Elektronik Haberleşme Kanunu Telsiz Kullanım Ücreti

Данная статья раскрывает тему НДС, и повествует про особенности расчета и взимания этого налога в Турции.

Налог на добавленную стоимость является косвенным налогом, выполняет фискальную функцию и оказывает значительное влияние на финансово-хозяйственную деятельность субъектов хозяйствования и на их финансовое состояние.

Налог на добавленную стоимость (тур. KDV) это косвенный налог, поскольку он включен в цену товаров (работ или услуг). Платит НДС покупатель, а учет и перечисление в государственный бюджет входит в круг обязанностей продавца (налогового агента).

Объектом налогообложения являются операции, связанные с продажей товаров (работ, услуг) внутри государства, их импортом или экспортом, а именно:

• продажа товаров (работ, услуг) на таможенной территории Турции, в том числе операции по оплате стоимости услуг по договорам оперативной аренды (лизинга);
• завоз (пересылке) товаров на таможенную территорию Турции, выполнения работ (услуг), осуществляемых нерезидентами для использования или потребления на таможенной территории Турции;
• завоз (пересылка) имущества по договорам аренды (лизинга), залога, ипотеки;
• вывоз (пересылка) товаров за пределы таможенной территории Турции и выполнение работ, оказание услуг для потребления за пределами таможенной территории Турции.

Просьба поддержать  наш проект на  Телеграм канале. Подписавшись вы всегда сможете быть в курсе новостей, новых статей, истории из судебной практики иностранцев  и различных изменений  в законах Турции. Подписывайтесь и следите за полезнымипубликациями.

Каким образом считать НДС? В государственный бюджет налогоплательщик должен перечислить сумму, которая является разницей между налоговым обязательством и кредитом. НДС – это не только очень мощная составляющая государственного бюджета, но и эффективный инструменты стимулирования экспорта. Предприятия, производящие товары для экспорта, имеют право получить от государства возмещение этого налога в соответствии с итогами своей деятельности. Однако, возмещение НДС могут получить далеко не все предприятия. Знание законодательной базы и механизма начисления и компенсации налога – одно из условий, как вернуть деньги. Для этого, прежде чем начать хозяйственную деятельность в Турции, предлагаем связаться с нашей компанией и выстроить правильный механизм работы с возратом НДС.

ЗАКОНОДАТЕЛЬНАЯ БАЗА НДС В ТУРЦИИ

Закон об уплате НДС в Турции под № 3065, опубликована в  Официальной газете под № 18563 от  02.11.1984 г. В Турции Закон о налоге на добавленную стоимость (НДС), вступил в силу 1 января 1985 года. Законом о НДС были отменены некоторые косвенные налоги на потребление которые действовали до принятия данного закона.

В рамках налоговой системы Турции поставки и импорт товаров и услуг облагаются налогом на добавленную стоимость. Ответственность по НДС возникает:

а) когда физическое или юридическое лицо осуществляет коммерческую, промышленную, сельскохозяйственную или независимую профессиональную деятельность на территории Турции,

б) когда товары или услуги импортируются в Турцию.

НДС в Турции взимается на каждой стадии производства и процесса распределения. Несмотря на тот факт, что ответственным за налоговые сборы является лицо, которое поставляет или импортирует товары или услуги, реальное бремя НДС лежит на конечном потребителе. Этот результат достигается за счет кредитного метода налогообложения, при котором начисление обязательств по НДС основывается на разнице между обязательствами по НДС по продаже (выход НДС) и суммой НДС, которая уже была оплачена во время покупки товаров или услуг (вход НДС). В турецкой системе НДС применяется несколько ставок и Совет Министров Турецкой Республики имеет полномочия изменять ставки НДС в определенных пределах.

На нашем канале Телеграм вы всегда сможете быть в курсе новостей, новых статей, истории из судебной практики иностранцев  и различных изменений  в законах Турции. Подписывайтесь и следите за полезнымипубликациями.

НАЛОГОПЛАТЕЛЬЩИКИ НДС В ТУРЦИИ

Согласно Закону о НДС, налогоплательщиками НДС являются те лица, которые занимаются налогооблагаемой деятельностью в независимости от их правового статуса или характера деятельности и их положения в отношении других налогов.

Налоговое законодательство Турции  устанавливает определенный круг лиц, которые могут являться законными налогоплательщиками налога на добавленную стоимость. При этом данные лица, как и сам объект налогообложения, должны отвечать установленным требованиям и полностью соответствовать им. В соответствии с действующими налоговыми нормами, налогоплательщиками налога на добавленную стоимость признаются:

• Компании, организации и иные юридические образования;
• Граждане, официально зарегистрированные и осуществляющие свою профессиональную деятельность в качестве индивидуальных предпринимателей;
• иные лица, которые являются законными налогоплательщиками налога на добавленную стоимость по причине перемещения определенных товаров через установленную границу Турецкой Республики.

Все вышеуказанные лица являются правомерными налогоплательщиками вышеуказанного налога, предусмотренного законодательными нормами. Обязанность по уплате данного налога при этом возникает в момент непосредственного осуществления регистрации их профессиональной деятельности. Организации, а также индивидуальные предприниматели, оплачивающие соответственный объект налогообложения, имеют право на освобождение от данной обязанности, при условии обязательного наличия правомерных оснований для данного действия.

Существующее понятие организаций включает в себя как организации зарегистрированные в Турции, так и иностранные организации. Турецкие  организации представляют собой определенные юридические лица, образование и регистрация которых проходили в соответствии с действующими нормами и установленными требованиями законодательства Республики Турция.

Список физических лиц  или организаций несущие ответственность по выплате  НДС:

• поставщики товаров и услуг,
• импортеры товаров и услуг,
• те лица, которые должны выполнить таможенные формальности в случае транзита товаров через территорию Турции,
• главные управления почтовой связи (PTT и Telecom), радио и телевизионных компаний,
• организаторы всех видов азартных игр и игр, основанных на шансе участников,
• организаторы шоу, концертов и спортивных мероприятий с участием профессиональных артистов и профессиональных спортсменов,
• арендодатели товаров и прав, указанных в 70-й статье Закона о налогообложении индивидуальных доходов,
• претенденты на получение дополнительной налоговой ответственности.

Товары и права, установленные 70-й статьёй Закона о налогообложении индивидуальных доходов, включают в себя права на недвижимое имущество, такие как права на землю, здания, шахты, и прочие товары и права, такие как права на все виды транспортных средств, машин и оборудования, судов, все виды литературных, художественных и коммерческих авторских прав, права на коммерческие или промышленные ноу-хау, патенты, товарные знаки, лицензии и права на аналогичную нематериальную собственность.

ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПО НДС И ОБРАТНОЕ НАЧИСЛЕНИЕ НДС

В случае, если налогоплательщик не является резидентом или не имеет места бизнеса, официального головного офиса или места управления в Турции, или в других необходимых случаях, Министерство финансов Турции имеет право наложения ответственности по оплате налога на любые лица, вовлеченные в налогооблагаемую деятельность.

Согласно Закону о НДС, применяется так называемый механизм обратного взимания НДС, в рамках которого для компаний-резидентов производится расчет НДС по их выплатам за рубежом. Согласно этому механизму, НДС рассчитывается и оплачивается в соответствующий налоговый орган турецкими компаниями или клиентами от имени компаний-нерезидентов (иностранных предприятий). С другой стороны, для местной компании данная сумма НДС является входящим НДС, которая вычитается из общей суммы НДС в том же месяце.

• Производство частей и готовых материалов (текстиль) подлежат частичному удержанию: только 50% от суммы начисленного НДС уплачивается покупателем продавцу. Таким образом, покупатель несет ответственность за уплату 50% от суммы начисленного НДС непосредственно в налоговую инспекцию.
• Поставки лома, макулатуры, утилизованного пластикового материала освобождаются от НДС: В случае отмены вышеуказанного освобождения, покупатель оплачивает продавцу 50% от суммы начисленного НДС. Таким образом, покупатель несет ответственность за уплату 50% от суммы начисленного НДС непосредственно в налоговую инспекцию.

НАЛОГООБЛАГАЕМАЯ БАЗА И ИСКЛЮЧЕНИЕ ИЗ НАЛОГООБЛАГАЕМОЙ БАЗЫ

1. НАЛОГООБЛАГАЕМАЯ БАЗА

Налоговая база НДС — это сумма налогооблагаемых операций, кроме самой суммы налога. Полученная сумма используется для расчета и уплаты НДС в бюджет страны. Обычно основная проблема заключается в сложности выявления точного момента определения налоговой базы: то есть в какой момент конкретная операция становится принимаемой к налогообложению.

При реализации товаров, работ или услуг компании и индивидуальные предприниматели обычно НДС включают в их стоимость. Покупатель или заказчик вынужден оплачивать эту стоимость целиком, вместе с налогом, а продавец должен этот налог заплатить в бюджет. В то же время на общей системе налогообложения предприниматели имеют возможность уменьшить НДС с реализации за счет сумм налога, уплаченного поставщикам в составе стоимости приобретаемых товаров, работ и услуг. Из этого следует вывод, что доходные операции в рамках деятельности влияют на налоговую базу по НДС в сторону ее увеличения, а расходные, напротив, могут означать уменьшение суммы налога.

Размер налоговой базы и сама начисляемая по ней сумма налога устанавливается на основании счетов-фактур. Соответственно и моментом определения налоговой базы по НДС является дата выставления счета-фактуры.  Данный документ продавцы согласно статьи 231/5  Налогового Процессуального Кодекса Турции обязаны оформлять на имя покупателей в течение семи дней с момента отгрузки товара или выполнения работ, или услуг. Но на практике большинство компаний предпочитают оформлять счета-фактуры одновременно с первичными закрывающими документами – накладными или актами. Подобный подход оказывается более удобным, поскольку стоимость реализации попадает в базы по НДС и по налогу на прибыль, если он рассчитывается по методу начисления, одновременно в одном расчетном периоде, что несколько облегчает задачу ведения учета и дает дополнительные возможности проверки правильности его осуществления.

Если Вам хочется получать уникальную и полезную информацию о законах Турции можем посоветовать подписаться в социальные группы нашей компании в: ТЕЛЕГРАМ,ВКОНТАКТЕ,   ОДНОКЛАССНИКАХ,ФЕЙСБУКЕ или в ТВИТТЕРЕ.

Как определить налоговую базу по НДС? Как следует из закона налоговая база по НДС определяется, как стоимость реализации товаров, работ и услуг. Однако в нее не включаются  полученные авансы в счет предстоящих поставок, причем такая предоплата может быть, как частичной, так и 100-процентной, в любом случае авансовая платежка не облагается НДС пока не будет выписана счет фактура. Формально налоговую базу по НДС формирует, так сказать, чистая стоимость реализации, на которую начисляется 18% , 8% или 1%  (в зависимости от категории товара или услуги) налога на добавленную стоимость.

В платёжных документах в Турции НДС выделяется отдельной строчкой – KDV.

Налоговые ставки налога на добавленную стоимость – НДС в Турции:

– Стандартная ставка НДС в Турции – 18% (также действует для объектов недвижимости и домов, общей площадью более 150 кв. м.). На услуги финансового лизинга и т.п. – в зависимости от НДС на объекты лизинга

– 8% НДС в Турции – Основные продукты питания (включая молоко, яйца, сыр, мед и пр.), свежие овощи и фрукты, билеты на концерты театр кино, книги, детское питание, мед. сыворотка, имунноглобулин, продукты крови, вакцины, фармацевтические препараты, ввозимые по разрешению и лицензии Министерства здравоохранения и пр.

• 1% как НДС в Турции взимается с продажи домов общей площадью до 150 кв. м, сельскохозяйственных продуктов, хлеба, газет, используемых двигателей, оборота предметов финансового лизинга (по стандартной ставке, действующей с 30 декабря 2007 г.), передача прав управления, предоставление крови и компонентов крови для людей и животных, погребальных услуг и пр.

Налоговой базой по сделке, как правило, является общая стоимость полученного вознаграждения, не включая НДС. Законом о НДС установлено четыре направления по налогооблагаемым базам, а именно налогооблагаемые базы по поставкам и услугам, по импортированию, по международным перевозкам, и особые виды налогооблагаемых баз.

В случае если вознаграждение отсутствует, его размер неизвестен или оно было получено не в денежной форме, то в качестве налогооблагаемой базы рассматривается его эквивалентная рыночная  стоимость. Под рыночной стоимостью понимается средняя цена, установленная на рынке аналогичных товаров и услуг, которая определяется согласно положениям налогово-процессуального законодательства.

1. ИСКЛЮЧЕНИЯ ИЗ НАЛОГООБЛАГАЕМОЙ БАЗЫ ТУРЦИИ

Следующие элементы перечисленные ниже не включены в налогооблагаемую базу:

а) скидки в соответствующих традиционной коммерческой практике количествах по сделкам на поставку и обслуживание, показанные в счетах и аналогичных документах,

б) начисленный налог на добавленную стоимость.

НАЛОГОВЫЕ СТАВКИ

1. Стандартная ставка

• Стандартная ставка НДС по налогооблагаемым операциям установлена в Законе о НДС в размере 10%, однако это ставка была увеличена до 18% по состоянию на 15 мая 2001 года.

1. Особые ставки

• для поставок и услуг, указанных в Перечне № I – 1 % (например, сельскохозяйственные продукты, такие как хлопок-сырец, сушеные лесные орехи),
• для поставок и услуг, указанных в Перечне № II – 8 % (например, основные продукты питания, книги и аналогичные публикации)

КРЕДИТНЫЙ МЕХАНИЗМ ТУРЦИИ

НДС взимается на каждом этапе процесса производства и распределения начиная с первоначальной продажи производителем и до заключительной продажи потребителю. На каждом из этих этапов сумма налога, подлежащая уплате, представляет собой разницу между общей суммой налога, начисленной по выданным налогоплательщиком счет-фактурам, и общей суммы налога, начисленной по выданным налогоплательщику счет-фактурам в течение того же периода. Таким образом, НДС первоначально рассчитывается на основании соответствующей ставки по налогооблагаемой базе для товаров и услуг, поставляемых налогоплательщиком в течение налогового периода. Впоследствии из данной суммы вычитается размер кредита по НДС, уплаченного при импорте и поставке налогоплательщику товаров и услуг.

НДС, НЕ ПОДЛЕЖАЩИЙ ВЫЧЕТУ (Расходы или не Вычитаемые Материальные Ценности или Капитал)

В следующих случаях НДС не может быть вычтен из суммы НДС, начисленной по налогооблагаемым операциям:

а) НДС по приобретению автомобилей (данная сумма должна быть записана в качестве расходов или затрат), (за исключением предприятий, занимающихся арендой или эксплуатацией машин),

б) НДС по пропавшим и украденным запасам,

в) НДС по расходам, которые согласно Закону о налогообложении индивидуальных доходов и Закону о налогообложении доходов компаний рассматриваются как расходы, которые не  подлежат вычету при определении размера дохода,

г) сумма входящего НДС по освобожденным поставкам, указанным в 17-й статье Закона о НДС. [за исключением статьи (17/4-s)].

ВОЗВРАТ  НДС В ТУРЦИИ

Возмещение НДС предполагает уменьшение суммы налога, начисленного к уплате при реализации товаров, работ или услуг, за счет применения вычета. Как правило, к вычету принимают налог на добавленную стоимость, предъявленный поставщиком. В некоторых случаях возможно возмещение из бюджета НДС, уплаченного самостоятельно.

Налог на добавленную стоимость (входящий НДС), указанный в счетах и аналогичных документах по сделками, которые освобождаются от налога, такие как:

• экспортирование товаров и услуг,
• освобождение от НДС по транспортным средствам, драгоценным металлам и нефтяным геологоразведочным работам и расходы по национальной безопасности и инвестициям, осуществляемых в рамках сертификатов инвестиционного стимулирования,
• транзитные перевозки,
• дипломатическое освобождение от НДС.

подлежит вычету из суммы налога на добавленную стоимость (выходящий НДС) путем расчета на основании операций налогоплательщиков, которые облагаются НДС.

При отсутствии операций, подлежащих обложению НДС или в случае, если размер выходящего НДС меньше, чем сумма входящего НДС, то сумма входящего НДС, которая не может быть вычтена, возвращается тем, кто осуществляет такие операции, на основании принципов, установленных Министерством Финансов.

** В 2018 году 43,4 % доходов общего бюджета налоговой администрации было получено от НДС (на импорт и экспорт), а общая сумма налоговых поступлений, полученных в рамках НДС (на импорт и экспорт) составила 757,8миллиард турецких лир.

ЧАСТО ЗАДАВАЕМЫЕ ВОПРОСЫ

Могу ли я получить возврат НДС, который я оплатил в Турции?

ОТВЕТ: Возврат НДС в связи с транспортной деятельностью:

– Если ваше место жительства, место работы, правовой центр и центр работы находится не в Турции,

– Если вы являетесь резидентом страны, у которой есть принцип взаимности с Турцией о возврате НДС (Босния и Герцеговина, Болгария, Дания, Финляндия, Франция, Нидерланды, Ирландия, Швейцария, Италия, Мальта, Норвегия, Португалия, Румыния, Сербия, Словакия, Словения) (Закон о НДС – Циркуляр номер 60);

– Если предметом доставки товаров и услуг, связанных с транспортной деятельностью, являются топливо, запчасти, обслуживание и ремонт;

– Если стоимость приобретенных товаров / услуг, включая сумму НДС, превышает предел выставления счета в соответствующий период (900 турецких лир для 2016 и 2017 гг.);

То вы можете получить возврат суммы НДС путем обращения с заявлением в Управление налоговой службы в отдел Управления корпоративной налоговой службы по району  либо отдел Управления корпоративной налоговой службы по району.

Возврат НДС в связи с участием в экспозиции, на выставке или ярмарке:

– Если ваше место жительства, место работы, правовой центр и центр работы находится не в Турции,

– Если вы являетесь резидентом страны, у которой есть принцип взаимности с Турцией о возврате НДС (Босния и Герцеговина, Болгария, Дания, Финляндия, Франция, Нидерланды, Ирландия, Швейцария, Италия, Мальта, Норвегия, Португалия, Румыния, Сербия, Словакия, Словения) (Закон о НДС – Циркуляр номер 60);

– Если доставка товаров и предоставление услуг, связанных с участием в экспозиции, выставке или ярмарке, связана исключительно с этим видом деятельности (проживание входит в этот перечень);

– Если стоимость приобретенных товаров / услуг, включая сумму НДС, превышает предел выставления счета в соответствующий период (900 турецких лир для 2016 и 2017 гг.);

То вы можете получить возврат суммы НДС путем обращения с заявлением в офис налоговой службы, уполномоченный Управлением налоговой службы / Дефтердарлык провинции, в которой проходит экспозиция, выставка или ярмарка.

Возврат НДС, связанный с покупками во время туристической поездки:

Вы не можете получить возврат НДС, если вы приобрели туристическую услугу.

– Если вы являетесь иностранным физическим лицом, не проживающим в Турции:

Вы можете получить возврат НДС при условии, если вы вывезете приобретенные товары из Турции в течение 3 месяцев, начиная с даты выставления счета или аналогичных документов, а также если:

Сумма каждого счета-фактуры на приобретенный вами товар превышает 100 турецких лир (без НДС),

Приобретенные вами товары, не включены в специальный перечень товаров «Закона об особом налогообложении потребительских товаров, Приложение I»,

Продавец, у которого вы приобрели товары, является налогоплательщиком, имеющим лицензию на исключительный экспорт НДС или уполномоченным выдавать специальные счета-фактуры.

Специальные счета-фактуры, выдаваемые продавцом в рамках исключительных продаж, должны содержать следующую информацию:

– Вид и номер вашего паспорта,

– Отделение вашего банка и номер вашего счета в данном банке.

Продавец должен выписать счет-фактуру в 4 экземплярах и предоставить вам 3 экземпляра.

На нашем канале Телеграм вы всегда сможете быть в курсе новостей, новых статей, истории из судебной практики иностранцев  и различных изменений  в законах Турции. Подписывайтесь и следите за полезнымипубликациями.

Если вы желаете получить возврат НДС в филиале банка на таможне:

Продавец должен выдать вам чек банка, с которым он сотрудничает. В данном чеке должны быть указаны дата, номер счета-фактуры и общая сумма НДС в турецких лирах.

Вы можете получить возврат НДС в филиале банка на таможне, после того, как сотрудник таможенной службы утвердит счет-фактуру.

Если вы хотите, чтобы сумма возврата НДС была переведена на ваш банковский счет:

В случае, если вы послали ваш счет-фактуру, тем самым подтверждая, что вы в течение 3 месяцев с даты вылета вывезли с собой приобретенные товары, то возврат НДС может быть зачислен на ваш банковский счет или может быть отправлен на ваш адрес в течение 10 дней после того, как продавец получит счет-фактуру с указанием суммы возврата.

Если вы хотите, чтобы возврат суммы НДС был произведен наличными:

Продавец, может оплатить возврат суммы НДС наличными в случае, если вы принесете продавцу заверенную копию вашей счет-фактуры в течение 3 месяцев после даты вылета.

Если Вам хочется получать уникальную и полезную информацию о законах Турции можем посоветовать подписаться в социальные группы нашей компании в: ТЕЛЕГРАМ,ВКОНТАКТЕ,   ОДНОКЛАССНИКАХ,ФЕЙСБУКЕ или в ТВИТТЕРЕ.

*Ниже предоставлен текст закона об НДС в Турции.

6473

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU

Kanun Numarası : 3065
Kabul Tarihi : 25/10/1984
Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 2/11/1984 Sayı : 18563
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 24 Sayfa : 47

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız.
“Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı”
Cilt: 2 Sayfa: 1279

BİRİNCİ KISIM
Mükellefiyet

BİRİNCİ BÖLÜM
Verginin Konusu

Verginin konusunu teşkil eden işlemler:
Madde 1 – Türkiye’de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir:
1. Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,
2. Her türlü mal ve hizmet ithalatı,
3. Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler:
a) Posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve televizyon hiz-metleri,
b) (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Her türlü şans ve talih oyunlarının tertiplenmesi ve oynanması,
c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesi,
d) (Değişik : 16/6/2009-5904/8 md.) Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar ile 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara teslimi,
e) Boru hattı ile hampetrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları,
f) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,
g) Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuru-luşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri,

6474

h) Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergi-lendirilecek teslim ve hizmetler.
Ticari, sınai, zirai faaliyet ile serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliği Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre; Gelir Vergisi Kanununda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edilir.
Bu faaliyetlerin kanunların veya resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılması, bunları yapanların hukuki statü ve kişilikleri, Türk tabiyetinde bulunup bulunmamaları, ikametgah veya işyerlerinin yahut kanuni merkez veya iş merkezlerinin Türkiye’de olup olmaması işlemlerin mahiyetini değiştirmez ve vergilendirmeye mani teşkil etmez.
İthalatın kamu sektörü, özel sektör veya herhangi bir gerçek veya tüzelkişi tarafından yapılması veya herhangi bir şekil ve surette gerçekleştirilmesi, özellik taşıması vergilendirmeye tesir etmez.
Teslim:
Madde 2 – 1. Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir.
2. Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının iki veya daha fazla kimse tarafından zincirleme akit yapılmak suretiyle, malın bu arada el değiştirmeden doğrudan sonuncu kişiye devredilmesi halinde, aradaki safhaların her biri ayrı bir teslimdir.
3. Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımlar da mal teslimidir.
4. (Değişik: 3/6/1986-3297/1 md.) Kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesinin mutat olduğu hallerde teslim bunlar dışında kalan maddeler itibariyle yapılmış sayılır. Bunların yerine aynı cins ve mahiyette kap ve ambalajlar ile döküntü tali maddelerin geri verilmesinde de aynı hüküm uygulanır.
5. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir. (Ek cümle: 29/3/2018-7104/1 md.) Bu Kanunun uygulanmasında arsa karşılığı inşaat işlerinde; arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine konut veya işyeri teslimi yapılmış sayılır. (1)
Teslim sayılan haller:
Madde 3 – Aşağıdaki haller teslim sayılır:
a) Vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi,
b) Vergiye tabi malların, üretilip teslimi vergiden istisna edilmiş olan mallar için her ne suretle olursa olsun kullanılması veya sarfı,
c) Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda zilyedliğin devri,
d) (Mülga : 22/7/1998 – 4369/82 md.)
–––––––––––––––––
(1)29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle; 7104 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle eklenen bu cümlenin 6/4/2018 tarihinden sonra yapılan teslimlere uygulanmak üzere 6/4/2018 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.

6475

Hizmet:
Madde 4 – 1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlem-lerdir.
Bu işlemler; bir şeyi yapmak ve işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temiz-lemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir.
2. Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her biri ayrı işlem olup, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler.
Hizmet sayılan haller:
Madde 5 – Vergiye tabi bir hizmetten, işletme sahibinin, işletme personelinin veya diğer şahısların karşılıksız yararlandırılması hizmet sayılır.
İşlemlerin Türkiye’de yapılması:
Madde 6 – İşlemlerin Türkiye’de yapılması:
a) Malların teslim anında Türkiye’de bulunmasını,
b) (Değişik : 27/1/2000 – 4503/3 md.) Hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını,
İfade eder.
Uluslararası taşıma işleri:
Madde 7 – Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşıma işlerinde, hizmetin iç parkura isabet eden kısmı Türkiye’de yapılmış sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM
Mükellef ve Vergi Sorumlusu
Mükellef:
Madde 8 – 1. Katma Değer Vergisinin Mükellefi:
a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar,
b) İthalatta mal ve hizmet ithal edenler,
c) Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar,
ç) (Ek: 29/3/2018-7104/2 md.) Müzayede mahallerinde yapılan satışlarda bu satışları ya-panlar,
d) PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumları,
e) (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Her türlü şans ve talih oyunlarını tertip edenler,
f) (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.)
g) 1 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (c) bendine giren hallerde bunları tertipleyenler veya gösterenler,
h) Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakları kiraya verenler,
ı) İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır.
2. (Değişik : 3/6/1986 – 3297/2 md.) Vergiye tabi bir işlem sözkonusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; dü-zenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. (Değişik üçüncü cümle: 29/3/2018-7104/2 md.) Bu gibi sebeplerle fazla veya yersiz hesaplanan ve Hazineye ödenen vergi, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre işlemi yapan mükellefe iade edilir. (Ek cümle: 29/3/2018-7104/2 md.) Şu kadar ki söz konusu iadenin yapılabilmesi için işlemle ilgili beyanların düzeltilmesi ve fazla veya yersiz hesaplanan verginin satıcı tarafından alıcıya geri verilmesi şarttır.

6476

Vergi sorumlusu:
Madde 9 – (Değişik : 24/6/1994 – 4008/30 md.)
1. Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. (Ek cümleler: 28/11/2017-7061/41 md.) Şu kadar ki Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından katma değer vergisi mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin katma değer vergisi, bu hizmeti sunanlar tarafından beyan edilip ödenir. Maliye Bakanlığı elektronik ortamda sunulan hizmetlerin kapsamı ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. (1)
2. Fiili ya da kaydi envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranır.
Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları tespit edilen mükelleflere,bu mal ve hizmetlere ait alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir.Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde,belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi,alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re’sen tarhedilir.Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır. (2)
Ancak belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara,bu satışlarla ilgili olarak,vergi inceleme raporuna dayanılarak katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı takdirde,ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz.
3. (Ek: 16/6/2009-5904/9 md.) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara teslimine ait katma değer vergisinin ödenmesinden lisanslı depo işleticileri sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Vergiyi Doğuran Olay

Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi:
Madde 10 – Vergiyi Doğuran Olay:
a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması,
b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi,

–––––––––––––
(1) 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle eklenen bu cümlelerin; 7061 sayılı Kanunun yayımlandığı (5/12/2017) ayı izleyen ay başında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(2) Bu fıkrada yer alan “…kaçakçılık cezası uygulanmaz…” ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

6476-1

c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması,
d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi,
e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii,
f) (Mülga : 22/7/1998 – 4369/82 md)
g) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi,
h) (Mülga : 5/11/1986 – 3316/2 md.)
ı) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannemesinin tescili (1)
j) İkametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta (Değişik iba-re:27/1/2000-4503/3 md.) gümrük bölgesine girilmesi veya gümrük bölgesinden çıkılması (2)
k) (Ek: 16/6/2009-5904/10 md.) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin temsil ettiği ürünlerin depodan çekilmesi.
Anında meydana gelir.

İKİNCİ KISIM
İstisnalar
BİRİNCİ BÖLÜM
İhracat İstisnası
Mal ve hizmet ihracatı:
Madde 11 – 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:
a) (Değişik: 4/6/2008-5766/12 md.) İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri,
b) Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların satınalarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi anında Katma Değer Vergisi tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazında tahsil edilen Katma Değer Vergisi iade olunur.
(Ek: 28/12/2001-4731/5 md.) Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bu-lunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılımları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödedikleri katma değer vergisi, karşılıklı olmak kaydıyla iade edilir.

——————————
(1) 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile “fiili ithalin yapılması” ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Bu bentte yer alan “gümrük hattından geçilmesi” ibaresi 27/1/2000 tarih ve 4503 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

6476-2

(Ek paragraf: 16/6/2009-5904/11 md.) 14/7/2004 tarihli ve 5224 sayılı Sinema Filmleri-nin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan sinematografik eserlere ilişkin yabancı yapımcılar tarafından satın alınacak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanmakta olan haddin üzerindeki mal ve hizmetler nedeniyle ödenen katma değer vergisi yapımcılara iade olunur.
(Ek: 28/12/2001-4731/5 md.) Maliye Bakanlığı iadeden faydalanacak mal ve hizmetler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.
c) (Ek : 3/6/1986 – 3297/3 md.) İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma değer vergisi, ihracatçılar tarafından ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur.
Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur.
İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergi tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir. (1)
Tecil veya terkin edilen bu vergiler hakkında ihracatçılar bakımından bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uygulanmaz.
İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek Katma Değer Vergisi, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamaz. (2)
İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilmesi gereken Katma Değer Vergisi, ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. İade veya tecil olunacak vergi miktarı, mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplanır.
(Ek: 9/4/2003-4842/21 md.) İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nede-niyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren onbeş gün içinde başvuran ihracatçılara, Maliye Bakanlığınca veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebilir.

——————————
(1) Bu alt bentte yer alan “gecikme zammının % 50 fazlası ile birlikte” ibaresi, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, “gecikme zammıyla birlikte” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu fıkrada yer alan ” ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan miktardan“ ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle ” ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan“olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6476-3

2. (Değişik : 3/6/1986 – 3297/3 md.) Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Katma Değer Vergisi tahsil edilmeden teslim edilecek mal miktarını; ihracatçı ve ihracatçıya mal teslim edenlerin her biri için bir önceki yıl iş hacmi, cari yıldaki işlemler ve vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla gerekli görülen hallerde sınırlamaya ve bu istisnaların uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite yetkilidir.
İhracat teslimi ve yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler: (1)
Madde 12 – 1. (Değişik: 18/2/2009 – 5838/11 md.) Bir teslimin ihracat teslimi sayılabil-mesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:
a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir. (1)
b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına veya yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez. (1)
Yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak malın cinsi ve miktarı ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Yetkili gümrük antrepolarının işleyişine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur.
2. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.
3) (Ek: 4/6/2008-5766/12 md.) Fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılması için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
a) Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.
b) Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır.
–––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu maddenin (1) numaralı fıkrasının (a) bendine “serbest bölgedeki alıcıya” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına” ibaresi ve (b) bendine “vasıl olmalı ya da” ibaresinden sonra gelmek üzere “gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına veya” ibaresi eklenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu hükmün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.

6477

İKİNCİ BÖLÜM (1)
Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlarda İstisna
Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırım-larda istisna (1)
Madde 13 – (Değişik : 26/3/1985 – 3174/1 md.)
Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır.
a) (Değişik : 25/5/1995 – 4108/33 md.) Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşaası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler ve faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler, (2)
b) (Mülga: 25/12/2003-5035/49 md.; Yeniden düzenleme: 16/7/2004-5228/14 md.) De-niz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,
c) (Değişik: 28/3/2007-5615/12 md.) Altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme, rafinaj ve Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile aynı Kanun hükümlerine göre boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler,
d) (Ek: 22/7/1998-4369/59 md.) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kap-samındaki makina ve teçhizat teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları (Şu kadar ki, yatırım teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhini veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar).(3)

–––––––––––––––
(1) Bu bölüm ve 13 üncü maddenin başlığı” Araçlar ve Petrol Aramalarında İstisna”iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi ile “Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlarda İstisna” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra 13 üncü maddenin başlığı 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “çıkan hizmetler,” ibaresi “çıkan hizmetler ve faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler,” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu bentte yer alan “teçhizat teslimleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları” ibaresi eklenmiştir.

6478

e) (Ek: 16/7/2004-5228/14 md.; Değişik: 1/7/2006-5538/8 md.) Limanlara bağlantı sağ-layan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri,
f) (Ek: 16/7/2004-5228/14 md.) Milli Savunma Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğüne milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, zırhlı personel taşıyıcı, roket, füze ve benzeri araçlar, silah, mühimmat, silah malzeme, teçhizat ve sistemleri ile bunların araştırma-geliştirme, yazılım, üretim, montaj, yedek parça, bakım-onarım ve modernizasyonuna ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler ve bu teslim ve hizmetleri gerçek-leştirenlere bu kapsamda yapılacak olan, miktarı ve nitelikleri yukarıda sayılan kuruluşlarca onay-lanan teslim ve hizmetler. (1)
g) (Ek: 16/6/2009-5904/12 md.) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Ka-nununa ekli (II) sayılı listede yer alan malların, Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatına teslimi, (2)
ğ) (Ek: 16/6/2009-5904/12 md.) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin, ürün ihtisas borsaları ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığından ürün senedi alım-satımı konusunda izin alan ticaret borsaları aracılığıyla ilk teslimi.
h) (Ek: 27/3/2015-6639/13 md.) Türkiye Kızılay Derneğine tüzüğünde belirtilen amaçlarına uygun olarak afet yönetimi ve yardımları, barınma, beslenme, sosyal yardımlar, toplumu bi-linçlendirme, ulusal ve uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi faaliyetleri, savaş veya olağanüstü hâllerdeki görevleri ile kan, sağlık, göç ve mülteci hizmetlerini (sığınmacı hizmetleri dâhil) yerine getirmesine yönelik görevler kapsamında yapılan teslim ve hiz-metler; Türkiye Kızılay Derneğinin ulusal ve uluslararası işbirlikleri, uluslararası mensubiyet ve üyelikleri, Birleşmiş Milletlere bağlı kurum ve kuruluşlar ile uluslararası akreditasyonu olan yardım kuruluşlarıyla yürüttüğü insani yardım faaliyetleri kapsamındaki teslim ve hizmetleri,
ı) (Ek: 29/1/2016-6663/13 md.) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen gübreler ve gübre üreticilerine bu ürünlerin içeriğinde bulunan hammaddelerin teslimi ile küspe (Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 2303.10 tarife pozisyon numarasında sınıflandırılan nişas-tacılık artıkları ve benzeri artıklar ile 2303.30.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyon numara-sında sınıflandırılan biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları hariç), tam yağlı soya (fullfat), kepek, razmol, balık unu, et unu, kemik unu, kan unu, tapyoka (manyok), sorgum ve her türlü fenni karma yemler (kedi-köpek mamaları hariç), saman, yem şalgamı, hayvan pancarı, kök yemler, kuru ot, yonca, fiğ, korunga, hasıl ve slajlık mısır, üçgül, yemlik lahana, yem bezelyesi ve benzeri hayvan yemleri (yeşil ve kuru kaba yemler ve bunların pellet şeklinde veya mevsimsel ihtiyaçlara göre bir bağlayıcı kullanılarak veya kullanılmadan işlem görmüş olanları dâhil) teslimi,
_____________
(1) 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 83 üncü maddesiyle, bu bende “Milli Savunma Bakanlığı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Adalet Bakanlığı,” ibaresi eklenmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 79 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu bentte yer alan ““Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.

6478-1

i) (Ek: 23/2/2017-6824/7 md.) Konut veya iş yeri olarak inşa edilen binaların ilk tesliminde uygulanmak ve bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmek kaydıyla, Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlara yapılan konut veya iş yeri teslimleri (Şu kadar ki bentte öngörülen şartları taşımadığı hâlde istisnanın uygulandığının tespit edilmesi hâlinde zamanında tahsil edilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizinden mükellef ile birlikte alıcı müteselsilen sorumludur. İstisna kapsamında teslim alınan konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması hâlinde zamanında tahsil edilmeyen verginin, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre hesaplanan tecil faiziyle birlikte tapu işleminden önce elden çıkaran tarafından ödenmesi şarttır.),
j) (Ek: 21/3/2018-7103/29 md.) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları, (1)(3)
k) (Ek: 29/3/2018-7104/4 md.) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetimine tabi yaygın din eğitimi verilen tesisler, Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler, (2)
l) (Ek: 29/3/2018-7104/4 md.) Sağlık Bakanlığınca izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere, münhasıran sağlık kurum ve kuruluşlarının bünyesinde verilen koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere söz konusu hizmetlerle birlikte sağlanan diğer teslim ve hizmetler istisnanın kapsamına dahil değildir.), (2)
m) (Ek: 29/3/2018-7104/4 md.) 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde, 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamındaki araştırma laboratuvarlarında Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri (İstisna kapsamında alınan makina ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması veya elden çıkarılması hallerinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.), (1)
–––––––––––––––––––
(1) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesiyle, bu bendin 27/3/2018 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.
(2) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu bentlerin 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.
(3) 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu bende “haberleşme” ibaresinden sonra gelmek üzere “, yenilenebilir ve diğer enerji” ibaresi eklenmiştir.

6478-2

n) (Ek:17/1/2019-7161/17 md.) (Değişik:21/2/2019-7166/7 md.) 21/6/1927 tarihli ve 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu hükümlerine göre poşetlenerek satılanlar hariç olmak üzere basılı kitap ve süreli yayınların teslimi (Bu bent hükmünün uygulanmasında, bu maddenin ikinci fıkrasında belirlenen had uygulanmaz.),
(Ek fıkra: 16/7/2004-5228/14 md.) Cumhurbaşkanı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanmakta olan haddi, istisna uygulamasında asgari tutar olarak belirlemeye ve belirlenen bu tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisnaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. (1)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Taşımacılık İstisnası
Transit taşımacılık: (2)
Madde 14 – 1. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden müstesnadır.
2. Bu istisna, ikametgahı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan mükelleflere, ilgili ülkeler itibariyle karşılıklı olmak şartıyla tanınır.(3)
3. (Ek: 27/4/2006-5493/2 md.) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde, Cumhurbaşkanınca belirlenen sınır kapılarında 4458 sayılı Gümrük Kanununun ihracat rejimi kapsamında yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutu-cu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarında yapılacak motorin teslimi vergiden istisnadır.
Maliye Bakanlığı, bu istisna uygulamasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diplomatik İstisnalar
Madde 15 – 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:
a) Karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,
b) Uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,
2. Bu istisnaların uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
İthalat İstisnası
Madde 16 – 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır:
a) Bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithali,

(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı”, üçüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek taşıma işleri ile ilgili olarak bu Kanunun sonundaki “KARARNAMELER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ”ne bakınız.

6478-3

b) (Değişik : 27/1/2000 – 4503/1 md.) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci maddesi [(5) numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç] geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müs-tesna olan eşyanın ithali, (Bu Kanunun 11 inci maddesinde düzenlenen ihracat istisnasından yararlanarak ihraç olunan ancak, Gümrük Kanununun 168,169 ve 170 inci maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşyayla ilgili olarak ihracat istisnasından faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.)
c) (Değişik : 25/12/2003 – 5035/7 md.) Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar,
2) (Değişik: 27/1/2000-4503/1 md.) Gümrük Kanununa göre geri gelen eşyanın dışarıda bir işleme tabi tutulması veya asli kısmına bir ilave yapılması halinde eşyanın kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir.

ALTINCI BÖLÜM
Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar
Madde 17 – 1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar: (1)
Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların;
a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, islah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,
b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri,
2. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar:
a) Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastane, nekahathane, klinik, dispanser, pre-vantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuvarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve engelli bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri ile bunlardan sağlık hizmeti sunanların teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerine yapacakları teslim ve hizmetler,(2)(3)
––––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “kanunla” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” ibaresi eklenmiş ve “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu bendin sonunda yer alan “teslim ve hizmetleri” ibaresi “teslim ve hizmetleri ile bunlardan sağlık hizmeti sunanların teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerine yapacakları teslim ve hizmetler” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “sakat” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir.

6479

b) (Değişik: 16/7/2004-5228/15 md.
c) (Ek: 23/11/2000-4605/6 md.) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bu maddenin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler.
Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgari tutarlarını ve bu bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.
d) (Ek: 14/7/2004-5226/19md.) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak teslimler.
İstisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgarî standartları ve bu bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.

––––––––––––––
(1) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, (b) bendinde yer alan “gıda maddelerinin “ ibaresi, “gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin”; (d) bendinde yer alan “Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle” ibaresi, “Maliye Bakanlığınca” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu bentte yer alan “Üniversite ve yüksekokullar ile 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10 unu” ibaresi, 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle “8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, üniversite ve yüksekokullarda ise % 50’sini” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle; bu bentte yer alan “özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu” ibaresi “özel okullarca bedelsiz verilen eğitim, öğretim hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, 24/3/1950 tarihli ve 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan öğrenci yurtları tarafından bedelsiz verilen yurt hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu,” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6480

e) (Ek: 16/7/2004-5228/15 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kâğıtların bu kuruluşlar tarafından teslimi (motorlu taşıtlar tescil plaka teslimleri hariç),
3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar:
a) (Değişik: 11/2/2014-6519/45 md.) Askerî fabrika, tersane ve atölyeler, orduevi ve bağlı şubeleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri ve bunların müştemilatı, özel, yerel ve kış eğitim merkezleri, askerî kantinler ve askerî müzelerin kuruluş amaçlarına uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetler ile bu kurum ve kuruluşların yapacağı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,
b) (Mülga: 3/6/1986-3297/18 md.)(1)
c) (Mülga: 6/12/1984-3099/geçici md.)
4. Diğer İstisnalar:
a) (Değişik: 9/4/2003-4842/23 md.) Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler,
b) (Değişik: 3/6/1986-3297/6 md.) Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile aynı Kanunun 66 ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı, tarafından yapılan teslim ve hizmetler,(2)
c) (Değişik: 20/6/2001-4684/19 md.) Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belir-tilen işlemler ile aynı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemleri ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefeler trafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.), (3)
ç) (Ek: 28/11/2017-7061/42 md.) Uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dı-şından alınan roaming hizmetleri ile bu hizmetlerin Türkiye’deki müşterilere yansıtılması,(4)
––––––––––––
(1) 3/6/1986 tarihli ve 3297 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine bakınız.
(2) Bu bentte yeralan “vergiden muaf olan küçük çiftçiler ile kazançları götürü gider usulüne göre tespit edilen çiftçiler” ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile “gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile aynı Kanunun 66 ncı maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “aynı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemleri ve” ibaresi eklenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu hükmün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(4) 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 42 inci maddesiyle eklenen bu bendin; 7061 sayılı Kanunun yayımlandığı (5/12/2017) ayı izleyen ay başında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6480-1

d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemleri ile Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kuruluşların yapacağı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,(1)(2)
e) (Değişik: 9/4/2003-4842/23 md.) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri, (3)
f) (Değişik: 14/3/2007-5602/10 md.) Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler, (4)

––––––––––––

(1) Bu bentte yer alan “kiralanması işlemleri” ibaresi, 6/4/2011 tarihli ve 6225 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle “kiralanması işlemleri ile Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kuruluşların yapacağı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “gayrimen-kullerin kiralanması işlemleri” ibaresi “gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemleri” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu bentte yer alan “tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin” ibaresi , 1/8/2008 tarihinden geçerli olmak üzere”sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) Bu bent 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle “Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler ile Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce düzenlenen piyango,sayısal loto,hemen kazan ve benzeri oyunların tertiplenmesi veya oynanması,” şeklinde değiştirilmiştir.Ancak 5228 sayılı Kanunun yürürlüğünü düzenleyen 61 inci maddesinde bu değişikliğin “Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunlarına ilişkin işletme hakkını devrettiği işletici firmanın sözleşme ile belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarihte” yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

6480-2

g) (Değişik: 16/7/2004-5228/15 md.) Külçe altın ve külçe gümüş teslimleri ile kıymetli taş-ların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye’de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi, döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil, (elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri dâhil) varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, Türki-ye’de kurulu borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçları ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları ile konfeksiyon kırpıntılarının teslimi,(1)(2)(3)(4)(5)(6)(7)
h) Zirai amaçlı su teslimleri ile köy tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticari amaçlı olmayan perakende içme suyu teslimleri, kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler, (8)

––––––––––––
(1) 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu bentte yer alan “atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi” ibaresi “atıklarının teslimi” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu bendin 2011 yılında uygulanması ile ilgili olarak 29/12/2010 tarihli ve 27800 (6.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığı’nın 114 seri numaralı Tebliğine bakınız.
(3) 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “tahvil” ibaresi “tahvil, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikaları” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle;bu bentte yer alan “kira sertifikaları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçları” ibaresi eklenmiştir.
(5) 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia)” ibaresi “Külçe altın ve külçe gümüş teslimleri ile kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye’de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi,” şeklinde değiştirilmiştir.
(6) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “tahvil” ibaresinden sonra gelmek üzere “(elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri dâhil)” parantez içi hüküm eklenmiştir.
(7) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “atıklarının” ibaresi “atıkları ile konfeksiyon kırpıntılarının” şeklinde değiştirilmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu hükmün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(8) Bu bentte bulunan; “Zirai sulama amaçlı su teslimleri.” ibaresi, 28/6/2001 tarihli ve 4697 sayılı Kanunla,”Zirai amaçlı su teslimleri ile köy tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticari amaçlı olmayan parekende içme suyu teslimleri”şeklinde Kanunun yayımı tarihi olan 10/7/2001 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.

6480-3

ı) (Ek:6/12/1984-3099/1 md.;Değişik: 16/7/2004-5228/15 md.) Serbest bölgelerde veri-len hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri, (1)
i) (Ek: 19/8/2016-6741/9 md.) Varlık ve hakların, Türkiye Varlık Fonu ve alt fonlara devri ile bu varlık ve hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi tarafından yönetilmesi suretiyle yapılan teslim ve hizmetler,
Bu bent kapsamında istisna edilen işlemler bakımından, 30 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanmaz.
j) (Ek : 3/6/1986 – 3297/6 md.) Boru hattı ile yapılan yabancı ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınması hizmetleri.
k) (Ek : 22/7/1998 – 4369/60 md.) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslimleri(…) (2) .
l) (Ek: 9/4/2003-4842/23 md.) 30.1.2002 tarihli ve 4743 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan varlık yönetim şirketlerinin bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumlardan devraldığı alacakların tahsili amacıyla bu alacakların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ile aynı Kanuna göre finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları hükümleri kapsamında yeniden yapılandırılan borçların ödenmemesi nedeniyle bu borçların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi,
m) (Ek: 9/4/2003-4842/23 md.; Değişik: 16/7/2004-5228/15 md.) Bankalar Kanunu uya-rınca; mal ve hakların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna teslimi ile bunların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi, bu Fonun devraldığı alacakların tahsili amacıyla, bunların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ve temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimleri devralınan şirketlerin aktiflerinin Fon alacaklarının tahsili amacıyla (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) teslimi,
Bu istisna işlem bedelinden Fona intikal eden tutarla orantılı uygulanır.
n) (Ek:25/12/2003-5035/8 md.) Basın, Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne veri-len haber hizmetleri.
o) (Ek: 16/7/2004-5228/15 md.) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda (…) (4) vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması, (3)(4)

––––––––––––
(1) 16/11/2016 tarihli ve 6761 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “verilen hizmetler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri” ibaresi eklenmiştir.
(2) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle;bu bentte yer alan “ile konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
(3) Bu bentte yer alan “işlemlerine konu mallar” ibaresi, 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle “işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ile” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu hükmün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6480-4

ö) (Ek: 29/3/2018-7104/5 md.) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri, (1)
p) (Ek: 16/7/2004-5228/15 md.; Değişik: 24/7/2008-5793/13 md.) Hazinece yapılan taşınmaz teslimi ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi işlemleri ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan arsa ve arazi teslimleri, belediyeler ve il özel idarelerinin mülkiyetindeki taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler,(2)
r) (Ek: 30/12/2004-5281/33 md.; Değişik: 28/3/2007-5615/13 md.) Kurumların aktifinde (…)(3) en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine devir ve teslimleri ile bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin finansal kiralama ve finansman şirketlerince devir ve teslimi.(3)(4)
İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bu-lundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır.
İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır. (5)
(Ek paragraf: 15/7/2016-6728/43 md.) Bu fıkranın (u) bendi kapsamında varlık kiralama şirketlerine ve (y) bendi kapsamında finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerinin, kaynak kuruluş ve kiracı tarafından üçüncü kişilere satışına ilişkin en az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır.
s) (Ek: 1/7/2005-5378/32 md.) Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları.(6)
––––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu bent hükmünün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(2) 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bentte yer alan “arsa ve arazi teslimleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “belediyeler ve il özel idarelerinin mülkiyetindeki taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler,” ibaresi eklenmiştir.
(3) 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bendin birinci paragrafında yer alan “veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
(4) 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girmek üzere, bu paragrafta yer alan “bankalara” ibareleri “bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine” şeklinde değiştirilmiş, “devir ve teslimleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin finansal kiralama ve finansman şirketlerince devir ve teslimi” ibaresi eklenmiştir.
(5) 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “gayrimenkullerin” ibaresi “taşınmazların” ve “gayrimenkul” ibaresi “taşınmaz” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(6) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Özürlülerin” ibaresi “Engellilerin” şeklinde değiştirilmiştir.

6480-5

ş) (Ek: 21/2/2007-5582/35 md.) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A madde-sinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ya da üçüncü kişilere teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya ipotek finansmanı kuruluşları tarafından teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil).
t) (Ek: 16/6/2009-5904/14 md.) 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin, 1 inci maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinin (d) alt bendi ile 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendinde belirtilen işlemler hariç olmak üzere, ürün ihtisas borsaları ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığından ürün senedi alım-satımı konusunda izin alan ticaret borsaları aracılığıyla teslimleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından 30 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanmaz.).
u) (Ek: 13/2/2011-6111/85 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/43 md.) Her türlü varlık ve hakkın, kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme süresi sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine devri ile bu varlık ve hakların varlık kiralama şirket-lerince kiralanması ve devralınan kuruma devri.
İstisna kapsamında, varlık kiralama şirketlerine devredilen varlık ve hakların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.
v) (Ek: 13/6/2012-6327/12 md.) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu uya-rınca oluşturulan Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından münhasıran uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin olarak verilen hizmetler.
y) (Ek: 12/7/2013-6495/29 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/43 md.) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan her türlü taşınır ve taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu kıymetin mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınır ve taşınmazın kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri. (1)
İstisna kapsamında, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devredilen her türlü taşınır ve taşınmaz malların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.
z) (Ek: 6/2/2014-6518/32 md.) 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanu-nunun 5/B maddesi kapsamındaki araştırma ve geliştirme, yenilik ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan patentli veya faydalı model belgeli buluşa ilişkin gayri maddi hakların kiralanması, devri veya satışı (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından bu Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanmaz.).
––––––––––––––––––
(1) 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle, bu parafrafın 2/8/2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere 6728 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayım tarihi olan 9/8/2016’da yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6480-6

YEDİNCİ BÖLÜM
İstisnadan Vazgeçme ve İstisnaların Sınırı
İstisnadan vazgeçme:
Madde 18 – 1. (Değişik: 16/7/2004-5228/16 md.) Vergiden istisna edilmiş işlemleri ya-panlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulü yoktur.
2. (Değişik: 16/7/2004-5228/16 md.) Kamu menfaatine yararlı dernekler ve Cumhurbaş-kanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş amaçlarına uygun olarak işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere ilişkin istisnalar hariç olmak üzere, 17 nci maddenin (1) ve (2) numaralı fıkralarıyla (3) numaralı fıkranın (a) ve (4) numaralı fıkranın (e) bentlerinde yazılı istisnalar hakkında yukarıdaki (1) numaralı fıkra hükmü uygulanmaz. (1)
3. İstisnadan vazgeçeceklerin talepleri üzerine, vergi dairesince, vergi mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunur. Bu şekilde mükellef olanlar üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamazlar. Mükellefler üç yıllık sürenin bitiminden önce mükellefiyetten çıkma talebinde bulunma-dıkları takdirde mükellefiyet yeniden üç yıl süre ile uzatılmış sayılır.
İstisnaların sınırı:
Madde 19 – 1. Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.
2.Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Matrah, Nispet ve İndirim
BİRİNCİ BÖLÜM
Matrah
Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah:
Madde 20 – 1. Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir.
2. Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına ha-reket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder.
3. (Mülga : 22/7/1998 – 4369/82 md.)
4. Belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez.
––––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.

6481

İthalatta matrah:
Madde 21 – İthalatta, verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır:
a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri,
b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,
c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihinekadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler. (1) (2)
Uluslararası yük ve yolcu taşımalarında matrah:
Madde 22 – İkametgahı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta şahıs ve ton başına kilometre itibariyle yurt içi emsalleri göz önüne alınmak suretiyle matrah tespitine Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
Özel matrah şekilleri: (3)
Madde 23 – Özel matrah şekilleri şunlardır:
a) Spor – Toto oyununda ve Milli Piyango dahil her türlü piyangoda, oyuna ve piyangoya katılma bedeli,
b) At yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunlarında bu yarış ve oyunlara katılma karşılığında alınan bedel ile bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel,
c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar ve yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunların icra edildiği mahallere giriş karşılığında alınan bedel ile bu mahallerde yapılan teslim ve hizmetlerin bedeli,
d) (Değişik: 16/6/2009-5904/15 md.) Gümrük depolarında ve müzayede mahallerinde yapılan satışlarda kesin satış bedeli ile 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde, senedin en son işlem gördüğü borsada oluşan değeri.
e) (Ek : 6/12/1984 – 3099/2 md.) Altından mamül veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır.
f) (Ek: 29/3/2018-7104/6 md.) İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, katma değer vergisi mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dâhil) alınarak vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır. (3)
g) (Ek : 6/12/1984 – 3099/2 md.) Maliye ve Gümrük Bakanlığı işin mahiyetini gözönünde tutarak özel matrah şekilleri tespit etmeye yetkilidir. (3)
——————————
(1) 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile; “fiili ithalata” ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Bu bentte bulunan, “diğer giderler ve ödemeler” ibaresi, 28/12/2001 tarihli ve 4731 sayılı Kanunla “diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasına (e) bendinden sonra gelmek üzere (f) bendi eklenmiş ve mevcut (f) bendi (g) bendi şeklinde teselsül ettirilmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu hükmün 6/4/2018 tarihini izleyen ikinci aybaşında yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6482

Matraha dahil olan unsurlar:
Madde 24 – Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahildir:
a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri,
b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar,
c) Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı,faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler.(2)
Matraha dahil olmayan unsurlar:
Madde 25 – Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahil değildir:
a) Teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki iskontolar,
b) Hesaplanan katma değer vergisi.
Döviz ile yapılan işlemler:
Madde 26 – Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir. Cari kuru belli olmayan dövizlerin Türk parasına çevrilmesine ilişkin esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı belirler.
Emsal bedeli ve emsal ücreti:
Madde 27 – 1. Bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir.
2. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas alınır.
3. Emsal bedeli ve emsal ücreti Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunur.
4. Katma değer vergisi uygulaması bakımından emsal bedelin tayininde genel idare giderleri ve genel giderlerden mamule düşen hissenin bedele katılması mecburidir.
5. Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz.
6. (Ek: 29/3/2018-7104/7 md.) Arsa karşılığı inşaat işlerine ilişkin bedelin tespitinde, mü-teahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerinin, Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ikinci sıradaki maliyet bedeli esasına göre belirlenen tutarı esas alınır. (1)

––––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu fıkra hükmünün 6/4/2018 tarihinden sonra yapılan teslimlere uygulanmak üzere 6/4/2018 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(2) 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu bende “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kur farkı,” ibaresi eklenmiştir.

6482-1

İKİNCİ BÖLÜM
Oran

Oran: (1)(2)(3)(4)
Madde 28 – (Değişik : 3/12/1988 – 3505/23 md.)
Katma değer vergisi oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10’dur. Cumhurbaşkanı bu oranı, dört katına kadar artırmaya, % 1 ‘e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir. (1)(2)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İndirim

Vergi indirimi: (5)
Madde 29 – 1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:
a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi,
b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi,
c) (Ek : 3/6/1986 – 3297/9 md.) Götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi,
——————————
(1) Bu maddedeki oranlarda Kararnameler ile yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki “KARARNAMELER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ” ne bakınız.
(2) 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “perakende safhası için” ibaresi, “perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) Bu maddede yer alan katma değer vergisi oranlarının uygulanması ile ilgili olarak, 3/2/2017 tarihli ve 29968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 31/1/2017 tarihli ve 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Karara bakınız.
(4) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(5) Bu maddede yer alan katma değer vergisi oranlarının uygulanması ile ilgili olarak, 3/2/2017 tarihli ve 29968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 31/1/2017 tarihli ve 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Karara bakınız.

6483

2. (Değişik: 25/12/2003-5035/9 md.) Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tâbi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Cumhurbaşkanı tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup (…) (3) indirilemeyen ve tutarı Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51’i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. (Ek cümle: 18/1/2017-6770/16 md.) Ancak mahsuben iade edilmeyen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemler itibarıyla yılı içinde nakden iade edilebilir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir. Cumhurbaşkanı, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. (1)(2)(3)(4)
3. (Ek: 3/6/1986 – 3297/9 md.) İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tak-vim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir. (5)

––––––––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan “işletmelerden” ibaresi, 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle “işletmeler ile organize sanayi bölgelerinden” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu fıkranın sonunda yer alan “Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin iade hakkını kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” ibaresi “Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
(4) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı”, “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(5) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “vuku bulduğu” ibaresinden sonra gelmek üzere “takvim yılını takip eden” ibaresi eklenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6484

4. (Ek: 29/3/2018-7104/8 md.) Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilir (Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması şarttır.). (1)
5. Maliye ve Gümrük Bakanlığı vergi indirimi uygulamasında doğabilecek aksaklıkları, vergi mükerrerliğine ve vergi muafiyetine meydan vermeyecek şekilde, bu Kanunun anailkelerine uygun olarak gidermeye ve indirimle ilgili usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir. (1)(2)
İndirilemeyecek katma değer vergisi: (3)
Madde 30 – Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez:
a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası (Bu Kanunun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentleri uyarınca katma değer vergisinden istisna edilen işlemler hariç) ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, (3)
b) (Değişik : 3/6/1986 – 3297/10 md.) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobil-lerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi,
c) (Değişik: 16/7/2004-5228/17 md.) Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi, (Ek parantez içi hüküm: 29/3/2018-7104/9 md.) (Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 315 inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömürlerini tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin kullanılan süreye isabet eden kısmı indirilebilir.)

––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, 3065 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin (3) numaralı fıkrasından sonra gelmek üzere (4) numaralı fıkra eklenmiş ve mevcut (4) numaralı fıkra buna göre teselsül ettirilmiş ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle de bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(2) Bu fıkra numarası, 3/6/1986 tarih ve 3297 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle değiştirilmiş ve yerine işlenmiştir.
(3) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine “teslimi ve hizmet ifası” ibaresinden sonra gelmek üzere “(Bu Kanunun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentleri uyarınca katma değer vergisinden istisna edilen işlemler hariç)”şeklindeki parantez içi hüküm eklenmiş ve 7104 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle de bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6484-1

d) Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi. (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/44 md.) (5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi ile yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen katma değer vergisi hariç) (1)
e) (Ek: 29/3/2018-7104/9 md.) Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi. (2)
Amortismana tabi iktisadi kıymetlere ait indirim:
Madde 31 – (Mülga : 22/7/1998 – 4369/82 md.)
İstisna edilmiş işlemlere indirim: (3)
Madde 32 – Bu Kanunun 11, 13, 14 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesapla-nacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Maliye ve Gümrük Bakanlığınca, tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur. (3)(4)
(Ek fıkra: 25/12/2003-5035/10 md.; Mülga:16/7/2004-5228/60 md.)
(Ek fıkra: 25/12/2003-5035/10 md.) Maliye Bakanlığı katma değer vergisi iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51’i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlamaya; imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırmaya yetkilidir. (5)
–––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu bendin parantez içi hükmünde yer alan “ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen” ibaresi “ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi ile yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen bu bendin aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(3) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “indirilemeyen Katma Değer Vergisi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla” ibaresi eklenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(4) 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “15 inci maddeleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile 17 nci maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
(5) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sınırlayabilir.” ibaresi “sınırlamaya; imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırmaya yetkilidir.” şeklinde değiştirilmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6484-2

Kısmi vergi indirimi:
Madde 33 – 1. Bu Kanuna göre indirim hakkı tanınan işlemlerle indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bu arada yapılması halinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisinin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmı indirim konusu yapılır.
2. Kısmi vergi indirimine ilişkin usul ve esasları tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığı yet-kilidir.
İndirimin belgelendirilmesi:
Madde 34 – 1. Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilir.
2. Katma Değer Vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek gö-rülmeyen işlemlerde Vergi indiriminin nasıl belgelendirileceği Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunur.
Matrah ve indirim miktarlarının değişmesi:
Madde 35 – Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vukubulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vukubulduğu dönem içinde düzeltilir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır.
Yetki: (1)
Madde 36 – Cumhurbaşkanı indirim hakkını kısmen veya tamamen kaldırmaya veya ye-niden koymaya ve bu şekilde indirim hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirlemeye, süresi içinde iadesi talep edilmeyen ve indirim yoluyla giderilmek üzere sonraki dönemlere devrolunan katma değer vergisinin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına imkân vermeye, iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirlemeye yetkilidir. (1)(2)
(Ek fıkra: 29/3/2018-7104/11 md.) Maliye Bakanlığı; mükellefiyet süresi, çalışan sayısı, aktif ve özsermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, vergisel ödevlerin zamanında yerine getirilip getirilmediği, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı gibi kriterleri esas alarak mükelleflerin vergisel uyum seviyeleri ve bu uyum seviyelerine göre farklı iade yöntemleri tespit etmeye, iade alacağının mahsup edileceği vergi borçları ile iadeye ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
–––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “mal veya hizmetleri belirlemeye” ibaresinden sonra gelmek üzere “, süresi içinde iadesi talep edilmeyen ve indirim yoluyla giderilmek üzere sonraki dönemlere devrolunan katma değer vergisinin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına imkân vermeye, iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirlemeye” ibaresi eklenmiştir.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.

6485

DÖRDÜNCÜ KISIM
Verginin Tarhı ve Ödenmesi
BİRİNCİ BÖLÜM
Vergilendirme Usulleri
Gerçek usulde vergilendirme:
Madde 37 – Aksine hüküm bulunmadıkça mükellefler gerçek usulde vergilendirilirler.
Hasılat esaslı vergilendirme (1)(2)
Madde 38 – (Mülga : 22/7/1998-4369/82 md.; Yeniden düzenleme: 29/3/2018-7104/12 md.)
Ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilenler ile mesleki kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen sektör ve meslek grupları kapsamında yer alanlar, talep etmeleri halinde vergiye tabi işlemlerin karşılığını teşkil eden (katma değer vergisi dâhil) bedel üzerinden, bu Kanunun 28 inci maddesi uyarınca belirlenen en yüksek oranı geçmemek üzere, Cumhurbaşkanınca ilgili sektör veya meslek grubu için belirlenen oran uygulanmak suretiyle hesapladıkları katma değer vergisini, indirilecek katma değer vergisi ile ilişkilendirmeksizin beyan ederek öderler.
Birinci fıkra kapsamında hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilen mükel-lefler, kazançlarının tespitinde kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi ile hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri katma değer vergisini işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları katma değer vergisini gelir olarak dikkate alırlar.
Hasılat esaslı vergilendirme usulüne geçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe bu usulden çı-kamazlar.
(Değişik dördüncü fıkra: 16/5/2018-7144/6 md.) Cumhurbaşkanı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini, sektörler ve meslek grupları itibarıyla belirleyeceği yıllık iş hacimlerine göre hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına almaya, Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası
Vergilendirme dönemi:
Madde 39 – 1. Katma Değer Vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının üçer aylık dönemleridir. Ancak, Maliye ve Gümrük Bakanlığı mükelleflerin yıllık gayri safi hasılatlarına göre üç aylık vergilendirme dönemi yerine birer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir.
–––––––––––––––––––
(1) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle bu madde ve başlığı metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu düzenlemenin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(2) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu maddenin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı”, birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.

6486

2. Aşağıdaki hallerde vergilendirme dönemi:
a) Götürü usulde vergilendirilen mükellefler için bir takvim yılı,
b) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için bir ay,
c) İthalat, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde (Değişik ibare: 27/1/2000-4503/3 md.) gümrük bölgesine girildiği veya gümrük bölgesinden çıkıldığı andır.(1)
3. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, mükellefleri gruplar içinde toplamaya ve gruplar için vergilendirme dönemlerinin başlangıç aylarını tespit etmeye yetkilidir. Bu takdirde üçer aylık dönemlerin aynı takvim yılı içinde olması şartı aranmaz.
Beyan esası:
Madde 40 – 1. Katma Değer Vergisi, bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça mükellef-lerin yazılı beyanları üzerine tarholunur.
2. Bu Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen hallerde bu beyan, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından yapılır.
3. Herhangi bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmayan mükellefler de beyanname vermek mecburiyetindedirler.
4. İthalatta alınan Katma Değer Vergisi, gümrük giriş beyannamesindeki beyan üzerine, gümrük giriş beyannamesi verilmeyen haller ve motorlu kara taşıtları ile Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan yük ve yolcu taşımaları ile transit taşımalara ait Katma Değer Vergisi mükelleflerin yapacakları özel beyan üzerine tarholunur. Bu fıkra hükmüne göre tarhiyata esas alınacak beyannamelerde, vergi matrahının unsurları ile vergi oranının açıkça gösterilmesi gereklidir.
5. (Ek : 25/5/1995-4108/35 md.) Maliye Bakanlığı, bu Kanunun 17 nci maddesinin 1 inci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara sadece vergiye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemler için beyanname verdirmeye, beyanname yerine kaim olmak üzere işleme esas olan belgeleri kabul etmeye, bu mükelleflere ait verginin beyan ve ödeme zamanı ile tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Beyanname verme zamanı:
Madde 41 – 1. Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takibeden ayın yirmidördüncü günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler.(2)
2. Katma Değer Vergisi beyanının gümrük giriş beyannamesi veya özel beyanname ile yapılması gerektiği hallerde bu beyannameler vergi mükellefiyetinin başladığı anda ilgili gümrük idaresine verilir.
——————————
(1) Bu bentte yeralan. “gümrük hattından geçildiği” ibaresi, 27/1/2000 tarih ve 4503 sayılı Kanunla “gümrük bölgesine girildiği veya gümrük bölgesinden çıkıldığı” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu fıkrada yer alan “yirmibeşinci günü” ibaresi, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle “yirmiüçüncü günü” olarak 1/1/2004 tarihinden itibaren değiştirilmiş; daha sonra aynı ibareler, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle, “yirminci günü” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.Yine aynı ibareler 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle “yirmidördürcü” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6486-1

3. (Mülga : 25/5/1995 – 4108/39 md.)
4. (Ek : 3/6/1986 – 3297/13 md.) İşi bırakan mükelleflerin katma değer vergisi beyanna-mesi, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın yirmidördüncü günü akşamına kadar verilir.(1)
Beyannamelerin şekil ve muhtevası:
Madde 42 – Katma Değer Vergisi beyannamelerinin şekil ve muhtevası ile gümrük giriş beyannamelerinde Katma Değer Vergisine ilişkin olarak yer alacak bilgiler Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit ve tanzim olunur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tarh İşlemleri
Tarh yeri:
Madde 43 – 1. Katma Değer Vergisi, mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarholunur.
2. Mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerleri varsa, Katma Değer Vergisi, gelir veya Kurumlar Vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi tarafından tarholunur.
3. Gayrimenkul teslimlerinde mükellefin istemi halinde, Katma Değer Vergisi beyan üzerine gayrimenkulün bulunduğu yer vergi dairesince tarholunur.
4. İthalde alınan katma değer vergisi ilgili gümrük idaresince tarholunur.
5. İkametgahı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait Katma Değer Vergisi de, ilgili gümrük idaresince tarholunur.
6. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, faaliyetin gereğini göz önünde tutarak mükellefin müracaatı üzerine veya resen tarh yerini tayin etmeye yetkilidir.
Tarhiyatın muhatabı:
Madde 44 – Katma Değer Vergisi, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzelkişiler adına tarholunur.
Şu kadar ki:
a) Adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere ortaklardan herhangi biri,
b) Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler ile kanuni merkez veya iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayan tüzelkişilerde, bu kanuna göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu kişi; vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulan bir şahsın bulunamaması halinde, mükellefin Türkiye’deki daimi temsilcisi, Türkiye’de birden fazla temsilcisinin mevcudiyeti halinde mükellefin tayin edeceği temsilci; tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yapılmamışsa temsilci lerden herhangi birisi, daimi temsilci mevcut değilse işlemleri mükellef adına yapanlar,
Tarhiyata muhatap tutulurlar.
__________________
(1) Bu fıkrada yer alan “yirmibeşinci günü” ibaresi, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle “yirmiüçüncü günü” olarak 1/1/2004 tarihinden itibaren değiştirilmiş; daha sonra aynı ibareler, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle, “yirminci günü” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.Yine aynı ibareler 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle “yirmidördürcü” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6487

Tarh zamanı:
Madde 45 – Katma Değer Vergisi beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takibeden yedi gün içinde tarhedilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Verginin Ödenmesi
Verginin Ödenmesi:
Madde 46 – 1. Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar ödemeye mecburdurlar.(1)
2. İthalde alınan katma değer vergisi, gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödenir.
3. Gümrük vergisine tabi olmayan ithalata ve ikametgahı, kanuni merkezi ve iş merkezi yurt dışında bulunanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait Katma Değer Vergisi, bu işlemlere ait özel beyannamelerin verilme süresi içinde ödenir.
4. (Değişik : 25/5/1995 – 4108/36 md.) Beyanname vermek mecburiyetinde olmayan mükelleflerin Katma Değer Vergisi, tarh süresi içinde ödenir.
Götürü usulde vergilendirilen mükelleflerin katma değer vergisi, Gelir Vergisi Kanununun götürü vergilendirmeye ilişkin usul ve esasları ile vergilendirme dönemine ait hükümleri çerçevesinde tarh ve tahakkuk ettirilerek, götürü gelir vergisinin ödeme süreleri içinde ödenir.
5. Maliye Bakanlığı, Vergi Usul Kanunu uyarınca işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin ödeme zamanını, beyannamenin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar uzatmaya, işlemin mahiyetini göz önünde tutarak Katma Değer Vergisinin işlemden önce ödenmiş olması şartını koymaya yetkilidir. (2)
6. (Ek : 6/12/1984 – 3094/4 md.; Mülga : 26/12/1993 – 3946/38 md.)

BEŞİNCİ BÖLÜM
Gümrük İdarelerince Alınan Katma Değer Vergisine İlişkin Hükümler
Gümrük makbuzu:
Madde 47 – İthal sırasında alınan Katma Değer Vergisi gümrük makbuzunda ayrıca gösterilir.

__________________
(1) Bu fıkrada yer alan “beyanname verme süresi içinde” ibaresi, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle “beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Maliye ve Gümrük Bakanlığı” ibaresi “Maliye Bakanlığı, Vergi Usul Kanunu uyarınca işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin ödeme zamanını, beyannamenin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar uzatmaya” şeklinde değiştirilmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu düzenlemenin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

6488

Düzeltme işlemleri:
Madde 48 – Bu Kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eş-yaların hiç alınmamış veya eksik alınmış Katma Değer Vergileri hakkında Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem yapılır.(Ek cümle: 16/7/2004-5228/18 md.) Ancak, indirim hakkı tanınan işlemlere konu eşyanın serbest dolaşıma girdiği tarihin içinde bulunduğu veya sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak vergi dairesine verilen beyannamelere göre ödenen katma değer vergisi (sorumlu sıfatıyla ödenenler hariç), ithalde hiç ödenmemesi veya eksik ödenmesi nedeniyle tahsili gereken katma değer vergisinden düşülür.
(Ek fıkra: 3/6/1986 – 3297/14 md.) İthal edilen eşya ile ilgili olarak; katma değer vergi-sinden müstesna olduğu halde yanlışlıkla alınan veya fazla alındığı anlaşılan katma değer vergisi, indirim hakkına sahip olmayan mükelleflere, Gümrük Kanununa göre iade olunur.
Teminatlı işlemler:
Madde 49 – Gümrük Kanunu ile diğer kanunlar gereğince gümrük vergisi teminata bağ-lanarak işlem gören her türlü madde ve kıymetlere ait Katma Değer Vergisi de aynı usule tabi tutulur.
(Ek ikinci fıkra : 4/5/1994 – 3986/14 md.; Mülga : 22/7/1998 – 4369/82 md.)
(Ek : 27/1/2000 – 4503/2 md.) İhraç edilecek ürünlerin imalinde kullanılacak maddelerin ithalinde ödenmesi gereken katma değer vergisini teminata bağlatmak suretiyle işlem yaptırmaya, teminata tabi işlemleri tespit etmeye, teminatın türü, şekli ve miktarı ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Muhatap:
Madde 50 – 1. Gümrükte tarhedilen Katma Değer Vergisi, tarh sırasında hazır bulunan mükellefe, kanuni temsilcisine, adına hareket eden komisyoncusu ile gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlara tebliğ edilir.
2. Bu tebliğ üzerine açılacak davalar için Gümrük Vergisinin tabi olduğu usul ve esaslar uygulanır.
Matrah farklarına uygulanacak işlemler:
Madde 51 – Mükelleflerin ithalde beyan ettikleri matrahla tahakkuk veya inceleme ya-panların veyahut teftişe yetkili kılınanların buldukları matrahlar üzerinden hesaplanan vergi farkları hakkında Gümrük Kanunu uyarınca Gümrük Vergisindeki esaslar dairesinde ceza uygulanır.
Maktu vergi:
Madde 52 – Gümrük Vergisinin maktuen alındığı hallerde, tek ve maktu tarife, ithalde alınacak Katma Değer Vergisi de dahil edilmek suretiyle tespit olunur.

BEŞİNCİ KISIM
Usul Hükümleri
Fatura ve benzeri vesika düzenlenmesi:
Madde 53 – Bu Kanunda geçen Fatura ve benzeri vesikalar tabiri Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade eder.

6489

Kayıt düzeni:
Madde 54 – 1. Katma değer vergisi mükellefleri, tutulması mecburi defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkan verecek şekilde düzenlerler.
Bu kayıtlarda en az aşağıdaki hususların açıkca gösterilmesi şarttır:
a) Vergi konusu işlemlerin mahiyeti, vergisiz tutarları, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarları,
b) Vergiden istisna edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahiyeti ve ayırımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarı,
c) İndirim konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi miktarları,
d) Matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergiler.
2. Emtia üzerine iş yapanlar, emtia envanterinde veya envanter defterinde, hesap dönemi sonunda mevcut emtiayı Katma Değer Vergisine tabi olan ve olmayanlar itibariyle tefrik edip göstermeye mecburdurlar.
Vergi teminatı:
Madde 55 – Mükelleflerin fabrika, imalathane, ticarethane, şube, satış mağazası ve depo-larında mevcut ilk madde, yarı mamul ve mamul madde stokları, üçüncü şahıslara satılmış veya rehnedilmiş olsa dahi, Katma Değer Vergisi ile zam ve cezalarının teminatı hükmünde olup, bedellerinden ilk önce sözü edilen hazine alacağı tahsil olunur.

ALTINCI KISIM
Çeşitli Hükümler
Asgari randıman oranları ve birim satış bedelleri:
Madde 56 – 1. Maliye ve Gümrük Bakanlığı; imal ve inşa işlerinde, hammadde, yardımcı madde, enerji, işçilik ve benzeri ölçüleri esas alarak belli iş ve sanat kolları itibariyle asgari randıman oranları tespit etmeye, alım – satım ve hizmet işlerinde ise asgari birim satış bedellerini belirlemeye yetkilidir.
2. Mükelleflerin Katma Değer Vergisi, bu oranlara ve birim satış bedellerine göre hesap-lanacak Katma Değer Vergisinden aşağı olamaz.
Verginin etikette gösterilme mecburiyeti:
Madde 57 – 1. Perakende satışı yapılan mallara ait etiketlerde, Katma Değer Vergisinin satış fiyatına dahil olup olmadığı açıkca belirtilir. Vergi satış fiyatından hariç ise bunun miktarı ayrıca gösterilir.
2. Katma Değer Vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde yukardaki hüküm uygulanmaz.
Verginin gider kaydedilemeyeceği:
Madde 58 – Mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ile mükellefçe indirilebilecek Katma Değer Vergisi, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez.

6490

Kanunların uygulama alanı:
Madde 59 – Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan vergilerle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu ile diğer kanunlarda yer alan ve bu Kanuna aykırı olmayan hükümler; Katma Değer Vergisi ba-kımından da geçerli sayılır.
Ek vergi:
Madde 60 – (Mülga: 6/6/2002-4760/18 md.)

BİRİNCİ BÖLÜM
Kaldırılan Hükümler
Kaldırılan hükümler:
Madde 61 – a) 6802 Sayılı Gider Vergileri Kanunu (Banka ve sigorta muameleleri vergi-lerine ilişkin hükümleri hariç),
b) 2456 sayılı İşletme Vergisi Kanunu,
c) 1318 sayılı Finansman Kanununun Spor – Toto Vergisine ilişkin hükümleri,
d) 6747 sayılı Kanunun Şeker İstihlak Vergisine ilişkin hükümleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM
Geçiş Hükümleri
Geçici Madde 1 – Telafi Edici Vergilendirme Usulü:
1. Maliye ve Gümrük Bakanlığı perakende mal satışı ile uğraşan mükelleflerden belirle-yeceği iş gruplarına veya sektörlere dahil olanları telafi edici vergilendirme usulüyle vergilendirmeye yetkilidir.
2. (Değişik : 6/12/1984 – 3099/6 md.) Telafi edici vergilendirme usulünde Katma Değer Vergisi, mal alış bedellerine mal alışları sırasında, kanuni vergi nispetinin % 30 fazlası tutarındaki nihai vergi nispeti uygulanmak suretiyle hesaplanır.
3. Bu usule tabi mükellefler, mal ve hizmet satışları dolayısıyla Katma Değer Vergisi uygulamazlar. Bu mükelleflerden mal ve hizmet satın alanların, bu alışları için vergi indirimi hakları yoktur.
4. Bu usule tabi tutulan mükellefler diledikleri takdirde, genel esaslara göre Katma Değer Vergisine tabi tutulurlar.
5. Bu usul, Kanunun yürürlük tarihinden sonra gelen 10 yıl süre ile uygulanabilir.
Geçici Madde 2 – 1. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce fatura veya benzeri belge düzenlenmiş veya ödeme yapılmış olmakla beraber, bu belge veya ödeme ile ilgili işlemler Kanunun yürürlüğünden sonra yapılmış ise, işlemin tamamı hakkında bu Kanun hükümleri uygulanır.
2. Birden fazla takvim yılına sirayet eden her türlü inşaat ve taahhüt işlerinin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ifa edilen kısmı, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunacak usul ve esaslara göre vergiye tabi tutulur.

6491

Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğünden önce yapılmış olup, yürürlükten sonra ki döneme de sirayet eden kiralama sözleşmelerinde, kira bedeli peşin tahsil edilmiş olsa bile, Kanunun yürürlük tarihinden sonraki süreye isabet eden kira bedeli Katma Değer Vergisine tabidir. Bu süreye ait kira bedelinin Kanunun yürürlüğünden önce tahsil edilmiş olması halinde, bu bedele ait Katma Değer Vergisinin ne şekilde ödeneceği Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilir.
Geçici Madde 4 – 1. Bu Kanuna göre teslim veya ithalı Katma Değer Vergisine tabi olan ve stok mal olarak beyan edilmiş olan mallara ait veya bünyelerinde yer alan İstihsal Vergisi bu malların teslimini takibeden ilk vergilendirme döneminde ödenecek Katma Değer Vergisinden indirilir.
2. Bu maddeye göre yapılacak indirime ait usul ve esaslarla; stok beyannamesinin zamanına, şekil ve muhtevasına ilişkin esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından tayin olunur.
Geçici Madde 5 – 1. Katma Değer Vergisi hazırlık ve uygulamasıyla ilgili harcamaları yapmak üzere 1985 yılından başlamak üzere 10 yıl süre ile Bütçe Kanunlarının Maliye ve Gümrük Bakanlığına ait (A) cetvelini 112 kod numaralı “Devlet Gelirlerine İlişkin Hizmetler Yönetim – Uygulama, Denetim ve Yargı Hizmetleri” programında yer alan toplam ödeneklerin her yıl için % 30’una kadar kısmını bir fonda toplamaya ve her harcama kaleminden ne kadarının fona aktarı-lacağını belirlemeye, Maliye ve Gümrük Bakanı yetkilidir. (1)
2. Bu fondan; bina satın alınarak veya kiralanarak yeni vergi dairelerinin kurulması, vergi dairelerinin döşenmesi, mekanizasyon, basılı kağıtların hazırlanması ve diğer uygulama hizmetleri ile eğitim ve tanıtma çalışmaları yapılmasına ilişkin her türlü harcamalar, 1050 ve 2886 sayılı Kanunlara, 121 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve eklerine, 832 sayılı Kanunun 30-37 nci maddelerinde yer alan vize hükümlerine tabi olmadan yapılır.
3. Fonun kullanılmasına ilişkin hizmetlerde görevlendirilen personele, Bütçe Kanunları ve diğer mevzuatla sınırlı olmaksızın fazla mesai ve yolluk ödenmesine ve bu hizmetlerde çalıştırılmak üzere geçici personel istihdamına Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.
4. Katma Değer Vergisi ile ilgili basılı kağıtların basım, depolama ve dağıtım hizmetleri Gelirler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.
Geçici Madde 6 – (Ek : 26/3/1987 – 3336/1 md.)
Tam mükellefiyete tabi kurumların 1987, 1988 ve 1989 yıllarında 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 10 uncu maddesi kapsamındaki Gayrimenkul teslimleri vergiden müstesnadır.
Bu şekilde teslim edilen gayrimenkullerin iktisabında yüklenilen ve indirilemeyen Katma Değer Vergisi, Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilir.
Şu kadar ki; vadeli satış nedeniyle kazancın tamamının, teslimi takip eden takvim yılı başından itibaren 2 yıl içerisinde ödenmiş sermayeye dönüştürülmemesi halinde, gayrimenkulün satış bedelinden ödenmiş sermayeye dönüşen kısım düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden, teslimin yapıldığı tarihteki Katma Değer Vergisi nispetine göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre, teslim dolayısıyla oluşan vadeden itibaren gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
——————————
(1) Geçici 5 inci maddenin 1 inci fıkrasındaki 6 yıllık süre 14/6/1989 tarih ve 3571 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle 10 yıla yükseltilmiş ve yerine işlenmiştir.

6492

Geçici Madde 7 – (Ek : 19/6/1987 – 3393/3 md.)
Plaka tahdidi uygulanan illerde Bakanlar Kurulu Kararı ile yetkili kılınan trafik komisyon-larınca yapılan ticari plaka satışları, 31/12/1987 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.
Geçici Madde 8 – (Ek : 19/6/1987 – 3393/4 md.)
Net alanı 150 m2’ye kadar konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri, 31/12/1997 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.(1)
Geçici Madde 9 – (Ek : 3/12/1988 – 3505/Geçici md.)
Sadece 150 m2’yi aşmayan konutlar için yapılan inşaat taahhüt işlerine münhasır olmak üzere, Kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılan inşaat taahhüt işleri 31/12/1997 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.(1)
Geçici Madde 10 – (Ek : 25/5/1995 – 4108/37 md.)
(Değişik birinci fıkra : 20/6/2001 – 4684/19 md.) 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu-nun geçici 28 inci maddesi ile geçici 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) ve (7) numaralı bentleri kapsamındaki teslimler vergiden müstesnadır.
Bu şekilde teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı dönemde indirilemeyen katma değer vergisi, bu hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilir.
Şu kadar ki; satış nedeniyle oluşan kazancın tamamının, teslimi takip eden hesap dönemi başından itibaren ikinci hesap dönemi sonuna kadar ödenmiş sermayeye dönüştürülmemesi halinde, satıştan doğan kazancın ödenmiş sermayeye dönüşmeyen kısmına ait katma değer vergisi, teslimin yapıldığı tarihteki katma değer vergisi nispetine göre hesaplanarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tarh edilir.
Geçici Madde 11 – (Ek : 25/5/1995 – 4108/37 md.)
Götürü usule tabi mükelleflerden 1995 vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi aranmaz.
Geçici Madde 12 – (Ek : 25/5/1995 – 4108/37 md.)
4046 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (A) fıkrası ile özelleştirme kapsamına alınan iktisadi kıymetlerin aynı Kanun hükümleri çerçevesinde teslim ve kiralanması işlemleri vergiden müstesnadır. Bu kapsamda istisna edilen işlemler bakımından Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz.
Geçici Madde 13 – (Ek : 22/7/1998 – 4369/62 md.)
Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 48 inci madde uyarınca beyan edilen makina, teçhizat ve demirbaşların bedeli üzerinden % 10 oranı, genel ve yükseltilmiş orana tabi emtianın bedeli üzerinden % 10 oranı, diğer emtianın bedeli üzerinden bu emtianın tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenir. Makina, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen ve vergi hesaplanan katma değer vergisiden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir. Bu emtia, makina, teçhizat ve demirbaşlar için Katma Değer Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin 2 numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz.
——————————
(1) Bu maddelerde yer alan “31/12/1992” tarihi, 23/12/1992 tarih ve 3858 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile “31/12/1995” olarak; daha sonra 18/11/1995 tarih ve 4134 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile de 31/12/1997 olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6492-1

Geçici Madde 14 – (Ek : 22/7/1998 – 4369/62 md.)
Bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar alınan yatırım teşvik belgelerinde yer alan yatırım mallarından, makina ve teçhizat niteliği taşımayanlar için Katma Değer Vergisi Kanununun bu Kanunla kaldırılan 49 uncu maddesinin ikinci fıkrası hükmü uygulanır.
Geçici Madde 15 – (Ek : 22/7/1998 – 4369/62 md.)
Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce bina inşaat ruhsatı alınmış olan inşaatlara ilişkin olarak;
a) Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri,
b) Sadece 150 m2’yi aşmayan konutlara münhasır olmak üzere kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ve belediyelere yapılan inşaat taahhüt işleri,
Katma değer vergisinden müstesnadır.
Geçici Madde 16 – (Ek : 22/7/1998 – 4369/62 md.)
Katma Değer Vergisi Kanununun 28 inci maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmtlerle ilgili olup bu Kanunun yayımını izleyen ayın sonuna kadar indirilemeyen vergi tutarı gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir. Gider olarak yazılan bu vergi tutarı indirim konusu yapılamaz. Temel gıda maddeleri ile ilgili olanlar hariç olmak üzere gider yazılmayan vergi tutarı iade edilmez.
Geçici Madde 17 – (Ek : 22/7/1998 – 4369/62 md.) (1)(2)(3)
Dahilde işleme ve geçici kabul rejimikapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31/12/2020 tarihine kadar tesliminde Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre, bölgeler, sektörler veya mal grupları itibariyle işlem yaptırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak anılan bentteki süre yerine bu rejimlerle öngörülen süreler esas alınır. İhracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, vergi ziyaı cezası uygulana-rak gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.
Geçici Madde 18- (Ek: 9/4/2003-4842/24 md.)
Bu Kanunun 13 üncü maddesinin (d) bendi hükmü, teşvik belgesine sahip katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlara bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar belge kapsamında yapılan makine ve teçhizat teslimlerinde de uygulanır.
Geçici Madde 19 – (Ek: 9/4/2003-4842/24 md.; Değişik: 16/7/2004-5228/19 md.)
Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Türkiye’de gerçekleştirilecek toplantıları düzenleyenlere bu amaçla yapılacak teslim ve hizmetler ile bu toplantılara katılan yabancı heyetlerin konaklamaları ve bunlara görevlerinin ifası kapsamında yapılacak teslim ve hizmetler 31.12.2005 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.

——————————
(1) 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “31/12/2008” ibaresi “31/12/2010” şeklinde değiştirilmiş ve aynı Kanunun 33 üncü maddesiyle bu ibarenin 1/1/2009 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanacağı hüküm altına alınmış, daha sonra 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 86 ncı maddesiyle, “31/12/2010” ibaresi “31/12/2015” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 25/12/2015 tarihli ve 6655 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “31/12/2015” ibaresi “31/12/2020” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 90 ıncı maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.

6492-2

Bu kapsamda teslim edilen mal ve hizmetler için yüklenilen vergiler, vergiye tâbi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir. İndirimle giderilemeyen vergiler iade edilmez. Bakanlar Kurulu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanmakta olan haddi, istisna uygulamasında asgari tutar olarak belirlemeye ve belirlenen bu tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.
Maliye Bakanlığı, toplantılara ilişkin teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisnaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Geçici Madde 20- (Ek: 25/12/2003-5035/11 md.)
1. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır. (Ek cümle: 29/3/2018-7104/14 md.) Bu kapsamda istisna edilen işlemler bakımından bu Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanmaz. (1)(2)
Maliye Bakanlığı; program ve lisans türleri itibarıyla istisnadan yararlanılacak bedele ilişkin olarak asgari sınır belirlemeye, istisna uygulanacak yazılım programlarını tanımlamaya ve uygu-lamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.
2. Bu Kanunun yayımı tarihine kadar gerçekleşen ve hem tam istisna hem kısmi istisna kapsamına giren işlemlere ilişkin olarak yüklenilen vergiler Katma Değer Vergisi Kanununun 32 nci maddesine göre iade edilir.
3. Bu Kanunun yayımı tarihinden önce başlayan inşaat taahhüt işlerinde Katma Değer Vergisi Kanununun 16 ncı maddesinin (1) numaralı fıkrasının bu Kanunla değiştirilmeden önceki (c) bendi hükmü uygulanır.
4. 2003 takvim yılında gerçekleştirilen indirimli orana tâbi işlemlerle ilgili iade taleplerinde, Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasının bu Kanunla değişti-rilmeden önceki hükmüne göre işlem yapılır.
Geçici Madde 21- (Ek: 16/7/2004-5228/20 md.)
Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılacak taşınmaz mal teslimleri ile Orman Genel Müdürlüğü Döner Sermaye sabit kıymetlerinde kayıtlı tapulu taşınmaz malların teslimleri 31.12.2006 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.(3)
——————————
(1) 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “teknoloji geliştirme bölgesinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde” ibaresi eklenmiştir.
(2) 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu maddenin (1) numaralı fıkrasının birinci paragrafına “internet,” ibaresinden sonra gelmek üzere “oyun,” ibaresi ve paragrafa cümle eklenmiş ve aynı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
(3) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “31.12.2004 tarihine kadar” ibaresi, “31.12.2006 tarihine kadar” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

6492-3

Geçici Madde 22 – (Ek: 10/11/2004-5255/14 md.; Değişik: 3/7/2005 – 5398/25 md.)

Öz: Bu makale Tokat ilinin Zile ilçesinin İslamiyet öncesi ve sonrası tarihi dönemlerini Osmanlılar döneminde önemli bir şehir olan Zile'nin, İslâmiyet'ten önceki dönemlerde yaşadığı parlak devir İslâmî devirde diger Anadolu şehirlerinin gelişmesiyle yavaş yavaş kaybolmuştur. Şehirdeki panayır çok eski çağlardan beri burayı canlı bir ticaret merkezi yapmıştır. Bu canlılık şehrin ekonomik ve askeri yönden güçlü olmasını sağlamıştır. Müstahkem kalesi de buranın alınmasını güçleştirmiştir. Abstract: This article compares the pre-Islamic and Islamic periods of Zile district of Tokat province. Zile an important city during the times of Hittite, Phrygia, Persian, Greek, Pontus, Roman, Byzantian, Muslim Arabian, Seljuks, Seigniories and Ottomons but its significance faded away in Islamic priods as other Anatolian cities gained prominence. The city fair since the ancient age has not only made Zile a vibrant trade center but also a powerful economic and military center. Its well-fortified castle also made it difficult to be conquered.