Krup Etkeni

Krup, genellikle 6 ay ile 3 yaş arası çocuklarda görülen bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Üst solunum yolunu tahriş ederek kabarıklık ve şişliğe sebep olan bir hastalıktır. Hastalığa sahip çocuklar, solunum yollarının daralmasından ötürü nefes almakta zorluk çeker. Nefes alışları tiz, yüksek sesli bir hale gelir ve öksürürken köpek havlamasını andıran sesler çıkarabilirler. Krup enfeksiyonu olan çocukların sesleri daha boğuk ve kısık olabilir. Bu durum özellikle ağladıkları esnada daha belirgin hale gelir.

Sonbahar, kış ve bahar aylarında normalden daha sık görülen krup, bulaşıcı bir hastalıktır. Krup hastalığının bulaşma riski, ilk günlerinde daha yüksektir. Krup hastalığına neden olan virüslerin başında parainfluenza virüsü gelir. Ancak üst solunum yoluna veya ses tellerine bulaşan herhangi bir virüs de krup enfeksiyonuna yol açabilir. Krup hastalığının yaygın semptomlarını kontrol ederek çocuğunuzda krup olup olmadığını anlayabilirsiniz. Semptomlar başlangıçta hafif olabilir fakat zaman geçtikçe ciddileşir. Krup hastalığı hızlıca kötüye gidebilir. Dolayısı ile çocuğunuz nefes alıp vermede zorluk çekiyorsa, vakit kaybetmeden doktor müdahalesine başvurulmalıdır.

Krup Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Krup hastalığı normal bir soğuk algınlığı gibi başlayabilir. Fakat kısa süre sonra çocukta havlamayı andıran bir öksürük gelişir. Ayrıca nefes alıp verirken hırlama ile karışık tiz bir ses çıkarabilirler. Krup hastalığının öncesinde hafif burun akıntısı ile birlikte ateş görülebilir. Krup hastalığı her ne kadar basit bir soğuk algınlığı gibi başlasa da zaman içerisinde kendi semptomlarını ortaya çıkaracaktır.

Krup Semptomları:

• Sesli ve şiddetli öksürük
• Sesli ve hızlı nefes alma
• Yüksek ateş
• Burun akıntısı
• Yutkunmakta zorluk çekme
• Salya akıntıları
• Bitkinlik
• Boğuk ve hırıltılı ses
• Cildin gri veya soluk bir renge bürünmesi

Bu gibi semptomların görülmesi üzerine çocuğunuzun doktoru ile iletişime geçmeniz gerekir. Eğer çocuğun nefes almakta güçlük çektiği fark edilirse vakit kaybetmeden acil servise başvurmak önemlidir. Krup, zaman zaman öncesinde semptom göstermeden de başlar. Semptomlar, hastalığın vücuda girmesinden 2 ile 3 gün sonra ortaya çıkabilir. Genellikle geceleri ağırlaşan semptomlar, hastalığa müdahale edilmediği takdirde birkaç hafta devam edebilir. Hafif geçirilen durumlarda tüm semptomlar görülmez ancak şiddetli semptomlar ile karşılaşılır ise ertelemeden doktor yardımına başvurmak gerekir.

Krup Hastalığı Neden Olur?

Krup hastalığının ana nedenleri arasında parainfluenza virüsü yer alır. Virüsün sebep olduğu krup, üst solunum yoluna bulaşarak enfeksiyona yol açar. Krup, çoğunlukla bebeklerde ve küçük yaş çocuklarda görülen bir hastalıktır. Fakat erkek çocukların krup hastalığı kapma riski, kız çocuklara nazaran daha yüksektir. Hastalığın en sık rastlandığı yaşlar 1,5 ile 2 yaş aralığıdır. Krup hastalığı, bir çocuktan diğerine hava yoluyla geçebilir. Krup hastalığı taşıyan çocukların öksürüğü aracılığıyla havaya yayılan virüs partiküllerinin solunması, hastalığın bulaşmasını kaçınılmaz hale getirecektir ancak virüs partikülleri oyuncak ve benzeri yüzeylerde de hayatta kalabilir. Dolayısı ile ortak kullanılan oyun alanları, oyuncaklar ve diğer eşyalar virüsün bulaşmasına yol açabilen etkenler arasında yer alır. Viral bir virüs olan krup, belirli aylarda bulaşma oranı artan bir hastalıktır. Özellikle kış aylarında çocuğunuzu hastalıklara karşı korumaya özen göstererek krup gibi virüslerin bulaşmasını da önleyebilirsiniz. Bu dönemlerde parklara ve ortak alanlara yapılan ziyaretleri azaltmakta fayda vardır. Çocuğunuzu hasta olduğunu düşündüğünüz diğer çocuklardan koruyarak da hastalığın yayılma riskini azaltabilirsiniz.

Krup Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Hafif geçirilen krup hastalığı için herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Hafif seyreden krup, genellikle 3 ile dört gün içerisinde etkileri azalarak iyileşecektir. Bu süreçte çocuğunuzu sakinleştirmek ve rahatlatmak için çabalamalısınız. Çocuklar, her ne kadar hafif geçiriyor olsalar da panik yapabilir. Bu durumda çocuğunuzu sakinleştirmeli ve nefes alışverişlerini yavaşlatmalısınız. Krup hastalığının semptomları, çocuğunuz nefes yolunu zorladıkça ciddileşebilir. Bu nedenle şiddetli öksürüklerden kaçınmak ve boğazı rahatlatacak ılık içecekler tüketmek yararlı olacaktır. Çocuğunuzun ateşi yükselirse ve panik hali artarsa doktorunuza danışarak ateş düşürücü ilaçlara başvurabilirsiniz. Herhangi bir ilaç kullanımından önce doktor onayı almanız çok önemlidir.

Hastalığın semptomları 4 günün ardından devam ediyor ve şiddetleniyor ise doktora görünmeniz mühimdir. 4 günden fazla süren hafif krup hastalıkları için de aynı durum geçerlidir. Krup, atlatıldıktan sonra tekrar ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Böyle bir durum yaşanması halinde doktor yardımına başvurmak en doğru olandır. Doktora görünülmesi gereken bir diğer durum ise 6 aydan küçük çocuklarda krup semptomlarının gözlemlenmesidir. Bu durumda doktorunuz ile iletişime geçmeyi kesinlikle ertelememelisiniz.

Kruptan Nasıl Korunulur?

Çocukları krup gibi virüslerden korumak için dikkat edilebilecek birkaç püf noktası vardır. Bu püf noktaları krup hastalığının yanı sıra birçok bulaşıcı virüsten korunmak için uygulanan adımlardır. Hastalığın bulaşma seviyesini arttıran etkenlerden biri bilinçsiz davranmaktır. Soğuk algınlığı semptomları ile başlayan krup hastalığı, bilinçli davranışlar ile bulaşması önlenebilen bir hastalıktır. Çocuğunuzda soğuk algınlığı semptomları görürseniz, park gibi ortak oyun alanlarından bir süre uzak kalmanız sağlıklı olacaktır. Bu sayede diğer çocuklara krup bulaşma riski azalır. Çocuğunuza krup bulaşmasını önlemek için dışarıdan eve geldiğinizde ellerini yıkamalı ve oyuncaklarını dezenfekte etmelisiniz. Ayrıca çocuklara öksürürken ağızlarını dirseklerinin içi ile kapatma alışkanlığı kazandırmak da yararlı olacaktır. Hijyene dikkat ederek çocuğunuzu kruptan koruyabileceğiniz gibi soğuk algınlığı ve grip benzeri diğer hastalıklardan da korumuş olursunuz.

Akut laringeotrakeobronşit (krup); değişik derecelerde havayolu obstrüksiyonuna neden olan, agresif acil tedaviyle nadiren yatış gerektiren subglottik bölgenin viral enfeksiyonudur. Krup, çocuklarda akut stridorun en sık nedenidir. Krupa neden olan etkenlerin başında parainfluenza tip 1 ve 2 gelmektedir. Bu virüslere göre rölatif az olsa da RSV ve adenovirüsler de sıklıkla krupa neden olur.

Krup, tipik olarak 6 ay-3 yaş arasındaki çocuklarda görülse de nadiren yenidoğan dönemi ve okul öncesi yaşlarda da görülmektedir. 6 yaşından büyük çocuklarda ise krup görülmesi beklenmez. Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülür.

Klinik

Krup, genellikle burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük gibi spesifik olmayan semptomlarla başlar. Ateş derece civarındadır ve daha fazla yükselmesi beklenmez. gün içerisinde karakteristik olarak ses kısıklığı, havlama tarzı öksürme ve ses kısıklığı görülür. Semptomlar akşamları kötüleşir ve bu hastalar acil servislere en sık saatleri arasında başvururlar. Semptomlar genellikle gün içerisinde çözülür.

Tanı

Krup tanısı klinik olarak konulur. Fizik muayenedeki bulguları, üst solunum yolu obstrüksiyonunu derecesi belirler. Hafif olgularda sadece ses kısıklığı ve nazal konjesyon görülürken üst hava yolu obstrüksiyonu arttığında stridor gelişir, solunum sayısı artar ve inspiryum zamanında uzama görülür. Stridorun görülmesi  hastalığın ciddiyetini göstermede temel noktadır. Hava yolu obstrüksiyonu arttıkça suprasternal, interkostal ve subkostal çekilmeler görülür, hipoksi ve siyanoz gelişir.

Laboratuvar

Krup tanısı primer olarak klinik ile konulduğundan laboratuvar incelemeler nadiren gereklidir. Nabız oksimetre genellikle normal sınırlarda olsa da hastanın oksijen ihtiyacını takip etmede faydalı olabilir.

Görüntüleme

Tipik krup şikayetiyle başvuran hastalarda üst hava yolunu değerlendirmek için direkt grafiler çekmeye gerek yoktur. Direkt grafi çekimi sırasında verilen pozisyonlar hava yolu açıklığını tehlikeye sokabilir. Eğer retrofarengeal abse gibi farklı tanılardan şüpheleniliyorsa direkt grafiler faydalı olabilir. (1)

Ön -arka boyun grafisinde kalem ucu bulgusu hipofarenksteki ödemi gösterse de anjiödem, bakteriyel trakeit gibi diğer hastalıklarda da bu bulgu görülebilir.

Tedavi

Tedavinin aciliyeti hastalığın ciddiyetine bağlıdır. Bu yüzden hastalığın ciddiyetini belirlemek krupa yaklaşımda ilk basamaktır. Krup hastalarında endotrakeal entübasyon %1&#;den daha az görülmesine rağmen ileri havayolu için her an hazır olunmalıdır. Entübasyon uygulanacaksa normalden 0, mm daha küçük tüp kullanılmalıdır. Solunum sıkıntısı olan hastalarda havayolu açıklığını sağlamada acil medikal tedavi de gereklidir.

Kortikosteroidler

• Krup tanısı konulan tüm hastalara tek doz steroid verilmelidir. (2)
• Steroidlerin oral, intramuskuler ya da inhaler verilmesinin etkinlik açısından farkı yoktur. (2,3)
• Krupta dexametazon ve metil prednizolon aynı etkinliğe sahiptir. Ancak aynı şikayetlerle hasteneye tekrar başvurma sıklığı dexametazon alan hastalarda prednisolon alan hastalar göre daha azdır. (4)
• Dexamatazon ve budesonid karşılaştırıldığında etkinlik ve tekrar hastane başvurusu arasında fark saptanmaıştır.

Dexametazon: 0,6 mg/kg

Prednisolon: 1 mg/kg

Budesonide: 2mg / 12 saatte bir

Epinefrin

Epinefrin, mukozada vazokonstrüksiyon yaparak hava yolu ödemini azaltır, steroidlerin antienflamatuar etkisinin uzamasını sağlar. Hızlı etkilir;, 30 dakika içinde krupsemptomlarını azaltır; etkisi 2 saat devam eder. Tercih edilen rasemik epinefrindir.

• Orta-ciddi krup olgularına, interkostal çekilmesi olan hastalara ve entübasyona gideği düşünülen hastalara verilmelidir. (3)
• Standart () epinefrin, rasemik epinefrin ile aynı etkinliğe sahiptir. (5)
• Epinefrin verilen hastalarda rebound mukozal ödem, bronkospazm ve dirençli taşikardi gelişebileceğinden en az 3 saatlik gözlem gereklidir.

Rasemik epinefrin; %2,25’ adrenalin’ den  ml + 3 ml serum fizyolojik,

L-epinefrin;  adrenalin  ml/kg (maksimum 3 ml)

Soğuk buhar

Soğuk buharın etkinliğiyle ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. (3)

Heliox

Krupta heliox kullanımına dair yeterli veri bulunmamaktadır. (heliox cochrane)

Kaynaklar

1. Wald EL. Croup: common syndromes and therapy. Pediatr Ann. Jan ;

2. Russell KF, Liang Y, O&#;Gorman K, Johnson DW, Klassen TP. Glucocorticoids for croup. Cochrane Database Syst Rev.  Jan
3. Petrocheilou A, Tanou K, Kalampouka E, Malakasioti G, Giannios C, Kaditis AG. Viral croup: diagnosis and a treatment algorithm. Pediatr Pulmonol.  May;
4. Sparrow A, Geelhoed G. Prednisolone versus dexamethasone in croup: a randomised equivalence trial. Arch Dis Child ; –
5. Bjornson C, Russell K, Vandermeer B, Klassen TP, Johnson DW. Nebulized epinephrine for croup in children. Cochrane Database Syst Rev.  Oct
6. Vorwerk C, Coats T. Heliox for croup in children. Cochrane Database Syst Rev.  Feb