Burun Arkası Tümörleri

Burun tümörleri burun içi mukoza ya da kemik yapılardan gelişen ve gittikçe büyüyerek burun kavitesini dolduran kitlelerdir. Bu tümörler çapları burun hava yolunu kapatacak boyutlara ulaşıncaya kadar pek bulgu vermezler. Bunun için fark edilmeleri ancak ileri dönemlerde olabilir. Böyle durumlar hastaların tedavilerinde gecikmelere neden olabilmektedir.

Burun tümörlerinin belirtileri
Burun tümörlerinin en belirgin bulgusu burun tıkanıklığı ve kanamalarıdır. Eğer tümör sinüslerin ağızlarını kapatacak kadar büyürse sinüzitlere neden olabilir ve buna bağlı yüz ve baş ağrısı gibi bulgular da görülebilir. Bunların yanında bazen tümör göze doğru yayılabilir ve bu durumlarda da göz bulguları ortaya çıkar. Eğer tümör genize doğru yayılıp kulak yolunu tıkarsa bu sefer de hasta işitme kaybı gibi kulak bulguları ile karşımıza gelebilir.

Burun tümörlerinde Tanı
Burun ve paranazal sinüs tümörlerinin tanısı zor değildir. Geleneksel KBB muayenesi ve endoskopik muayene sonucunda ihtimali tanı konur. Ancak sinüs içinden köken alan ve henüz burun kavitesi içine geçmemiş tümörlerde tanıya yaklaşmak için Bilgisayarlı Tomografi çektirtmek şarttır. Bu üç muayene sonunda muhtemel tanımızı koyabiliriz.

Kesin tanı için muayenede görülen kitleden biyopsi yapmak şarttır. Kesin tanıyı patologların hastadan alınan materyalleri incelmeleri sonucu konulur. Ancak burun ve paranazal sinüs tümörleri ileri dönemlerde bulgu verdikleri için erken tanı koymak tamamen tesadüfi bir durumdur. Genelde tanı geç dönemlerde konulur.

Burun tümörlerinde tedavi
Burun tümörlerinde tedavi seçenekleri cerrahi, radyoterpi ve sınırlı olgularda da kemoterapi olarak sıralanabilir. En iyi sonuç cerrahi tedavilerde alınır. Eğer tümör boyuna yayılmışsa ana cerrahiye boyun lenf bezlerinin alınması da eklenir. Bazen bu cerrahi tedavi sonrasında hastalara ilave olarak radyoterapi de uygulanabilir. Sınırlı olgularda ise tedavileri kemoterapi de katılabilir.
Her türlü seçeneklere rağmen burun ve paranazal bölge tümörlerinde genellikle tanı geç dönemlerde konulduğundan tedavideki başarı oranları diğer KBB alanları kadar iyi değildir.

Paranasal sinus kanserleri baş boyun bölgesinden kaynaklanan, tedavileri bazen son derece sıkıntılı olabilen tümörlerin başında gelir.  Bunun nedeni insan vücudunun en gözle görülen  alanı olan yüzde ortaya çıkmaları ve cerrahi rezeksiyonlarından sonra uygun bir şekilde rekonstrükte edilmezler ise büyük deformasyonlar ile sonuçlanabilmeleridir.

Paranasal sinüsler burnun etrafında yer alan irili ufaklı içi hava dolu odacıklardır. Gözlerin üzerinde frontal sinüsler, gözlerin altında maksiller sinüsler, gözlerine arasında etmoid sinüsler ve en arkada beynin altında yerleşmiş olan sfenoid sinusler bulunur.  Paranasal sinus kanserleri en sık maksiller sinüsten kaynaklanır.

Paranasal sinus kanserleri nasıl belirti verir? Paranasal sinus kanserlerinin neden olacağı belirtiler kaynaklandığı sinüsün lokalizasyonuna bağlıdır. Belirtiler tümörün kitle etkisine bağlıdır. Paranasal sinus kanserlerinin en kötü özelliği içi hava dolu odacıklardan kaynaklanmaları nedeniyle tümörün belirti verebilmesi için önce kaynaklandığı sinüsün içini doldurup daha sonra bu sinus boşluğunun dışına taşarak hastanın yüzünden farkedilebilen bir şişlik oluşturasıdır. Yani erken evrede belirti vermeyabilirler. Hastalık ilerleyince, sinus dışına taşarak ancak ileri evrede belirti verirler. Maksiller sinus kanserinden bahsedecek olursak, eğer tumor dışa doğru büyürse, hastanın yüzünde şişlik oraya çıkar. Tümör burun boşluğuna doğru büyürse, burun tıkanıklığı ve kitle etkisiyle diğer paranasal sinüslerin havalanma kanallarını tıkarsa sekonder reaktif sinüzite neden olarak burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi sinüzit ile ilgili belirtiler verebilirler. Eğer tumor yukarı doğru büyürse, gözde yukarı doğru itilme ve yüzde deformasyon şeklinde belirti verebilirler. Genelleme yapmak gerekirse, paranasal sinus kanserleri ne kadar önde ve aşağıda yerleşimliyse, o kadar tedavi şansı yüksektir. Paranasal sinus kanseri ne kadar arkada ve yukarda yerleşimliyse, merkez sinir sistemine yakın olacağından dolayı, tedavisi o kadar karmaşık ve tedavi şansı düşüktür.

Paranasal sinus kanserlerin nasıl tedavi edilir? Paranasal sinüs kanserleri kemik yapılardan kanynaklanan kanserler olmaları nedeniyle tedavilerinde primer olarak radyoterapinin yeri yoktur. Mutlaka ilk tedavi seçeneği olarak cerrahi ile tedavi edilmeleridir. Radyoterepi ileri evredeki paranasal sinüs kanserlerinin tedavisinde cerrahiden sonra yardımcı (adjuvant) olarak uygulanır. Yapılacak olan cerrahi girişimde tümor mutlaka sağlam cerrahi sınırlar ile çıkarılmalıdır. Cerrahi rezeksiyondan sonra ortaya çıkacak olan defect eğer yüzde deformasyona neden olmuyorsa rekonstrükte etmeye gerek olmayabilir. Eğer defekt yüzde deformasyona neden oluyorsa bir protez yardımı ile yada cerrahi yöntemler ile (ör: mikrovasküler free flap) rekonstrükte edilmelidirler. Paranasal sinüs kanserlerinin cerrahi tedavisinde açık cerrahi teknikler kullanılabilirken (ör: midfasyal degloving, Feber Fergusson gibi), endoskopik yöntemler ile dışardan hiç bir insizyon (kesi) olmadan da tedavi edilebilirler. Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, başarı için tümörün sağlam cerrahi sınırlar ile çıkarılması zorunludur.

İleri evre paranasal sinüs kanserlerinin tedavisinde özellik ön kafa kaidesini tutan ve meninksi (beyin zarını) tutan tümörlerin cerrahi eksizyonlarında endoskopik yaklaşımlar hastaya çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Eskiden beyin cerrahisi ile birlikte yapılan ve açık beyin operasyonunu gerektiren bu ileri cerrahi artık endoskoplar yardımı ile burun içinden yapılabilmektedir.