Kadınlara Sonda Nasıl Takılır

EVDE SONDA TAKIMI VE TAKİBİ

İdrar sondasının temel amacı idrar kesesinde biriken idrarın dışarı alınmasıdır ve herhangi bir nedenle idrarın böbreklerden idrar kesesine ulaşmasında bir engel varsa yararlı olmayacaktır.

İdrar sondası bir kaç nedenle takılabilir:

İdrar sondası uygulanması genellikle oldukça kolay ve hafif ağrılı bir girişimdir. Genel anestezi gereksinimi yoktur ve hastanın konforu açısından lokal bir anestezik kullanılmaktadır.

Foley sonda takılması enfeksiyon riskinin azaltılması için genital alanın antiseptikli solüsyonla silinmesi ile başlar. Ardından uzman sağlık personeli idrar kanalının içini lokal anestezik içeren özel bir kayganlaştırıcı jel ile doldurur. İdrar kanalının uyuşması için bir süre beklenildikten sonra steril idrar sondası idrar deliğinden ilerletilir. Sondanın idrar kesesine ulaştığından emin olunduktan sonra sondayı yerinde tutan balon steril su ile şişirilir ve idrarın birikeceği özel torba sondanın ucuna takılır. İdrar torbası hastanede yatan hastalarda yatak kenarına sabitlenirken, ayaktan hastalarda hastanın hareketini engellemeyecek şekilde bacağa bağlanır. Tüm sondalama işlemi yaklaşık dakika sürmektedir.

Torbası bacaklarına sabitlenmiş olan hastalar rahatlıkla çok dar olmayan bir pantolon giyebilir ve gündelik faliyetlerine devam edebilirler.

Doktorunuzun uygun gördüğü sürenin sonunda sondanın çıkarılma zamanı geldiğinde sizinle ilgilenen sağlık personeli sondanın balonunu söndürerek kolayca çekecektir.

Sonda takılmasını takiben idrar kanalınızda tahrişe bağlı olarak hafif bir yanma olabilir. Bunun yanında idrar kesesinin içinde şişirilen balona bağlı olarak bazı hastalarımız sürekli ‘idrarım var’ hissinden şikayetlerini dile getirmektedirler.

Her girişim gibi idrar sondası takılması da belli riskler içerir:

İdrar sondasını yerinde tutan balon işlem sırasında patlayabilir ve idrar sondanız istem haricinde çıkabilir veya balon hiç şişmeyebilir. Bu durumda idrar sondasını yeni bir tane ile değiştirmek gerekebilir.

İdrar sondası tıkanabilir ve yıkanması veya değiştirilmesi gerekebilir. İdrar kanalınızdan kanama olabilir. Bu kanama genellikle sadece takip edilerek kendiliğinden geriler ve durur.

Enfeksiyon gelişebilir. Sonda idrar kesesine ulaşmadan balonu şişirilirse idrar kanalında kanama ve hasar oluşur. Uzun dönemde hasar bölgesinde cerrahi gerektirebilecek darlık gelişebilir.

Sonda takılmasını takiben aşağıdaki durumlardan herhangi birini yaşarsanız mutlaka doktorunuza başvurunuz:

Dikkat Edilmesi Gerekenler

İdrar torbası, idrarın rahat çıkması ve biriken idrarın geri gitmemesi için mutlaka bel seviyesinin altında olmalıdır. Yatan hastalar için torbalar, yataktan sarkıtılmalıdır. Fakat çok gergin olmamalıdır. eğer çok gergin olursa, torba dolduğunda, uygulayacağı basınç, hastaya zarar verecektir.

Sonda dışkı ile kirlenmişse, önce nemli bir bezle kirler uzaklaştırılmalı, arkasından alkol, baticon gibi dezenfektanlarla silinmelidir. Sonda kirlenmemişse bile günlük olarak bu bakımı yapmak enfeksiyon riskini azaltacaktır.

Zaman zaman görmekteyiz ki, hasta yakınları, idrar torbasını kapağı ile birlikte sondaya takmaktadırlar. Bu da idrar çıkışını engellemektedir. Torbanın ucundaki kapağı çıkardığınızdan emin olun.

Yine zaman zaman, torbanın hortumu büküldüğü için idrar çıkışının olmadığını görmekteyiz. Torbaya giden hortumun herhangi bir yerden kırık olmadığından emin olun.

Sonda, tuvalet ihtiyacını göremeyen hastaların idrarını yapmalarına yarayan bir düzenektir. Özellikle yaşlı, yatalak ve ayakta kalmaması gereken kişiler sonda hekim kontrolünde sonda kullanırlar. 

Sonda Nasıl Takılır?

Hastanelerdeki yaşlı, yatalak ve ayakta kalmaması gereken kişiler tuvalet ihtiyaçlarını göremeyebilirler. Böyle durumlarda ise hastalara sonda takılarak tuvalet ihtiyaçları giderilir. İdrar ise sondanın ucunda bulunan tüpe dolar. Sonda takılırken çok dikkat edilmesi gerekir. Özellikle sonda uzman biri tarafından mesaneden idrar yoluna doğru sokularak takılmaktadır. Sonda çoğu zaman felçli kişiler için kullanılır.

Sonda için öncelikle mesane yolundan girmesi beklenir. Sondanın acı vermemesi için yağlanması gerekir. Sonda kadınlarda ve erkeklerde farklı şekilde takılmaktadır. Sonda kadınlarda klitorisin altından takılır. Erkeklerde ise sonda idrar kanalından dikkatli bir şekilde itilerek sokulur. Tüpün mesaneye ulaşmasının ardından idrar da akmaya başlar. Bu şekilde sonda tam olarak takılmış olur. 

Sonda Takarken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Sonda takılırken çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Sonda takılırken bazı detaylara dikkat edilmesi gerekmektedir. Sonda hastaya mutlaka bilinçli ve uzman bir kişi tarafından takılmalıdır. Bilinçsizce takılan sonda idrar yollarına zarar verebilir. Acil durumlarda ve diğer durumlarda takılan sondaların doğru ve uygun bir şekilde takılması gerekir. Uzun süreli yatışlarda hastanelerde hastalar için sondalar kullanılmaktadır. Sondanın sürekli çıkarılıp takılmaması için sonda yalnızca bir defa takılır. Böylece idrarın gittiği tüp de doldukça değiştirilmelidir.

Bazı acil durumlarda ise tek kullanımlık sondalar kullanılır. Acil durum sondalarını ise kişiler kendileri de rahat bir şekilde takabilirler. Ayrıca yeniden kullanılabilen sondalar acil kullanımlar için üretilmiştir. Bu sondaların tekrar kullanılabilmesi için çok iyi şekilde temizlenmesi gerekmektedir. Sonda iyi bir şekilde temizlenmez ise idrar yollarında da enfeksiyon oluşabilir. Sonda kullanımları sırasında çok dikkat edilmelidir. Sondaların temiz ve hijyenik olduğundan da mutlaka emin olunması gerekilir. Sondaların steril olması gerekir.