Ikinci El Ticari Araç Satışında Kdv Oranı

Otomobil piyasasında genellikle yılsonlarında bir hareketlilik görülmektedir. Bu hareketliliğin bir sebebi; markaların yılsonu uyguladıkları indirim kampanyaları, bir diğer sebebi ise; firmaların, vergisel planlamalarının da etkisi ile aktiflerinde yer alan taşıtları yenileme veya yeni araç yatırım kararlarında görünen artıştır. Bugünkü bültenimizde, şirketlerin satın aldıkları araçların vergisel boyutlarını karşılaştırmalı olarak değerlendirmeye çalışacağız.

Şirket araçlarının, “binek otomobil & ticari otomobil”, “sıfır kilometre & ikinci el” olması, vergisel uygulamalar açısından farklı sonuçlara yol açmaktadır. Vergi kanunlarında, bahsi geçen Binek Oto ve Ticari Oto kavramı uygulamada bazen karışıklıklara neden olabilmektedir. Araçların koltuk sayıları, kapalı kasa veya camlı olup olmamaları, binek ve ticari ayrımında önemlidir. Sıfır alındığında binek oto niteliğinde olan bir taşıt; koltuk sayısı ve kasa biçimi değiştirilmek suretiyle sonradan ticari taşıt niteliğine dönüşebilir. Bu değişikliklerin, bir takım vergisel yaptırımları da beraberinde getirebileceğinden dikkat edilmesi gerekmektedir.

BİNEK OTO ALIMLARI

Binek oto alımlarını; sıfır kilometre ve ikinci el olarak değerlendirmek gerekir.

Aracın Çıplak Bedeli: Alım faturasındaki KDV ve ÖTV hariç olan bedeldir. Sıfır kilometre ve ikinci el binek oto alımlarında; şirketin aktifine kaydedilir ve amortisman yoluyla giderleştirilir. Amortisman süresi 5 yıl olup, normal amortisman yöntemine göre; her yıl %20’si gider kaydedilmek suretiyle giderleştirilir. Dikkat edilmesi gereken nokta; kıst amortisman uygulamasıdır. Yani; ilk alım tarihinde, tüm yıl için amortisman ayrılmaz, ay hesabına göre kıst amortisman hesaplanır. Örneğin; Aralık ayında alınan bir araç için; ilk yıl, tüm yıl için değil sadece 1 ay için amortisman hesaplanır ve gider kaydedilir. 

KDV ve ÖTV Tutarı:

Sıfır kilometre taşıt alımı ise; Alım faturasında yer alan KDV ve ÖTV tutarının tamamı, kayıtlara bir defada topluca gider olarak kaydedilebilir. Aracın silindir hacmine göre ÖTV tutarının arttığı göz önüne alınırsa, ciddi bir vergi avantajından söz edilmektedir.

İkinci El alımlarda ise; ÖTV tutarı olmaz. KDV tutarı da, sıfır araç alımının aksine; hem gider olarak kaydedilemez, hem de KDV tutarı indirim konusu yapılamaz. KDV tutarı; aracın çıplak bedelinin üzerine kaydedilir ve amortisman yoluyla giderleştirilir. İkinci el binek otolarda hem alışta, hem satışta KDV oranı %1’dir.  

Motorlu Taşıt Vergileri: Şirket aktifinde kayıtlı Binek Otolar için ödenen Motorlu Taşıt Vergileri hiçbir şekilde gider olarak kaydedilememektedir. Bu tutarlar, Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlere alınmalıdır. Bu uygulama; sıfır kilometre ve ikinci el binek otolar için değişmez.

TİCARİ OTO ALIMLARI

Aracın Çıplak Bedeli: Şirketin aktifine kaydedilir ve amortisman yoluyla giderleştirilir. Amortisman süresi 5 yıl olup, normal amortisman yöntemine göre; her yıl %20’si gider kaydedilmek suretiyle giderleştirilir. Binek Oto alımlarından farklı olarak; kıst amortisman uygulaması yoktur. Yani; binek otonun aksine; ilk alım tarihinde, tüm yıl için amortisman ayrılabilir. Örneğin; Aralık ayında alınan bir araç için; ay hesabı yapılmaksızın tüm yıl için amortisman hesaplanır ve gider kaydedilebilir. 

KDV ve ÖTV Tutarı:

Binek Oto uygulamasından tamamen farklıdır. Alım faturasında yer alan KDV ve ÖTV tutarının topluca bir defada gider olarak kaydedilmesi mümkün değildir. Ticari otolarda KDV oranı alış ve satışta %18’dir. Faturadaki KDV tutarı; Katma Değer Vergisinden indirim konusu yapılabilir. ÖTV tutarı ise; aracın çıplak bedelinin üzerine kaydedilerek amortisman yoluyla giderleştirilmelidir.

Motorlu Taşıt Vergileri: Binek Otoların aksine, Ticari otolar için ödenen Motorlu Taşıt Vergileri gider olarak kaydedilebilmektedir.

Konu, farklı uygulamalar neticesinde biraz karmaşık görülebilir. Aşağıdaki karşılaştırmalı tablo ile basitleştirmeye çalışalım.  

Değerlendirme

• Firmalar; ihtiyaçları olan taşıtları, sıfır kilometre veya ikinci el olarak almayı tercih ederken, vergisel pozisyonlarını ve vergisel uygulamaları da dikkate alarak bir karar vermeliler.

• Araçta yapılacak bazı değişiklikler sonucu, araç sınıfının değişmesi durumunda; alım esnasında uygulanan tüm vergisel avantajların iptal edileceği ve farklarının yansıtılacağı hususuna dikkat edilmelidir.

• Taşıt Kiralama konusunda bir karar alınırken, satın alma opsiyonunun yukarıdaki vergisel boyutu da dahil şekilde dikkate alınması doğru olacaktır.  

Şirketler; ikinci el taşıt alımlarını, şahıslardan yapmaları durumunda, karşı taraf fatura düzenleyemeyeceğinden ötürü mutlaka Gider Pusulası ile taşıtı kayıtlarına almalıdır.

Tarih              :

Sayı                :

Konu             : İkinci El Ticari Araç Teslimlerinde Tarihine Kadar %1 KDV Uygulanabilecek

31/12/ tarih sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan (4.Mükerrer) 31/10/ Tarih Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Eki Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair   Sayılı Kararlar İle;

31/12/ Tarihine Kadar Uygulanan KDV ve ÖTV İndirim Süresi 31/03/ Tarihine Kadar Uzatılmıştı.

Söz konusu KDV indiriminin yeni araçlarla birlikte  ikinci el ticari araçlara da uygulanıp uygulanmayacağı konusunda oluşan tereddütün giderilmesi amacıyla yayınlanan Gelir İdaresi Başkanlığı, Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı’nın tarih [/60]-E sayılı özelgelerinde; ikinci el (kullanılmış) ticari araçların da belirlenen süre sonuna kadar teslimlerinde %1 KDV uygulanacağı belirlenmiştir.

Buna göre; tarihine kadar aşağıda belirtilen ticari araçların ikinci el (kullanılmış) olanları da dahil teslimlerinde  %1 KDV oranı uygulanacaktır.

GİB Tarafından Yayınlanan Özelge Aşağıya Çıkarılmıştır

Saygılarımızla.

            BOĞAZİÇİ BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı

(Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü)

Sayı[/60]-E                                                             

Konu:İndirimli orana tabi araçların kapsamı

İlgi tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, sayılı Cumhurbaşkanı Kararının eki Kararda belirtilen motorlu araçların ikinci el (kullanılmış) olması halinde hangi oranda katma değer vergisi (KDV)' ne tabi tutulması gerektiği sorulmaktadır.

Mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranları, sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, sayılı KHK ile değişmeden önce Bakanlar Kurulu, değişiklik sonrasında ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir

Bu kapsamda, tarihli ve mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararın 4 üncü maddesinde, " tarihine kadar (bu tarih dâhil) uygulanmak üzere; tarihli ve / sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinin; , , , gümrük tarife istatistik pozisyon numaralarında yer alan malların katma değer vergisi oranı % 1 olarak belirlenmiştir." hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, ikinci el (kullanılmış) olanları da dahil olmak üzere söz konusu motorlu araçların tarihine kadar (bu tarih dâhil) tesliminin % 1 oranında KDV'ye tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

kişi tarafından görüntülenmiştir.

Geçtiğimiz aylarda, bazı işletmeler tarafından çok sayıda satın alınan sıfır araçlara plaka  çıkarıldıktan sonra daha yüksek fiyatlarla satılması şeklinde ikinci el sıfır araç ticaretinden kaynaklanan fiyat artışlarının önüne geçilmesi amacıyla bazı tedbirlerin  alınacağı dile getirilmekteydi. 

Nitekim 16 Ağustos tarihli Resmî Gazetede yayımlanan İkinci El Motorlu Kara  Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile  ikinci el kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenlerin, sıfır olarak satın aldığı ve 16 Ağustos   tarihinden sonra trafiğe ilk tescilini yaptırdığı otomobil ve arazi taşıtlarını, ilk tescil  tarihinden itibaren 6 ay ve kilometre geçmedikçe satamayacağı yönünde geçici  madde ihdas edildi. Bu şekilde satış kısıtlaması 1 Temmuz tarihine kadar geçerli  olacak. Ticaret Bakanlığı bu süreyi altı aya kadar uzatabilecek. Ancak bu maddenin  yürürlüğe girdiği 16 Ağustos tarihinden önce tescil edilen otomobil ve arazi  taşıtlarının 15 Eylül tarihine kadar satışında, tescil tarihinden itibaren 6 ay veya  kilometre geçip geçmediğine bakılmayacak. 

Bu uygulama, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik  kapsamında ikinci el araç ticareti ile uğraşan galericilerin otomobil ve arazi taşıtı olarak  tanımlanan 4x4 araçları satışında geçerli. Özel kişiler veya işletmesinde kullanmak üzere  araç satın alan işletmeler için bu şekilde satış kısıtlaması söz konusu değil. 

İkinci el araç ticaretinde KDV düzenlemeleri

Ticaret Bakanlığının yönetmelikle yaptığı bu düzenlemeden daha önce Hazine ve Maliye  Bakanlığı da ikinci el araç ticaretinde KDV uygulamasına yönelik bazı düzenlemeler  yapmıştı. KDV Genel Uygulama Tebliğinde yapılan düzenleme ile galericilerin binek  otomobili alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapma hakkı verilmiş, ancak bu  araçların alım şekline göre satışında farklı KDV hesaplanması öngörülmüştü. Aşağıdaki  tabloda, ikinci el araç ticareti yapanların alım şekline göre satışlarında uygulayacağı KDV  oranları yer almaktadır.

Mustafa BİZİMYER

ÖZET: Bilindiği üzere,   Sayılı Kanun ile 1/6/ tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 2. el araç ticareti yapanlar için araç alım satımında uygulanacak KDV için “Özel Matrah Şekli” uygulamasına geçilmişti ve araç alım satımındaki KDV uygulamaları birbirinden farklılaşmıştı. Bu farklılıkların tablolaştırılması yazımızın özünü oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: 2. El Araç Ticareti, Özel Matrah Şekli, KDV.

Katma Değer Vergisi Kanununun ‘Özel Matrah Şekilleri’ başlıklı 23 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (f) bendine göre bu konudaki özel matrah şekli;

“İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, katma değer vergisi mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dâhil) alınarak vasfında değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Bu uygulama ile birlikte “2. el araç alım satımı yapanlar”, “Kiralama veya araçları çeşitli şekillerde işleten şirketlerin” ve “Diğer işletmelerin” araç alım satımındaki KDV uygulamaları birbirinden farklılaşarak 3 ayrı uygulama oluşmuştur.

Aşağıdaki tablolarda bu  3 ayrı grup için KDV durumları özet olarak gösterilmiştir:

İkinci El Araç Ticareti Yapanlarda KDV Durumu

Kiralama Veya Araçları Çeşitli Şekillerde İşleten Şirketlerin KDV Durumu

Diğer İşletmelerde KDV Durumu