Benzetme Karşılaştırma Cümleleri

     Aralarında ilişki kurulabilecek iki varlığın, kavramın, nesnenin, eserin veya kişinin ortak ve farklı yönlerini daha anlaşılır hale getirmek için kıyaslamaya karşılaştırma denir.

     Karşılaştırma için mutlaka iki varlığın, kavramın, nesnenin, eserin veya kişinin benzerlik, farklılık, üstünlük gibi değişik bir değer yargısı veya bir ölçünün ortaya konması gerekmektedir. Yani karşılaştırmanın hangi yönden yapıldığı açıkça ortaya konulmalıdır.

      Karşılaştırma cümlelerinde daha çok benzetme ve karşılaştırma edat ve bağlaçları olan “ –den, de, ile, -e oranla, -e göre, kadar, -den daha, pek çok,en, en çok, -den çok, -den az” kullanılır.

NOT: Karşılaştırma cümleleriyle benzetme yapılmış cümleleri birbiriyle karıştırmamalıyız. Çünkü karşılaştırma cümlelerine üstünlük, aşağılık veya aynı seviyede olmak gibi bir derecelendirme vardır. Benzetme yapılmış cümlelerde ise böyle bir derecelendirme görülmez. Örneğin“O melek gibi bir kızdır.” cümlesinde benzetme vardır. Ancak “O melek kadar iyi kalplidir.” cümlesinde karşılaştırma vardır; çünkü birincisinde benzerlik, ikincisinde derecelendirme söz konusudur.

KONU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALI ÖRNEKLER:

ÖRNEK 1:“Aksaray nüfus olarak Niğde’den kat büyüktür.” Bu cümlede Aksaray ile Niğde nüfus yönünden kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 2:“İşyerlerinde eleman alırken ilkokul mezunlarından çok lise mezunları tercih edilmektedir.” Bu cümlede işyerlerine eleman alım oranlarında ilkokul mezunları ile lise mezunları kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 3:“Sizin köy bizim köye göre epey yeşil görünüyor.” Bu cümlede sizin köy ile bizim köy arasında yeşillik yönünden bir kıyaslama yapılmaktadır.

ÖRNEK 4:“Toplumda, zayıflara oranla şişmanlarda kalp krizi yaşanma riski daha çoktur.” Bu cümlede kalp krizi yaşanma riskinin toplumda zayıf insanlarda mı yoksa şişman insanlarda mı daha fazla olduğu kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 5:“Sende Ayşe kadarders çalışırsan üniversiteyi kazanabilirsin.” Bu cümlede kişi üniversiteyi kazanmak için Ayşe kadar çalışmalıdır. Yani cümlede kişi ile Ayşe çalışma yönünden kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 6:“Bu el becerisi isteyen işleri sen benden daha güzel yapıyorsun”. Bu cümlede iki kişi arasında el becerisi isteyen işi kimin daha güzel yaptığı konusunda kıyaslama yapılmaktadır.

ÖRNEK 7:“Öğretmen sınıfınen çok ders çalışanını ödüllendirdi.” Bu cümlede öğrenci ders çalışma yönünden sınıftaki diğer öğrencilerle kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 8:“Annem yapmış olduğum kurabiyeleri de beğendi.” Bu cümlede kişinin bundan önceki yapmış olduğu şeyler ile yeni yaptığı kurabiyeleri annesinin beğenmesi yönünden kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK 9:“Aksaray ile Kırşehir eğitim konusunda her zaman öndedirler.” Bu cümlede Aksaray ile Kırşehir eğitim yönünden kıyaslanmaktadır. Bu kıyaslamadan her ikisi de eş değerde eğitime önem vermektedir anlamı çıkmaktadır.

ÖRNEK “Biz en az bu yörenin yemeklerini soframızda bulundururuz.” Bu cümlede sofrada bulundurma yönünden diğer yörelerin yemekleriyle bu yörenin yemekleri kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK “Ali Ayşe’den azyemek yiyordu.” Bu cümlede yemek yeme yönünden Ali ile Ayşe kıyaslanmaktadır.

ÖRNEK “Bu otel Türkiye’ninen yüksek binasıdır.” Bu cümlede Türkiye’deki oteller yükseklileri yönüyle kıyaslanmaktadır. Yapılan kıyaslamada bu otelin diğer otellerden daha yüksek olduğu belirtilmektedir.

SINAVLARDA ÇIKMIŞ KONU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALI ÖRNEKLER:

ÖRNEK ÇIKMIŞ SORU 1)(ÖYS)

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?

A) O, kendinden başkasını hiç düşünmez.

B) Bu iş hepinizden çok, beni düşündürüyor.

C) Bana göre onun en sevilmeyen yanı, başkalarını küçümsemesidir.

D) Yılın çok sevilen şarkısını bize dinletti.

E) Yarışmada en iyi dereceyi almak için çok çalıştı.

CEVAP) )Doğru cevap “B” seçeneğidir. Çünkü “B” seçeneğinin dışındaki diğer cümlelerde bir kıyaslama söz konusu değil iken “B” seçeneğinde işi düşünme yönünden herkesle kişi kendini kıyaslamaktadır.

ÖRNEK ÇIKMIŞ SORU 2)(ÖYS)

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir karşılaştırma yapılmıştır?

A) Ünlü masal kahramanı Heidi’nin oradan oraya koşturduğu Alpler ile hemen hemen aynı güzelliğe sahip bir yayladayız.

B) Çocukluğumun pazen pijamalarına desen olmuş kır çiçekleri, orman gülleri yol kenarlarına gizlice serpiştirilmiş.

C) Burada doğayla kucak kucağa, yapayalnız, özgür, güçlü ve huzurlusunuz.

D) Şenliklerle, hele genç kızların dilinde coşkuyla akıp giden sevda türküleriyle bir başka güzeldir yaylalar.

E) Bir yanda olanca maviliğiyle deniz, bir yanda başı karlı dağlar ve yeşilin bin bir tonu…

CEVAP) )Doğru cevap “A” seçeneğidir. Çünkü “A” seçeneğinin dışındaki diğer cümlelerde bir kıyaslama söz konusu değil iken “A” seçeneğinde, masal kahramanı Heidi’nin koşturduğu Alpler ile içinde bulunduğu yayla, güzellik yönünden kıyaslamaktadır.

ÖRNEK ÇIKMIŞ SORU 3)(ÖYS)

(I) Bu söyleşimiz sırasında bana yönelttiğiniz sorular düşüncelerimi gözden geçirme olanağı sağlıyor. (II) Ne yapıyorum, nasıl yapıyorum sorularını yanıtlamak gerçekten kolay değil. (III) Çünkü ne yaptığımız, nasıl yaptığımız üzerinde, yazarken daha az, yazdıktan sonra daha çok düşünürüz. (IV) Aslında yazı ustalığı uzun, çok uzun yıllardan sonra kazanılan bir beceridir. (V) Bu beceri sürekli bir gelişim gösterir.

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?

A) I.B) II.C) III.D) IV.E) V.

CEVAP) )Doğru cevap “C” seçeneğidir. Çünkü “III” numaralı cümlenin dışındaki diğer cümlelerde bir kıyaslama söz konusu değil iken III. cümlede, yazarkenki zaman dilimi ile yazdıktan sonraki zaman dilimi düşünme yönüyle kıyaslamaktadır.

ÖRNEK ÇIKMIŞ SORU 4)(ÖSS)

(I) Roman yazarken konuşmalara yer vermek çoğunlukla kaçınılmazdır. (II) Hatta salt konuşmalardan oluşan romanlar bile vardır. (III) Bu romanlarda herhalde amaç, tip yaratmaktır. (IV) İki satırlık bir konuşma, bir karakteri on sayfalık bir betimlemeden daha başarılı bir biçimde çizebilir. (V) Bunun başarılı örneklerine M.Ş. Esendal’ın Ayaşlı ve Kiracıları adlı yapıtında rastlıyoruz.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “karşılaştırma” yapılmıştır?

A) I. B) II.C) III.D) IV.E) V.

CEVAP) )Doğru cevap “D” seçeneğidir. Çünkü “IV” numaralı cümlede iki satırlık konuşma ile on sayfalık betimleme bir karakteri başarılı bir şekilde çizme yönünden kıyaslanmaktadır.

Karşılaştırma Kelimeleri Nelerdir?

İki kavram, nesne, eser, kişi arasında yapılan kıyaslamaya karşılaştırma denir. Karşılaştırmada benzerlik, farklılık, üstünlük gibi değişik durumlar ifade edilir. Yani karşılaştırmanın hangi yönden yapıldığı ortaya konur. Bu durumda benzetme ve karşılaştırma edatları kullanılır. Karşılaştırma cümlelerinden en sık başvurulan kelimelerden bazıları “gibi, kadar, daha, çok, göre, fazla” gibi sözcüklerdir. Peki, en kelimesi karşılaştırmamıdır? Evet, en sözcüğü de karşılaştırma cümlelerinde sıklıkla kullanılan sözcüklerden bir tanesi olarak öne çıkmaktadır. Bahsedilen bu sözcüklerden ayrı olarak “-den, ki(n)den” gibi ekler de karşılaştırma cümlelerinde sıklıkla kullanılmaktadır.

• Bu kitabı diğerlerine göre daha az satmış.
• Bu seneki davete geçen seneye göre daha çok kişi katıldı.
• Ben bu mekânın yemeklerinden çok çorbalarını beğeniyorum.
• Maalesef bu sene, geçtiğimiz yıl kadar kar yapamadık.
• Onu, benden daha çok seviyor.
• Bu işi senden daha iyi hiç kimse yapamaz.

Karşılaştırma Sıfatları

Türkçede aynı özellikle sahip olan varlıkları karşılaştırarak, hangi varlığın daha çok sahip olduğunu gösteren sıfatlara karşılaştırma ya da üstünlük sıfatları adı verilmektedir. “En, daha, çok” gibi kelimeler, karşılaştırma sıfatlarında sık başvurulan kelimeler olarak öne çıkmaktadır.

• Bu ev eski evimizden daha büyük.
• En güçlü millet
• Çok daha dürüst insanlar
• En çalışkan öğrenci

Karşılaştırma Cümlelerine Örnekler

Yukarıda tüm detaylarıyla anlatılan karşılaştırma yöntemini daha iyi anlayabilmek için aşağıda vermiş olduğumuz karşılaştırma cümleleri incelenebilir:

• Artık eski arabaların yerini son derece teknolojik arabalar aldı.
• Onun oyunculuğunu şarkıcılığında daha başarılı buluyorum.
• Spor ve düzenli beslenme sayesinde eski kilolarından kurtuldu.
• Mehmet sınavlara benden daha iyi hazırlandığı için yüksek not aldı.