Bebekler Kafasına Neden Vurur

Kafa travması belirtileri

Bebeklikten okul çağına kadar çocukların kafalarına alacağı darbeler yüksek oranda hayati risk yaratabilir. Çünkü çocukların riskli yerlerden düşebileceklerini fark etmeleri daha zordur. Bir yerden düşerken bir erişkin kafasını biraz daha yukarıda tutmayı, elleri ile korumayı düşünebilirken bir çocuk bunu yapamaz. Çocukların etrafı keşfetme arzusu da onları tehlikelere açık hale getirir. Çocukluk çağı yaş bebeklik, yaş oyun, yaş okul çağı olarak üçe ayrılır. Kafa travması yüzünden acil servise başvuran 10 çocuk hastadan ikisi bebeklik, beşi oyun, üçü de okul çağında olur.

Kafa travmalarının yüzde 50'si yazın gerçekleşir

Birinci grupta trafik kazaları yer alır ve trafik kazalarındaki kafa travmaları araç içi-araç dışı olarak ikiye ayrılır. İkinci grup kafa travmalarında yüksekten düşmeler var ve bu da iki metre veya üstü olarak sınıflandırılır. Bir diğer kafa travması grubunda ise evde ya da dışarıda basit düşmeler yer bulunur. Düşme vakalarının yüzde 50’si evde basit düşme yani annenin kucağından, sandalyeden, ayağı kayarak ya da merdivenden düşme şeklinde gerçekleşir. Dışarıda basit düşme ise parkta ya da yolda yürürken meydana gelir. Mevsimsel açıdan bakıldığında ise çocukluk çağındaki kafa travmalarının yüzde 50’ye yakını yaz aylarında gerçekleşir.

Kafa travması vakalarında ilk olarak çocuk hızlıca muayene edilir, ardından aileye neler yaşandığı sorulur. Bazı acil kafa travması durumlarında ise aile ile görüşmeye vakit bulunamaz. Çocuk bilinç kaybı geçirmişse, olay sonrasında fışkırır tarzda kusma yaşamışsa veya geldiğinde vücudunun bir tarafı diğer tarafına göre daha az hareket ediyorsa, uykuya meyilliyse ya da hiçbir şekilde uyanamıyorsa, kafa travmasından sonra epilepsi nöbeti geçirdiyse hemen beyin tomografisi çekilir. Görüntülemenin gerekli olduğu kafa travması vakalarında ise çocukların radyasyona daha dayanıksız olmaları nedeniyle kafatasında çatlak ve kanama olup olmadığını incelemek için ilk tercih her zaman tomografi yerine röntgen olur. Ciddi bir kafa travmasına maruz kalmış ancak bu beş kriterin hiçbirinin görülmediği çocuk da kesinlikle eve gönderilmez ve direkt kafa grafisi çekilir. Evde hafif bir kafa travması geçiren ve hiçbir belirtisi bulunmayan çocukların kafatası görüntüsü alınmasına gerek görülmese de altı saat boyunca hastanede izlenmeleri önem taşır.

Çocukları kafa travmasından korumanın yolları

Kazalar herkesin başına gelebiliyor ancak alınabilecek önlemler atlanmazsa kazaların yarattığı etkiler hafifletilebiliyor.

Hoplatmayın: Toplum olarak küçük bir çocuğu oynatırken yapmayı en sevdiğimiz şeylerden biri de onu hoplatmak. Oysa çocukların beyni kafatasının içini tamamen doldurmuyor ve hoplatma sırasında yetişkin kişi çocuğun beynine adeta bir sağdan bir soldan vuruyormuş gibi oluyor. Bu durum düşme kadar önemli kafa travmaları yaratabiliyor. Hoplatıp zıplatma sırasında kucaktan düşürülen çocuklar da bulunuyor.

Yalnız bırakmayın: Çocuğunuzu bir koltuğun üzerinde bırakacaksanız her yanının yastıklarla çevrili olmasına dikkat edin, dönse bile düşmeyeceğinden emin olun. İki yaşından küçük bir çocuğu kafa travması yaşanması ihtimaline karşı odada tek başına asla bırakmayın.

Merdivenlere dikkat edin: Beş yaşına kadar bir çocuğun tek başına merdivenden inip çıkmasına izin vermeyin.

Eşyaları sabitleyin: Kafa travmalarına karşı evin içinde çocuğunuzun üzerine devrilme riski olan eşyaları duvara sabitleyin.

Kask kullandırın: Bisiklet, scooter, paten gibi aletleri kullanırken kask takmasını sağlayın.

Oto koltuğu ve emniyet kemeri kullanın: Şehir içinde veya dışında seyahat ederken çocuklarınızın kafa travmasından koruyacak şekilde tasarlanmış oto koltuklarında oturmalarını ve kemerlerinin bağlı olmasını sağlayın. Parkta eşlik edin: Beş yaşına kadar parkta oyun oynarken çocuğunuzu uzaktan izlemek yerine, daha yakınında bulunmaya gayret edin. Düşme sonucu oluşabilecek kafa travmalarına karşı tedbiri elden bırakmayın

Kalıcı hasarlar neler olabilir?

Çocuklarda görülen kafa travmalarının ardından oluşan hasar cerrahi tedaviden çok, travmanın meydana geliş şekli ile doğru orantılıdır. Bu aşamada cerrahlardan çok büyük bir mucize beklenmemesi gerekir. Kafa travmasına müdahale için yapılan cerrahi işlemde kemik doku onarılır, kemik doku altındaki kanama boşaltılıp düzenlenir. Kafatasının çöktüğü durumlarda da ilgili bölge onarılır. Kafa travması sırasında beynin bir kısmı hasar görmüşse, o bölgenin yönettiği merkez ile ilgili bulgular ortaya çıkabilir. Örneğin kafa travmasından sonra görme merkeziyle ilgili bölümde hasar varsa görme sorunları, beynin sol tarafından gelen bir darbe sonucu orta çukurda bir rahatsızlık olursa konuşmayla ilgili sorunlar yaşanabilir. Kafa travması vakalarında vücudun bir tarafının tutmaması, hatta bir daha hiç uyanmama gibi durumlar da görülebilir

Çatlak varsa&#x;

Çocuklarda düşme sonucu gerçekleşen kafa travmasından sonra çatlak veya kanama varsa yapılması gerekenler:

•             Hafif bir düşme yaşayan, sayılan beş kriteri yaşamamış (bilinç kaybı geçirmemiş, olay sonrasında fışkırır tarzda kusma yaşamışsa, vücudunun bir tarafı diğer tarafına göre daha az hareket ediyorsa, uykuya meyilliyse, düştükten sonra epilepsi nöbeti geçirdiyse), röntgen filminde herhangi bir çatlak veya kırık olmayan çocuklar, bazı önerilerde bulunularak eve gönderilir.

•             Aynı kazadan kafa travması dolayısıyla kafasında bir yara oluşan ama beş kriteri yaşamayan ve filmi normal çocukların ise yarası kapatılır, antibiyotik tedavisi verilir ve kontrole gelmesi hatırlatılarak taburcu edilir.

•             Sadece çatlak olan, çatlağın altında kanama görülmeyen veya çatlak 5 mm’den daha ileriye, beyne devam etmemiş çocuk ise 24 saat gözlem altında tutulur, yarası açıksa kapatılır, öneriler verilip kontrole gelmek üzere evine gönderilir.

•             Kafatasında çatlak olan ve altında da 1 cm’den küçük kanama olan çocuk gözlem altında tutulur.

•             Çatlak bulunan ve altında da 1 cm’den büyük kanama olan, ayrıca beş kriterden en az birinin gözlemlendiği çocuklara ise cerrahi müdahale yapılır.

•             Kemik yapı 5 mm’den fazla yer değiştirdiyse, parçalı kırık varsa ve bunun altında 1 cm’den büyük kanama bulunuyorsa, bu vakalara da cerrahi tedavi gerekir.

•             Kafatasında çatlak ve çatlağın altında 1 cm’ye yakın kanaması olan ancak genel durumunun çok iyi olduğu gözlenen çocuklar ise 24 saat gözlem altında tutulur. Ertesi sabah kanamada bir artış gözlenmiyorsa beynin kendi kendini onarması beklenir.

Bebeğim neden başını vuruyor?

Bebeklerde kafa vurma davranışı şaşırtıcı ölçüde yaygındır. Bebeklerin ve yeni yürüyen çocukların yüzde 20 kadarı başlarını bilerek vuruyorlar ancak oğlanlarda görülme olasılığı kızlara kıyasla üç kat daha fazla. Kafa vurma davranışı genellikle ilk yılın ikinci yarısında başlayıp 18 ila 24 aylar arasında doruğa çıkıyor. Çocuğunuzun kafa vurma alışkanlığı birkaç ay hatta yıllar sürebilir ancak çocukların çoğu 3 yaşına geldiklerinde bu davranıştan vazgeçerler.

Çocuğunuzun kafasını vurmasının olası sebepleri:

1. Kendini rahatlatma. Kulağa garip gelse de bu davranışa düşkün olan çocukların çoğu bunu rahatlamak için yapar. Uykuya dalarken, gece yarısı uyandıklarında hatta uyurlarken kafalarını ritmik bir şekilde vurular. Bazıları emekleme pozisyonunda sallanabilir de. Gelişim uzmanları bir sandalyede sallanmak gibi bu ritmik hareketin, çocuğunuzun kendisini yatıştırmasına yardım ettiğine inanıyor.

2. Ağrı giderme. Çocuğunuz, örneğin diş çıkarma ya da kulak iltihabından ağrı çekiyorsa da başını vuruyor olabilir. Kafa vurma davranışı, muhtemelen ağzındaki ya da kulaklarındaki rahatsızlıktan dikkatini uzaklaştırarak çocuğun daha iyi hissetmesini sağlıyor gibi görünmektedir.

3. Hüsran. Eğer çocuğunuz öfke nöbetleri sırasında başını vuruyorsa muhtemelen bazı güçlü duyguları dışa vurmaya çalışıyor. Henüz hislerini sözcükleri kullanarak yeterli şekilde ifade etmeyi öğrenmedi bu yüzden fiziksel eylemleri kullanıyor. Yine, bu stresli durum sırasında kendisini rahatlatıyor olabilir.

4. İlgi ihtiyacı. Süregiden kafa vurma davranışı bebeğinizin ilgi istemesinin bir yolu olabilir. Anlaşılır bir şekilde çocuğunuzun kendisine zarar veren bir şey yaptığını gördüğünüzde daha özenli ve ilgili hale geliyor olabilirsiniz. O da davranışı nedeniyle onun üzerine titremenizden hoşlandığı için istediği ilgiyi alabilmek için başını vurmaya devam edebilir.

5. Gelişimsel bir sorun. Kafa vurma, otizm ve diğer gelişimsel hastalıklar ile ilişkilendirilebilir ancak çoğu vakada yalnızca pek çok davranışsal ikaz işaretinden biridir. Kafa vurma davranışının tek başına ciddi bir sorunu işaret etmesi çok enderdir.

Bu konuda ne yapabilirim?

Çocuğunuza ilgi gösterin ama başını vurduğunda değil.

Çocuğunuzun başını vurmadığı zamanlarda sizden bolca pozitif ilgi gördüğünden emin olun. Eğer yine de ilginizi çekmek için başını vurmaya devam ediyorsa bunu büyütmemeye özen gösterin yoksa bu davranışın pekişmesine sebep olabilirsiniz. Davranışı tümüyle yok sayamıyorsanız da bunun için çocuğunuzu azarlamayın ya da cezalandırmayın. Çocuğunuz durumu anlamak için çok küçük ve sizin ayıplamanız durumu yalnızca daha da kötüleştirebilir.

Çocuğunuzu yaralanmaktan koruyun.

Beşiğin gevşemediğinden emin olmak için bebeğinizin beşiğindeki tüm vida ve cıvataları ayda bir ya da daha sık kontrol edin. Ayrıca beşiğin ayaklarına lastik tekerler takabilir ve beşikle duvar arasında yumuşak bir kumaş asarak gürültüyü azaltıp duvarla yerdeki yıpranmaları önleyebilirsiniz.

Etrafındaki alanı yumuşatmak için bebeğinizin beşiğine yastıklar ya da battaniyeler koymayın çünkü bunlar boğulma tehlikesi yaratırlar. Çocuğunuzun vuruşlarını yumuşatmak için beşiğinde tampon oluşturmak istiyorsanız kullandığınız şeylerin ince, sıkı (pofuduk değil) ve beşiğin korkuluklarına emniyetli bir şekilde bağlı olduğundan emin olun ki böylece bebeğiniz başını tampon ile korkuluklar arasına vuramasın.

Endişelenmemeye çalışın.

Bebeğiniz bir iki yara alabilir; kafa vurma davranışı genellikle bir “kendini yatıştırma” davranışıdır. Bu çocuğunuzun başını kendisini ciddi şekilde yaralayacak kadar vurmasının çok da olası olmadığı anlamına gelir. Bebeğiniz kendi acı eşiğini bilir ve başını vurmak canını acıtırsa kendisini biraz yavaşlatacaktır.

Çocuğunuzun ritim sevgisini başka şekilde desteklemesine yardımcı olun.

Çocuğunuz belli ki sabit bir ritimden hoşlanıyor, bu yüzden onun ritim sevgisi için başka dışavurum araçları bulmasına yardım edin. Uzmanlar genellikle dans ederek, ritimli yürüyerek ve davulla ya da el çırparak müziğe birlikte eşlik etmeyi önerir. Ayrıca sabit bir ritmin rahatlığını ona sunmak için çocuğunuzun odasına bir metronom koymayı da deneyebilirsiniz. Kafa vurma davranışını besleyen öfkeli enerjinin bir kısmını yakmasına yardımcı olmak için bebeğinizin gün içinde bolca fiziksel egzersiz yaptığından da emin olun.

Yatıştırıcı bir uyku rutini başlatın.

Çocuğunuz yoğun bir günü atlatmanın bir yolu olarak kafasını vuruyorsa, rahatlatıcı bir rutin bulmaya çalışın. Ilık bir banyo, kucağınızda sakince sallamak ve sakin bir öykü ya da şarkı yardımcı olabilir. Yatmadan önce birkaç dakikayı onun sırtını sıvazlamaya ya da alnını okşamaya ayırabilirsiniz. Yatağındaki sakin müzik de yatıştırıcı olabilir.

Eğer çocuğunuzun davranışı endişe verici bir hal alırsa bir doktora danışın.

Eğer çocuğunuz gün içinde başını çok fazla vuruyorsa ya da kendisine zarar verdiği halde başını vurmaya devam ediyorsa endişelenmekte haklı olabilirsiniz. Bu çok yaygın olmasa da kafa vurmak bazen yürüme ve okul çağında ortaya çıkabilen otizmle ve diğer gelişimsel hastalıklarla ilişkilendirilebilir.

Otizmli çocuklar genellikle insanlarla iyi ilişkilenemezler. Genellikle ebeveynleriyle fiziksel temas kurmakla ilgilenmezler ve insanlara bakmaktan ziyade bakışları uzaklara dikilir. Eğer çocuğunuzun fiziksel becerilerini, dilini ya da edindiği diğer becerileri kaybettiğini fark ettiyseniz, gittikçe daha çok içe dönüyorsa ya da yaygın gelişimsel dönüm noktalarına erişmekte devamlı olarak gecikiyorsa doktoruna danışın.