Felsefede Fenomenoloji Nedir

Fenomenoloji,görüngü bilim ya da Osmanlıca zahiriye, kurucusu Edmund Husserl olan bir felsefe akımı. yüzyılın ilk çeyreğinde görülen bilimlerdeki ve düşüncedeki genel bunalım içinde doğup gelişen bir felsefe akımıdır. Husserlci fenomenoloji, bu bağlamda, Metafiziği sona erdirerek somut yaşantıya dönmek ve böylece tıkanmış olan felsefeye yeni bir başlangıç yapmak iddiasıyla ortaya çıkmıştır.

Bir felsefe akımı olmaktan çok bir yöntem olarak tarif edilmesi yaygındır.^{[kime göre?]} Çünkü fenomenoloji, her şeyden önce, fenomeni, yani dolaysız olarak verilmiş olanı betimlemeye dayanan bir yöntemdir. Bunu nasıl yaptığı ya da yapıp yapamadığı, yani yöntemin iddiasını geçerli kılmak bakımından teorik düzlemdeki statüsü tartışılırdır. Öte yandan, fenomenoloji, bu yöntem üzerinden kavramlar ve kategoriler geliştirerek özgün bir felsefe akımı da meydana getirir. Fenomenolojik yöntemin ilk önemli ismi Alfred Schütz 'dur.

Fenomenoloji, yüzyıl felsefesinde ve kuramsal tartışmalarında etkili ve belirleyici bir yere sahiptir. Heidegger'den Sartre'a, Frankfurt Okulu'ndan Foucault'a ve postmodern düşünürlere kadar pek çok düşünür ve felsefe eğilimde etkisi görülür.^{[kaynak belirtilmeli]}

Fenomenoloji, genel felsefe akımlarında olduğu gibi özne-nesne ilişkisini konu edinir. Nesneyi, en genel anlamda öznenin dış dünya ile kurduğu ilişkilerinde algıladığı, deneyimlediği "şey"ler olarak görmesiyle pozitivizm ve ampirizm ile aynı noktada dursa da, temelde fenomonoloji bu iki felsefe akımına karşı çıkar. Bu karşı çıkış en başta, tek tek nesnelerin ele alınması konusunda ortaya çıkar. Tek tek nesneler, fenomenolojiye göre, belirli genel yasalara bağlı şeyler değil, varlıkları yalnız rastlantı kavramıyla açıklanabilir olan şeylerdir. Ayrıca, dolaysız olarak verilmiş olanı betimlemeye dayalı bir yöntem olmasıyla ilkin doğabilimini dışta bırakır ve böylece her iki teorik eğilimi yadsır.

Fenomenoloji, yaygın olarak kullanılan deyişle, "öz"lerin araştırılması konusudur. Çünkü, bütün sorunlar sonunda özlerin betimlenmesi sorununa geri götürülebilir. Ancak, bu noktada ayrımı belirginleştirmek gerekir; fenomonoloji, "öz"lerin bilimi değil, "öz"ü görüleyen "bilinç"in bilimidir aslında. Algının ya da bilincin "öz"ünün betimlenmesi sorunu, fenomenolojinin konusudur.

Fenomenolojik bakışa göre, gerçekliğin kendiliği diye bir şey olamaz. Çünkü gerçeklik, her zaman kendine yönelmiş bir bilinç tarafından bilinen bir gerçekliktir. Yani kendisine yönelen bilinç tarafından görülen, algılanan ve bilincine varılan bir şeydir. Öyle ise, dünya deneyimlerimizin tamamı, bilinç tarafından kurulmuştur, en somut algılardan en soyut matematik formüllerine kadar. Bu nedenle fenomenoloji, bilincin sistematik incelemesini hedefler. Hareket noktası olarak belli bir epistemolojiye dayanma düşüncesinden uzak durur.

Böylece "fenomenolojik yöntem" ortaya çıkar. Buna göre, hem bildiklerimiz hem de gerçeklik dışta bırakılarak, bilginin nasıl ve hangi süreçlerde oluştuğu/oluşturulduğu anlaşılmaya çalışılır. Fenomonoloji bu noktada özgün yöntemsel kategoriler geliştirir. Bu yöntemin iki temel kategorisi vardır: Askıya alma ve fenomenolojik indirgeme.

Bunlar, kısaca belirtilecek olursa, bir yandan verilmiş ögelerin, yani dış görünümlerin raslantılsallığının paranteze alınarak dışta bırakılmasını ve öte yandan da, bilimsel ya da mantıksal olsun, çıkarsama yoluyla türetilmiş olan her tür yargıların ve çıkarsamaların dışta bırakılmasını ifade ederler.

Böylece, ikili bir işlemle hem özne hem de nesne askıya alınmış ve hem raslantısal olgular dünyasından hem de bilinci yönlendiren öznel yargılardan kurtulunmuş olunur ki sonuçta rastlantısal dış görünümleri bir yana bırakılarak dünyanın özü ortaya konulabilsin. Salt öze ancak bu şekilde varılabilecektir.

Kaynakça[değiştir

Fenomenoloji nedir? Fenomenoloji (G&#;r&#;ng&#;bilim) &#;rnekleri, temsilcileri ve hakkında kısaca bilgi

Güncelleme Tarihi:

Oluşturulma Tarihi: Ekim 30,

LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi

Fenomenoloji, düşünsel bir metot ve felsefi bir akım olarak değerlendiriliyor. Birçok felsefe akımını ve filozofu etkileyen Fenomenolojiye diğer bilinen adı ile görüngübilime ilişkin olarak Fenomenoloji nedir? Fenomenoloji (görüngübilim) örnekleri, temsilcileri ve hakkında kısaca bilgi konu başlıklarını sizler için derledik.

Haberin Devamı

Fenomenoloji (görüngübilim), felsefi bir kavram olarak dünya çapında kabul görse de yalnız felsefe alanında değil sosyoloji ve psikolojide de etkin olarak kullanılan bir yöntem olduğu açıktır. İnsandan insana gerçek tanımının değiştiğini öne süren pek çok filozof, evrensel kuralların varlığını sorgulamaktadır. Bu sorgulama, toplum tarafından kabul edilen genel kavramların tekrar ele alınması gerekliliğini de savunmaktadır. Fenomenolojinin temel kavramlarından biri de öz olarak ortaya çıkmakta olup gerçekçiliğin bilinç tarafından üretildiği iddia edilmektedir.

Fenomenoloji Nedir?

 Fenomenoloji, fenomen üzerine gerçekleştirilen bir araştırma ve sorgulama çabası olarak ortaya çıkan bir felsefe akımıdır. Bu felsefe akımında kavramların yeniden ve detaylı bir biçimde incelenmesi gerektiği savunulur. Fenomenoloji kelimesinin kökünde yer alan "Fenomen" felsefi olarak kavram manasını taşımaktadır. Buna bağlı olarak bazı kaynaklarda "Kavrambilim" olarak ifade edilmektedir. Fenomenoloji, insan deneyimlerinin bazı bilimlerde yapılan nedensel ve nesnel açıklamalar yerine bunlardan bağımsız bir şekilde betimlenmesini hedefleyen bir felsefi anlayışı yansıtmaktadır.

Haberin Devamı

Fenomenoloji (Görüngübilim) Örnekleri

 Fenomenolojiye göre içinde yaşadığımız fiziksel dünya, herkes için aynı anlamı taşıyan ve bireylerden bağımsız bir gerçekliğe haiz değildir. Başka bir ifade ile fiziksel dünya görelidir. İnsanların kendisine yüklediği mana ve yorumlara göre değişkenlik taşır. Örnekler vermek gerekirse; fenomenolojiye göre vida, jant ya da anahtar gibi şeyler aslında mevcut değildir. Bunların hepsi farklı şekiller verilen ve farklı işlevlere haiz olan metallerdir.

 Afrika'da bir kabilede yaşayan bir insan ile şehirde yaşayan bir insan için anahtar aynı anlam ve değere sahip olamaz. Afrika'da kabilede yaşayan kişi ya da kutuplarda yaşayan bir Eskimo anahtara şehir insanlarının yüklediği manaları veremez. Bu insanlar için anahtarın bir manası yoktur. Anahtarın bu insanlar için var olabilmesi bu anahtara anlam yüklemesi ve onun hakkında yorum yapması gerekir.

Haberin Devamı

Fenomenoloji Temsilcileri ve Hakkında Kısaca Bilgi

Fenomenolojinin Başlıca Temsilcileri:

 1- Edmund Husserl: Fenomenolojinin kurucusu olup yılında Çek Cumhuriyeti'nde dünyaya gelmiştir. yüzyılın en etkili filozofları arasında gösterilen Edmund Husserl, 20 tane değerli eser yazmıştır. Husserl, Mutlak Töz kavramı geliştirerek felsefenin bir bilim olduğunu savunmuştur. Bazı kaynaklarda "Mutlak Töz" kavramı "Mutlak Ben" adıyla anılmaktadır. Kesin Bir Bilim Olarak Felsefe, Fenomenoloji Üzerine 5 Ders, Bunalım, İçsel Zaman Bilincinin Fenomenolojisi Üzerine; ünlü filozofun başlıca eserleri arasında yer alıyor.

2- Michael Marder: Günümüzün en fazla okunan filozoflardan olan Michael Marder'ın asıl uzmanlık alanı kıta felsefesidir. Fenomenolojiyi bir yöntem olarak politik felsefeye uygulayan ilk düşünürler arasında yer almaktadır. Türkçeye çevrilen tek eseri ise Toz'dur. Bu eserde Toz'u bir kavram olarak ele almıştır. Aristoteles ve Jacques Derrida'dan pek çok alıntı yaparak konulara değişik açılardan değinmiştir.

Haberin Devamı

3- Martin Heidegger: Martin Heidegger, birçok kaynakta Varoluşçuluk felsefesinin içine dahil edilse bile kendisi bu durumu kesin bir şekilde reddetmiştir. Varoluşçuluk felsefesinin kurucusu olarak gösterilen Jean Paul Sartre'nin Martin Heidegger'i eleştirdiği çok sayıda yazısı bulunmaktadır. Martin Heidegger'in kaleminde dökülen felsefi metinler incelendiğinde Fenomenoloji akımından etkilendiği açıkça görülmektedir. "Düşünmek Ne Demektir" adlı eserinde "Düşünmek" fiilinin özüne inerek detaylı bir biçimde sorgulamalar gerçekleştirmiştir. Varlık ve Zaman, Metafiziğe Giriş, Nedenin Neliği, Mektuplar, Teknik ve Dönüş, Özdeşlik ve Ayrım başlıca Türkçeye çevrilen önemli eserleridir.