Bor Madeni Bilgi
Bor
BorsimgesiB ve atom numarası 5 olan kimyasal elementtir. Kristal formunda kırılgan, koyu, parlak bir metaloid; amorf formunda kahverengi bir tozdur. Bor grubunun en hafif elementidir, kovalent bağlar oluşturan üç değerlik elektronuna sahiptir, bu da borik asit, mineral sodyum borat, bor karbür ve bor nitrür gibi ultra sert bor kristallerini açıklar.
Bor (B) | |
| Temel özellikleri | |
|---|---|
| Atom numarası | 5 |
| Element serisi | Metaloidler |
| Grup, periyot, blok | 13, 2, p |
| Görünüş | siyah/kahverengi |
| Kütle numarası | 10,(7) g/mol |
| Elektron dizilimi | He 1s2 2s2 2p1 |
| Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 3 |
| CAS kayıt numarası | |
| Fiziksel Özellikleri | |
| Maddenin hâli | Katı |
| Yoğunluk | 2,34 g/cm³ |
| Sıvı hâldeki yoğunluğu | 2,08 g/cm³ |
| Ergime noktası | &#;K &#;C |
| Kaynama noktası | &#;K &#;C |
| Ergime ısısı | 50,2 kJ/mol |
| Buharlaşma ısısı | kJ/mol |
| Isı kapasitesi | 11, J/(mol·K) |
| Atom özellikleri | |
| Kristal yapısı | Rombohedral |
| Yükseltgenme seviyeleri | 3 (hafif asidik oksit) |
| Elektronegatifliği | 2,04 Pauling ölçeği |
| İyonlaşma enerjisi | ,6 kJ/mol |
| Atom yarıçapı | 85 pm |
| Atom yarıçapı (hes.) | 87 pm |
| Kovalent yarıçapı | 82 pm |
| Van der Waals yarıçapı | pm |
| Diğer özellikleri | |
| Elektrik direnci | nΩ·m (20°C'de) |
| Isıl iletkenlik | 27,4 W/(m&#;K) |
| Isıl genleşme | µm/(m·K) (25°C'de) |
| Ses hızı | m/s (25&#;°C'de) |
| Mohs sertliği | 9,3 |
| Vickers sertliği | MPa |
| Brinell sertliği | ? MPa |
Bor yıldız nükleosentezi ile değil, tamamen kozmik ışın parçalanması ve süpernovalar tarafından sentezlenir, bu nedenle Güneş Sistemi ve Dünya'nın kabuğunda düşük miktarda bulunan bir elementtir.[1] Yerkabuğunun ağırlıkça yaklaşık yüzde 0,'ini oluşturur.[2] Doğal olarak, suda çözünür boratların çökelmesi ile yer kabuğunda yoğunlaşmıştır. Bunlar endüstriyel olarak boraks ve kernit gibi evaporitler olarak çıkarılır. Bilinen en büyük yataklar, bor minerallerinin en büyük üreticisi olan Türkiye'de bulunmaktadır.
Elemental bor göktaşlarında küçük miktarlarda bulunan bir metaloiddir, ancak Dünya'da doğal olarak bulunmaz. Endüstriyel olarak, çok saf element karbon veya uzaklaştırılmaya dirençli diğer elementlerle kontaminasyon nedeniyle zorlukla üretilir.[3] Birkaç allotrop mevcuttur: amorf bor, kahverengi bir tozdur; kristalli bor, gümüş rengi ila siyah renktedir, son derece serttir ( Mohs ölçeğinde yaklaşık 9,5) ve oda sıcaklığında zayıf bir elektrik iletkenidir. Birincil kullanımı, bazı yüksek mukavemetli malzemelerde karbon elyaflarına benzer uygulamalarla bor filamentleridir.
Bor kimyasal bileşiklerde öncelikli kullanıma sahiptir. Küresel üretimin yaklaşık yarısı, yalıtım ve yapısal malzemeler için cam elyafı katkı maddesi olarak kullanılıyor. Bir sonraki kullanım, yüksek mukavemetli, hafif yapısal ve ısıya dayanıklı malzemelerdeki polimerler ve seramiklerdir. Borosilikat cam, sıradan soda kireç camına göre daha yüksek mukavemet ve termal şok direnci için arzu edilir. Sodyum perborat ağartıcı olarak kullanılır. Küçük bir miktar yarı iletkenlerde katkı maddesi olarak ve organik ince kimyasalların sentezindereaktif ara madde olarak kullanılır. Bor içeren birkaç organik farmasötik kullanımdadır. Doğal bor, biri (bor) nötron yakalama ajanı olarak çeşitli kullanımlara sahip olan iki kararlı izotoptan oluşur.
Borun biyoloji ile kesişimi çok azdır. Memeli yaşamı için gerekli olduğu konusunda fikir birliği yoktur. Boratlar, memelilerde düşük, ancak eklembacaklılarda yüksek toksisite gösterir ve insektisit olarak kullanılabilir. Bor içeren organik antibiyotikler bilinmektedir. Sadece eser miktarda gerekli olmasına rağmen, temel bir bitki besin maddesidir.
Tarih[değiştir kaynağı değiştir]
Borun doğal olarak oluşan ve kararlı iki izotopu vardır, 11B (%) ve 10B (%). Kütle farkı, ile +59 arasında değişen 11B ile 10B arasındaki kesirli bir fark olarak tanımlanan ve geleneksel olarak binde bir olarak ifade edilen geniş bir δ11B değerleri aralığıyla sonuçlanır. Borun bilinen 13 izotopu vardır; en kısa ömürlü izotop 7B'dir ve proton emisyonu ve alfa bozunması yoluyla 3,5 × 10 −22 s'lik bir yarı ömürle bozunur. Borun izotopik fraksiyonlanması, bor türleri B(OH)3 ve [B(OH)<sub id="mwAgY">4</sub>]<sup id="mwAgc">-</sup> ' nin değişim reaksiyonları tarafından kontrol edilir. Bor izotopları ayrıca hidrotermal sistemlerde H2O faz değişimlerinde mineral kristalleşmesi sırasında ve kayanın hidrotermal alterasyonu sırasında fraksiyonlara ayrılır. İkinci etki, [10B(OH)4]−iyonunun killer üzerinde tercihli olarak çıkarılmasıyla sonuçlanır. 11B(OH)3 açısından zenginleştirilmiş çözeltilerle sonuçlanır ve bu nedenle hem okyanus kabuğuna hem de kıtasal kabuğa göre deniz suyundaki büyük 11B zenginleşmesinden sorumlu olabilir; bu fark, izotopik bir imza görevi görebilir.[37]
Egzotik 17B bir nükleer hale sergiliyor, yani yarıçapı sıvı damla modeli tarafından tahmin edilenden önemli ölçüde daha büyük.[38]
10B izotopu, termal nötronları yakalamak için kullanışlıdır (bkz. nötron kesiti#Tipik kesitler). Nükleer endüstri, doğal bor'u neredeyse saf 10B'ye kadar zenginleştirir. Daha az değerli yan ürün, tükenmiş bor, neredeyse saf 11B'dir.
Ticari izotop zenginleştirme[değiştir kaynağı değiştir]
Bor kelimesi, izole edildiği mineral olan borakstan, borun kimyasal olarak boraksınkarbona benzeliği ile türetilmiştir.
Tinkal olarak bilinen Mineral boraks, MS dolaylarında Çinde sır olarak kullanılmaya başlandı. Bir miktar ham boraks batıya doğru gitti ve MS civarında simyacı Cabir bin Hayyan tarafından ondan bahsedildi. Marco Polo, yüzyılda İtalya'ya bazı sırlar getirdi. Georgius Agricola, MS civarında, boraksın metalurjide bir akış olarak kullanıldığını bildirdi. Borik asit, İtalya'nın Floransa yakınlarındaki kaplıcalarda (soffioni) 'de farkedildi ve tıbbi faydaları olan sal sedativum olarak bilinmeye başlandı. Mineral, İtalya'daki Sasso Pisano'dan sonra sassolit olarak adlandırıldı. Sasso, Amerikan kaynaklarının yerini aldığı 'den 'ye kadar Avrupa boraksın ana kaynağıydı.[4][5] Bor bileşikleri, 'lerin sonlarına kadar, Francis Marion Smith'in Pacific Coast Borax Company'nin bunları ilk kez popüler hale getirip düşük maliyetle hacimli olarak üretmesine kadar nispeten nadiren kullanılıyordu.[6]
Humphry Davy, Gay-Lussac ve Louis Jacques Thénard tarafından izole edilene kadar bor element olarak tanınmadı. 'de Davy, bir borat çözeltisinden gönderilen elektrik akımının elektrotlardan birinde kahverengi bir çökelti ürettiğini gözlemledi. Daha sonraki deneylerinde borik asidi azaltmak için elektroliz yerine potasyum kullandı. Yeni elementi doğrulamaya yetecek kadar bor üretti ve buna borakyum adını verdi. Gay-Lussac ve Thénard, borik asidi indirgemek için yüksek sıcaklıklarda demir kullandı. Bor'u hava ile oksitleyerek borik asidin oksidasyon ürünü olduğunu gösterdiler.[7]Jöns Jacob Berzelius, 'te onu bir element olarak tanımladı.[8] Saf bor ilk kez 'da tartışmasız Amerikalı kimyager Ezekiel Weintraub tarafından üretildi.[9][10][11]
Laboratuarda elemental borun hazırlanması[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası