişmemiştir

P

S

R

T

Zaman 0

Zaman 0

Buna göre, hang araçlar düzgün doğrusal hareket yapmıştır? A) P ve R

B) S ve T D) R ve T

5.A 6.E

C) P ve T E) P ve S

7.C 8.C

59

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 5

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

HAREKET 1.

Doğrusal bir yolda hareket eden K, L, M araçlarının konum – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

3.

Konum

Bir düzlem üzerinde sabit hız büyüklükleri ile şekilde gösterilen doğrular boyunca hareket eden X, Y ve Z koşucuları aynı anda K noktasına doğru koşmaya başlıyorlar.

K

X M

L

0

Bir hareketlinin ortalama sürati birim zamanda aldığı yola, ortalama hızı ise birim zamanda yaptığı yerdeğiştirmeye eşittir.

Y

Zaman

t

K, L, M araçlarının hız büyüklükler sırasıyla jK, jL, jM olduğuna göre, bunlar arasındak lşk nedr? A) j = j > j K M L

B) jK > jL > jM

C) jM > jK > jL

D) jK > jM > jL

X K

Z

E) jL > jK > jM K noktasına önce Y, en son Z koşucusu geldğne göre, I.

Y koşucusunun hız büyüklüğü, Z koşucusununkinden fazladır.

II.

Y koşucusunun yer değiştirme büyüklüğü, X koşucusununkinden fazladır.

III. X koşucusunun ortalama sürati, Z koşucusununkinden büyüktür. yargılarından hangler kesnlkle doğrudur? A) Yalnız I 2.

Yatay bir yol üzerinde t = 0 anında aynı konumdan harekete başlayan X, Y, Z, P, R, S araçlarının hız zaman grafikleri şekillerdeki gibidir. Hız

Hız

D) II ve III

R

4.

Z S t

Zaman 0

Y

Şekil I

C) I ve III E) I, II ve III

Hız

X

0

B) I ve II

P t

Şekil II

0

Buna göre,

t Zaman

Zaman

Doğrusal bir yolda ilerleyen K ve L araçları arasındaki uzaklık sürekli artmaktadır.

Şekil III

I.

Araçların hız büyüklükleri eşittir.

II.

Araçlar aynı yöne hareket etmektedir.

III. Araçlar zıt yöne hareket etmektedir.

Buna göre, hang şekldek grafkte 0-t zaman aralığında araçlar arası uzaklık sürekl artmaktadır?

yargılarından hangler doğru olablr?

A) Yalnız I

A) Yalnız III

D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III

B) I ya da II

D) II ya da III

E) I, II ve III

1.A 2.E

C) I ya da III E) I ya da II ya da III

3.B 4.E

60

KARMA SORULAR 5 5.

Doğrusal bir yolda hareket eden otomobil ve traktörün konum – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

7.

Konum (m)

Birbirine paralel raylarda sabit büyüklükteki hızlarla hareket eden K ve L trenlerinin lokomotifleri şekildeki tünelin giriş ucuna aynı anda geliyor. Tünel

30

Giriş Otomobil 3

0 –12

6

Traktör

B) 8

C) 9

K

L

jL

Zaman (s)

K tren tünel tamamen terk ettğnde L trennn lokomotf tüneln çıkış noktasında olduğuna göre,

Buna göre, 5. sanye sonunda otomobl le traktör arasındak uzaklık kaç metredr? A) 6

Çıkış jK

D) 10

E) 12

I.

K treninin hız büyüklüğü, L ninkinden fazladır.

II.

K treninin boyu, tünelinkinden büyüktür.

III. L treninin boyu, K ninkinden büyüktür. yargılarından hangler kesnlkle doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II 6.

Yatay ve doğrusal bir demir yolunda hareket eden bir trenin, 0-t zaman aralığındaki hız-zaman grafiği şekildeki gibidir. Bu trenin sadece duraklarda durduğu bilinmektedir.

8.

C) Yalnız III E) I ve III

t = 0 anında aralarındaki uzaklık 50 metre olan otomobil ve bisikletlinin hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

Hız Hız (m/s) 0

60

Zaman

t

ÇIKMIŞ SORU

Buna göre bu trenn harekete başladıktan sonra 0-t zaman aralığında kaç durakta durduğu ve kaç kez yön değştrdğ aşağıdaklern hangsnde br arada doğru olarak verlmştr? Durduğu durak sayısı

Yön değiştirme sayısı

A)

3

2

B)

3

4

C)

7

8

D)

7

2

E)

7

4

Otomobil

2

0

Zaman (s)

–10 Bisikletli

Buna göre, 2 s sonunda otomobl le bskletlnn arasındak uzaklık, I.

90 metredir.

II.

metredir.

III. metredir. yargılarından hangler doğru olablr? A) Yalnız I

B) Yalnız III

C) I ya da II

MSÜ - D) I ya da III

5.C 6.A

E) II ya da III

7.A 8.D

61

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 6

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

HAREKET 1.

Kadir, Mehmet ve Volkan, P noktasından aynı anda harekete başlayarak, sabit süratlerle 1, 2 ve 3 yolları üzerinden aynı anda R noktasına geliyorlar.

3.

3j Blg: İvme, birim zamandaki hız değişimi olup, a = 3t formülü kullanılarak hesaplanabilir. Doğrusal bir yolda sabit ivme ile hareket eden bir aracın hız – zaman tablosu şekildeki gibidir.

Kadir 1

Volkan

2

Mehmet

Buna göre, Kadr, Mehmet ve Volkan’a at,

II.

Yol

5

9

13

Zaman (s)

0

2

4

6

Buna göre,

R

Yer değiştirme

1

3

P

I.

Hız (m/s)

I.

2 0 – 6 saniye zaman aralığında aracın ivmesi 2 m/s dir.

II.

Aracın 0 – 3 saniye zaman aralığındaki hız değişimi 6 m/s dir.

III. Araç düzgün doğrusal hareket yapmıştır. yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

III. Sürat IV. Ortalama hız

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III E) I, II ve III

ncelklernden hanglernn büyüklüğü brbrne eşttr? A) I ve IV

B) II ve III D) III ve IV

2.

C) I ve II E) I ve III

4.

K ve L oyuncak arabaları, birbirine paralel yollarda aynı doğrultudan aynı anda sabit hız büyüklükleri ile geçerek farklı anlarda duvara çarpıyorlar.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

Duvar

Konum K x K

L

L

M

0

Zaman N

–x

Buna göre, oyuncak arabaların duvara çarpana kadar geçen sürede; Buna göre, araç le lgl,

I.

Ortalama hız

I.

K ve N bölgelerinde aynı yöne hareket etmiştir.

II.

Alınan yol

II.

L ve M bölgelerindeki hızı eşittir.

III. Sürat

III. K ve M bölgelerinde yavaşlamaktadır.

ncelklernden hanglernn büyüklüğü eşttr? (Araçların boyutları önemsizdir.)

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız II

A) Yalnız II

C) I ve II

D) I ve III

E) II ve III

1.A 2.A

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III

3.B 4.A

62

KARMA SORULAR 6 5.

Düz bir yolda hareket eden X, Y, Z araçlarının hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

7.

Hız

Düşey kesiti verilen sürtünmesiz kayak pistinin, A noktasından kendini serbest bırakan bir kayakçı, B, C, D noktalarından geçerek pistin E noktasına ulaşıyor.

X

4j 3j

Z A

2j j Y 0

yatay Zaman

t

2t

3t

4t

B

yatay

Araçların 0 – 4t zaman aralığında ortalama hız büyüklükler jX, jY, jZ olduğuna göre, I.

jZ > jX

II.

jX = jY

C

D) II ve III

I.

A - B noktaları arasında sürati artmıştır.

II.

C - D noktaları arasında düzgün doğrusal hareket yapmıştır.

III. B noktasından geçerken sürati, E noktasındakine eşittir.

karşılaştırmalarından hangler doğrudur? B) I ve II

C) I ve III

yargılarından hangler doğrudur? (Kayakçı hareketi boyunca vücut şeklini değiştirmiyor)

E) I, II ve III

A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III 6.

D

Buna göre, kayakçının yaptığı hareket le lgl,

III. jZ > jY

A) Yalnız I

E

Doğrusal bir yolda, t = 0 anında aynı yerden aynı anda geçen K ve L araçlarının hız – zaman grafikleri şekildeki gibidir.

8.

Hız

C) I ve III E) I, II ve III

Maket bir ray ve oyuncak tren ile hazırlanmış şekildeki düzenekte, tren K noktasından j büyüklüğündeki hızla geçip bir süre sonra L noktasına ulaşıyor. Yapılan bu deney ile ilgili ölçümler aşağıdaki gibidir.

2j

1. ölçüm: KL yolunun uzunluğu 40 cm dir.

K

j

2. ölçüm: Trenin K – L noktaları arasını alma süresi 4 saniyedir.

L 0

t

2t

Zaman

K

–j

L

Buna göre, araçların hareket le lgl aşağıdak seçeneklerden hangs yanlıştır? A)

0 – t zaman aralığında aynı yöne hareket etmişlerdir.

B)

0 – t zaman aralığında ivmeleri eşittir.

C)

0 – t zaman aralığında K, L nin önündedir.

D)

t – 2t zaman aralığında zıt yöne hareket etmişlerdir.

E)

t – 2t zaman aralığında K ve L yavaşlayan hareket yapmışlardır.

Buna göre, yapılan bu ölçümler kullanılarak trene at hang fzksel ncelk hesaplanablr? (Trenin boyutları önemsizdir.) A) İvme

B) Ortalama hız

C) Ortalama sürat

D) Net kuvvet E) Yerdeğiştirme

5.C 6.E

7.E 8.C

63

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI

1 HAREKET

1.

Kısa mesafe koşucusu bir atletin, Pekin Olimpiyatlarında katıldığı bir yarıştaki koşusuna ait hız – zaman grafiği şekildeki gibidir. Atlet, yarışı 9,80 saniyede tamamlamıştır.

3.

Hatasız çalışan bir saatin yelkovan kadranının üzerine şekildeki gibi P ve R cisimleri yapıştırılmıştır. Başlangıçta saat u göstermektedir.

Hız (km/sa) 30

P

25

R

20 10 0 9,80

6,50

3,70

2,40

1,30

Zaman (s)

Buna göre, le zaman aralığında, Atletn hız – zaman grafğ şekldek gb olduğuna göre, I. II.

3,70 – 6,50 saniyeleri arasında ivmesiz hareket yapmıştır. 3, saniyede, koşu sırasındaki en büyük hızına ulaşmıştır.

I.

P cisminin yer değiştirmesinin büyüklüğü, R cismininkine göre daha fazladır.

II.

P cisminin ortalama sürati R ninkinden büyüktür.

III. P cisminin hareket süresi R ninkine eşittir. yargılarından hangler doğrudur?

III. 2,40 – 3,70 saniyeleri arasında aldığı yol, 6,50 – 9,80 saniyeleri arasında aldığı yoldan fazladır.

A) Yalnız I

yargılarından hangler doğrudur? A) Yalnız I

2.

D) II ve III

B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

E) II ve III

1. vtes

2. vtes

3. vtes

Kamyonun hızı

20 km/sa

45 km/sa

60 km/sa

Otomobln hızı

30 km/sa

60 km/sa

90 km/sa

4.

D) 18

I.

Aracın 1 saat içinde yapacağı yer değiştirmesinin büyüklüğü,

II.

Aracın 1 saat içinde alacağı yol,

III. Aracın 1 saat içindeki ortalama hızının büyüklüğü, ncelklernden hangler kesnlkle bulunur? (Araç, hız büyüklüğünü ölçüm yapıldığı saat içinde değiştirmemektedir.)

Buna göre, başlangıçtan tbaren 25 dakka sonra kamyon ve otomobl arası yatay uzaklık kaç km dr? C) 14

Bir düzlem üzerinde hareket yapan bir aracın ön panelinde bulunan sürat göstergesi 80 km/sa i göstermektedir. Buna göre, sadece sürat göstergesne bakarak,

Birbirine paralel yollarda aynı yerden aynı yöne hareket eden araçlardan kamyon funduszeue.infoe 3 dakika, funduszeue.infoe 12 dakika, funduszeue.infoe 10 dakika hareket ederken otomobil funduszeue.infoe 6 dakika, funduszeue.infoe 5 dakika, funduszeue.infoe 14 dakika hareket ediyor.

B) 12

C) I ve III

C) I ve II

Bir kamyon ile bir otomobilin funduszeue.info, funduszeue.info ve funduszeue.infoeki sabit hız büyüklükleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

A) 9

B) I ve II

A) Yalnız I

E) 21

D) I ve III

1.C 2.A

B) Yalnız II

C) I ve II E) II ve III

3.E 4.B

64

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Ahmet, hareket türleri ile ilgili aşağıda verilen gözlemleri yapıyor. I.

Seyrettiğim bir belgeselde, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaptığını gördüm.

II.

Yüksek hızlı trenin, raylar üzerinde öteleme hareketi yaptığını gördüm.

7.

Burak, Erhan ve Ertan aynı yurtta kalan üç üniversite öğrencisidir. Her üçü de yurdun önündeki bir noktadan aynı anda ve sabit süratlerle harekete geçip şekilde gösterilen K, L ve M yollarını kullanarak aynı anda üniversite kampüsüne geliyor. Üniversite Kampüsü Yurt

III. Bowling topunun lobutlara doğru ilerlerken dönme ve öteleme hareketi yaptığını gördüm.

K Ertan

Buna göre, Ahmet’in gözlemlediği olaylar ile eşleştirdiği hareket türlerine bakıldığında, hangilerinde doğru bir eşleştirme yapmıştır? A) Yalnız II

B) I ve II

D) II ve III

Erhan

L

Burak M

C) I ve III

Buna göre, Burak, Erhan ve Ertan’ın yaptığı hareket ile ilgili,

E) I, II ve III

I.

Ertan ve Erhan’ın süratleri eşittir.

II.

Burak ve Ertan’ın yer değiştirmeleri eşittir.

III. Erhan ve Ertan’ın ortalama hızları eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? 6.

A) Yalnız II

Sürtünmesiz yatay bir yolda sürekli düzgün doğrusal hareket yapan K ve L araçlarının aynı yatay hizadan geçerken sürat göstergeleri şekildeki değerleri göstermektedir.

km/h

km/h

K aracı

L aracı

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

Buna göre, araçların sürat göstergelerine bakarak, I.

L aracının birim saniyede aldığı yol, K aracınınkine göre daha fazladır.

II.

K ve L araçları aynı yöne hareket etmektedir.

8.

III. K ve L araçlarının hareketleri süresince aralarındaki uzaklık artmıştır. sonuçlarından hangilerine kesinlikle ulaşılır? (Araçların boyutları önemsizdir) A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

Bir gökdelenin katından asansöre binen Beyza, 6. kata inmek isterken gökdelenin katına çıkıyor. Daha sonra yanlış butona bastığını fark eden Beyza doğru butona basarak inmek istediği kata ulaşıyor. Buna göre, Beyza’nın hareketi boyunca aldığı yolun yaptığı yer değiştirme büyüklüğüne oranı kaçtır? (Katlar arası uzaklıklar eşittir.)

C) Yalnız III E) I ve III

A) 8

5.E 6.E

B) 6

C) 5

D) 4

E) 3

7.E 8.C

65

1

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI

2 HAREKET

1.

Bir otobüste seyahat eden yolcuların çekilen fotoğrafı aşağıdaki gibidir.

3.

İki paraşütçü şekildeki konumlarından düzgün doğrusal hareket yaparak yere düşmektedir.

Rasim

Yatay

Ender Hakan

m

J = 4 m/s

Alper

Yatay Şoför

J = 1 m/s

Şoför, yolculara Hakan’ın nerede oturduğunu sorduğunda yolculardan;

Buna göre, üstteki paraşütçü alttaki paraşütçüyü şekilde verilen konumlarından geçtikten kaç saniye sonra yakalar? (Paraşütçüler yerden yeteri kadar yüksekliktedir.)

Alper: Sizin iki koltuk arkanızda oturuyor.

A) 50

B)

C)

D)

E)

Ender: Benim solumda oturuyor. Rasim: Benim bir koltuk önümde oturuyor. diye cevaplar almıştır. Buna göre, yolcuların Hakan’ın yerini farklı tarif etmelerinin nedeni nedir? A)

Seçilen referans noktası

B)

Şoföre olan uzaklık

C)

Aracın hareket etmesi

D)

Şoförün farklı koltukta oturması

E)

Şoförün araca göre hareketsiz olması

4. 2.

İzmir şehir merkezinde, Konak’tan Balçova’ya hareket eden iki halk otobüsü, ilk duraktan aynı anda harekete başlayıp farklı güzergahlardan giderek aynı anda son durağa ulaşmışlardır. Buna göre, otobüsler ile ilgili, I.

Aldıkları yollar eşittir.

II.

Ortalama süratleri eşittir.

Aşağıda günlük hayatta gerçekleşen bazı olaylar ile ilgili yorumlar yapılmıştır. I.

Formüla-1 yarışında öndeki aracı geçmek için hızlanan aracın ivmesi sıfırdır.

II.

Doğrusal bir ray üzerinde hareket eden bir vagonun aldığı yol, yer değiştirme büyüklüğünden fazladır.

III. 2 saniyede 10 metre yol alan bir aracın hızı 5 m/s dir.

III. Yer değiştirmeleri eşittir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

Buna göre, bu yorumlardan hangileri kesinlikle yanlıştır?

A) Yalnız II

A) Yalnız I

D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II

D) I ve II

E) II ve III

1.A 2.B

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) I ve III

3.B 4.A

66

GUNLUK HAYAT UYGU LA MA LA RI 5.

Beşiktaşlı Oğuzhan bir futbol maçında, bulunduğu noktadan önce kuzeye 8 metre, sonra doğuya 9 metre, daha sonra da güneye 20 metre koşuyor.

7.

Oğuzhan tüm hareketini 10 saniyede tamamladığına göre, bu süre içerisinde ortalama süratinin ve ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s dir?

t = 0 anında Bilecik otogarında bulunan bir otobüs hareket ederek t süre sonra Konya otogarına ulaşıyor. Otobüsün Bilecik otogarına göre bulunduğu yeri gösteren AR vektörü şekildeki gibidir.

Bilecik Otogarı

Ortalama Sürat

Ortalama Hız

A)

1,5

3,7

B)

3,5

1,5

C)

1,5

3

D)

3,7

1,5

E)

3,7

3

AR Konya Otogarı

Buna göre, I.

Bilecik otogarı referans noktasıdır.

II.

AR vektörü otobüsün yer değiştirme vektörüdür.

III. Otobüsün aldığı yol, yer değiştirme büyüklüğüne eşittir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I

6.

D) I ve III

Aşağıdaki haritada kırmızı renkle çizilen çizgi Bandırma – Kahramanmaraş kara yolu, yeşil renkle çizilen çizgi ise Bandırma ile Kahramanmaraş’ı kuş uçuşu birleştiren çizgidir.

Bandırma

B) Yalnız II

C) I ve II E) II ve III

Ankara

Eskişehir Kayseri K. Maraş

8.

Buna göre, Bandırma’dan Kahramanmaraş’a giden bir araç ile ilgili, I.

Kırmızı çizginin uzunluğu aldığı yola eşittir.

II.

Yeşil çizginin uzunluğu yer değiştirme büyüklüğüne eşittir.

Buna göre, taksinin gidişi ve dönüşü ayrı ayrı incelendiğinde bu süreçlerdeki,

D) II ve III

Yer değiştirme büyüklüğü

II.

Aldığı yol

IV. Ortalama hız niceliklerinden hangileri kesinlikle birbirine eşitir?

yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II

I.

III. Ortalama sürat

III. Yeşil çizgi, Bandırma – Kahramanmaraş arası en kısa yoldur.

A) Yalnız I

İstanbul’un Beşiktaş semtinde taksicilik yapan Koray, durağından aldığı bir müşterisini Üsküdar semtine götürüp tekrar Beşiktaş’taki durağına geri dönüyor.

A) Yalnız I

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

5.D 6.E

B) II ve IV

C) I ve IV E) I, II ve III

7.A 8.A

67

2

Orıjinal

®

Sorular

1.

E MAD

1

Bir kreşte bulunan çocuklar saklambaç oynamaya karar verdikten sonra kendi aralarında Nurdan’ı ebe seçmişlerdir. Daha sonra Nurdan sırtını diğer arkadaşlarına dönüp duvara yaslandıktan sonra 10’a kadar saymaya başlamıştır. Sayma işlemi sırasında çocuklardan Mesut koşarak bir kapının arkasına saklanmıştır.

2.

Plastik bir boru, yer ile duvar arasına şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Borunun K ucundan serbest bırakılan bir bilye boru içinde takılmadan sürekli hızlanarak, borunun M ucuna ulaşmaktadır. Üst uç

Duvar

K

Mesut’un saklandığı yer Nurdan’ın yaslandığı duvardan itibaren bir vektör ile gösterildiğine göre, bu gösterimde Nurdan’ın yaslandığı duvar ve Mesut’un saklandığı yer, hareket ile ilgili hangi kavramlara karşılık gelmektedir? Duvar

Kapı arkası

A)

Referans noktası

Yer değiştirme

B)

Yer değiştirme vektörü

Konum

C)

Referans noktası

Konum

D)

Yer değiştirme vektörü

Konum vektörü

E)

Konum vektörü

Konum

BY

L Boru Alt uç M

Yer

Buna göre, bilyenin K – M arasında yaptığı hareket ile ilgili, I.

K – L arasını alma süresi, L – M arasını alma süresinden büyüktür.

II.

K – L arası ortalama sürati, L – M arasındakine göre daha küçüktür.

III. L – M arası yer değiştirme büyüklüğü, K – M arasındakine eşittir. yargılarından hangileri doğru olabilir? (Borunun KL ve LM bölümlerinin uzunluğu eşittir.) A) Yalnız I D) I ve III

1.C

B) Yalnız III

C) I ve II E) I, II ve III

2.E

68

Orıjinal

®

Sorular

3.

Aşağıda bazı hareket olaylarına örnekler verilmiştir. I.

Hareket halindeki bir bisikletin tekerleği

II.

Hareket halindeki bir bisikletin çevrilen pedalının hareketi

5.

Düz bir yolun üç şeridinde hareket eden K, L ve M araçlarının belli zaman aralıklarında sahip oldukları sürat değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu yolun yeşil dalgaya uyan en büyük sürat değeri 50 km/sa olup trafik lambalarında t süre aralıklarla yeşil ışık yanmaktadır.

III. Doğrusal bir yol boyunca hareket eden bisikletin direksiyonun hareketi Buna göre, bu örneklerden hangilerinde öteleme ve dönme hareketleri aynı anda yapılmaktadır? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

1

Araç

0-t arası

t-2t arası

2t-3t arası

K nin sürati (km/sa)

20

40

90

L nin sürati (km/sa)

40

70

60

M nin sürati (km/sa)

60

80

50

C) I ve II E) II ve III Trafik ışıkları arası mesafeler eşit ve araçlar başlangıçta birinci ışık hizasında olduğuna göre, hangi araçlar yeşil dalga sisteminde hiçbir kırmızı ışığa takılmadan yoluna devam edebilir? (Yeşil ışığın yanık kalma süresi yeterince uzundur.) A) Yalnız K D) K ve L

4.

B) Yalnız L

C) Yalnız M E) K ve M

Doğrusal bir yolda hareket eden, t = 0 anında aynı yerden sabit büyüklükteki hızlarla geçen K, L ve M araçlarının, 0 – t zaman aralığındaki hareketleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir. ●

K ve L araçlarının ortalama süratleri eşittir.

●

K ve M araçlarının ortalama hızları eşittir.

Buna göre, bu bilgilere dayanarak, I.

t anında K ve M araçları aynı konumdadır.

II.

L ve M araçlarının aldıkları yollar eşittir.

III. K ve L araçlarının yer değiştirme büyüklükleri eşittir. sonuçlarından hangilerine kesinlikle ulaşılır? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III

3.C 4.A

5.A

69

1. bölüm KAZANIM 1.

KUV VET

DAKLI SORULAR

4. Kütle çekim kuvveti ile ilgili,

Aşağıdakilerden hangisi, uluslararası SI birim sisteminde, kuvvet niceliğinin birimidir? A) Kilogram

B) Kelvin

D) Joule

C) Metre E) Newton

I.

Temas gerektirmeyen bir kuvvettir.

II.

Kütleleri farklı olan iki cismin birbirine uyguladığı kütle çekim kuvvetlerinin büyüklükleri farklıdır.

III. Cisimlerin kütle merkezleri arası uzaklığın karesiyle ters orantılıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

2.

C) I ve II E) II ve III

Kuvvet kavramı ile ilgili, I.

Dinamometre ile ölçülür.

II.

Üzerine uygulanan cisimlerde yön değiştirme etkisi yapabilir.

III. Temel bir büyüklüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II

B) Yalnız I D) II ve III

C) Yalnız II E) Yalnız III

5.

Düzgün bir yolda hareket eden bir otomobilin hız – zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız j

3.

L

Doğadaki temel kuvvetler ile ilgili,

M

N Zaman

0

I.

Güçlü ve zayıf nükleer kuvvetlerinin etkisi, atom çekirdeği ile sınırlıdır.

II.

Kütle çekim kuvveti, en zayıf temel kuvvettir.

K

–j

III. Elektromanyetik kuvvetlerinin menzili sonsuzdur.

Buna göre, otomobil hangi bölgelerde dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır?

yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

A) Yalnız N

C) II ve III

D) K, L ve M

E) I, II ve III

1.E 2.A 3.E

B) M ve N

C) K ve L E) Yalnız M

4.D 5.E

70

1. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

6.

KUV VET

Fizik öğretmeni Kadir, kuvvet çeşitlerini öğrencilerine anlattıktan sonra, onlardan temas gerektirmeyen kuvvetlere örnek vermesini istiyor. Öğrencilerden de,

8.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Aşağıda bazı hareket olaylarına örnekler verilmiştir. I.

Sabit hızla hareket eden bir helikopterin öteleme hareketi

Sevil : Kaldırma kuvveti

II.

Yatay bir yolda hızlanan otomobilin öteleme hareketi

Fatih : Elektriksel kuvvet

III. Yerden düşey olarak yukarıya doğru atılan taşın bir süre sonra atıldığı noktaya geri dönmesi

Efe :

Manyetik kuvvet

Buna göre, bu olaylardan hangileri dengelenmiş kuvvetler etkisinde gerçekleşmiştir?

gibi örnekler veriliyor. Buna göre, hangi öğrencilerin verdiği örnekler doğrudur?

A) Yalnız I

A) Yalnız Fatih

B) Yalnız Efe

C) Sevil ve Fatih

D) Sevil ve Efe

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III E) I ve III

E) Fatih ve Efe

9.

Yatay düzlemlerde bulunan X ve Y cisimleri şekildeki gibi eşit büyüklükteki FR kuvvetleri ile çekildiğinde, X cismi sabit hızla hareket ederken, Y cismi hareketsiz kalıyor. j=0

j ÂF

X

ÂF

Y

Yatay

Yatay

Buna göre, 7.

Aşağıda bazı kuvvet çeşitleri verilmiştir. I.

Bir ipin çekme kuvveti

II.

Rüzgar kuvveti

III. Sürtünme kuvveti IV. Coulomb kuvveti V.

B) 2

X ve Y cisimleri, dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.

II.

X cismine etki eden FR kuvveti bir süre sonra kaldırılırsa, cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde kalır.

III. X ve Y cisimlerine etki eden net kuvvetler sıfırdır.

Sıvı basınç kuvveti

yargılarından hangileri doğrudur?

Buna göre, yukarıda verilenlerden kaç tanesi temas gerektirmeyen kuvvettir? A) 1

I.

C) 3

D) 4

A) Yalnız I

E) 5

D) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) Yalnız III

8.A 9.C

6.E 7.A

71

2. bölüm KAZANIM 1.

KUV VET

DAKLI SORULAR

3.

Noktasal P cismi, sürtünmesiz yatay düzlemde, FR1, FR2 ve FR3 kuvvetlerinin etkisinde sabit hızlı hareket yapıyor.

Günlük hayatta karşılaştığımız bazı olaylar aşağıdaki gibi verilmiştir. I.

Sürtünmesiz yatay bir düzlemde, bir kuvvetle belli bir hıza kadar hızlandırılan bir cismin, kuvvet kaldırıldıktan sonra, sabit hızla hareketine devam etmesi II. Bir halk otobüsünün ani fren yapması sonucu, otobüs içindeki yolcuların dengelerini kaybetmeleri III. Bir masa üzerinde duran bir bardağın altındaki masa örtüsü hızla çekildiğinde, bardağın devrilmeden masa üstünde kalabilmesi

ÂF 1

P

ÂF 2

Şekil 1

Buna göre, bu olaylardan hangileri eylemsizlik yasası ile ilgilidir? A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

1 P

2 3

D) II ve III

4

E) I, II ve III

5

Şekil 2 4.

Cisme etki eden ÂF1 ve ÂF2 kuvvetleri Şekil 1’deki gibi olduğuna göre, ÂF3 kuvveti Şekil 2’de verilenlerden hangisidir? A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

Bir tenis topu, yatay zeminde sabit hızla hareket etmekte olan bir kamyonetin kasasında şekildeki gibi durmaktadır. kamyonetin ilerleme yönü

E) 5

tenis topu

yatay

2.

Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın konum – zaman grafiği şekildeki gibidir.

Bir süre sonra tenis topu aniden, kamyonetin ilerleme yönüne zıt yönde yuvarlanmaya başladığına göre kamyonet,

Konum

I. Yatay zeminde yavaşlamaya başlamıştır.

2x

x K

L

M Zaman

0

t

2t

3t

Buna göre, hangi bölgelerde araca etki eden net kuvvet sıfırdır? A) Yalnız K D) K ve M

B) Yalnız L

C) K ve L

ÇIKMIŞ SORU

II. Yatay zeminde hızlanmaya başlamıştır. III. Yokuş yukarı sabit hızla çıkmaya başlamıştır. IV. Yokuş aşağı sabit hızla inmeye başlamıştır yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I D) I ve IV

B) Yalnız II

C) Yalnız III E) II ve III MSÜ -

E) K, L ve M

1.C 2.E

3.E 4.E

72

2. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

KUV VET

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, I.

Cisim sabit hızla hareket eder.

II.

Cismin ivmesi sıfır olur.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Sürtünmesiz yatay düzlem üzerinde hareket eden X, Y, Z cisimlerinin ivmelerinin, uygulanan yatay kuvvete bağlı değişim grafikleri şekildeki gibidir. İvme

III. Cisim yavaşlayarak bir süre sonra durur.

X

Y

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? Z

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II E) II ve III

Kuvvet

0

Buna göre, cisimlerin kütleleri mX, mY mZ arasındaki ilişki aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) m > m > m Z Y X

B) mX > mY > mZ

C) mY > mZ > mX

D) mZ > mX > mY E) mX > mZ > mY

6.

K ve L oyuncak arabaları, sürtünmesiz yatay düzlemde birbirine iple bağlanıp, şekildeki gibi büyüklüğü sabit bir FR kuvvetiyle çekilmektedir. K

8.

L ip

Güneşli bir günde, sürtünmesiz yatay bir yolda bulunan m kütleli buz kalıbı, büyüklüğü sabit bir F kuvvetiyle şekildeki gibi K noktasından L noktasına kadar çekiliyor.

ÂF

Buz kalıbı ÂF

Yer (yatay) K

Sistem hareket halinde iken oyuncak arabaları birbirine bağlayan ip kesilirse arabaların bundan sonraki hareketleri için ne söylenebilir?

L

Yatay

Buz kalıbı hareketi süresince eridiğine göre, K ve L noktaları arasında buz kalıbına ait,

K

L

I.

İvme

A)

Düzgün hızlanan

Düzgün hızlanan

II.

Net kuvvet

B)

Düzgün yavaşlayan

Düzgün hızlanan

III. Hız

C)

Düzgün doğrusal

Düzgün doğrusal

niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü artar?

D)

Düzgün doğrusal

Düzgün hızlanan

A) Yalnız I

E)

Düzgün yavaşlayan

Düzgün doğrusal

D) I ve III

5.B 6.D

B) Yalnız III

C) I ve II E) II ve III

7.A 8.D

73

3. bölüm KAZANIM 1.

KUV VET

DAKLI SORULAR Sürtünmesiz yatay bir düzlemde duran 4 kg kütleli bir cisme, yönleri ve büyüklükleri şekildeki gibi verilen dört kuvvet etki ediyor.

4.

F1 = 2 N

Doğrusal bir yolda hareket eden K, L, M araçlarının kütleleri sırasıyla 2m, 2m, m dir. Araçların hız – zaman grafikleri şekildeki gibi olup 0 – 4t zaman aralığında araçlara etki eden net kuvvetlerin büyüklükleri sırasıyla FK, FL, FM dir. Hız

F3 = 4 N

K

4j

m = 4 kg

F4 = 10 N

F2 = 20 N

3j

Yatay

2j

Buna göre. cismin hareket ivmesinin büyüklüğü

M

j

L

kaç m/s2 dir? (g = 10 m/s2) 0

1 A) 2

2.

3 C) 2

B) 1

D) 2

E) 4

Cisme etki eden net kuvvet sabittir.

II.

Cismin hızı düzgün azalmaktadır.

2t

3t

Zaman

4t

Buna göre, FK, FL, FM arasındaki ilişki aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Doğrusal bir yolda hareket eden cismin ivmesi sabit ve sıfırdan farklı olduğuna göre, I.

t

A) F > F > F K L M

B) FM > FL > FK

C) FL > FK > FM

D) FK = FM > FL E) FL > FK = FM

III. Cisim eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır. yargılarından hangileri doğru olabilir? 5. A) Yalnız I

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

Sürtünmesiz yatay bir yolda A hizasında bulunan hareketsiz K, L ve M cisimlerinin kütleleri ve üzerine uygulanan kuvvetler şekilde verilmiştir.

E) I, II ve III

A m

K

B F Yatay

2m

3.

Sürtünmesiz yatay bir düzlemde ok yönünde hareket etmekte olan K, L ve M cisimlerine, büyüklüğü sabit F kuvvetleri şekildeki gibi uygulanıyor.

L

3F Yatay

3m

M

2F Yatay

Hareket yönü F K

L F

Buna göre, cisimlerin A hizasından B hizasına gelme süreleri tK, tL, tM ile ilgili,

M

F

I. tK > tL

Yatay

D) K ve L

B) Yalnız L

III. tM > tK

karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?

Buna göre, hangi cisimler yavaşlayan hareket yapar? A) Yalnız K

II. tM > tL

A) Yalnız I

C) Yalnız M

D) II ve III

E) K ve M

1.C 2.B 3.A

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

4.D 5.E

74

3. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

6.

KUV VET

Dünya; yarıçapı r, özkütlesi sabit ve d olan bir küre olarak kabul edilmektedir. Kütlesi m olan bir cisim Dünya’nın merkezinden geçen doğru üzerindeki K noktasından şekildeki gibi ok yönünde hareket ederek M noktasına ulaşıyor.

8.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Güney Kutbu’nda bulunan m kütleli bir cisim, esnek bir yayın ucuna şekildeki gibi bağlanıp dengelendiğinde, yayda oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü F olarak ölçülüyor.

yay

Ok m O

K

L

M

Başka bir değişiklik yapılmadan ölçüm Ekvator’da ve Ay’da yapılırsa, yayda oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü için ne söylenebilir?

Buna göre cismin, K – L ve L – M noktaları arası hareketi sırasında ağırlığının değişimi hakkında ne söylenebilir?(O noktası Dünya’nın merkezidir.)

7.

Ekvator

Ay

A)

F kadar

F kadar

K – L arası

L – M arası

B)

F den büyük

F den büyük

A)

Artar

Artar

C)

F den büyük

F den küçük

B)

Azalır

Azalır

D)

F den küçük

F den büyük

C)

Artar

Azalır

E)

F den küçük

F den küçük

D)

Azalır

Artar

E)

Değişmez

Azalır

Sürtünmesiz bir ortamda, yerden belli bir hız büyüklüğü ile düşey olarak yukarıya doğru atılan bir cismin çıkabileceği maksimum yüksekliğe kadar geçen sürede, cisme ait; I.

İvme

II.

Net kuvvet

III. Hız niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü azalır? (Yerin çekim ivmesi sabit kabul edilecek.) A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

9.

C) I ve II

Yerçekimi ivmesinin 9,8 m/s2 olduğu bir ortamda, ağırlığı 49 Newton olan bir cismin kütlesi kaç kg dır? A) 0,2

E) II ve III

6.C 7.B

B) 0,5

C) 5

D) 20

E) 50

8.E 9.C

75

4. bölüm KAZANIM 1.

KUV VET

DAKLI SORULAR Newton’un etki – tepki yasası ile ilgili,

3.

I.

İki cisim arasındaki etki ve tepki kuvvetlerinin uygulama noktaları, farklı cisimler üzerindedir.

II.

Etki – tepki kuvvetlerinin yönleri birbirine zıttır.

Sürtünmelerin ihmal edildiği bir ortamda bulunan vitrin, üzerine konulan vazo ve televizyon ile düşey duvara dayalı olarak şekildeki gibi dengededir.

III. Etki ve tepki kuvvetlerin büyüklükleri birbirine eşittir. Duvar

yargılarından hangileri doğrudur? K

A) Yalnız III

B) I ve II

C) I ve III ÂF

D) II ve III

E) I, II ve III

M L yer (yatay)

Buna göre; vitrin, bu durumda iken yatay bir ÂF kuvvetiyle şekildeki gibi itilirse K, L ve M noktalarındaki tepki kuvvetlerinden hangilerinin büyüklüğü artar? (İtme sırasında vazo ve televizyon konumunu değiştirmiyor.) A) Yalnız K

B) Yalnız L

D) K ve M

4. 2.

Kütleleri sırasıyla 2 kg ve 4 kg olan X ve Y cisimleri, sürtünmesiz yatay bir düzlemde şekildeki gibi üst üste konulmuştur. Bu durumda Y nin X e uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü N1, yerin Y ye uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü N2 dir.

C) Yalnız M E) L ve M

Sürtünmesiz düşey bir engele, FR kuvvetiyle sıkıştırılmış P ağırlıklı bir cisim serbest bırakıldığında, şekildeki gibi ok yönünde hızlanmaya başlıyor. Engel ÂF

X

P

Ok

2 kg Y 4 kg Yatay

N Buna göre,

A)

1 4

1

N B)

Buna göre, engelin cisme uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü aşağıdakilerin hangisine eşittir?

oranı kaçtır? (g = 10 m/s2 alınız.)

2

A) F 1 3

C)

1 2

D)

2 3

E) 1

B) P D) P – F

1.E 2.B

C) F – P E) F + P

3.C 4.A

76

4. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

KUV VET

Sürtünmelerin ihmal edildiği bir ortamda dalından kopan bir elma, Erkan’ın üzerine şekildeki gibi düşüyor.

7.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Sürtünmelerin ihmal edildiği bir düzenekte X, Y, Z cisimlerinin kütleleri sırasıyla 5m, 2m, 4m dir. Düzenek şekildeki gibi dengede iken S ipinde oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü T, yerin cisme uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü N dir.

Elma

2m Y

4m Z S ipi

5m

Yatay

X Yer (yatay)

Buna göre, bu olayla ilgili, I.

Elma, Erkan’ın üzerine düşene kadar sabit ivmeli hareket yapmıştır.

Buna göre,

II.

Elma, Erkan’a çarptığı an, Erkan’ın elmaya uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü, elmanın Erkan’a uyguladığı etki kuvvetine eşittir.

A) 1

T oranı kaçtır? N B)

4 5

C)

2 3

D)

2 5

E)

1 5

III. Elma dalında duruyorken, Erkan ile elma arasında etki-tepki kuvveti oluşmaz. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

6.

C) Yalnız III E) II ve III

Çevremizde gerçekleşen bazı eylemler aşağıdaki gibi ifade edilmiştir. I.

Elimizle masaya vurduğumuzda, masanın elimize uyguladığı kuvvetin büyüklüğü, elimizin masaya uyguladığı kuvvetin büyüklüğüne eşittir.

II.

Hareketli bir arabanın camına çarpan bir sineğin cama uyguladığı kuvvetin büyüklüğü, camın sineğe uyguladığı kuvvetin büyüklüğünden azdır.

8.

D) I ve III

II.

Çekiç ile çiviye vurulması

Yukarıda verilen olaylardan hangileri gerçekleşirken etki – tepki kuvvet çifti oluşabilir?

Buna göre, yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? B) Yalnız II

Raket ile pinpon topuna vurulması

III. Belli bir yükseklikten serbest bırakılan basketbol topunun, yere çarpıp zıplaması

III. Sandalyede oturan bir kişinin sandalyeye uyguladığı kuvvetin büyüklüğü, sandalyenin kişiye uyguladığı kuvvetin büyüklüğüne eşittir.

A) Yalnız I

I.

A) Yalnız I

C) I ve II

D) II ve III

E) II ve III

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

7.C 8.E

5.D 6.D

77

5. bölüm KAZANIM 1.

KUV VET

DAKLI SORULAR

Yatay ve sürtünmeli bir zeminde duran bir cisme, şekildeki gibi yatay doğrultuda bir ÂF kuvveti uygulandığında cisim harekete başlamaktadır.

3.

Kütlesi M olan bir sünger parçası, güneşli bir günde sürtünmeli yatay düzlem üzerinde büyüklüğü sabit olan bir ÂF kuvveti ile şekildeki gibi ok yönünde çekilmektedir. ok

ÂF

ÂF

Sünger Yatay

Yatay

Buna göre, cisim ile zemin arasındaki sürtünme kuvveti, I.

Cismin hareketinin yönüne terstir.

II.

Zemine etki eden dik kuvvete bağlıdır.

Hareket sırasında aniden yağmur yağmaya başlarsa, bu andan itibaren süngere etki eden sürtünme kuvveti ile süngerin birim zamandaki hız değişiminin büyüklüğü ilk durumuna göre nasıl değişir? (Yolun sürtünme katsayısı sabit olup, sünger yağmur suyunu emmektedir.)

III. Zemin yüzeyinin cinsine bağlı değildir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

2.

E) II ve III

4.

Sürtünme kuvvetinin türleri ile ilgili, I.

II.

Yatay bir zeminde duran bir cisme etki eden statik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü, cisme yatay doğrultuda uygulanan kuvvetin büyüklüğüne eşittir. Hareket halindeki cisimlere etki eden sürtünme kuvvetine kinetik sürtünme kuvveti denir.

D) II ve III

A)

Azalır

Azalır

B)

Azalır

Artar

C)

Artar

Azalır

D)

Değişmez

Azalır

E)

Artar

Artar

Günlük hayattaki bazı eylemler aşağıdaki gibi ifade ediliyor. I.

Ayakta dururken yürümeye başlamak

II.

Bir kağıdı, iki parmağımızın arasında tutup yukarı kaldırmak

Buna göre, bu eylemlerden hangilerinin gerçekleşmesinde sürtünme kuvvetinin yardımı vardır?

yargılarından hangileri doğru olabilir? B) I ve II

Birim zamandaki hız değişimi

III. Bir yarış motorunun yüksek bir hızla virajı dönmesi

III. Kinetik sürtünme kuvveti, statik sürtünme kuvvetinin maksimum değerinden daha küçük değere sahiptir.

A) Yalnız II

Sürtünme kuvveti

C) I ve II

A) Yalnız III

C) I ve III

D) II ve III

E) I, II ve III

1.C 2.E

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

3.C 4.E

78

5. bölüm

Önce Konuyu Tanımak Lazım

5.

KUV VET

Sürtünmeli yatay düzlemde, kütlesi 5 kg olan cisme,

7.

büyüklükleri ve yönleri şekildeki gibi olan F1, F2, F3, F4 kuvvetleri uygulanıyor. Cisim bu kuvvetler etkisiyle, I yönünde 2 m/s2 lik ivme ile hareket ediyor.

KAZANIM

DAKLI SORULAR

Yatay düzlemde durmakta olan m, 2m ve 3m kütleli K, L ve M cisimlerine, yola paralel ve büyüklükleri 3F, 2F, F olan kuvvetler uygulandığında, hiç birinin hareket etmediği gözlemleniyor. M

II yönü

I yönü

L K

F3 = 2 N

5 kg

F1 = 6 N

F4 = 7 N

3m 3F

m

F2 = 18 N

Yatay

Yatay

Buna göre, cisimlere etki eden sürtünme kuvvetleri fK, fL, fM arasındaki ilişki, aşağıdakilerden hangisidir?

Buna göre, cisme etki eden sürtünme kuvvetinin yönü 2

ve büyüklüğü için ne söylenebilir? (g = 10 m/s alınız.) Yön

Büyüklük

A)

I

5N

B)

II

5N

C)

II

9N

D)

I

15 N

E)

II

15 N

F

2F

2m

A) fK = fL = fM

B) fK > fM > fL

C) fL > fM > fK

D) fK > fL > fM E) fM > fL > fK

8.

Yatay düzlemde durmakta olan bir cismin sürtünme kuvveti – uygulanan kuvvet grafiği şekildeki gibidir. Sürtünme kuvveti fS

2

fS

1

0

F1

F2

F3

Uygulanan kuvvet

Buna göre, 6.

Sürtünmeli yatay düzlemde durmakta olan 2 kg kütleli cisim ile yüzey arasındaki sürtünme kuvvetinin en büyük değeri 8 N dur. 2 kg F=6N

I.

Uygulanan kuvvet F1 olduğu anda, cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır.

II.

Uygulanan kuvvet F olduğunda cisim düzgün 2 hızlanan hareket yapmaktadır.

III. F3 kuvveti, F2 kuvvetine göre, cisme daha büyük bir ivme kazandırır. Yatay

yargılarından hangileri doğrudur?

Cisme şekildeki gibi 6 N luk kuvvet uygulandığında, cisme etki eden sürtünme kuvveti kaç N olur? A) 3

B) 4

C) 5

D) 6

A) Yalnız II

E) 8

D) II ve III

5.B 6.D

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

7.D 8.E

79

Orta

Ort aZ

Zor

Kola y

KARMA SORULAR 1

or

Ko l

rta -O ay

KUV VET 1.

Fizikte kuvvetler, temas gerektiren ve temas gerektirmeyen kuvvetler olarak ikiye ayrılır.

3.

Günlük hayatta karşılaşılan bazı olaylar aşağıdaki gibidir. I.

Bir otomobilin duvara çarpmamak için fren yapıp durması

II.

Silgi kullanılarak, silmek istediğimiz bir yazıyı silmek

Buna göre, I.

Balkondan serbest bırakılan anahtara, yerçekimi tarafından uygulanan kuvvet

II.

III. Uzun süre kullanılan bir ayakkabının tabanının incelmesi

Suda yüzen şişe mantarına, su tarafından uygulanan kuvvet

Buna göre, bu olaylardan hangilerinde sürtünmenin olumlu etkisi vardır?

III. Yazı yazılan bir kalemi, kağıt üzerinde hareket ettiren kuvvet

A) Yalnız I

örneklerinden hangilerinde, temas gerektiren kuvvetten bahsedilmiştir? (Sürtünmeler önemsizdir.) A) Yalnız II

B) Yalnız III

D) I ve III

D) I ve III

2m Mehmet

F

Yerde duran Koray, şekildeki gibi ok yönünde yürümeye başlıyor. Koray

Şekil 2

Barış F

Şekil 3

Yer

Kolilere etki eden sürtünme kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla Fs1, Fs2, Fs3 olduğuna göre, bu nicelikler arasındaki ilişki nedir? A)

Bilgi: Bir düzlemde durmakta olan cisme etki eden sürtünme kuvveti, cisimle yüzey arasındaki sürtünme katsayısı ve yüzeyin tepki kuvveti ile doğru orantılıdır.

3m Tarık

F

Şekil 1

E) II ve III

E) II ve III

Mehmet, Tarık ve Barış, yatay sürtünmeli yüzeylerde duran m, 2m, 3m kütleli üç koliyi Şekil 1, 2 ve 3’teki gibi büyüklüğü sabit yatay F kuvvetleriyle ittiklerinde hiçbir koli hareket etmiyor. m

C) I ve II

C) I ve II

4. 2.

B) Yalnız II

Buna göre, Koray’ın yürümeye başlamasında,

Fs1 > Fs2 > Fs3

I.

Ağırlık

II.

Havanın kaldırma kuvveti

III. Sürtünme

B)

Fs3 > Fs2 > Fs1

C)

Fs1 = Fs2 = Fs3

kuvvetlerinden hangileri etkili olmuştur?

D)

Fs1 > Fs3 > Fs2

A) Yalnız III

E)

Fs2 > Fs3 > Fs1

D) II ve III

1.E 2.C

B) I ve II

C) I ve III E) I, II ve III

3.C 4.C

80

KARMA SORULAR 1 5.

I.

Vidanın, tornavida ile çevrilerek tahta zeminde ilerlemesi

II.

Elektrik yüklü iki balonun birbirini çekmesi

7.

Sürtünmesiz bir ortamda X ve Y mıknatısları kullanılarak şekildeki düzenek hazırlanıyor. Y mıknatısı X e dokunmadan havada dengede kalabiliyor.

III. Rüzgar sayesinde dönen yel değirmeni Yukarıda verilen olayların hangilerinin gerçekleşmesinde, temas gerektiren kuvvetler etkili olmuştur? A) Yalnız I

B) I ve II

N X S

C) I ve III

N Y

D) II ve III

E) I, II ve III

S

Yer (yatay)

Buna göre, Y mıknatısına etki eden temel kuvvetler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

6.

Esra, yaptığı bir deneyde, ivmeli hareket yapan bir cismin ivmesinin, kütle ve kuvvete bağlı değişimini bulmak için, aşağıda verilen dört düzeneği hazırlıyor. 8. F

F

2m m

4m

Yatay

(K)

m Yatay

(L)

A)

Güçlü nükleer – Kütle çekim

B)

Elektromanyetik – Kütle çekim

C)

Elektromanyetik – Güçlü nükleer

D)

Kütle çekim – Zayıf nükleer

E)

Elektromanyetik – Zayıf nükleer

Harun, masa üzerinde durmakta olan içi su dolu cam bardağın üzerine kâğıt yerleştirdikten sonra kâğıdın üzerine de madeni parayı şekildeki gibi yerleştiriyor.

Madeni para 2F

3m

F 2m Yatay

(S)

2m

Kağıt Yatay

(P)

Buna göre Esra, amacına ulaşmak için, İvmenin kütleye bağlılığı

İvmenin kuvvete bağlılığı

I.

K ve P

L ve S

II.

K ve L

S ve P

III.

L ve P

L ve S

Buna göre, Harun’un kâğıdı hızlıca çektiğinde madeni paranın kağıt ile beraber hareket etmeyip yerinde kalarak su içine düşmesi aşağıda verilen fiziksel ilkelerden hangisi ile açıklanabilir?

düzeneklerinden hangilerini kullanabilir? (Sürtünmeler önemsizdir.) A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II

A) Arşimet

E) II ve III

B) Etki-tepki

D) Eylemsizlik

5.C 6.D

C) Pascal

E) Toriçelli

7.B 8.D

81

Orta

Ort aZ

KARMA SORULAR 2

Zor

Kola y

or

Ko l

rta -O ay

KUV VET 1.

Tuğçe ve Nagihan, dinamometrenin uçlarına bağlı olan ipleri şekildeki gibi çektiklerinde, dinamometrenin hareket etmediğini gözlemliyorlar. Tuğçe