ANADOLUDA TARİH ÖNCESİ VE TARİHİ ÇAĞLAR
ANADOLUDA TARİH ÖNCESİ VE TARİHİ ÇAĞLAR, DÖNEMLER, UYGARLIKLAR
1-PALEOLİTİK (ESKİ YADA YONTMA TAŞ ÇAĞI) M.Ö.
AVCILIK VE TOPLAYICILIK ÇAĞI, BU ÇAĞDA ATEŞ KEŞFEDİLMİŞTİR KARAİN, BELDİBİ, BELBAŞI BU ÇAĞIN SONLARINDA KULLANILMIŞTIR TEK YADA İKİ TARAFLI EL BALTALARI VE YAPRAK BİÇİMLİ BIÇAKLAR KULLANILMIŞTIR.
2-MEZOLİTİK ( ORTA TAŞ ÇAĞI ) M.Ö.
PALEOLİTİK VE NEOLİTİK ARASI BİR GEÇİŞ DÖNEMİDİR TAŞTAN ALETLER DAHA ÇEŞİTLİDİR, KÖPEK İLK EVCİL HAYVAN OLARAK GÖRÜLÜR MAĞARALARA İLK RESİMLER YAPILMIŞTIR ÖNEMLİ MERKEZLER SAMSUN TEKEKÖY, KARAİN, BELDİBİDİR.
3-NEOLİTİK (CİLALI TAŞ ÇAĞI )M.Ö.
İLK ÜRETİME GEÇİŞ BAŞLAR İLK YERLEŞİK HAYAT BAŞLAMIŞTIR, KAP KACAK YAPIMI BAŞLAMIŞTIR, ŞİŞMAN OLARAK YAPILAN KADIN HEYKELCİKLERİ, DOĞURUCU VE BEREKETİN SİMGESİ OLAN TANRIÇA HEYKELCİKLERİ GÖRÜLÜR. ÇATALHÖYÜK, HACILAR, YÜMÜKTEPE, GÖZLÜKULE, SAKÇAGÖZÜ ÖNEMLİ MERKEZLERDİR ÖKÜZ, KEÇİ, KOYUN GİBİ HAYVANLAR EHLİLEŞTİRİLMİŞTİR.
4-KALKOLİTİK (TAŞ VE MADEN ÇAĞI)
ERKEN KALKOLİTİK M.Ö.
ORTA KALKOLİTİK M.Ö.
GEÇ KALKOLİTİK M.Ö.
İLK BAKIR ALETLERİN ORTAYA ÇIKTIĞI DÖNEM. TAŞ ALETLERDE DEVAM ETMEKTEDİR. HACILAR, BEYCESULTAN, BÜYÜK GÖLLÜCEK, PAZARLI, YAZIRHÖYÜK, KURUÇAY, NORŞUNTEPE, FİKİRTEPE, DEĞİRMENTEPE ÖNEMLİ MERKEZLERDİR.
5-TUNÇ ÇAĞI M.Ö.
1-ERKEN TUNÇ ÇAĞI: M.Ö.
2-ORTA TUNÇ ÇAĞI: M.Ö.
3-GEÇ TUNÇ ÇAĞI: M.Ö.
BAKIRLA KALAYIN KARIŞIMINDAN OLUŞAN VE DÖNEME ADINI VEREN TUNÇ BU DÖNEMDE ALET VE KAP YAPIMINDA KULLANILMIŞTIR. MEZOPOTAMYA VE MISIRDA TUNÇTAN ESERLER YAPILMAYA BAŞLANDIĞINDA YAZI KEŞFEDİLMİŞ OLDUĞUNDAN BU ÜLKELERDE TUNÇ ÇAĞIZ YERİNE YAZILI BELGELERDEN ELDE EDİLEN KRONOLOJİ KULLANILIR TUNÇ ÇAĞI ANADOLUDA M.Ö. DE BAŞLAR.
ERKEN TUNÇ ÇAĞINDA TUNÇ ALETLER ÇOK YAYGIN DEĞİLDİR
ORTA TUNÇ ÇAĞINDA ÇÖMLEKÇİ ÇARKI İCAT OLMUŞTUR
TUNÇ ÇAĞININ ANADOLUDAKİ ÖNEMLİ MERKEZLERİ KÜLTEPE, HOROZTEPE, POLATLI, ETİYOKUŞU, AHLATLIBEL, TİLKİTEPE, ALACAHÖYÜK, BOĞAZKÖY, ALİŞAR, DÜNDARTEPE, MAHMATLAR VE ESKİYAPARDIR
ANADOLUDA KÜÇÜK ŞEHİR BEYLİKLERİ KURULMUŞ VE ETRAFLARI SURLARLA ÇEVRİLMİŞTİR ÇANAK ÇÖMLEK ELDE YAPILMIŞ, TEK RENKLİ VE PEK AZI funduszeue.info OLANLAR KIRMIZI VE AÇIK ZEMİN ÜZERİNE KOYU RENKLERLE SÜSLÜDÜR. ANA TİP GAGA AĞIZLI TESTİLER, ÜÇ AYAKLI GAGA VEYA YUVARLAK AĞIZLI TESTİLER, EMZİKLİ ÇAYDANLIKLAR, SİYAH PERDAHLI ÜZERİ YİV VEYA KABARTMALARLA GEOMETRİK SÜSLÜ GENİŞ KARINLI ÇÖMLEKLER, TEK KULPLU KASE VE FİNCANLAR, ÇİFT KULPLU VAZOLAR İNSAN YÜZLÜ TESTİLERDİR.
MİMARİDE SIKIŞIK YAPILAR GÖZÜKÜR TAŞ TEMEL KERPİÇ DUVAR VARDIR. ODALARDA OCAK, FIRIN VE SEDİR VARDIR.
6-MİNOS UYGARLIĞI
a- ERKEN MİNOS M.Ö.
ERKEN MİNOS I M.Ö.
ERKEN MİNOS II M.Ö.
ERKEN MİNOS III M.Ö.
b-ORTA MİNOS M.Ö.
ORTA MİNOS I M.Ö.
ORTA MİNOS II M.Ö.
ORTA MİNOS III M.Ö.
c-GEÇ MİNOS M.Ö.
GEÇ MİNOS Ia M.Ö.
GEÇ MİNOS Ib M.Ö.
GEÇ MİNOS II M.Ö.
GEÇ MİNOS III M.Ö.
GİRİTTE TUNÇ ÇAĞINDA GELİŞMİŞTİR.
7-HATTİ UYGARLIĞI M.Ö.
HATTİLER ANADOLUNUN YERLİ HALKIDIR. HATTİ ÜLKESİ. HATTİ ÜLKESİ ANADOLUNUN BİLİNEN EN ESKİ ADIDIR KANİŞ, HATTUŞ, ZALPA, ALACAHÖYÜK, HOROZTEPE, MAHMATLAR GİBİ ÖNEMLİ MERKEZLER VARDIR. BU DÖNEM ESERLERİNDE ÖZELLİKLE BEZEME YÖNÜNDEN BELİRLİ VE ÖZGÜN BİR STİL BİRLİĞİ EGEMENDİR. BU STİL BİRLİĞİ GÜNEŞ KURSLARI VE HAYVAN HEYKELCİKLERİNDE GÖRÜLÜR.
7a BEYLİKLER DÖNEMİ M.Ö.
ANADOLUNUN İLK TARİH SAHNESİNE GİRMESİNE YOL AÇAN DÖNEM. ÇOK RENKLİ KERAMİKLER BU DÖNEMİN ÜRÜNÜDÜR.
8-ASUR TİCARET KOLONİLERİ ÇAĞI M.Ö.
ÇAĞIN SANATINI DAHA ÇOK SİLİNDİR VE DAMGA MÜHÜRLER, İNSAN VE HAYVAN HEYKELCİKLERİ, HAYVAN BİÇİMİNDE ÇİKİ KAPLARI TEMSİL ETMEKTEDİR. ÇANAK ÇÖMLEK BÜYÜK BİR GELİŞME GÖSTERMEKTEDİR. TEK RENKLİ KAPLAR PERDAHLI VE AYNA GİBİ PARLAK ASTARLIDIR. PERDAHLAMA İLE MADENİ BİR GÖRÜNÜŞ KAZANMIŞLARDIR. BOYALI ÇANAK ÇÖMLEĞİN KREM ZEMİNİ KIRMIZI,KAHVERENGİ VESİYAH GEOMETRİK MOTİFLERLE BEZENMİŞTİR. DALGALI ŞERİTLER, SU KUŞU MOTİFLERİ ÖNEMLİDİR. ÇEŞİTLİ TANRI TASVİRLERİ GÖRÜLÜR. BU ÇAĞIN KARUM ADI VERİLEN ÖNEMLİ MERKEZLERİ KÜLTEPE, ACEMHÖYÜK, ALİŞAR, BOĞAZKÖYDÜR.
9-HİTİT UYGARLIĞI M.Ö.
HİTİTLER M.Ö. 2. BİN BAŞLARINDA ORTA ASYADAN KAFKASLAR ÜZERİNDEN ANADOLUYA GELMİŞfunduszeue.infoŞKENTLERİ BOĞAZKÖYDÜR. BÜYÜK BOY KABARTMALAR, HEYKELLER VE ORTHOSTATLAR İLK KEZ GÖRÜLÜR.. AYNI ÜSLUBA GÖRE YAPILMIŞ ALTIN, FİLDİŞİ, TUNÇ VE TAŞTAN YAPILMIŞ TANRI HEYKELCİKLERİ VE KABARTMALARI ÖNEMLİ YER TUTAR. HİTİTLER DAMGA MÜHÜRÜ GELİŞTİRMİŞLERDİR. KAP ŞEKİLLERİ BOYA İLE SÜSLÜ VAZOLAR AZALMIŞ TEKNİK GERİLEMİŞTİR. FAKAT ÇEŞİTLİ DİNİ MOTİFLERLE BEZELİ VE DİNİ BİR OLAYI YATAY FİRİZLER HALİNDE GÖSTEREN KABARTMALI İRİ VAZOLAR (İNANDIK VAZOSU) BU DÖNEMDE GÖRÜLÜR. TABLETLERDE BU DÖNEMDE BOLDUR.
EGE GÖÇLERİ
YUNANİSTAN, ADALAR VE ANADOLU M.Ö. 2. BİNİN İKİNCİ YARISINDA ÇOK ÖNEMLİ TARİHSEL VE TOPLUMSAL OLAYLARA SAHNE OLMUŞTUR. TROİA SAVAŞI M.Ö. , HİTİT KRALLIĞININ YIKILMASI M.Ö. , DORLARIN YUNANİSTANI İSTİLASI M.Ö. , FRYGLERİN ANADOLUYA GELMELERİ BU DÖNEMDE OLMUŞTUR. TOPLUMLARIN BÖLGEDEKİ BU HAREKET VE YER DEĞİŞTİRMELERİNE EGE GÖÇLERİ ADI VERİLİR.
GEÇ HİTİT ŞEHİR DEVLETLERİ M.Ö.
EGE GÖÇLERİ İLE YIKILAN HİTİTLERİN YERİNİ GEÇ HİTİT ŞEHİR DEVLETLERİ ALMIŞTIR. BUNLARIN BAZILARI KARGAMIŞ, ZİNCİRLİ, KARATEPE, MALATYA, SAKÇAGÖZÜ VE MARAŞTAR. BU DÖNEMDE HİTİTLERE ÖZGÜ OLAN HİTİT RESİM YAZISI TEK BAŞINA KULLANILMIŞTIR. ŞEHİR MERKEZLERİNDE ŞEHİR SURLARININ KAPILARI, SARAYLAR, RESMİ BİNALARDAN BAZILARI DİK DURAN KABARTMALI TAŞLAR (ORTHASTAT) VE HİYEROGLİFLİ YAZITLARLA SÜSLENMİŞTİR.
ESKİ M.Ö.
ORTA M.Ö.
SON M.Ö.
OLARAK ÜÇ SAFHA GÖSTEREN BU DÖNEMİN ÖZELLİKLE ORTA VE SON SAFHASINA AİT OLAN SANAT ESERLERİNDE KOMŞULARI VE DÜŞMANLARI OLAN ASUR ETKİSİ GÖRÜLÜR.
MİKEN UYGARLIĞI M.Ö.
YUNANİSTANIN M.Ö. 2. BİNİN SAKİNLERİ OLAN AKHALARIN OLUŞTURDUĞU UYGARLIKTIR.
SUB MİKEN DÖNEMİ YA DA KARANLIK ÇAĞLAR M.Ö.
MİKEN UYGARLIĞI DORLARIN YUNANİSTANA GELMELERİ İLE ÖNEMİNİ KAYBETMEYE BAŞLAMIŞ VE BÖLGE KARANLIK BİR DÖNEME GİRMİŞTİR. BU DÖNEMDE MİKEN VAZO SANATI SANAT VE TEKNİK ÖZELLİKLERİNDEN ÇOK ŞEY KAYBETMİŞ OLARAK BİR SÜRE DAHA DEVAM ETMİŞTİR.
İON UYGARLIĞI M.Ö.
GEOMETRİK DÖNEM M.Ö.
BU DÖNEMİN SANATI BAŞLANGIÇTA DIŞ ETKİLERE KAPALIDIR. BU SANATI SİMGELEYEN GEOMETRİKLİK ÖZELLİKLE VAZO RESİMLERİNDE HAKİM OLAN GEOMETRİK ŞEKİL VE ÖZELLİKTEN İLERİ GELMEKTEDİR. BU SANAT DORLARA MALEDİLİR VE GREK SANATININ BAŞLANGICI KABUL EDİLİR.
15a1-PROTO GEOMETRİK USLUP M.Ö.
GEOMETRİK SANATIN BAŞLANGIÇ DÖNEMİ. BU DÖNEME AİT VAZOLAR AKHA GELENEĞİNE BAĞLI SUB MİKEN VAZOLARDAN SONRA BELİRMEYE BAŞLAMIŞTIR. VAZOLARIN AÇIK RENKTEKİ DIŞ YÜZEYİ SİYAH PARLAK BİR BOYA İLE YATAY ŞERİTLER VEYA FİRİZLERE AYRILMAKTA İÇLERİ SAYILARI FAZLA OLMAYAN DÜZ HATLAR İÇ İÇE GEÇEN DAİRELER YADA DALGALI HATLARLA DOLDURULMAKTADIR BU USLUBUN EN TİPİK ÖZELLİĞİ BEZEME İLE VAZO BİÇİMİ ARASINDA TAM BİR UYGUNLUK OLMASIDIR. ŞEMATİK BİR ŞEKLE SOKULMUŞ AT TASVİRLERİNE ÇOK SEYREK RASTLANMAKTADIR.
15a2-GEOMETRİK USLUP
İLK GEOMETRİK M.Ö.
OLGUN GEOMETRİK M.Ö.
SON GEOMETRİK M.Ö.
GEOMETRİK VAZOLARIN YÜZEYLERİ YİNE YATAY FİRİZLERE AYRILMAKTA BUNLAR DİKEY ÇİZGİLERLE KARE , DİKDÖRTGEN ALANLARA BÖLÜNMEKTE İÇLERİ ZİGZAG HATLAR , GAMALI HAÇ , MEANDIR MOTİFİ , DÜZ VE DALGALI HATLAR , HAYVAN VE İNSAN MOTİFLERİ İLE DOLDURULMUŞTUR. GEOMETRİK DÖNEMDE BACAKLAR VE BAŞ DAİMA PROFİLDEN, GÖĞÜS ÖNDEN RESMEDİLİR.
15b-ORİANTALİZAN DÖNEM M.Ö.
DOĞU ETKİSİNİN BAŞLADIĞI DÖNEM. GEOMETRİK DÖNEMDEN ARKAİK DÖNEME BİR GEÇİŞ funduszeue.info , SİFENKS , PALMET , LOTUS MOTİFLERİ KULLANILMIŞTIR. BU MOTİFLER YALNIZ SİYAH SİLÜET ŞEKLİNDE DEĞİL İÇ AYRINTILARI İLE BİRLİKTE RESMEDİLMİŞTİR. BU DÖNEMDE DÜZ VE KÖŞELİ HATLARIN YERİNİ YUVARLAK VE EĞRİ HATLAR ALMIŞTIR.
15c-ARKAİK DÖNEM
İLK ARKAİK M.Ö. &#;/
OLGUN ARKAİK M.Ö. //
SON ARKAİK M.Ö. /
BU DÖNEMİN EN BELİRGİN ÜRÜNLERİ KORE VE KUROS HEYKELLERİDİR.
15d-KLASİK DÖNEM
İLK KLASİK (SERT USLUP) M.Ö.
OLGUN KLASİK M.Ö
ZENGİN KLASİK M.Ö.
GEÇ KLASİK (II. KLASİK) M.Ö.
URARTU UYGARLIĞI M.Ö.
DOĞU ANADOLUDA VAN GÖLÜ ÇEVRESİNDE VE GÜNEY KAFKASYADA GELİŞEN MEDENİYET. BAŞLICA MERKEZLERİ VAN, TOPRAKKALE, ADİLCEVAZ, ÇAVUŞTEPE, PATNOS, ALTINTEPEDİR. URARTULAR MİMARLIKTA VE MADEN İŞÇİLİĞİNDE USTAYDILAR. KENDİNE ÖZGÜ BİR TAPINAK VE SARAY TİPLERİ VARDI. YAPILARIN DUVARLARINI BİRBİRLERİNE ZIT CANLI RENKLERDE ÇEŞİTLİ GEOMETRİK VE BİTKİSEL MOTİFLERLE HAYVAN BOĞUŞMA SAHNELERİ İLE SÜSLÜfunduszeue.info EVE BENZETİLEN ODA MEZARLARI HEM YAPI TEKNİĞİ HEM ÖLÜ GÖMME GELENEKLERİ VE ÖLÜ HEDİYELERİ Öfunduszeue.info SANATININ ETKİSİNDE KALMIŞfunduszeue.infoĞU ANADOLUDA BİRÇOK YERDE SU KANALLARI VE SUNİ GÖLLER İNŞA ETMİŞLERDİR.
FRYG UYGARLIĞI M.Ö.
ERKEN EVRE M.Ö.
GEÇİŞ EVRESİ M.Ö.
OLGUN EVRE M.Ö.
SUB GEOMETRİK EVRE M.Ö.
GEÇ FRYG EVRESİ M.Ö.
ANADOLUYA MAKEDONYA VE TRAKYADAN BOĞAZLAR YOLUYLA GELMİŞfunduszeue.infoN HİTİT ŞEHİRLERİNİN ÜZERLERİNE KENDİ ŞEHİRLERİNİ KURMUŞfunduszeue.infoŞKENTLERİ GORDİON (YASSI HÖYÜK) funduszeue.infoĞER ÖNEMLİ MERKEZ MİDASTIR. TÜMÜLÜSLER ÖNEMLİDİR.ÇANAK ÇÖMLEK ÇEŞİTLİ BOYALARLA SÜSLENMİŞTİR. MOTİFLERİN ÇOĞU funduszeue.info İŞÇİLİĞİNDEDE USTAYDILAR. KALIBA DÖKÜLEREK YAPILMIŞ MADEN ESERLER, KEMER TOKALARI, KAZANLARIN AĞIZ KENARLARINDA GÖRÜLEN İNSAN VE BOĞA BAŞI HEYKELLERİ ÖNEMLİDİR. TAHTA EŞYA ÜZERİNDE OYMA VE KAKMA TEKNİĞİ UYGULANMIŞTIR.
LYDİA UYGARLIĞI M.Ö.
BÖLGEYE GELİŞ TARİHLERİ BİLİNMİYOR. MERKEZLERİ SARDESTİR. EN BÜYÜK BULUŞLARI SİKKEDİR.
LYKİA UYGARLIĞI M.Ö.
ANADOLUNUN GÜNEYBATI KÖŞESİNDE KAYALARA OYULMUŞ MEZARLARLAÖZGÜNLEŞMİŞLERDİR. MEZARLARI TAŞTAN YAPILMIŞTIR. CEPHELERİ TIPKI AHŞAP BİR EVİN YÜZÜ GİBİ İŞLENMİŞTİR. DAMLARI DÜZ DAM Şfunduszeue.infoRINDA DAMLAR SİVRİ KEMERLİ BİR TONOZ GİBİ YAPILMIŞTIR. KULE ŞEKLİNDE MEZARLARADA RASTLANIR. TAŞ HEYKEL VE KABARTMALARI AÇIK VE PARLAK RENKLERLE BOYARLARDI.
ANADOLUDA PERS EGEMENLİĞİ M.Ö.
HELLENİSTİK ÇAĞ M.Ö.
ROMA ÇAĞI M.Ö. 30 &#; M.S.
BİZANS (DOĞU ROMA) ÇAĞI M.S.
SELÇUKLU UYGARLIĞI M.S.
OSMANLI UYGARLIĞI M.S.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ M.S.