Ideal Silaj Çukuru Ölçüleri

Silaj Yapımı ve Yem Bitkileri

Ülkemizdeki büyükbaş ve küçükbaş hayvanların ana yem kaynağını doğal meralar, tarla bitkileri üretim artıkları ve tarla tarımı içerisinde yetiştiriciliği yapılan fiğ, yonca ve korunga gibi yem bitkileri oluşturmaktadır. Bunun yanında silajlık bitki yetiştirilmesi ve silaj yapım teşviklerinin de etkisiyle hızla yaygınlaşmıştır. Ülkemizdeki hayvan varlığı incelendiğinde yüksek verimli kültür ırkı ve melez hayvan sayısının önemli bir yer tuttuğu görülmektedir. Hayvanlardan yüksek verim alınabilmesi, iyi bakım ve besleme ile sağlanabilir. Bu bakımdan hayvan beslemede kaliteli silaj önemli bir yer tutmaktadır. Bilinçli hayvancılık yapılan işletmelerde silo yemi (silaj), hayvanların beslenmesinde verimliliği artıran önemli bir uygulamadır.

Silaj, suca zengin yemlerin havasız bir ortamda süt asidi bakterilerinin etkisiyle fermantasyona uğratılması (ekşitilmesi) sonucu elde edilen bir yemdir. Silaj kısaca hayvan turşusu olarak da tanımlanır. Silajın saklandığı yere de silo veya silaj çukuru adı verilir.

Ülkemizde son yıllarda hayvan başına et ve süt verimi artmıştır. Bu artışta buğdaygil ve mısır silajının büyük payı olduğu bilinmektedir. Özellikle nemli bölgelerde otun kurutulma sorunu ve çoğu bitkinin kolayca silolanması silaj üretimini yaygınlaştırmıştır. Bitkilerin besin maddelerinde çok az bir kayıp ile saklanması, hava şartlarından fazla etkilenmemesi, mekanizasyona uygun olması, hasat ve taşıma kayıplarının azlığı ve iyi yapılmış silajların uzun süre korunabilmesi gibi nedenler ile silaj kullanım alanı giderek yaygınlaşmaktadır.

Hemen hemen bütün bitkilerden silaj yapılsa da en fazla mısır silajı yapılmaktadır. Yonca, üçgül, fiğ gibi baklagil yem bitkilerinin de silajı yapılmakla birlikte bu bitkilerin dokularındaki organik asitlerin, mineral maddelerin ve protein oranının yüksek olması, şeker oranının düşük olması nedeniyle silolanmalarında güçlükler doğmaktadır.

Mısır Silajı

Mısır tüm dünyada mükemmel bir silaj bitkisi olarak kabul edilir. Çok yönlü kulanım alanına sahip mısırın son yıllarda yeşil yem ve silaj üretimi amacı ile ekim alanı artmıştır. Mısır silajı veriminin yüksekliği, silaj yapımına uygunluğu ve elde edilen silajın besleme değerinin yüksekliği gibi nedenlerle tercih edilir. Mısır sıcak iklim bitkisi olması nedeni ile ilkbahar ve yaz başlangıcında ekilebilir. Tohum iriliğine bağlı olarak dekara kg tohumluk kullanılması yeterlidir. Tane mısır üretiminde dekara bin bitki olacak şekilde ekim yapılırken, silajlık mısır üretiminde bu rakam bin’dir. Ekimde sıra arasının 70 cm, sıra üzerinde ise cm olması önerilmektedir. Sindirilme oranının yüksekliği ve birim alandan yüksek verim alınabilmesi mısırın en önemli avantajları arasındadır.    Ülkemizde kıyı ve geçit iklime sahip yörelerde tahıl (buğday, arpa) hasadından sonra mısır, silo yemi amacıyla ikinci ürün olarak yetiştirilmektedir. Silajlık olarak ekimi yapılacak mısır çeşitlerinin uzun boylu, bol yapraklı, koçan ağırlığı, koçandaki dane sayısı yüksek olmalıdır. İkinci ürün olarak ekilen bölgelerde mısırın erkenci olması gereklidir.

Mısırın silolanmasında ayrıca katkı maddesine çok fazla gerek duyulmaz.  Mısır silajının kalitesini çeşit, hasat zamanı, koçan oranı, parça boyutu, silonun şekli, doldurma süresi, sıkıştırma derecesi gibi özellikler belirlemektedir. Genel olarak mısırda en yüksek kuru madde verimi süt olum ile hamur olum devresi arasında yapılan biçimlerden elde edilir. Bu dönemde kuru madde oranı % kadardır ve silaj için en uygun düzeylerdedir. Kuru madde sindirilebilirliliği ve hayvanların gönüllü yem tüketimi bu devrede en yüksek noktadadır.

Bitkilerin Biçilmesi ve Siloya Doldurulması

İyi bir silaj üretimi için her şeyden önce silolanacak bitkinin uygun bir dönemde biçilmesi gerekir. Nem oranı % 60 – 67 olduğunda bitkiler hasat edilip silolanabilir. Küçük parçalara bölünmüş silajlar hayvanlar tarafından daha fazla tüketilirler. Bu bakımdan silajlık materyalin parça büyüklüğü normal silajlarda cm kadar, soldurulmuş silajlarda cm kadar olması olmalıdır.  Silajı yapılacak bitkinin iyi parçalanması silajın kalitesinin arttırır, daha iyi bir sıkıştırma sağlar ve birim alanda daha fazla yem depolanmış olur. Parçalanmış bitki materyali taşınarak hemen siloya doldurulur ve sıkıştırılır. Sıkıştırılan bitki materyalinin üzeri PE veya PVC plastik örtülerle örtülür. Örtülen silajın üzerine, eski otomobil lastiği, ot balyası veya kum torbası gibi ağırlıklar koyulur. Doldurma ve sıkıştırma işleminin olabildiğince çabuk yapılması ve silonun en kısa zamanda kapatılması gereklidir. Uzun süre açık kalan silolarda kuru madde kaybı olacağı gibi olumsuz çevre koşulları da bozulmaya, küflenmeye sebep olabilir.

Silajın Fermantasyonu ve Olgunlaşması

Yeşil bitkilerin siloda bozulmadan saklanabilmesi için ortam ph'sının en kısa sürede düşürülmesi ve silajın bozulmasına neden olabilecek mikro organizmaların çalışamayacağı bir düzeye indirilmesi gereklidir. Genel olarak silaj, yapımından hafta sonra hayvanlara verilecek olgunluğa ulaşır. Olgunlaşan silaj hemen yedirileceği gibi 2 yıl kadar bekletilebilir (hava almadığı düşünülürse).

Silaj kayıplarını en aza indirmek için silonun çok iyi kapatılması ve silo açılıncaya kadar örtü tabakasının düzenli olarak kontrol edilmesi gereklidir. Silo açıldığı zaman silaj içerisine hava girmeye başlar, silajda en büyük kuru madde ve besin kaybı bu devrede görülür. Hava alan silajda bakteriler, mayalar ve küfler çalışmaya başlar. İyi sıkıştırılmış, yem aralarında boşluk bulunmayan ve iyi kapatılmış silaja hava kolayca giremeyeceğinden kayıp çok düşük düzeyde kalır. Buna karşılık nem oranı çok düşük materyalle yapılan silajlar iyice sıkışmadığı için hava akımı tüm silajı kolayca etkileyebilir. Silonun açılmasından sonra hızla tüketilmesi kayıpları azaltır, uzun süre açık kalan ve yavaş tüketilen silajlarda kayıplar artar.

Silajın Özellikleri ve Yem Değerinin Ölçülmesi

Silajın rengi, yapıldığı bitkiye göre değişmekle birlikte açık yeşilden daha koyu tonlara kadar değişebilir. Silajın hoş bir kokusu olmalı, istenmeyen tereyağı asidi ve küf gibi kötü kokular olmamalıdır. Bitkilerin yaprak ve sap kısımları bozulmadan kalmalı, yapışkan bir görünümde olmamalıdır. Silajın yem değeri, öncelikle yemin türüne, biçim zamanına ve olgunluk derecesine bağlıdır. Bunun dışında silolama tekniği de yem değeri üzerinde etkilidir. Silaj kalitesinin düşmesi, aşırı ısınma sonucu istenmeyen tereyağ ve sirke asidi bakterilerinin oluşmasından kaynaklanmaktadır. Silajın yem niteliğinin tahmini, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle yapılmaktadır. Fiziksel yolla yapılan belirlemede duyu organlarından yararlanılır. Bu bakımdan koku silo yeminin en belirgin fiziksel özelliği olarak kabul edilmektedir. Bunun yanında kuru madde ve pH değeri niteliğin belirlenmesinde önemli bir ölçüdür. Fiziksel yöntem işletme şartlarında silajın pratik ve hızlı bir şekilde değerlendirilmesi yönünden önemlidir.

Silaj Katkı Maddeleri

Silaja ilave edilen katkı maddeleri, fermentasyonu geliştirmek, silolama kayıplarını azaltmak, silajları tüketen hayvanların verim performanslarını artırmak amacıyla kullanılan çeşitli özellikteki ürünlerdir. Katkı maddeleri kötü bir silajı iyi bir silaj yapmaz. Sadece iyi bir silajı daha iyi bir silaj haline getirir. Silolamada kullanılan katkı maddeleri şunlardır:

Karbonhidrat Kaynakları:

Silaj için biçilen bitkilerde uygun nem oranı ve uygun karbonhidrat miktarı her zaman bulunmaz. Siloda fermantasyonun düzenli bir şekilde sürmesi güçleşir. Bu nedenle özellikle nem oranı yüksek, fermente olabilir karbonhidrat oranı az olan yeşil materyalin silolanması için birçok katkı maddesi kullanılır. Mısır, arpa, yulaf danesi, kepek, tahıl kırmaları ve çeşitli tahıl unları bu gruba girmektedir. Arpa, buğday ve mısır gibi karbonhidratça zengin dane yemlerin silaj yapım aşamasında silajlık materyalin karbonhidrat içeriğine göre % arasında kullanımı tavsiye edilmektedir.

Yemlerin Su İçeriğini Düşüren Katkı Maddeleri:

Yemlerin su oranı fazlayken silolanmaları zorunlu ise siloya suyu emecek maddelerin konması gerekir. Bu iş için en fazla kuru pancar posası ve buğday kepeği kullanılmaktadır. Bunlar 1 ton silo yemine kg katılmalıdır. Sap ve saman gibi maddeler, silajın kalitesini düşürdüklerinden zorunluluk olmadıkça kullanılması önerilmez.

Tuz:

Yeşil yemlerin sodyum oranı düşük olduğundan hayvanların ihtiyacını karşılamazlar. Bunun için silo yemlerine tuz katılması da gereklidir. Tuzun fermantasyona etkisi zayıf olmakla birlikte bakterisit etkiye sahip olması nedeniyle silaja % oranında katılabilir. Silo yemlerine kalın öğütülmüş kaya tuzu katılması önerilmektedir. Silaj çukurlarının duvar kenarlarında ve silajın en üstünde oluşan küflenmeyi de önlemektedir.

Ayrıca ticari olarak satılan silaj katkı maddeleri de bulunmaktadır. Bunlar içeriğindeki organik asitler sayesinde silajın pH'ının düşmesini sağlar. Böylece küf ve mantarların oluşması engellenmiş olur. Silajı kısa zamanda olgunlaştırır.

Silajla Beslemede Nelere Dikkat Edilmelidir?

Silajlar, hayvanların toplam kuru madde ihtiyaçlarının en fazla 1/3”ünü karşılayacak miktarda verilmelidir. Örneğin bir hayvanın günlük kuru madde ihtiyacı 15 kg ise bunun 5 kg’ı silaj olarak verilebilir. % 25 kuru madde içeren silajla bu ihtiyaç karşılanacaksa, silajın 20 kg verilmesi gerekir. Hayvanlara silaj verilirken silajla beslemeye geçiş mutlaka alıştırarak yapılmalı, ani yem değişikliğinden sakınılmalıdır. Süt ineklerine silaj verilirken ihtiyaçları ölçüsünde verilmeli, küflü, bozuk silajlar verilmemelidir. Eğer küflenmiş silajlar ineklere yedirilirse sütte aflatoksin çıkacaktır, bu da her üretici için para kaybıdır. Genelde küflenen yem hammaddeleri besi hayvanlarına verilir fakat bu noktada da ete geçmektedir.

Silajın selüloz düzeyi düşük ise silajla birlikte kuru ot da verilmelidir. Kuru dönemde silaj günde kg’ı aşmamalıdır. 3 aylıktan küçük buzağılara silaj verilmemelidir. Besi sığırlarında ortalama 3 - 4 kg silaj yedirilebilir. Besi sığırlarına enerji bakımından zengin mısır silajı verilmesi besleme değeri ve işletme ekonomisi açısından daha faydalıdır. Fakat yüksek miktarda verilen mısır silajı renk pigmentleri içeriğinden dolayı besi hayvanlarında deri altı sarı renkli yağlanma yapabilmektedir. Fazla miktarda silaj yiyen hayvanlarda tuz, kalsiyum eksikliği ve asidoz riski ortaya çıkmaktadır. Silodan yüksek miktarda silaj çıkarılıp yemleme saati için bekletilmemelidir. Bu süre içerisinde özellikle sıcak yaz günlerinde nem kaybı oluştuğu gibi, yoğun asit kokusu da gözlemlenmektedir. Silaj çukurundan hayvanlara verilecek miktar kadar silaj alındıktan sonra silaj alınan bölge tekrar naylon ile kapatılmalıdır. Buzağılara silaj, işkembe gelişimini tamamladıktan sonra (sap, saman veya kuru ot yemeğe başladıktan sonra) verilmelidir.  Genellikle 6 aydan büyük olan hayvanlara verilmeye başlanmalıdır. İleri gebe hayvanlara silaj verilmemelidir. Fakat çiftlik rasyonun tavlanması amacı ile çok az bir miktar verilebilir.

1. Aşama: Aerobik fermantasyon, mısır parçalanıp depoya konulduktan sonra başlar. Aerobik bakteriler oksijeni kullanarak karbondioksit, su ve ısı üretir. Besin değerlerinin korunmasını sağlayan 1. aşama, silaj yönetimi iyi yapıldığı takdirde 6 saatten kısa sürer.

2. Aşama: Anaerobik fermantasyonun 1. aşamasında oksijen seviyeleri düştüğünden turşu oluşum süreci başlar. Bu süreçte, anaerobik bakteriler bitkide bulunan şekerlerini parçalayarak organik asitlere dönüştürür ve silajı saklama için hazır hale getirir. Asetik asit, geviş getiren hayvanlar için temel enerji kaynaklarından biridir ve silolama işleminin doğru yapılmasında önemli bir yere sahiptir. 2. aşama ideal koşullarda 1 ila 3 gün sürer.

3. Aşama: Anaerobik fermantasyonun 2. aşamasında ise anaerobik bakteriler, silajın organik maddesinden geviş getiren hayvanların çok sevdiği bir enerji kaynağı olan laktik asidi üretir. Laktik asit silajın pH derecesini daha da düşürür ve fermantasyon süreci, pH değeri mısır silajı için ideal değer olan 4,0'a düşene kadar 14 gün daha devam eder. Bu aşamadaki asit bileşimi ve pH değeri, silaj sürecinin kalitesini gösterir. Yüksek kaliteli silajda kuru maddenin %4 ila %8'ini laktik asit oluşturur.

4. Aşama: Silajın stabilize edildiği ve beslemenin başladığı son aşamada, silo açıldıktan sonra ısınmanın ve yem kayıplarının en aza indirilmesi için silolanan silaj yığınının dinlendirilmesi ve stabilize edilmesi gerekir. Silo/çukur açılıp besleme başladıktan sonra silaj oksijenle tekrar temas eder ve mikroorganizmalar bunları hemen parçalamaya başlar. Bu nedenle, silolanan silajların besin değerlerini koruyabilmek için çiftçilerin, besleme yemleme sürecinden önce silajın oksijenle temas ettiği süreyi olabildiğince kısa tutması büyük önem taşır. Silaj, silonun açılan yüzeyinin tamamından eşit bir şekilde alınırken gevşeyen silaj kısımları da hemen hayvanlara verilmelidir.

Hızla üreyen bakteriler içeren silaj katkıları fermantasyon sürecine yardımcı olması için kullanılabilir.

KAPASİTELİ İŞLETMESİ PROJESİ

PROJENİN TANITILMASI

PROJENİN ADI : DAMIZLIK SÜT SIĞIRCILIĞI YATIRIMI

KURULUŞ YERİ :KONYA

KAPASİTESİ : Kuruluş Kapasitesi 25 BAŞ GEBE DÜVE

TOPLAM YATIRIM TUTARI

TOPLAM
BİRİM FİYATI
YATIRIMIN CİNSİ MİKTAR YATIRIM
(.-YTL)
(.-YTL)
1-Arazi Bedeli
2-İnşaat İşleri
Ahır Binası 1
İşçi Lojmanı 0
1'er
Kaba yem deposu, Gübrelik, Silaj Çukuru
adet
3-Yardımcı Makine Donatım
Elektrik Tesisatı
Su ve Sıhhi Tesisat
4-Canlı Yatırım 25
5- Etüd-Proje, İzinlendirme İşlemleri
6-Genel Giderler
7-Beklenmeyen Giderler
SABİT YATIRIM TUTARI
İŞLETME SERMAYESİ
GENEL YATIRIM TUTARI

Projenin Finansmanı : Özkaynak

Projenin Faydaları : Projenin uygulanması ile işletme de başlıca kuruluş

1
Teknik elemanlarca işletmenin bitkisel ve hayvansal üretimi her aşamada devamlı
kontrol ve denetim altında tutulacak, işletmenin geliştirilmesi için azami gayret gösterilecek,
suni tohumlama-hayvan sağlığı, bitkisel üretim açısından İlimiz çiftçileri için örnek olacak
çalışmalar yapılacaktır.
Projede kullanılacak kültür ırkı damızlık ineklerden üstün vasıflı yavrular alınacak,
böylece İlimizin büyükbaş hayvan varlığının birim hayvan başına düşen et ve süt verimi
artacaktır. Uygulanacak yeni proje ile ilin ekonomisine önemli katkılar sağlanacaktır.

Teknik Kabuller Ve Sürü Projeksiyonu

Hayvancılıkla ilgili projelerin hazırlanmasında sürü projeksiyonunun düzenlenmesi en

Karaman ilinde kurulması düşünülen işletmede 25 baş hayvan ile başlanacağı, başlangıçta
hayvanların 4 aylık gebe oldukları 9. ayda buzağı doğumu ile yılı 3 aylık süt verimi ile
kapatacakları varsayılmıştır. Bir işletme dönemi gün olarak alınmıştır. (Süt için) Bir
inekten 1. yıl 18 kg, 2. yıl 20 kg, 3. yıl 25 kg, 4. yıl 25 kg, 5. yıl 25 kg. süt alınacağı
varsayılmıştır. (Bu miktarlarda buzağının emdiği süt hariçtir)

İşletmede 2. yıldan itibaren gebe düve satışına başlanacaktır.

- Gebe düvelerin ilk yıl %97, sonrasında % 85'inin doğum yapacağı varsayılmıştır
- İneklerin % 15'inin ölüm, hastalık vb. nedenlerle telef olacağı varsayılmıştır.
- Gebe düvelerin doğumunda % 50 dişi, % 50 erkek olacağı varsayılmıştır.

Yatırım Kalemi Hesabı Ve Yıllara Dağılımı

Toplam arazi ihtiyacı hesaplanırken hayvanların beslenmesinde kullanılan yem türleri, ahır
ve yardımcı tesisler için gerekli her bir arazinin tespiti yapılmıştır.
Yonca:
Süt sığırı işletmesi için en faydalı yem bitkilerindendir. Yeşil ve kuru olarak hayvanlara
yedirilebilir. Yonca sulama ile ülkemizde iyi bir şekilde yetiştirilebilir. Verim ilk yıl için 1
ton/dekar, sonraki yıllar içinse ton/dekardır. Bir hayvan günde 2 kg. yonca
tüketmektedir. Gerekli arazi 12,5 dekardır.
Fiğ+Yulaf:
Fiğ ve yulaf tek yıllık yem bitkisidir. İkisi bir araya geldiğinde besin değeri yüksektir.
Fiğ+yulaf karışımının dekara kuru ot verimi ton'dur. Bir hayvan günde 2 kg. fiğ+yulaf
tüketmektedir. Gerekli arazi 47,5 dekardır.
Silajlık Mısır:
Hayvancılıkta ileri gitmiş ülkelerde süt hayvancılığı denildiğinde akla ilk gelen mısır
silajıdır. Mısır silajı en önemli sığır yemidir. İyi kalitede ve bol miktarda mısır silajı elde
edebilmek için çimlenme gücü yüksek bol ürün veren silajlık mısır tohumları temin
edilmelidir. Silaj mısırın dekara verimi 8 ton'dur.

2
Hasadı gelmiş olan silajlık mısır cm kıyıldıktan sonra silajı yapılmalıdır. Silaj
yapılırken sıkıştırma işine ok dikkat edilmelidir. Silaj doldurulurken içeride havaboşluğu
kalır ise silajın içindeki ısı 40 dereceye kadar çıkabilir. Bu durumda silajın kızışmasına ve
besin değerinin bozulmasına neden olur. Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra çukurun
üzeri kalın bir plastik örtü ile tamamen örtülür ve üzerine ağırlık konur. Usulüne uygun
şekilde hazırlanmış olan mısır silajı takriben 2 ay içinde olgunlaşır. Bir hayvan günde 25 kg.
mısır silajı tüketmektedir. Gerekli arazi 30 dekardır.

Yem bitkileri için gerekli toplam arazi dekardır. Fiğ+Yulaf ve Mısır dönüşümlü olarak
ekilecektir.
Ahır, süt sağım, doğum, yem depoları vb. inşai tesisler için 5 dekar gerekmektedir. İnşai
tesislerin dökümü inşai tesisler kaleminde yapılmıştır. 5 dekar olan arazinin bedeli ,00
YTL.' dır. İşletmede ihtiyaç duyulan kaba yemlerin işletmenin kendi imkanları ile üretileceği
varsayılmıştır. Kaba yem giderlerinin hesaplanmasında üretim maliyetleri dikkate alınmıştır.

Etüd-Proje ve İzinlendirme İşlemleri

Etüd proje ve izinlendirme (işletme ruhsatı, birlik üyeliği v.b.) gideri olarak ,00 YTL.
öngörülmüştür.

2. İşletmenin Mali ve Ekonomik Analizi :

3
Yakıt ve Enerji Gideri : Aydınlatma, Süt sağma, Su kuyusu, Bakıcı odası vb.
için yıllık ,00 YTL hesaplanmıştır.
İşçilik Gideri : Tüm işletme için 1 kişi çalıştırılması planlanmıştır.
Aylık ,00 YTL brüt ücretten yıllık 1 kişi*,00 YTL/kişi*12 ay = ,00 YTL
Bakım ve Onarım Gideri : Canlı hayvan alımı hariç Sabit Yatırımın % 1,5’i,
Genel Giderler : Yıllık işletme giderlerinin % 2’si alınmıştır.

3.İşletmenin Mali ve Ekonomik Analizi :

A) YATIRIM (SABİT) GİDERLERİ (TL)

İşletme Sermayesi İhtiyacı : ,00 YTL

Genel Giderler : ,00 YTL

Beklenmeyen Giderler : ,00 YTL

Projenin toplam yatırım tutarı : ,00 YTL’dir.

4. PROJEYE AİT TABLOLAR:

Yatırım Tutarı Tablosu : EK-1

5. Proje Sonrasında Ürün Deseninde Değişme:

4
- Kurulacak işletmenin toplu olması sebebiyle elde edilecek sütün toplanması ve
değerlendirilmesi daha kolay olacak,

6. Diğer Teknik Değerler :

7. EKONOMİK DEĞERLENDİRME SONUÇLARI

5
Ülkelerin gelişmişlik ölçülerinden birisi de kişi başına tüketilen hayvansal protein
miktarıdır. İnsanların dengeli ve sağlıklı beslenebilmeleri için günlük almaları gereken protein
miktarının (70 gram) yarısının veya %40’ının hayvansal ürünlerden sağlanması gerekir. Ancak
Türk halkının beslenme durumuna bakıldığında, halkın önemli bir kısmının büyük ölçüde tahıl
ile beslendiği ve hayvansal ürün tüketiminin beslenme içerisinde % gibi düşük bir düzeyde
kaldığı görülmektedir.
Gerek kişi başına et tüketimi gerekse kişi başına süt tüketimi açısından Türkiye, hem
AB üyesi ülkelerin hem de ABD’nin oldukça gerisinde bir yerde bulunmaktadır. Bu ise, Türk
halkının dengeli bir biçimde beslenmediğini ortaya koymaktadır.
Bunun en büyük nedeni ise, hayvansal ürünler üretiminin nüfusa göre yeterli bir
düzeyde bulunmamasıdır. Türkiye hayvan varlığı açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden
biri olmakla beraber, birim başına üretim (verim) açısından diğer ülkelerle karşılaştırıldığında
çok geri düzeydedir.
Bu amaçla ülkemizde hayvansal ürünler üretiminin artırılabilmesi için her şeyden evvel
hayvanlardan elde edilen verimin artırılması gerekmektedir. Bu ise, hayvan ıslah yöntemlerinin
etkin olarak uygulanmasıyla başka bir ifadeyle, hayvan varlığı içerisinde saf kültür ırkı
hayvanların sayısının miktar ve oransal olarak artırılması ile mümkün olacaktır.
Proje konusu yatırım da ülkemizin hayvancılık alanında yaşamakta olduğu bu sorunların
giderilmesi amacına yönelik olarak önerilmiş bir yatırım konusu olup, ülkemiz hayvancılığının
mevcut durumu ve gelecekteki potansiyel gelişmesi dikkate alındığında özellikle bu gibi
işletmelerin Türkiye hayvancılığının gelişmesinde önemli görevleri yerine getireceği tahmin
edilmektedir.
Proje bedelini oluşturan ilk yatırım harcamaları, işletme-bakım-onarım-yenileme ve
projenin olumsuz etkilerinden oluşan tüm harcamalar ile primer faydalar sabit fiyatlarla
belirlendikten sonra, yatırım başlangıcından ekonomik analiz periyodunun sonuna kadar ait
oldukları yılda gösterilecek şekilde sıralanıp farkları matematiksel olarak hesaplanmak
suretiyle projenin “para akışı” ortaya çıkarılır. Yatırım periyodunda negatif değerlere sahip olan
para akışı belli bir yıldan itibaren pozitif değerlere ulaşacaktır. Para akışındaki değerler sabit
fiyatlara göre hesaplanmış olup paranın zaman değerini yansıtmamaktadır.
Yıllık Fayda değeri ise, Rantabilite olarak da isimlendirilen bu değer, yıllık net faydayı
meydana getiren yıllık eşdeğer faydaların yıllık eşdeğer masraflara oranı olmaktadır. Projenin
savunulması için kullanılan en önemli göstergelerden biri olan rantabilitenin 1'den büyük
olması projenin ekonomik yönden yapılabilirliğini ortaya koymaktadır.
İşletmenin ekonomik ömrü on yıl olarak alınmış ve mali rantabilite hesaplamaları bu kabul
üzerinden yapılmıştır.

Mali Rantabilite = İşletmenin Ekonomik Ömrü İçerisindeki Toplam Karı

= 2,9

Görüldüğü üzere rantabilitenin 1’den yüksek çıkması projenin ekonomik yönden

Projede yer alan teknik ve ekonomik veriler doğrultusunda yapılan mali inceleme ve
değerlendirmeler sonucunda projenin yıllar itibariyle borç ödeme gücü yeterli bulunmuştur.
Proje mali açıdan yeterli bulunmuştur.

6
Projenin İl ekonomisi için gerek süt üretimi gerekse işletmede elde edilecek dişi ve
erkek buzağılar ile damızlık düve ve erkek besi materyali oluşmasında önemli bir paya sahip
karlı bir işletme olacaktır.

7
YATIRIM TUTARI TABLOSU

EK-1
YATIRIMIN CİNSİ MİKTAR BİRİM FİYATI (.-YTL) TOPLAM YATIRIM (.-YTL)
1-Arazi Bedeli
2-İnşaat İşleri
Ahır Binası 1
İşçi Lojmanı 0
Kaba yem deposu, Gübrelik, Silaj Çukuru 1'er adet
3-Yardımcı Makine Donatım
Elektrik Tesisatı
Su ve Sıhhi Tesisat
4-Canlı Yatırım 25
5- Etüd-Proje, İzinlendirme İşlemleri
6-Genel Giderler
7-Beklenmeyen Giderler
SABİT YATIRIM TUTARI
İŞLETME SERMAYESİ
GENEL YATIRIM TUTARI

NOTLAR:
1-Genel giderler %5 alınmıştır. 5%
2-Beklenmeyen giderler %10 alınmıştır. 10%
3-Arazi bedeli sabit yatırım tutarının %2'si alınmıştır. 2%
4-Projenin niteliği ve büyüklüğüne göre değişik yatırım kalemleri eklenebilir.
5-Projede ahır binası başlık tek ünite halinde planlanmıştır. Gezinme alanı mevcuttur. 1

İŞLETME SERMAYESİ İHTİYACI

8
EK-2 (YTL)
D Ö N E M L E R
HARCAMANIN NEVİ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Yem Gideri

Nakit İhtiyacı

TOPLAM

YILLIK ARTIŞ/AZALIŞ MİKTARI 0 41 0 14 0

NOTLAR:
1-İşletme sermayesi ihtiyacının belirlenmesinde günlük işletme giderleri dikkate alınmıştır.
2-Sürü projeksiyonuna göre yıllar itibariyle ortaya çıkabilecek işletme sermayesindeki artış miktarının, dönemlerdeki gelir-gider farklarının karşılanacağı kabul
edilmiştir.

YILLIK İŞLETME GELİR - GİDER TABLOSU

9
EK-3 (YTL)
GELİRLER D Ö N E M L E R
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
NAKİT AKIM TABLOSU
Süt Satışı ve Gübre Geliri
EK-4
Deforma İnek Satışı (YTL)

D Ö N E M L E R
Damızlık Düve Satışı 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Erkek Dana Satışı 0
A-ÖZKAYNAK
Deforme Düve Satışı 0 0 0 0
B-KREDİ 0
İthalC-İŞLETME
Hayvan Primi
GELİR-GİDER 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0
FARKI GELİRLERİ TOPLAMI
İŞLETME
D-HURDA DEĞER GİDERLER
E-İŞLETME SERMAYESİ
Yem Gideri
F-YILBAŞI ELDEKİ NAKİT 0 0
Aşı,İlaç ve Vitamin Gideri
G-NAKİT GİRİŞLERİ
Yakıt ve Enerji Gideri
TOPLAMI










(A+B+C+D+E+F)
İşçilik Gideri
-İnşaat Yatırımları
Bakım ve Onarım Gideri
-Canlı Yatırımlar
Genel Giderler
-İlk Tesis Giderleri
İŞLETME GİDERLERİ TOPLAMI
H-SABİT YATIRIM TOPLAMI
GELİR-GİDER FARKI
I-İŞLETME SERMAYESİ
NOTLAR:
Faiz ve Komisyon 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1-Süt sığırlarında doğum oranı ilk yıl % 97, izleyen yıllarda ise % 85 alınmıştır.
Borç Taksitleri 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2-Süt verimi 1.yıl 8 ay sağılacağı varsayılarak 5,5 ton, 2.yıl 6,1 ton, 3. ve izleyen yıllarda ise 7,6 ton olarak alınmıştır.
J-BORÇ ÖDEME TOPLAMI 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3-Süt satışı 0,YTL, deforme sığır satışı YTL, damızlık düve satışı YTL, erkek dana satışı YTL ve deforme düve satışı da YTL olarak alınmıştır.
K-VERGİLER
4-İthal hayvan primi olarak yılı için belirlenen YTL/adet hedef alınmıştır.
L-NAKİT ÇIKIŞLARI
5-Yem fiyatlarında kesif
yem 0,YTL/kg, mısır kuru ot 0,YTL/kg,
silajı 0,YTL/kg, ve
sap 0,YTL/kg
olarak alınmıştır.
TOPLAMI (H+I+J+K)
6-Gübre
YIL geliri
SONU hayvan başına
ELDEKİ 3 kg/gün olarak alınmış,
NAKİT 0 ve gübre fiyatı
0 0,YTL/kg
olarak kabul edilmiştir.

7-Aşı, ilaç ve veteriner gideri YTL/büşükbaş hayvan birimi olarak kabul edilmiştir.
NOTLAR:
8-İşletmede 1 bakıcının çalıştırılacağı kabul edilmiştir.
1-Projenin tamamen özkaynaklarla finanse edileceği varsayılmıştır.
9-Bakım onarım sabit yatırım tutarının %1,5'u, genel giderler ise yıllık işletme giderlerinin %2'si olarak alınmıştır.
2-Vergi hesaplamalarında vergi oranı %25 olarak dikkate alınmış ve bu orana %10 fon ilave edilmiştir.
İlk3-Amortismanlar
yıl işletmenin 8 aynormal
çalışacağı varsayılmıştır.
amortisman yöntemine göre hesaplanmış ve oran %10 alınmıştır.

10
11
KARLILIK HESABI
EK-5 (YTL)
D Ö N E M L E R
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
SATIŞ GELİRLERİ
İŞLETME GİDERLERİ
AMORTİSMANLAR
FİNANSMAN GİDERİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
VERGİ ÖNCESİ KAR
VERGİLER 0 0 -6
VERGİ SONRASI KAR
AMORTİSMANLAR
FİNANSMAN GİDERİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
İŞLETME SERMAYESİ 27 0 0 0 0 0 0
SABİT YATIRIM
HURDA DEĞER
İŞLETME SERMAYESİ
NAKİT AKIMLARI
KÜMÜLATİF NAKİT AKIMLAR

NOTLAR:
1-İskonto oranı %3 olarak alınmıştır.
2-Vergi hesaplamalarında önceki dönem zararları dikkate alınmıştır.

12