Pso 1 Dürbün Özellikleri

pso 1 dürbün özellikleri

Keskin nişancı eğitimcisi eğitici el kitabı

EGM Katalog No Proje Danışmanı Proje Koordinatörü Hazırlayanlar

Prof. Dr. Semiha AYDIN Ali SEVİNÇ C. Cemil YURTSEVEN Ali BALCI Ayhan BECERİKLİCAN Grafik Tasarım : TN İLETİŞİM Baskı : 1. Baskı,

EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Özel Harekat Dairesi Başkanlığı

: : : :

KESKİN NİŞANCI (SNIPER) EGİTİMCİSİ

EĞİTİCİ EL KİTABI

İÇİNDEKİLER

İ İçindekiler HEDEFLER 9 HEDEF ve DAVRANIŞLAR 9 ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ 11 PERFORMANS KRİTERLERİ 11 KURS PLANI 12 BELİRTE TABLOSU 13 KESKİN NİŞANCI (SNIPER) EGİTİMCİSİ DERS PROGRAMI 14 1. BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER Keskin Nişancı Polislerin Seçimi ve Eğitimi 19 Başlangıç Eğitiminin Gereksinimleri 21 Sürekli Eğitimin Gereksinimleri: 22 Eğitim Genel Emniyet Tedbirleri 22 Eğitimci Personelin Uygulamalı Derslerdeki Hareket Tarzları 22 Eğitimcilerin Uyması Gereken Genel Kurallar 23 Atış Alanında Atış Öncesi Alınacak Emniyet Tedbirleri 24 Atış Alanı Düzeni 24 Atış Alanında Alınacak Emniyet Tedbirleri 25 Atış Komutları 25 Keskin Nişancılığın (Sniper) Genel Konsepti 26 2. BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR 35 Fişek bilgisi: 35 Balistik Kavramlar: 41 3. BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ 47 Mermi Yolunu Etkileyen Faktörler 47 Rüzgar Yönleri ve Etkisi 52 Mirajdan Yararlanarak Rüzgar Hızının Yaklaşık Hesabı 54 Sıcaklığın Etkisi 56 Basınç, Rakım ve Nem Oranın Etkisi 58

İÇİNDEKİLER

4. BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI 63 Örtü ve Gizlenme 63 Mesafe Tespiti 69 (Leica Vector) Lazerli Mesafe Ölçme Cihazı 71 Gözetleme ve Rapor Verme 76 Temel Atış ve Nişancılık Kavramları 79 5. BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI 87 Steyr (SSG) Keskin Nişancı Tüfeği 87 Kanas Keskin Nişancı Tüfeği M16 A2 Piyade Tüfeği Galil 6. BÖLÜM ENVANTERDEKİ SİLAH DÜRBÜNLERİ, NOKTALAYICILAR, GECE GÖRÜŞ GÖZLÜĞÜ Termal Silah Dürbünü (MODEL TSD) Hedef noktalayıcı - “tüfek üstü pointer” Hedef noktalayıcı - “tüfek altı poınter” Monoculer Gece Görüş Gözlüğü 7. BÖLÜM NİŞANCI TÜFEĞİ ATIŞ EĞİTİMLERİ Steyr Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri: Kanas Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri Colt Dürbünlü M16 A2 Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri: Short Scope Dürbünlü M16 A2 Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri: Termal Kameralı M16 A2 Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri: Alt ve Üst Poınter Cihazlı M16 A2 Keskin Nişancı Tüfeği ile Atış Eğitimleri: 8. BÖLÜM SİLAH VE OPTİK CİHAZLARIN BAKIMI EK - 1: DEĞERLENDİRME SORULARI BELİRTKE TABLOSU EK - 2: DEĞERLENDİRME SORULARI

UNUŞ

Sunuş Günümüz medeniyet anlayışı, bireysel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınarak demokrasinin tüm unsurlarıyla geliştirilmesini, küresel düzeyde toplumların barış içerisinde yaşamasını ve genel olarak adaletli bir sistemin işletilmesini hedeflemektedir. Böyle bir medeniyet, tüm toplumların katkısı ve kendilerinden bir şeyler bulması ile gelişebilecektir. Türkiye, coğrafi olarak üç kıtanın buluşma noktasında, tarihî ve kültürel zenginlikleri ile toplumlar arasında bir köprü görevi görmektedir. Yüzyıllardır farklı din ve kültürler Anadolu coğrafyasında barış ve hoşgörü içerisinde yaşamaktadır. Türkiye, sahip olduğu bu potansiyeli ile dünya medeniyetinin gelişimine katkı sağlamak, barış ve istikrarın küresel düzeyde kalıcı hale gelmesi için çaba harcamaktadır. Bu amaç çerçevesinde, üyesi olduğu BM, NATO, AGİT ve İslam Konferansı ile üyelik sürecinde olduğu AB gibi Uluslararası Örgütler bünyesinde aktif sorumluluk üstlenmektedir. Birleşmiş Milletler barışı koruma misyonlarında, Balkanlardan Afrika’ya, Amerika’dan Uzak Doğu’ya pek çok ülkede dünya barışı için görev almaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli kurumlarından birisi olan Türk Polis Teşkilatı, ülkenin genel politika ve hedeflerine uygun olarak dünyada güvenlik alanında yaşanan her türlü gelişmenin takipçisidir. Türk Polis Teşkilatı, güvenlik bilimi ve teknolojilerinde yaşanan gelişmeleri büyük bir dikkat ve titizlikle takip ederken, ’li yıllarla birlikte üretmeye ve deneyimlerini geleceğe yön verecek birikimlere dönüştürmeye başlamıştır. Türk Polisi, 70 milyonu aşan nüfusa sahip bir ülkenin bin çalışanı ile ulusal bir polis teşkilatıdır. Coğrafi olarak geçiş bölgesi olması dolayısıyla uyuşturucu başta olmak üzere her türlü kaçakçılıkla mücadele deneyimi vardır. İnsan ticareti ve kaçakçılığını önlemedeki başarısı özellikle uluslararası güvenlik kuruluşları tarafından takdir edilmektedir. Türk polisinin son yıllarda önemli gelişme gösterdiği Terörizmle mücadele alanındaki uygulamaları örnek alınmaktadır. Polis havacılığı, kriminal incelemeler, bilgi işlem ve bilişim teknolojileri, haberleşme sistemleri, istihbarat ve suç analiz programları, toplumsal olaylara müdahale ile sosyal kaynaşma ve suç önleme odaklı toplum destekli polislik anlayışı örnek alınabilecek belli başlı alanlardır.

SUNUŞ

Türk polisi, son yıllarda Avrupa, Balkanlar, Orta Asya, Ortadoğu ve Afrika’daki birçok ülke polisi ile eğitim işbirlikleri gerçekleştirmiş, son iki yılda 35 farklı ülke polisinden yaklaşık polis, Türk polisi tarafından organize edilen hizmet içi eğitim programlarına katılmıştır. Bu eğitimler, bilgi ve deneyim paylaşımlarının yapıldığı, güvenlik sorunlarına demokratik polislik anlayışı çerçevesinde çözümlerin tartışıldığı, mesleki dostlukların kurulduğu ortamlar oluşturmuştur. Türk polisi, bilginin saklanarak değil paylaşılarak değer kazanacağı düşüncesinden hareketle birikimlerini dünya polisine açma noktasında son derece açık ve paylaşımcı olurken diğer ülke polislerinden öğrenebileceklerinin de farkındadır. Ülkeler arasında yapılan eğitim işbirliklerinin ve planlanan hizmet içi eğitim aktivitelerinin beklenen sonuçları vermesi için eğitim biliminin temel ilke ve prensipleri doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir. Eğitimden en üst düzeyde verimin elde edilebilmesi için temel gereklerden biri de eğitim materyallerinin hazırlanmasıdır. Türk polisi, yaklaşık iki yıl önce başlattığı proje çerçevesinde uluslararası eğitimlerde kullanılacak eğitim kitaplarının modern öğretim yöntem ve tekniklerine uygun olarak yeniden hazırlanması amacıyla bir çalışma başlatmıştır. Eğitim bilimleri alanında uzman öğretim üyeleri ve tasarımcıların desteğinde, alanında uzman polisin katılımıyla eğitici ve kursiyer kitapları ayrı olmak üzere toplam elli dört konu başlığında kitap yazım ve tasarım çalışması yapılmıştır. Katılımcı merkezli, örnek olay çözümlemeli ve uygulama ağırlıklı oluşturulan bu kitapların eğitimde verimi artırması hedeflenmektedir. Yoğun emek sarf eden meslektaşlarımızı çalışmalarından dolayı tebrik ederiz. Bu eğitim kitaplarının dünya polisinin paylaşımlarını en üst düzeye taşıması, dünya barışına ve daha güvenli bir geleceğe hizmet etmesi dileğiyle… EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

ER EFL

HED

EF D E H

Rİ E L İ TEJ

ŞLA I N A

AV D e v

ET R Ğ Ö

R E ST

ERAT M T S N E RME ÖĞR İ D EN L R E DEĞ

Rİ E L İ EJ

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

HEDEFLER 1. Silah emniyeti ve atış alanı prosedürlerini uygulama. 2. Emniyet kuralları ve eğitimcinin sorumluluklarını kavrama gücü. 3. Keskin nişancılıkta kullanılan silah, fişek ve balistik koruyucu teçhizatın özelliklerini kavrama gücü. 4. Keskin nişancılık kurallarına uyarak atış görevini gerçekleştirme. 5. Envantere kayıtlı tüm keskin nişancı silahlarını söküp takabilme. 6. Atış sırasında meydana gelebilecek silah tutukluluklarını giderebilme. 7.

Etkili menzildeki hedefleri tek atışta etkisiz hale getirme.

8. Keskin nişancılıkta kullanılan özel ekipmanları kullanabilme. 9. Takımla uyumlu çalışma. Atış görevinden sonra atış analizi yapabilme. HEDEF ve DAVRANIŞLAR 1. Silah emniyeti ve atış alanı prosedürlerini uygulama. Risk değerlendirmesi yapma. Eğitim sırasında uyulacak silah emniyeti kurallarını açıklama. Eğitim sırasında atış hattı emniyet kurallarını uyma. Eğitimcinin komutlarına uyma. Poligon bölümlerinin işlevlerini açıklama. Başlıca silah emniyet ihlallerini muhtemel sonuçlarıyla anlatma. Sürekli tekrarlanan ikincil emniyet ihlallerini açıklama. Koruyucu balistik malzemelerini giyme. 2. Emniyet kuralları ve eğitimcinin sorumluluklarını kavrama gücü. Emniyet kuralları ve eğitimcinin sorumluluklarını fark etme. Emniyetli ve güvenli atış yapma. 3. Keskin nişancılıkta kullanılan silah, fişek ve balistik koruyucu teçhizatın özelliklerini kavrama gücü. Balistik malzeme, fişek ve silahların özelliklerini açıklama. Balistik malzeme, fişek ve silahları sınıflandırma. Envantere kayıtlı tüm silahların özelliklerini açıklama. Balistik koruyucu teçhizatın türlerini tanıma ve koruma seviyelerini açıklama. Balistik koruyucu teçhizatın önemini açıklama.

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

4. Keskin nişancılık kurallarına uyarak atış görevini gerçekleştirme. Keskin nişancı atış görevlerini performans kriterlerine uygun olarak gerçekleştirme. Operasyonel atış tekniklerini gerçekleştirme. Atış görevinden sonra fiziksel ve psikolojik hatalara bağlı olarak atış analizi yapma. 5. Envantere kayıtlı tüm keskin nişancı silahlarını söküp takabilme. Silah bakımında uyulacak kuralları anlatma. Emniyet kurallarına uyarak silahları sökme. Silahın bakımını yapma. Silahın basit arızalarını giderme. Silahı toplama. 6. Atış sırasında meydana gelebilecek silah tutukluluklarını giderebilme. Silahı emniyetli bölgeye çevirme. Şarjörü çıkarma. Fişek yatağını kontrol etme ve temizleme. Şarjörü yerine takma. Silahı doldurup atış pozisyonuna geçme. 7. Etkili menzildeki hedefleri tek atışta etkisiz hale getirme. Atışa etki eden iç faktörleri fark etme. Atışa etki eden dış faktörleri fark etme. Uygun atış pozisyonuna geçme. Hedefe görünmeden pozisyon alma. Hedefi tek atışta vurma. 8. Keskin nişancılıkta kullanılan özel ekipmanları kullanabilme. Özel ekipmanların teknik özelliklerini açıklama. Özel ekipmanların kullanımında dikkat edilecek kurallara uyma. Özel ekipmanların bakımını yapma. 9. Takımla uyumlu çalışma. Gözetleme ve raporlamada ekiple uyumlu çalışma. Atışlarda ekiple uyumlu hareket etme. Atış görevinden sonra atış analizi yapabilme. Hedefi kontrol etme. Atış hatalarının kaynaklarını gösterme. Atış hatalarını giderme için önerilerde bulunma. 10

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ 1. Bir keskin nişancının kullanacağı silah ve malzemelerin tanıtımı ile mekanik nişancılık (sıfırlama, söküp takma, parçaları tanıma, arızaları giderme, menzil bilgileri ve silahın özellikleri gibi konuları kapsar) konuları dershane ortamında işlenir. 2. Atışa etki eden çevre faktörleri ve diğer faktörler (atıcıdan kaynaklanan hatalar) ile insan anatomisi incelenerek hedef bölgeleri (kafa, göğüs bölgesi gibi) teorik olarak anlatılarak kursiyerlerin not tutmaları sağlanır, ayrıca çeşitli video gösterimleriyle de konular pekiştirilir. 3. Teorik eğitim bitiminde kursiyere kullanacağı malzemelerden birer adet temin edilir ve kurs süresince aynı malzemeyi kullanması sağlanır. 4. Poligon ortamında, teorik olarak anlatılmış konular aşamalı olarak eğitmen tarafından tatbik edilir, daha sonra kursiyerlere tek tek tatbik ettirilir, gözlenen hatalar tatbikat sonrası gösterilerek anlatılır. 5. Her bir kursiyerin kurs boyunca gösterdiği performans (isabet oranları) gelişimini gözlemleyebilmek amacıyla bir çizelge halinde tutulur ve haftalık olarak değerlendirilerek eksiklerinin giderilmesi sağlanır. 6. Eğitim atışları esnasında zaman zaman gruplar halinde müsabakalar düzenlenerek takım çalışması teşvik edilir, başarılı olanlar ödüllendirilerek rekabet ortamı oluşturulur. 7. Her bir kursiyere dayanıklılığını artırmak için gerekli fiziki antrenmanlar önceden hazırlanacak eğitim planları çerçevesinde yaptırılır, ara ara kondüsyon testleri (denge testi (gözü kapalı olarak 25m düz çizgiden sapmadan yürüyebilmek) gibi) düzenlenerek gelişimleri izlenir 8. Kursiyerin atış anında hedefe motive olabilmesi için gerekli sabrı kazanmasına yönelik telkinler eğitmen tarafından verilir ve eğitim süresince kursiyerlerin psikolojileri gözlenerek haftalık olarak değerlendirilir 9. Çevresel değişiklikleri algılayabilme yeteneğini geliştirebilmesi için zaman zaman kursiyere sorular sorulacak (dünkü gözetleme eğitiminde A şahsının elinde siyah büyük bir paketi vardı, onu nereye bıraktı? gibi) Kursiyerin hedefi etkisiz hale getirecek isabetli atışı yapıncaya kadar geçireceği uzun sürede, kendisine verilmiş olan gıdayı idareli tüketmesi yönünde eğitim (hayati idame eğitimi) verilirken, belirlenecek miktarın kursiyerin anatomisine uygun olmasına özen gösterilir. PERFORMANS KRİTERLERİ 1. m ile m arasında belirlenen canlı-cansız her türlü hedefi, tüm çevre (arazi, meskun mahal v.b) ve hava şartlarında (rüzgar, yağış v.b) tek atışta etkisiz hale getirebilecek. 2. Takım çalışmasına uyumluluk gösterecek, kendisinin ve takım arkadaşlarının motivasyonunu bozmayacak bir yapıya sahip olacak 3. Her göreve uygun fişek (gömlekli, çelik uçlu, hovpoint v.b.) seçerek kullanabilecek. 11

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

4. Mevcut ortama uygun kamufle yapabilecek (deşifre olmayacak) ve alternatif plan oluşturabilecek bilgi donanımına sahip olacak. 5. Gerektiğinde insiyatif kullanacağı özgüvene sahip olacak 6. Kendisine verilen tüm araç gereçleri (lazermetre, anemometre v.b.) kullanabilecek 7. Bir keskin nişancının ne kadar uyuması, nasıl beslenmesi gerektiği gibi konuları bilecek ve profesyonel yaşamında uygulayacak 8. İzleme esnasında gözetleme alanı içerisinde meydana gelen her türlü değişikliği yorumlayıp komuta merkezine ayrıntılı bir şekilde rapor edebilecek

KURS PLANI

Risk Analizi

3 Saat

Balistik Değerlendirme ve Hesaplar

20 Saat

Optik Cihazların Kullanımı

20 Saat

Günışığı Şartlarında uygulamalı Eğitim

30 Saat

Düşük Görüş Şartlarında Uygulamalı Eğitim

12 Saat

Kamuflaj

5 Saat

Toplam

90 Saat

Emniyet Kuralları, Eğiticinin Sorumlulukları ve Diğer Prosedürler X X

Keskin Nişancının Fonksiyonları

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Envanterdeki Silah Dürbünleri, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Silah ve Optik Cihazların Bakımı

Fişekler ve Balistik Kavramlar X

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri X

X X

Atış görevinden sonra atış analizi yapabilme.

9. Takımla uyumlu çalışma.

8. Keskin nişancılıkta kullanılan özel ekipmanları kullanabilme.

7. Etkili menzildeki hedefleri tek atışta etkisiz hale getirme.

6. Atış sırasında meydana gelebilecek silah tutukluluklarını giderebilme.

5. Envantere kayıtlı tüm keskin nişancı silahlarını söküp takabilme.

4. Keskin nişancılık kurallarına uyarak atış görevini gerçekleştirme.

3. Keskin nişancılıkta kullanılan silah, fişek ve balistik koruyucu teçhizatın özelliklerini kavrama gücü.

2. Emniyet kuralları ve eğitimcinin sorumluluklarını kavrama gücü.

BÖLÜMLER 1. Silah emniyeti ve atış alanı prosedürlerini uygulama.

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

BELİRTE TABLOSU HEDEFLER

X X

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

KESKİN NİŞANCI (SNIPER) EGİTİMCİSİ DERS PROGRAMI I. HAFTA Ders saati / Gün

Pazartesi

Salı

Çarşamba

Perşembe

Cuma

–

Prosedürler

Balistik Kavramlar

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

–

Prosedürler

Fişekler

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

–

Genel Konsept

Fişekler

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

–

ÖĞLE ARASI

–

Genel Konsept

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

–

Balistik Kavramlar

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

–

Balistik Kavramlar

Mermi Yoluna Etki Eden Çevre Faktörleri

Keskin Nişancının Fonksiyonları

(Gece Eğitimi Atışları)

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

KESKİN NİŞANCI (SNIPER) EGİTİMCİSİ DERS PROGRAMI II. HAFTA Ders saati / Gün

Pazartesi

Salı

Çarşamba

Perşembe

Cuma

–

Keskin Nişancının Fonksiyonları

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

–

Keskin Nişancının Fonksiyonları

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

–

Keskin Nişancının Fonksiyonları

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

–

ÖĞLE ARASI

–

Keskin Nişancının Fonksiyonları

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

–

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

–

Envanterdeki Keskin Nişancı Silahları

Dürbünler, Noktalayıcılar, Gece Görüş Gözlüğü

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

(Gece Eğitimi Atışları)

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

KESKİN NİŞANCI (SNIPER) EGİTİMCİSİ DERS PROGRAMI III. HAFTA Ders saati / Gün

Pazartesi

Salı

Çarşamba

Perşembe

Cuma

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Silah ve Optik Cihazların Bakımı

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Silah ve Optik Cihazların Bakımı

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Silah ve Optik Cihazların Bakımı

–

ÖĞLE ARASI

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Anket Formlarının Doldurulması

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

İstirahat

–

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği Atış Eğitimleri

Colt Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Short Scope Dürbünlü M16 A2 Atış Eğitimleri

Sertifika Töreni

(Gece Eğitimi Atışları)

Tüfek Üstü Termal Kameralı M16 A2 Atış Eğitimi

Alt ve Üst Pointer Cihazlı M16 A2 Atış Eğitimi

HEDEFLER, HEDEF ve DAVRANIŞLAR, ÖĞRENME - ÖĞRETME STRATEJİLERİ, DEĞERLENDİRME STRATEJİLERİ

SÜRE 90 ders saati

ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Anlatma, tartışma, soru-cevap. Öğrenen merkezli öğretim teknikleri.

ARAÇ - GEREÇLER Keskin Nişancı Tüfeği, Mevcut tüfeğe monte edilebilecek, uyumlu bir dürbün, Dürbünde mesafe ölçme stelya çizgileri bulunmalıdır, Dürbünde nişan artıkılı bulunmalıdır, Dürbünde yükseklik ve yan ayar tamburası bulunmalıdır, Lazer metre, Rüzgâr ve ısıölçer, Kamuflaj örtüsü, Şişme yatak, Siluet hedef, Asgari metre uzunluğunda açık poligon, Uzun mesafe atışları yapmaya uygun, güvenli arazi, Eğitimcinin belirleyeceği miktarda çeşitli çap ve türde fişek, Özellikle uzun süreli beklemeli atışlarda kullanmak üzere kalorisi yüksek az yer kaplayan (peksimet, konserve v.b)

ETKİNLİKLER Grup çalışmaları, örnek olay çözümlemesi, senaryo uygulaması.

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Keskin Nişancı Polislerin Seçimi ve Eğitimi Başlangıç Eğitiminin Gereksinimleri: Sürekli Eğitimin Gereksinimleri: Eğitim Genel Emniyet Tedbirleri Eğitimci Personelin Uygulamalı Derslerdeki Hareket Tarzları Eğitimcilerin Uyması Gereken Genel Kurallar Atış Alanında Atış Öncesi Alınacak Emniyet Tedbirleri Atış Alanı Düzeni Atış Alanında Alınacak Emniyet Tedbirleri Atış Komutları Atış Emniyetini Tehlikeye Düşürecek Üç Atış Hatası Keskin Nişancılığın (Sniper) Genel Konsepti

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

1. BÖLÜM: EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER HAZIRLIK SORULARI Emniyet kuralları denince aklınıza ne geliyor?

ETKİNLİK - 1 Katılımcılarla beyin fırtınası uygulaması gerçekleştirilerek yaşanabilecek olaylarındaki emniyet hataları tahtaya yazılır.

Keskin Nişancı Polislerin Seçimi ve Eğitimi Keskin Nişancı Seçim Kriterleri: Zor ve tehlikeli bir görev için uygun kişilerin seçilmesi resmi bir işlem ile yapılmalıdır. Keskin nişancı adayları, operasyonel gereksinimler doğrultusunda belirlenen kriterlere göre seçilmelidir. Keskin nişancı adaylarının seçiminde göz önünde bulundurulması gereken kriterleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: Taktik Müdahale Ekibi üyesi olma: Keskin nişancı adayı Taktik Müdahale Ekibinin aktif bir üyesi olmalıdır. Bu ekibin dışından personel seçmek operasyon aşamasında sorun yaratabilir. Tecrübeli bir Saldırı Unsuru üyesi olmak: Taktik Müdahale Ekibinin aktif bir üyesi olmasının yanı sıra, keskin nişancı adayının bir saldırı ekibi üyesi olarak da tecrübeli olması gerekir. Bu, bir keskin nişancının operasyon sırasında saldırı ekibine en iyi desteği verebilmesi en garantili yoludur. Atış Testinde başarılı olmak: Keskin nişancı adayı bir atış testine tabi tutulmalıdır. Bu test, adayın eğitim sırasında geliştirilebilecek şekilde en azından bazı temel atıcılık yeteneklerine sahip olduğunu gösterir. Kondisyon Testinde başarılı olmak: Keskin nişancı adayı, seçilmeden önce bir kondisyon testine tabi tutulmalıdır. Bu testin zorluk derecesi Kriz Müdahale Ekibinin görevlerinin gereksinimlerine göre belirlenmelidir. Seçim Kurulunun onayını almak: Seçim işleminin bir parçası olarak aday, resmi bir seçim kurulundan geçmelidir. Bu kurul, Kriz Müdahale Ekibi emir komuta zinciri içerisinden oluşmalıdır. Atış Amiriyle Mülakatı başarı ile geçmek: Seçim işleminde son aşama, Kriz Müdahale Ekibinin Atış Amiriyle kişisel bir mülakat olmalıdır. Bu 19

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

mülakat ile Amir, adayın göreve ve pozisyonun gereksinimlerine uygun olup olmadığına karar verecektir. Son kararı verme sorumluluğu her zaman Taktik Müdahale Ekibi Amirine aittir. Tercih Edilen ve Edilmeyen Kişisel Özellikler: Her insanın psikolojik ve fiziksel olarak diğer insanlara göre üstün yada zayıf olarak nitelendirilebilecek tarafları vardır ve bu farklılıklar insan olmanın gereklerinden birisidir. Gerek sivil gerekse pek çok çalışma alanında bu farklılıklar büyük sorunlara ve aksaklıklara yol açmayabilir. İnsanlar zayıf yanlarını üstün yanlarıyla kapatıp toplumun kabul gören bir bireyi olmayı pekala başarabilirler. Bir bireyin sergileyeceği kişisel zayıflık, en fazla kendisini ve yakınındaki birkaç kişiyi genellikle duygusal yada maddi olarak olumsuz şekilde etkileyecektir. Ortaya çıkacak kayıplar da genellikle telafi edilebilir miktar ve türden kayıplar olacaktır. Fakat bazı sorumluluk pozisyonları vardır ki değil zayıflık en ufak bir inisiyatif geliştirememe dahi telafisi mümkün olmayan ağır sonuçlu kayıplara sebebiyet verecektir. Bu tür bir hassasiyete verilebilecek en iyi örneklerde birisinin de “Keskin Nişancı Sorumluluklarının Yerine Getirilmesi” başlığını taşıması kesinlikle bir abartı değildir. Keskin nişancının gözleri, beyni ve tetik parmağının birinci boğumu arasındaki üçgen çok önemli bir operasyonun sınırları içerisinde kalmış bütün tarafların kaderinin tayin edildiği bir alandır. Bu alanın doğru seçilmiş ve iyi eğitilmiş insanların sorumluluğuna terk edilmesi taviz verilemeyecek bir mecburiyettir. a. Keskin Nişancı Adayı Seçiminde Tercih Edilen Özellikler: Yüksek Motivasyon: Riskleri kabul edecek tarzda motivasyona sahip olmak. Güvenilirlik: Dakik ve sorumluluk sahibi olmak. Zekilikt: Kavrama, karar verme ve inisiyatif kullanma yeteneği taşımak. Yetenek: Temel atıcılık yeteneklerine sahip olmak. İletişim Kabiliyetit: Açık ve net iletişim kurabilme, mantıklı ve anlaşılır istihbarat sunabilme yeteneğine sahip olmak. Uyumlu Olmakt: Eğitim ve operasyonlarda, ekip arkadaşları ile uyum içerisinde uyum içerisinde olmak. Kuvvetli Hafızat: Olayları, üzerinden uzun zaman geçmiş dahi ola detayları ile hatırlayabilmek. Öz Güvent: Yeteneklerinden, eğitim seviyesinden ve deneyiminde kaynaklanan haklı bir rahatlığa sahip olmak. Fiziksel Formt: Ağır görev ve eğitim şartlarına uyum sağlayacak seviyede fiziksel forma sahip olmak. Kendine Yetebilmet: Kendisinin ve malzemelerinin bakımını yapabilecek, ortaya çıkabilecek olumsuzluklara pratik çözümler bulabilecek donanımda olmak. 20

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Sabır ve Disiplint: Her türlü fiziki koşul ve bekleme sürelerinde eğitimin ve görevin gerektirdiği disiplini sürdürme ve sabırlı olma kapasitesine sahip olmak. b. Keskin Nişancı Adayı Seçiminde Tercih Edilmeyen Özellikler: Bencillik: Her türlü çıkarın merkezinde kendini görmek isteğinde olmak. Statü peşinde koşmak: Ekibini zor duruma düşürmek pahasına kişisel statü yaratma çabasında olmak. Disiplinsiz Olmak: Sabırsızlık ve tahammülsüzlük gösteren ve idare edilmesi zor bir kişilik sergilemek. Aşırı Sigara Bağımlılığı: Görevi ihmal sınırlarına taşıyabilecek sigara bağımlılığı olmak. Alkol Alışkanlığı: Görevi riske sokabilecek seviyede alkol alışkanlığına sahip olmak Yetersiz Form seviyesi: Aşırı kilo ve kondisyon problemi yaşıyor olmak. Güven Problemi: Ölümcül hatalara yol açabilecek; kendine aşırı güven yada güvensizlik özellikleri taşımak. Aşırı Duygusallık: Duygularını kontrol edemeyecek ruhsal bir yapıya sahip olmak. Başlangıç Eğitiminin Gereksinimleri: Eğitimlerin amacı, keskin nişancıya güven kazandırmaktır. Silahlarını en iyi derecede kullanabilecek şekilde eğitim verilerek kazandırılan vasıflar sürekli hale getirilmelidir. İzlenen yöntemler, gerçek senaryolara olabildiğince yakın olmalı ve saldırı ekipleriyle koordine edilmiş operasyon eğitimlerini içermelidir. Birim içi koordinasyonun sağlanması amacı ile keskin nişancı saldırı ekibi eğitimlerine de katılmalıdır. Temel keskin nişancı eğitimi asgari olarak aşağıdaki konuları kapsamalıdır: Görev ve Sorumluluklar: Keskin nişancıdan beklenen görev ve sorumlulukların anlaşılması. Silah Sistemleri: Silah sistemlerinin, kullanımlarının ve bakımlarının öğrenilmesi. Atıcılık: Temel ve Keskin nişancılığı aşağıdaki başlıklarda ele almak: Silahın çalışma prensipleri Silahla nişan alma Balistik Mesafe tahmini Atışa etki eden faktörlere göre ayarlamalar yapma Hedef belirleme 21

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Ateş emri Hareketli hedeflere atış Zamanlanmış hedeflere atış Rehine tarafından engellenen hedeflere atış Gözetleme ve Rapor Verme: Doğru şekilde görebilme ve bunları gerektiği şekilde istihbarata çevirerek aktarabilmenin öğrenilmesi. Kamuflaj ve Gizlenme: Kamuflajın ve gizlenmenin malzeme ve yöntemlerle ilgili ayrıntılarının öğrenilmesi. Sürekli Eğitimin Gereksinimleri: Silah yeterliği: Kriz Müdahale Ekibi keskin nişancılarına, birincil silah sistemlerinin kullanımına yönelik periyodik olarak yeterlik uygulamalıdır. Bu yeterlik testleri gerçek operasyon kondisyonlarını ve koşullarını temsil eden tatbikatlarla yapılmalıdır. Kayıt tutma: Detaylı eğitim kayıtları tutulmalıdır. Bu sistem Kriz Müdahale Ekibi Amirinin, keskin nişancıların eğitimini takip edebilmesini sağlar. Saldırı grubu üyesi yeteneklerinin korunması: Kriz Müdahale Ekibi keskin nişancıları, birer saldırı grubu üyesi olarak da yeteneklerini korumak durumundadırlar. Gerektiği zaman bu yeteneklerini kullanabilmelilerdir. Eğitim Genel Emniyet Tedbirleri a. Eğitim sırasında komutsuz hiçbir hareket yapılamaz. b. Komut verilmediği sürece silahlara şarjör takılmaz. c. Silahlar komut olmadığı sürece kılıftan çıkmaz ve kılıfında olsa bile silahla oynanmaz. d. Atış poligonunda her ne sebeple olursa olsun güvenli duruş pozisyonu bozulmaz. e. Atış poligonunda yere düşen malzeme alınmaz. f. Atış poligonunda görülen hiçbir malzeme alınmaz; Eğitmenlere haber verilir. g. Atış hattında silah arızası meydana gelirse silah emniyetli pozisyona getirilir. Silahsız el havaya kaldırılır. h. Silah asla bir canlıya doğrultulmaz. i. Silahlar her zaman hedefi gösterir. j. Atışı biten personel güvenli pozisyona gelir ve komut bekler. Eğitimci Personelin Uygulamalı Derslerdeki Hareket Tarzları a. Atışa başlamadan önce konu hakkında açıklayıcı teorik bilgi verir ve kursiyeri hazırlık hattına alır. Görev ifa edilinceye kadar kursiyer ayakta 22

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

bekletilir. Atışı biten time eğitim sahasında kültürfizik hareketleri yaptırılır ve diğer eğitim istasyonlarına gönderilir. b. Atışlı eğitimlerde kendine bir görev verilmemiş eğitimci, kursiyer önünde gösteri için atış yapılmayacaktır. c. Eğitimciler, kendi eğitimleri için belirlenmiş zamanlarda kişisel atışlarını yapacaklardır. d. Hedefin yakınında ve hedef hattı üzerinde kursiyer ve/veya eğitimci olduğu durumlarda diğer eğitimci tarafından atış, silah sıfırlaması ve hedef kontrolü yapılmayacaktır. e. Bu talimatın uygulanmasından sıralı amirler sorumludurlar. Eğitimcilerin Uyması Gereken Genel Kurallar a. Eğitimciler, eğitim sırasında ve sonrasında kursiyer ile olan ilişkilerinde azami dikkat gösterecek, gurubu veya timi hangi istasyonda ise orada bulunacaktır. b. Kılık ve kıyafete özen gösterilecek, günlük sakal tıraşlı olunacak, zaman çizelgesine azami dikkat gösterilecek ve tüm davranışlarla kursiyere örnek olunacaktır. c. İçtimalara 15dk önce gelinecektir. d. Eğitim sırasında ve sonrasında kursiyerleri küçük düşürücü söz ve davranışlardan kaçınacaktır. e. Ders sırasında sigara içmeyecek, eller cepte ve/veya yaka açık vaziyette ders anlatmayacak ve guruba hitap etmeyecektir. f. Eğitimciler birbirleriyle olan ilişkilerinde saygılı ve ölçülü olacak, aleni şakalaşmalar ve sinkaflı konuşmalar yapılmayacaktır. Hitaplar, “hocam” şeklinde olacaktır. g. Eldeki nottan okuyarak ders anlatma yolu seçilmeyecektir. h. Şaka mahiyetinde dahi olsa diğer eğitimci arkadaşlar hakkında kötü örnek teşkil edecek sözler sarf edilmeyecektir. i. Mesleki ve ailevi problemler eğitime yansıtılmayacak, bu sebepten dolayı lakayt hareketlerde bulunulup eğitim aksatılmayacaktır. j. Kursiyerlerin en iyi şekilde yetişmeleri için hiç bir fedakârlıktan kaçınmayacak, bunun için bütün imkânlar kullanılacaktır, gerekirse yetkili makamlardan yardım talebinde bulunacaklardır. k. Ders düzenleri, kursiyerlerin tamamı tarafından izlenebilecek ve duyulabilecek şekilde aldırılacaktır. l. Kurs süresince eğitim-dışı konularla meşgul olunmayacak, Uygulamalı Eğitimler bizzat eğitimciler tarafından yapılarak kursiyere gösterilecektir. m. Görevli eğitimciden başkası, derse müdahale etmeyecek, hatalar varsa ders aralarında düzeltilecektir. 23

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

n. Eğitimciler, kursiyerlerin kılık, kıyafetlerinden ve davranışlarından sorumludur. o. Eğitimciler, eğitimler esnasında kursiyere izin vermeyecek, eğitim faaliyeti kapsamında olmayan işlerde görevlendirmeyecektir. p. Eğitimciler bütün bilgilerini ve becerilerini kursun en verimli şekilde geçmesi için ortak bir anlayışla seferber edeceklerdir. Atış Alanında Atış Öncesi Alınacak Emniyet Tedbirleri a. Önceden tayin ve tespit edilen atış alanına giriş-çıkışlar kontrol altına alındıktan sonra atışlar başlatılacaktır. b. Atışlar boyunca, atış alanının etrafına tehlikeli bölgeyi belirten kırmızı flamalar dikilecektir. c. Atışların yaptırılmasından ve emniyetle sürdürülmesinden, atış amiri sorumludur. d. Eğitimciler tarafından emniyet ve atış yöntemi ile ilgili açıklamalar ayrıntılı olarak yapılacaktır. e. Atışı idare eden eğitimcinin vereceği talimattan önce mühimmat dağıtılmayacaktır. Atış Alanı Düzeni a. HAZIRLIK HATTI; Atış hattına gitmeden önce tertiplenilen alandır. Bu hatta bulunanlar atış hattındaki atıcıların arkasında, atış amirinin uygun göreceği emniyetli mesafede bulunurlar. Bu mesafe 5m den az olmamalıdır. Hazırlık hattındaki kursiyerler, yapılan atışları takip eder, sıranın kendisine gelmesini beklerken motivasyon hem kazanır hem de yapılan doğru ve yanlışları tartar. Bu hattın yeri atışlar durmadan değiştirilemez. b. ATIŞ HATTI; Kursiyerlerin atış yapmak için tertiplendiği yerdir. Komutla (ATIŞ HATTINA MARŞ VEYA MARŞ MARŞ) atıcılar atış hattındaki yerlerini alırlar ve yine komutla atışlar yapılır. c. HEDEF HATTI; Hedeflerin bulunduğu yerdir. Atış bitmeden ve eğitimcinin “HEDEF HATTINA MARŞ VEYA MARŞ MARŞ” komutu alınmadan bu hatta gidilmez.. vuruşlar eğitimciler tarafından dosyaya kaydedildikten sonra hedefler kapatılır ve hat terk edilir. Hedef hattı dolu iken Atış hattı mutlaka boş olmalıdır. d. TEMİZLİK HATTI; Atışını tamamlayan kursiyerler toplu olarak temizlik istasyonuna alınır. Eğitimciler tarafından silahların fişek yatağı ve şarjörleri elle-gözle tek tek kontrol edilip boş olduğundan emin olunduktan sonra temizliğe başlanmalıdır. e. Eğitimin her safhasında bu talimat hükümlerine göre hareket edilmeli ve hiç bir aksaklığa mahal verilmemelidir.. 24

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Eğitimin her safhasında bu talimat hükümlerine göre hareket edilmeli ve hiç bir aksaklığa mahal verilmemelidir.

Atış Alanında Alınacak Emniyet Tedbirleri a. Silahlar sadece atış hattında doldurulmalı ve boşaltılmalıdır. b. Silahlar, sadece atışı idare eden kıdemli eğitimcinin komutu üzerine doldurulacak (doldurma- boşaltma ve söküp-takmadan namlu daima ölü bölgeye tutulacak), canlı hedeflere kesinlikle çevrilmeyecektir. c. Yerli yersiz fişek yatağına fişek sürülmeyecektir. d. Kapalı yerlerde mecbur kalınmadıkça doldurma-boşaltma yapılmayacaktır. e. Atışı idare eden kıdemli eğitimci, atış yolunun emniyette olduğunu görüp “DOLDUR ve ATIŞ SERBEST” komutunu verinceye kadar herhangi bir atış noktasından atış yapılmaz. f. Silah boş veya dolu olsun devamlı atış istikametinde tutulur. g. Atış sırasında meydana gelecek tutukluklarda atıcı derhal parmağını tetikten çekip silahını atış istikametinde tutarak, sol elini havaya kaldırır, durumu derhal eğitimciye bildirir. Atış pozisyonuna göre bu işlem, silahın atış istikameti bozulmadan silah yere bırakılarak sol el havaya kaldırılıp tutukluk bildirilerek de yapılabilir. h. Tetik düşürme işlemi dışında parmak tetik korkuluğu içerisinde tutulmaz. i. Otomatik silahlarda atış bittikten sonra, kapak takımı (SÜRGÜ) geriye tespit edilmiş vaziyette kalır. Atıcı silahın yönünü bozmadan kapak takımını düşürüp hedefe doğru boş tetik düşürdükten sonra silahını emniyete alarak yere bırakır. Atış hattının bir adım gerisine çıkar. j. Atıcının patlama sesinden olumsuz etkilenmesinin önüne geçmek, emniyet açısından da ilk yapılacaklardan birisidir. k. Silah emniyette yada emniyetsiz olsun, atış hattının dışında kesinlikle dolu taşınmaz. Atış Komutları a. “………………….. NİŞAN VAZİYETİ AL” komutu ile atıcı emredilen atış pozisyonunu alır. Örnek: “YATARAK DES TEKLİ NİŞAN VAZİYETİ AL” b. “DOLDUR VE KAPA” komutu ile silah doldurulur. c. “EMNİYETE AL” komutu ile silah emniyete alınır. d. “ATIŞ SERBEST” komutu ile atış başlar. 25

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

e. “ATEŞKES “ komutu ile atış derhal durdurulur. f. “ATIŞ HATTINA MARŞ” veya “ATIŞ HATTINA MARŞ MARŞ” komutu ile atıcı yürüyerek veya koşarak atış hattına gider. g. “HEDEF HATTINA MARŞ” veya “HEDEF HATTINA MARŞ MARŞ” komutu ancak bütün yollardaki atışalar bittikten ve silahlar emniyetli olarak bırakıldıktan sonra verilebilir. h. Komutu ile hedefe yürüyerek veya koşarak atımların tespiti yapılır.

Atış Emniyetini Tehlikeye Düşürecek Üç Atış Hatası Ürkme; Geri tepme olayının omuzda yaratmış olduğu ağrı ürküntüsü. Sıçrama; Geri tepkiyi karşılamak için yapılan hareket. Çarpıntı-Silkme; Tetiği aniden çekme (Hızlı tetik çekme) Atış yapıldıktan sonra atıcının nereyi vurduğunu kontrol amacıyla kafasını kaldırması nişan tanzimini bozar.

Keskin Nişancılığın (Sniper) Genel Konsepti Keskin Nişancı (Sniper) Keskin Nişancı tüfekleri, uzun mesafelerden, maksatlı atışlarla ve mümkün olduğu kadar az cephane kullanarak kıymetli hedeflerin imha edilmesidir. Çoğu durumda “hedef”: İnsanlar yani düşman askerleri, silahlı insanlar, teröristler, devlet başkanları v.b. farklı hedeflerdir. Az önce de bahsedilen mümkün olduğu kadar az cephaneden kasıt genel olarak “tek atış” manasına gelir. Keskin nişancıların atış mesafesi metreden başlar ve bu çoğu zaman polis, terörle mücadele ekiplerinin senaryolarındaki atış mesafesidir. 1 kilometre ve daha yukarı mesafelerde askeri ve özel operasyonların senaryolarındaki atış mesafedir. Bazı keskin nişancı tüfekleri ki çoğunlukla uzun çaplılar genellikle malzemeye karşı kullanılır ve onları kullanılamaz, çalıştırılamaz hale getirmek ve düşmanın bu malzemeden yeniden faydalanmasını önlemek için kullanılır. Burada da malzemeden kasıt; radar kabinleri, arazi araçları, park halinde uçaklar v.b.’dir. Keskin nişancılığın tarihçesi yy. ve yy’a kadar iner. İlk keskin nişancı tüfekleri olarak Standard ordu tüfekleri kullanılırdı. Ya da özel olarak ısmarlanmış av tüfekleri kullanılırdı. I. ve II. Dünya savaşları sırasında sürgülü hareketli genel kullanım tüfekleri karşılıklı olarak kullanılmıştır. (Bunlara örnek olarak verebileceğimiz Rus yapımı Mosin M/30, Amerikan yapımı MA4, İngiliz SMILE No.4(t), Alman G98k v.b.) Bazı genel kullanım yarı – otomatik tüfekler de Keskin Nişancılar tarafından kullanılmaktadır. Bunlara örnek vermek gerekirse Sovyet yapımı SVT 40 ve Amerikan M1 Grand bu çeşit tüfeklerdendir. 26

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Keskin Nişancı Tüfeklerinin geliştirilmesindeki ana konu birçok ülkede pratik askeri kullanımların sonucuna göre değerlendirilmelidir. Genellikle üreticilerden Özel Askeri Birimler kendi kullanım alışkanlıkları için daha iyi olan ve kendilerine uygun tüfekleri seçerler. Bu seçim kriterleri içinde atış seviye seçimi; otomatik yarı otomatik gibi ya da Ekleme yapılabilmesi, ayak takılabilmesi, dürbün monte edilebilmesi vesaire oldukça önemlidir. Pek çok keskin nişancı tüfekleri kesintisiz serviste kalır veya hâlihazırda kullanılır durumdadır. Amerikan M21, Alman G3-ZF ve G3-SG/1 bu tüfeklere örnek olarak verilebilir. Bazı keskin nişancı silahları nişancılar için sıfırdan yani herhangi bir konsept yokken tamamen kullanıcının istediği ve herhangi bir servis veya ticari silahta kullanılmayan isteklerden oluşmuştur. Buna bir örnek vermek gerekirse – Rus yapımı SVD Dragunov böyle bir tüfektir. Bu tüfek Rus ordusunun isteklerine göre hafif ağırlığa sahip, güçlü ve güvenilir yarı otomatik tüfek ihtiyacını karşılamak üzere tasarlamıştır. Aşağı yukarı 40 yıldır da kullanımdadır. Ama keskin nişancı tüfeklerinin çoğunluğu, özellikle polislerin kullandıkları ticari maksatlı kullanımlar için tasarlanan av ve spor maksatlı tüfeklerdir. Bunun için en iyi örnek Amerikan askeri keskin nişancı tüfekleri M24 ve M40’dır. Çoğu polis tüfekleri hala Remington mekanizmasıyla ve genel olarak halkında hedef veya pek çok av için kullanabileceği tüfeklerdekiyle aynı mekanizmayla çalışır. Ünlü SIG-Sauer Keskin Nişancı Tüfekleri de (SIG&Sauer’in av tüfeklerinden esinlenmiştir. Bazı Keskin Nişancı Tüfekleri daha çok polislerin kullandıkları hedef ve atıcılık maksadıyla üretilmiştir. Buna birkaç isim bulmak gerekirse: Blaser R93 Alman yapımı taktik tüfekler, Sv ve MC (Rus yapımı) örnek olarak verilebilir. Genel olarak tüm Keskin Nişancı tüfekleri üç ana sınıflandırmaya tabi tutulurlar; 1. Askeri Keskin Nişancı Tüfekleri 2 Polis/Kolluk Kuvveti Keskin Nişancı Tüfekleri 3. Özel Maksatlı Keskin Nişancı Tüfekleri Özel Maksatlı Keskin Nişancı Tüfekleri iki alt sınıflandırmaya tabi tutulabilirler: 1. Büyük-çaplı tüfekler: Oldukça uzun mesafelere ve malzemeye karşı kullanılmaya uydundurlar. 2. Susturuculu Tüfekler: Gizli operasyonların en uygun silahlarıdır. Büyük-çaplı Keskin Nişancı Tüfekleri: Genellikle BMG (x99mm) veya xmm gibi ağır makineli tüfek cephanesi kullanmak üzere dizayn edilmişlerdir. Bu tüfeklerin etkili mesafeleri metre ve yukarısıdır bu da doğal olarak hedef sayısı ve cephanenin kalitesine bağlıdır. Genel maksatlı makineli tüfek mermileri arzu edilen hassasiyeti sağlamaktan uzaktır, buna rağmen hedefi bulan çoğu atışlarda BMG (x99mm) kullanılmış ve bunda da başarı sağlamıştır. Susturuculu Keskin Nişancı Tüfekleri: Genellikle özel üretim ses-altı (sub-sonic) cephane kullanırlar ve sökülebilir veya sabit susturuculara sahiptirler ve normal27

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

den oldukça az ses üretirler. Yalnız bir dezavantaj olarak ses-altı cephanelerinde menzilleri metreye düşer ancak bu dezavantaj yapılan işe değer. Doğru cephane ve susturucuyla yapılan gece atışlarında tüfeğin atış sesi metre de veya metrede günlük şehir gürültüsü içinde kolayca kaybolur. Keskin Nişancı Tüfeği Hassasiyetinin Ölçülmesi Bunu açıklayabilmek için en kısa yol atılan grup mermilerin dağılımın bir dairenin iç çapı olarak hesaplanmasıdır. Burada gruptan kastımız 5 veya 3 atıştır. Atış yapıldıktan sonra hedefteki delikler ölçülerek bunların iç çaplarının değerlerinden hem tüfeğin hem de kekin nişancının kabiliyetini anlamak ve buna uygun değerlendirme sonuçları çıkarmak mümkündür. 3 Atışlık bir değerlendirmede “iyi” veya “kötü” sınıflandırması için Dakika cinsinden açı değerine biz buna (DCA) diyelim hedefte açtığı delik itibarıyla bir grup ve üçgen oluşturmalıdır. 1 DCA 2,5cm olmalıdır. Bu yarda yani 91,5 metreye tekabül eder, yarda da ( metrede) 2 DCA yani 5cm çaplı bir daire veya üç atış yapılıyorsa 5cm’lik eşkenar üçgen anlamına gelir ve liste bu şekilde aritmetik artışlarla devam eder. Mesela yarda atışın DCA grubu bu tüfeklerle yapılan atışlarda 5 veya daha fazla merminin buluşacağı nokta 3 DCA içinde olmalıdır. Çoğu modern keskin nişancı tüfeğinde cephane seçimi de doğruysa yarda (,5metre)’de 0,5 DCA değerine rahatlıkla ulaşılabilmektedir. Bu da demektir ki modern keskin nisancısı tüfeğini eğer doğru kullanıcı, doğru silah, doğru cephane yan yana gelirse kriterleriniz bir anda değişir ve yeni kriteriniz 1 DCA yarda (,5metre) 2 DCA (metre) olacaktır demektir. Keskin Nişancı Polisin Görev ve Sorumlulukları Keskin Nişancı Polis, Operasyon Ekibinin en eğitimli elemanlarındandır. Çoğu durumda Operasyon Ekibi Amirinin gözleri, kulakları ve en güvenilir istihbarat kaynaklarından biridir. Gözetleme teknikleri, istihbarat derleme, saha hüneri, isabetli tüfek atıcılığı gibi konularda oldukça yeteneklidir. Keskin nişancı polis kriz bölgesi hakkında görsel bilgi edinmeli ve elindeki tüm istihbaratı taktik örtülü bölgesine aktarmalıdır. Amir tarafından analiz edilecek ve saldırı planlamasında kullanılabilecek şekilde bilgiyi derleyip aktarmalıdır. Keskin nişancı, Amirinin emri üzerine hedefini öldürücü bir atışla vurabilmelidir. Keskin nişancı polisin görevi belirli olup genelde duruma göre değişmez. Misyonunun gereksinimlerine göre, görevleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Belirlenmiş Ateş etme/Gözetleme Pozisyonunu Alma: Kriz bölgesine varılması üzerine, keskin nişancı polis, taktik örtülü bölgesinden ilerleyerek derhal pozisyonunu almalıdır. Malzemelerinin hazır durumda olmasından ve emirlerini anlamış olmaktan sorumludur. Genel bir kural olarak, taktik örtülü bölgesine varmasının ardından 15 dakika içinde bu alandan ayrılmaya hazır olmalıdır. Keskin nişancı polis çabuk ve görünmeden pozisyon alarak görevini yerine getirebilmelidir. 28

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Taktik Örtülü Bölgesine İstihbarat ve Bilgi Aktarma: Keskin nişancı polis, Krizle Müdahale Ekip Amiri için doğru ve devamlı bir istihbarat kaynağı olmak durumundadır. Saldırının planlanması için gerekli bilginin büyük bir kısmı ondan gelecektir. Krizle Müdahale Ekip Amirinde Gelecek Komut ile Birlikte Ateş Etmeye Hazır Olma: Keskin nişancı polis, operasyonun herhangi bir anında belirli bir hedefe öldürücü bir atış yapabiliyor olmalıdır. Bu atışı yapabiliyor olmak onun sorumluluğudur. Krizle Müdahale Ekip Amiri, emri çıkarmadan önce keskin nişancılarını kontrol etme lüksüne sahip olmayabilir. Amir sadece keskin nişancının hazır olduğunu varsayacaktır. Krizle Müdahale Ekip Amiri dürbünün açık, sürgünün ilerde ve aşağıda, haznede kurşun, boşluk ve yükseklik ayarlarının doğru ve keskin nişancının elinin namluda olduğunu kontrol etmeyecektir. Bütün bunlar tamamen keskin nişancının kendi sorumluluğundadır. Keskin Nişancı Polisin Tarihçesi Keskin nişancılar ateşli silahlar icat edildiğinden beri bir şekilde var olmuşlardır. O zamanlardan beri de dünyanın dört bir yanında her türlü çarpışmada keskin nişancılara yer verilmiştir. Son yıllarda ise özellikle polisin teröristlere karşı düzenlediği operasyonlarda kullanılmışlardır. Ateşli silahların tarihi boyunca yapılan dört önemli icat, keskin nişancıların kapasitelerini bugünkü seviyelerine getirmiştir. Tüfek Namlusu: Omuzdan ateşlenen silahlar ’lü yıllarda toptan üretilmeye başladı. İlk güvenilir silah ise alaybozan tüfeğidir. Kaygan bir namlusu olup yüksek kalibre kurşun bir top atardı. Bugünkü standartlara hiç uygun değildi. 40 metre ya da daha yakın mesafeden insan boyundaki bir hedefi vurabilirdi. ’lerin başında hedefin vurulabileceği mesafeyi oldukça arttıran tüfek namlusu icat edildi. Namlunun içine spiral yataklar açmak merminin keşfedilmesini sağladı. Bu şekilde dönen mermi, kaygan bir namludan atılan herhangi bir mermiden daha dengeliydi. Bu denge sayesinde atışın isabetli olması sağlandı. ’lü yılların uzun namlulu silahları metreye kadar olan hedefleri vurmak için kullanılabilirdi. Konik Mermi: ’lerden önce tüfeklerin mermileri, yuvarlak kurşun toplardı. Namlulu bir silahta kullanıldığında bile denge unsuru sorun olabilirdi. ’lerde Fransız ordusunda bir yüzbaşı konik mermiyi icat etti. Bu merminin, namluya oturmasını sağlayan oyuk bir tabanı vardı. Böylece merminin daha da stabil hale gelmesi sağlanıp atış mesafesi metrelere çıktı. O döneme ait bazı silahlar metre ve ilerisini bile vurabiliyorlardı. Teleskopik görüş: Konik merminin ortaya çıktığı dönemlerde, keskin nişancının kapasitesini artıran bir diğer icat daha olmuştur. Bu icat teleskopik göz ya da tüfek dürbünü idi. Bu sayede, keskin nişancının hedefini büyütülmüş olarak görebilmesi sağlandı. Bunun da atış isabetliliğine ve hedef belirlemeye çok büyük ve doğrudan bir etkisi oldu. Metal Kovan: ’lardan önce parçalar teker teker tüfeğin ağzından doldurulurdu. Bu parçalar barut, mermi ve fitildi. Bu durum ufak tutarsızlıklara neden 29

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

olurdu. Metal fişek icadı ile bu tutarsızlıkların üstesinden büyük oranda gelindi. Aynı zamanda silahları doldurmak için gereken zaman da iyice kısaldı. Sürgülü Tüfek: ’lerin sonunda, keskin nişancıların kapasitesini günümüz seviyesine getiren son icat sürgülü tüfeğin icadıdır. Bu silah yukarda bahsedilen tüm özelliklerin bir arada bulunduğu bir silahtır. Tüfek namlusu, konik mermi, metalik kovan ve hızlı doldurulma özelliğine sahip bir mekanizma kullanıp kolaylıkla da teleskopik bir görüntü eklenebilmektedir. Keskin Nişancı Polis ile Askeri Keskin Nişancıların Rollerinin Karşılaştırılması Bir terörist olayında, günümüz polisi, kendisini aşırı şiddette bir durumun ortasında bulabilir. Bu durum kendisinden önceki görev arkadaşlarının genel olarak karşılaştığı durumlardan çok daha öte bir durum olabilir. Bilinçsiz bir gözlemciye bu, askeri bir harekatmış gibi gelebilir. Ancak, olayın şiddeti modern polisin, ülkesinin suç ve sivil yasalarından muaf tutulmasını gerektirmez. Harekatın, hukuk kuralları içerisinde ve toplumun sosyal normları tarafından kabul görerek yürütülmesi önemlidir. Bu sebeptendir ki, geleneksel askeri keskin nişancı ile modern keskin nişancı polis arasındaki farkların teşhis edilmesi gerekir. a. Askeri Keskin Nişancı: Askeri keskin nişancı, savaş zamanı saldırgan, ölümcül ve affedilmeyen bir ortamda işini yapar. Birincil görevi, gizli bir noktadan ve olabildiğince uzak bir noktadan düşmanına kayıplar verdirmektir. Çoğu zaman kendi istediği anda düşmanla çarpışma yetkisine sahiptir. Kendi kendine yetebilir ve başka kaynaklardan gelecek desteğe pek fazla ihtiyacı yoktur. Fark edilmeyi önlemek için kamuflaj kıyafetlerini ve saklanma yeteneklerini en iyi şekilde kullanmalıdır. Cenevre Anlaşmasına göre hareket etmesi gerekmekte olup genellikle hukuki sorumluluklara tabi değildir. Savaş suçları için sorumlu tutulabilir. b. Keskin Nişancı Polis: Keskin Nişancı Polisin tamamıyla farklı bir misyonu vardır. Onun görevi genel olarak halkı korumak ve yasaları uygulamaktır. Askeri keskin nişancıyla benzer ekipman ve eğitime sahip olabilir ama benzerlikler bundan ibarettir. Durum gereği öldürücü güç kullanmak zorunda kalabilir ama esas amacı bu olmayacaktır. Öncelikli kaygısı, vatandaşların ve ekip arkadaşlarının güvenliğidir. Hareketleri ve yaptıkları yerel, ilçe, eyalet ve milli yasalara tabidir. Davranışlarından sorumlu tutulacaktır. Genelde üstlerinden aldığı emir ile birlikte hedefine ateş eder ve bazı durumlarda şube yönetmeliği ateş edebileceği mesafeyi sınırlar. Genelde yerleşik kentsel bölgelerde ve banliyölerde işini yürütür ama kırsal kesimde de göreve çağırılabilir. Zaman ve ekipman sınırlamasından dolayı, keskin nişancının genelde harekat sırasında lojistik destek için diğer birimlere ihtiyacı vardır. c. Ana farklar: Askeri keskin nişancının ateş etmesiyle keskin nişancı polisin ateş etmesi arasında dört ana fark mevcuttur. 30

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Hedefe Olan Mesafe: Taktik öğretilerine uygun olarak, askeri keskin nişancılar düşmana mümkün olan en uzak noktadan ateş edeceklerdir. Bu mesafe metre ve daha fazlası olabilir. Görevini tamamlayabilmek için hedefini yalnızca mermiyle vurması gerekmektedir. Öldürücü bir vuruşu tercih eder ama hedefi herhangi bir şekilde vurması ile görevde başarılı sayılabilir.

Keskin nişancı polis, hedefine çok yakın bir mesafeden atış yapar. Genel ortalama yaklaşık 40 metredir. Bu, çarpışmanın yerleşik bir ortamda meydana gelmesinden dolayıdır.

Hedefin Görünme Durumu: Askeri keskin nişancı genelde sürekli kendini gösteren bir hedefe ateş edecektir. Hedef çoğu kez bir çeşit düşman Amiridir ve görevde olan birisidir. Bu görevini yerine getirebilmesi için açıkta olup adamlarına yol göstermesi gerekir.

Keskin nişancı polis ise sadece kısa bir süre açıkta olan bir hedefe ateş edecektir. Çoğu terörist vurulmak üzere beklemeyecektir. Zanlının keskin nişancıya kendini gösterme zamanı ortalama iki saniyedir.

Ateş etme Pozisyonu: Askeri keskin nişancı ateş etmek için kendisine en uygun pozisyonu arayacaktır. Hedefi uzak bir mesafeden vuracağı için yüzükoyun yatarak ateş edebileceği bir pozisyon bulur. Oradan, hedefi rahatça gözleyebilir ve ateş edebileceği fırsatı bekler. Keskin nişancı polisin genellikle iyi bir vuruş pozisyonu bulabilme lüksü yoktur. Çoğu durumda ne varsa onunla yetinmek durumundadır. Kentsel düzenin ve banliyölerin gereği bazen çok rahatsız pozisyonlardan ateş etmesi gerekecektir. Keskin nişancı polis ayakta veya çömelerek desteksiz bir pozisyondan ateş etmek durumunda kalabilir. Misilleme Tehdidi: Askeri keskin nişancı sürekli tehdit altında işini yapmaktadır. Düşman kuvvetler keskin nişancıyı bulup öldürmeye çalışacaklardır. Çoğu kez sayıca üstün olacaklar ve yerini tespit edebilmek için her türlü zahmete gireceklerdir. Keskin nişancı polis genellikle zanlı tarafından doğrudan tehdit altında olmadığı bir ortamda işini yapmaktadır. Ancak durum her zaman böyle değildir ve keskin nişancı polis, zanlının da kendisinde olan bir takım yeteneklere sahip olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurmalıdır. Keskin Nişancı Polis Kullanırken Göz Önünde Bulundurulması Gereken Taktiksel ve Hukuki Unsurlar A- Durumun ne olduğuna bakılmaksızın, Krizle Müdahale Ekip Amirinin keskin nişancılarını kullanmaya karar vermeden önce göz önünde bulundurması gereken bir takım taktiksel unsurları vardır. 31

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Harekatta Kullanılabilir Keskin Nişancı Sayısı: Keskin nişancı polis, kriz müdahale ekibinin ayrılmaz bir parçasıdır ve harekat açısından çok önemlidir. Krizle Müdahale Ekip Amirine olay mahallinde kaç tane keskin nişancının bulunduğu derhal haber verilmelidir. Keskin Nişancıların Pozisyonu: Taktik durumunun değerlendirmesi komuta zinciri tarafından yapılmalı ve keskin nişancıların nerelere yerleştirileceğine karar verilmelidir. Her keskin nişancı için birincil ve alternatif pozisyonlar tayin edilmelidir. Keskin nişancılar, harekat sırasında pozisyon değiştirebileceklerini göz önünde bulundurmalıdırlar. Keskin Nişancının Sorumlulukları: Saldırı düzenini almadan önce, keskin nişancılar yerlerini aldıkları zaman sorumluluklarının ne olduğunun farkında olmalıdırlar. Keskin nişancı bölgesinin neresi olduğunu ve neler yapması gerektiğini bilmelidir. Krizle Müdahale Ekip Amiri, keskin nişancının bazı koşullar altında ateş edemeyip sadece bir gözcü olacağını aklında bulundurmalıdır. Nöbet Devralma İşlemleri: Krizle Müdahale Ekip harekatlarının hayli uzun sürebileceği görülmüştür. Mümkünse, keskin nişancılar için bir nöbet devralma mekanizması olmalıdır. Keskin nişancı, harekat boyunca yerinde kalmaya zihnen hazır olmalıdır. Krizle Müdahale Ekip Amiri, keskin nişancıların ne kadar uzun bir süre silâhaltında olduklarını ve fiziksel kondisyonlarını göz önünde bulundurmalıdır. B- Durumun ne olduğuna bakılmaksızın, Krizle Müdahale Ekip Amirinin keskin nişancılarını kullanmaya karar vermeden önce göz önünde bulundurması gereken bir takım hukuki unsurlar vardır. Bu Durumda Keskin Nişancı Kullanılabilir mi? Keskin nişancı Krizle Müdahale Ekibi’nin ayrılmaz bir parçası olmasına rağmen, Amirin keskin nişancı kullanmamaya karar vereceği durumlar olabilir. Bu Krizle Müdahale Ekip Amiri tarafından verilmesi gereken bir karardır. Hangi Koşullar Altında Öldürücü Güç Kullanılabilir? Krizle Müdahale Ekip Amiri keskin nişancılarını hangi koşullar altında öldürücü güçler kullanılabilecekleri konusunda tamamen bilgilendirildiğine emin olmalıdır. İyi eğitilmiş bir keskin nişancı “Şüphem varsa, ateş etmeyeceğim” düşüncesiyle hareket edecektir. Taktiksel planlamalar sırasında Krizle Müdahale Ekip Amiri keskin nişancının bazı koşullar altında atış yapamayacağını göz önünde bulundurmalıdır. Saldırı planı bu olasılığı göz önünde bulundurarak hazırlanmalıdır. Bu Durumda Uygulanan Şube Politikaları Nelerdir?

BÖLÜM EMNİYET KURALLARI, EĞİTİCİNİN SORUMLULUKLARI VE DİĞER PROSEDÜRLER

Öldürücü kuvvet kullanılması konusundaki kanunların yanı sıra, keskin nişancı polislere uygulanan bir takım şube politikaları da olabilir. Bu politikalardan haberdar olmak ve bunlara uymak Krizle Müdahale Ekip Amirinin sorumluluğundadır. Olabilecek En Kötü Durum Nedir ve Nasıl Engellenir? Krizle Müdahale Ekip Amiri durumu sürekli gözlemlemeli ve nerde neyin yanlış gidebileceğini önceden kestirebilmelidir. Buna en basit örnek keskin nişancının yanlış kişiye ateş etmesidir. Polis ve Kolluk Kuvvetlerinin Kullandığı Keskin Nişancı Tüfekleri Diğerlerine nazaran biraz farklı malzemelerdir. Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele senaryolarında terörist veya yasadışı eylem yapanlarla birlikte masum insanlar ve rehinelerde başrolü oynarlar, askeri ve savaş senaryolarındaysa arzu edilen durum en değerli ve en çok düşmanı öldürmektir. Bazen Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele keskin nişancısı teröristi sağ ele geçirmelidir. Ancak vücudun belli bir bölümüne, kafaya veya silah tutan ele ateş açmalıdır. Bu yüzdende Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele keskin nişancısı çok daha kısa mesafelerde ve daha yüksek hassasiyetlere sahip olmalıdır. Diğer bir genel zorunlulukta Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele hassas atış mesafesinin ile metre arasında değişmesidir. Bu senaryolarda gerçektende sadece birkaç atış yapılır. Çoğu durumda bu yalnızca “tek bir atış” tır. Bu da her türlü hava şartlarında çok yüksek hassasiyet ve denge gerektirir. Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele keskin nişancısının çap ve cephane seçimi sınırlaması yoktur. Böylece onlar birimlerinin arzu ettiği veya bütçelerinin elverdiği her türlü silah ve cephaneyi kullanabilirler. Genellikle Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele keskin nişancı tüfekleri tamamı ayarlanabilir dipçiklere sahiptir. Bu bazen yarım düzine ayar vidasıyla oynamayı ve ayar yapmayı gerektirir. Tabii ki bu Askeri keskin nişancı tüfekleri için pek uygun değildir. Ancak özel durumlarda bu dezavantaj ihmal edilebilir. Çoğu Amerikan yapımı Kolluk Kuvvetlerine ait Keskin Nişancı Tüfekleri av tüfeği olarak “varmint” tipi tüfeklerdir. Varmint tüfekler küçük veya orta çapta av tüfekleridir ve uzun mesafelerden Sincaplar ve tavşanlar gibi küçük hayvanları öldürmek için tasarlanmışlardır. Bazı Kolluk Kuvvetlerine ait Keskin Nişancı Tüfekleri Remington Polis serisi gibi, Remington VS “varmint” av tüfeği namlu ve sürgülerini kullanırken buna Keskin nişancı tarzı dipçikler eklenmiştir. Böylece geliştirme tamamlanmış olmaktadır. Avrupa’da Bazı Keskin Nişancı tüfekleri yalnızca Keskin Nişancı tüfeği olarak imal edilmiştir. (Mauser 66, SIGSauer SSG, Blaser R93 Taktik silahı gibi), ve bazıları da av tüfeği olarak imal edilmiştir.(Steyr Scout Tactical gibi). Kolluk Kuvvetleri ve Terörle Mücadele Keskin Nişancı tüfekleri pek çok türde cephane kullanırlar bunlar LR’den başlar bu cephaneler kısa mesafe suikast ve eğitim maksatlı kullanılırlar ve bu liste Win, x55mm, Win magnum v.b. kadar uzar. 33

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Fişek bilgisi Balistik Kavramlar

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

2. BÖLÜM: FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR HAZIRLIK SORULARI Balistik kavramı denince aklınıza ne geliyor?

ETKİNLİK - 1 Katılımcılarla beyin fırtınası uygulaması gerçekleştirilerek balistik kavramı ile ilgi düşünceler tahtaya yazılır. Fişek bilgisi: Fişeğin Tanımı: Ateşli silahların canlı ve cansız hedefler üzerinde tahribat yapmak maksadıyla kullandıkları, çekirdek, barut kapsül ve kovandan oluşan aksamların bütünüdür. Fişek denilince, tüm unsurları bir arada ve ateşlemeye hazır elverişli 4 ayrı bölümün (Çekirdek, barut, kapsül ve kovanın) bir araya getirilmiş şekli anlaşılmalıdır ‘MERMİ’ denilince, fişeğin ucuna takılan, (Çekirdek) anlaşılmalıdır. ‘KURŞUN’ ise çekirdeğin yapısında kullanılan metal kısımdır. Fişeğin Bölümleri

Çekirdek (mermi): Ateşleme ile birlikte kovandan ayrılıp, namluyu terk ettikten sonra hedefi tahrip eden, genelde kurşundan yapılmış bir parçadır. 35

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Gömleksiz çekirdekler namluyu kirlettiği için pek kullanılmamaktadır. Genellikle yarışmalarda kullanılır. Hedefte tahribatı azdır. Gömlekli çekirdeklerin dışı, Tombak (%90 bakır, %10 çinko), tombak kaplı çelik, pirinç ve nikelajlı gömlekle kaplanmıştır. Çekirdekler değişik şekillerde imal edilmektedir. Genelde çekirdeğin ön kısmı sivri şekildedir. Bu kısım havayı yarmak ve dış balistik için önemlidir. Silahın namlu çapına uygun ana gövde çekirdeğin namlu içerisindeki yiv ve setlere sürtünerek merminin namluyu dönerek terk etmesini sağlar. Tabanca fişeklerinin ucu daha yuvarlak, uzun namlulu silahların fişekleri daha sivridir. Yapılarına göre çekirdek çeşitleri genellikle benzer yapıya sahip olmalarına rağmen, çok nadirde olsa genel gurupların dışında kalan çok özel tiplerine ve değişik amaçlar için hazırlanmış örneklerine de rastlanır. a- Sert Kurşun Çekirdekler: Yaygın olarak toplu tabancalarda kullanılır. Kurşun sertliği alaşımındaki antimon ve kalay her ikisine bağlı olarak değişe bilmektedir. Bakır çekirdeklerde çok değişen şekil ve pozisyonlarda bulunmaktadır. b- Metal Gömlekli Çekirdekler: Dış kısımları hariç diğer yerleri sert bir metal gömlek ile kaplanmıştır. Metal gömleğin çeşitleri çoktur fakat genellikle gömlek maddesinde pirinç bakır, çinko, nikelaj yada çelik bulunmaktadır. Yaygın olarak gömleğin üstü nikelaj ile kaplanır. Bu namlunun aşılmasını azalttığı gibi depolanma ve muhafaza sırasında paslanma çürümeyi engeller. Deliş gücünü artırmaktadır. c- Yumuşak Uçlu Çekirdekler: Bu tip çekirdeklerde sert madeni gömlek uç kısmı hariç diğer bölgeleri kaplamaktadır. Bu yapıdaki çekirdekler canlılara karşı kullanıldığında çarpma anında genişleyerek durdurma miktarını artırmaktadır. Bu nedenle canlı bir hedefi delip diğer canlılara zarar verme ihtimali bulunan kalabalık yerlerde kullanılmaktadır. d- Ucu Çapraz Yarık Çekirdekler: Uç kısmında bulunan çapraz yarıklar vuruş anında genişlemeyi artırmakta ve parçalanarak canlı hedeflerde tahribatı artırmaktadır. e- Yandan Yarık Çekirdekler: Metal gömlekli çekirdek türlerinden olup yanda bulunan çizgi halindeki yarıklarla çarpma anında kontrollü bir genişleme sağlar. f- Yumuşak Uçlu Yandan Yarık Çekirdekler: Yarıklar metal gömlek üzerinde ve fazla genişleme nerede istenmiş ise oraya konulmuştur. g- Metal Gömlekli ve Oyuklu Çekirdekler: Metal gömleğin uç kısmı açıktır. Bu yöntem çarpma anında çekirdeğin dağılmaksızın azami genişleme sağlamasının diğer bir yoludur. h- Çeşitli Amaçlı ve Başlık Geçirilmiş Çekirdekler: Yumuşak uç kısmı koruyucu bir başlık ile kaplanmıştır. Genellikle büyük çapta av tüfeklerinde 36

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

kullanılır. Orijinal olarak 7,63mm Mauser silahlarda kullanılan av fişekleri için hazırlanmıştır. i- Çok Parçalı Çekirdekler: İki yada daha fazla parçanın bir araya getirilmesi ile gömlekli yada gömleksiz olarak yapılır. Namluyu terk ettikten sonra hedef mesafesine göre birbirinden ayrılabilmekte ve her biri ayrıayrı giriş deliği ve yaralar açabilmektedir. j- Zırh Delici Çekirdekler: Çekirdeklerin üzerine metal gömlekler olduğu gibi içerisinde deliş gücünü artıran çelik veya titanyum nüveler bulunmaktadır. Çarpma anında metal gömlek parçalanmakta çelik veya titanyum nüve zırhlı hedefe nüfus edebilmektedir. Bu çekirdek büyük çaptaki harp tüfeklerinde kullanılmakta iken giderek çeşitli amaçlarla küçük çaptaki silahlarda da kullanılmaya başlanılmıştır. k- Zırh Delici Ve Yangın Çıkarıcı Çekirdekler: Dışında metal gömlek içerisinde çelik veya titanyum zırh delici nüve bulunmaktadır. Bu tip Çekirdeklerde gömlek ile nüve arasına yangın çıkartıcı kimyasallar yerleştirilir. Bu kimyasallar çarpma yangın çıkarta bilmektedir. l- İzli Çekirdekler: Dış kısmında metal gömlek uç kısmına yakın bölgede normal kurşun nüve bulunmaktadır. Kurşun nüvenin gerisinde ve çekirdeğin içerinde havada gittiği yeri gösteren iz bırakıcı kimyasal bir madde vardır: Günümüzde sıkça rastladığımız bir fişek türdür. Hedef tarifinde işaret vermede ve nişangâhsız kullanılan silahlarda iyi bir vuruş sağlamak için kullanılan bir fişek türüdür. MG3- HK23 FN Minimi gibi şeritle beslenen silahların şeritlerine genelde her 10 yada 4 fişekte izli çekirdek taşıyan bir fişek yerleştirilir. m- Zırh Delici, Yangın Çıkarıcı ve İzli Çekirdekler: Dışta metal gömlek uçta yangın çıkarıcı kimyasal madde ortada zırh delici nüve ve geri kısmında iz bırakan kimyasal madde olan çekirdeklerdir. Yaygın olarak 12,7mm uçaksavar fişeklerinde kullanılmaktadır. Barut: Ateşli silahlarda yanma sonucu oluşan gaz basıncı sayesinde fişek çekirdeğini hedefe gönderilmesine veya bir aracın hedefe fırlatılmasına yarayan yanıcı, patlayıcı katı bir maddedir. Barut ne kadar rutubetsiz yani kuru ise o derecede çabuk aksi halde ağır yanar. Ayrıca barutun cinsi, şekli, ebadı değiştikçe tutuşma ve yanma değişir. a- Sevk Barutu: Yanma ısısı ve hızının kontrolü için birtakım kimyasal maddeler ilave edilmiş, sadece Nitroselüloz’dan oluşan barutlara tek bazlı barut, Nitroselüloz ve Nitrogliserinli barutlar çift bazlı barutlardır. Çift bazlı barutun ilk hızı ve enerjisi tek bazlı barutlara göre çok daha fazladır. b- Dumansız Barut: Azot hirevleri ve Nitroselüloz karışımıdır. Yandığı zaman hacmi katına kadar genişler. İs yapmaz. Hafif silahlarda kullanılan sevk barutu dumansız baruttur. c- Kara Barut: Çok ince toz haline getirilmiş Potasyum Nitrat (Güherçile) veya Sodyum Nitrat odun kömürü ve kükürdün fiziki karışımından olu37

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

şan çok isli yanar ve alev çıkarır. Yandığında fazla tortu bırakır. Namluların aşınmasına ve ilk hızlarına tesir eder. Rutubete karşı çok hassastır. Hafif silahlarda kullanılması tavsiye edilmez. d- Barut Hakkı: Çekirdeği istenilen uzaklığa sevk edebilmek için kovan içerisinde gerekli barut gazı basıncını sağlamaya yetecek miktarda barutun bulunmasıdır. Örneğin 9x19mm Çapındaki bir tabanca fişeğinin barut hakkı 0,39gr’dır. Barutlar yanma ısılarına göre sıcak ve soğuk barut diye adlandırılırlar. Barutların yanma ısısı kaloridir. Barutun yanmasına etki eden faktörler: Barut ne kadar rutubetsiz yada kuru ise o nispette çabuk, aksi halde ağır yanar. Barutun kesafeti; “1 desimetre hacme giren barut miktarı” ne kadar fazla ise o nispette çabuk, aksi ise ağır yanar. Barutun cinsi değiştikçe tutuşma ve yanma da değişir. Barutun tanelerinin şekli ve ebadı değiştikçe tutuşma ve yanma değişir. Kapalı yerlerde yanma ve tutuşma başka başka olur. Kapalı yerlerde alev, önce barutun dış sathını kaplar. Dıştan içe doğru yanar ve yanma olayı çabuk olur. Açık yerde ise bölüm bölüm olmak üzere bir taraftan diğer tarafa doğru ağır olarak yanar. Barutu tutuşturma vasıtası ne kadar şiddetli alev verirse yanma o kadar çabuk, aksi halde ağır olur. İyi bir sevk barutunda bulunması gereken özellikler: Barut tanelerinin terkibi aynı, yanma ve tutuşma muntazam ve aynı kararda olmalıdır. Silahtan istenen ilk hızı ve mermi çekirdeğine daima gittikçe artan bir ilk hız vermelidir. Barut hakkı miktarı az, hacmi küçük fakat göreceği iş büyük olmalıdır. Namluda tortu bırakmamalı, uzun zaman muhafaza edilebilmeli, rutubet ve ısıdan etkilenmemelidir. Kovan: Barut çekirdek ve kapsülü bir arada tutan ve dış etkenlerden koruyan parçadır. Kovanlar % 70 bakır ve % 30 çinko karışımı olan pirinç levhanın haddelenmesi ile yapılır. Özel amaçlı çelik kovanlarda bulunmaktadır. Kovanın dip tablası kenarları nispeten daha kalın ve kapsül takılması için dip tablasına bir delik açılmıştır. Kovan dip tablasının kenarları içeriye doğru girintili veya dışarıya doğru çıkıntılı şekilde tırnaklık bulunur. Tırnaklık fişeğin veya boş kovanın fişek yatağından boşaltılmasında tırnağın takılmasını sağlar.

Kapsül: Ateşli silahlarda horozun veya ateşleme iğnesinin darbesiyle ateşlenen içerisinde darbeye çok hassas özel yanıcı ve patlayıcı kimyasal maddelerin (Fülminat, Antimon Sülfür, Baryum Nitrat, Kurşun Tiosiyanat ve Tetrasen bulunduğu küçük yuvarlak metal parçadır. 38

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Kapsül kovanın dip tablasına preslenerek geçirilir. Yumuşak maddeden yapılmış bir yüksüktür. Kapsül eczası (Fülminat) bunun içine konur. İğnenin kapsüle çarpması sonucu örs ile yüksük arasında bulunan barutun sıkışması sonucu oluşan alevler kovandaki gaz deliklerinden (Alev Kanalı) geçerek sevk barutunu tutuşturur. Tabancaların kapsülleri genellikle tombaktan (% 90 bakır ve % 10 çinko) yapılır.

Kapsül Çeşitleri: 1) Boxer Tipi Kapsül 2) Standart Berdan Tipi Kapsül 3) Merkezden Kanallı Berdan Tipi Kapsül Boxer Tipi Kapsül: İngiliz Albayı Boxer tarafında, yıllarında imal edildiği bilinmektedir. Boxer tipi kapsüllerde örs; “kapsülün ayrılmaz bir parçasıdır. Tek alev kanalı bulunan kovanlarda kullanılır.” Ticari amaçlı fişeklerde standart olarak kabul edilip imal edilmektedir. Avrupa ülkelerinde çok geniş çapta imal edilmemektedir.

Standart Berdan Tipi Kapsül: Amerikan Albayı funduszeue.info tarafından, yılında geliştirilmiştir. Bu tip kapsülde örs yoktur. Örs “kovanın bir parçası halindedir. Ayrıca kovandaki örsün etrafında 2 ile 4 arasında değişebilen alev kanalları” bulunabilmektedir. Günümüzde çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Merkezden Kanallı Berdan Tipi Kapsül: Merkezden Kanallı Berdan Tipi Kapsül Bu tip kapsüllerde örs, yine Standart Berdan tipi kapsülde olduğu gibi kovanın ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak, alev kanalının örsün ortasından geçmiş olması bu tip kapsülü diğerlerinden ayıran özelliğidir. Bu yapıdaki kapsüller, daha çok Avusturyalı imalatçılar tarafından kullanılmaktadır. 39

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Boxer tipi kapsül ile Berdan tipi kapsülün mukayesesi: Boxer tipi kapsüllerde örs, kapsülün ayrılmaz bir parçası, bütünü halinde olmasına karşılık, Berdan tipi kapsüllerde örs, kapsülden tamamen ayrı ve kovanın bir parçasından ibarettir. Fişeklerin sınıflandırılması: a) Çekirdekli Fişekleri: i) Normal Fişekler ii) Gömlekli fişek iii) Gömleksiz fişekler iv) İzli fişekler b) Çekirdeksiz Fişekler: i) Sevk fişekleri ii) Manevra fişekleri iii) Aydınlatma fişekleri iv) Eğitim fişekleri v) İşaret fişekleri c) Gaz Fişekleri: i) 12 kalibre gaz fişeği ii) 37/38 kalibre gaz fişeği d) Av Fişekleri: i) Savrotin gaz fişekleri ii) Tek kurşun iii) Saçma Sevk Fişeği: İçi barutla dolu özel çekirdeksiz fişek biçimidir. Daha çok tüfek bombalarının atılması için kullanılır. Fişek kovanın ağzına tampon olarak büzülmüş ve barutun dökülmesi önlenmiştir. Manevra Fişeği: İçerinde barut bulunan çekirdeksiz kovandan ibarettir. Çok ses çıkardığı için eğitim, manevralarda gerçeğe uygunluğu sağlar. Eğitim Fişeği: Silahın çalışmasını öğrenmek, tetik düşürmek dolduruş eğitimleri yapmak için kullanılır. Eğitim fişeği üzeri oluklu deliklidir. Av Fişeği: Pirinç yerine tunç, alüminyum, Çinko, kağıt yada plastikten yapılır. Kapsül kısmı metaldir. Genellikle kalabalık kullanılır. 12 ile 20 numaraya kadar bulunmaktadır. 40

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Gaz Fişekleri: 12 CAL ve 37/38mm fişekler ani müdahalelerde, kalabalık kitlelere karşı, saldırgan guruplara karşı kullanılan içerisinde CN/CS kimyasallarını ihtiva eden etkili bir mühimmattır. 12cal. Gaz fişekleri; basınç altında sıvılaştırılmış, 3cc (santimetre küp) hacimli, gaz roketinin sevk edildikten sonra hedefe çarpma neticesinde, baş kısmının parçalanması ile aerosol şeklinde içindeki gazı yayar. Taşıdıkları gaz miktarı nedeniyle açık havada kullanılmaları uygun değildir. Delebilme, gaz yayma ve uzak mesafeden isabet kaydedebilme özelliklerinden dolayı kapalı alanlarda kullanımı daha uygundur. Genel Fişek Ölçü Standartları: Fişek türlerini birbirinden ayırt etmek için “özel fişek orijini sistemi” kullanılmaktadır. Özel fişek orijini sisteminde birçok ayırt edici unsur bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılanları ise; Fişek isimleri tanımlayıcı olabilir. (38 special, 44 magnum gibi) Fişeklerin orijinal barut haddi kapsamına göre ( Krag) Fişek üreticisinin ya da dizayn edenin ismine göre (30 Remington) Fişeklerin yapım yeri ve yılına göre (MKE ) Fişeklerin dönüş hızlarına göre ( gibi) Fişek ebatlarına göre (9x19mm, 8x57mm gibi) Balistik Kavramlar: Silahlar, insanoğlunun hemcinslerine ve diğer canlılara karşı korunma veya onlara saldırma ihtiyaç ve isteklerinden doğmuştur. İnsanoğlu zamanla tekniğin verdiği bütün imkânlardan faydalanarak hayvan derisinden modern tanklara, atom bombasına kadar birçok silah üretmiştir. Bir kimse, aynı şartlarda aynı silahla belirli mesafeden belirli bir hedefe atış yapsa, hedefin aynı noktasına isabet ettirme ihtimali çok zordur. Özellikle çekirdek yoluna tesir eden etkenler ortadan kaldırılmadıkça hedefin aynı noktasına isabet ettirmek mümkün olmaz. İşte bu etkenlerin neler olduğu, bunların nasıl giderileceği iyi bilinmelidir. Bunların hepsi BALİSTİK ilmi ile yakından ilişkisi olan konulardır. O halde ateşli silahlarda balistik nedir? Fransızca balistique sözcüğünden gelen bir kelime olup, Fişeğin ateşlenmesi ile fişek çekirdeğinin namludan çıkıp hedefe vurmasına kadar ki hare41

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

ketlerini, hedef üzerindeki tahribatı ve fişeğin bu hareketlerini etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Başka bir ifade ile fişek ve çekirdeklerinin hareketlerini “itme kuvveti, uçuşu ve çarpma etkisi” ve bu hareketleri etkileyen faktörleri inceleyen bilim dalıdır. Suç ve suçlu tiplerinin artması ve silahların çeşitlenmesi, meydana gelen olayların çözüme kavuşturulmasında ilmi çalışma ve yaklaşımların varlığına olan ihtiyacı arttırmış ve Balistik ilmi geçmişten günümüze kadar birçok olayı aydınlatmıştır. Bugünkü balistik biliminin kökeni ’lü yılların ortalarına dayanmaktadır. Bu tarihlerde bazı esas ve basit prensipler silah ayrımına uygulanmıştır. Bu prensipler daha sonraki yıllarda giderek genişlemiş ve yy’ın başlarında balistik bir bilim olarak ortaya çıkmıştır.1 Balistiğin Bölümleri: Çekirdek, namlu içinde ve namlu ağzını terk ettikten sonra hedef bölgesinde, hedefe veya yer sathına çarpıncaya kadar hava içinde ayrıca hedef içerisinde hareket ettiğine göre fişek çekirdeğinin hareketleri üç ayrı kısımda incelenmelidir. Bunlar; İç Balistik: Ateşli silahın tetiği çekildikten sonra mermi çekirdeğinin namlu ağzını terk edinceye kadar geçen sürede mermi kovanı ve mermi çekirdeğinin durumunu inceler. Balistiğin bu bölümü, kapsül, kapsül ateşlenmesi, barutlar, yanma hızı, yivler, yivlerin sayısı, hazne, namlu boyutları ve hızla ilgilenir. Dış Balistik: Mermi çekirdeğinin namlu ağzından çıktıktan sonra hedefe çarpıncaya kadar geçen zaman içerisinde havanın direnci, mermi çekirdeğinin yer çekimi etkisinde kalması, yere düşüşü, sürükleniţi ve dengesi ile ilgilenir. Terminal (Nüfuzi) Balistik: Mermi çekirdeğinin hedefe çarptıktan sonra, duruncaya kadar yaptığı delme gücü, enerjisini çarptığı cisme iletmesi gibi etkilerle ile ilgilidir.

İç balistik ve dış balistik aynı zamanda atışa etki eden faktörlerdir.

İç Balistik: Mermiyi kovan tabanında yanan gazlar iter. Barutun yanması ile doğan ve basınçlı sıcak gaz içerisinde yoğunlaşan enerjinin bir bölümü çekirdeğin kinetik enerjisine dönüşür. Yanmış gazların yayımı, barutun nitelik ve kalınlığına göre değişen biçim fonksiyonu ve basıncı ile orantılıdır. k altı ve üstünde yanma sıcaklıklarına göre barutlar, sıcak ve soğuk olarak tanımlanır.

1 Balistik Uzmanları Bekir TAVAS ile Bülent KARAABALI’nın yazmış olduğu makaleden alıntı 42

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Basınç, Atma, Geri Tepme

Dış Balistik: Dış balistik incelemeleri çok eskilere dayanmakla birlikte, uzun süre pek çok yanlış düşüncenin etkisinde kaldı. Çünkü mermi yolunun yatay atışta bir doğru çizdiği, düşey atışta ise bir ikizkenar üçgen olduğu sanılıyordu. Ancak de Venedikli Tartaglia mermi yolunun daima bir eğri biçiminde olduğunu ortaya koydu. Ne var ki bu konuda yer çekimi etkisinin açıklığa kavuşması için Galilei’yi , hava direncinin göz önüne alınması için Newton u beklemek gerekti. Boşlukta mermi yolunun düşey eksenli bir parabol olduğu anlaşılınca, parobalik balistik yüzyılda başarı ile uygulandı.

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Hava Direnci hesaplaması:

Balistik Katsayı hesaplaması:

Nüfuzi Balistik (Terminal-Etki): Çekirdek hedefi etkilediğinde olan olayları inceler. Aşağıdaki faktörler bu olayları doğrudan etkiler: a. İnsan bedeninin özellikleri b. Çekirdeğin yapısı c. Atış noktası Etkili Atış: Refleks sistemini devre dışı bırakan atıştır. Kafaya ve Merkezi Sinir Sistemine (Beyin ve Omurilik) yapılamalıdır. İnsan vücudunun sistemleri; Sinir Sistemi, Solunum Sistemi ve Dolaşım Sistemi’dir. Bu sistemlerin etkilenme oranı atışın etkililiğinin göstergesidir. Başa atış: Önden, burun köprüsü ve gözlerin ortasına, Yandan, Kulağın hafif altı ve önünde bir noktaya, Arkadan, kafanın tam ortasına yapılan atıştır. Üst göğse atış: Önden, üst göğüsün ortasına, Yandan, omuz üstünün birkaç cm altına

! 44

Arkadan, üst sırtın ortasına yapılan atıştır. Fişek cinsi ne olursa olsun pek çok mermi m ve daha az mesafelerde insan bedeninden çıkar ve öldürücü hız ve enerjisini korur.

BÖLÜM FİŞEKLER VE BALİSTİK KAVRAMLAR

Balistik Tanımlar İlk hız çekirdeğin namluyu terk ettiği andaki hızı m/sn Silahlarda standart fişek değerleri, fişeklerde standart namlu değerleri esas alınarak verilir. İlk hız silah ve fişeğe ait değerlere bağlıdır. Anlık hız çekirdeğin x saniyedeki veya x metredeki (m/sn) biriminden hızıdır. Balistik katsayı; Çapı, kütlesi ve profili göz önüne alınarak, fişeği tanımlayan katsayıdır. Nişan Hattı, göz gez arpacık ve hedefi birleştiren hayali hattır.

Namlu Hattı, namlu ekseni doğrultusunda sonsuza uzanan hayali hattır.

Nişangâh Açısı, nişan ve namlu hattının kesişme açısı. Path, nişan noktası orjin alındığında, vuruş noktasının dikey eksendeki değeridir. Drop, çekirdeğin namlu hattına göre düşme miktarı. Drift, nişan noktası orjin alındığında, vuruş noktasının yatay eksendeki değeridir. CDFC, nişan noktası orjin alındığında, vuruş noktasının ikili koordinat sistemindeki değeri

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Mermi Yolunu Etkileyen Faktörler Rüzgar Yönleri ve Etkisi Mirajdan Yararlanarak Rüzgar Hızının Yaklaşık Hesabı Sıcaklığın Etkisi Basınç, Rakım ve Nem Oranın Etkisi

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

3. BÖLÜM: MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ Mermi Yolunu Etkileyen Faktörler Fişek değerleri

Silah değerleri

Çevre değerleri

Barut miktarı

Namlu uzunluğu

Isı

Barut cinsi

Yiv-set sayısı ve açısı

Basınç

Çekirdek ağırlığı

Nem oranı

Çekirdek şekli

Rakım Rüzgar Eğim

Değişmeyen Sabit Değer: Yer Çekimi PATH

CDFC DRİFT=0 İse CDFC = PATH

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Sıfırlama Ölçümleri Gez Sabit - Arpacıktan Ayarlama (Yükseklik)

Arpacık Sabit - Gezden Ayarlama (Yükseklik)

Optik Sistem Yapısı

a. Objektif: Optik nişan sistemlerinde öndeki mercekler objektif olarak tanımlanır. Bunlar “objeye” çevrilmiştir ve görüntü sağlarlar. Bunlar ışık 48

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

hunisi olarak tesir ederler. Objektif çapına ne kadar çok büyükse, o kadar çok ışık içeri girebilir ve görüntü de o kadar çok aydınlık olur. Işık şartlarının iyi olması durumunda, 20, 30 funduszeue.info bir objektif çapı genel olarak iyi bir değer olarak kabul edilir. Ancak objektif çapının büyük olması alacakaranlıkta avantaj sağlar. Örnek: Dürbün 7x42 ifade eder

42 rakamı objektif çapının 42 mm. oluğunu

b. Oküler ve Çıkış Deliği: Optik sistemlerde göze gelen kısımdaki merceklere “göz merceği (oküler)” denir. Dürbün ışığa karşı 25 - 30 cm. mesafe ile tutulduğunda, göz merceğinde çıkış deliği olarak adlandırılan dairesel bir alan (A) görülür. Bu delik kötü kaliteli camlarda kare şeklinde (B) görülür. Örnek: 7X42 lik bir mercek camında çıkış deliği =6mm’dir.

Açı Birimleri: - Derece, - Dakika, - Milyem 1 dakika = 1/ 60 derece =====è 1 dakika m mesafede 2,9cm’yi görür. derece = milyem===è 1 milyem m mesafede 1 m’yi m mesafede 10 cm’yi görür.

Uzunluk Ölçü Birimlerinin Dönüşümü 49

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

1 inch

santimetre

1 inch

milimetre

1 feet

santimetre

1 feet

metre

1 yarda

metre

1 milimetre

inches

1 santimetre

inch

1 santimetre

metre

1 santimetre

milimetre

1 metre

santimetre

1 metre

feet

1 metre

yarda

1 metre

inch

1 kilometre

feet

1 kilometre

yarda

1 kilometre

mil

1 mil

metre

1 mil

kilometre

Hız Ölçü Birimlerinin Dönüşümü

Saniyede feet

Saniyede metre

Saniyede feet

Saatte mil

Saniyede metre

Saniyede feet

Saatte kilometre

Saatte mil

Dakikada feet

Saatte mil

Dakikada feet

Saatte mil

Saatte kilometre

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Ağırlık Ölçü Birimlerinin Dönüşümü 1 grain (kuyumcu tartı birimi)

grain (İngiliz ölçü birimi)

1 grain

milligram

1 grain

gram

1 gram

grain

1 gram

ons

1 ons

grain

1 ons

pound birimi)

1 ons

gram

1 pound

grain

1 pound

ons

1 pound

gram

1 pound

kilogram

1 kilogram

gram

1 kilogram

pound birimi)

1 ton

kilogram

1 metrik ton

pound

(İngiliz

ölçü

(İngiliz

ölçü

Enerji- Basınç Ölçü Birimlerinin Dönüşümü 1 Ayak- pound

Kilogram- metre

1 Kilogram- metre

Ayak- pound

1 atmosfer

İnçkareye pound

1 santimetrekareye pound

Santimetrekareye kilogram

1 santimetrekareye kiogram

İnçkareye pound

Sıcaklık Ölçü Birimlerinin Dönüşümü Fahrenheit X Celcius dönüşümü: F = 9 / 5 CELCİUS + 32

Celcius X Fahrenheit dönüşümü: C = (F – 32) 5 / 9

İki ölçeğin karşılaştırılması: Fahrenheit… 0° 32° 59° ° ° ° Celsius… ” 0° 15° 21° 37° °

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Rüzgar Yönleri ve Etkisi Hava kütlesinin yer değiştirmesinden ibaret olan RÜZGAR, yön ve şiddeti ile tanımlanır.

Rüzgarın yönü Saat İstikameti ile tarif edilir. Rüzgar Hızı Brimleri Metre / saniye

Mil /saat = knot

km / saat

1knot =0,5m/sn

1km/saat =0,27 m/sn

1knot = 1,8 km/saat

Rüzgar Hızının Ölçümü ve Tesbiti (Etkisine Göre Rüzgar Hızı) 3 knot altında yüzde hissedilmez knot arası yüzde hissedilebilir knot arası yapraklar kıpırdar knot arası toz kalkar, kağıtlar uçuşur knot arası küçük ağaçlar sallanır 0. Ortam sakindir, duman dikey olarak yükselir. (0 km/saat) 1. Esinti vardır, dumanın yönü rügarın yönünü gösterir. ( km/ saat) 2. Hafif meltem vardır, rüzgar yüzde hissedilir, yapraklar hışırdar. (km/saat)

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

7. Fırtınamsı rüzgar vardır. Ağaçlar sallanır ve rüzgara karşı yürümek zorlaşır. ( km/saat) 8. Fırtına vardır. Ağaç dalları kırılır. Rüzgara karşı yürümek çok zordur. (km/saat) 9. Kuvvetli fırtına vardır. Evlerin bacaları ve kiremitler kopar. (km/saat)

Tam fırtına vardır. Ağaçlar köklerinden sökülür. Binalar zarar görür. (km/saat) Şiddetli fırtına vardır. (km/saat) Kasırga vardır. (km/saat)

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Flama Açısına Göre Rüzgar Hızının Hesaplanması

Rüzgarın Vuruş Noktasına Etkisi Hava içerisinde hareket eden çekirdek,rüzgarın yön ve şiddetine bağlı olarak sürüklenir. Nişan noktası orjin alındığı ikili koordinat sisteminde, yatay ve dikey eksenlerde sapma olur. Dikey eksendeki sapma minimal olduğu için 0 kabul edilebilir. Yatay eksendeki sapmanın rüzgar hız ve yönü ile atış mesafesine göre dikkate alınarak,telafi edilmesi gerekir.

Rüzgarın Vuruş Noktasına Etkisine Göre Tanımlanması

Mirajdan Yararlanarak Rüzgar Hızının Yaklaşık Hesabı Miraj; farklı sıcaklık ve yoğunluktaki hava katmanları boyunca ısının yansımasıdır. Dürbünden bakan nişancı, zemin ve hava sıcaklıkları arasında fark olduğu sürece miraj görebilir. 54

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Miraj dalgalanmaların yönü ve şekli rüzgarın esiş yönüne göre değişir. Rüzgarın yaptığı etkiyi optik olarak yansıtır. Miraj’ın doğru okunuşu, nişancıya rüzgar hızını ve yönünü çok yüksek bir doğrulukla tespit etme imkanı sağlar.

Nişancı gözetleme dürbünü ile mirajı okur. Orta mesafede, rüzgar mermi üzerinde en fazla tesire sahip olduğundan, nişancı bu noktadaki rüzgar hızını bulmaya çalışır. Bunu şu iki yoldan biriyle bulabilir: 1. Orta mesafedeki bir cisme odaklanır. Sonra odaklanmayı değiştirmeden hedefe yönelir. 2. Hedefe odaklanır, sonra netlik ayar vidasını çeyrek tur saat yönünün tersine çevirir. Bu işlem hedefin bulanık fakat MİRAJIN net görünmesini sağlar. Kaynayan Miraj Dürbünden bakıldığı zaman; rüzgarın doğrudan dürbüne doğru veya dürbünden öteye doğru esmesi hariç miraj, rüzgarla aynı hızda hareket ediyormuş 55

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

görünür. Sonra miraj hiçbir yatay hareket görüntüsü vermeden, doğrudan yukarı hareket ediyormuş görüntüsü verir. Buna “kaynayan miraj” denir. Rüzgar sürekli yön değiştiriyorken bile kaynayan miraj görülebilir. Kaynama esnasında yapılan atış hedefi vurmayı zorlaştırır. Tesirsiz rüzgarlar dışında nişancı kaynamanın kaybolmasını beklemelidir. Sıcaklığın Etkisi Tanım: Sıcaklık, göreceli olarak sıcaklık ve soğukluk duyumu uyandıran ve termometre gözlemleri ile kesin olarak değerlendirilebilen hava koşullarının bütünüdür. Sıcaklığa Etki Eden Faktörler Yer düzeyinde hava sıcaklığına etki eden dört faktör; 1. Güneş ışlınımı, 2. adveksiyon, 3. havanın yoğunlaşması ve 4. zemin özellikleridir. Rüzgar, hızına bağlı olarak sıcaklık üzerinde soğutucu etki yapar. Sıcaklık Birimleri ve Ölçümü Santigrad derece (celsius)

Fahrenheit

Kelvin derece

T = Termometre değeri Tf = 32 + 9 / 5 x Tc Tc = 5 / 9 x (Tf - 32) T k = T c + ,15 Hava Yoğunluğunun Değişimi - Isı arttıkca, hava yoğunluğu azalır. Hava yoğunluğu azalınca, sürtünme de azalır. Sonuç olarak, Vuruş Noktası yukarı kayar. Isı azalınca da yukarıdaki reaksiyonun tersi olur.

Standart Atmosfer Koşulları Ilıman ülkelerin ortalama atmosferini karşılayan bir standart atmosfer tanımı yapılmıştır. Standart atmosferin yer koşulları; Deniz seviyesinde, 15 santigrad derece, mmCiva, %78 nem oranıdır. 56

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Temel parametrelerin ortalama değeri yükseltiye göre ayarlanmıştır. Örnek: Zfm 42XZ Dürbün Montajlı Steyr Keskin Nişancı Tüfeğinde Sıcaklığın Etkisi: İlk hız m/sn Nişangah acısı 3, dk Sıfırlama mesafesi m Çekirdek ağırlığı 9,65 gram

Farklı Sıcaklıklarda Drop Değeri

Nişangah yüksekliği 4,3 cm Kapalı sıfırlama mesafesi 61,4 m Sıcaklık Değişken Farklı Sıcaklıklarda Path Değeri

Basınç ,5mmhg Nem oranı 78% Rüzgar hızı 0 Rüzgar yönü Eğim 0 derece

Ankara Aylık Ortalama Sıcaklık Değerleri Santigrad Derece AY

Max

Min

-7

Kayıtlara geçen en yüksek hava sıcaklığı Libya Elaziziye bölgesinde gölgede 58 derece olarak kaydedilmiştir.

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

En düşük hava sıcaklığı funduszeue.info bölgesinde ,2 derece olarak kaydedilmiştir. Türkiye sıcak ılıman iklim kuşağında bulunmaktadır. Sıcaklık Yazları ,Kışları derece arasındadır. Basınç, Rakım ve Nem Oranın Etkisi Basınç: Birim yüzeye etki eden kuvvetir. Rakım ve yüzey sıcaklığına bağlı olarak değişir. Basınç Birimleri ve Ölçümü - ATMOSFER - BAR - MİLİBAR - MİLİMETRE CİVA - BAROMETRE 1 ATM = MİLİBAR = mm Civa Basıncın Vuruş Noktasına Etkisi: Basınç artarsa vuruş noktası aşağı kayar. X Basınç azalırsa vuruş noktası yukarı kayar. Ankara Aylık Ortalama Basınc Değerleri (Qfe Değerleri Mbar) AY Min

Max

Ölçülebilen en yüksek hava basıncı, deniz seviyesinde ,8mb Kuzey SİBİRYA AGATA” da, en düşük hava basıncı ise mb olarak büyük okyanus üzerinde kaydedilmiştir. Yeryüzündeki basınç genel olarak - mb arasında değişir. Rakım: Rakım, bir yerin deniz seviyesine göre yüksekliğidir. Deniz seviyesi rakım 0metre kabul edilir. Rakımın Vuruş Noktasına Etkisi Rakım yükseldikçe basınç düşer. Hava seyrekleşir. Sürtünme azalır. VURUŞ NOKTASI YUKARI KAYAR. Rakım Basınç İlişkisi 0 M 1 ATM mb mmc M 0,9 ATM mb mmc M 0,8 ATM mb mmc M 0,7 ATM M 0,6 ATM M 0,7 ATM mb mmc 58

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Nem Oranı: Nem Oranı, havadaki su buharı miktarıdır ve % ile ifade edilir. Sıcaklık ve yere bağlı olarak değişen nem oranı % olduğunda hava cok nemli ve yapışkan olur. Nem Oranının Vuruş Noktasına Etkisi: Nem oranı artarsa vuruş noktası aşağı kayar. X Nem oranı azalırsa vuruş noktası yukarı kayar. Ancak, bu değişikliğin etkisi çok düşük olduğundan, uzun mesafeler için dahi ihmal edilerek vuruş noktasına etkisi yok kabul edilir. Ankara Aylık Ortalama Nem Değerleri AY

Max %89 %87 %79 %82 %71 %70 %89 %69 %83 %81 %88 %90 Min %62 %50 %41 %49 %37 %32 %42 %45 %48 %49 %55 %63

Standart Atmosfer Koşulları: Ilıman ülkelerin ortalama atmosferini karşılayan bir standart atmosfer tanımı yapılmıştır. Standart atmosferin yer koşulları; Deniz seviyesinde 15 santigrad derecede, mm Civa basıncı değerinde, %78 nem oranıdır. Temel parametrelerin ortalama değeri yükseltiye göre ayarlanmıştır. Eğimin Etkisi: Eğim, atıcı ile hedef arasında yükselti farkıdır. Yükselti farkından dolayı nişan hattı ile yer arasında bir açı olşur bu açı eğim açısıdır. Eğim aşağı ve yukarı doğru olabilir. Eğimin Vuruş Noktasına Etkisi Aşağı ve Yukarı eğimli atışlarda vuruş noktası yukarı sapar. Sapma miktarı Eğim Açısı ve Mesafe ile doğru orantılıdır. Pratikte fark edilebilir bir sapmaya neden olacak açı ve mesafeyi bulmak zordur. Eğimin etkisinin Meskün Mahal görevlerinde pratiğe yansıması yoktur. Ancak, Kırsal görevlerinde bu etki pratiğe yansıyabilir. Eğim Tesiri İle Sapmanın Düzeltilmesi Düzeltilen Nişangah Mesafesi (metre) = Atış Mesafesi x Cos α (metre) α = Eğim Açısı Örnek: 1) Eğim = 0 derece, Mesafe = m è m nişangahı ile atış yapılır. è 11 klik 2) Eğim = 60 derece, Mesafe = m (X0,5= m)è m nişangahı è 2,5 klik 59

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Eğim Açısı derece

Cos

1- Cos

0,99

0,98

0,96

0,93

0,06

0,9

0,86

0,81

0,76

0,7

0,64

0,57

0,5

Hedef Yükseltisine Göre Egim Açısı egim

sın x

0»08

16m

32m

64m

0»17

0»25

0»34

0»42

0»5

0»64

0»7

0»76

0»81

0»86

Vuruş Noktasındaki Sapma Miktarının Hesaplanması Sapma Miktarı (cm) = Mermi Düşümü – Mermi Düşümü (path) X Cos α veya Sapma Miktarı (cm) = Mermi Düşümü (path) X 1 – Cos α

BÖLÜM MERMİ YOLUNA ETKİ EDEN ÇEVRE FAKTÖRLERİ

Yukarı Eğim

Aşağı Eğim

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Örtü ve Gizlenme Mesafe Tespiti (Leica Vector) Lazerli Mesafe Ölçme Cihazı Gözetleme ve Rapor Verme Temel Atış ve Nişancılık Kavramları

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

4. BÖLÜM: KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI HAZIRLIK SORULARI Keskin nişancının fonksiyonları nelerdir?

ETKİNLİK - 1 Katılımcılarla beyin fırtınası uygulaması gerçekleştirilerek keskin nişancılık ile ilgi düşünceler tahtaya yazılır.

Örtü ve Gizlenme İlerleme esnasında tim alacağı muharebe düzeni ile bir dereceye kadar emniyeti sağlamakla beraber, örtü ve gizlenmeyi de iyi bir şekilde bilmeli. Arazideki hendekler, çukurlar, setler, tabii arızalar düşman ateşine karşı korunmayı sağlar, düşman ateşi altındayken tabii ve suni örtülerden istifade edilir. Örtü: düşmanın özellikle ateşine ve aynı zamanda görüşüne karşı koruyan tabii ve suni yerlerdir. Tabii olanlar: hendekler, çukurlar, kabartılar, tümsekler, tepecikler. Suni olanlar: baş siperlikleri, irtibat hendekleri, duvarlar vb. Yerler. Gizlenme: düşmanın sadece gözünden korunmak demektir. Gizlemede de tabii ve suni olmak üzere iki bölüm bulunur. Gizlenme düşman ateşinden koruyamaz. Örtü ve Gizleme Arasındaki Farklılıklar Arazi (Taktik) operasyonuna katılacak her tim mensubu örtü, gizleme arasındaki farklılıkları açık bir şekilde bilmesi çok önemlidir. Tim personelleri intikalleri esnasında her zaman örtü ve gizlemesi hazır olmalı, bunun için arazide bulabildiği en küçük şeyden bile faydalanabilmelidir. Örtü uygun hareket yöntemlerini kullanarak tim mensuplarının kendisini gözükmekten ve düşman ateşinden koruyabilir. a. Örtü: Örtme, küçük ateşli silahlardan doğal ya da yapay bir şekilde korunmaktır. Arazi bulunan çukur, kayalar, büyük ağaçlar vb. yerler doğal örtüyü oluşturabilirler. En küçük bir çukur bile bir şekilde örtü oluşturabilir. Binalar ve diğer insan yapımı yapılar da yapay örtü oluşturabilirler.

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

b. Gizleme: Doğrudan gözükmeyi doğal yada yapay bir şekilde engellemektir. Doğal gizleme, bitki örtüsü ve arazi yapısı tarafından sağlanır. Yapay gizleme ise kamuflaj ağı gibi insan yapımı malzemelerin kullanımıyla ya da doğal nesneleri orijinal yerinden oynatarak sağlanır. Yapay gizleme insan yapımı yapılar ile de sağlanır.

Örtü aynı zamanda gizleme de olabilir ama gizleme örtü değildir.

Gizlenme nasıl yapılır? 1- Gündüz görev yapacak timlerde a) İrtibat, kontrol ve gözetleme imkanları, kaybedilmemek şartıyla tim mensupları mümkün olduğu kadar geniş aralık ve mesafelerde açılma ve yayılma yapar. b) Muharebe alanında yanlardan ve geriden gelecek tehlikelerden korunmak için emniyet unsurları çıkarılır. Tim personeline sorumluluk sahaları verilir. Timden yeterli uzaklığa çıkarılan emniyet görevlileri erken görmek ve haber vermekle yükümlüdürler. c) Açık bölgelerden geçmek sakıncalı olur. Bu sebeple en fazla örtü ve gizleme sağlayan yerlerden yararlanılır. d) Acele ve telaştan kaçınılır. Sakin hareket edilir, ani sıçramalar ve koşmalar düşmanın dikkatini çekebilir. e) Bilinen ve şüphe edilen pusu atılmaya elverişli yerlerden, kilit arazi noktaları ve meskun yerlerden kaçınılır. 2- Gece görev yapacak timlerde Gece görev yapacak timlerde taktik ve esaslar görüş oranına bağlı olarak, gündüz görev yapan timlerin uygulayacakları taktiklerden pek az farklıdır. a) Timin unsurları gündüzünkine nazaran birbirinden daha az aralık ve mesafelerde açılır ve yayılır. b) Sesiz hareket esastır, ses gündüze nazaran daha uzaklara ulaşır. c) Timden uzaklaşan emniyet görevlileri için tehlikeyi azaltmak amacıyla hareketler ve ilerlemeler daha yavaş yapılır. Kamuflaj: Hasmın havadan ve karadan gözetleme yapabileceği hatta elektronik görme gereçleri kullanabileceği unutulmamalıdır. Ortama uyum sağlayarak hasım gözlerden gizlenmeyi mümkün kılmak için kullanılan malze64

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

me ve tekniklerin bütünü olan KAMUFLAJ, özellikle keskin nişancı gibi profesyoneller tarafından icra edilen bir sanattır. Kamuflajın İlkeleri: Kamuflajda esas alınan ilkeleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: A. Saklanmak: Hasım gözünde faaliyeti tehlikeye düşürecek algının oluşmaması için bedenin ve teçhizatın bir yöntemle perdeleyici bir yapı gerisinde tutulmasıdır. B. Uyum Sağlamak: Gizlenmesi gereken beden ve teçhizatın hatları algılanmayacak şekilde ortamla bütünleştirilmesidir. C. Aldatmak: Hasmı, görev gücü ile ilgili tahminlerinde yanıltmak ve şaşırtmak maksadı ile saklanma ve uyum sağlama ilkelerine paralel düzenleme ve faaliyetlerde bulunmaktır. (Görev bölgesindeki bir binanın çatısına havalandırma bacaları inşa etmek gibi.)

İyi Bir Kamuflaj İçin Aşağıdaki Kriterler Göz Önünde Bulundurulmalıdır: 1. Mevcut bütün tabii gizleme imkanlarından faydalanılmalıdır. 2. Mevziinin hazırlanması ve kamuflajı işlemleri beraber yürütülmelidir. 3. Çevredeki cisimlerin doğal şekli, gölgesi, duruşu ve rengi değiştirilmemelidir. 4. Doğal gizlenme malzemesi dahi kullanılsa, mevziiyi açığa çıkarabilecek fazla kamuflajdan kaçınılmalıdır 5. Ot, yaprak, çalı ve diğer çevresel gizleme malzemeleri kullanılırken doğal görünmelerine dikkat edilmelidir. Bölgede yetişen bitki ve ağaçların göz önünde tutularak kamuflajda bu malzemeler kullanılmalıdır. 6. Yapılan kamuflaj, mümkün olduğu kadar hasım tarafın açısından bakılarak kontrol edilmeli ve aykırılıklar giderilmelidir. 7. Kamufle edilmiş mevziinin civarındaki yol, iz ve işaretler yok edilmeli doğallığı bozacak çöp gibi malzemeler ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Kamuflaj Malzemeleri Doğal Kamuflaj Malzemeleri Yapay Kamuflaj Malzemeleri

Doğal Kamuflaj Malzemeleri: Belirli bir bölgeye has bitki örtüsü ya da çevresel malzemelerdir. Bu maddelerin rengi, yapısı ve boyu bölgeden bölgeye ve mevsimden mevsime değişecektir. En sık kullanılan doğal maddeler aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür; a. Çimen ve diğer otlar, b. Yapraklar, c. Bitki Sapları, d. Çamur,

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Yapay Kamuflaj Malzemeleri: Belirli bir bölgenin çevresel görünümüyle bütünleşebilmek için kullanılan yapay malzemeler ve renklendirmelerdir. Yapay kamuflaj malzemelerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: a. Malzemeler: Yüz boyası Sprey boya Çuval Bezi Ağlar Kumaş b. Kamuflaj Giysiler: Mevsimsel ve çevresel farklılıklar öz önünde bulundurularak dizayn edilmiş ve üretilmiş pek çok kamuflaj giysi çeşitleri vardır. Her çevresel şarta uyum sağlatacak tek bir giysi çeşidinden ziyade, dikkatli çevre analizine dayalı olarak dizayn edilecek çoklu alternatiflere yönelmek daha profesyonel bir davranış olacaktır. Örnek Kamuflaj Giysiler Kar Elbisesi: Karla kaplı bölgelerde tamamen beyaz kamuflaj giysi kullanmak en doğru yöntemdir. Giysi, hafif renkte bir gri sprey boya ile derinlik katılarak daha da geliştirilebilir. Eğer açık alan söz konusu ise giysi beyaz kukuleta türü başlıkla tamamlanmalıdır. Çöl ve Meskun Mahal Kamuflajı: Kumla kaplı alanlarda yada yerleşim alanlarında, dokumalı kamuflaj kullanmak etkili bir yöntemdir. Çöl ortamında kullanılacak kamuflaj giysiler bol kesim olmalıdır. Yerleşim alanlarında ise, çevresel renkleri dikkate almak gereklidir.

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Ağaçlık Arazi ve Orman Kamuflajı: Yoğun bitki örtüsünün olduğu bölgelerde, araziye uygun olarak yapraklar, yeşil dallar, uygun yapay kamuflaj malzemeleri kullanılır. Bitki örtüsünün sıklığı kamuflaj ve gizleme için uygun ortamı sağlayacaktır. Standart askeri yeşil alan üniformaları bu görev için yeterli olsa da çevre şartlarına paralel olarak uygun farklı desenler kullanılmalıdır.

Ghillie Elbisesi Ghillie elbisesi, en etkili kamuflaj giysilerde birisidir. İsmini, ’lerde İskoçya’da Av Koruyucularının yasak bölgede avlanan kimseleri fark ettirmeden yakalamak için giydikleri özel kamuflaj giysiden almıştır. Günümüzün Ghillie elbiseleri, düzensiz olarak süslemeler ve ağ parçalarıyla donatılmış olan özel tip kamuflaj giysileridir. Süslemeler ve ağlar giysilerin dışına dikilerek ya da yapıştırılarak tutturulabilir. Süsleme malzemesi olarak genelde kenevir halatlar yada parça parça kesilmiş çuval bezleri kullanılmaktadır. Malzeme, genelde tutturulduktan sonra da parça parça kesilerek aynı görünüm verilebilir. Ghillie elbiseleri, uçuş kıyafetlerinden, askeri kıyafetlerden ya da başka kumaşlardan yapılabilir. Taş ve kaya gibi malzemelerden korunmak için diz ve dirsek kısımlarında vatkalardan, yıpranmaya karşı dayanıklılık için de çift kat kumaşlardan faydalanılabilmektedir. Süsleme kısımları kişi pusuya yattığı zaman yanlarını kapatacak kadar uzun olmalıdır. Son pozisyon alındığında, silahı ve ekip üyesinin yüzünü saklamak üzere bir örtü kullanılabilir. Ghillie elbisesinin üzerine süslemenin yanı sıra pek çok doğal bitki örtüsünün de tutturulması gerektiği unutulmamalıdır. Doğal bitki örtüsü, değişen manzara ve arka plana karışabilecek şekilde sık sık değiştirilmelidir. Ghillie elbiseleri mükemmel kamuflajlardır ancak bazı sınırlamaları da söz konusudur. Uzun süre giyilince, ısıya bağlı olarak, çok sıcak ve rahatsızlık verici olabilirler. Bu yüzden bol miktarda su tüketilmelidir. Ayrıca, elbise ıslanırsa çok ağırlaşır ve kuruması da uzun zaman alır. Diğer bir problem ise yangın tehlikesidir, ateşten uzak durulmalıdır.. Elbise yapılırken Velcro kopçalarının kullanımı dikkate alınmalıdır. Ghillie elbiselerinin amacı sadece, keskin nişancıya bulunduğu bölgeye görsel uyum sağlatmaktır. Yani, iyi bir şekilde icra edilecek manevra tekniklerine ve iyi planlanmış bir güzergaha alternatif teşkil etmez. 68

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Silah ve Teçhizatı Kamufle Etmek İçin Kullanılan Yöntemler Keskin nişancı, kendisi ile birlikte ve malzemelerini de etkili bir şekilde kamufle etmelidir. Bu tamamlayıcı kamuflajın yapılmasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Silah Sistemi Kamuflajı: keskin nişancının silahını kamufle ederken çok titiz bir çalışma sergilemesi; optiklerin çok temiz kalmasına ve namluda basınç oluşturacak aksaklıklara meydan vermemesi gerekir. Kabza, dürbün ve askıya ağ geçirilerek, bu ağa da kamuflaj malzemesi iliştirilebilir. Tüfeğin üzeri aynı zamanda sprey boya ile boyanabilir. Fakat bunu yaparken dürbünün merceklerinin boyadan etkilenmemesine dikkat edilmelidir.

Dürbün gibi optik aletler diğer aletler ile aynı şekilde kamufle edilirler. Şeklini ve görüntüsünü gizlemek için ağlar ve süslemeler bağlanabilir. Sprey boya ile boyanabilir ve kamuflaj bandı uygulanabilir. Ayrıca, parlak ışık olan koşullarda, objektifin mercekleri üzerine geçirilecek bir naylon çorap dürbünden ışığın yansımasını engelleyecektir. Bu önlem keskin nişancının gözetleme fonksiyonunu kısıtlamayacak tarzda uygulanmalıdır. a. Vücut ve Diğer Teçhizatın Kamuflajı: Uygun şekilde hazırlanmış ağ donanımı düşmeyecek ve fonksiyonları kısıtlamayacak şekilde vücuda ve sırt çantası gibi teçhizata sarılır. Gerekiyorsa boya ve diğer malzemelerle kamuflaj etkisi güçlendirilir.

Mesafe Tespiti Atış pozisyonundaki bir keskin nişancının hedefle kendi arasındaki mesafeyi kesin bir doğrulukla tespit edebilmesi, görevin başarılmasındaki kilit faktörlerden birisidir. Tek bir atışla görevi başarabilmenin ancak doğru mesafe tespitine bağlı olduğu ve diğer faktörlerin olumlu etkisinin ancak bu aşamanın 69

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

başarılmasından sonra ortaya çıkabileceği tartışma götürmez bir gerçektir. Bunun içindir ki iyi bir keskin nişancı aynı zamanda iyi bir mesafe tahmincisi değil TESPİTÇİSİDİR. Mesafe tespitinin pek çok geleneksel yönteminin yanısıra teknolojinin sunduğu lazer ışınlı ve dijital cihazlar keskin nişancının başvuracağı alternatiflerdir. Bu alternatiflerin içinde en güvenilir olanı, kullanım hatası yapmamak şartıyla elbetteki “Lazerli Mesafe Ölçme Cihazları”dır. Mesafe Tespiti Yöntemleri Parmak atlatma, - Bölme, - Bilinen mesafeleri, - m, - Dilimleme, Ortak ortalaması, Namlu ağzı alevi ve sesi, - Mekanik ve elektronik aletlerin kullanımı, Mil noktalayıcı sistem (stedya çizgileri) Mil Noktalayıcı Sistem Mil noktalayıcı, silahın dürbünündeki lensin içine işlenmiş olan hassas bir ölçme sistemidir. Boyut ve uzaklığı karşılaştıran matematiksel bir sistemdir. Bu sistem ile, bilinen bir boyut yardımıyla hedefe olan mesafe hesaplanabilir. Tersine bir işlemle de, mesafe biliniyorsa da hedefin boyutu hesaplanabilir. İnsan boyutları İnsanlar üç boyda olurlar: Küçük boy, Orta boy ve Büyük boy

Stedya Çizgilerinin Kullanılması:

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Mesafe Tahmininde Yanılgıya Düşme Nedenleri Cisimleri olduğundan daha yakınmış gibi göstercek şartlar şunlardır: Düz açık bir yola bakıyor olamak, Parlak ışık altında bakmak, Arka planda kontras oluşturan bir durumun mevcut olması, Düz ve tekdüze yerdeki bir hedefe bakıyor olmak, Yukarı doğru bakıyor olamak, Atıcını arkasına Güneşi almış olması vb. Cisimleri olduğundan daha uzakmış gibi gösterecek şartlar şunlardır: Hedefin sadece bir kısmının görünür vaziyette olması, Aşağı doğru bakıyor olmak, Düşük görüş şartlarında hedefe bakıyor olmak, Hedefin arka plana karışıyor şekilde algılanması, Hedefin Güneş ile Keskin nişancı arasında bulunması vb. (Leica Vector) Lazerli Mesafe Ölçme Cihazı Gönderdiği lazer ışınının, mesafesi tespit edilmek istenen cisimden yansıyarak tekrar algılanması yöntemiyle çalışan elektronik cihazdır.

Cihazın Teknik Özellikleri Üretim Yeri

: İsviçre

Ağırlığı

: gram

Çalışma Sıcaklık Aralığı : - 35 ile + 65 santigrat derece aralığı Azami Ölçüm Menzili

: metre (Dijital pusulalı)

Ölçüm Birimleri

: (Metre), (yarda) ve (feet)

İzolasyon

: Contalı, şoklanmış ve darbeye dayanıklı kaplamalı

Görünür Aksam

: Oküler, dioptrik, skala, göz ayar tokmağı, yan bilgisi tuşu ve mesafe tuşu bulunur. 71

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Cihazın Sağladığı Veriler Mesafe ölçümü Yan bilgisi ölçümü Mesafe ve yan bilgisi ölçümü Yatay mesafe ve dikey yükseklik ölçümü İki nokta arasında mesafe ölçümü

İki nokta arasındaki mesafenin ve yükseklik farkının ölçümü Yan bilgisi ve yükseliş farkının ölçümü Nispi yatay açı ölçümü Nispi yatay ve dikey açıların birlikte ölçümü

Cihazı Güvenli Kullanma Önlemleri 1. Gözün zarar görmemesi için, cihaz ASLA parlak ışığa yöneltilerek kullanılmaz. 2. Cihazın pili (2CR5) basınçlı gaz ihtiva ettiğinden, ısıtılmamalı, delinmemeli, parçalara ayrılmamalı, kısa devre yaptırılmamalı ve şarj etmeye çalışılmamalıdır. 3. İçinde göze zarar verebilecek lazer kaynağı olduğundan, cihaz açılmaya çalışılmamalıdır. 4. Cihaz üzerinde değişiklik ve dönüştürmeler yapılmamalıdır. Cihazı Kullanarak Mesafe Ölçümü

A. Mesafe tuşuna basılır ve tutulur B. Kırmızı daire hedefin üstüne getirilir C. Tuş serbest bırakılır D. Veri dijital olarak belirir. Mesafe Ölçümünü Etkileyen Faktörler Mesafe ölçümünü etkileyen en önemli faktör, yüzeylerin yansıtma kabiliyetidir. Mesela, duvarlar ağaç ve çalılara göre daha iyi yansıtıcıdırlar. Bunun dışında ölçümü etkileyen diğer faktörleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: Hedefin büyüklüğü, - Yansıma açışı, - Atmosfer koşulları, - Titreşim, - Işık koşulları

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Yan Bilgisi Ölçümü A. Yan bilgisi tuşuna bas ve tutulur B. Kırmızı daire hedefte sabit tutulur C. Basılı tutulan her iki saniyede bir ölçüm yenilenir. D. Pusula kullanım kurallarına riayet edilmelidir. (yüksek gerilim hattına 55m, kamyon gibi vasıtalara10m, tüfeğe 2m den fazla yaklaşmamak gibi) Mesafe ve Yan Bilgisinin Ölçümü

A. Her iki tuşa basılı ve tutulur B. Hedefte işaretleme dairesi sabit tutulur ve bırakılır

Yatay Mesafe ve Dikey Yükseklik Ölçümü

A. Çabuk olarak mesafe tuşuna iki kez tıklanır. İkincide basılı tutulur. B. İşaretleme dairesi hedefte sabit tutularak tuş bırakılır.

İki Nokta Arasındaki Mesafe Ölçümü A. Mesafe tuşu basılı tutulur B. İşaretleme dairesi 1. Hedefi gösterir C. Yan bilgisi tuşuna basılıp bırakılır D. Ekranda 1-p belirir

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

E. İşaretleme dairesi 2. Noktaya çevrilir F. Mesafe tuşu bırakılır.

İki Nokta Arasındaki Mesafenin ve Yükseklik Farkının Ölçülmesi A. Mesafe tuşuna basılıp bırakılır ve basılı tutulur B. İşaretleme dairesi 1. Hedef gösterir C. Yan tuşuna basılıp bırakılır D. Ekranda 1-p belirir

E. İşaretleme dairesi 2. Noktaya tutulur F. Mesafe tuşu bırakılır.

Yan ve Yükseliş Bilgilerinin Birlikte Ölçümü Yükseliş açısı; yatay düzlem ile cihazın çevrildiği nokta arasındaki açısal farktır.

A. Yan tuşuna 2 kez basılır ve 2. de tutulur B. Yan bilgisi solda yükseliş bilgisi sağda belirir.

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Nispi Yatay Açı Ölçümü Nispi Yatay Açı, iki nokta arasındaki yatay açıdır.

A. Yan bilgi tuşu basılı tutulur. B. İşaretleme dairesi 1. Noktayı gösterir. C. Mesafe tuşuna basılıp bırakılır. Display sıfırlayacaktır.

D. İşaretleme dairesi 2. Noktaya çevrilir E. Yan bilgisi tuşu bırakıldığı andaki yatay açı sabitlenir

Nispi Yatay ve Dikey Açıların Ölçülmesi Dikey açı, iki nokta arasındaki dikey açıdır.

A. Yan bilgisi tuşuna 2 kez basılıp 2. de tutulur B. İşaretleme dairesi birinci noktanın değerlerini verir C. Mesafe tuşuna basılıp bırakılarak display sıfırlanır.

Δ. İşaret dairesi 2. Noktaya çevrilir Ε. Yan bilgisi tuşu bırakılır.

Cihazın Bakımı ve Taşıması 1. Cihazı daima kuru yerde muhafaza edilmelidir. 2. Cihaz önerilen depolama sıcaklık sınırlarında muhafaza edilmelidir. 3. Kablo ve plagları temiz ve kuru durumda muhafaza edilmeli ve kirlenmiş plagların içindeki pislikler temizlenmelidir.

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

4. Cihazın nakli veya sevki sırasında daima orijinal Leica ambalajını kullanılmalıdır. 5. Düşme ve çarpma sonucu arızalar ortaya çıkabileceğinden, cihaz kara araçlarının ön panellerine veya arka camlarının kenarlarına konulmamalıdır. 6. Cihaz, uçaklarda ve hassas elektronik sistemlerin civarında kullanılmamalıdır. 7. Cihazın askı kayışları sürekli kontrol edilmeli, hasar görenler yenileri ile değiştirilmelidir. 8. Cihaz usulüne göre kullanılmalıdır. 9. Cihazın pilini ısıtmamalı ve delinmemelidir. Gözetleme ve Rapor Verme Gözetleme; Hedef alınan nokta, alan, vasıta veya şahsın kesintisiz olarak, çıplak gözle yada gece ve gündüz görüş sistemleri ile aleni veya gizlenerek izlenmesi ve takibidir. Bu faaliyetin yerine getirilmesi ile ilgili olarak aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmak gerekir: Gözetleme sadece görsel değil, diğer duyu organları ile de (koku-işitme gibi) yapılır. Gözetlemede daima hedefin görüş ve atış kabiliyeti dikkate alınır. Gözetleme alanı unsurlar arasında paylaştırılır ve kodlanır. Her unsur kendi gözetleme alanından sorumludur. Dikkat ve algılama sınırları göz önüne alınarak, partner ve unsurlar uygun zamanlamalı dönüşümlerle faaliyeti icra etmelidir. Gözetlemeye Konu Olabilecek Hedef Türleri; Bir arazi kesiti, Bir yol kesiti, Açık alanda bulunan şahıs veya şahıslar, Kapalı mekan, Ulaşım aracı olabilir.

İstihbarat Operasyonun Kulağı İse, Keskin Nişancılar Gözüdür.

Rapor Verme İzleme sırasında, gözetleme alanı içerisinde meydana gelen her türlü değişikliği anında tüm ayrıntıları ile komuta merkezine bildirmektir. Bu faaliyetin yerine getirilmesi ile ilgili olarak aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmak gerekir: Görülebilen, duyulabilen ve hissedilebilen her türlü değişikliği ve 76

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Doğal olmayan her türlü ayrıntıyı DETAYLI OLARAK RAPOR ETMEK esastır. Rapor vermede ANINDA BİLDİRİM ve AYRINTILI BİLDİRİM esastır. Ayrıntılı bildirim esası Açık ve Net (tereddüte yer vermeyen) bildirim esasıyla çelişmemelidir. Ayrıntılı bildirim, Kısa ve öz bildirim esasıyla da çelişmemelidir. Bildirimin Teyidinin en kısa sürede yapılmasıçok önemlidir. Gözetleme Ve Rapor Vermede Kullanılan Yön Bildirim Yöntemleri Pusula yöntemi, Saat yöntemi, Renk yöntemi Pusula Yönü Manyetik Azimut Arka Azimut Ana Yönler Kuzey Güney Doğu Batı

Saat Yönteminde; Herkesin bildiği bir SAAT 12 istikametinin önceden tespit edilmiş olması gerekir.

Renk Yönteminde;Hedef yapının veya vasıtanın her bir cephesine bir renk adı verilir .

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Bina Açıklıklarının Kodlanması

Uçak Açıklıklarının Kodlanması

Tren Açıklıklarının Kodlanması

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Temel Atış ve Nişancılık Kavramları Atışın Amacı: Hasmı, öldürme veya yaralama yoluyla “etkisiz hale getirmek” yada hareketini engellemek, psikolojik baskı kurmak veya perde oluşturmak yoluyla “taciz” etmektir. Hedefi Belirleyen Faktörler “Görüntü”, “Ses” ve “Sütre”dir. Atışa Etki Eden Ana Faktörler “Çevre şartları”, “Atıcı şartları”, “Hedef şartları” ve dır, Atış Anında Çevrenin Durumu Mesafe Görüş Işık Isı

Rüzgar Egim Rakım,basınç,nem oranı

Atış Anında Atıcının Durumu Sabit Tek Açık Efor yok

Hareketli Birden çok Sütre gerisi Eforlu

Atış Anında Hedefin Durumu Sabit Tek Açık Süresiz Tehdit yok

Hareketli Birden çok Sütre gerisi Süreli Karşı tehdit

Hareket Halindeki Hedefler

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Hareketi Telafi İçin Nişan Kaydırma Mesafeleri

Hareket Halindeki Hedeflerde Önleme Mesafesi m 0,1sn m/sn m 0,2sn m/sn m 0,4sn m/sn

Max hızla koşan insanın hızı=10m/sn 0,1x10=1m = cm m mesafeden 0,2x10=2m = cm m mesafeden 0,4x10=4m = cm m mesafeden

Hareket halindeki Aracın hızı 90km/saat è 90 x / = 25m/sn m den 0,1sn x 25m/sn= 2,5m önleme mesafesi m den 0,2sn x 25m/sn= 5m önleme mesafesi m den 0,4sn x 25m/sn= 10m önleme mesafesi

Eğitim Atışı Şekilleri Eğitim Atışları, değişik mesafelerden, zaman sınırı olmadan, açık ve sabit hedeflere sabit atış pozizyonlarında yapılan atışlardır. Atıcı ve hedef şartlarından biri veya birkaçı değişik mesafe ve pozisyonlarda, tek tek veya kombine olarak uygulanır. Eforlu atış Süreli atış Birden fazla hedefe atış Hareketli hedeflere atış Hareket halinde atış

Sütre gerisinden atış Sütre gerisi hedeflere atış Birden çok atıcının koordineli atışı Gece atış –Zayıf ışık ortamında atış

Atış Pozizyonları Yatarak (Destekli-desteksiz) Ayakta (Destekli-desteksiz) Çökerek (Destekli-desteksiz)

Hareket halinde atış Sutre gerisinden atış Durumun gerektirdiği her pozisyon

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Eğitimde Kullanılan Silah Sistemleri Sürgülü Silahlar, Otomatik Silahlar Eğitimde Kullanılan Görüş Sistemleri Mekanik Nişangahlar, Gündüz Görüş Sistemleri, Gece Görüş Sistemleri Temel Atış Prensipleri Duruş (pozizyon) Kundak-Kabze kavrama (silahla) Nefes kontrolü (atıcı ve atış şekli)

Nişan hattının oluşturulması (görüş sistemi) Tetik düşürme

Atış esnasında Temel Prensiplerin uygulanması, atış pozisyonuna ve atış türüne göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak aşağıdaki aşamalarda gerçekleştirilir: Vücudun gerilimi en aza indirilir. Vücut ağırlığı dengelenir. Vücudun salınımı en aza indirilir. Hedef küçültmeye dikkat edilir. Seri hareket edebilecek pozisyon alınır. Baş, Gövde ve Omuzlar hedefi cepheden görecek pozisyona getirilir. Ateş Etmeyen El rahatça kundak yada dipçik kavrar. Ateş Eden El rahatça kabza kavrar. Dirsekler destek sağlayacak şekilde pozisyon alır. Dipçiğin Arka Kısmı rahat bir sıkılıkta omuz çukuruna yerleştirilir. Dipçik Temas Noktası ve Yanak en rahat kaynağa imkan verecek şekilde birleştirilir. Dizler Atış pozisyonunu destekleyecek şekilde rahatça pozisyon alır. Ayaklar pozisyona göre dengeli bir şekilde açı oluşturur. Vücut pozisyonu ile kabza ve kundak kavrama, silahi destekleyecek şekilde uygunlukta olamalı, silah ise fiziksel bir zorlanma olmaksızın doğal istikamet olarak hedefi göstermelidir. Temel prensiplerin uygulanmasıyla elde edilecek iyi ve düzgün bir duruş, keskin nişancının rahatlamasını ve atışa daha iyi konsantre olmasını sağlar. Nefes Kontrolü Normal nefes tekniği Derin nefes tekniği

Azalan nefes tekniği Aralıklı nefes tekniği

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Nefes kontrolü atıcının tercihine göre değişiklikler gösterebilir. Temel atış eğitimlerinde atıcı en rahat uygulayabildiği tekniği keşfetmelidir. Ancak, genel bir tespit olarak denilebilir ki; ileri seviye atışlada “tetik düşürülürken nefesin tutulması vuruş hassasiyeti artırır.” Nişan Hattı Mekanik nişangahlı hat: Göz gez arpacık 3 NOKTA

hedef

Optik veya lazer sistemli hat: Göz Artı kıl / nokta hedef 2NOKTA

Meknik nişangahla alınan nişanlarda arpacığın net hedefin flu görülmesi doğru nişanın tamamlayıcı unsurudur. Bu kontras, farkı gözün aynı anda sadece bir noktaya odaklanabilme özelliğinden kaynaklanır. Optik yada lazer sistemli teleskopik nişan sistemlerinin kullanılması, atıcının iyi bir nişancı olması için tek ve yeter şart değildir. Hatta kötü bir atıcının hattalarını artırıp performansını daha da kötüleştirebilir. Ancak bu nişangah sistemi, keskin nişancılığın bütün kurallarını iyi bir şekilde uygulayabilen atıcının performansına çok büyük bir katkı sağlar. Teleskopik Görüş ile Nişan Alma Görüş Rahatlığı Nişangah Ayarı Nişangahta Görüntü

Tetik Düşürme Tetik boşluğunu almak, tetik düşürme işleminin ilk aşamasıdır. Diğer nişan ve atış kuralları yerine getirildikten sonra başlayan tetik düşürme sürecindetetik boşluğunun alınmasını, tetik parmağının birinci boğumunun orta kısmıyla tetiğe düzgün ve gittikçe artan bir basınç uygulanması takip eder. Bu esnada vücuna özellikle de kollara rahatsız edici b ir gerilimin yüklenmesine izin verilmemelidir. 84

BÖLÜM KESKİN NİŞANCININ FONKSİYONLARI

Nişan Hataları İrkilme: Patlama sesi ve geri tepme beklentisi, patlama anında atıcı üzerinde normalin üzerinde irkilme refleksi inşa eder. Bu refleks, başta nişan kaynağı olmak üzere doğrunişanla ilgili bütün normları bozar. Hedef hattına yansıyan olumsuzluk ise vuruşların aşağı doğru kayması olarak ortaya çıkar. İrkilme hatasının aşılmasının bir yolu çok miktarda manevra mermili yada gerçek mühimmatlı atış yaptırmak olabilir. Fakat daha etkili ve kalıcı bir alışkanlık, atıcının hedefe ve tetik ezmeye konsantre olmasının irkilme refleksini sileceğini öğrenmesi ve çok sayıda uygulama yaparak bu gerçek konusunda ikna olmasıdır. Ani Tetik Düşürme: Önemli nişan hatalarından birisi de, atıcının silahı sarsacak kadar tetiğe erken ve sert bir şekilde asılmaktır. Bu hata vuruşları sağ aşağıya hedefin dışına taşıyacaktıratıcının ani tetik düşürme hatasını şu nedenlerden dolayı yapabilir: Doğru nişan hattını kaybetmeden bir an önce atış yapma isteğine kapılmak. Nefes tutma süresinin uzamasının verdiği rahatsızlıktan bir an önce kurtulmak istemek Tetik ezme (tetiğe düzgün ve gittikçe artan bir kuvvet uygulayarak düşürme) hatası yapmak. Ani tetik düşürme hatasını önlemek için çok miktarda kuru tetik çalışması yapmak ve doğru tetik düşürmeyi bir alışkanlık haline getirmek gerekir. Omuz Atma: Atıcıda oluşmuş ve geri tepmeyi omuza yerleşmiş olan dipçiği ileri doğru iterek karşılama hareketi şeklindeki reflekstir. Patlama anının hemen öncesinde omuzun ileri doğru istem dışı bir hareketi söz konusudur. Bu hata vuruşu hedefin sağından yada solundan dışarıya taşıyacaktır. İrkilme hattasının düzeltilmesinde de olduğu gibi atıcının nişana ve tetik ezmeye iyi konsantre olabilmesi en etkili çözümdür. Bu konsantrasyon, atıcının boyun ve omuz kaslarınıgereğinden fazla kasma refleksini devre dışı bırakacaktır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Steyr (SSG) Keskin Nişancı Tüfeği Kanas Keskin Nişancı Tüfeği M16 A2 Piyade Tüfeği Galil

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

5. BÖLÜM: ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI HAZIRLIK SORULARI Kullanılan Keskin nişancı tüfekleri nelerdir?

ETKİNLİK - 1 Katılımcılarla takım çalışması gerçekleştirilerek kullanılan keskin nişancı tüfeklerin sökülüp takılması yapılır.

Steyr (SSG) Keskin Nişancı Tüfeği

7,62x51mm çapında şarjör ile beslenen, namlu ve mekanizması sökülebilen icra yayı bulunmaması nedeniyle tam ve yarı otomatik çalışmayan, her atıştan sonra atıcı tarafından boşaltılıp tekrar doldurulan keskin nişancı tüfeğidir. Genel Özellikleri: Barut gazı basıncından azami fayda sağlamak amacıyla icra yayı kullanılmadığından diğer tüfeklere nazaran daha fazla geri tepme özelliğine sahiptir. İcra yayı olmadığı için tam ve yarı otomatik çalışma özelliği yoktur. Bu nedenle her atıştan önce ve sonra kurma kolu vasıtasıyla doldurma ve boşaltma işlemi yapılır. Ayarlanabilir tetik sertliğine sahiptir. Bu sertlik miktarı 1,2kg ile 3kg sınırları arasındadır. İçi görülebilen 5 ve 10 mermi kapasiteli şeffaf şarjörlerle beslenir. Gerektiğinde monte edilebilen çatal ayakları mevcuttur. Sağdan ve soldan kullanıcılara uygun olara dizayn edilmiş dipçiğin arkasında bulunan plastik plakaların sökülüp takılmasıyla, dipçik uzunluğunda 35,5 – 32,5cm’lik değişiklikler yapılabilir. Üzerindeki mekanik nişan sisteminde aşağı-yukarı ayarı yapılabilen bir arpacık ve sağ-sol ayarı yapılabilen bir “V” gez mevcuttur. TASCO ve ZFM gibi optik nişangah sistemleri ile kullanılabilir. (Özel Harekat Dairesi Başkanlığı envanterinde bulunan TASCO X 40 ve ZFM 6 X 42 Z 87

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

model dürbünlerle m’den m’ye kadar mesafelere atış yapılabilir. – not: Geri-tepme sonucu dürbünden kaynaklanabilecek yaralanmalardan sakınmak için nişan esnasında gözün dürbüne mesafesi 8 cm. olmalıdır.) Nato standartlarında 7,62x51mm mühimmat kullanılır. Gece görüş cihazlarıyla kullanılabilir. İğnenin perdelenmesi esasına dayalı bir emniyet sistemi vardır ve emniyette iken doldurma ve boşaltma işlemi yapılamaz. Teknik Özellikleri: Çap

: 7,62x51mm

Yiv set adedi

: 4 Adet

Şarjör kapasitesi

: Adet

Ağırlık (şarjörlü) (dürbünsüz)

: 4, kg

Ağırlık (şarjörlü ve dürbünlü)

: 4, kg

Uzunluğu (4 adet omuz ayarı dahil)

: cm

Namlu uzunluğu

: 65 cm

Tetik çekme sertliği ayarı

: 1, kg arası

Genişliği

: 71 mm

Yükseklik (dürbünlü)

: mm

Yükseklik (dürbünsüz)

: mm

Emniyet Sistemi: Kurma kolunun hemen gerisinde, sağ elin baş parmağı ve işaret parmağı ile kolayca kumanda edilebilen bir emniyet mandalı bulunur. Emniyete alma: Emniyet mandalının geriye çekilmesi ile silah emniyete alınmış olur ve beyaz nokta görülür. Silahın emniyete alınması ile mekanizma ve iğne kilitlenir. Emniyeti açma: Emniyet mandalının ileri itilmesi ile emniyet açılır ve kırmızı nokta görülür. Silah dolduruş ve atış için hazır hale gelir.

Silahın Parçaları Dış Görünüşü

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Silahın Sökülebilen Ana Parçaları Mekanizma Grubu: Pürüzsüz yüzeyli ve silindirik mekanizmanın arkasında altı parçalı kilit sistemi vardır. Bu sistem nişancıya azami emniyeti sağlar. Sadece 60 derecelik bir açılış yapan ergonomik biçimli mekanizma kolu sayesinde doldurma ve boşaltma kolayca yapılır. Bu özellik dolayısıyla, dürbün az bir aralıkla silaha monte edilir.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

İğne Grubu:

Şarjör: 5 ve 10 adet fişek kapasiteli türleri vardır.. Şarjör kabının şeffaf oluşu, içerisindeki fişeklerin kolayca görülmesini sağlar. Şarjörün doldurulması: Fişek kovanı dip tablasına basarak fişek geriye doğru sürülür. Şarjörün takılması ve çıkarılması: İşaret ve başparmak parmaklarıyla şarjörün her iki tarafında bulunan kilitlere bastırılır ve şarjör aşağıya çekilerek çıkarılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Dipçik: Sentetik malzemeden yapılan 4 adet tampon dipçiğin arkasına konmuştur. Lastik tampon üzerindeki iki vida gevşetilir, - cm. arasında uzatma veya kısaltma yapılarak, atıcının kullanımına uygun hale getirilir.

Çatal Ayak:

Çatal ayak, el kundağının altında bulunan kızağa adaptör ve vida ile sıkıştırılarak monte edilir. Tetik Sistemi: İmalat aşamasında asgari düzeyde tutulmuş olan Tetik Çekme Sertliği, atıcının isteğine göre – 3kg kuvvet arasında ayarlanabilir. Tetik çekme sertliği ayarı için tetiğin arkasında bulunan ayar vidası kullanılır. Tetik sertliği az ise vida saat istikameti yönünde çevrilerek sertliği artırılır. Tetik sertliği fazla ise saat istikametinin tersi yönünde çevrilerek sertliği azaltılır NOT: Tetik sertliği az (hafif) ayarda iken çok dikkatli olunmalıdır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Doldurma Boşaltma İşlemi2 Silahı Doldurma : 1. Silaha dolu şarjör takılır. 2. Sağ elin baş ve işaret parmağı ile kurma kolu kavranıp yukarıya doğru kaldırılır. 3. Mekanizma en geriye çekilip tekrar ileriye itildikten sonra kurma kolu aşağıya doğru bastırılarak mekanizma yuvasına oturtulur. 4. Boş kovanın geriye çekilerek dışarı atılması ve yeni merminin yatağa sürülmesi için her atıştan sonra bu işlemin tekrarlanması gerekir.

Silahı Boşaltma: 1. Namlu ölü bölgeye çevrilerek şarjör çıkartılır. 2. Silah, kovan tahliye boşluğu aşağıya bakacak şekilde çevrilir. 3. Sol elin dört parmağı ile kovan tahliye boşluğu kapatılır ve emniyet açılır. 4. Mekanizma sağ elle çekilerek çıkan fişek sol elle tutulur. 5. Mekanizma tekrar ileri itilerek ölü bölgeye tetik düşürülür.

Silahın Sökülmesi Takılması İşlemi

2 NOT : Silah emniyette iken doldur – boşalt işlemi yapılamaz. 92

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Öncelikle şarjör çıkartılarak boşaltma işlemi yapılır. Boşalan silahın kurma kolu vasıtası ile mekanizma geriye çekilirken aynı zamanda sol elin işaret parmağı ile tetiğe baskı uygulanır ve mekanizma grubu kundaktan çıkartılır. Mekanizma Grubunun Sökülmesi 1 - Kurma kolu sağ el ile şekilde görüldüğü gibi kavranır. Sol el ile de sürgü kavranır. Başparmak ile kurma kolu kilitleme pimine bastırılarak saat istikametinde kurma kolu çevrilir.

2 - Mekanizma kapağı sağ el ile tutularak saat istikametinde çevrilir, yukarıya doğru çekilir ve çıkartılır.

3 – Sırasıyla destek gömleği, iğne grubu, kurma kolu ile birlikte mekanizma kilitleme parçası çıkartılır.

Mekanizma Grubunun Takılması 1 – Sol el ile sürgü kavranır. Sırasıyla kurma kolu ile birlikte mekanizma kilitleme parçası daha sonra iğne grubu ve destek gömleği takılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

2 – Mekanizma kapağı şekilde görüldüğü gibi kavrama noktasından sağ el ile yukarıdan aşağıya doğru bastırılarak saat istikametinde çevrilerek kilitlenir.

3 – Sol el sürgüyü tutarken, kurma kolu sağ el ile tutularak saat istikametinin tersi yönünde çevrilir. Kurma kolu kilitlenerek, mekanizma grubu takılma işlemi tamamlanır.

Silahın Pratik Kullanımı I.

Şarjörün çıkartılması: İşaret ve başparmaklar kullanılarak, şarjörün her iki tarafındaki tırnaklardan bastırılır ve şarjör dışarı doğru çekilerek yatağından çıkarılır.

II. Şarjörün Doldurulması: Fişek kovanı tablasına başparmakla bastırılarak, fişek geriye doğru sürülür. Envanterdeki şarjörler 5 adet fişek alacak kapasitededir.. III. Şarjörün Takılması: Şarjör kilitleri iyi basılmış ve fişekler yerine iyi yerleştirilmiş ise, dolu bir şarjör hiç ses yapmadan yatağına takılabilir. IV. Dolduruş İşlemi: Kurma kolu geriye çekilerek mekanizma tamamen geriye getirilir ve tekrar ileri itilerek yuvasına oturtulur. Böylece fişek yatağı 1 adet fişekle beslenmiş olur. Sağ el işaret parmağı ile emniyet mandalı geri çekilerek emniyete alınır. (BEYAZ nokta görülmeli). Emniyette iken doldur-boşalt işlemi yapılamaz. V. Ateş Etme: Hedefe nişan alınır. Sağ el başparmağı ile emniyet mandalı KIRMIZI nokta görünene kadar ileri itilir. Silah ateş etmeye hazır hale gelmiştir. Her atıştan sonra kurma kolu geriye çekilerek boş kovanın dışarı atılması sağlanır ve tekrar ileri itilmek suretiyle fişek yatağına fişek sürülmüş olur. Atış bitince silah tekrar emniyete alınır. VI. Boşaltma İşlemi : Namlu ölü bölgeye çevrilerek şarjör çıkartılır. Kovan atma penceresi aşağı bakacak şekilde silah çevrilir. Sol elin dört parmağı ile kovan atma penceresi kapatılır. 94

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Emniyet açılır. Emniyette iken mekanizma geri çekilemez. Mekanizma sağ elle çekilir ve çıkan fişek sol elle tutulur. Mekanizma tekrar ileri itilir ve tetik çekilir Mekanizma kızak kapağındaki ikaz görünmez olur ve emniyet kapatılır ve şarjör takılır. Tutukluk Nedenleri ve Giderilmesi TUTUKLULUK

1- Dolduruş Yapılamıyor

2- Atış Yapılamıyor

NEDENİ

GİDERİLMESİ

Şarjör tam oturmamıştır.

Şarjörü tam oturt.

Kurma kolu geriye tam çekilmemiştir.

Kurma kolunu tam olarak geriye çek.

Mermi yatağı kirlidir.

Mermi yatağını temizle.

Şarjör arızalıdır.

Şarjörü değiştir.

Mermi arızalıdır.

Mermiyi değiştir.

İğne kırıktır.

İğneyi değiştir. (Kademe)

Silah emniyette olabilir.

Emniyeti aç.

Her silaha ait bir temizlik kiti mevcuttur. Bu kitin yardımıyla yapılacak özenli bakım ve kullanım silahtan zor şartlar altında dahi yıllarca problemsiz şekilde istifade edilmesini sağlar. Namlu ve Fişek Yatağının Temizliği Her atıştan sonra, namlu ve fişek yatağı silah yağı veya silah gresi ile yağlanmalıdır. Kıl fırçanın üstüne temizleme yağı dökülüp temizleme kordonuna tutturulduktan sonra namlu içinden çekerek 10 dakika bekletilir. Daha sonra, yağlanmış Bakır Kıl Fırça ile namlu içi temizlenir. Fitil tutucuya takılan bir temizlik bezi ile de namlu kurulanır. Fişek yatağının temizliği için tahta çubuk kullanılmalıdır. Yatak önce yağlanır ve sonra bezle kurulanır. Dış Metal Yüzeylerin de temizlenip kurulanmasına özen gösterilmelidir .

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Steyr Keskin Nişancı Dürbünleri

ZFM 6 X 42 Z

Mesafe Yükseltme ve Rüzgar Ayar Tareti Parçaları

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Ekran İç Taksimatı

Yükseltme Ayarı ( Metre için)

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Rüzgâr Ayarı ( Metre için)

TASCO 3 - 8 X 40

Teknik Özellikleri

Büyütme

: 6 X (6 kat yakınlaştırma)

Görüş alanı

: m için 7 m

Objektif açıklığı

: 42 mm

Dioptri (netlik) ayarı

: + / - dioptri

Işık geçirgenliği

: 80%

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Operasyon ısısı

: - 30 C ile + 55 C.

Gözün dürbüne olması gereken uzaklık

: 8 cm.

Yükseltme ayarı

mil,40 klik, mil / klik

Rüzgar ayarı

: + / - 2 mil, mil / klik

Dürbün Montajı ve Sökülmesi Dürbün kızakları, silah üzerindeki yataklara en geri pozisyonda yerleştirilerek boşluk kalmayıncaya kadar ileri itilir. Tespit vidaları sıkıştırılır ve dürbün geriye çekilerek montajın sağlamlığı kontrol edilir.

Dürbün’ün sökülmesi, tespit vidalarının gevşetilerek dürbün’ün yatağından en geriye çekilmesi ile olur.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Mesafe Yükseltme ve Rüzgar Ayar Tareti Parçaları

Tasco Dürbünün Sıfırlanması

YARDA

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Üst Taret kapağı çıkartılır.

Çıt ayar vidasının ‘’up’’ istikametine çevrilmesi vuruşları yukarı kaydırır.

Yan Taret kapağı çıkartılır.

Çıt ayar vidasının ‘’l’’ istikametine çevrilmesi vuruşları sola kaydırır.

Steyr Keskin Nişancı Tüfeği ile Nişan Alma Doğru nişan; dürbün ekranının içinde gölge kalmayıncaya kadar gözü dürbünden uzaklaştırıp yakınlaştırmakla sağlanır. Steyr için, göz ile dürbün aralığı en az 8cm olmalıdır. Aksi halde, geri tepmeden dolayı yaralanmalara sebebiyet verir. Yanlış nişan alma; dürbün ekranında gölgenin bulunduğu durum olarak da özetlenebilir.

Doğru Nişan

Yanlış Nişan

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Yanlış Nişan

Kanas Keskin Nişancı Tüfeği

mm çapında, 10 adet fişek kapasiteli şarjör ile beslenen, barut gazının geri tepmesi, yerine getiren yayın ileri itmesiyle çalışan, açık ve örtülü tek hedefleri imha etmek için kullanılan yarı otomatik keskin nişancı tüfeğidir. Rusya, Çin, Romanya gibi Eski Doğu Bloğu ülkelerinde üretilmektedir. Silahın yapısı ve çalışma sistemi AK 47 modeli silahlarla aynıdır. Her atışta kendiliğinden dolduruş yapar. Geri tepmesi STEYR keskin nişancı tüfeğine göre daha azdır. Uzunluğu ve ağırlığının personelin hareket kabiliyetini kısıtlaması ve yarı otomatik bir silah olması yakın alan çatışmalarda dezavantaj oluşturmaktadır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Teknik Özellikleri İmal yerleri

RUS YAPIMI

ROMEN YAPIMI

Çap

7,62 X 54 mm 7,62 X 51 mm

7,62 X 54 mm

Yiv set adedi

4 Adet

Şarjör kapasitesi

10 Adet

Agırlık (dolu)

4,49 kg

4,95 kg

Agırlık (boş)

4,31 kg

4,50 kg

Boş şarjör ağırlığı

Dolu şarjör ağırlığı

Fişek ağırlığı

21,8 gr

Uzunluğu

Kasaturalı uzunluğu

Namlu uzunluğu

62 cm

64 cm

Mekanik nişangah ile

1 m

Optik nişangah ile

1 m

İlk hızı

m / sn

Genişliği

71 mm

Yükseklik (dürbünlü)

Yükseklik (dürbünsüz)

Azami menzil

Nişan mesafesi

Çalışma Sistemi: Ateşlemeden sonra çekirdeği ileri iten barut gazı namlu içerisindeki gaz deliğinden geçerek gaz odasındaki pistonun ön yüzeyine geriye doğru basınç yapar. Mekanizma geriye giderken yerine getiren yayı sıkıştırarak horozu kurar ve horoz, horoz kurtarma parçası tarafından tutulur. Mekanizma başındaki tırnak boş kovanı fişek yatağından çekerek kovan tahliye boşluğundan dışarı fırlatır. Mekanizma, sıkışmış olan yay tarafından ileri itilirken, mekanizma başı şarjörden yeni bir fişeği fişek yatağına sürerek horozu da horoz kurtarma parçasından kurtarır. Emniyet Sistemi: Silahın sağ tarafında tetik üst hizasında gövde üzerine monte edilmiş, sağ el başparmağı ile kontrol edilebilen ve bir darbedeki atım miktarını seçebilen bir emniyet mandalı vardır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Emniyet mandalı üst konuma alındığında; üst kapakta bulunan ve mekanizmaya sabit kurma kolunun geri gelişine imkan sağlayan oyuğu kapatır. Bununla birlikte horoz ve tetik grubunu kilitlenerek silah emniyetli konuma geçer. NOT: Silah emniyette iken doldurma ve boşaltma yapılamaz.

Emniyet mandalı ortada iken otomatik (seri), en alt konuma alındığında ise yarı otomatik olarak çalışır.

Silahın Parçaları

Silahın Sökülebilen Ana Parçaları Üst Kapak:

Mekanizma grubuna, yerine getiren yaya ve miline yataklık yapar ve dış etkenlerden korur.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Yerine Getiren Yay:

Mekanizma ve İğne Grubu:

El Kundağı ve Gaz Tahliye Borusu:

Alt Kundak

Üst Kundak: İçerisinden aynı zamanda pistona yataklık eden tahliye borusu geçer.

Şarjör:

Şarjör: şarjör gövdesi, yayı, kapak, kapak kilidi ve gerdelden oluşur.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Gövde :

Silahın Sökülüp – Takılması: Silahı sökme işlemine başlamadan önce, şarjör çıkartılır ve emniyet mandalı yarı otomatik (en alt) konuma getirilerek kurma kolu çekilip fişek yatağı kontrol edilir. Fişek yatağının boş olduğundan emin olunduktan sonra sökme işlemine başlanır.

Sağ tarafında bulunan mandallar açılarak dürbün yerinden gevşetilir ve kızağından geriye doğru çekilerek silahtan ayrılır.

Üst kapak kilidine ileri doğru bir baskı uygulanarak, kilitten kurtulan kapağın ön ve arka kısmı yukarı doğru bir hareketle yatağından kurtarılır.

Kapak kilidi ileri itilerek yuvasından kurtarıldıktan sonra yerine getiren yay ve mil geriye doğru çekilerek yatağından çıkartılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Kurma kolu geri çekilerek mekanizma ve iğne grubu çıkartılır. İğne grubu yatak üzerinde çevrilmek suretiyle mekanizma gurubundan ayrılır

Gezin sağ tarafında bulunan montaj mandalı yukarı doğru kaldırılır.

Üst kundak ve gaz tahliye borusu çıkartılır. (Piston gaz tahliye borusuna girdiğinden Mekanizma sökülmeden üst kundak sökülemeyecektir.)

Alt kundağın sağ ön ve iç kısmında bulunan kundak montaj mandalı yukarı doğru kaldırılır ve askı kayışı halkasından ileri doğru itilerek alt kundak çıkartılır.

Silahın tekrar takılarak monte edilmesinde sökme işlemi esnasında takip edilen sıra bu kez tersten takip edilir. Birden fazla silah aynı yerde sökülüp takılıyorsa parçaların karışmaması için ana gövde ile parçalar üzerinde bulunan numaraların aynı olmasına dikkat edilmelidir. Montaj sonrası kurma kolu çekilip bırakılarak mekanizmanın çalışıp çalışmadığı da kontrol edilmelidir.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Tutukluk Nedenleri ve Giderilmesi TUTUKLULUK

1- Atış yapmıyor

2- Boş kovan atmıyor

3- Dolduruş yapmıyor

NEDENİ

GİDERİLMESİ

Emniyet kapalıdır.

Emniyeti aç.

Fişek hatalıdır.

Fişek değiştir.

İğne kırıktır.

Kademeye tamire gönder.

Silah kirlidir (kalın yağ).

Temizlik ve bakım yap.

Tırnak kırıktır..

Kademeye tamire gönder.

Fişek yatağı kirlidir.

Temizlik ve bakım yap.

Gaz pistonu kirlidir.

Temizlik ve bakım yap.

Fişek yatağı kirlidir.

Temizlik ve bakım yap.

Fişek hatalıdır.

Fişek değiştir.

Arızalı şarjör.

Şarjör değiştir.

Arızalı şarjör mandalı

Kademeye tamire gönder.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Dürbünün Adedi Bilgileri Optik nişangah büyütmesi

: 4X

Görüş açısı

: 6 derece

Optik nişangah uzunluğu

: mm

Optik nişangah ağırlığı

: (+ / - 20) gram

Dürbünün Sökülüp – Takılması Tüfek üstü dürbünü sökmek için dürbün kilit mandalı göz lastik siperine doğru çevrilir ve dürbün geriye doğru çekilerek gövdeden çıkartılır. Dürbün kızakları ile gövde üzerindeki yataklar hizalandıktan sonra dürbün, gittiği kadar kaydırılarak kilit mandalı çenesinin kızaktaki girintiye girmesi için objektife doğru döndürülerek takılır.

Dürbün Çeşitleri CO-1 ve PSO–1 markalarını taşıyan iki tür Kanas dürbünü vardır. Bu dürbünler farklı ülkeler tarafından üretiliyor olmalarına rağmen dürbün içi dizaynları aynıdır. Her iki türde de gece şartlarında ekran iç taksimatını aydınlatmak için pil yatağı mevcuttur. Ekranı aydınlatmak için açma kapama düğmeli yapılarına bakarak bu dürbünleri Gece Görüş Dürbünleri ile karıştırmamak gerekir. Amaç, gece şartlarında ekranı aydınlatarak artıkılın görülmesini sağlamaktır. Ayrıca pointer gibi cihazların yaydıkları kızıl ötesi ışınlar dürbün ekranında yeşilimsi bir nokta meydana getirir. Bu da ışık kaynağının tespit edilmesi imkanını verir.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Dürbünün İç Taksimatı:

Tüfek Üstü Dürbün ile Nişan Alma

Örnek - 1: metreye nişan alındığında;

Mesafe yükseltme tamburu (3), Rüzgar ayar tamburu (0) konumundadır ve 1. artı-kıl (^) hedef’in vurulmak istenen noktası ile çakıştırılmıştır. Örnek - 2: metreye nişan alındığında;

Mesafe yükseltme tamburu (10), Rüzgar ayar tamburu (0) konumundadır ve funduszeue.infoı-kıl (^) hedef’in vurulmak istenen noktası ile çakıştırılmıştır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 rakamları karşılıkları 0, , , , , , , , , ve m. lere denk gelen tam sayılardır. Ayrıca tam sayıların arasında (işaretlenmemiş) 50 funduszeue.info düzeltme-çıtları mevcuttur. Tahmin edilen uzaklık mesafe yükseltme tamburundan seçilir ve metreye kadar 1. artı-kıl (^) kullanılır. funduszeue.info funduszeue.info kadar, mesafe yükseltme tamburu “10” konumunda olmak şartı ile m. için 2. artı-kıl, m. için 3. artı-kıl, m. için 4. artı-kıl kullanılır. Örnek - 3: metreye nişan alındığında;

Mesafe yükseltme tamburu (10), Rüzgar ayar tamburu (0) konumundadır ve 4. artı-kıl (^) hedef’in vurulmak istenen noktası ile çakıştırılmıştır.

Dürbünün Sıfırlaması

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Sıfırlama kağıdı ebatları (optik nişangah)

Dürbün ile Sıfırlama Kağıdına Nişan Alma

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Vuruşların Orta Noktasının Bulunması

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Mekanik Nişangah ile Nişan Alma

Sıfırlama kağıdı ebatları (mekanik nişangah)

Mekanim Nişangah İle Sıfırlama Kağıdına Nişan Alma

Sıfırlama kağıdı ebatları (mekanik nişangah)

Mekanim Nişangah İle Sıfırlama Kağıdına Nişan Alma

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Steyr Keskin Nişancı Dürbünleri

M16 A2 Piyade Tüfeği X 45 mm. ( kalibre) çapında, barut gazının geri tepmesi, icra yayının itmesi ile çalışan, yarı otomatik ve tam otomatik atış yapabilme yeteneğine sahip bir muharebe silahıdır. Silahın namlusu, sürgüsü ve tampon mekanizması aynı hizada olması doğrusal ve diğer silahlara nazaran daha az bir geri tepme sağlar. Kullanımda, M16 A2 Rifle, M16 A2 Karabina ve M16 A2 Komando olmak üzere 3 tip M16 A2 modeli bulunmaktadır. Teknik Özellikleri M 16 A2 RIFLE

Çap mm. Uzunluğu Namlu uzunluğu Ağırlığı(boş) Ağırlığı(dolu)

x45 : cm. : 51 cm. : gr. : gr.

Azami menzil : m. Tesirli menzil : m. İlk hız : m/sn. Ortalama atım ad.(tam oto.): atım/dak. Ortalama atım ad.(yarı oto.): atım/dak.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

M 16 A2 KARABİNE

Çap Açık dipçikli uzunluğu Kapalı dipçikli uzunluğu Namlu uzunluğu Ağırlığı(boş) Ağırlığı(dolu)

: x45 mm. : 84 cm. : 76 cm. : 37 cm. : gr. : gr.

Azami menzil : m. Tesirli menzil : m. İlk hız : m/sn. Ortalama atım(tam oto.): at./dak Ortalama atım (yarı oto.): atım/dak.

M 16 A2 KOMANDO

Çap Açık dipçikli uzunluğu Kapalı dipçikli uzunluğu Namlu uzunluğu Ağırlığı(boş) Ağırlığı(dolu)

: x45mm : 77cm : 69cm : 29cm : gr : gr

Azami menzil : m. Tesirli menzil : m. İlk hız : m/sn. Ortalama atım(tam oto.): at./dak. Ortalama atım (yarı oto.): atım/dak.

Silahın Çalışma Prensibi

Horozun çarpma etkisiyle kapsüle vuran iğne kapsülün patlamasına ve bu patlama da kovandaki barutu hızla yakarak mermiyi namlu doğrultusunda itecek bir hacim genişlemesine neden olur. Namluda genişlemeye devam eden gazın bir miktarı gaz tüpü vasıtasıyla geriye doğru taşınarak sürgü taşıyıcıyı arkaya doğru itilir. Bu esnada taşıyıcı üzerinde bulunan kam pimi, sürgünün kilit mandalının namlu uzantısı ile aynı hizaya gelinceye kadar dönerek kilitlenmesini sağlar.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Mekanizmanın geriye gidişinde boş kovan da tırnak tarafından fişek yatağından çekilir ve mekanizma başındaki yaylı fırlatıcı vasıtasıyla dışarıya fırlatılır. Bu geri gidişte aynı zamanda düşen horoz tekrar kurulur. Mekanizma tekrar ileri doğru hareketinde, şarjörden üsteki fişek alınarak fişek yatağına sürülür ve mekanizma kapanırken horoz kurulmuş, hareketli parçaların hepsi ileri giderek kilitlenmiştir. Bu, silahın yeniden atışa hazır hale gelmesi demektir. Emniyet Sistemleri Silahta mandal emniyeti vardır. Mandal pozisyonlarına göre silahın emniyet durumu:

SAFE Silah emniyettedir.

SEMI Yarı otomatik pozisyonda.

AUTO Tam otomatik pozisyonda.

Silahın Sökülebilen Ana Parçaları I- ÜST GÖVDE: Üstünde taşıdığı namlu ve çalışan kısımları çelikten olup, gövde kısmı alüminyum alaşımlı çeliktendir. El kundağı sertleştirilmiş plastiktendir.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

Ι. a) Namlu:

6 Adet sağa döner yiv-seti bulunan ve fişek çekirdeğinin hedefe yönlendirilmesini sağlayan namlu çelikten imal edilmiştir. Üzerinde silahın yeninden doldurulmasını ve bir miktar barut gazının gaz tüpüne gitmesini sağlayan bir gaz kanalı mevcuttur. Namlunun ucunda ise namlu ağzı alevini azaltmaya ve namlu ucunu sabitlemeye yarayan bir alev-gizleyen vardır. Ι. b) Gaz Tüpü: Mekanizmanın yeniden kurulması ve silahın yeniden atışa hazır olması için gerekli olan barut gazını namludaki gaz kanalından alarak sürgü yatağı içine ilerlemesini sağlayan bölümdür.

Ι. c) El Kundağı: Alt ve üst bölümler halinde iki parçadan oluşur. Sertleştirilmiş plastikten yapılmıştır. İçi alüminyum alaşımlı plaka ile kaplanmıştır. Namluyu ve gaz tüpünü örter. Atıcının elini namlu ısısından korur.

Ι. d) Nişan Sistemi:

Gez ve arpacıktan oluşur. “Basic” ve “Option” olmak üzere iki gez tipi bulunmaktadır. “Option”da kısa gez konumu m. uzun gez (L) gez konumu m üstü hedefler için kullanılır. “Basic” model gezlerde m mesafelere kadar ayarlanabilen döner bir mesafe tamburası mevcuttur

ΙΙ. e) Kovan Tahliye Boşluğu ve Kapağı: Fişek yatağı ve mekanizmanın toz, kir gibi dış etkenlerden korunmasını sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Mekanizma çalıştığı anda kapak kendiliğinden açılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

I. f) Mekanizma Pompası: Herhangi bir sebepten dolayı yerine oturmayan ve kilitlenmeyen mekanizmanın yerine oturtulmasında ve kilitlenmesinde kullanılır. Ayrıca silahın sesiz bir şekilde doldurulmasına da imkan sağlar.

Ι. g) Taşıma Kolu: Üzerinde gez ve optik cihazları monte bölümlerinin de bulunduğu bu parça görev dışı taşınmalarda kolaylık sağlar.

Ι. h) Alev Gizleyen: Namlu ağzı alevini azaltmaya ve namlu ucunu sabitlemeye yarayan bir parçadır.

Ι. h) Kovan Siperliği: Silahın sağ tarafında pompanın önünde bulunan bu parça boş kovanın atıcıya zarar vermesini önler. Siperliğe çarpan boş kovan 45 derecelik bir açı ile sağ ön tarafa fırlar.

Ι. ı) Kilitleme Pimi: Hedef noktalayıcı ve süngü gibi aparatların takıldığı bu parça namlu altında bulunur.

i) Mekanizma Kurma Kolu:

Taşıma kolunun altında, gezin hemen gerisindedir. Sol yanında bulunan yaylı mandala basılarak geriye çekilmek suretiyle, silahın horozunun kurularak fişek yatağına ilk fişeğin sürülerek silahın doldurulmasını ve dolu silahın fişek yatağındaki fişeğin çıkartılarak boşaltılmasını sağlar.

II- MEKANİZMA (SÜRGÜ TAŞIYICI): Mekanizma başı, iğne tırnak, yaylı fırlatıcı, kam pimi, ateşleme iğnesi, tutma piminin bir araya gelmesinden oluşur.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

1- İğne Tutucu Pimi 2- İğne 3- Kam Pimi 4- Mekanizma Başı 5- Civata 6- Mekanizma Taşıma Anahtarı (Gaz Tahliye Aparatı) 7- Gövde

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

III- ALT GÖVDE (KABZA, DİPÇİK VE TETİK TERTİBATI):

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

III. a) Kabza: Sertleştirilmiş plastikten imal edilmiştir. Atıcının tetik çeken eline rahat bir oturuş ve kavrama sağlar. III. b) Tetik Tertibatı:. Silahın ateşlenmesi için ilk hareketi sağlayan bu tertibat yuvası içine pimler aracılığıyla tutturulmuştur. Tetik çekildiğinde, pimi üzerinde dönerek kurulu horozun düşmesini sağlar. Düşen horoz, ateşleme pimine basınç yapar ve ateşleme iğnesinin fişek yatağında atışa hazır bekleyen fişeğin kapsülüne vurması sağlar. Bu vuruşla birlikte ateşleme gerçekleşir. Mekanizmanın geri hareketiyle düşmüş olan horoz ve tetik kurularak yeni bir atış için hazır duruma geçer. III. c) Şarjör Yuvası: Şarjörün silah üzerinde oturduğu yataktır. III. d) Şarjör Çıkarma Mandalı: Mandal mekanizmasının baskı yapılan kısmı sağ tarafta, bu mandala bağlı olarak çalışan ve şarjörün şarjör yuvasında kilitlenerek durmasını sağlayan tırnak kısmı sol taraftadır. Sağ taraftaki mandala basılarak şarjör kendisini tutan tırnaktan kurtarılır yuvasından çıkması sağlanır.

III. e) Emniyet Mandal (Atış Seçici Mandal): Silahın sol tarafında bulunur. Silahın dolu iken ateşlenmesini engelleyen emniyet (Safe) konumu silahın tetiğini kilitleyerek horozun düşmesini engeller. (Semi) konumunda silahın yarı otomatik – (Auto) konumunda tam otomatik çalışma fonksiyonları seçilir. Silahın bazı modellerinde 3”lü darbe atışını sağlayan (Burst) konumu mevcuttur. III. f) Mekanizma Tutma Mandalı: Silahın sol tarafında bulunur. Şarjördeki fişeklerin boşalmasıyla, şarjör gerdeli, şarjör yayı vasıtasıyla tutma mandalını yukarı iterek kapak takımının geride kilitlenmesini sağlar. Şarjör değişimi sonrası yeniden dolduruş yapılırken, kapak takımının ileri giderek kapanması için tutma mandalına baskı yapılır ve süratle fişek yatağına fişek sürülür

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

III. g) Dipçik: Sertleştirilmiş plastikten imal edilmiştir. Modelleri sabit ve modellerin de ise sürgülü dipçik bulunur. İçerisinde tampon ve yerine getiren yay ve yuvası vardır. modelinde dipçikte bir adet bakım seti yeri de vardır. Silahın Sökülmesi 1- Gerekli emniyet tedbirleri alınarak silah kontrolü ve şarjörün çıkartılması :

1. a) Silah emniyetli bölgeye çevrilir ve (SAFE) emniyete alınır. (Silah kurulu değil ise emniyete alınamaz.)

1. b) Şarjör kilit mandalına basılarak şarjör aşağıya çekilip çıkartılır.

1. c) Silah daha önce emniyete alınmamışsa kurma kolu geriye doğru çekilir. Mekanizma tutucu mandal aşağı doğru bastırılır. Mekanizma, mekanizma tutucu tarafından tutulana kadar ileri doğru hareket ettirilir. Kurma kolu ileriye doğru bırakılır. Silah emniyete alınır.

1. d) Fişek ve sürgü yatağında fişek olmadığından emin olmak için gözle kontrol edilir. NOT: Karanlıkta bu işlem el yordamı ile yapılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

1. e) Silah emniyet pozisyonunda mekanizma tutucuya yukarı doğru bastırılarak mekanizma serbest bırakılır.

2- Gövdenin sökülmesi : 3- Mekanizma Taşıyıcının sökülmesi

3. a) İğne tutucu pim yuvasından çıkartılır.

3. b) Mekanizma taşıyıcı kilitli pozisyona alınır (Mekanizma başı geriye doğru itilir.)

3. c) Mekanizma taşıyıcı ters çevrilerek ateşleme iğnesi düşürülür

3. d) Kam pimi 1/4 oranında çevirerek yuvasından çıkartılır.

3. e) Mekanizma başı mekanizma taşıyıcısından ayırılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

4- Mekanizma başının sökülmesi:

4. a) Ateşleme iğnesini kullanılarak tırnak pimi yuvasından çıkartılır. NOT: Tırnağın gerisine aşağı doğru bastırarak tırnak yayının fonksiyonu kontrol edilir.

4. b) Tırnak ve yayı çıkartılır.

5- Yerine getiren yay ve tamponun sökülmesi

5. a) Bir elle tampona geriye doğru bastırılırken diğer elle tampon tutucu pime bastırılarak tampon ve yerine getiren yay dipçikteki yuvasından çıkartılır.

5. b) Tampon yerine getiren yaydan ayrılır.

6- Şarjörün sökülmesi:

6. b) Şarjör tabanını çekilerek alınır. 6. a) Şarjör kilidine basılarak şarjör tabanı kilitten kurtarılır.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

6. c) Şarjör yayı ve gerdeli çıkartın. NOT: Gerdeli yaydan ayırtmayın.

Silahının Takılması 1- Tampon ve yerine getiren yayın takılması:

1. a) Tampon yerine getiren yayın içerisine yerleştirilerek dipçik içerisindeki yuvasına oturtulur. 2- Mekanizma başının takılması:

2. a) Tırnak yayı yerine takılarak tırnak ile birlikte yuvasına yerleştirilir.

2. b) Tırnak pimi takılır.

2. c) Mekanizma başı gerisinde bulunan 3 bileziğin yarık kısımlarının aynı hizaya gelmemesine dikkat edilir. (Tutukluğa sebebiyet verir.)

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

3- Mekanizma taşıyıcının takılması:

3. a) Mekanizma başı mekanizma taşıyıcının içerisine yerleştirilir. 3. b) Kam pimi yuvasına takılır ve 1/4 oranında döndürülür.

3. c) Ateşleme iğnesi mekanizma taşıyıcısının arkasından düşürülür ve yerine oturtulur.

3. d) Mekanizma başı dışarıya doğru çekilir.

3. e) İğne tutucu pim yuvasına takılır. .NOT: Mekanizma grubu ters çevrildiği zaman ateşleme iğnesi düşmemelidir.

BÖLÜM ENVANTERDEKİ KESKİN NİŞANCI SİLAHLARI

4- Gövdenin takılması:

4. a) Kurma kolunun çıkıntıları üst gövdedeki girintilere hizalanarak kanalına yerleştirilir ve biraz iteklenir

4. b) Mekanizma grubu kaydırılarak yerleştirilir. NOT: Yerleştirmeden önce mekanizmanın kilitsiz olduğundan emin olunmalıdır .

4. c) Kurma kolu ve mekanizma grubu birlikte ileriye doğru itilir.

4. d) Alt gövde ve üst gövdeyi birleştirilir.

4. e) Tespit pimi yuvasına yerleştirilir. NOT: Üst gövdeyi alt gövdeye kapatmadan önce emniyet mandalı SAFE veya SEMI pozisyonunda olmalı.

4. f) Üst gövdeye alt gövde kapatılır. Tespit pimi yuvasına itilir.

4. g) Dipçik yere dayanarak el kundağı tutma halkası iki elle aşağı doğru bastırılır, el kundaklarının ilk önce üst kısmı daha sonra alt kısmı yerleştirilir ve tutma halkası serbest bırakılır.

4.h) Askı kayışı takılır.

funduszeue.infölüm" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen data-no-lazy="1" data-skipgform_ajax_framebjll="">

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kalibre 7,62x51mm NATO
Şarjör Kapasitesi 10
İlk Hız m/sn(LAPUA HPS grain)
Ağırlık (Boş Şarjörlü) g
Uzunluk mm
Namlu Boyu mm
Menzil m
Çalışma Şekli Döner Mekanizma
Dağılım 0,3 MOA( metre mesafede 1cm)