Doğu Hindistan Kumpanyası Kim Kurdu

Başlığın diğer anlamları için Doğu Hindistan Şirketi (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Doğu Hindistan Şirketi, İngiliz Doğu Hindistan Şirketi veya Britanya Doğu Hindistan Şirketi, (İngilizce: East India Company) Kraliçe'den Hint Okyanusu bölgesinde ticaret yapmak için ayrıcalık alabilen deniz tüccarları tarafından 31 Aralık 'de kurulan bir İngiliz ve daha sonra bir İngiliz anonim şirketiydi.

'de Sir Francis Drake komutasındaki İngiliz donanmasının İspanya donanmasını ağır bir yenilgiye uğratmasından sonra, İngiliz ticaret gemileri okyanuslarda daha etkin faaliyet göstermeye başlayıp özellikle Hindistan seferlerine başladılar. Denizci tacirler bir araya gelip sermayelerini arttırırlarken, İngiltere kraliçesi I. Elizabeth'den de ayrıcalıklar almaya çalıştılar. Sonunda 31 Aralık 'de Doğu Hindistan Şirketi için bu ayrıcalıkları almayı başardılar. Doğu Hindistan Şirketi veya İngiliz Doğu Hindistan Şirketi^[2], Doğu Hint Adaları'yla ticaret amacıyla kurulmuş olan; ama daha çok Hint altkıtasıyla ticaret yapan bir İngiliz ('den sonra Britanya) anonim şirketiydi. Doğu ve Güneydoğu Asya'da bir ticaret tekeli olarak ortaya çıkan şirket zamanla politik bir oluşum hâline geldi.^[2] yüzyılın başlarından yüzyılın ortalarına kadar Britanya emperyalizminin bir aracı olarak kullanıldı.^[2] yüzyılda Çin'deki faaliyetleri Britanya etkisinin Çin'e yayılmasında etkili oldu.^[2]

Şirkete yılında kraliyet imtiyaznamesi verilmiştir,^[3] bu da onu Avrupa'daki diğer Doğu Hindistan şirketleri içerisinde en eskisi yapmaktadır. Şirketin hisseleri zengin tüccarlara ve asilzadelere aitti. Hükûmetin hiç hissesi yoktur ve şirket üzerinde sadece dolaylı kontrole sahipti. Şirketin kendine ait büyük bir ordusu mevcuttur ve bu orduyla Hindistan'ın önemli bölümünü kontrol etmekteydi.

Şirketin ana ticaret maddeleri afyon (uyuşturucu), pamuk, ipek, çivit boyası, tuz, güherçile ve çaydı. Şirket Hindistan'ın büyük kısmını yönetimi altına aldı, bu bölgelerde askeri güç kullandı. Hindistan'da şirket yönetimi etkin olarak 'de Plassey Muharebesi'yle başladı ve yılına kadar devam etti. Hint Ayaklanması'nın ardından Hindistan Hükümeti YasasıylaBritanya kraliyetineHindistan'da doğrudan yönetimi verildi. Şirket Düzenleme Yasası'yla yılında feshedildi.

Şirketin Bayrakları[değiştir kaynağı değiştir]

Hint Ayaklanması sonrasında, 2 Ağustos 'de İngiliz Hükûmeti Şirketin Statüsünü iptal ettirmeye karar verdi. Parlamento'da 2 Ağustos 'de çıkarılan Hindistan Hükûmeti yasası ile Doğu Hindistan Şirketinin politik statüsü iptal edildi. Britanya Hindistanı hükûmeti kuruldu. Şirketin ticari faaliyetleri ise 'e kadar sürdü. East India Company, yılında feshedildi.^[1]

Ayrıca bakınız[değiştir kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]