Halide Edip Adıvar In Edebi Kişiliği

kaynağı değiştir]

Roman

Hikâye

Anı

Oyun

Popüler kültürdeki yeri[değiştir

&#; Milli Edebiyat ve Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının roman ve hikaye türündeki önemli isimlerinden biri de Halide Edip'tir. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Türk Ocağında yaptığı konuşmalarla, çeşitli dergilerde ve gazetelerde yazdığı yazılarla Türkçülük fikrinin yaygınlaşmasında etkili olmuştur.

&#; 'da Yunanlılar'ın İzmir'i işgal etmesi üzerine İstanbul'da düzenlenen mitinglerde konuşmalar yapmıştır. Halide Edip, özellikle Sultanahmet mitinginde yaptığı heyecanlı konuşmasıyla halkı işgale karşı direnmeye çağırmıştır. İstanbul'u işgal eden İngilizler, bu konuşmalarından ötürü Halide Edip hakkında idam kararı çıkarmışlardır.  funduszeue.info

&#; Robert Koleji mezunu olan, öğretmenlik, müfettişlik ve İstanbul Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü olarak görev yapan yazar, yılında TBMM'de milletvekilliği de yapmıştır. Milli mücadelenin başlamasıyla birlikte Anadolu'ya geçmiş, Kurtuluş Savaşı'nda Mustafa Kemal'in yanında görev yapmıştır. Bu nedenle kendisine rütbe verilmiş ve "Halide Onbaşı" olarak anılmıştır.

&#; Edebiyata II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Tanin gazetesindeki yazılarıyla başlamıştır. Bu dönemdeki yazılarında "Halide Salih" imzasını kullanır. yılında eşinden boşanır ve artık yazılarında "Halide Edip" imzasını kullanmaya başlar.

&#; İlk eserlerinden itibaren roman ve hikayelerinde milli olanı vurgulamaya çalışır. Düşüncelerini halka romanlarıyla aktarmayı ister. Servet-i Fünun yazarlarından devralınan roman türünü özellikle kurgu uygulamaları bakımından önemli bir noktaya getirir. En başarılı eserleri Kurtuluş Savaşı yıllarında yazdığı romanlarıdır.

&#; Halide Edip'in romanları üç devre halinde incelenebilir;

Ferdiyetçi ve psikolojik romanlar &#; Handan, Raik'in Annesi, Heyula, Seviye Talip

Milli mücadele ruhunu yansıtan romanlar &#; Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Dağa Çıkan Kurt (hikaye)

Töre romanları &#; Sinekli Bakkal, Tatarcık, Sonsuz Panayır

&#; Halide Edip, romanlarının genelinde kadın psikolojisini işlemiş, ideal kadın tipleri oluşturmaya çalışmıştır. Örneğin ilk romanlarında kadının sosyal hayattaki yerini anlatır. Yeni Turan () adlı romanında eğitimli kadına toplumda bir yer açmaya çalışır. Ateşten Gömlek () romanında İzmir'in sembolü olarak tanıtılan Ayşe, yazarın kendisi gibi İstiklal Savaşı'nın içinde yer alan bir kadın kahramandır.

&#; Sinekli Bakkal () romanıyla yılında CHP Roman Ödülü'nü kazanan Halide Edip'in bu romanı, İngiltere'de "The Clown and His Daughter" adıyla yayımlanmıştır (Londra).


Eserleri:

Roman:Heyula (), Seviye Talip (), Handan (), Yeni Turan (), Ateşten Gömlek (), Vurun Kahpeye (), Sinekli Bakkal (), Tatarcık (), Sonsuz Panayır (), Akile  Hanım Sokağı (), Çaresaz ()

Hikaye:Harap Mabetler (), Dağa Çıkan Kurt (), Kubbede Kalan Hoş Seda ()

Anı:İzmir'den Bursa'ya (), Türk'ün Ateşle İmtihanı ()

Oyun:Kenan Çobanları (), Maske ve Ruh ()

Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı

kaynağı değiştir]

Haklarında idam kararı çıkmadan önce Halide Edib, eşi ile birlikte İstanbul’dan ayrılıp Ankara’daki Millî Mücadele’ye katılmıştı. Çocuklarını İstanbul’da yatılı okulda bırakarak 19 Mart günü Adnan Bey ile at sırtında yola çıkan Halide Hanım, Geyve’ye ulaştıktan sonra buluştukları Yunus Nadi Bey ile birlikte trene binip Ankara’ya gitmiş ve 2 Nisan günü Ankara’ya varmıştı.

Halide Edib, Ankara’da Kalaba'daki (Keçiören) karargâhta görev aldı. Ankara yolunda iken Akhisar İstasyonu’nda Yunus Nadi Bey ile birlikte kararlaştırdıkları gibi Anadolu Ajansı isimli bir haber ajansının kurulması Mustafa Kemal Paşa'dan onay görünce ajans için çalışmaya başladı. Ajansın muhabiri, yazarı, yöneticisi, ayak işlerine bakanı olarak çalışıyordu. Haber derleyip Millî Mücadele’ye ilişkin bilgileri telgrafı olan yerlere telgrafla iletmek, olmayan yerlerde cami avlusuna afiş olarak yapıştırılmalarını sağlamak, Avrupa basınını takip edip Batılı gazetecilerle iletişim kurmak, Mustafa Kemal'in yabancı gazetecilerle görüşmesini sağlamak, bu görüşmelerde tercümanlık yapmak, Yunus Nadi Bey'in çıkardığı Hâkimiyet-i Milliye gazetesine yardımcı olmak ve Mustafa Kemal'in diğer yazı işleri ile ilgilenmek Halide Edib'in yürüttüğü işlerdi.^[18]

’de Ankara Kızılay başkanı oldu. Aynı yılın Haziran ayında Eskişehir Kızılay’da hasta bakıcılık yaptı. Ağustos’ta orduya katılma isteğini Mustafa Kemal’e telgrafla iletti ve cephe karargâhında görevlendirildi. Sakarya Savaşı sırasında onbaşı oldu. Yunanların halka verdiği zararları incelemek ve raporlamakla sorumlu Tetkik-i Mezalim Komisyonu’nda görevlendirildi. Vurun Kahpeye adlı romanının konusu bu dönemde oluştu. Türk'ün Ateşle İmtihanı () adlı anı kitabı, Ateşten Gömlek (), Kalp Ağrısı (), Zeyno'nun Oğlu adlı romanlarında Kurtuluş Savaşı'nın değişik yönlerini gerçekçi biçimde dile getirebilmesini savaştaki deneyimlerine borçludur.

Savaş boyunca cephe karargâhında görev yapan Halide Edib, Dumlupınar Meydan Muharebesi’nden sonra ordu ile İzmir’e gitti. İzmir’e yürüyüş sırasında rütbesi başçavuşluğa yükseldi. Savaştaki yararlılıklarından ötürü İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.

Kurtuluş Savaşı sonrası[değiştir

nest...

159583 159584 159585 159586 159587