Kalça ağrısı çocuk ve yetişkin olmak üzere tüm bireyleri etkiler. Kalça güçlü ve stabil bir eklem yapısına sahiptir. Kalça eklemi; uyluk kemiği (femur) ve leğen kemiğinden (pelvis) oluşur. Uyluk kemiğinin üst kısmı top şeklindedir ve leğen kemiğindeki içi boş yuvanın içine oturur. Bu eklem vücudun en güçlü eklemidir. Kalça eklemi, kapsül denilen çepeçevre bir bağ tarafından bir arada tutulur. Kaslar ve tendonlar hareketleri meydana getirir. Ayrıca bacak ve üst vücut hareketini destekleyerek eklemi hareket ettirmeye yardımcı olurlar.
“Kalça kemiği neden ağrır?” sorusunu hayatımızın en azından bir döneminde sormuşuzdur. Kalça ağrısı genellikle aşırı egzersiz sonrası zorlama gibi nedenlerle oluşur ve birkaç günde geçer. Sağ kalça ağrısı veya sol kalça ağrısı fark etmeksizin kalça ağrısına neden olan sorun kalça kemiği ile ilgiliyse ağrıyı kalça ve kasıklarınızda hissedersiniz. Ağrı kalçanızın dışındaki üst uyluk ve kalça eti gibi diğer bölgelerdeyse, kalça ağrısının nedeni genellikle kalça eklemi çevresindeki kaslar, bağlar ve tendonlarla ilgili olabilir. Bazen de diğer bölgelerdeki ağrı kalça ağrısı olarak kendini hissettirir. Buna ‘yansıyan ağrı’ denir. Kalça ağrısı, kalçadan bacağa vuran ağrı şeklindeyse hareket kısıtlılığı yaratabilir. Merdiven inip çıkarken, oturup kalkarken, spor yaparken bu ağrı daya yoğun olarak hissedilebilir ve daha çok acı verebilir. Kalçada ağrı sebepleri şöyle sıralanabilir:
Kalça ağrısına neden olabilen ama daha az yaygın olan nedenler ise kalça sıkışma sendromu, osteonekroz ve avasküler nekrozdur.
Kalça ve bacak ağrısının nedenine odaklanırken yaş ve aktivite düzeyine dikkat edilmesi gerekir. 20 yaşında zayıf veya kilolu bir koşucu ile 80 yaşında hareketsiz bir hayat süren yaşlı biri farklı nedenlerle kalça ağrısından şikayet eder. Kadınlarda kalçada ağrı sıklıkla görülür. Kadınlar sıklıkla şu nedenlerle kalça ağrısı görülür:
Artrit: Yaşa bağlı aşınma ile artrit kronik hale gelebilir. Artrit ağrısı da kronik kalça ağrısını beraberinde getirebilir. Artrit ağrısı genellikle eklemdeki sertlik veya şişlik sonucu uyluğun önünde veya kasıkta hissedilir.
Kalça Kırıkları: Osteoporoza (kemik erimesi) bağlı kalça kırıkları özellikle ileri yaştaki kadınlarda en yaygın sağlık sorunlarındandır. Kalça kemiği kırığı ağrısı bacak düzeltildiğinde, kaldırıldığında veya ayağa kalkıldığında hissedilir.
Tendinit ve Bursit: Kalça çevresindeki birçok tendon, kasları eklemlere bağlar. Haliyle aşırı kullanılması ve yorucu aktivitelerle bu tendonlar kolaylıkla iltihaplanabilir. Özellikle koşucuların kalça eklemindeki tendinit kendisini yaygın olarak iliotibial bant sendromu ile gösterir. Kadınlar bursit sebebiyle de kalça ağrısı çeker. Kalça yüzeyine yakın kısımlarda bursa adlı içi sıvı dolu keseciklerin oluşur. Bu keseler tahriş olabilir ya da aşırı kullanım sonucu iltihaplanabilir.
Fıtık: Sporcu fıtığı olarak da bilinen kasık fıtıkları ve femur fıtıkları, kadınların ön kalçada ağrı hissetmesine neden olabilir. Hamile kadınlarda karın duvarında da bir baskı hissedildiği için kasık fıtığı daha kolay fark edilebilir.
Jinekolojik Sorunlar: Kadınlarda jinekolojik sorunlarının kalça ağrısı yaratabileceği unutulmamalıdır. Endometriozis (çikolata kisti) pelvik hassasiyete neden olup kalça ağrısı hissettirir. Omurga ve sırt ağrısı kalçada ağrı gelişmesine neden olabilir. Sinir sıkışması olarak da bilinen siyatik ise vücudun bir tarafını ekiler. Sağ kalça ağrısı ve sol kalça ağrısı olarak kendisini gösterebilir. Belden kalçaya vuran ağrı olduğunda bunun siyatikten kaynaklanabileceğini bilin.
Sol kalçadan bacağa vuran ağrı yine siyatik ağrısının yarattığı bir ağrı olabilir. Yine sağ kalçadan bacağa vuran ağrı da aynı şekilde siyatik şüphesini doğurur.
Kalça ağrısı aslında kendisi bir semptomdur. Kalça ağrısı yan yatıldığında veya otururken bacak bacak üstüne attığınızda bile devam eder. Hatta daha da kötüleşebilir. Bazen bir hareketle düzelebilir. Ancak uzun vadeli ağrısının bir sorundan kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Kalça ağrısı şöyle kendisini gösterir:
Ağrıya osteoartrit neden olursa belirtiler arasında sertlik, eklemi ittiğinizde hassasiyet, kas güçsüzlüğü olabilir. Bir kemik kırığında ise şişme, şekil bozukluğu, morarma ve fonksiyon kaybı görülür. Enfeksiyon kaynaklı ağrıda ise bölgede kızarma, şişlik ve yangı olabilir.
Kalça ağrınız iki haftadan daha uzun sürdüyse mutlaka doktora gitmelisiniz. Kalça ağrısında doktora gitmenizi gerektirecek neden şunlardır:
Doktorunuz muayene sırasında ağrınızı ve hangi hareketleri yaptığınızda daha kötü hissedip hangilerini yaparken daha iyi hissettiğinizi sorabilir. Belirtilerin nasıl başladığı, günlük aktivitelerinizi nasıl etkilediği ve geceleri ağrınız olup olmadığı da doktorunuzun soracağı sorular arasındadır.
Merdiven inip çıkarken kalçanızı büktüğünüzde veya çorap ve ayakkabı giyerken ağrı hissetmeniz kalça sorununuz olduğuna işaret eder. Kalçanızı ne kadar iyi hareket ettirebildiğinizi öğrenmek için incelerler ve tedavi buna göre planlanır.
Kalça eklemindeki sorunların teşhis edilmesi için görüntüleme tetkikleri ve kan tetkikleri istenebilir. Kemiklerin durumunu ortaya koyan röntgen (X-ray) en çok istenilen tetkiklerdendir. Leğen kemiği ağrısı teşhis edilecekken röntgenden yararlanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT) ile de kalça eklemindeki deformasyonlar görülebilir. BT taramaları sayesinde kalçanın 3 boyutlu görüntüsü çıkarılır. MR (manyetik rezonans) görüntüleme ise kalçadaki kaslar ve tendonlar gibi yumuşak dokudaki sorunların teşhisinde yardımcıdır. MR ile Radyo dalgaları kullanılarak bir fotoğraf çekilmiş olur. MR, kırık veya çıkık sonucu oluşan avasküler nekroz teşhisinde faydalı sonuçlar elde edilmesini sağlayabilir.
Kalça ağrısı ağrı kesici ilaçlar ve kremlerle dindirilebilir. Ağrı streoid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, dinlenme ve hafif egzersizlerle geçmiyorsa daha farklı ilaç tedavileri ve fizik tedavi uygulanabilir. Bifosfonatlar kemik erimesi olması durumunda kullanılabilir. Fizik tedavi doktorunun oluşturacağı tedavi planı ile bir fizyoterapist, kalça ağrısının dindirilmesini sağlayabilir. Ağrı azalırken kasların güçlendirilmesi, germe egzersizleri, masaj ve diğer terapötik teknikler kullanılarak kalçada iyileşme görülür. Hemen hemen herkesin sonuç alabileceği fizyoterapide şunlar uygulanır:
Kalça ağrısının nedeni işinize yönelikse veya belirli bir aktiviteye bağlı gelişiyorsa ergoterapist ile görüşebilirsiniz. Ergoterapistler ise evde iş yaparken, arabaya kullanırken, vb. durumlarda kalçanıza nasıl daha az yük bindireceğiniz konusunda bilgi verirler.
Kalçaya bıçak saplanması gibi ağrı bazen steroid enjeksiyonlarla giderilebilir. Bu ağrı bursit ve iltihaplanma gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa kullanılır. Bu enjeksiyonların uygulanabileceği yeri belirlemek için ultrasondan yararlanılır.
Kalça ağrısının nedenine göre bazı durumlarda ameliyat gerekebilir. Kalça kırıklarında kemiğin stabilize edilmesi için ameliyata başvurulur. İleri yaştaki kişilerde bu ameliyatlar yaşa bağlı deformasyonlar sebebiyle sıklıkla uygulanır. Kalça protezi gibi ameliyatlar yapılabilir. Artrit gibi hastalıklar sonucu diğer tedavilerden fayda sağlanamadığında kalça protezi ameliyatı önerilebilir.
“Belden kalçaya vuran ağrı nasıl geçer?” diye düşünüyorsanız evde dinlenme, buz veya ısı uygulamaları, masaj ve ölçülü egzersizleri deneyebilirsiniz. Kalça ağrısından kurtulmak için şu adımlara dikkat edin:
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Leğen Kemiği Ağrısı
Leğen Kemiği Ağrısı, hareket halinde ya da sabit durumdayken bel çevresinde hissedilen ağrı durumudur. Kaslardaki zayıflık, leğen kemiği ağrısına sebep olan en yaygın faktördür. Kas zayıflığı ile birlikte gövde hareketleri desteklenememekte ve leğen kemiğine gelen baskı artmaktadır. Bunun dışında düşme ve trafik kazasına bağlı olarak oluşan travmalar da leğen kemiği ağrısına sebep olabilmektedir.
Bel ve kalça bölgesinde görülen ağrılar genellikle leğen kemiği ile ilişkilendirilmektedir. Ancak; eklem iltihabı, burkulma, kasık fıtığı ve tendon iltihapları da leğen kemiği ağrısı ile aynı belirtileri taşımaktadır.
Leğen Kemiği Kırığı
Leğen kemiği kırığı; oldukça şiddetli bir ağrı, kırık çevresinde şişme ve morarma gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Kemik çevresinde hissedilen ağrının şiddeti kalça hareket ettirildiğinde artarak devam etmektedir. Leğen kemiği içerisinden geçen doku ve organlar düşünüldüğünde bu kırığın mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Leğen Kemiği Kırığı Tedavisi
Leğen kırığı tedavilerinde, kırık durumuna bağlı olarak cerrahi müdahale ve diğer yöntemler ile tedavi yapılabilmektedir. Bu kapsamda; kırılma esnasında leğen kemiği yerinden hareket etmemişse ameliyatsız tedavi tercih edilmektedir. Bu durum kemiğin hareket miktarı az olduğunda da geçerli olmaktadır. Bu kapsamda; hastaya bacak üzerine ağırlık vermemesi önerilmekte, iltihap ihtimaline karşı antibiyotik, pıhtılaşma ihtimaline karşı da kan sulandırıcı verilmektedir.
Leğen kemiğinde oluşan kırık fazla hareket ettiğinde ya da parçalı olduğunda ise ameliyat ile tedavi yöntemine başvurulmaktadır. Ameliyat ile metal pim veya vidalar kas içine monte edilmektedir.
PELVİS NEDİR?
Pelvis, kalça kemikleri arasında yer alan ve karın organlarını koruyan oval şekilli vücut bölgesidir. Halk arasında leğen kemiği olarak da bilinir.
İdrar torbası (mesane), kalın bağırsağın son kısmı (rektum), rahim (uterus), rahim ağzı (serviks), tüpler (fallop tüpleri), yumurtalıklar (overler), hazne (vajina) ve kadın genital organlarının dış kısmı (vulva, perine) pelvis bölgesinde yer alır.
PELVİS KEMİĞİ AĞRISI NEDEN OLUR?
Özellikle kadınlar için üreme fonksiyonlarının bulunduğu organlar açısından pelvis kemiği oldukça önemlidir. Bu bölgede meydana gelen ağrılar genelde pelvik ağrısı olarak bilinir. Başta hafif bir şekilde başlayıp zaman içerisinde oldukça yoğun hale gelebilmektedir.
Özellikle karın bölgesinde yaşanan kas kasılmaları ve kramp ile beraber etkisini gösteren bir ağrıdır.
Eğer 6 aydan uzun sürüyor ise kronik hale gelmiştir ve mutlaka uzman bir doktor kontrolünde destek almak gerekir.
PELVİS KEMİĞİ NEREDEDİR?
Leğen kemiği yani pelvis, omurganın tabanında yer alan halka şeklindeki sağlam kemiklerdir.
Pelvis içerisinde pek çok sinir ve kan damarı yer alır. Ayrıca bağırsakların bir kısmı, üreme organları ve mesane de pelvis içerisinde geçer. Bu sebeple de kırık meydana geldiğinde diğer dokulara, damarlara ya da organlara da zarar gelmesi muhtemeldir.
Leğen kemiği kırıkları ise sıklıkla trafik kazası gibi ciddi bir çarpışma sonucunda meydana gelmektedir.