Bağırsak Tembelliği Tedavi Yöntemleri

Değerli okuyucular, kabızlığın toplumumuzda giderek daha fazla kişiyi rahatsız eden bir şikayet olarak karşımıza çıktığını görüyoruz. İnsanların %80’i hayatları boyunca bir dönem mutlaka kabızlıktan şikayetçi olmaktadır. Kuşkusuz bunda yiyip içtiklerimizin değişmesi ve daha hareketsiz bir hayat sürmemizin büyük etkileri vardır. Kabızlık bir hastalık değil, kişiden kişiye farklı şekillerde yorumlanabilen  bir şikayettir. Normal fizyolojide kişi günlük olarak  düzenli şekilde  barsaklarını boşaltmalıdır. Birkaç gün büyük abdest (defekasyon) yapamayan veya defekasyon yaparken aşırı derecede ıkınma ihtiyacı hisseden birinde kabızlıktan bahsedilir ve bunun mutlaka altta yatan bir sebebi vardır. Ülkemizde kabızlığın %15 civarında bir sıklıkta olduğu bilinmektedir.

Kabızlık nedir?

-          Haftada üçten daha az dışkılama

-          Her dört dışkılamanın birinde aşırı zorlanma, fazla gayret gösterme

-          Her dört dışkılamanın birinde küçük küçük veya sert dışkıların bulunması

-          Her dört dışkılamanın birinde el yardımı ile büyük abdest  çıkışının sağlanması.

Yıllardan beri düzenli tuvalete giden birinin son zamanlarda tuvalet alışkanlığında bir değişiklik meydana gelmiş olabilir. Bu durum ciddi barsak hastalıklar için uyarıcı olmalıdır.

Kabızlığın sebepleri nelerdir? 

Değerli okuyucular, kabızlık için birçok sebep ileri sürülmüştür. Bunların bazılarını sıralayacak olursak:

-          Gıdalar ile yetersiz lif alımı. Kepek, tahıl ekmeği, meyve ve sebzeden zengin bir diyet gibi liften zengin besinler günde yaklaşık gram lif sağlamaktadır ve bu barsak fonksiyonu için yeterlidir. Liften fakir beslenmeler zaman içinde barsakların düzenli çalışmasını bozmaktadır.

-          Yetersiz su içilmesi. Son yıllarda su dışında farklı sıvı (özellikle gazlı içecekler). alma alışkanlıklarının geliştiğini görüyoruz.  Ancak tabii içeceğimiz sudur ve sıvı ihtiyacımızın önemli kısmını su içerek karşılamalıyız.

-          Hareketsiz yaşam tarzı. İnsanlar teknolojik gelişmelere paralel olarak daha az hareket etmektedirler. Yürüyerek gidebileceğimiz bazı mesafelere arabamızla gittiğimizi veya    kat merdiven çıkmamak için asansör beklediğimizi hatırlatmak isterim.

-          Seyahatlerin sıklaşması nedeniyle  kişi alıştığı tuvalet ortamından uzak kalmakta ve tuvalet alışkanlığı bozulmaktadır. Bu da zaman içinde kabızlığa yol açmaktadır.

-          Tuvalet ihtiyacının ötelenmesi. Bazıları tuvalet ihtiyacı olsa bile iş nedeniyle veya başka bir sebeple bu ihtiyacını ertelerler, bu da zamanla barsak hareketlerinin bozulmasına ve kabızlığa yol açar.

-          Barsaktan geçişi  engelleyen tümörler

-          Barsaklar arasında meydana gelen yapışılıklar. Daha önce karın ameliyatı geçirenlerde hayatlarının her hangi bir döneminde barsak yapışıklıkları gelişebilir, bunlar da kabızlığa yol açabilir.

-          Barsağın kendi etrafında dönmesine bağlı tıkanıklıklar.

-          Yatağa bağımlı felçli hastalar, omurilik hasarı olan hastalar

-          Bazı ilaçlar da kabızlığa yol açabilir. Bazı ağrı kesiciler, psikiyatride kullanılan bazı ilaçlar, bazı tansiyon ilaçları, diüretikler (idrar söktürücüler) , demir ve kalsiyum ihtiva eden ilaçlar, antiasitler kabızlığa sebep olabilir.

Her kabız olan kişi veya her kabız olunduğunda doktora gitmek gerekiyor mu?

Tabii ki her kabız olunduğunda doktora gitmeye gerek yoktur. Yenilen bir gıda veya farklı bir durum kabızlığa yol açmış olabilir. Ancak kabızlıkla birlikte karın ağrısı, bulantı ve kusma olması, makattan kan gelmesi gibi şikayetler de varsa bu durumda doktora gitmekte gecikilmemelidir.

Sevgili okuyucular, pek çok hasta kabızlık şikayeti nedeniyle doktora gitmek istemez, kendisine pek çok işlem yapılacağından çekinir. Öncelikle şunu ifade etmek istiyorum, hangi sebeple olursa olsun doktora gitmekten, şikayetlerinizi belirtmekten çekinmeyiniz. Başlangıç halinde ve çok erken dönemde yakalanıp tedavi edilebilecek pek çok hastanın malesef bu tip çekinmeler yüzünden çok ileri dönemlerde, tedavi şansının yitirildiği dönemlerde geldiğini görüyoruz. Bu nedenle vücudunuzdaki her türlü sıkıntıyı dikkate alın ve sebep gözetmeksizin problemlerinizi doktorunuza iletin.

Kabızlığın sebebini bulabilmek için doktorunuz sizi öncelikle dinleyecek ve eksiksiz bir muayene yapacaktır. Makat bölgesinin parmak ile muayenesi en önemli bilgileri verecek muayenedir. Bu yöntem basit olup bulunabilecek hastalıkların önemli bir kısmını bize söyleyebilir. Ancak hastalar bu muayenenin yapılmasından memnun olmazlar. Bunu bilen bazı doktorlar da bu muayeneyi yapmaktan çekinirler. Bu muayenenin yapılmaması önemli bir eksiklik  ve ciddi bir  hatadır. Muayene bittikten sonra olabilecek ihtimali hastalıklar düşünülür ve ona göre bazı tetkikler istenir.

-          Endoskopik muayeneler: Ucunda ışık ve optik sistemi olan özel aletlerle anüsten girilerek barsakların incelenmesi işlemidir. Kalın barsakların bir kısmı veya tamamı bu yöntemle incelenebilir. Görülebilecek herhangi anormal bir dokudan parça alınarak patolojik değerlendirme de yapılabilir.

-          Barsak filmleri: İlaçlı barsak filmleri daha önceki yıllarda çok daha sık yapılıyordu, fakat endoskopinin yaygınlaşması bu tetkiklerin sıklığını azalttı. Yine de gerektiğinde baş vuruyoruz.

-          Ultrasonografi ve Bilgisayarlı tomografi: Bu radyolojik yöntemler ile karın içinde bir kitle, abse, sıvı birikimi, organlarda büyüme veya genişleme olup olmadığını anlıyoruz.

-          Ayakta çekilen direkt grafiler: Bu filmler özellikle barsaklarda bir tıkanma olup olmadığını anlamak için faydalı olmaktadır.

Bu tetkikler sonucunda kabızlığın bir tıkanıklığa mı, yavaş geçişe mi, yoksa bir boşalma zorluğuna mı bağlı olduğu anlaşılma yaçalışılır.  Ancak bazen hiç bir anatomik veya fonksiyonel sebep bulunamaz. Bu  zor bir durumdur çünkü sebebini bilmediğimiz bir duruma karşı mücadele etmeye çalışmaktayız.

Kabızlığın tedavisi nasıldır?

Yapılan incelemeler sonucunda kabızlığın sebebi barsağı tıkayan bir hastalık ise bunun tedavisi ameliyattır ve bu yazımızın konusu dışındadır. Fonksiyonel bir kabızlık varsa bu durumda bazı ilaçlar, diyet düzenlemeleri ve davranış değişiklikleri yapılarak düzeltilmeye çalışılır. 

-          Kepek, tahıl, sebze ve meyveden zengin diyet ve bol sıvı tüketimim önerisi ile hastaların önemli bir kısmında rahatlama sağlanmaktadır. Bakliyat (fasülye, nohut, bezelye, mercimek vs), sebze (karnabahar, lahana, turp, taze fasülye vb) tüketimi ve  meyve (elma, armut, erik, kayısı, incir, üzüm, ananas vb) tüketimi arttırılmalıdır. Bu şekilde kolon polibi ve kanser gelişim riski de azalmış olur. Diğer taraftan makat bölgesinde sık görülen hemorid, çatlak, apse gibi hastalıklardan da nispeten korunmuş olunur.

-          Lavman, fitil ve müshiller mümkün olduğunca kullanılmamalıdır.

-          Düzenli egzersiz yapılması ve daha hareketli bir yaşam tarzının seçilmesi şüphesiz barsakların daha düzenli çalışmasına katkıda bulunacaktır.

Sağlıklı günler dileklerimle…

funduszeue.infoğan Sözüer

Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı

Kış aylarına girerken fiziksel aktivitenin azalması, beslenme düzeninin değişmesi ve su içme ihtiyacının azalması gibi durumlar kabızlık probleminin sık görülmesine yol açıyor. 
Bunun yanı sıra depresyon varlığı, hipotiroidi, çoğu demir takviyesinin kullanımı ve antihipertansif ilaçlar, antidepresanlar gibi bazı ilaçlar ve stres de kabızlığa sebep olabiliyor.
Normal dışkılama haftada 3- 12 defa ve günlük dışkı miktarı 35 ile g arasında değişmektedir. Kabızlık; genel olarak haftada 2 veya daha az dışkılama ile beraber dışkılamada zorlanma olarak tanımlanmaktadır. 
Kabızlık problemi kişilerde sıklıkla baş ağrısı, sinirlilik, hazımsızlık, karında gerginlik ve şişkinlik gibi şikayetleri de beraberinde getirmektedir.
Bu problem dönem dönem kişilerde görülse de zamanla kronikleşebilmekte ve çeşitli hastalıklara sebep olabilmektedir. 

Biz de sizlere yavaşlayan bağırsakları çalıştırmak için 6 önemli tüyo vereceğiz:

1)Lifli Beslenin!

• Lifli besinler;bağırsakların çalışmasını hızlandıran en önemli etkendir. Bu lifler, bağırsaklara su emilimini arttırarak dışkı hacmini arttırır ve dışkı kıvamının daha yumuşak olmasını sağlar. Kurubaklagiller, taze sebze ve meyveler lif içeriği en yüksek besinlerdir.

• Haftada en az 2 kez nohut, kuru fasulye, barbunya gibi kurubaklagilleri tüketmeye özen gösterin.

• Günlük 5 porsiyon taze sebze ve meyve tüketin. Mümkün olduğunca meyveleri kabuklu tüketmeye çalışın.

2)Meyve tercihinizi kayısı, incir, üzüm, erik, kavun, karpuz gibi laksatif etkili meyvelerden yana kullanın.

• Bu besinler laksatif (bağırsak yumuşatıcı) etki göstererek dışkı hacminizi arttırır ve dışkınızın daha yumuşak hale gelmesini sağlar. 

3)Sabahları aç karnına bir bardak ılık su ile birlikte; 1 yemek kaşığı kuru kayısı veya kuru erik marmelatı tüketin.

• Kuru eriğin içinde bulunan “difenil izatenin” adlı madde bağırsak hareketlerini arttırır. 

4)Bol su için.

• Günlük su içmenize bardak daha eklemeye çalışın. Hedefiniz günlük litreyi tamamlamak olsun. Ufak adımlarla başlıyor da olsanız, arttıra arttıra hedefinize ulaşın ve bunu artık alışkanlık haline getirin!

5)Hareket Edin. 

• Düzenli fiziksel aktivite bağırsaklarınızın düzenli çalışmasında en önemli unsurlardan biridir. Kabızlık problemi çekmeye başladıysanız günlük 30 dakikalık, orta tempolu yürüyüşler yaparak fiziksel aktivitenizi arttırabilirsiniz. Günlük adım sayınızı kontrol edin, günlük hareket miktarınızı en az adım olacak şekilde düzenleyin. 

6)Probiyotiklerin gücüne inanın! 

• Probiyotiklerin, bağırsak hareketliliğin arttırılması, bağırsakları düzenli çalıştırması, bağırsaktaki yararlı bakteri sayısını arttırması gibi özelliklerinden yararlanın. Her gün bir bardak kefir veya 4 yemek kaşığı probiyotikli yoğurt gibi besinleri beslenmenize ekleyebilirsiniz. Bu besinler dışında doktorunuza danışarak eczanelerden toz veya saşe formunda probiyotik satın alabilirsiniz. 

Bağırsak tembelliği, bağırsakların yeterli düzeyde çalışmaması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bağırsakların gereken düzeyde çalışması, toksinlerin atılması ve besinlerin sindirilmesi için gereklidir. Bağırsak tembelliği, günlük yaşamda rahatsızlık verir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Bağırsak tembelliğinin belirtileri; arasında kabızlık, gaz problemleri, karın ağrısı, kilo değişiklikleri ve düzenli olarak mide bulantısı bulunur. Bu belirtiler, bağırsakların doğal işleyişinin bozulmasına neden olur ve sağlıklı bir yaşama engel olabilir.

Bağırsak tembelliğinin nedeni, stres, yanlış beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, aşırı alkol tüketimi veya ilaç kullanımı olabilir. Bu nedenlerin her birinin bağırsakları farklı şekilde etkilediği ve tembelliğe neden olduğu bilinmektedir.

Bağırsak Tembelliğinde Beslenme;

Bağırsak tembelliği olanlar için sağlıklı bir beslenme, tedavinin önemli bir parçasıdır. Aşağıdaki beslenme önerileri bağırsak tembelliği olanlar için yardımcı olabilir:

1. Lif İçeren Yiyecekler: Kabızlık problemi olanlar için, lifli gıdalar tüketmek önemlidir. Lif, bağırsakların doğal hareketini teşvik eder ve kabızlık problemini önler. Lif içeren yiyecekler arasında meyve, sebze, tam tahıllı ekmek ve kepekli tahıllar bulunur.
2. Su Tüketimi: Bağırsakların işleyişini teşvik etmek için yeterli miktarda su tüketmek önemlidir. Günde en az 8 bardak su içmeli ve suya dayalı yiyecekler de tüketmelisiniz.
3. Sıvı Tüketimi: Sıvı tüketimi, bağırsakların düzenli çalışması için önemlidir. Günde en az 8 bardak sıvı tüketilmesi önerilir.
4. Düzenli Aktivite: Düzenli egzersiz, bağırsak hareketlerini teşvik eder ve kabızlık problemini önler.
5. Stres Azaltma: Stres, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir. Stres azaltma teknikleri kullanmak, bağırsakların düzenli çalışmasını teşvik etmektedir.

Bu beslenme önerileri, bağırsak tembelliği olanlar için yardımcı olabilir, ancak her kişinin durumu farklıdır ve bir uzmana danışarak en uygun tedavi yolunu belirlemeleri önerilir.

Bağırsak Tembelliği Neden Kaynaklanır?

Bağırsak tembelliği, bağırsakların düzenli çalışmaması sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bağırsak tembelliğinin birçok farklı sebebi olabilir, ancak en yaygın olanlar şunlardır:

• Diyet: Lifsiz yiyecekler tüketmek, su ve sıvı tüketiminin yetersiz olması, kabızlığa yol açabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, bağırsakların çalışmasını yavaşlatabilir ve kabızlığa neden olabilir.
• Fiziksel Aktivite Eksikliği: Düzenli egzersiz yapmamak, bağırsakların düzenli çalışmasını teşvik etmeyebilir.
• Stres: Stres, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir.
• Alkol ve Sigara Kullanımı: Alkol ve sigara, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir.
• Bağırsak Hastalıkları: Bağırsak hastalıkları, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında hormon değişiklikleri, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir.

Bağırsak tembelliğinin nedeni, kişinin sağlık durumuna ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. Bağırsak tembelliği olanlar, bir uzmana danışarak nedenin belirlenmesine ve en uygun tedavinin belirlenmesine yardımcı olabilir.

Bağırsak Tembelliğinde Tedavi Yöntemleri;

Bağırsak tembelliği olanlar için tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Diyet: Lifli yiyecekler tüketmek, su ve sıvı tüketimini artırmak, düzenli egzersiz yapmak ve stresi azaltmak kabızlık problemini önleyebilir.
2. İlaçlar: Müshiller, prokinetikler ve antispazmodikler gibi ilaçlar, bağırsakların düzenli çalışmasını teşvik edebilir. Bu ilaçları kullanmadan önce bir uzmana danışmak önemlidir.
3. Bağırsak Hareketlerini Teşvik Eden Egzersizler: Düzenli olarak yapılan egzersiz, bağırsak hareketlerini teşvik eder ve kabızlık problemini önler.
4. Probiyotikler: Bağırsak sağlığı için faydalı bakterileri içeren probiyotikler, bağırsak hareketlerini teşvik edebilir.
5. Stres Azaltma: Stres, bağırsakların çalışmasını bozar ve kabızlık problemine neden olabilir. Stres azaltma teknikleri kullanmak, bağırsakların düzenli çalışmasını teşvik edebilir. Bu tedavi yöntemleri bağırsak tembelliği olanlar için yardımcı olabilir, ancak her kişinin durumu farklıdır ve bir uzmana danışarak en uygun tedavi yolunu belirlemeleri önerilir.