Hiç Korona Olmayanlar

1. Her iki yolla da. Virüs, enfeksiyonlu bir kişinin solunum yolundan çıkan damlacıklarla (öksürme ve hapşırma) doğrudan temas ya da virüs bulunan yüzeylere dokunduktan sonra ellerinizin ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize değmesi sonucunda bulaşır.

2. Hayır. Kedi ve köpek gibi evde beslenen hayvanların COVID-19’a yol açan virüsü bulaştırdıklarına ilişkin herhangi bir kanıt yoktur.

3. Hepsi. Semptomlar (yüksek ateş, öksürük, solunum güçlüğü) varsa, gecikmeden tıbbi yardıma başvurarak hastalığın yayılmasını sınırlandırma çabalarına yardımcı olmalıyız. Semptomlar sürerken evde kalmalı, hastalığın başkalarına da geçmemesi için kamuya açık yerlere gitmekten kaçınmalıyız. Öksürürken ya da hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bir mendille ya da kolunuzun içiyle kapatın, mendili hemen atın ve hemen ardından ellerinizi yıkayın.

4. Herkesi. Her yaştan insan virüsten etkilenebilir. Herkes ellerini sık sık su ve sabunla yıkayarak koruyucu önlemler almalıdır. Yaşlılar ve daha önceden sağlık sorunları olanların (örneğin  hipertansiyon, kronik akciğer ve böbrek hastalıkları, diyabet ve kalp rahatsızlığı olanlar) ile sigara içinlerin virüsün yol açtığı hastalığı daha ağır yaşadıkları görülmektedir.

5. Etkili olabilmesi için el dezenfektanında ya da alkollü temizleyicide  en az %60 alkol olmalıdır.

6. Hayır. Virüsü önleyecek ya da tedavi edecek herhangi bir aşı ya da özel ilaç henüz yoktur. Bilim insanları bir aşı geliştirmek üzere çalışmaktadır. Ancak, şunun bilinmesi önemlidir: Koronavirüs hastalığının (COVID-19) yol açtığı semptomlardan çoğu tedavi edilebilmektedir ve sağlık görevlilerinin tedaviye erken başlaması ı sonuçları iyileştirebilmektedir.  Hastaların çoğu, destek tedavisi ile iyileşmektedir.

7. En az 20 saniye – süre tutmak için bildiğiniz bir şarkıyı iki kez söyleyebilirsiniz (ör: “İyi ki Doğdun...”) . Özellikle; bir şey yemeden önce, burnunuzu temizledikten, öksürdükten ya da hapşırdıktan sonra, tuvalete giderken ve çıktıktan sonra ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.

8. Hayır.  Koronavirüs hastalığı (COVID-19) ile grip (enflüanza), farklı virüslerin yol açtığı, birbirinden farklı enfeksiyöz hastalıklardır. Gerçi ikisi de solunum yolu hastalıklarıdır, benzer bir yolla yayılırlar (solunum yolundan gelen damlacıklar) ve benzer semptomlara sahip olabilirler (yüksek ateş, öksürük, solunum güçlüğü), ancak diğer özellikleri birbirinden farklıdır. Örneğin, COVID-19’dan farklı olarak grip için aşı vardır ve bu sıralar Kuzey Yarıkürede grip mevsimidir. Dolayısıyla grip aşısı  olarak da grib hastalığının önlenmesi önemlidir (COVID-19’la karıştırılabilecek semptomların ortaya çıkmaması açısından).

9. Evet.  Virüs yüksek hava sıcaklığında da düşük hava sıcaklığında da bulaşabilmektedir. Mevsimsel hava ve sıcaklık değişikliklerinin koronavirüs hastalığının (COVID-19) yayılması üzerinde etkili olup olmayacağı henüz bilinmemektedir. Diğer kimi virüsler, örneğin nezleye ve gribe yol açanlar soğuk geçen aylarda daha fazla yayılmaktadır; ancak bu hastalıklara daha sıcak aylarda yakalanmak da mümkündür. Bununla birlikte, soğuk havanın ve karın kendi başına koronavürüsü (COVID-19) öldüremeyeceğini biliyoruz. Ayrıca, sıcak banyo almak da sizi virüsten korumaz!

10. Evet. Eğer koronavirüs hastalığının (COVID-19) yerel ölçekte yayıldığı bir yörede yaşıyorsanız, virüs barındırabileceğinden başkalarının dokundukları herhangi bir nesneyle ya da yüzeyle temas sırasında gerekli önlemleri almış olmanız önemlidir. Ortada bir paket varsa elinize alıp açmadan önce paketin yüzeyini dezenfektanla temizleyin, ambalajı da hemen üstü kapalı bir çöp kutusuna atın. Bunun hemen ardından ise ellerinizi su ve sabunla yıkayın ya da alkollü bir bezle temizleyin. Yaşadığınız yörede virüsün yayılmasının ne durumda olduğunu öğrenmek için ulusal ve yerel sağlık görevlilerinin güncellenmiş bilgilerini sürekli takip edin.

Bir doz Kovid-19 aşısı yaptırdıktan sonra ikinci dozunu ihmal eden Yaşar Bağbekleyen'in, yaptırdığı testin pozitif çıkması sonucu tedavisine ilk başta evde başlandı. Durumu ağırlaşan Bağbekleyen, hiç aşı yaptırmamış olan eşi Hatice Bağbekleyen ile Kırıkhan Devlet Hastanesine kaldırılarak tedavi altına alındı.

Hastanede 21 günlük tedavinin ardından taburcu olan Yaşar Bağbekleyen, yaşadığı zorlu süreçle ilgili gazetecilere, Kovid-19'a karşı aşı olmanın çok önemli olduğunu söyledi.

Solunumla ilgili zor bir süreç geçirdiğini anlatan Bağbekleyen, "Akıl almaz bir sıkıntıyla süreci geçirdik. Tabi aşı olmamamızın verdiği sıkıntılardı bunlar. Hastanede Kovid-19 hastalığından yatan 34 hasta vardı. Bunların 31 kişisi aşısız hastalardan oluşuyordu. Burada ben, bir doz aşı olmuş olmam vesilesiyle biraz daha rahat atlattım. Eşim aşı olmadığından hala süreci evde devam ediyor." dedi.

Kovid-19'a yakalanan kişilerin zor bir süreç geçirdiğini anlatan Bağbekleyen, hastalıktan korunmak için mutlaka maske, mesafe ve hijyen kurallarına uyulmasını istedi.

Bağbekleyen, aşının hastalık üzerinde etkisiz olduğu söyleyenlere inanılmamasını isteyerek, "Hastalığı yok edici olmasa da ciddi anlamda yavaşlatıcı özelliklerini gördük. Bir de bu sahada çok zarif bir şekilde devleti gördük. Yani süratle ölüme giden hastayı devlet adeta tutuyor. Kişinin ölmemesi için devlet azami derecede gayret sarf ediyor." ifadelerini kullandı.

Salgına karşı herkesin bir an önce aşı olması gerektiğini vurgulayan Bağbekleyen, şunları kaydetti:

"Aşı temel bir unsur. En azından hastalığı hafif geçirmemize neden oluyor. Ben bir tek dozla dahi rahat atlattım hastalığı. Eşim hiç aşı olmadığı için çok ciddi sıkıntılar yaşadı. Kaynım da aşı olmamıştı, rahmetlik oldu. Onun için herkes bir an evvel aşı olsun. Çünkü süreç çok hızlı gelişiyor, çok sıkıntılı. İnancınız, imanınız sizi motivasyona götürmeli ama aşı çok önemli. Aşı olmayan insan, öldüğü zaman bence kendi katili gibidir."

Bağbekleyen, eşinin de hiç aşı yaptırmadığı için büyük bir pişmanlık duyduğunu anlatarak, süresi geldiğinde diğer aşılarını da hemen yaptıracaklarını sözlerine ekledi.