Güneş Nasıl Doğar Ve Batar

Gökbilimde özellikle dünyamız ile ilgileniyorsak (doğma, batma gibi) önce bilmemiz gereken derecenin 24 saate eşit olduğudur. Neden çünkü ekseni çevresinde bir dönüşü derecedir ve o da 24 saate eşittir. O zaman 90 derece 6 saat, derece 12 saat veya 1 saat 15 derece olduğunu çıkarabiliriz.

Şekilde Ay için içeride bir yörünge çizilmiş, dolanma doğrultusu verilmiş ve merkezdeki dünyadan bakınca güneş ışınları ile aydınlatılmış Ay'ın ne kadar parlak bölgesini görebilirsiniz, o anlatılmaya çalışılmıştır. Onun dışında evreleri gösteren fotoğraflar ise artık şekli bırakıp gökyüzünde dolanan Ay'a baktığınızda onu nasıl göreceksiniz o anlatılmaya çalışılmıştır. Yeniay evresinde Ay bize sadece karanlık yüzünü gösterdiği için değil Güneş ile beraber doğup battığı için biz onu göremeyiz, yani güneş ışınları onu görmemize mani olur.

Şimdi sürekli olarak Ay, Dünya ve Güneş arasındaki açıyı düşünelim. Yeni hilal evresinde bu açı ( saat) derece yöresindedir. Akşamları güneş battıktan sonra hemen gözümüze takılır, aslında bütün gün gökyüzündedir ama gökyüzünün ışık içinde olmasından dolayı ona ilgi azdır. Dikkatli olanlar veya teleskobu olanlar görebilir. Akşam yemeğinin yedikten sonra bir daha bakayım dediğinizde hilal Ay batmış olur. Neden güneş battıktan saat sonra batacaktır. Ne zaman doğmuştur? Güneş doğduktan saat sonra doğmuştur.

Ay da dünyamız gibi yörüngesinde batıdan doğuya doğru yol alır. Peki bir günde ne kadar yol alır? Yanıt gayet basit; 28 günde yer çevresinde bir tur dolanıyorsa ( derece) bir günde /28 yaklaşık 13 derece. Biliyoruz ki 15 drece 1 saate karşılık geliyordu. O zaman hemen şunu söyleyebiliriz AY her gün yaklaşık 1 saat (ortalama 52 dakika) sonra batar.

İlkdördün evresine geldiğimizde Ay, Dünya ve Güneş arasında kalan açı 90 derece yani 6 saat. Bu ne demek Güneş battığında Ay tepemizde ve gece yarısı yöresinde batacak demektir. Ne zaman doğmuştur? Öğle zamanı. Bunları yazarken bir gökcisminin ortalama 12 saat gökyüzünde kaldığını varsayıyoruz ve öğrencilere öğretirken büyük bir hata da değil. Bu evrede Güneş Ay'ın yarısını aydınlatır ama biz aydınlanmış bu yüzeyin yarısını görürüz.

Dolunay evresine geldiğimizde söz konusu açı tam derece yani 12 saattir. Güneş batarken Ay doğar ve tamamen aydınlık yüzünü görürüz, dolayısıyla herkesin ilgisini çeker. Bu evrede artık sabahleyin güneş doğarken o batar, bütün geceyi süsler.

Son dördün evresinde Ay, dünya ve Güneş arasındaki açı derece yani 18 saattir. Akşam 6'da Güneş batar ama ortada Ay yoktur, ne zaman doğacaktır? Gece yarısında. Bu evrede Ay'a baktığımızda artık sağ tarafı değil sol tarafı aydınlıktır. Halbuki hilal ve ilkdördün evrelerinde hep sağ tarafı aydınlıktır.

Uzun oldu ama bir özetleyelim.

1. Her gün güneş battığında Ay'a bakan bir kişi ertesi günü onun 1 saat daha geç batacağını bilir.

2. Dolunay evresine kadar Ay'ın hep sağ tarafı aydınlık iken dolunay evresinden sonra sol tarafı aydınlıktır.

3. Gündüz Ay'ı gözlemek için en uygun zaman ilkdördün ile son dördün arasındaki zamandır. Ay gündüz gözükmez diyenler için.

4. Hilal evrelerinde dikkat ederseniz Ay'ın karanlık bölgeleri de güzel görünür, bunun nedeni o evrelerde dünyamız Ay'da oturan bir kişi için dolun dünya evresindedir. Dünyadan yansıyan güneş ışınları Ay'ın karanlık bölgelerini aydınlatır. Ayda oturan bu kişi dolunay evresinde dünyayı nasıl görür?

5. Daha bir çok kazanım vardır, yorumlarınızda onları da ekleyebilirsiniz. Sevgilerimle

6, görüntülenme

Değerli kardeşimiz,

Abdullah İbnu Amr İbni'l-As (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselam) buyurdular ki:

"Öğlenin (başlama) vakti, Güneş'in (tepe noktasından batıya) meylettiği zamandır. Kişinin gölgesi ken­di uzunluğunda olduğu müddetçe öğle vakti devam eder, yani ikindi vakti girmedikçe. İkindi vakti ise Güneş sararmadıkça devam eder. Akşam vakti ufuktaki aydınlık (şafak) kaybolmadığı müddetçe devam eder. Yatsı nama­zının vakti orta uzunluktaki gecenin yarısına kadardır. Sabah namazının vakti ise fecrin doğmasından (yani şafağın sökmesinden) başlar, Güneş doğuncaya kadar devam eder. Güneş doğdu mu namazdan vazgeç. Çünkü o, şeytanın iki boynuzu arasından doğar."[Müslim, Mesâcid , (); Ebu Dâvud, Salât 2, (); Nesâî, Mevâkît 15, (l, ).]

Ahmed b. Hanbel, Bezzar ve Taberani’nin Semüre b. Cündüb’den rivayet ettiklerine göre, Peygamberimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Güneş doğarken de batarken de namaz kılmayın. Çünkü Güneş şeytanın iki boynuzu arasından doğar, iki boynuzu arasında batar." (Heysemi, Mecmau’z-zevaid, 2/)

Diğer bir rivayette ise şu ifadeler yer almaktadır:

“Resulullah, gece-gündüzün herhangi bir saatinde (her zaman namaz) kılmamızı emretti. Ancak Güneş doğarken ve batarken namaz kılmaktan sakınmamızı emretti. Ve (bunun gerekçesini açıklamak için de) şöyle buyurdu:

“Şüphesiz şeytan Güneş batarken onunla birlikte batar, Güneş doğarken onunla birlikte doğar.” (Heysemi, Mecmau’z-Zevaid, 2/)

AÇIKLAMA:

Hadiste geçen "şeytanın iki boynuzu" tabiriyle ilgili olarak İbnu Hacer şu açık­lamayı sunar:

"Şeytanın iki boynuzu başının iki tarafı demektir. Denir ki: Şey­tan güneşin doğduğu yerin hizasında dikilir. Öyle ki o, doğunca (şeytanın) başının iki yanı ortasında olur. Ta ki, güneşe tapanların güneş için yaptıkları secde onun için yapılmış olsun. Batma sırasında da aynı hal mevzubahistir. Durum böyle olunca güneşin, şeytanın iki boynuzu arasından doğması, doğuşu esnasında güneşi sey­redene nisbetendir. Şöyle ki, eğer şeytanı seyretmiş olsaydı, onu güneşin yanın­da dikilmiş olarak görecekti."

İbnu'l-Esîr, en-Nihâye'de karneyn yani iki boynuz tabiriyle İbnu Hacefin açıklamasında görüldüğü üzere- başın iki tarafının ifade edildiğini kaydettikten sonra kîle yani denildi ki diyerek kelimenin talî manalara da tevcih edildiğini be­lirtir: "Karn, kuvvet" tir, yani güneş doğarken şeytan harekete geçer ve tasallut­ta bulunur ve güneşe yardımcı vaziyetini alır.''

İbnu'l-Esîr, karn kelimesinin devir, çağ manasının da esas alınarak hadiste­ki karneyn tabirinin iki çağ şeklinde anlaşıldığına dikkat çeker.

"Denildi kî: 'İki çağı arasında demek "öncekilerden ve sonrakilerden ola­cak iki ümmeti" demektir. Bütün bunlar, güneşin doğuşu esnasında ona secde edenler için bir temsildir.' Ve sanki, bu sapıklığı, onlara şeytan kurmuştur. Öy­leyse güneşperest güneşe secde etti mi şeytan güneşin yanında yer almış gibidir.''

Ulemânın bu açıklamalarına şunu da ilave edebiliriz: Din-i mübîn-i İslâm, sabah namazının nihâî vaktini güneşin doğuşu olarak tesbit etmiştir. Öyleyse mü'min Rabbine karşı farz olan sabah ibadetini yapabilmek için güneş doğmazdan önce kalkmalıdır. Güneşin doğması anında yapılacak ibadet makbul değildir. Öyle ki, güneş doğmadan önce başlanmış bir namaz henüz bitmeden güneş doğacak olsa, o namaz bozulmaktadır, kazası gerekmektedir. Resûlullah (aleyhissalâtu ves­selam) dinde bu kadar ehemmiyetli yeri olan bir meselenin mü'minlerin zihnin­de daha canlı olarak yer etmesi için, meseleyi şeytanla da irtibat kurarak vaz'etmiş olmaktadır. Nitekim dinin reddettiği pek çok mesele şeytana nisbet edilerek ke­rahet veya haramiyeti beyan edilmiştir. Bu tebliğ üslûbunun Kur'an'da da pek çok örnekleri vardır. İçki, kumar ve putları haram eden âyette olduğu gibi (Mâide, 5/).

Şu hâlde, hadisten İbnu Hacer'in de kaydedip reddettiği bir kısım kozmoğrafik, maddi izahlar yapmak için tekellüfe gerek kalmamaktadır.

Bazı rivayetlerde “münafıkların aceleden kıldıkları namazlarla ilgili yönünü” düşündüğümüzde bu ifadeleri şöyle anlamak da mümkündür:

Sabah namazını tehir ederek ta güneş çıkmaya yakın olduğu bir zamanda kalkıp acele ile namaz kılması, yine ikindi namazını tehir ederek güneşin batmaya yüz tuttuğu bir zamanda bu namazı acele ile kılmaya çalışmak, -mecaz bir ifadeyle- şeytanın omuzlarında namaz kılmak gibidir. Demek şeytanın güneş doğarken, batarken şeytanın boynuzlarında doğması ve batması o vakitlerde yaptığı sinsi telkinlerini anlatmaya yöneliktir.

Özetle söylemek gerekirse, alimler bu gibi rivayetleri iki şekilde yorumlamışlardır:

a. Hakiki manada yorumlayanlara göre; kafirler, doğarken ve batarken güneşe tapıyorlar. Bu vakitlerde şeytan boynuzlarıyla güneşin hizasına kadar yükselmeye çalışarak, söz konusu kâfir insanların (aynı zamanda) kendisine (de) secde ettiklerini avenelerine hayal ettirir ve kendi içinde de hayal etmeye başlar.

b. Bunu mecazi manada algılayanlara göre; hadislerin bu ifadeleri, o vakitlerde şeytanın insanlar üzerindeki tasallutunun zirveye çıktığı manasına gelir. Namazların en faziletlisi olan sabah ve ikindi namazlarını tehir ettirerek, daha sonra çok acele ile bunu kılmalarını sağlaması, şeytanın manen -bulunduğu aldatma makamı itibariyle- doruk noktada yükselişinin bir simgesidir. (bk. Nevevi, el-Minhac/şerhu Sahihi MÜslim, 5/)

Hadisteki maslahat açıktır: Mü'minlerin erken kalkmalarını sağlamak, mü'-mİnlere zaman şuuru, programlı iş yapmak, vaktinde iş yapmak alışkanlığı ka­zandırmak, kendini vakte göre ayarlamak, disipline etmek, vaktinden sonra yapılacak işlerin kıymet ifade etmeyeceği fikrini zihinlerde tesbit etmek gibi günlük hayatımızın gerek ferdi ve gerekse içtimaî veçhelerinde, gerek sıhhat ve gerek iktisad açılarından gerek dünyaya ve gerek âhirete bakan pek çok faydaları, mas­lahatları saymak, görmek ve göstermek mümkündür. (Prof. Dr. İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte Şerhi)

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet

Elbette birçok kez kendinizi yönlendirmek istediniz ve aradınız güneşin doğduğu yer. Çocukluğunuzdan beri size her zaman Güneş'in doğudan doğduğu ve batıdan battığı söylendi. Ayrıca, western filmlerinde her zaman bunun bazı belirtileri olmuştur. Ufuk çizgisinin üzerine düşen büyük Güneş ile bu tipik turuncu gün batımı, gün batımının bir özelliğidir ancak, gün doğumu ve gün batımı, bulunduğunuz yere göre büyük ölçüde değişir. Güneş gerçekten nerede doğar?

Bu yazıda size bu konuda bilmeniz gereken her şeyi anlatacağız ve sizi en büyük yıldızımızdan yönlendirerek kendinizi çok daha iyi konumlandırmayı öğretebilirsiniz. Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Her şeyi öğrenmek için okumaya devam edin.

Eski uygarlıklarda Güneş

Bizim büyük yıldızımız Güneş Sistemi Evrende sabitlenmiştir. Bununla birlikte, karasal bir bakış açısından, o zamandan beri hareket ediyor gibi görünen odur. gün boyunca konumunu değiştirir. Bir nesnenin hareketi, bir gözlemciye göre gerçekleşir. Bu nedenle eski uygarlıklardan beri hareket eden şeyin Dünya değil Güneş olduğu düşünülüyordu.

Antik çağlardan beri doğanın unsurlarına özel bir kült bahşetmiş birçok medeniyet var. Bunların çoğunda, topraklarımızı aydınlatan ve ekinlere ışık veren Güneş, en çok beğenilen unsurdu. Hareketlerinin incelenmesi, saatlerin günün sonunda gökyüzündeki Güneş'in konumuna bağlı olduğu eski saatler yaratmaya hizmet etti.

Bu, Güneş'in konumu ve günlerin davranışları nasıl araştırıldı. Şu günlerde, Sahip olduğumuz gün ışığı sayısının mevsimler arasında değiştiğini biliyoruz. Bunun nedeni Dünyanın dönme, öteleme ve düğümlenme hareketleri. Ek olarak, bizi ısıya ve soğuğa gerçekten etkileyen şey, Dünya ile yıldız arasındaki mesafe değil, Güneş ışınlarının Dünya yüzeyine çarpma eğimidir.

Bu, bilim adamlarını her zaman huzursuz etti, ta ki daha sonra hareket eden Güneş değil de Dünya olduğu keşfedilinceye kadar. Ancak, Güneş nerede doğuyor ve nereye batıyor? Gözlemcinin konumuna bağlı olarak değişebilir mi yoksa bize rehberlik etmek ve yönlendirmek için yanılmaz bir seçenek mi?

Kardinal noktaları

Karanlık her zaman kötü ve olumsuz davranışlarla ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle Güneş eski uygarlıklardan beri incelenmiştir. Güneşin nereden doğduğunu hep merak etmişlerdir, ancak mantıklı görünse de öyle değildir.

Fonksiyonun devreye girdiği yer burasıdır Kardinal puanlar. Kendimizi bir harita üzerinde yönlendirmemize ve her zaman kendimizi nasıl yönlendireceğimizi bilmemize yardımcı olan bir referans sistemidir. Bu ana noktalar, herkes için aynı olacak şekilde uluslararası olarak standartlaştırılmıştır. Bu dünya çapında standartlaştırılmış ana noktalar şunlardır: Kuzey, Güney, Doğu ve Batı.

Teorik olarak güneş doğudan doğar ve batıdan batar. Bunu milyonlarca insandan milyonlarca kez duyduk. Bir tarlanın ortasında kaybolursak, kesinlikle birisi "Güneş doğuda doğar ve batıda batar" diyecektir. Ancak bunu bilmek o kadar kolay değil, Çünkü bu ifadeden şüphe etmemize neden olacak bazı tutarsızlıklar var.

Güneş gerçekten nerede doğuyor

Her zaman söylendiği gibi, Güneş'in Doğu'da yükseldiğini bilmelisiniz, ancak bunu yılda yalnızca iki kez yapar. Bunun nedeni, Dünya'nın eğiminin ve dönme ve öteleme hareketlerinin Güneş'in doğduğu ana noktaları oluşturmasıdır. her zaman aynı yerde değillerdir.

Batıda yer aldığını söylerken Doğu ile aynı şekilde olacak. Yılda sadece iki kez çıkar. Bu, yılın mevsimleri boyunca günlerin uzunluğu hakkında yukarıda bahsettiğimiz şeyle ilgilidir. Güneş ışınlarının dünya yüzeyine ulaşma eğimine ve Dünya'nın yörüngesinin belirli bir anında sahip olduğu öteleme hareketine bağlı olarak, Güneş Doğu'nun ana noktasına daha yakın yükselecek ya da olmayacak. İlkbahar ve sonbahar ekinokslarında yılda sadece iki kez.

Bunlar, Dünya'nın Güneş'le öyle hizalandığı anlardır ki, ışınları Doğu'dan mükemmel bir şekilde çıkıp Batı'da batabilir.

Ekinoksların ve gündönümlerinin önemi

Gün doğumunu ve batışını bilmek için ekinokslar ve gündönümleri çok önemli unsurlardır. İlkbahar ve sonbahar ekinoksları sırasında güneş ışınlarının mümkün olduğunca dik olarak bize ulaştığı iki an dünyanın yüzeyine. Öte yandan, gündönümlerinde ışınların her zamankinden daha eğimli olduğunu görebiliriz.

Bu faktörler, bir gün boyunca ve mevsimlerin sonunda sahip olacağımız güneş ışığı saatlerinin sayısını bilmek için dikkate alınır. Bu nedenle, Güneş'in tam olarak nerede yükseleceğini bilmek için ana noktaları sabitlemek ve Dünya'nın Güneş'e göre konumunu çevirinin yörüngesinde iyi bilmek önemlidir.

Ekinokslar dışında yılın geri kalanında Güneş ilkbahar ve yaz aylarında biraz daha kuzeyde yükselirken, aylarda daha soğuk sonbahar ve kış biraz daha güneye bakacak.

Gördüğünüz gibi, bu astronomi olayında her şey siyah ve beyaz değildir. Güneş'in Doğu'da doğduğu ve Batı'da battığı da doğru bir şekilde söylenemez. Bu yüzden, bize sahada rehberlik etmek için, daha güvenilir olan veya zamanlar ekinokslara çok yakın olana kadar bekleyen başka tür işaretler kullanabiliriz.