Bebeklerde Ağız Kokusu Nasıl Giderilir

Diş eti çekilmesi olarak da adlandırılan periodontitis, dişleri çevreleyen yumuşak dokuya zarar veren ve tedavi edilmediği takdirde dişleri destekleyen kemiğin hasar görmesine neden olan, gingivite kıyasla çok daha ciddi bir diş eti iltihabıdır. Diş eti hastalığı olan kişilerde iltihaplı dokular kötü kokulu kükürt bileşiklerinin salınımı artırarak ağız kokusuna neden olur.[3]

• Sağlık Sorunlarına Bağlı Ağız Kokusu

Bazı sağlık sorunlarının ağız kokusuna yol açabileceği bilinmektedir. Sinüs enfeksiyonu, zatürre, farenjit dahil olmak üzere boğaz enfeksiyonları, grip, bademcik iltihabı, bronşit, geniz akıntısı, gastroözofageal reflü hastalığı, bazı karaciğer ve böbrek hastalıkları, şeker hastalığı gibi rahatsızlıkların ağız kokusu nedenleri arasında yer alabileceği söylenebilir.

• Tüketilen Yiyeceklere Bağlı Ağız Kokusu

Ağız kokusuna tüketilen gıdalar da neden olabilir. Sarımsak, soğan, baharatlı gıdalar, bazı peynir türleri, asitli yiyecekler, balık ve kahve gibi yiyecek ve içeceklerin ağızda kötü bir kokuya yol açtığı ifade edilebilir. Bazı gıdalar ise dişlere yapışarak kötü ağız kokusunun nedenine dönüşebilir. Düşük karbonhidratlı diyet uygulayan kişilerde vücut enerji kaynağı olarak yağ dokularını kullanır. Yağ dokularından enerji elde edildiğinde nefeste meyveli aseton benzeri bir koku ile karşılaşılabilir.

• Tütün ve Tütün Ürünlerinin Kullanımına Bağlı Ağız Kokusu

Sigara kullanımı ile ağız kokusu oluşumu arasında yakın bir bağ bulunur. Sigara içen ya da tütün çiğneyen kişilerde bu ürünler ağızda kimyasal atık bırakırlar. Aynı zamanda diş eti hastalıklarına da neden olarak halitosis oluşumuna katkıda bulunabilirler.

Az önce sayılan halitosis nedenlerini genişletebiliriz. Düzenli olarak kullanılan bazı ilaçların, kserostomi olarak da adlandırılan ağız kuruluğunun, gebelik dönemindeki hormonal değişimlerin de ağız kokusuna neden olabileceği bilinmektedir.[4]

• Bademcik Taşı Oluşumuna Bağlı Ağız Kokusu

Boğazın arka kısmının her iki yanında bulunan bademcikler yapısal olarak girintili çıkıntılıdır. Zaman içerisinde bademciklerin bu girintili çıkıntılı, tünelli yapılarına mukus, tükürük salgıları, ölü hücreler, besin atıkları ve bakteriler yerleşebilir, sıkışarak sert bir hâl alabilir. Bu durum bademciklerde farklı boyutlarda “taş” olarak adlandırılan yapıların oluşmasına neden olur. Bademcik taşları az önce de belirtildiği gibi boyutsal farklılık gösterebilir.

Çok küçük olanlar için herhangi bir tedavi seçeneği değerlendirilmeyebilse de taşların boyutu büyüdükçe boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, bademcik şişmesi, kulak ağrısı ve ağız kokusu gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Nitekim ağız kokusuna sık neden olan faktörler arasında bademcik taşları da bulunmaktadır.

Kronik sinüs sorunları, ağız ve diş bakımının yetersiz olması, bademciklerin yapısal olarak büyük olması ve tonsilit nedeniyle oluşma riski artan bademcik taşları ağız ve diş bakımı özenli yapılsa da ortaya çıkarak yaşam kalitesini etkileyebilir. Bademcik taşlarına bağlı ağız kokusu oluşumu söz konusu olduğunda tedavi seçenekleri taşların boyutuna, hastaların yaşadığı şikayetlere göre belirlenir.

Halitosis (Ağız Kokusu) Nadir Nedenleri

Her ne kadar ağız kokusunun en sık görülen nedenleri ağız hijyeninin sağlanamaması, diş çürükleri ve diş eti hastalıkları gibi faktörler olsa da kimi zaman bu sorunun ardında öngörmesi çok kolay olmayan sağlık sorunları da bulunabilir.

• Ketoasidoz: Diyabet hastası bireylerin insülin seviyeleri normalin çok altında olduğunda vücut şekeri kullanamaz ve yağ depolarını kullanmaya başlar. Yağlar parçalandığında ketonlar üretilir ve birikir. Keton birikiminin artması kötü ağız kokusuna ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Bağırsak Tıkanıklığı: Nefeste dışkı benzeri koku oluşumu, uzun süreli kusma durumunda ve bağırsak tıkanıklığı varlığında karşılaşılan bir semptom olarak karşımıza çıkabilir.
• Bronşektazi: Hava yollarının normalden geniş olması ve mukus ile dolması sonucunda ağız kokusu oluşabilir.
• Aspirasyon Pnömanisi: Akciğerlerde veya solunum yollarında kusmuk, tükürük, sıvı veya yiyeceklerin solunması nedeniyle şişme ve enfeksiyon oluştuğunda ağız kokusu görülebilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Ağız Kokusu

Bebeklerde ve çocuklarda da ağız kokusu oluşumu ile karşılaşılabilir. Bebeklik döneminde anne sütü ile beslenen bebeklerde ağız kokusu çeşitli sorunların varlığına işaret edebilir. Diş etlerinde kalan küçük gıda parçaları, susuz kalınması ya da pamukçuk gibi ağız içi enfeksiyonlar ağız kokusuna neden olabilir.

Çocuklarda ağız kokusunun görülme nedeni genellikle ağız ve diş bakımının yetersizliği, susuzluk, abur cubur tüketimi, boğaz bölgesindeki enfeksiyonlar veya  kullanılan ilaçlar olabilir. Dişlerde çürüme ve diş etlerinde iltihaplanma da çocuklarda ağız kokusuna yol açabilir. Erken dönemden itibaren çocukların ağız bakımları hakkında farkındalıklarının artırılması ve diş fırçalama alışkanlığı kazanmaları gerekir.

Çocukların da günde iki kere, iki dakika boyunca dişlerini fırçalaması hem fizyolojik ağız kokusunun hem de birçok patolojik ağız kokusu nedeninin ortadan kaldırılmasını sağlayabilir.

Halitosis (Ağız Kokusu) Belirtileri

Halitosisin en spesifik belirtisi ağızdan gelen ve kabul edilebilir dereceden ağır olan kötü kokudur. Ağız kokusu sabahları tükürük üretiminin azalmasına ya da sigara kullanımı, kahve tüketimi ve ağız kokusuna yol açan yiyeceklerin tüketimine bağlı olarak artış gösterebilir.[5]

Halitosis (Ağız Kokusu) Tedavisi

Halitosis tedavisi nedeni doğrultusunda kişiye özel planlanır.

Ağız kokusunu azaltmak, çürüklerden kaçınmak ve diş eti hastalığı riskini azaltmak için ağız bakımının eksiksiz yapılması gerekir. Ağız kokusunun altında yatan bir sağlık sorununun varlığından şüphe duyuluyorsa genel sağlık kontrolünden geçilmesi önemlidir.

Ağız sağlığı ile ilgili nedenlerle yaşanan ağız kokusu için diş hekimlerinden destek alınmalıdır. Bu kapsamda yine halitosis nedenleri doğrultusunda, plakları önleyici ağız gargaralarının ve diş macunlarının kullanılması, diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi, diş çürükleri varsa yine kişiye uygun diş tedavilerinin devreye sokulması gerekebilir.

Ağız kokusu sistemik hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkıyorsa bu hastalıkların tedavi edilmesi önemlidir. Tüm bunların dışında halitosis yaşam tarzı değişiklikleri yapılmasını da gerektirebilir.

Ağız kokusunu engellemek veya var olan ağız kokusundan kurtulmak için;

• Diş hekimlerine düzenli olarak muayene olunmalıdır.
• Sigara ve tütün ürünleri kullanımı bırakılmalıdır.
• Ağız bakımı ihmal edilmemeli; dişler fırçalanmalı ve mutlaka diş ipi kullanılmalıdır. Diş fırçaları her ayda bir değiştirilmelidir.
• Dişleri fırçalarken dil, yanaklar ve damak temizliği de yapılmalıdır.
• Ağız kuruluğunu önlemek için bol su tüketilmeli, tükürük salgılarının artması için şekersiz sakız çiğnenmeli, kronik ağız kuruluğu söz konusuysa reçete edilen ilaç kullanılmalıdır.
• Ağız kokusuna neden olan yiyeceklerin tüketimi kısıtlanmalıdır.[6]

Halitosis (Ağız Kokusu) Nasıl Teşhis Edilir?

Halitosis teşhisi sırasında çoğunlukla diş hekimleri ağız kokusu şüphesi ile gelen hastanın nefes kokusunu altı kademeli yoğunluk ölçeğine göre değerlendirir. Ağız kokusunun kaynağı dilin arka kısmı olabileceği için bu alandan örnek de alınabilir. Ağız kokusunu kesin olarak değerlendirebilen çeşitli dedektörlerin kullanılması da mümkündür. Bu kapsamda düşük kükürt seviyelerini algılayabilen “halimetre”, uçucu kükürt bileşiğini ölçen “gaz kromatografisi”, ağız kokusu ile ilişkili beta-galaktosidaz enzimi düzeylerinin ölçümlenmesi için “beta-galaktosidaz testi” uygulanabilir.[7]

Ağız Hijyeni Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Ağız ve diş sağlığı, bireylerin genel sağlığı ve konforu için en önemli gereklilikler arasında yer alır. Ağız hijyeni kötü olduğunda diş çürüklerinin ve diş eti hastalıklarının oluşma riski belirgin ölçüde artabilir. Dişleri ve diş etlerini sağlıklı tutabilmek için dönemsel değil ömür boyu süreklilik arz eden alışkanlıkların kazanılması gerekir.

Ağız sağlığının bebeklik döneminden itibaren takip edilmesi ve iyileştirici önlemlerin alınması önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü açıklamalarına göre okul çağındaki çocukların %60’ı ila %90’ında en az bir adet diş çürüğü bulunduğu, yetişkinlerde ise bu oranın % seviyesine çok yakın olduğu yönündedir.

35 ila 44 yaş aralığındaki yetişkinlerin %20’sinde ciddi diş eti hastalıklarının bulunduğu ve dünya genelinde 65 ila 74 yaş aralığındaki kişilerin %30’unda hiç doğal diş kalmadığı verileri mevcuttur.[8]

Bu nedenle ağız hijyeninin korunması ve sürdürülebilmesi kritik derecede önemlidir. Hem diş kayıplarının hem diş ve diş eti hastalıklarının hem de ağız kokusu gibi fizyolojik ve psikolojik anlamda bireyleri etkileyen sorunlardan ağız hijyeni sağlanarak belirgin ölçüde kaçınılabilir.

Tıp dilinde halitozis olarak adlandırılan ağız kokusu küçük büyük ayrımı yapmaksızın herkeste görülebilen bir sağlık problemidir. Bu sorun süt kokulum diye sevdiğiniz bebeğinizde bile görülebilir. Bu sebeple eğer bebeğinizin ağzı kötü kokuyorsa telaşa kapılmadan bunun sebebinin ne olduğunu bulmalısınız. Biz de bu yazımızda bebeklerde ağız kokusu neden oluşur ve problem nasıl çözüme kavuşur gibi soruların yanıtlarını sizler için araştırdık.

Ağız Kokusu Nedir?

Ağız kokusu, nefes verme ile birlikte dışarıya salınan, kötü kokan ve birtakım sorunların habercisi olabilecek bir sağlık problemidir. Zaman zaman hepimizin yaşadığı bu sorun bebeklerde ya da çocuklarda da görülebilir. Bazen ebeveynler bu sorunu pek önemsemeyebilir. Sebebi basit bir sorundan kaynaklanabileceği gibi bu durum bazı sağlık sorunlarından da kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle ağız kokusunun sebebi doğru tespit edilmelidir.

Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir?

Yetişkinlerin yanı sıra bebeklerde bile görülebilen ağız kokusunun birbirinden farklı nedenleri vardır. Bu nedenleri 2 kategoriye ayırmak mümkün;

1. Fizyolojik Nedenler: Bu tip ağız kokusunun altında sistemik bir hastalık ya da patolojik bir durum yoktur. Fizyolojik nedenlere bağlı ağız kokusu genel olarak ağız hijyeni, ağız ve burun florası, en son yenen besin, açlık ya da tokluk durumu ve uyku durumu gibi sebeplere bağlı olarak zaman zaman görülebilir.
2. Patolojik Nedenler: Patolojik nedenlere bağlı ağız kokusunun ise birçok nedeni bulunabilir. Bu tip ağız kokusunun temelinde daha çok bir sağlık problemi vardır. Solunum yolundaki sorunlar, mide- bağırsak problemleri ağız kokusuna neden olabilir.

Bebeklerde Ağız Kokusu Neden Oluşur?

Bebeklerde ağız kokusuna sebep olan birçok faktör bulunur. Bunlar genellikle basit ve çözümü kolay olan nedenlerdir. Ancak yine de uzun süren ve bir türlü geçmek bilmeyen bir ağız kokusu şikâyeti varsa vakit kaybetmeden konusunda uzman bir çocuk doktoruna ya da diş hekimine danışmak gerekir. Çocuklarda ağız kokusu nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

Fizyolojik Nedenler

• Gece ağız salgısının azalması,
• Açlık,
• B12 eksikliği ya da demir eksikliği,
• Gün boyu az su tüketme ve susuz kalma
• Bebeklerin ağzında sıklıkla oluşan pamukçuk,
• Ağız içinde meydana gelen enfeksiyonlar,
• Yanlış kullanımdan kaynaklanan biberon çürükleri,
• Diş çürükleri,
• Damak sorunları.

Patolojik Nedenler

1. Mide ve bağırsak sistemi ile ilgili nedenler

• Bebek reflüsü: bebeklerin yemek borusu ve mide arasındaki mesafe kısa olduğu için reflü oluşabilir. Bu da bebeklerde ağız kokusunun nedenlerinden biridir.
• Kusma,
• Pilor stenozu denilen mide çıkışındaki darlık,
• Bağırsaktaki emilim problemleri,
• Bağırsak kurtları bebeklerde ağız kokusuna neden olabilir.

1. Sistematik hastalıklarla ilgili nedenler

Bebeklerde ağız kokusuna sebep olan patolojik nedenler aşağıdaki gibidir.

• Asetona benzer bir kokuya sebep olan ve çocuklarda da görülen diyabet hastalığı,
• Kanla ilgili sağlık sorunları,
• Böbrek yetmezliği,
• Zehirlenmeler Solunum yolu hastalıklarına bağlı nedenler
• Boğaz enfeksiyonları,
• Geniz eti,
• Bademciklerin iltihaplanması,
• Burun tıkanıklığı,
• Geniz akıntısı,
• Akciğer enfeksiyonu,
• Sinüs enfeksiyonu gibi nedenler bebeklerde ağız kokusuna sıklıkla yol açan nedenler arasında yer alır.

1. Hijyen eksikliğinin

Hijyen eksikliğinin neden olduğu ağız kokusu bebeklerde sıklıkla görülür. Bebekler dünyaya geldikten sonra dişleri çıkana kadar ya da çıktıktan sonra zaten o dişler döküleceği için ağız hijyene gereken özen gösterilmeyebiliyor. Bu da özellikle ek gıdaya geçtikten sonra dişlerin etrafında bakteri oluşumuna neden olur. Bunun sonucunda da ebeveynler kötü kokan bir nefesle karşı karşıya kalıyor. Ayrıca temizliği yapılmayan emzik ve biberonlar da ağız kokusuna sebep olabilir.

Bebeklerde Oluşan Ağız Kokusu Nasıl Geçer?

Bebekte ağız kokusu olduğunu fark ettiyseniz öncelikle buna neyin sebep olduğunu doğru tespit etmelisiniz. Fizyolojik sebeplerden kaynaklanan bir sorun ise çözümü kolay olacaktır.

Eğer bebeğinizde aralıklı ya da aralıksız olarak 2 aydan uzun süren bir ağız kokusu şikâyeti varsa, bu kronik kötü ağız kokusu olarak adlandırılır. Bu konuyla ilgili olarak çocuk doktoru, diş hekimi ya da bir kulak burun boğaz doktoru ile görüşmelisiniz.

Doktorunuz çocuğunuzdaki ağız kokusunun sebebini bulmak için birtakım testler isteyebilir. Doktorunuz muayene sonucunda kötü ağız kokusunun altında yatan sebebi tespit eder ve gereken tedaviye başlar.

Bebeklerde Ağız Kokusunu Önlemenin Bazı Püf Noktaları

Bebeğinizde ağız kokusu varsa aklınızda tek bir soru olduğunu duyar gibiyiz; “Bebeğimin ağız kokusu nasıl geçer?”  Öncelikle şunu söylemeliyiz ki, eğer bebeğinizde uzun süren bir ağız kokusu şikayeti var ise mutlaka bir hekime göstermelisiniz.

Ağız kokusunun sebepleri çok basit olabileceği gibi bazı sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Bu durumu göz önünde bulundurarak gerekli hassasiyeti göstermeniz önemlidir. Bunun yanında sizin de bebeklerde ağız kokusunu gidermek için uygulayabileceğiniz yöntemler var:

• Ağız kokusunu önlemenin başında hijyen gelir. Doğumuyla birlikte bebeğin ağız temizliğine dikkat etmeniz gerekir. Çocuğunuz büyüdükçe ağız temizliğinin önemini ona anlatmalı ve düzenli olarak dişlerini fırçalaması yönünde alışkanlık kazanmasına yardımcı olmalısınız.
• Bebeğiniz dişlerini fırçalayamayacak yaşta ise parmak fırçalar ile bu temizliği siz yapmalısınız.
• Dişlerin yanı sıra dilin de fırçalanarak temizlenmesi ağız kokusunun önüne geçen bir diğer hijyen kuralıdır.
• Ağız kuruluğunu önlemek için bol bol su veya sıvı tüketmesini sağlamalısınız.
• Eğer solunum yollarıyla ilgili bir problemi var ise sinüzit gibi ya da burun tıkanıklığı yaşıyorsa bunu engellemek için evinizde buhar makinesi kullanabilir ya da kış aylarında kalorifer peteklerinin üzerine su koyarak gerekli buharı sağlayabilirsiniz.
• Yanında sigara içilmesini engellemelisiniz.
• Bebeklerde ağız kokusu şikayetini yok etmek için bebekler için hazırlanmış ağız bakım ürünlerini kullanabilirsiniz. Ancak öncesinde doktorunuza danışmayı tavsiye ederiz.

Çocuğunuzun her akşam yatmadan önce dişlerini fırçalaması onun iyi bir ağız bakım pratiği edinmesini sağlar. Günde iki kere diş fırçalamak gelişmekte olan dişler için faydalı olmakla beraber, her zaman ağız kokusunun önüne geçemeyebilir. Ağız kokusu her zaman yalnızca ağız sağlığı ile ilgili bir konu değildir; başka çözümler gerektiren başka sebepleri de olabilir. Bu yazıda çocuklarda ağız kokusuna sebep olan beş neden ve bu nedenlerle nasıl başa çıkabileceğinizle ilgili bilgi alabilirsiniz.

Sinüs Enfeksiyonu

Çocuğunuzun son zamanlarda boğaz ağrısı ya da tıkalı burun şikayeti mi var? Bu bir sinüs enfeksiyonu göstergesi olabilir. Sinüslerle ilgili problemler burun ve boğaz yollarında sıvı birikimine yol açarak, çocuğunuzun boğazını bakterilerin toplanması için ideal bir yer haline getirebilir. Peki sonuç? Yalnızca diş fırçalamakla giderilemeyen bir ağız kokusu. Eğer bir sinüs enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız, doktorunuza danışınız.

Yabancı Nesneler

İlk aklınıza gelen şey bu olmayabilir, fakat çocuğunuzun ağız kokusunun sebebi solunum yollarını tıkayan yabancı bir nesne olabilir. Çocuklar meraklıdır, ve burun delikleri boncuk, küçük oyuncaklar, bilye gibi şeyleri sokmak için yeterli büyüklüktedir. Pediyatri uzmanı Dr. William Sears, çocukların solunum yollarını tıkayan bir obje olduğu zaman bunun kötü bir kokuya sebep olabileceğini belirtiyor. Eğer çocuğunuzun ağız kokusunun sebebinin bu olduğundan şüpheleniyorsanız mutlaka doktorunuza danışın ve objenin çıkarılmasını sağlayın.

Şişmiş Bademcikler

Bir fener alın ve çocuğunuzun ağzının içine bakın: Bademcikleri nasıl gözüküyor? Sağlıklı bademcikler pembe ve lekesiz olmalıdır. Hastalıklı bademcikler ise kırmızı, kızarmış, üzeri beyaz noktalı olabilir ve kötü kokarlar. Bakteriler şişmiş bademciklerin üzerindeki çukurcuklarda toplanabilir ve enfeksiyonun kötü kokusu ile birlikte ağız kokusuna neden olabilir. Eğer çocuğunuzun bademcikleri şişmiş veya kırmızı gözüküyorsa, çocuk doktorunuzun muayenesi çok önemlidir.

Ağız Kuruluğu

Çocuklar çok aktifler ve sürekli hareket halinde oldukları için yeterli miktarda su içmeyi unutabilirler. Spor yapan çocuklarda ağız kokusu genellikle sıvı yetersizliğinden kaynaklanır. Eğer çocuklar yeterince su içmezlerse, ağızları yeterince tükürük üretemeyecek ve kötü koku üreten bakterileri alıp götüremeyecektir. Bu büyük bir sorun gibi gözükmese bile ileride diş çürüklerine neden olabilir. Bu sebeple çocukların yeterince su içmesini sağlamak çok önemlidir.

Ağız Sağlığı: Diş Çürükleri ve Diş Eti Hastalıkları

En iyi fırçalama ve ağız hijyeni alışkanlıkları bile bazen çocukların ağzındaki diş çürükleri veya diğer enfeksiyonlardan kaynaklanan kokuyu gidermeye yeterli olmayabilir. Diş çürüğü, diş eti hastalığı veya ağız yaraları kötü koku oluşturabilir. Çocuklara özel tasarlanmış diş macunları bu gibi sorunların yayılmasını engelleyebilir, ama diş fırçalamak zaten var olan bir çürüğü iyileştiremez. Eğer çocuğunuzun dişlerinde çürük varsa diş hekimine gitme zamanınız gelmiştir.