Tc Ezberleme Şekli

Adım adım Rusça Ferhat YILDIZ 1 Bu eserin her türlü yayım hakkı Ferhat YILDIZ’A aittir. Genel Dağıtım (özel siparişlerde dahil) Ferhat YILDIZ Tel: 0544 498 35 35 E-Mail [email protected] ADIM ADIM RUSÇA ISBN: 978-605-62572-0-9 KAPAK: FERHAT YILDIZ DİZGİ: FERHAT YILDIZ BASIM YERİ: İlkay Matbaa Telefon : +90-(232)-3747400 İZMİR BASIM YILI: 2012 1. Baskı 2 ÖNSÖZ Kitaplarımı yazarken bana inancını kaybetmeyen arkadaşlarıma, bugüne kadar bana her zaman destek olmuş olan kardeşlerim Nilgün, Sibel, Olcay ve annem Nazlı Yıldız ile Babam Kasım Yıldız’a, Kerstin Frühwirth ve adını buraya sığdıramadığım bütün arkadaşlarıma Teşekkür ederim. DİL NASIL ÇALIŞILMALI İnsan beyni bilgisayara benzer ama tabi bazı farklılıklar da vardır. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki insanların farklı hafıza türleri vardır. Bu sebepten dolayı birinin çok kolay öğrendiği bir konuyu başka biri öğrenmekte zorluk çekebilir. Birisi bir şarkıyı bir kere dinleyip arkasından kendisi ezbere söyleyebilirken, benim gibi birinin bunun için özel bir çaba sarf etmesi gerekir. Yani içinizden bazıları bir dili çok hızlı öğrenirken bazılarınız bu konuda yavaş ilerleyebilirsiniz. Ama ümitsizliğe hiç kapılmayın eğer bu yazdıklarımı şu an okuyabiliyorsanız annenizden de olsa bir dil öğrenmişsiniz demektir ve başka bir dili de öğrenebilirsiniz. İnsan beyni bir bilgisayardaki gibi ana (kalıcı) bellek ve ön (geçici) bellek olmak üzere iki kısımdan oluşur. İnsanoğlu yaşadığı gördüğü okuduğu hiçbir şeyi unutmaz aslında, tek sorun beyinde nerede kayıt altına alındığının bilinmemesidir. Beyinde nöron adı verilen hücreler vardır ve bu hücrelerin sayısı milyarlarla ölçülür. Bu nöron adı verilen hücrelerin bir ağaçtaki dallar ve kökler gibi uzanan uzantıları vardır. Bu uzantılar diğer nöron hücreleriyle bağlantı halindedir. Elektriksel sinyallerle kendi aralarında veri alışverişi yapmaktadırlar. Biz ne kadar kitap okur, beyin geliştirici aktiviteler yaparsak beyindeki nöron sayısı da o oranda artar. Size bugüne kadar bir dil öğrenmenin zor olduğu, matematiğin zor olduğu, fiziğin zor olduğu, hayatta bir çok şeyin zor olduğu gibi şeyler dikte edilmiştir. Siz de bir süre sonra bu söylenenlere inanmışsınızdır ve kendinizi artık nasıl olsa zor ben öğrenemem diye avutur durursunuz. Bugün ana dilimle beraber 8 dil konuştuğumu söylediğimde insanlar önce yalan söylediğimi sonra gerçekten konuştuğumu gördüklerinde ise dahi olduğumu düşünmektedirler. Çocukluk arkadaşlarım ise lise yıllarında orta halli bir öğrenci olan benim nasıl olurda yıllar sonra bir Süpermen’e dönüştüğüme kendileri de hayret ederler. Hâlbuki benim böyle olmamın iki küçük sırrı var 3 1. Çok tekrar 2. Çok tekrarı yapacak disiplin. Bilinmeyenden korkarız ya da bilinmeyenin zor olduğunu sanırız. Sorun bilinmeyene neresinden ve nasıl başlayacağımızdır. Bugüne kadar yazılan dil kitapları öğrenmedeki en temel öğe olan tekrar üzerine kurulmadığı, bir ev inşa eder gibi temelden çatıya doğru gitmediği için dil öğrenen öğrenciler çok zorlanırlar. Bazıları karşılarına çıkan bir sürü gramer kuralını kafalarında bir yere oturtamadıkları için dil öğrenmeyi bırakırlar. Bugüne kadar bir çok dil kitabı satın aldım ve binlerce lirayı dil öğrenmek için harcadım. Satın aldığım kitapların çoğunu çöpe atmak zorunda kaldım çünkü bana hiçbir yarar sağlamıyorlardı. Gittiğim kurslarda hiçbir şey anlamadım çünkü bana kitaplardaki gibi günlük hayattan uzak olan bir dil öğretmeye çalışıyorlardı ve en önemsiz ama en zor olan yerden başlıyorlardı. Elimde geriye kalan kitapların iyi yönlerini bir araya getirerek ve sürekli tekrar ederek dil öğrenmede uzun zamanda da olsa başarılı oldum. Elinizdeki bu kitap sizlere tek bir kitaptan öğretmensiz dil öğretmeyi hedeflemektedir. Tek yapmanız gereken baştan başlayarak okumak ve sürekli ileri gitmektedir. Anlamaya gayret etmeyin sadece okuyun beyniniz dil öğrenme işini siz isteseniz de istemeseniz de eğer okumaya devam ederseniz yapacaktır. Siz tekrar ettikçe beyinde yeni nöronlar oluşacaktır ve beyin bilgiler çok kullanıldığından dolayı nereye kaydettiğini bulmak için bir yol oluşturulacaktır. Siz tekrar ettikçe ilk başta bir kağnı hızında olan veri alışverişi tekrar sayısı arttıkça ışık hızına çıkacaktır. Bu kitaptan çalışırken sözlük kullanmanıza gerek yok. Alıştırma yapmanıza gerek yok. Artı hikâye kitabı almanıza gerek yok. Gramer kitapları almanıza gerek yok. Pratik konuşma kitapları almanıza gerek yok. Hepsi sizin bir dili kolay öğrenmeniz için bir araya toplanmıştır. Unutmayın çok tekrar ve çok tekrarı yapacak disiplin işin tek anahtarıdır. Hepinize başarılar dilerim. И hem… hem de.. 171 Rusça da ad sıfat uyumu 56 Ни… ни...Ne … nede 171 Какой, какая, какое, какие 58 Не только.. Но и...Yalnızca… değil.. Ne hakkında? 197 Tamlayan halinde kullanılan edatlar 309 О ком? Kimin hakkında? до... 313 kullanılması 215 После 314 Мне кажется…Bana öyle geliyor ki… 219 Напротив 314 Употребление дательного падежа при Посреди 315 обозначении возраста У 316 Yaş söylemede e-halinin kullanılması 222 Из 317 Aldatma 229 Из ...до... 318 Sinema 235 Из-за 318 Edatlarla e hali 237 Из-за ... Rusça bazı durumlar haricinde çoğunlukla yazıldığı gibi okunan bir dildir. Rusça’da vurgu çok önemlidir. Üzerinde vurgu olmayan “o” harfi çoğunlukla “a” olarak telaffuz edilir. Bu günde yüzlerce kere tekrar ettiğimiz günlük konuşma kalıplarını öğrenmek bize günlük hayatta çok yardımcı olacaktır. Здравствуй! (zıdıravstvui) Merhaba! Здравствуйте! (zıdıravstvuite) Merhaba! (Kibarca) Привет! (pirivyet) Selam!, Merhaba! Добрый день! (dobrıy den) İyi günler! Добрый вечер!(dobriy veçer) İyi akşamlar! Доброе утро! (dobroe utra) Günaydın! Доброй ночи! (dobroi noçi) İyi geceler! Спокойной ночи! İyi istirahatlar! Huzurlu geceler! (spakoynoi noçi) Добро пожаловать Hoş geldiniz (dobro pajalovat) Как дела? (Kak dila) Nasılsın? Как вы поживаете? Nasılsınız? (şto) Ne? Как? (kak) Nasıl? Что говорить? Ne konuşmak? Говорить по-турецки Türkçe konuşmak Говорить по-русски Rusça konuşmak Как говорить? Nasıl konuşmak? Хорошо говорить İyi konuşmak Плохо говорить Kötü konuşmak Как говорить по-турецки? Nasıl Türkçe konuşmak? Хорошо говорить по-турецки İyi Türkçe konuşmak Плохо говорить по-турецки Kötü Türkçe konuşmak Как говорить по-русски? Nasıl Rusça konuşmak? 13 Хорошо говорить по-русски İyi Rusça konuşmak Плохо говорить по-русски Kötü Rusça konuşmak Что говорить плохо? Ne kötü konuşmak Говорить по-турецки плохо Kötü Türkçe konuşmak Что говорить хорошо? Ne iyi konuşmak? Говорить по-турецки хорошо İyi Türkçe konuşmak не (ne) değil, -me, -ma очень (oçın) çok мало (maala) az много (mınoga) fazla, çok Очень хорошо Çok iyi Очень плохо Çok kötü Говорить очень хорошо Çok iyi konuşmak Говорить очень плохо Çok kötü konuşmak Говорить по-турецки очень Çok iyi Türkçe konuşmak хорошо Говорить по-русски очень Çok iyi Rusça konuşmak хорошо Olumsuz cümle yapma Rusça’da olumsuz cümleler -Не olumsuzluk ekiyle yapılır. Türkçe’ye “değil” ya da cümlenin fiiline eklenen bir olumsuzluk “-me, -ma” takısı ile çevrilir. Nasıl Türkçe konuşmak? Говорить по-турецки очень Çok iyi Türkçe konuşmak хорошо Говорить по-турецки очень Çok kötü Türkçe konuşmak плохо Как говорить по-русски? Nasıl Rusça konuşmak? Говорить по-русски очень Çok iyi Rusça konuşmak хорошо Говорить по-русски очень плохо Çok kötü Rusça konuşmak Говорить по-русски мало Az Rusça konuşmak Говорить по-русски много Çok Rusça konuşmak 15 Что говорить плохо? Ne kötü konuşmak? Говорить по-русски плохо Kötü Rusça konuşmak Говорить по-турецки плохо Kötü Türkçe konuşmak Что говорить хорошо? Ne iyi konuşmak? Говорить по-турецки хорошо İyi Türkçe konuşmak Говорить по-русски хорошо İyi Rusça konuşmak Что не говорить? Ne konuşmamak? Не говорить по-турецки Türkçe konuşmamak Не говорить по-русски Rusça konuşmamak Что не говорить хорошо? Ne iyi konuşmamak? Не говорить по-русски хорошо İyi Rusça konuşmamak? Не говорить по-турецки хорошо İyi Türkçe konuşmamak Что не говорить плохо? Ne kötü konuşmamak? Не говорить по-турецки плохо Kötü Türkçe konuşmamak Не говорить по-русски плохо Kötü Rusça konuşmamak Yeni sözcükler кто (kıto) kim я (ya) ben ты (tı) sen он (on) o (erkek) она (ana) o (dişi) оно (ano) o (orta cins) мы (mı) biz вы (vı) siz они (ani) onlar все (visye) herkes студент (sıtudyent) erkek öğrenci студентка (sıtudyentka) kız öğrenci учитель (uçitel) erkek öğretmen учительница (uçitelnitsa) bayan öğretmen это (eta) bu 16 Кто это? Bu kimdir? Это Каан Bu Kaan’dır. Кто он? O kimdir? (o ne iş yapar ) Он студент. O bir öğrencidir. Кто это? Bu kimdir? Это Ахмет. Bu Ahmet’tir. Кто он? O kimdir? Он учитель. O bir erkek öğretmendir. Кто это? Bu kimdir? Это Ирина. Bu İrina’dır. Кто она? O kimdir? Она студентка. O bir kız öğrencidir. Кто мы? Biz kimiz? Вы Каан и Юля. Siz Kaan ve Yulya’sınız. Я студент. Ben bir öğrenciyim. Каан учитель. Kaan bir öğretmendir. Юлья учителница. Yulya bir öğretmendir. Ирина студентка. İrina bir öğrencidir. Я не студент. Ben bir öğrenci değilim. Она не студентка. O bir kız öğrenci değildir. Каан не учитель. Kaan bir öğretmen değildir. Юля не учительница. Yulya bir öğretmen değildir. Rusçada fiil çekimleri Mastar halinde çekimlenmemiş fiiller Türkçe’de “-mek, -mak” ile sona ererken Rusça’da farklı şekillerde mastar halleri olabiliyor. Bunları ve şahıslara göre sonlarına aldıkları ekleri tek tek göreceğiz. Rusça fiilin şimdiki zaman çekimi olarak tanımladığımız çekim Türkçe de iki zamana 17 karşılık gelebilir. Bunlar geniş zaman ve şimdiki zamandır. Cümlenin kuruluşundan bunun geniş zaman mı yoksa şimdiki zaman mı olduğuna karar verilir. Ben anlamanız için her iki zamanını da kullandım. Говорить Konuşmak Кто? Говорить Kim? Konuşmak Я Говорю (gavaryu) Ben konuşurum Ты Говоришь(gavariş) Sen konuşursun Он Говорит (gavarit) O (erkek) konuşur Она Говорит (gavarit) O (dişi) konuşur Мы Говорим (gavarim) Biz konuşuruz Вы Говорите (gavarite) Siz konuşursunuz Они Говорят (gavaryat) Onlar konuşurlar Кто говорит? Kim konuşur? Я говорю. Ben konuşurum. Кто говорит? Kim konuşur? Мы говорим. Biz konuşuruz. Я говорю по-русски. Ben Rusça konuşuyorum. Ты говоришь по-турецки. Sen Türkçe konuşuyorsun. Она говорит по-русски. O Rusça konuşur. Кто говорит? Kim konuşur? Он говорит. O konuşur. Что он говорит? O ne konuşur? Он говорит по-турецки. O Türkçe konuşur. Как он говорит? O nasıl konuşur? Он говорит хорошо. O iyi konuşur. Кто говорит? Kim konuşur? Я говорю. Ben konuşurum. Что ты говоришь? Sen ne konuşuyorsun? Я говорю по-русски. Ben Rusça konuşuyorum. Как ты говоришь по-русски? Sen nasıl Rusça konuşuyorsun? Я плохо говорю по-русски. Ben kötü Rusça konuşuyorum. 18 Как я говорю по-русски? Ben nasıl Rusça konuşuyorum? Ты хорошо говоришь по-русски. Sen iyi Rusça konuşuyorsun. Как я говорю? Ben nasıl konuşurum? Ты хорошо говоришь. Sen iyi konuşursun. Что я говорю? Ben ne konuşurum? Ты говоришь по-русски. Sen Rusça konuşursun. Что говорит Каан? Kaan ne konuşur? Каан говорит по-русски. Kaan Rusça konuşur. Как говорит Каан по-русски? Kaan nasıl Rusça konuşur? Каан хорошо говорит по-русски. Kaan iyi Rusça konuşur. Что говорит Ахмет? Ahmet ne konuşur? Ахмет говорит по-турецки. Ahmet Türkçe konuşur. Как Ахмет говорит по-турецки? Ahmet nasıl Türkçe konuşur? Он говорит по-турецки очень O çok kötü Türkçe konuşur. плохо. Что вы говорите? Siz ne konuşuyorsunuz? Мы говорим по-русски. Biz Rusça konuşuyoruz. Кто говорит по-русски? Kim Rusça konuşur? Я говорю по-русски. Ben Rusça konuşurum. Кто говорит по-русски хорошо? Kim iyi Rusça konuşur? Я говорю по-русски хорошо. Ben iyi Rusça konuşurum. Кто говорит по-русски очень Kim çok iyi Rusça konuşur? хорошо? Я говорю по-русски очень Ben çok iyi Rusça konuşurum. хорошо. да (da) evet нет (niyet) hayır врач (vıraç) doktor медсестра (medcectra) hemşire 19 турок (turok) Türk erkek турчанка (turçanka) Türk kadın русский (ruskiy) Rus erkek русская (ruskaya) Rus kadın никто (nikıto) hiç kimse Я врач. Ben bir doktorum. Ты не врач. Sen bir doktor değilsin. Он студент. O bir erkek öğrencidir Она студентка. O bir kız öğrencidir. Я турок. Ben Türk’üm. Ты русский. Sen Rus’sun. Юля русская. Yulya Rus’tur. Кто она? O kim? Ne iş yapar? Она медсестра. O hemşiredir. Каан турок. Kaan Türk’tür. Кто он? O kimdir? Ne iş yapar? Он врач. O doktordur С İle Кто? С кем? (sı kiyem) Kim? Kiminle? Я со мной (co mnoy) Ben benimle Ты с тобой (cı taboy) Sen seninle Он с ним (cı nim) O (erkek) onunla Она с ней (cı ney) O (dişi) onunla Мы с нами (cı nami) Biz bizimle Вы с вами (cı vami) Siz sizinle Они с ними (cı nimi) Onlar onlarla Все со всеми (co visyemi) Herkes herkesle 20 Ни с кем (ni sı kiyem) Hiç kimseyle С кем ты говоришь? Sen kiminle konuşuyorsun? Я с тобой говорю. Ben seninle konuşuyorum Я ни с кем не говорю. Ben hiç kimseyle konuşmuyorum. С кем говорит Каан? Kaan kiminle konuşuyor? Каан говорит с ней. Kaan onunla konuşuyor. Каан не говорит ни с кем. Kaan hiç kimseyle konuşmuyor. С кем вы хорошо говорите? Siz kiminle iyi konuşuyorsunuz? Мы с вами хорошо говорим. Biz sizinle iyi konuşuyoruz. Мы ни с кем не говорим. Biz hiç kimseyle konuşmuyoruz. Они с кем плохо говорят? Onlar kiminle kötü konuşuyorlar? Они с нами плохо говорят. Onlar bizimle kötü konuşuyorlar. С кем вы говорите? Siz kiminle konuşuyorsunuz? Я говорю с тобой. Ben seninle konuşuyorum. Я с тобой не говорю. Ben seninle konuşmuyorum. Он с нами не говорит. O bizimle konuşmuyor. Ирина со мной не говорит по- İrina benimle Rusça konuşmuyor. русски. Каан с ней говорит по-русски. Kaan onunla Rusça konuşuyor. Они с вами не говорят по- Onlar sizinle Türkçe турецки konuşmuyorlar. Ахмет со мной не говорит Ahmet benimle iyi konuşmuyor. хорошо. Каан с ним говорит мало. Kaan onunla az konuşuyor. Ахмет с ним говорит много. Ahmet onunla çok konuşuyor. Вы с нами говорите очень плохо Siz bizimle çok kötü Rusça по-русски. konuşuyorsunuz. Мы с вами хорошо говорим по- Biz sizinle iyi Rusça konuşuyoruz. русски. 21 Я с ней не говорю. Ben onunla konuşmuyorum. Ты с ним говоришь. Sen onunla konuşuyorsun. Ольга со мной не говорит. Olga benimle konuşmuyor. Ирина со мной говорит. İrina benimle konuşuyor. С кем вы говорите? Siz kiminle konuşuyorsunuz? Мы говорим с ними. Biz onlarla konuşuyoruz. С кем он говорит? O kiminle konuşuyor? Он говорит с ней. O onunla konuşuyor. Он ни с кем не говорит. O hiç kimseyle konuşmuyor. Кто с вами говорит? Kim sizinle konuşuyor? Ирина говорит с нами. İrina bizimle konuşuyor. Что говорит Ирина с вами? İrina sizinle ne konuşuyor? Ирина говорит с нами по-русски. İrina bizimle Rusça konuşuyor. Как Ирина говорит с вами? İrina sizinle nasıl konuşuyor? Она хорошо говорит с нами. O bizimle iyi konuşuyor. Как ты с ним говоришь? Sen onunla nasıl konuşuyorsun? Я хорошо говорю с ним. Ben onunla iyi konuşuyorum. Кто говорит со мной очень Kim benimle çok iyi Rusça хорошо по-русски? konuşuyor? Ольга говорит со мной очень Olga benimle çok iyi Rusça хорошо по-русски. konuşuyor. 22 Кому? Kime? Кто? Кому? (kamu) Kim? Kime? Я мне (minye) Ben bana Ты тебе (tebe) Sen sana Он ему (yemu) O ona Она ей (yeyi) O ona Мы нам (nam) Biz bize Вы вам (vam) Siz size Они им (im) Onlar onlara Все всем (visyem) Herkes herkese Никому Hiç kimseye Ты кому говоришь? Sen kime söylüyorsun? Я тебе говорю. Ben sana söylüyorum. Я никому не говорю. Ben hiç kimseye söylemiyorum? Кому они говорят? Onlar kime söylüyorlar? Они никому не говорят. Onlar hiç kimseye söylemiyorlar. Что ты мне говоришь? Sen bana ne söylüyorsun? Я тебе по-русски говорю. Ben sana Rusça söylüyorum. Как он говорит нам? O bize nasıl söylüyor? Он хорошо говорит нам. O bize iyi söylüyor. Что ты мне говоришь? Sen bana ne söylüyorsun? Я тебе не говорю, я ему говорю. Ben sana söylemiyorum, ben ona söylüyorum Кто говорит нам по-русски? Kim bize Rusça söylüyor? Ахмет говорит нам по-русски. Ahmet bize Rusça söylüyor. Ничего Hiçbir şey Что он нам говорит? O bize ne söylüyor? Он нам ничего не говорит. O bize hiçbir şey söylemiyor. 23 Как вы ей говорите? Siz ona nasıl söylüyorsunuz? Мы ей плохо говорим. Biz ona kötü söylüyoruz Как ты ей говоришь? Sen ona nasıl söylüyorsun? Я ей хорошо говорю. Ben ona iyi söylüyorum. Вы нам ничего не говорите. Siz bize hiçbir şey söylemiyorsunuz. Мы вам не говорим. Biz size söylemiyoruz. Для İçin Кто? Для кого? (dilya kavo) Kim? Kimin için? Я для меня (dilya menya) Ben benim için Ты для тебя (dilya tebya) Sen senin için Он для него (dilya nevo) O (erkek) onun için Она для неѐ (dilya neyo) O (dişi) onun için Мы для нас (dilya nas) Biz bizim için Вы для вас (dilya vas) Siz sizin için Они для них (dilya nih) Onlar onlar için Все для всех (dilya visyeh) Herkes herkes için Ты для кого говоришь по- Sen kimin için Rusça русски? konuşuyorsun? Я для тебя говорю по-русски. Ben senin için Rusça konuşuyorum. Каан для неѐ говорит по-турецки Kaan onun için çok iyi Türkçe очень хорошо. konuşuyor. Для кого мы говорим очень Biz kimin için çok az konuşuyoruz? мало? Вы для нас говорите очень мало. Siz bizim için çok az konuşursunuz. Ты для кого не говоришь? Sen kimin için konuşmuyorsun? Я для тебя не говорю. Ben senin için konuşmuyorum. 24 Как они говорят для нас? Onlar bizim için nasıl konuşurlar? Они плохо говорят для нас. Onlar bizim için kötü konuşurlar. Кто говорит для нас по-турецки? Kim bizim için Türkçe konuşur? Они говорят для нас по-турецки. Onlar bizim için Türkçe konuşur. Как вы говорите для неѐ? Siz onun için nasıl konuşursunuz? Мы для неѐ хорошо говорим. Biz onun için iyi konuşuruz. Что они говорят для меня? Onlar benim için ne konuşurlar? Для тебя они говорят по-русски. Onlar senin için Rusça konuşurlar. Ne? Как? Nasıl? Что и как? Ne ve nasıl? Я и ты Ben ve sen Я и он Ben ve o Мы и вы Biz ve siz Я и ты говорим. Ben ve sen konuşuyoruz. Ты и он говорите. Sen ve o konuşuyorsunuz. Мы и вы говорим по-русски. Biz ve siz Rusça konuşuyoruz. Вы и они говорите очень хорошо Siz ve onlar çok iyi Türkçe по-турецки. konuşuyorsunuz. Я говорю по-турецки и ты Ben Türkçe konuşuyorum ve sen говоришь по-русски. Rusça konuşuyorsun. Говорить или не говорить. Konuşmak ya da konuşmamak. Плохо или хорошо. Kötü ya da iyi. Много или мало. Çok ya da az. По-русски или по-турецки. Rusça ya da Türkçe. Что или как? Ne veya nasıl? Кому или с кем? Kime ya da kiminle? Я или ты. Ben veya sen. Вы или я. Siz veya ben. 26 Мы или вы? Biz mi yoksa siz mi? Каан или Ахмет? Kaan mı yoksa Ahmet mi. Rusça’da soru cümlesi oluşturmak Rusçada soru yaparken sadece soru kelimelerinden yararlanılmaz aynı zamanda vurgulama yoluyla da soru yapılır. Peki, vurgulama nedir. Vurgu: belirtmek istediğimiz kelimenin tonlama olarak daha güçlü söylenmesidir. Yani neyi sormak istiyorsak o sözcük daha vurgulu okunur. Ты студент? Sen öğrenci misin? Да, я студент. Evet, ben öğrenciyim. Нет, я не студент. Hayır, ben öğrenci değilim. Она врач? O doktor mudur? Да, она врач. Evet, o doktordur. Нет, она не врач. Hayır, o doktor değildir. Кто? не говорить Kim? Konuşmak Я не говорю Ben konuşmuyorum Ты не говоришь Sen konuşmuyorsun Он не говорит O (erkek) konuşmuyor Она не говорит O (dişi) konuşmuyor Мы не говорим Biz konuşmuyoruz Вы не говорите Siz konuşmuyorsunuz Они не говорят Onlar konuşmuyorlar Кто не говорит? Kim konuşmuyor? Она не говорит. O konuşmuyor. Вы не говорите. Siz konuşmuyorsunuz. Никто не говорит. Hiç kimse konuşmuyor. Кто говорит? Kim konuşuyor? Никто не говорит. Hiç kimse konuşmuyor Ахмет не говорит. Ahmet konuşmuyor. Кто не говорит очень хорошо? Kim çok iyi konuşmuyor? 27 Никто не говорит очень хорошо. Hiç kimse çok iyi konuşmuyor Я не говорю очень хорошо. Ben çok iyi konuşmuyorum. Кто не говорит по-русски очень Kim çok iyi Rusça konuşmuyor? хорошо? Никто не говорит по-русски Hiç kimse çok iyi Rusça очень хорошо. konuşmuyor. Кто не говорит по-русски очень Kim çok kötü Rusça konuşmuyor? плохо? Каан не говорит по-русски очень Kaan çok kötü Rusça konuşmuyor. плохо. Кто не говорит по-русски плохо? Kim kötü Rusça konuşmuyor? Ахмет не говорит по-русски Ahmet kötü Rusça konuşmuyor плохо. Что вы не говорите? Siz ne konuşmuyorsunuz? Мы не говорим по-турецки. Biz Türkçe konuşmuyoruz. Как вы не говорите по-турецки? Siz nasıl Türkçe konuşmuyorsunuz? Мы не говорим по-турецки Biz kötü Türkçe konuşmuyoruz. плохо. Мы говорим хорошо. Biz iyi konuşuyoruz. Ты говоришь? Sen konuşuyor musun? Да, я говорю. Evet, ben konuşuyorum. Нет, я не говорю. Hayır, ben konuşmuyorum Вы говорите по-русски? Siz Rusça konuşuyor musunuz? Да, мы говорим по-русски. Evet, biz Rusça konuşuyoruz. Нет, мы не говорим по-русски. Hayır, biz Rusça konuşmuyoruz. Ты хорошо говоришь по-русски? Sen iyi Rusça konuşuyor musun? Нет, я не хорошо говорю по- Hayır, ben iyi Rusça русски. konuşmuyorum. Да, я хорошо говорю по-русски. Evet, ben iyi Rusça konuşuyorum. 28 Ли Soru cümlesi yapmanın bir yolu da “Ли” kelime parçacığını kullanmaktır. Burada sormak istediğimiz kelimenin yanına -ли eki getirilerek soru sorulur. Каан ли говорит? Kaan mı konuşuyor? Да, Каан говорит. Evet, Kaan konuşuyor Говорит ли Каан? Kaan konuşuyor mu? Да, Каан говорит. Evet, Kaan konuşuyor Нет, Каан не говорит. Hayır, Kaan konuşmuyor. По-русски ли Каан говорит Kaan Şimdi Rusça mı konuşuyor? сейчас? Да, Каан говорит сейчас по- Evet, Kaan şimdi Rusça konuşuyor. русски. Нет, Каан говорит сейчас по- Hayır, Kaan şimdi Almanca немецки. konuşuyor. Soru kelimeleriyle soru cümlesi oluşturmak Кто? Kim? Что? Ne? Как? Nasıl? Когда? Ne zaman? С кем? Kiminle? Для кого? Kimin için? Кто говорит? Kim konuşuyor? Я говорю. Ben konuşuyorum. Что ты говоришь? Sen ne konuşuyorsun? Я говорю по-русски. Ben Rusça konuşuyorum. Как ты говоришь по-русски? Sen nasıl Rusça konuşuyorsun? 29 Я хорошо говорю по-русски. Ben iyi Rusça konuşuyorum. Когда ты говоришь по-русски? Sen ne zaman Rusça konuşuyorsun? Я сегодня говорю по-русски. Ben bugün Rusça konuşuyorum. Ты с кем говоришь? Sen kiminle konuşuyorsun? Я говорю с вами. Ben sizinle konuşuyorum. Кому ты говоришь? Sen kime söylüyorsun? Я тебе говорю. Ben sana söylüyorum. Для кого ты говоришь по- Sen kimin için Rusça русски? konuşuyorsun? Я для вас говорю по-русски. Ben sizin için Rusça konuşuyorum. Но Ama Я говорю, но он не говорит. Ben konuşuyorum ama o konuşmuyor. Я говорю с тобой, но он не Ben seninle konuşuyorum ama o говорит со мной. benimle konuşmuyor. Мы говорим всегда с вами, но вы Biz her zaman sizinle konuşuyoruz никогда не говорите с нами. ama siz bizimle hiçbir zaman konuşmuyorsunuz. Я говорю. Ben konuşuyorum. Когда ты говоришь? Sen ne zaman konuşuyorsun? Я сейчас говорю. Ben şimdi konuşuyorum. Когда ты говоришь по-турецки? Sen ne zaman Türkçe konuşuyorsun? Я никогда не говорю по-турецки. Ben hiçbir zaman Türkçe konuşmuyorum Когда Ирина говорит по-русски с İrina ne zaman onunla Rusça ним? konuşuyor? Ирина постоянно говорит по- İrina sürekli onunla Rusça русски с ним. konuşuyor. Когда ты говоришь со мной? Sen benimle ne zaman konuşuyorsun? 30 Я никогда не говорю с тобой. Ben hiçbir zaman seninle konuşmuyorum. Каан говорит по-русски. Kaan Rusça konuşuyor. Когда Каан говорит по-русски? Kaan ne zaman Rusça konuşuyor? Каан говорит по-русски потом. Kaan sonra Rusça konuşuyor. Кто всегда говорит по-русски? Kim her zaman Rusça konuşuyor? Каан всегда говорит по-русски. Kaan her zaman Rusça konuşuyor. С кем Каан говорит всегда по- Kaan kiminle her zaman Rusça русски? konuşuyor? Каан всегда говорит по-русски с Kaan her zaman bizimle Rusça нами. konuşuyor. Завтра я говорю с тобой. Yarın ben seninle konuşuyorum. Сегодня он говорит с нами. Bugün o bizimle konuşuyor. Сначала я говорю. İlk önce ben konuşuyorum. Когда ты говоришь? Sen ne zaman konuşuyorsun? Я потом говорю. Ben sonra konuşuyorum. Сначала я говорю, потом ты İlk önce ben konuşuyorum sonra говоришь. sen konuşuyorsun. Обычно он плохо говорит по- Genelde o kötü Rusça konuşur, ama русски, но сегодня он говорит bugün o çok iyi Rusça konuşuyor. очень хорошо по-русски. Обычно ты со мной не говоришь, Genelde sen benimle konuşmazsın но теперь говоришь. ama şimdi konuşuyorsun. Обычно мы ни с кем не говорим. Genelde biz hiç kimseyle konuşmayız. Ты постоянно говоришь. Sen sürekli konuşursun. Я не постоянно говорю. Я Ben sürekli konuşmuyorum. Ben иногда говорю. bazen konuşuyorum. 31 Yeni kelimeler один (adin) bir все (fısye) herkes всѐ (fısyo) her şey чуть-чуть (çut çut) biraz biraz по-немецки (pa nemetski) Almanca по-англиски (pa angliski) İngilizce язык (yazık) dil надо (naada) gerekli не надо (ne naada) gereksiz утром (utrom) sabah вечером (veçerom) akşam днѐм (dınyom) gündüz ночью (noçyu) geceleyin рано (rana) erken поздно (pozdna) geç послезавтра (posle zavtra) yarından sonra, ertesi gün Ты послезавтра говоришь по- Sen yarından sonra Almanca немецки. konuşuyorsun. Я утром говорю по-английски, а Ben sabah İngilizce konuşuyorum, вечером говорю по-немецки. akşam ise Almanca konuşuyorum. Каан утром говорит по-турецки Kaan sabahları çok iyi Türkçe очень хорошо, а вечером плохо. konuşuyor, akşam ise kötü. Сегодня Ирина говорит по- Bugün İrina Almanca konuşuyor немецки, но не говорит по- ama Türkçe konuşmuyor. турецки. Завтра я говорю, но ты не Yarın ben konuşuyorum ama sen говоришь. konuşmuyorsun. Ты всегда говоришь со мной, но Sen her zaman benimle не говоришь с ним. konuşuyorsun ama onunla konuşmuyorsun. 32 Как ты говоришь по-немецки Sen genelde nasıl Almanca обычно? konuşursun? Я обычно плохо говорю по- Ben genelde kötü Almanca немецки. konuşurum. Как Ирина говорит по-турецки? İrina nasıl Türkçe konuşuyor? Она говорит по-турецки чуть- O biraz Türkçe konuşuyor. чуть. Послезавтра я не говорю с Yarından sonraki gün ben seninle тобой. konuşmuyorum. Он говорит по-турецки чуть- O biraz Türkçe konuşuyor. чуть. Ты говоришь хорошо или плохо? Sen kötü mü yoksa iyi mi konuşuyorsun? Я всегда говорю хорошо, но ты Ben her zaman iyi konuşuyorum никогда не говоришь хорошо. ama sen asla iyi konuşmuyorsun На каком языке? Hangi dilde? Русский язык Rus dili, Rusça Турецкий язык Türk dili, Türkçe На каком языке ты говоришь? Sen hangi dilde konuşuyorsun? Я говорю на русском языке. Ben Rusça konuşuyorum На каком языке говорит Каан? Kaan hangi dilde konuşuyor? Каан говорит постоянно на Kaan sürekli Rusça ve Türkçe русском и на турецком языке. konuşuyor. Со мной Benimle С тобой Seninle С кем ты постоянно говоришь? Sen sürekli kiminle konuşuyorsun? Я постоянно говорю с ним. Ben sürekli onunla konuşuyorum Обычно вы с кем говорите? Siz genelde kiminle konuşuyorsunuz? 33 Все говорят с нами. Herkes bizimle konuşuyor. С кем все говорят всегда? Herkes her zaman kiminle konuşuyor? Все говорят всегда с нами. Herkes her zaman bizimle konuşuyor. Сначала кому ты говоришь? İlk önce sen kime söylüyorsun? Сначала я говорю ему, потом ей. İlk önce ben ona söylüyorum, sonra ona. Для кого все постоянно говорят Kimin için herkes sürekli Türkçe по-турецки? konuşur. Все постоянно говорят по- Herkes bizim için sürekli Türkçe турецки для нас. konuşur. Сейчас я для кого говорю по- Ben şimdi kimin için Almanca немецки? konuşuyorum? Ты сейчас говоришь по-немецки. Sen şimdi benim için Almanca для меня. konuşuyorsun. O Hakkında Кто? О ком? (a kom) Kim? Kimin hakkında? Я обо мне (aba minye) Ben beni, benim hakkımda Ты о тебе (a tebe) Sen seni, senin hakkında Он о нѐм (a niyöm) O onu, onun hakkında Она о ней (a ney) O onu, onun hakkında Мы о нас (a nas) Biz bizi, bizim hakkımızda Вы о вас (a vas) Siz sizi, sizin hakkınızda Они о них (a nih) Onlar onları, onların hakkında Все о всех (a visyeh) Herkes herkesi, herkesin hakkında О ком? Kimin hakkında? 34 Я всегда говорю о тебе. Ben her zaman senin hakkında konuşurum. Ты никогда не говоришь обо мне. Sen hiçbir zaman benim hakkımda konuşmazsın О ком сегодня он говорит? O bugün kimin hakkında konuşuyor? Он сегодня говорит о нас. O bugün bizim hakkımızda konuşuyor. О ком мы завтра говорим? Biz yarın kimin hakkında konuşuyoruz? Завтра вы говорите о нас. Siz yarın bizim hakkımızda konuşursunuz Как ты всегда говоришь обо мне? Sen benim hakkımda her zaman nasıl konuşursun? Я о тебе всегда хорошо говорю. Ben senin hakkında her zaman iyi konuşurum. О ком мы говорим? Biz kimin hakkında konuşuruz? Вы говорите о нас. Siz bizim hakkımızda konuşursunuz Когда вы говорите о нас? Siz ne zaman bizim hakkımızda konuşursunuz? Мы никогда не говорим о вас. Biz hiçbir zaman sizin hakkınızda konuşmayız. Кто говорит о нас? Kim bizim hakkımızda konuşuyor? Herkes bizim hakkımızda Все говорят о нас. konuşuyor. 35 Думать Düşünmek Кто? Думать Kim? Ben düşünüyorum ama sen düşünmüyorsun. Я думаю много, но он не думает Ben çok düşünüyorum ama o çok много. düşünmüyor. Я думаю на немецком языке, но Ben Almanca düşünüyorum ama o она думает, на турецком языке. Türkçe düşünüyor. Кто думает о тебе как я? Kim senin hakkında benim gibi düşünür? Никто не думает о тебе как я. Kimse senin hakkında benim gibi düşünmez. 36 Ты думаешь много? Sen çok mu düşünüyorsun? Да, я много думаю. Evet, ben çok düşünüyorum. Что думаешь? Sen ne düşünüyorsun? Я ничего не думаю. Ben hiçbir şey düşünmüyorum. О ком думаешь? Sen kimi düşünüyorsun? Я думаю о тебе. Ben seni düşünüyorum. Когда ты думаешь говорить по- Sen ne zaman Rusça konuşmayı русски? düşünüyorsun. Я после завтра думаю говорить Ben yarından sonra Rusça по-русски. konuşmayı düşünüyorum. Кто думает? Kim düşünüyor? Я думаю. Ben düşünüyorum Никто не думает. Hiç kimse düşünmüyor. Каан постоянно думает о тебе, и Kaan sürekli seni düşünüyor ve он постоянно говорит о тебе. sürekli senden bahsediyor. А ты тоже думаешь о нѐм? Peki, sende onu düşünüyor musun? Я иногда думаю о нѐм, но я Ben bazen onu düşünüyorum ama никогда не говорю о нѐм. asla onun hakkında konuşmuyorum. Надо Gerekli, lazım Не надо Gerekli değil, gereksiz, lazım değil Как надо всегда говорить? Her zaman nasıl konuşmak gerekir? Всегда надо хорошо говорить. Her zaman iyi konuşmak gerekir. Что надо говорить? Ne konuşmak gerekir? Надо говорить по-русски. Rusça konuşmak gerekir. С кем надо говорить? Kiminle konuşmak gerekir? 37 Надо говорит с ней. Onunla konuşmak gerekir. Надо говорить с вами? Sizinle konuşmak gerekir mi? Да, надо говорить с нами. Evet, bizimle konuşmak gerekir. Надо говорит с ними? Onlarla konuşmak gerekir mi? Никогда не надо говорить с Hayır, hiçbir zaman onlarla ними. konuşmak gerekmez. Когда надо говорить по-русски? Ne zaman Rusça konuşmak gerekir? Надо всегда говорить по-русски. Her zaman Rusça konuşmak gerekir. На каком языке надо говорить? Hangi dilde konuşmak gerekir? Надо говорить на турецком Türkçe konuşmak gerekir. языке. Надо говорит плохо? Kötü konuşmak gerekir mi? Нет, не надо говорить плохо. Hayır, kötü konuşmanın gereği yok. Можно (mojna) Нельзя (nelziya) Genel olarak bir konu hakkında izin isterken ya da bir eylemin olmasının mümkün olduğu durumlarda Можно kullanılır. Нельзя ise bir şeyin yasak olduğu ya da yapılmasının mümkün olmadığı durumlarda kullanılır ve Rusçada kullanımı çok sık olan iki sözcüktür. Можно думать хорошо? İyi düşünülebilir mi? Да, можно думать хорошо. Evet, iyi düşünülebilir. Нет, нельзя думать хорошо. Hayır, iyi düşünülemez. Можно говорить с тобой? Seninle konuşabilir miyim? Да, можно говорить со мной. Evet, benimle konuşulabilir. Нет, нельзя говорить со мной. Hayır, benimle konuşmak yasak. Можно начинать говорить? Konuşmaya başlayabilir miyim? 38 Да, можно начинать говорить. Evet, konuşmaya başlayabilirsin Нет, нельзя начинать говорить. Hayır, konuşmaya başlayamazsın. Можно плохо говорить? Kötü konuşabilir miyim? Да, можно плохо говорить. Evet, kötü konuşabilirsin. Нет, нельзя плохо говорить. Hayır, kötü konuşamazsın. Можно думать о тебе? Seni düşünebilir miyim? Да, можно думать обо мне. Evet, beni düşünebilirsin Нет, нельзя думать обо мне. Hayır, beni düşünemezsin. Можно я с тобой поговорю? Seninle konuşabilir miyim? Да, можно. Evet, mümkün Нет, нельзя. Hayır, olmaz (yasak) Можно я говорю для тебя? Senin için konuşabilir miyim? Да, можно. Evet, benim için konuşulabilinir. Нет, нельзя говорить для меня. Hayır, benim için konuşulamaz. Тоже de, da Ты говоришь по-русски, я тоже Sen Rusça konuşuyorsun, ben de говорю по-русски. Rusça konuşuyorum. Сейчас они говорят с нами, потом Şimdi onlar bizimle konuşuyorlar, вы тоже говорите с нами. sonra siz de bizimle konuşursunuz. Я думаю по-русски. Ben Rusça düşünüyorum. Он тоже думает по-русски. O da Rusça düşünüyor. Он говорит хорошо по-русски. O iyi Rusça konuşuyor. Я тоже говорю хорошо по- Ben de iyi Rusça konuşuyorum. русски. А ise, -de, -da, ama Я говорю, а он не говорит. Ben konuşuyorum ama o konuşmuyor. Каан думает, а она говорит. Kaan düşünüyor o ise konuşuyor. 39 Я говорю по-русски, а он думает Ben Rusça konuşuyorum o ise по-русски. Rusça düşünüyor. Вы говорите по-русски, а мы Siz Rusça konuşuyorsunuz ama biz говорим по-турецки. Türkçe konuşuyoruz. Начинать Başlamak Кто? Начинать Kim? Başlamak Я начинаю Ben başlıyorum Ты начинаешь Sen başlıyorsun Он начинает O başlıyor Она начинает O başlıyor Мы начинаем Biz başlıyoruz Вы начинаете Siz başlıyorsunuz Они начинают Onlar başlıyorlar Начинаю говорить. Konuşmaya başlıyorum. Начинаю думать. Düşünmeye başlıyorum. Начинаю говорить на русском Rusça konuşmaya başlıyorum. языке. Начинаю думать на турецком Türkçe dilinde düşünmeye языке. başlıyorum. Начинаю думать хорошо. İyi düşünmeye başlıyorum. Начинаю думать плохо. Kötü düşünmeye başlıyorum. Начинаю говорить хорошо. İyi konuşmaya başlıyorum. Начинать говорить плохо. Kötü konuşmaya başlıyorum. Начинаю думать о вас. Sizi düşünmeye başlıyorum. Начинаю говорить о вас . Sizin hakkınızda konuşmaya başlıyorum. С кем начинаю? Kiminle başlıyorum? О ком начинаю говорить? Kimin hakkında konuşmaya başlıyorum? 40 О ком начинаю думать? Kimi düşünmeye başlıyorum? С кем ты начинаешь говорить? Sen kiminle konuşmaya başlıyorsun? Я начинаю говорить с тобой. Ben seninle konuşmaya başlıyorum. О ком он начинает думать? O kimi düşünmeye başlıyor? Он начинает думать обо мне. O beni düşünmeye başlıyor. О ком вы сейчас начинаете Siz şimdi kimin hakkında говорить? konuşmaya başlıyorsunuz? Сейчас мы начинаем говорить о Biz şimdi onların hakkında них. konuşmaya başlıyoruz. Когда вы начинаете говорить по- Siz ne zaman Rusça konuşmaya русски? başlıyorsunuz? Завтра мы начинаем говорить Biz yarın Rusça konuşmaya по-русски. başlıyoruz. Когда они начинают говорить Onlar ne zaman Rusça konuşmaya по-русски? başlıyorlar? Они начинают говорить по- Onlar yarından sonra Rusça русски после завтра. konuşmaya başlıyorlar. С кем вы начинаете говорить? Siz kiminle konuşmaya başlıyorsunuz? Я начинаю говорить с вами. Ben sizinle konuşmaya başlıyorum. С кем вы начинаете думать на Siz kiminle Türkçe düşünmeye турецком языке. başlıyorsunuz? Я с вами всегда начинаю думать Ben sizinle her zaman Türkçe на турецком языке. düşünmeye başlıyorum. 41 Yeni kelimeler ещѐ (yeşyo) hala, daha даже (daje) hatta bile сразу (sırazu) hemen часто (çasta) sık sık где (gıde) nerede везде (vezde) her yerde здесь (zidyes) burada там (tam) orada справа (sıprava) sağda слева (sileva) solda наверху (naverhu) yukarıda внизу (vinizu) aşağıda дома (doma) evde Кто говорит везде? Kim her yerde konuşur? Мы говорим везде. Biz her yerde konuşuruz. Ты везде ли говоришь? Sen her yerde mi konuşursun? Нет, я не говорю везде. Hayır, ben her yerde konuşmam. Мы здесь не говорим, а там Biz burada konuşmuyoruz ama говорим. orada konuşuyoruz. Где Каан? Kaan nerede? Он там. O orada. Здесь нельзя говорить. Burada konuşmak yasaktır. Там нельзя думать. Orada düşünmek yasaktır. Мы здесь не говорим, а дома Biz burada konuşmuyoruz ama говорим. evde konuşuyoruz. Я дома не думаю по-русски, а Ben evde Rusça düşünmüyorum думаю по-турецки. ama Türkçe düşünüyorum. Каан дома говорит по-русски. Kaan evde Rusça konuşuyor. Вы дома? Siz evde misiniz? Нет, я не дома. Hayır, ben evde değilim. 42 Каан ты где? Kaan, sen neredesin? Я наверху. Ben yukarıdayım. А где Юля? Peki, Yulya nerede? Юля там говорит с Ахметом. Yulya orada Ahmet ile konuşuyor. Каан говорит внизу, а Юля Kaan aşağıda, Yulya ise yukarıda наверху. konuşuyor. Я слева, а ты справа. Ben soldayım, sen ise sağda. Где вы говорите часто по-русски? Siz nerede sıkça Rusça konuşursunuz? Мы часто говорим по-русски Biz evde sık sık Rusça konuşuruz. дома. Что мы часто говорим? Biz sık sık ne konuşuruz? Мы часто говорим о вас. Biz sık sık sizin hakkınızda konuşuruz. С кем ты часто говоришь? Sen kiminle sık sık konuşursun? Я часто говорю с вами. Ben sık sık sizinle konuşurum. Как она говорит о вас часто? O sık sık sizin hakkınızda nasıl konuşur? Она часто плохо говорит о вас. O sizin hakkınızda sık sık kötü konuşur. Я часто думаю о тебе. Ben sıkça seni düşünürüm. Ты ещѐ говоришь? Sen hala konuşuyor musun? Да, я ещѐ говорю. Evet, ben hala konuşuyorum. Вы ещѐ здесь? Siz hala burada mısınız? Да, я ещѐ здесь. Evet, ben hala buradayım. Ты ещѐ говоришь с ним? Sen hala onunla konuşuyor musun? Да, я ещѐ говорю с ним. Evet, ben hala onunla konuşuyorum. Ты ещѐ думаешь о нѐм? Sen hala onu mu düşünüyorsun? 43 Да, я ещѐ думаю о нѐм. Evet, ben hala onu düşünüyorum. Когда я говорю? Ben ne zaman konuşurum? Ты сразу говоришь. Sen hemen konuşursun. Когда ты начинаешь говорить? Sen ne zaman konuşmaya başlıyorsun? Я сразу начинаю говорить. Ben hemen konuşmaya başlıyorum. Кто сразу начинает говорить? Kim hemen konuşmaya başlıyor? Никто не начинает сразу Hiç kimse hemen konuşmaya говорить. başlamıyor. Можно сразу говорить? Hemen konuşabilir miyim? Да можно. Evet, mümkün. Aylarda ve günlerde belirli bir günde, ayda ya da mevsimde yapılacak bir eylemden bahsederken tarih bildiren sözcüklerimizden önce isminin önüne “B” edatı gelir. День Gün Когда? Ne zaman? Понедельник Pazartesi В понедельник Pazartesi günü Вторник Salı Во вторник Salı günü Среда Çarşamba В среду Çarşamba günü Четверг Perşembe В четверг Perşembe günü Пятница Cuma В пятницу Cuma günü Суббота Cumartesi В субботу Cumartesi günü Воскресенье Pazar В воскресенье Pazar günü 44 Месяц Ay Когда? Ne zaman? Январь Ocak В Январе Ocakta Февраль Şubat В Феврале Şubatta Март Mart В Марте Martta Апрель Nisan В Апреле Nisanda Май Mayıs В Мае Mayısta Июнь Haziran В Июне Haziranda Июль Temmuz В Июле Temmuzda Август Ağustos В Августе Agustosta Сентябрь Eylül В Сентябре Eylülde Октябрь Ekim В Октябре Ekimde Ноябрь Kasım В Ноябре Kasımda Декабрь Aralık В Декабре Aralıkta Время годa Mevsimler Когда? Ne zaman? Весна İlkbahar Весной İlkbaharda Лето Yaz Летом Yazın Осень Sonbahar Осенью Sonbaharda Зима Kış Зимой Kışın Играть Oynamak, çalmak Futbol, voleybol v.b. gibi bir oyunu oynadığımızda -Играть в… yapısı kullanılır. Herhangi bir müzik aleti çaldığımızda Играть на… Yapısı kullanılır. Кто? Играть Kim? Oynamak Я играю Ben oynuyorum Ты играешь Sen oynuyorsun Он играет O oynuyor Она играет O oynuyor Мы играем Biz oynuyoruz Вы играете Siz oynuyorsunuz Они играют Onlar oynuyorlar 45 Играю в футбол. Futbol oynuyorum. Играю в волейбол. Voleybol oynuyorum. Играю в теннис, шахматы. Tenis, satranç oynuyorum. Играю на рояле. Piyano çalıyorum. Играю на скрипке. Keman çalıyorum. Играю на гитаре. Gitar çalıyorum. Играю на флейте. Flüt çalıyorum. Во что вы играете? Siz ne oynuyorsunuz? Мы играем в футбол. Biz futbol oynuyoruz. Во что они играют? Onlar ne oynuyorlar? Они играют в волейбол. Onlar voleybol oynuyorlar. Играешь с нами в волейбол? Sen bizimle voleybol oynar mısın? Да, играю с вами в волейбол. Evet, sizinle voleybol oynarım. Даже Bile Даже я Ben bile Даже он O bile Даже Каан Kaan bile Даже я говорю по-русски. Ben bile Rusça konuşuyorum. Даже он играет в волейбол O bile voleybol oynuyor. Даже они говорят о вас. Onlar bile sizin hakkınızda konuşuyor Как ты не говоришь со мной, Sen benimle nasıl konuşmazsın, даже Ахмет говорит со мной. Ahmet bile benimle konuşuyor. Как ты не играешь в волейбол Sen nasıl voleybol oynamazsın, даже Ирина играет. İrina bile oynuyor. Же Bu ek sonuna geldiği kelimenin anlamını güçlendirir. Здесь Burada Здесь же Hemen burada 46 Сейчас Şimdi Сейчас же Hemen şimdi Сегодня Bugün Сегодня же. Hemen bugün Существительное Rusça da isimler Rusça da isimlerin hem isimlerin cinsine hem de ismin hallerine göre çekim ekleri mevcuttur. Род имѐн существителных İsimlerin cinsiyeti Мужской род (м.р.) – erkek cins Женский род (ж.р.) – dişi cins Средний род (ср.р) – orta cins Olmak üzere üç cinse ayrılır. İsimlerin cinsiyeti son harflerine göre tayin edilir. Ancak canlı insan ve hayvan isimlerinin cinsiyeti, onların gerçek fiziki cinsiyetlerine göre tayin edilir. Sonu -a ve -я ile bitenler dişi isimlerdir. Девушка, Песня gibi. Sonu bir sessiz harf ya da -й harfi ile bitenler erkek isimlerdir. Брат, Русский. Sonu -o ya da -e harfleriyle bitenler ise nötr isimlerdir. Письмо,Здание. Bunun haricinde istisnalarda vardır ama biz bu istisnalarla kafamızı karıştırmayalım önce bu kuralları iyi öğrenelim sonra Rusçanız ilerlediğinde o karışık kısımlara da bakabiliriz. 47 Мужской род Женский род Средний род Множественное число -й -а -о -ы Sessiz harf -я -е -и Падежи İsmin halleri Türkçe’mizde ismin beş hali vardır bunlar yalın hal i-hali, e-hali, de-hali ve den-halidir. Rusça da ise ismin altı hali vardır, ismin bu hallerinin Türkçe yakın olan karşılığını vereceğiz ama biz kitabımızda bunların Rusça hallerini kullanacağız.. Rusçayı çok iyi konuşabilmek için ismin bu hallerini çok iyi öğrenmek gerekir. Şimdi öncelikli olarak ismin yalın halini öğrenelim. Именителный падеж Yalın hal İsmin hiçbir ek almamış olan haline именителный падеж (imenitelniy padej) denilir. Мужской род Erkek cins брат (brat) erkek kardeş отец (atyets) baba друг (durug) arkadaş (erkek) журнал (jurnal) dergi студент (sutudyent) öğrenci (erkek) хлеб (hılyeb) ekmek сын (cın) erkek evlat, oğul лес (lyes) orman дом (dom) ev турок (turok) Türk русский (ruskii) Rus стол (ctol) masa чей (çey) kimin это (eta) bu 48 Кто? Чей? Kim? Kimin? Я мой (moy) Ben benim Ты твой (tvoy) Sen senin Он его (yevo) O onun Она еѐ (yeyo) O onun Мы наш (naş) Biz bizim Вы ваш (vaş) Siz sizin Они их (ih) Onlar onların Что это? Bu nedir? Это дом. Bu bir evdir. Что это? Bu nedir? Это хлеб. Bu bir ekmektir. Что это? Bu nedir? Это стол. Bu bir masadır. Кто это? Bu kimdir? Это брат. Bu bir erkek kardeştir. Чей это брат? Bu kimin erkek kardeşidir? Это мой брат. Bu benim erkek kardeşimdir. Что это? Bu nedir? Это журнал. Bu bir dergidir Чей это журнал? Bu kimin dergisidir? Это еѐ журнал. Bu onun dergisidir. Чей это друг? Bu kimin arkadaşıdır? Это его друг. Bu onun arkadaşıdır. Чей это лес? Bu kimin ormanıdır? Это наш лес. Bu bizim ormanımızdır. Что это? Bu nedir? Это дом. Bu bir evdir. Чей это дом? Bu kimin evidir? Это мой дом. Bu benim evimdir. 49 Чей это брат? Bu kimin erkek kardeşidir? Это его брат. Bu onun erkek kardeşidir. Женский род Dişi cins песня (pesniya) şarkı девушка (devuşka) genç kız, bayan сестра (sestra) kız kardeş дочь (doç) kız evlat мама (mama) anne книга (kniga) kitap газета (gazeta) gazete русская (ruskaya) Rus kadın турчанка (turçanka) Türk kadın женщина (jenşçina) kadın Наталья (natalya) Natalya подруга (padruga) kız arkadaş гора (gara) dağ улица (ulitsa) cadde, sokak школа (şıkola) okul чья (çeya) kimin (dişi cins) Кто? Чья? Kim? Kimin? Я mоя (maya) Ben benim Ты твоя (tıvaya) Sen senin Он его (yevo) O onun Она еѐ (yeyo) O onun Мы наша (naaşa) Biz bizim Вы ваша (vaaşa) Siz sizin Они их (ih) Onlar onların Кто это? Bu kimdir? Что это? Bu nedir? Кто это? Bu kimdir? Это мама. Bu annedir. 50 Чья это мама? Bu kimin annesidir? Это моя мама. Bu benim annemdir. Что это? Bu nedir? Это газета. Bu gazetedir. Чья это газета? Bu kimin gazetesidir? Это твоя газета. Bu senin gazetendir. Чья это девушка? Bu kimin sevgilisidir? Это его девушка. Bu onun sevgilisidir. Что это? Bu nedir? Это книга. Bu kitaptır Чья это книга? Bu kimin kitabıdır? Это моя книга. Bu benim kitabımdır. Кто это? Bu kimdir? Это сестра. Bu kız kardeştir. Чья это сестра? Bu kimin kız kardeşidir? Это их сестра. Bu onların kız kardeşidir. Кто это? Bu kimdir? Это подруга. Bu kız arkadaştır. Чья это подруга? Bu kimin kız arkadaşıdır? Это моя подруга. Bu benim kız arkadaşımdır. Это женщина русская. Bu kadın Rus’tur. Это девушка турчанка. Bu kadın Türk’tür. Она русская? O Rus mudur? Да, она русская. Evet, o Rus’tur. Нет, она не русская. Hayır, o Rus değildir 51 Средний род Orta cins зеркало (zerkala) ayna окно (akno) pencere письмо (pismo) mektup здание (zıdaniye) bina поле (pole) tarla чьѐ (çiyo) kimin Кто? Чьѐ Kim? Kimin? Я mоѐ (mayo) Ben benim Ты твоѐ (tıvayo) Sen senin Он его (yevo) O onun Она еѐ (yeyo) O onun Мы наше (naaşe) Biz bizim Вы ваше (vaaşe) Siz sizin Они их (ih) Onlar onların Чьѐ это окно? Bu kimin penceresidir? Это еѐ окно. Bu onun penceresidir. Что это? Bu nedir? Это письмо. Bu bir mektuptur. Чьѐ это письмо? Bu kimin mektubudur? Это моѐ письмо. Bu benim mektubumdur. Что это? Bu nedir? Это здание. Bu binadır Чьѐ это здание? Bu kimin binasıdır? Это наше здание. Bu bizim binamızdır Чьѐ это поле? Bu kimin tarlasıdır? Это ваше поле. Bu sizin tarlanızdır. 52 Свой Свой dönüşlü bir mülkiyet zamiridir. Tümcenin öznesi bir şeyin sahibi ise kullanılır. Benim kendimin, senin kendini… vs anlamlarında kullanılır. Мужской род Женский род Средный род Множественное число свой своя своѐ свои kendimin kendimin kendimin kendimin Своя книга. Kendi kitabı. Своя девушка. Kendi kız arkadaşı. Своѐ письмо. Kendi mektubu. Своѐ окно. Kendi penceresi. Свой отец. Kendi babası. Свой сын. Kendi oğlu. 53

Ders 10
Sayılar - Числительные
[yandx]vlasova-vlasovaol/8j2chufwo2.2031[/yandx]

Bugünkü dersimizde Rusça’daki sayıları ve okunuşlarını inceleyeceğiz. Sonra da Sayılarla ilgili bazı Rusça deyim ve atasözleri üzerinde duracağız.

0 – ноль [nol’]
1 – один [adín] (eril), одна́ [adná] (dişil), одно́ [adnó] (nötr) 
2 – два [dva] (eril), две [dve] (dişil)
3 – три [tri]
4 – четыре [çitı́ri]
5 – пять [pyat’]
6 – шесть [şest’]
7 – семь [sem’]
8 – восемь [vósim’]
9 – девять [dévit’]
10– десять [désit’]

11 – одиннадцать [adínadtsat’]
12 – двенадцать [dvinátsat’]
13 – тринадцать [trinátsat’]
14 – четырнадцать [çitı́rnatsat’]
15 – пятнадцать [pitnátsat’]
16 – шестнадцать [şisnátsat’]
17 – семнадцать [simnátsat’]
18 – восемнадцать [vasimnátsat’]
19 – девятнадцать [divitnátsat’]

20 – двадцать [dvátsat’]
30 – тридцать [trítsat’]

40 – сорок [sórak]

50 – пятьдесят [pit’disyát]
60 – шестьдесят [şızdisyát]
70 – семдесят [sém’disyat]
80 – восемдесят [vósimdisyat]

90 – девяносто [divinósta]
100 – сто [sto]

200 – двести [dvésti]
300 – триста [trísta]
400 – четыреста [çitı́rista]

500 – пятьсот [pitsót]
600 – шестьсот [şist’sót]
700 – семьсот [simsót]
800 – восемьсот [vasimsót]
900 – девятьсясот [divitsót]

1000 – тысяча [tísiça / tíşşa]

Sayıların Para Birimleri ile kullanışları
Lütfen, şunları ezberleyin:
1 (один) доллар [dólar] рубль [rubl’]
2 (два), 3,4  доллара [dólara]  рубля [rublyá]
5 – 20  долларов [dólarof]  рублей [rubléy]

Eğer bir şeyin fiyatını öğrenmek istiyorsanız şöyle bir soru sorabilirsiniz:
- Сколько это стоит? [skol’ka eta stoit?] – Bunun fiyatı ne kadar?
- Триста пятьдесят один рубль  – Üç yüz elli bir ruble.
1 (одна) тысяча [tı́siça]  долларов [dólarof]  рублей [rubléy]
2 (две), 3,4 тысячи [tı́siçi] долларов [dólarof]  рублей [rubléy]
5-20 тысяч [tı́siç’] долларов [dólarof]  рублей [rubléy]

Deyim ve Atasözleri

Şimdi ise sizlere Rusça’da sayılarla ilgili en çok kullanılan deyim ve atasözlerini sunuyoruz:

Круглый ноль = Yuvarlak sıfır (İşe yaramaz bir insan için kullanılır).
Лучше один раз увидеть, чем сто раз услышать = Bir defa görmek, yüz defa duymaktan daha iyidir.
Одна голова – хорошо, а две – лучше = İki kafa bir kafadan üstündür (Türkçe karşılığı: El elden üstündür).
Два сапога – пара = İki çizme bir çifttir (Herhangi bir konuda birbirine çok benzeyen iki insan hakkında).
За двумя зайцами погонишься – ни одного не поймаешь = İki tavşanın peşinden koşan hiçbirini yakalayamaz (Zor olan iki işi aynı anda yapmanın güçlüğünden bahsedilir).
В трех соснах заблудиться = Üç çam arasında yolunu şaşırmak (Kolay bir şeyi başaramamak; kolay bir işin çözümünü bulamamak).
На все четыре стороны = Her dört tarafa (İstediği yöne gitmek, kovmak).
Как свои пять пальцев = Kendi beş parmağını gibi bilmek (Bir şeyi çok iyi bilmek, Türkçe karşılığı: Avucunun içini gibi bilmek).
Шестое чувство = Altıncı his.
Семеро одного не ждут = Yedi kişi bir kişiyi bekleyemez. (Bir insan için birçok insan bekletilemez).
Семь раз примерь, один раз отрежь = Yedi defa ölç bir defa kes (Bir şeye başlamadan önce bütün detaylarını düşünmek).
Семь пятниц на неделе = Haftanın her günü Cuma. (Çok kararsız biri için kullanılır).
Дело десятое = Onuncu iş. (Öncelikli olmayan bir iş için kullanılır).
Опять двадцать пять! = Yine yirmi beş! (Hep aynı şeyler tekrarlandığı zaman).
Не имей сто рублей, а имей сто друзей = Yüz rublen olmasın, yüz dostun olsun.

Radyo Dersi'ni (Ders 10) dinlemek için:
***

Fiillerin Mastar Şekli – Инфинитив глагола

Bugünkü dersimizde Fiillerin Mastar Şekilleri konusu üzerinde duracağız. Fiil, diğer dillerde olduğu gibi Rusça’da da önemli bir rol oynar, hem yazma hem de konuşma dilinde sıkça kullanılır. Mastar Şekli, ‘что делать – что сделать?’ (‘ne yapmak?’) sorusuna cevap verir. Rusça’da Fiilin Mastar Şekilleri üç takı ile bitebilir: -ть, -ти, -чь. Aşağıdaki tabloda birkaç örnek bulabilirsiniz:
-ть -ти -чь
знать [znat’] – bilmek, tanımak  идти́ [ittí] – gitmek  помо́чь [pamóç] – yardım etmek
ви́деть [vídet’] – görmek  нести́ [nistí] – taşımak  лечь [leç] – yatmak

Dikkat edilirse bütün yabancı dil sözlüklerinde fiiller Mastar Halinde verilir. Mastar Şeklindeki takılar kaldırılırsa karşımıza fiilin kökü çıkıyor. Bunlar bize sonraki derslerde, fiillerin farklı zaman şekilleri üzerinde çalıştığımız zaman gerekli olacaktır. Örneğin, ‘знать’ (‘bilmek’) fiilini alıp ‘-ть’ (-mek) takısını kaldıralım. Kalan ‘зна-’ (bil-) kökü ile Şimdiki zaman şekillerini kurabiliriz: ‘я зна-ю’ (‘ben bil-iyorum / tanı-yorum’), ‘мы зна-ем’ (‘biz bil-iyoruz’) vs.

Şimdi ise Mastarın bazı kullanım modellerine bakalım.

I. Можно…?

Rusça’da en çok kullanılan kelimelerden biri ise ‘можно’ kelimesi, ‘mümkün’ anlamına gelir, izin alma durumlarında sıkça kullanılır. Cümle başına geçen bu kelimeden sonra Fiilin Mastar şekilleri kullanılır. Bu tip cümleler genellikle şahıssız olur, ondan dolayı kullanımı çok kolaydır:
- Можно войти? – Girmek mümkün mü? = Girebilir miyim?
- Можно спросить? – Sormak mümkün mü? = Sorabilir miyim?
- Можно выйти? – Çıkmak mümkün mü? = Çıkabilir miyim?

1.
- Можно войти? – Girmek mümkün mü? – Girebilir miyim?
- Да, можно. – Evet, mümkün. – Girebilirsiniz.

2.
- Можно посмотреть? – Bakmak mümkün mü? – Bakabilir miyim?
- Да, пожалуйста. – Evet, buyurun.

II. Надо…/ нужно…+ Mastar

‘Надо’ ve ‘нужно’ kelimelerinin Türkçe karşılığı ‘lazım’ ve ‘gerek’. Eğer şahıssız şeklini kullanmak istiyorsanız, o zaman Rusça’da önce ‘Надо…/ нужно…’ kelimesini kullanırsınız, ondan sonra da gerekli Fiilin Mastar şeklini ekleyeceksiniz. Örneğin, ‘Gitmek lazım’ cümlesinin karşılığı ‘Нужно идти’ olur. Lütfen, aşağıdaki örneklere bakın:
Надо работать – Çalışmak lazım.
Надо спать – Uyumak lazım.
Нужно немного отдохнуть – Biraz dinlenmek lazım.
Нужно помочь – Yardım etmek lazım.

Eğer şahıs şekillerini (ben, sen vs.) kullanmak gerekiyorsa cümlenin başına gerekli Şahıs Zamirinin  –E/-A Hali, ondan sonra ‘надо’ ve ‘нужно’ kelimeleri ve son olarak gerekli Fiilin Mastar Şekli kullanılmalı. Şahıs Zamirlerinin –E/-A Hali şekillerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz:
Şahıs Zamirleri Şahıs Zamirlerinin -E Hali
я – ben  мне [mné] – bana 
ты – sen тебе [tibé] – sana 
он – o (eril)    ему [yimú] – ona (eril) 
она – o (dişil)    ей [yey] – ona (dişil) 
мы – biz  нам [nam] – bize 
вы – siz  вам [vam] – size 
они – onlar  им [im] – onlara 

Türkçe’deki ‘benim gitmem lazım’ cümlesi, Rusça’da farklı bir şekilde kurulur. Direk tercüme sonucunda karşımıza ‘Bana gitmek lazım’ cümlesi çıkar. Daha çok örneği aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz:
Мне надо (нужно) работать  Benim çalışmam lazım.
Тебе надо (нужно) идти  Senin gitmen lazım.
Ему надо (нужно) спросить  Onun sorması lazım (eril cins için).
Ей  надо (нужно) отдохнуть  Onun dinlenmesi lazım (dişil cins için).
Нам  надо (нужно) лечь рано  Bizim erken yatmamız lazım.
Вам  надо (нужно) бросить курить  Sizin sigara bırakmanız lazım.
Им  надо (нужно) много читать  Onların çok okumaları lazım.

3.
- Простите, мне нужно уйти пораньше. – Kusura bakmayın, erken çıkmam lazım.
- Да, конечно. – Elbette.
4.
- Сегодня нам нужно лечь рано. Завтра утром у нас важная встреча. – Bugün erken yatmamız lazım. Yarın sabah önemli bir görüşmemiz var.

Fiillerin Mastar şekillerini göstermek için değindiğimiz ‘можно’, ‘надо’, ‘нужно’ konularını daha sonraki derslerimizde daha detaylı bir şekilde göreceğiz.

Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle...

Nepogoda – Kötü Havalar

Bu derste sizlerle hava ile ilgili bir şarkı paylaşıyoruz. Şarkının adı ‘Nepogóda’. Ünlü bir Rus muzikalinde yaklaşık 30 sene önce çıkan bu parçanın adı Rusça’dan Türkçe’ye doğru tercüme edilirse karşımıza ‘(bu hava) hava değil’ diye bir şey çıkıyor. 

Nepogoda – Kötü Havalar
Söz: N. Olev
Müzik: M. Dunayevskiy

Rusça НЕПОГОДА   
[yandx]vlasova-vlasovaol/62di8a261b.4604/[/yandx]
Türkçe Tercümesi

KÖTÜ HAVALAR
Изменения в природе
[İzminéniya f priródi] Değişimler havada
Происходят год от года,
[Praishódyat got at góda]    Yıldan yıla yoğunlaşır daha da
Непогода нынче в моде,
[Nipagóda nı́nçi v módi]  Kötü havalar bugünlerde moda
Непогода, непогода.
[Nipagóda, nipagóda]  Kötü havalar, ah kötü havalar
Словно из водопровода
[Slóvna iz vadapravóda]  Musluktan boşanırcasına
Льет на нас с небес вода.
[Lyot na nas s nibés vadá] Gökyüzünden sular üzerimize akarcasına
Полгода плохая погода,
[Polgóda plaháya pagóda] Kötü havalar yarım sene boyunca
Полгода совсем никуда.
[Polgóda safsém nikudá] Hiç gitmiyor yarım sene boyunca
Никуда - никуда нельзя укрыться нам,
[Nikudá-nikudá nilyzyá ukrı́tsa nam]  Hiç bir yere hiç bir yere saklanamayız
Но откладывать жизнь никак нельзя,
[No atkládıvat’ jı́zn’ nikák nilyzyá] Fakat hayatı da bir kenara bırakamayız
Никуда - никуда, но знай, что где-то там,
[Nikudá-nikudá, no znay şto gté-ta tam] Olacak şey değil, olacak şey değil, fakat haberin olsun, uzaklarda bir yerlerde
Кто-то ищет тебя среди дождя.
[Któ-ta íşşit tibyá sridí dajdyá]  Seni yağmur altında arayan biri var
Грома грозные раскаты
[Gróma gróznıyı raskátı] Gök gürültüsünün korkutucu sesleri
От заката до восхода.
[At zakáta da vashóda] Güneşin batışından doğuşuna kadar
За грехи людские плата –
[Za grihí lyutskíye pláta]  Bu, insanoğlunun günahlarının bir bedeli
Непогода, непогода.
[Nipagóda, nipagóda]  Kötü havalar, ah kötü havalar
Не ангина, не простуда,
[Ni angína, ni prastúda]  Angin değil, soğuk algınlığı da değil
Посерьезнее беда –
[Pasiryózniyi bidá]    Daha ciddi bir dert
Полгода плохая погода,
[Polgóda plaháya pagóda] Kötü havalar yarım sene boyunca
Полгода совсем никуда.
[Polgóda safsém nikudá]  Hiç gitmiyor yarım sene boyunca

Meraklısına ilginç bilgiler

‘Nepogoda’ (‘Kötü havalar’) Şarkısı, ‘Мери Попинс, до свидания’ (‘Meri Popins, güle güle’) Rus müzikali için 1983 yılında yazıldı.

Televizyon muzikali, Pamela Trevers adındaki İngiliz yazarın 1934 yılında yazdığı bir masal üzerine 80lerin başında çekildi. Büyücü bir bakıcının hikayesini anlatan masal, İngiltere’de ve başka ülkelerde çok popüler oldu. Rus muzikali çıktıktan sonra ‘Meri Popins’ adı Rusya’da efsaneleşmiş, ideal bir bakıcı anlamını almıştır.

Muzikalden çıkan ‘Nepogoda’ Şarkısı, Rusya’da her zaman çok popülerdi, bugünlerde de herkesçe bilinir.

Rusya’nın sert hava şartlarından dolayı Ruslar gündelik konuşmalarında genellikle havadan şikayetçidirler. Gerçekten de Rusya’daki kışlar aşırı soğuk, yazlar ise sıcak ve kurak geçer.

‘Nepogoda’ (hava değil) kelimesi, genellikle sonbahar, kış ve ilkbahar başındaki yağmurlu karlı havalar için kullanılır.

Rusça’da kötü hava ile ilgili birkaç deyim bulunuyor:
Şiddetli yağmuru gören Ruslar, ‘льёт как из ведра’ (‘yağmur kovadan boşanırcasına yağıyor’) derler.

Bu tip havalara ayrıca ‘нелётная погода’ (‘uçuş için uygun olmayan hava’; ‘kötü hava şartları’) söylenir. Bu deyim aslında havacılıktan Rusların gündelik hayatına da geçti, sık sık duyulabilir: ‘Погода сегодня нелётная’.

Havanın zor koşullarına rağmen Ruslar yine de bu konuda iyimser olmaya çalışıyorlar. Örneğin, Ruslar’dan ‘у природы нет плохой погоды’ (doğanın kötü havası olmaz) bir deyimi duyabilirsiniz. Bu deyim de popüler bir şarkının adı, fakat sıkça kullanıldığı için kalıplaştı ve şarkıdan ayrı bir şekilde kullanılmaya başladı. 

Elbette, Rusya’da havaların her zaman kötü olduğunu düşünmeyin. Rusya’da Nisan (sonu), Mayıs, Haziiran, Eylül gibi aylar çok rahat ve güzel geçer ve Rusya’yı en iyi ziyaret etme zamanı olarak kabul edilir.

Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle...

0

y a t m a yastan- яҫтан- Başın altına bir şeyler koy­ mak, başını bir yere yaslamak, yastar яҫтар Baş altına konulan şey, yas­ tık.

yastık яҫтыҡ Yastık, büyük minder, yasus ясус (<Ar.) Casus, ajan, yaşık яшыҡ I. Çok zayıf, çok sıska, kuru kemikli. 2. Eğlenip kudurmayı çok se­ ven; şen şakrak.

etyaşığı: Şen şakrak, eğlence düşkünü, yaşıkla- яшыҡла- Çok zayıflaşmak, çok sıskalaşmak, yaşıklan- яшыҡлан- Şen şakrak olmak, eğlenceli olmak; dalgacı ve komik ol­ mak.

yat- ят- 1. Yatmak, dinlenmek veye uyu­ mak için uzanmak. 2. Yaşamak. 3. Mes­ kun hâlde olmak, yerleşik olmak, yat ят Yabancı, el, tanıdık olmayan.

E tekey emdin attan / Borolop-borolop yul baş lay / Etekeyemden iserlegi / Yat küşelerge kız taşlay. “Babacığımın atla­ rı / Döne döne yola çıkar / Babacığımın akılsızlığı / Yabancıya kız verir” - (Ge­ lin Türküsü), yatağan ятаған Evde oturmayı seven kim­ se, evcil kimse.

yatak ятаҡ 1. Yatakhane, öğrenci yurdu; uyku odası. 2. İrgat, hizmetçi, yatakla- ятаҡла- Yerleşmek, mola ver­ mek, dinlenmek için yer bulmak.

yatap ятап Etap, aşama, düzey, merhale.

yata-tora ята-тора I. Yatıp kalkıp. 2. Ya­ vaşça, ağırca, yathın- ятһын- Yatsınmak, yabancı gör­ mek, yabacılamak, garipsemek. Akbuzat Ьёг borolop karartı la yathın- may nitmey tik torzo, ti. “Akbuzat bir dönüp baktı ve garipsemeden bir şey yapmadan öylesine durdu.” - Ural Ba­ tır2.

yathıra- ятһыра- Yabancı görmek, benim­ sememek.

yathırat- ятһырат- Benimsememek, ya­ bancı göstermek.

yathıt- ятһыт- Yatsıtmak, yadırgatmak, garipsetmek, yatık ятыҡ Ormanda yıkılıp kurumuş ağaçlar.

yatıl- ятыл- Yatılmak, uzanılmak, yatımlı ятымлы 1. Uygun, yarayışlı. 2.

Güzel, hoş. yatındık ятындыҡ K.apı önünde odun ko­ nulan ve yarılan yer; odunluk, yatır ятыр 1. Yatmalık, yatacak. 2. Uzun süre kalkmayacak, yatırka- ятырҡа- Yatsınmak, yabancı gör­ mek, yabancılamak, garipsemek.

yatış ятыш 1. Yatış, yatma şekli. 2. Uygun, yakışır. 3. Güzel, hoş. yatıştı ятышлы 1. Uygun, yarayışlı. 2. Gü­ zel, hoş.

yatıv ятыу Nehir yatağı, nehrin ağır aktığı yer.

yatıvla- ятыула- 1. Yerleşmek, mola ver­ mek, dinmek için yer bulmak. 2. Yat­ maya uygunlaştırmak, yatıvlı ятыулы Derin yatağı olan, derin ya­ taklı (nehir için).

yatka ятҡа Ezberden, ezbere; gönülden, yatkı ятҡы Çocuk olduktan sonra anne kamından çıkan plesenta. çatkılık ятҡылыҡ Maden, yatkın ятҡын bk. yatıv yatkır- ятҡыр- Yatırmak, yatması için yer vermek.

Sönki Geliye, yeget üz yortona alıp kaytmaysı üz yanına yatkırmağan. “Çünkü Geliye, delikanlı onu alıp kendi evine gitmeden yanında yatırmamış.” - (Masal), yatkırma ятҡырма Çadır, yatkız- ятҡыҙ- bk. yatkır- yatla- ятла- Ezberlemek, yatlat- ятлат- Ezberletmek, yatlay ятлай Ezberden, ezbere; gönülden, yatlayğa ятлайға Gıyaben, gıyabında, yatma ятма I. Bir gece oyunu. 2. Tek ba­ şına geceleme.

Rus Alfabesi

Rus Kiril alfabesinde 33 harf vardır. Bunlardan 10'u sesli (а, у, о, ы, э, я, ю, ё, и, е), 21'i sessiz (б, в, г, д, ж, з, й, к, л, м, н, п, р, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ) ve her iki guruba da girmeyen 2 tonlama işareti ( ъ, ь) vardır.

Rusça Kelimelerde Vurgu

Rusça kelimelerde vurgu çok önemlidir. Rusçada vurgunun genel olarak bir kuralı bulunmamaktadır. Bu sebeple kelimeleri ezberlerken vurgusuyla birlikte ezberlemekte fayda var.  Birçok sözlükte kelimelerin hangi hecesinde vurgu olduğu hecenin üzerine konan bir işaretle veya farklı renkle (renkli veya kalın) gösterilir.

Bazen bir kelimedeki vurgu, kelimeye gelen eke göre de değişiklik gösterebilir. Not: bir sözcükte “Ё” harfi varsa, vurgu her zaman ondadır.

Kelime öğrenirken ve telaffuz ederken bunlara dikkat etmek gerekir.

Okuma kuralları.

Açıklama 1. “Я”, “Ю”, “Е”, “Ё” harfleri, sertlik ve yumuşatma işaretleri.

Rus Kiril alfabesinde 33 harf vardır. Bunlardan 10'u sesli (а, у, о, ы, э, я, ю, ё, и, е), 21'i sessiz (б, в, г, д, ж, з, й, к, л, м, н, п, р, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ) ve her iki guruba da girmeyen 2 tonlama (sertlik ve yumuşatma) işareti ( ь, ъ) vardır. Sertlik ve yumuşatma işaretlerinin tek başına bir sesi yoktur, kendinden önceki ünsüz harfin yumuşak veya sert okunması gerektiğini gösterir.

Ünlülerden (А, О, И, Э, Ы, У, Я, Ю, Е, Ё) 4 harf çift seslidir: Я(ya), Ю(yu), Е(ye), Ё(yo). Kelimenin başında, ünlülerden sonra, yumuşatma ve sertlik işaretlerinden sonra iki ses olarak okunur. Bunun dışındaki durumlarda ise tek sesli okunur.

Örnekler:

ЯБЛОКО (ya’blako) - elma,

ЯСНО (ya’sna) – belli,

ИСТОРИЯ (isto’riya) - tarih,

КАЛЬЯН (kalya’n) – nargile.

Burada “Я” tam iki harf olarak söylenir: “Y” ve “A”.

МЯСО (mya’so) – et,

KАТЯ (ka’tya) – bir kız ismi.

Burada “Я” yumuşak bir “A” şeklinde söylenir.

НЕТ (nyet) – hayır, yok,

ЛЕС (lyes) – orman,

CООБЩЕНИЕ (saapşe’niye) – mesaj (birinci “e” tek sesli, ikinci çift sesli).

ЁЖ (yoş) – kirpi,

БЬЁТ (byot) – vuruyor. Burda “Ё” iki sesli.

МЁРЗНУТЬ (myo’rznut’) – üşümek. Burada bitişik ve tek sesli söylenir.

ВЬЮГА (vyu’ga) – tipi,

ЮГ (yuk) – güney.

КАТЮША (katyu’şa) – füze ismi, aynı zamanda kız isminin kısaltması.

Açıklama 2. “Ж”, “Ш”, “Ц”, “Ч”, “Щ” harfleri. 

Rusçada “Ж”, “Ш”, “Ц” harfleri her zaman serttir. “И”, “Е”, “Ё” harfleri onlarla beraber gelirse “Ы”, “Э”, “О” olarak okunur.

Hiçbir zaman “Ж”, “Ч” ve “Ш”den sonra “Ы” harfi gelmez, bunun yerine “И” yazılır. Bu sebeple Rusçada Kırgız yerine Kirgiz (Киргиз) ifadesi kullanılır. Son zamanlarda Kırgız olarak da özellikle kişi adlarında ve ülke isimlerinde istisnalar görülmektedir. Ancak bu durum Rusçada bir kural olarak devam eder.

Örnekler:

ЖИЗНЬ (jızn’) – yaşam,

ШИРОКИЙ (şıro’kiy) – geniş,

ЦИРК (tsırk) – sirk,

ЖЕЛАНИЕ (jela’niye) – istek,

ШЕЯ (şe’ya) – boyun,

ЦЕРКОВЬ (tse’rkaf’) – kilise,

ЖЁЛТЫЙ (jo’ltıy) – sarı,

ПРИШЁЛ (prişo’l) – geldi,

ЧИСТЫЙ (çi’stıy) – temiz.

Açıklama 3. Tonlu ve tonsuz harfleri.

Rusçada 6 çift tonlu-tonsuz ünsüz var. Bunlar:

В – Ф,

Д – Т,

Г – К,

Ж – Ш,

Б – П,

З – С.

Yazılış ve okunuşta bir birinin yerine gelebilir. Mesela, “C” yazılıyor, “З” okunuyor, ya da tersine “З” yazılıyor, “C” okunuyor. Okunuş şekli, harfin kelimenin içindeki durumuna (güçlü, zayıf) bağlı.  Peki, güçlü ve zayıf durum ne demek bir de buna bakalım.

Güçlü Durumlar

İki sesli arasında.

Sessizden sonra sesli harf geliyorsa

Zayıf Durumlar

Ünlüden sonra ünsüzden önce

Sözün başlangıcında ünsüzden önce

Kelimenin sonunda

Güçlü durumda iken sessiz harf olduğu gibi okunur. Zayıf durumda iken ise değişebilir.

ГОРОД – go’rat (şehir),

ЗУБ – zup (diş).

ЦЕРКОВЬ – tserkaf’.

СДЕЛАТЬ – zdelat’ (yapmak),

ВСТАТЬ  - fstat’ (kalkmak),

СКАЗКА – skaska (masal),

ОШИБКА – aşipka (hata),

УЛЬЯНОВСК – ul’yanafsk (bir şehrin adı).

Bu olay bazı ön eklerde de ortaya çıkabilir.  Mesela, “БЕЗ-” (-sız), “РАЗ-” ve “ИЗ-” (-dan) ön eklerinin son “З (z)” harfi sözcüğün ilk harfine göre “C (s)” harfine dönüşebilir.

БЕЗЗАКОНИЕ – bezzakoniye (yolsuzluk),

БЕСПОРЯДОК – besparyadak (düzensizlik),

ИЗДАЛЕКА – izdaleka (uzaktan),

ИСПРАВИТЬ – ispravit’ (düzeltmek),

РАССТАТЬСЯ – rasstat’sya (ayrılmak),

РАЗГОВОР – razgavor (konuşma).

СДЕЛАТЬ – zdelat’ (yapmak),

СХОДИТЬ – shadit’ (gidip gelmek).

Açıklama 4. Vurgusuz ünlüler.

Rusçada üstüne vurgu olmayan “O”, “E”, “Я” harflerinin telaffuzu net değildir. Vurgusuz durumda “O” harfi “a” ve “o” arasında kısa belirsiz bir sese dönüşür. Moskovalılar bu sesi tam bir “a” olarak telaffuz eder, Ural ve Volga bölgesindeki insanlar onu “o”ya daha yakın telaffuz eder. Ama kurallara göre vurgusuz “O” sadece sözcüğün ilk harfi ise tam “a” olarak okunur. Örnekler:

ОКНО’– akno (pencere),

СОБА’КА – sabaka (köpek),

ГО’РОД – gorat (şehir).

Vurgusuz “Я” harfi “i” olarak telaffuz edilir. Vurgusuz “E” harfi “i” ve “e” arasında bir ses olarak telaffuz edilir.

Örnekler:

РЕКА’ – rika (nehir),

ТЫ’СЯЧА – tısiça (bin).

 “Я” harfi bir sözcüğün son harfi ise olduğu gibi okunur.

КА’ТЯ – katya (kız ismi),

ВСТРЕЧА’ТЬСЯ – fstriçatsya (buluşmak).

Vurgu, “У”, “Ы”, “Э”, “Ю”, “А”, “И” harflerinin okunuşunu etkilemiyor.