Güller Kırmızı Menekşeler Mavi

Doğada mavi gül yok, kırmızı menekşe de. Ama bilim adamları biyoteknolojiden yararlanarak, çiçeklerin doğal renk engelini aşacaklarına ve her renkte çiçek yetiştirebileceklerine inanıyor. Gül yetiştiricileri milattan önceki dönemlerden bu yana her boyutta, her şekilde ve her renkte gül yetiştirdi, ancak mavi gül yetiştirmeyi başaramadılar. Çiçek piyasalarında ‘Blue Boy’ veya ‘Blue Bell’ adı verilen güller bulunsa da, bunların tonu mor veya lavantaya çaldığı için gerçek mavi gül, çiçek yetiştiricilerin hala en büyük ideali.‘Bunun nedeni yalnızca genetik bilimiyle ilgili’ diye konuşan Indiana’daki Purdue Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Randy Woodson, güllerin mavi pigment için gerekli olan genetik koda sahip olmadığını söylüyor. Karanfil ve krizantem gibi çiçeklerin de mavi renklisinin bulunmadığına ve diğer çiçeklerin de sınırlı renk paletleri olduğuna dikkat çekiyor. Sözgelimi kırmızı iris veya beyaz kadife çiçeği de yoktur. Ancak son zamanlarda biyologlar, biyoteknolojiden yararlanarak bu tür sınırlamaları ortadan kaldırmaya çabalıfunduszeue.infoadan güle nakilBitki genetikçileri, bugünlerde çeşitli çiçeklerin boyutunu, şeklini, rengini, kokusunu, çiçek açma özelliklerini ve yaşam süresini belirleyen düzinelerce DNA iplikçiliği üzerinde çalışıyor. Ancak bu konuda çok yol aldıklarını söylemek zor. Bugüne dek çabaları dört konu üzerinde yoğunlaştı: Raf ömrünü uzatmak, Yeni kokular geliştirmek, Eski kokuları yeniden yaratmak,Renk engelini aşmak. yılında Florigene adı verilen bir Avustralya şirketi mavi gül konusuna yeniden el atmaya karar verdi. Bunların orijinal planı basitti: Petunyalardan mavi geni alarak güllere nakletmek. Güller başarılı olursa aynı işlemi karanfiller için de yapacaklardı. Ancak işlem o kadar kolay değildi. Yapılan deneyler, genin sitokrom P adı verilen bir enzim sınıfı yarattığını ortaya koydu. Bu enzim sınıfının da yüzlerce şekli vardı. Bunların içinden doğrusunu bulmak için, araştırma sorumlusu Edwina Cornish ve ekibi P üreten gen parçalarını çok hassas işlemlerden sonra tek tek çıkarttılar. Ve en fazla ümit vaat edenleri bu geni içermeyen petunyalara naklettiler. Bu süreç tam 5 yıl sürdü. 5.yılın sonunda Cornish inatla beyazlığını koruyan petunyaların birinde mavi renkli bir polen keşfunduszeue.info transgenik çiçekŞirket hızla bu genin patentini aldı. Bu gen sayesinde tarlalar dolusu mavi gül yetiştirebileceklerini umut ediyorlardı. Ancak kısa bir süre sonra bu umutları söndü, çünkü çiçeklerdeki renklerin birden fazla pigmentin biraraya gelmesiyle oluştuğunu keşfettiler. Bir çiçeğin pigmenti ‘vaciole’ adı verilen sulu hücrelesel bir odacıkta barınır. Ve bu vaciole’nin ortamı çiçekten çiçeğe değişir. Vaciole’nin şekli, içerdiği asit miktarı, metal iyonlarının ve diğer pigmentlerin varlığı, hepsinden öte bu değişik faktörlerin düzenlemesi taç yapraklarında gördüğümüz tonu belirler.‘Delfinidin’ denilen bir molekülden oluşan mavi pigment çok kaprislidir. Boyasını ancak alkalin durumunda salar. Oysa gülün taç yaprakları asidiktir. Dolayısıyla Florigene mavi geni güllere nakletmeyi başardığı halde, güllerin rengi beyazlığını korudu. Şirket karanfillerden daha iyi sonuç aldı, çünkü karanfil yapraklarının taç yapraklarındaki pH oranı daha yüksekti. yılında Florigene dünyanın ilk transgenik çiçeğini piyasaya sundu. Bu ‘Moon dust’ adını verdikleri leylak renkli bir karanfildi. Bunu diğer ‘Moon’ serileri izledi. Hepsi leylak renginin farklı tonlarındaydı. Çiçekler inanılmayacak kadar güzeldi. Ancak hiçbiri mavi renkte değfunduszeue.infomeyen keşifMavi gül projesi, dünyanın farklı bir köşesinde yeniden masaya yatırıldı. yılında Tennessee’deki Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Avustralya’nın Queensland Üniversitesi, insanlarda ilaçların ne gibi etkileşim yarattığını incelerken, genetik olarak spesifik bir karaciğer enzimi üretmesi için geliştirilen bir bakteri grubunun aniden maviye dönüştüğünü fark ettiler. Vanderbilt grubundan funduszeue.info Guengerich keşiflerini şöyle anlatıyor: ‘Enzim, bakteride bulunan bir amino asidi çivit rengine dönüştürdü. İndigo olarak isimlendirilen çivit mavisi bilinen en eski boyadır.’Guengerich ve meslektaşları enzim için geliştirdikleri geni güllere nakletmeyi planlıyor. Daha sonra mavileşme sürecini aktif duruma geçirmek için gülleri kimyevi bir maddeye tabi tutacaklar. Şimdiye kadar ancak hardal bitkisinin sapında mavi benekler oluşturmayı başardılar. ‘Doğal olarak bu keşif, bilim dünyasında en ufak bir heyecan uyandırmadı’ diye konuşan Guengerich, ‘Bizce sorun, genin yanlış noktaya yerleştirilmesinden kaynaklanıyor’ diyor. Şimdi geni, taç yapraklarına yerleştirmeye çalışıyorlar. Guengerich, bu işlemin sonucunda yalnızca mavi değil, yeşil, mor, kırmız ve kahverengi renkler elde edeceğine inanıyor.Gül renginin amacı Çiçeklerin gardıroplarını değiştirme konusunda bu kadar tutucu olmalarının nedenini anlamak zor değil. Taç yapraklarındaki renkler eğlence olsun diye değil, hayatta kalmaları için belirlenir. Burada amaç, polenlerini taşımaları ve yaymaları için kuş ve böcekleri kendilerine çekebilmeleridir. Cornish, renk ve kokunun çok hassas biyokimyasal işlevler yüklendiğine dikkat çekiyor.Çiçeklere yönelik biyo-mühendislik, gelecekte laboratuvarlarda değil, pazarlarda belirlenecek. Çiçeklerin genetik yapılarına müdahale etmek tarım ürünlerine yapılan müdahaleden daha az tepki çekiyor, çünkü çiçeklerin genetik yapısının değiştirilmesinin daha az risk taşıdığına inanılıyor. Sözgelimi karanfiller eşeysiz ürerler ve bu yüzden fazla polen üretmezler. Discover, Nisan ’de yayımlanan yazıda özetle şöyle deniyor: Bu arada Kaliforniya Üniversitesi’nden bitki genetikçisi Maarten Chrispeels, transgenik çiçeklerin maliyetinin çok yüksek olacağını belirtiyor: ‘Mavi bir güle kim 4 dolar ödemek ister? Bir tanesine belki, ama 12 tanesine kimse bir servet ödemek istemez’.Florigene ise mavi gül konusunda kararlı ve azimli. pH sorununu çözümlediği takdirde mavi güllerin gelecekte çiçekçi dükkanlarının vitrinlerini süsleyeceğine inanıyor.

button