4 Aylık Bebek Parmak Emmesi

Bebeklerin en önemli reflekslerinden biri emmedir; beslenme ve sağ kalım için hayati önem taşır. İlk 6 ay beslenmenin tek yoludur ve çocukluğun ilk yılına kadar doğal gelişen bir davranıştır. Beslenme ile birlikte çevreyi keşfetme davranışı olarak da sürdürülen emme ve nesneleri ağza alma zaman içinde keyif kaynağı haline gelir. 

Üç yaşla birlikte emme yerini doğal beslenme, konuşma ve yaşamsal etkinliklerin artışına bırakır ancak bazı çocuklar bu alışkanlığı sürdürmeye devam ederler. Sağlıklı çocukların alışkanlık olarak sürdürdükleri bu davranış, gelişim geriliği ya da nörolojik tanısı olan çocuklarda da sık gözlenir.

Parmak emen çocuk yakından takip edilmeli 
Araştırmalar duygusal gelişim ve kaygı, gerginlik ile ilişkilendirmekte; bebeklikten gelen emme ihtiyacının ya da emme davranışından alınan haz nedeniyle bu alışkanlığın devam ettiğini bildirmektedir. 

Uzun süren parmak emme alışkanlığının özellikle diş ve damak gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir.  Öte yandan diğer davranışsal bozukluklarda olduğu gibi parmak emme de çocuğun duygusal gelişimi ile yakından ilişkilidir. Parmak emme aynı zamanda uykuya geçiş aracı olarak da kullanılır çocuklarda. Gece uyku arasında parmağını emmeye devam eden çocuklara rastlanır.  Tek başına duygusal ya da gelişimsel bir sorun olarak düşünülmese de 3, yaşında hala parmağını emen çocuğu yakından izlemek önemlidir.

Uyku öncesi kitap okuyun
Yalnızca uyku ile ilişkili olan parmak emme alışkanlığı, anne-babanın biraz yakın ilgisi ile ortadan kaldırılabilir. Uykuya geçerken kitap okumak, uykusu gelmeden yatağa yatırmamak ve uyku öncesinde rahatlatıcı aktiviteler planlamak yararlı olacaktır. Gün içinde sürekli çocuğu uyarmamak ya da aile arasında konunun konuşulmamasını sağlamak gerekir. Dikkatli gözlem yapan bir anne-baba çocuğun yalnız kaldığında, kaygılandığında ya da heyecanlandığında parmak emdiğini gözleyecektir. Bu anlarda çocuğun yanında olmak ve farklı bir konuya yönlendirmekle alışkanlığı engelleyebilirler.

Parmak emmesinin altında kaygı ya da stres olabilir
Çocuğu duygusal açıdan zorlayan bazı yaşantılar da (okula başlamak, kardeş doğumu, vb.) parmak emmenin başlamasına ya da artmasına neden olabilir.  Önemli olan emme davranışına odaklanmadan çocuğu zorlayan durumlara müdahale etmektir. Aynı zamanda çocuğu duygusal açıdan güçlendirici tutum ve söylemler baş etme becerisini güçlendirerek zararlı alışkanlıkları sürdürmesini engeller.

Çocuğun ihtiyaçlarına duyarlı ve yaşına uygun eğlenceli etkinliklerin planlandığı bir ev ortamında parmak emme ve benzeri zararlı alışkanlıkların kalıcı olmayacağı bilinmelidir.

Uzm. Birgül Bayoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi Çocuk Gelişimi Uzmanı

ÇOCUKLARDA PARMAK EMME NEDENLERİ VE TEDAVİSİ

            Normal çocuklarda herhangi bir psikopatolojik etken olmaksızın yaşlarına kadar görülen bir davranıştır. Bebeklerin çoğu başparmaklarını ya da diğer parmaklarını emerler. Zararsız bir davranış olan parmak emmeye hemen bebeklerin tümünde rastlanmak mümkündür.

            Doğumu takiben ilk ayda normal olarak bir çocuğun yeme ve içmesi için tek yol emmedir. Birinci yılın sonuna kadar emme esas yol olarak kalır. Çocukların bu faaliyetten belli bir şekilde ve derecede zevk aldıkları görülmektedir. Emme refleksinin sıklığı değişir. Birçok çocuğun beslenme sonrasındaki emmeden yeteri kadar doygunluk elde ettikleri görülür. Ağız hayatta haz kaynağı olarak kalır. Bu faaliyet erken çocuklukta emme, çocuklukta sekiz çiğnemek, tırnak ısırmak, gençlikte sigara içme, öpme ve hafif ısırma şeklini alır. Başparmağın, emme objesi olarak seçilmesi muhtemelen rastlantıdır. Başparmak çocuğun rasgele yaptığı el hareketleriyle ağız ile temasa gelmesiyle başlamaktadır. Bu sırada faaliyet zevk verici bulunuyor ve bundan sonra da zevk kaynağı olarak devam ediyor.

Nedenleri :

            Yeni doğan bebekler, parmak emmeyi daha anne rahminde öğrenirler. Doğuştan sahip oldukları en güçlü reflekslerden biri emmedir. Bazı bebekler yeni dişlerin çıkması, bazıları da zorlukla karşılaştıklarında utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmaklarını emerler.

            İlk bir yaş içinde bebeklik döneminde çocuk doğal olarak parmak emebilir. Daha çok başparmağını hatta bazen ayak parmağını bile emebilir. Bu davranışın, çevreyi tanıma ve keşfetme ihtiyacından doğduğu kabul edilebilir. Parmak emmenin temelinde anne-çocuk ilişkisindeki yetersizlik ve çocukta güven duygusunun yeterince gelişmemiş olduğuna ilişkin görüşler vardır.

            Ayrıca parmak emmenin uykuyla sıkı bir ilgisi vardır. Birçok çocuk parmaklarını uykulu oldukları ve uykuya daldıkları zaman emerler. 2 yaşındaki çocukların bir kısmı uykuya dalarken parmaklarını ağızlarına almak için direnirler. 3 yaşında bu alışkanlık uyku sırasında kendiliğinden kaybolabilir.

            Parmak emmenin gıda almak kadar duyguların da doymasına hizmet eden bir keyfiyet olduğu hakkında delil olarak gösterilmektedir. Bilindiği gibi her bebek bir devre parmak emer ve bu gayet tabi olarak görülmelidir. Ancak 1 yaşını geçtiği halde, sıklıkla parmak emmeye devam eden çocuklarla ilgilenmek gerekir.

Tedavisi :

            Anne-babaya parmak emmenin zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Küçük yaşlarda çocuklarda uygun beslenmelidirler. Çocuğun beslenme şekli de önemlidir. Bu alışkanlığından vazgeçirmek için şiddet kullanmak, hiçbir fayda getirmez

            Sürekli parmak emme, alışkanlığında psikolojik sorun ve gerginliklerin bir sonucu olarak gelişebilir. Parmak emme alışkanlığı karşısında anne-babanın yapacağı en sağlıklı yaklaşım, olayı telaşa kapılmadan sabırla karşılamak ve ilgilenmekten kaçınarak çocuğa bu alışkanlığın, bebekçe bir davranış olduğunu, başkalarının gözüne hiç hoş görünmeyeceğini, basit bir dille anlatmaktır çocuğa alıştığı parmak emmeden aldığı hazdan daha kuvvetli ve eğlendirici bilhassa ellerini kullanmak suretiyle yapılacak bazı uğraşlar vermek olabilir.