Çıkık Takma

Amacım yapılacak ameliyat ile ilgili sizi bilgilendirerek alınacak karara katılımınızı sağlamaktır. Aşağıdaki bilgiler çoğu hastanın pek çok koşulda ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tanımlanmış olmakla birlikte tüm tedavi şekillerini içermez. Size özel sağlık durumlarını da detaylı göüşmek gerekir. Tanı, tıbbi tedavi ve cerrahi girişimlerin yararlarını ve olası risklerini öğrendikten sonra yapılacak uygulamaları kabul etmek ya da etmemek kendi kararınıza bağlıdır. Yasal ve tıbbi zorunluluk taşıyan durumlar dışında bilgilendirmeyi reddedebilir veya dilediğiniz zaman vereceğiniz onamı geri alabilirsiniz.

_________________________________________________________________________________

Uygulanacak Tedavi

Cerrahi olarak, dirsek iç ya da dış yan tarafından kırık hattına ulaşılarak kırık uçlarının uygun şekilde

plak ve vida ya da ince teller ile sabitlenmesidir. Hasta yaşı ve klinik durumu değerlendirilerek total

dirsek protezi uygulanabilir.

Tedavinin Beklenen Yararları

· Uzun süren alçı atel tedavisinden uzak kalınması

· Dirsek hareket açıklığının erkenden sağlanması

· Günlük ihtiyaçlarını daha erken sürede sağlayabilmesi

· Açılı kaynama ya da kaynamama ihtimalinin azalması

Tedavinin Riskleri

· Mevcut cerrahi sahada enfeksiyon gelişebilme ihtimali

· Yara yerinde kanama

· Cerrahi sırasında damar ve sinir yaralanması

· Yara izi

· Yeterli tespit sağlanamaması

· Dirsek hareket açıklığında kısıtlılık

Gereksinim Duyulabilecek Ek İşlemler

· Yara yeri pansumanı

· Kısa süreli alçı atel tespiti

· Medikal tedavi

· Ameliyat sonrası poliklinik kontrolleri

· Ameliyat sonrası dirsek egzersiz programı

· Ameliyat sonrası gerekebilecek kan ve kan ürünleri tedavisi

· Ameliyat sırasında kullanılacak tespit materyallerinin kaynama sonrası çıkarılması

· Kaynamama veya açılı kaynama durumunda tekrar tespit amaçlı ameliyat gerekebilir.

· İlave radyolojik görüntüleme tetkikleri

Olası Diğer Tedavi Seçenekleri

Konservatif tedavi (dirseğin arkasından olacak şekilde el parmaklarından koltuk altına kadar uzanan

alçı atel tedavisi)

Tedaviyi Ertelemenin Sonuçları

· Kırıkların kendi halinde yanlış yada açılı kaynaması

· Kırık uçlarının ameliyata kadar geçen sürede damar ve sinir zedelenmesine sebep vermesi

· Daha uzun süre alçı atel tedavisinde takip

· Daha uzun süre ağrı olması

· Dirsek hareketlerinde kısıtlılık

Tedaviyi Reddetmenin Sonuçları

· Kırık uçlarının açılı kaynaması ya da kaynamaması

· Damar ve sinir yaralanması

· Dirsekte kalıcı şekil bozukluğu

· Dirsek hareketlerinde kısıtlılık

· Uzun süren alçı atel tedavisinden sonra günlük aktivitelerden uzak kalınması

Hastanede Tahmini Kalış Süresi:Ameliyat sonrası gün

Bir kemik eklemden kaydığı zaman çıkık meydana gelir. Diz, kalça, ayak bileği veya omuz dahil olmak üzere vücudunuzdaki hemen hemen tüm eklemlerde görülür. Peki, çıkık nedir? Çıkık ne kadar sürede iyileşir? Belirtileri ve tedavisi hakkında merak edilenler haberimizde

funduszeue.info

Yayınlanma: - 27 Haziran Güncellenme:

Çıkıklıklar, futbol ve basketbol gibi temaslı sporlarda ve kayak, jimnastik ve voleybol gibi düşmenin sık olduğu sporlarda ortaya çıkabilir. Basketbol oyuncuları ve futbol oyuncuları, aynı zamanda, topa, yere veya başka bir oyuncuya yanlışlıkla çarparak, parmaklarındaki ve ellerindeki eklemleri yerinden çıkarır. Şimdi, Çıkık nedir? Çıkık ne kadar sürede iyileşir? Belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenlere bir göz atalım…

ÇIKIK NEDİR?

Çıkık, eklemlerin yaralanmasıdır (iki veya daha fazla kemiğin bir araya geldiği yer). Çıkıklar genellikle bir eklem beklenmeyen veya dengesiz bir etki yaşarsa ortaya çıkar. Bu ağrılı yaralanma, ekleminizi geçici olarak deforme eder ve hareketsizleştirir. Çıkık omuzlarda ve parmaklarda en yaygın olanıdır. Diğer yerler dirsek, diz ve kalçadır. Bir eklem yerinden çıktıktan sonra, gelecekte tekrar yerinden çıkması daha olasıdır.

ÇIKIK BELİRTİLERİ

Çoğu çıkık durumunda kemiğin yer değiştirdiğini göreceksiniz. Alan şişebilir veya çürük görünebilir. Alanın kırmızı veya renksiz olduğunu fark edebilirsiniz. Aynı zamanda garip bir şekle sahip olabilir veya çıkıktan dolayı deforme olabilir.

Çıkık eklemlerle ilişkili diğer semptomlardan bazıları şunlardır:

– Hareket kaybı
– Hareket sırasında ağrı
– Alanın etrafındaki uyuşukluk
– Karıncalanma hissi

ÇIKIK DURUMUNDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR?

Eklem aynen bulunduğu şekilde tespit edilir,
Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz,
Hasta / yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez,
Bölgede nabız, deri rengi ve ısısı kontrol edilir,
Tıbbi yardım istenir.

ÇIKIK NE KADAR SÜREDE İYİLEŞİR?

Çıkık bir eklem acil bir durumdur ve tıbbi yardım isteyin. Tedavi, hangi eklemin yerinden çıktığına ve yaralanmanın ciddiyetine bağlıdır. Çıkık, düzgün bir şekilde yeniden konumlandırıldığında, genellikle birkaç hafta içinde tekrar işlev görecek ve tekrar hareket edecek hale gelir. Spor sırasında koruyucu giysiler giymek, çıkıkları önlemeye yardımcı olabilir.

AğrıbasketbolFutbolkayak

Kırık hemen daima ağrı ile birlikte olduğu için ve kırıklı bölgenin fonksiyonları kaybolduğu için, insanlar acil olarak doktora müracaat ederler. Fakat bazen insanlar, kırık bacakları üzerinde yürüyebilir veya kırık kollarını kullanabilirler. Dolayısıyla el ve ayakların kullanılır olması, kırığın varlığını ekarte ettirmez. Eğer kendinizde bir kırıktan şüphe ediyorsanız, hemen bir doktora başvurmalısınız. Doktor sizi muayene ettikten ve filimlerinizi inceledikten sonra uygun tedaviyi belirler.

Kırıklı bölgenin hemen hareketsiz hale getirilmesi gerekir. Çünkü kırık parçaların hareketi damarlarda, sinirlerde ve etraftaki diğer yumuşak dokularda ilave hasarlar yapar. Eğer açık bir yara varsa, bu yaranın da temiz bir şekilde örtülmesi faydalı olur.

Kırık şüphelenilen bölgenin röntgen filimi çekilir. Bu filmlere bakılarak, kırığın yeri, tipi belirlenir. Kırılan kemikler yer değiştirmişse, doktor bunları yerine koyar. Bu işlemin teknik adı redüksiyondur.

Kırık tedavisinde esas prensip, kırık parçalarını uygun duruma getirmek (redüksiyon) ve bu durumda kaynayıncaya kadar kemiği hareketsiz tutmaktır. Kemik parçaları birbirine yeni yapılan kemik dokusu ile bağlanır. Böylece kırık kaynamış ve anatomik bütünlük sağlanmış olur. Kırığın redüksiyonu ve hareketsiz tutulması için ameliyat gerekebilir.

Tedavi Şekilleri

Çeşitli kırıklara göre aşağıdaki farklı tedavi yöntemleri kullanılır:

• Alçı uygulamak: Çoğu kırıklarda, kırığın yerine konulmasından sonra yapılacak hakiki veya fiberglas alçı tedavi için yeterli olmaktadır. Bu alçı kırık kaynayıncaya kadar sarılı olarak durur.
• Fonksiyonel alçı veya cihaz: Bu tip alçı veya cihazlar, kırığa komşu eklemlerin hareketlerine tam olarak veya kısmen izin verir. Sınırlı bazı kırıklarda bu yöntem uygulanır.
• Açık redüksiyon ve içerden tespit: Bu tedavi yönteminde ortopedist hastasını ameliyat eder. Ameliyat esnasında, önce kırık parçalar yerine konulur, sonra yerlerinden oynamaması için vidalar, çiviler, metal plaklar kullanılarak kemik parçaları birbirine tespit edilir. Bu tespiti yapmak için bazen de ilik boyunca kemiğin içine uzunca bir çivi yerleştirilir. Başta enfeksiyon olmak üzere ameliyatların riski olduğu için, doktorunuz sadece gerekli durumlarda ameliyat yapar.
• Dışardan Tespit: Bu yöntemde kırık bölgesini altında ve üstünde kemiğe vida veya teller takılır. Kırık redükte edildikten sonra bu vida ve teller birbirine metal çubuklarla bağlanır. Bu çubuklar cildin dışında olduğu için bu yönteme dışardan tespit denir. Kırk kaynadıktan sonra, dışardan tespit sistemi, sökülerek çıkarılır.

Şekil 8. Kırık eksternal fiksatör ile tespit edilmiş.

Bu metotlar uygulandığında kırk kaynamalı, fonksiyon kaybı olmamalı ve görüntü bozulmamalıdır. Yöntemler belirlenirken, kırığın tipine, yerine, yaralanmanın şiddetine, hastanın kendi özelliklerine ve beklentilerine göre karar verilir.

Kırık tedavisinin başarısında hastanın işbirliği çok önemlidir. Alçıya, dışardan tespit materyallerine hastanın tahammül göstermesi gerekir. Tedavi esnasında ve sonrasında, eklem sertliklerini önlemek ve kas güçlerini yeniden kazandırmak için hastanın egzersizler yapması önerilir. Hasta kendi kırığının kaynaması için, ortopedistle iş birliği yapmalı ve ona yardım etmelidir.

Kırıkların İçerden (İnternal) Tespiti

Son yıllarda, ortopedik cerrahideki en önemli gelişme, kırıkların içerden tespiti alanında olmuştur. İnternal tespit, hastanın hastanede kalış süresini kısaltır, erken dönemde fonksiyon kazanmasını sağlar ve kırığın kaynamama ihtimalini azaltır.

Kırılan bir kemik uygun pozisyona getirilmeli ve kaynayıncaya kadar bu durumda tutulmalıdır. Geçmiş yıllarda, bu amaca, alçılarla, atellerle ulaşılmaya çalışılıyordu. Ameliyathane şartlarının gelişmesi, anestezi ve ameliyat tekniklerindeki ilerlemeler, kırıkların cerrahi olarak tedavi edilme oranını yükseltmiştir. İçerden tespit için kullanılan materyaller, paslanmaz çelik, kobalt ve titanyumdan yapılır. Bu materyaller hem dayanıklıdır hem de gerektiği kadar esnektir. Bu materyaller insan vücudu ile uyumludur, nadiren alerjik reaksiyon oluşturur.

En sık kullanılan içerden tespit materyalleri vida, tel, plak, çubuk ve çividir. Bunlar vücut içerisinde kalır; bu nedenle internal tespit materyalleri olarak isimlendirilir.

Teller

Teller bir dikiş materyali olarak kullanılır, kemikler birbirine bu teller ile bağlanır.

• Kemik fragmanlarını birbirine bağlamak için kullanılan diğer internal tespit materyalleri ile birlikte kullanılır.
• Küçük kemik parçalarını birbirine tutturmak için, yalnız başına da kullanılır.

Plaklar

Plaklar, kırık kemik uçlarını bir arada tutmak için internal bir atel gibi görev yaparlar.

• Plaklar, uç uca getirilen kemiğin üzerine, ona paralel olarak uzatıldıktan sonra vidalarla kemiğe tespit edilir. Bu şekilde kırık parçalar hareketsiz hale gelmiş olur.
• Kaynama sağlandıktan sonra, çıkarılır veya duruma göre yerinde bırakılır.

Şekil 9. Diz çevresi kırıklarının vida-plak sistemi ile tespit edilmiş hali.

Çivi Ve Çubuklar

Bazı kırıklarda, özellikle uzun kemik kırıklarında, kemik uçlarını bir arada uygun durumda tutmak için, kemik iliği içerisine, boylu boyunca bir uzun çubuk yerleştirilir.

• Bu çubuklar kırık kaynayıncaya kadar, vidalar aracılığı ile kemik içinde tutulur.
• Kırık kaynadıktan sonra da yerinde kalabilir.

Şekil Tibia kırığının kanal içi çivi ile tespiti.

Vidalar

En sık kullanılan materyaldir. Genellikle basit vidalar şeklinde kullanılır ama bazen kırığın yerine ve özelliğine göre farklı biçim ve büyüklükte de olabilir.

• Yalnız başına veya çubuklar, plaklar ve çiviler ile birlikte kullanılır.
• Özel bazı kırıklara göre farklı biçimlerde üretilebilir.
• Kırık iyileştikten sonra, çıkarılır veya yerinde bırakılır.

Eksternal Fiksatörler

Vidalar, çubuklar, teller ve halkalardan oluşan bir iskelet gibidir. Tel ve vidaların bir ucu kemik içerisinde diğer ucu ise vücut dışındadır. Bu uçlar birbirine çubuklar ve halkalar aracılığı ile bağlanır. Çivi ve tellerin bir ucu vücut dışında olduğu için iltihap oluşabilir., bu bakımdan özel bakım gerektirir.

Diğer Durumlar

İnternal tespit uygulamalarında, yeni cerrahi teknikler, enfeksiyon ihtimalini azaltmış fakat tamamen ortadan kaldırmamıştır. Ameliyat kararı verilirken, kırığın kendi özelliklerine, hastanın sağlık durumuna dikkat edilir.

İlave olarak; hiçbir teknik mükemmel değildir. Kırık uygun şekilde kaynamayabilir; kullanılan materyaller eğilebilir, kırılabilir; alerjik reaksiyonlar oluşabilir. Ortopedik cerrahlar, daha iyi materyaller kullanabilmek için araştırmalarına devam etmektedir.

Alçı Ve Atel

Alçı ve ateller yaralanmış yumuşak dokuları ve kırılmış kemikleri korur ve destekler, ağrıyı, şişliği ve kas spazmını azaltır. Alçı ve atel bazı ameliyatlardan sonra da uygulanır. Atelin (yarım alçı) destekleyici özelliği tam alçıya göre daha azdır. Şişmiş kol ve bacaklarda, tam alçı yerine atel yapmak daha uygun olabilir. Doktor, alçı veya atelden hangisinin yapılacağına, kol ve bacağın yaralanma durumuna göre karar verir.

Alçı Ve Atellerin Tipleri

Alçılar fabrikasyon olarak hazırlanır. İki türlü alçı vardır; birincisi alçı tozu emdirilmiş sargı bezleridir, ikincisi ise fiberglasdan yapılan sargılardır. Ateller de bu alçılardan ihtiyaca göre hazırlanır ve kol veya bacağın bir yüzüne uzunlamasına olarak yerleştirilir. Alçı ve atel sarıldıktan sonra, kolunuzu ve bacağınızı nasıl kullanacağınız ve nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda doktorunuz size bilgi verir.

Alçı ve Atel Yapımında Kullanılan Materyaller

Fiberglas alçılar daha hafiftir, daha dayanıklıdır ve cildin daha iyi havalanmasını sağlar. Alçı tozundan yapılan alçılar ise daha ucuzdur ve daha iyi şekil verilir; bu bakımdan bazı bölgelerde özellikle kullanılır. Her iki alçı da sargı halindedir ve uygulanmadan önce su içine atılarak ıslatılır. Röntgen çekildiğinde, fiberglas alçılar daha net görüntü verirler. Fiberglas alçıların bir özelliği de suya dayanıklı olmalarıdır.

Alçı ve Atel Nasıl Uygulanır

Önce kol ve bacak pamuk ile sarılır, alçı bu pamuğun üzerine uygulanır. Su içinde ıslanan alçı yumuşar kol ve bacağa sarıldıktan sonra tekrar sertleşir. Kırığın tam olarak hareketsiz hale getirilmesi için, alçının kol ve bacağın şekline uyum sağlayacak biçimde sarılması gerekir. Genellikle kırık kemiğin bir alt ve bir üst eklemi alçı içine alınır. Eğer ekstremite çok şiş ise, önce atel yapılır, daha sonra şiş inince tam alçı sarılır. Kırk iyileşmesinin son döneminde ise kolayca çıkarılarak rehabilitasyon uygulanabilsin diye tekrar atel yapılır.

Alçı ve Atel Sarılınca Neler YapılmaLı

Tedavinizin başarılı olmasını istiyorsanız, doktorun önerilerine uymanız funduszeue.infonmayı takip eden saat içinde kırıklı bölgede şişlik olur. Bu şişlik alçı içindeki kol ve bacağınızda basınç yaratır. Alçının sıktığı hissedilir. Alçı sıkmaya başlayınca ağrılar artar. Şişlik oluşmasın diye şunlar yapılmalıdır:

• Yaralı kol veya bacağınızı kalp seviyesinden yukarda tutun. Böylece, kan ve sıvılar kalbe doğru akar ve şişlik azalır.
• Alçı dışında kalan el ve ayak parmaklarınızı sık sık oynatınız.
• Ağrılı bölgeye buz uygulayın. Buz parçalarını bir naylon torbaya koyun ve bu torbayı alçı veya atel üzerine yayın.

Alçı veya Atel Yapıldığında Nelere Dikkat Etmeli

Alçı veya atel sarıldıktan sonra saat kol ve bacak yüksekte tutulmalıdır. Yüksekte tutmak şişliği azaltır ve iyileşme olayını hızlandırır. Aşağıdaki alarm işaretlerinden birisi oluşursa, hemen doktorunuza haber verin:

• Ağrının giderek artması: Bu artışa şişlik sebep olabilir ve alçı sıkmaya başlar.
• El ve ayaklarınızda yanma hissi veya duyu kaybı oluşursa bu alçının sinirler üzerine baskı yaptığına işarettir.
• Alçının dışında kalan el ve ayaklarda şişlik oluşursa, alçı kan dolaşımını yavaşlatıyor demektir.
• El ve ayak parmaklarınızda kuvvet kaybı varsa acil olarak doktora girmelisiniz.

Şekil Yaralı kısım yüksekte tutulmalı ve buz uygulanmalıdır.

Alçı Ve Atelin Bakımı

Alçı ve atel sarıldıktan sonra iyileşmeyi sağlaması için, kendisinin de iyi durumda kalması gerekir. Bunun için neler yapabiliriz:

• Alçınızı sudan uzak tutun, ıslanmamasına çalışın. Banyo yapacaksanız, alçılı kol veya bacağınızı iki kat naylon içine alınız.
• Yürüme alçısı yapıldığında, alçı tam olarak sertleşmeden ve kurumadan üzerine basmayınız. Bu süre fiberglas alçılar için bir saat, diğer alçılar için gündür.
• Alçının içindeki pamukları dışarı çekmeyiniz.
• Alçının içine herhangi bir şey sokmayınız. Kaşıntınız olursa doktorunuza başvurunuz.
• Doktora danışmadan alçının uç kısımlarını kesmeyiniz.
• Alçı dışında kalan cildinize dikkat ediniz, kızarıklık veya morarma varsa doktorunuza haber veriniz.
• Alçıyı her gün kontrol ediniz, yumuşama bozulma olursa doktora gidiniz.

Şekil Alçı testeresi ile alçının kesilmesi

Alçının Çıkarılması

Alçıyı kendiniz çıkarmayınız. Cildinizi kesebilirsiniz veya iyileşmiş dokulara zarar verebilirsiniz. Alçı, alçı testeresi kullanılarak açılır. Alçı testeresinin bıçağı dönmez; kesme işlemini titreyerek yapar. Testere elektrik ile çalışır, çok gürültü yapabilir. Cildi ısıtır ama bir zarar vermez.

Alçıya ne kadar iyi bakarsanız, o da sizin iyileşmenize o kadar iyi hizmet eder.