Tavuk Ciğeri Kan Yapar Mı

Ünlü Onkolog Doktor Yavuz Dizdar'dan SÖZCÜ'ye çok özel açıklamalar: Kemik suyu, ciğer, kokoreç, paça çorbası, işkembe yararlı mı zararlı mı? Sağlıklı beslenme sırları bu yazı dizisinde

HABER/ NAZAN DOĞANER HALICI

Ciğeri etle kıyaslayan Dr. Yavuz Dizdar, “Etten protein; ciğerden ise proteinin yanı sıra vitamin ve mineral de alırsınız. Hazmı da kolaydır” dedi. İşte Dizdar'ın açıklamaları…

Lezzetli bir sakatat olan ciğer, sağlığımız için önemli bir kaynak… Genellikle kan yapıcı yönüyle biliniyor ama faydaları elbetteki bununla sınırlı değil…

NASIL BİR ORGANDIR?

Hayvanın kendini beslediği en kıymetli organı ciğeridir. Metabolizma işlevlerinin çok büyük bir bölümü aslında ciğerde gerçekleştirilir. Vücut ilk kan yapımını ciğerden sağlar. Bu iş daha sonra kemik iliğine devredilir. Bu özellik bizim için de geçerlidir. Karaciğer hastalanırsa bunun telafisi mümkün olmaz. Bu biçimde baktığınızda karaciğer aslında bitkinin kökü gibidir, bütün gövdeyi besler. İnsanda ve hayvanda da sistem benzer şekilde çalışır. Aslında ıspanak benzetmesi daha doğru olur… Karaciğer ıspanağın kırmızı yaprak dipleri gibidir. Bitkiler için buna meristem adı veriliyor, hayvanlarda ise karaciğere dönüşüyor. Meristem denen bölge yapraklarda sentezlenen bileşiklerin de depolanma alanıdır. O nedenle bazı bitkilerin özellikle kökleri değerlidir. Hayvanda ise bu karaciğere karşılık gelir.

FAYDALARI NELERDİR?

Etten daha kıymetlidir. İşlevi gereği bütün vitaminleri içerir. Safranın oluşumunu sağlayan taurin denen bileşik özellikle karaciğer ve kalp gibi sakatatta bol bulunur. Bu madde kedilerin göz gelişimi için elzemdir, anne sütünden alınır, alamazlarsa görme yetileri gelişmez. Taurin safranın akışkan olması için de gereklidir, eğer almazsanız safra çamuru ya da taşları oluşmaya başlar. Bu saydıklarımıza henüz bilinmeyenleri de ekleyin, ciğer olmadan sağlıklı kalmak pek olası değildir. Zira et bunları içermez. Hazmı da kolaydır.

NEDEN KOLAY HAZMEDİLİR?

Bir kere dokusuna bakın. Kuzu karaciğeri hemen pişer, zira gevrektir. İçindeki bileşikler kullanmaya hazır biçimdedir. O nedenle ayrı bir sindirim faaliyeti çok fazla gerekmez. Hatta çok fazla pişirilmemesi tercih edilir. Beş dakikada hazır olur, böylelikle besin değerini de kaybetmez. Aklınıza gelebilecek ne varsa bu sayede alabilirsiniz. Hafif tatlıdır, zira depolanmış bileşik şeker molekülleri de burada tutulur, buna glikojen adını veriyoruz. Bu bileşik moleküller bitkideki nişastaya karşılık gelir. Kök yumruları, mesela patates, bu nedenle tatlıdır. Dolayısıyla ciğer yendiğinde bir beslenme eksikliği beklenmesi olası değildir.

ÇOCUKLAR DA YEMELİ Mİ?

Evet, özellikle çocuklar için gereklidir. Hamilelerde beslenmeye özellikle katkı sağlar, vücudun fazladan gereksinimini başka kaynaklardan bu kadar mükemmel kapatamazsınız. Mikrobiyolojide en üstün besi yerleri de ciğer kullanılarak hazırlanır, çünkü hemen her şeyi besler. Üstelik hazırlanması da pratiktir, ama hak ettiği yöntem kızartmadır. Una bular kızartırsanız, muhtemelen içindeki şeker kısmen karamelize olur, daha lezzetli hale gelir. Soğanlı yahnisini de yapabilirsiniz. Soğan karaciğere özgü kokuyu alır. Benim kişisel gözlemim, teflonda ya da fırında yapmak da mümkün ama baharat kullanmalısınız.

KUZU MU DANA MI TERCiH EDiLMELi?

Kuzu ciğeri çok daha kolay pişer, yumuşak ve lezzetlidir. Ancak büyük miktarda yapılacaksa elbette dana da çok
iyi olur. Bunu ciğer ustaları çok ince yapraklar halinde kesiyorlar, unlayıp kızartıyorlar. Kızartma işlemi o nedenle çok hızlı oluyor. Benim çocukluğumda ise ya kuşbaşı ya da dilim yapılırdı, kuzu söz konusuysa ikisi de kolay kızarır. Hatta ekmek arasında öğle yemeği olarak beslenme çantasına bile konulabilir. Zira ciğer soğukken de yenebiliyor ve çevreye kokmuyor.

annedoktorHaberşekersözSözcü

Tavuk ciğeri; A vitamini bakımından çok zengin olmasından dolayı zararları olabilen, hamile kadınları,n kolesterol hastalarının özellikle uzak durması gereken bir besindir.

Tavuk Ciğeri Zararları Nelerdir?

Vitamin ve mineral açısından zengin bir sakatat türü olarak tanımlanan tavuk ciğeri, aynı zamanda bazı hastalıklara davetiye çıkaran bir besin olarak karşımıza çıkmaktadır. Tam bir besin deposu olmasına rağmen, tavuk ciğeri zehirlenmesi gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Sizler için tavuk ciğerinin zararlarından şu şekilde bahsedebiliriz:

• Fosfor açısından çok zengin olmasından ötürü, kemiklerden kalsiyum tahliyesine neden olabilir. Bu özelliğinden ötürü böbrek hastaları için uygun değildir.
• İçeriğinde yer alan yüksek oranda A vitamini, hamile kadınlar için sorun yaratmaktadır. Fetüste, doğum kusurlarına sebep olabilir. Hamile kadınlara hiçbir ciğer türü önerilmemektedir.
• Yüksek oranda A vitamini içermesi kemik yoğunluğunun azalmasına ve kemiklerin kırılmaya karşı güçsüz hale gelmesine neden olur. Kas koordinasyonu güçlüğü, bulanık görme gibi durumlar da meydana getirebilmektedir.
• Kolesterol hastalarının uzak durması gereken tavuk ciğeri tansiyonu yükseltir mi diye bakacak olursak da eğer, böyle bir duruma sebep olacağını belirtmek gerekir. Bundan ötürü kolesterol ve tansiyon hastaları doktora danışarak tüketmelidir.
• B12 vitamini bakımından da çok zengin olan bu besin, vücutta b12 fazlalılığı oluşturarak kanda pıhtılaşma, kalp yetmezliği, sivilce oluşumu, böbrek ve karaciğer hastalıklarına neden olabilir. Hatta kanser etkisi oluşturabileceğinden bile bahsedilmektedir.

Besin değeri yüksek olmasına rağmen vücuda pek çok açıdan yan etki oluşturabilecek olan tavuk ciğerinin dikkatli tüketilmesi, aşırıya kaçılmaması gerekmektedir.

Tavuk Ciğeri Nasıl Temizlenir?

Besleyiciliği yüksek olan tavuk ciğeri nasıl yapılır diye merak edilirken, hijyen ve lezzet açısından öncelikle nasıl temizlendiği önem kazanmaktadır. Bu ciğeri pişirmeden önce güzelce yıkamanız gerekmektedir. Ciğerin üzerinde herhangi bir zar olmayabilir. Fakat içteki damarlar, kan pıhtıları, fazla yağ ve sinirler yemeğin lezzetini doğrudan etkiler. Tavuk ciğerini temizlemek için;

• Bir bıçak yardımı ile ciğerin üzerinde yer alan fazla yağı ve sinirleri alınız.
• Ardından ciğeri ortadan ikiye kesiniz. Buraları suya tutup, kan pıhtılaşmasını çeşme altında temizleyiniz.
• Kanın daha iyi temizlenmesi için soğuk suyun içerisine ciğeri atınız ve bir kabın içerisinde 10 dakika bekletiniz. Daha sonra suyunu süzmesi için bir süzgeçte bekletiniz.
• Ciğerlerin suyu süzüldükten sonra doğrayarak pişirme işlemine geçebilirsiniz.

Tavuk ciğerini temizlerken çok fazla baskı yapmayınız. Ayırca sıcak su değil soğuk su tercih ediniz. Tavuk ciğeri temizlemenin püf noktaları bu şekildedir.

Tavuk Ciğeri Besin Değeri ve Kalorisi

Yaklaşık olarak orta porsiyon tavuk ciğeri kalorisi 29 kcal şeklindedir. gramına baktığımızda ise kcal olarak belirlenmektedir. Besin değeri açısından değerlendirecek olursak eğer, karbonhidrat, yağ, protein, kolesterol, sodyum, potasyum, kalsiyum, A vitamini, C vitamini ve demir bakımından zengin olduğu söylemek mümkündür. Lif bakımından ise değeri sıfırdır. Yani lif içermemektedir.

Tavuk Ciğeri Faydaları Nelerdir?

Her ne kadar zararlı olsa da tavuk ciğeri vitamin değeri bakımından önemli bir yere sahiptir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olurken aynı zamanda vücudu dinç tutar. Vücudun ihtiyacı olan protein, mineral, vitamin gibi bileşenleri karşılar. Ayrıca çocukların beyin ve vücut gelişimine da katkı sağlar.

Antioksidan özelliği ile kanser hücreleri ile savşır ve toksinlerden arındırır. Tavuk ciğeri kan yapar mı diye soracak olursanız; kan yapıcı etkisi ile anemiye karşı etkili olmaktadır. Uzun süre tok tutan tavuk ciğeri çok tüketilmemelidir. Sürekli yenmemelidir. Ayrıca yazımızın başında bahsettiğimiz üzere tüketim konusunda dikkatli davranılmalıdır.

Cii&#;erin yüksek kolesterole sahip olmas&#;, doymu&#; ya&#; ve sodyum aç&#;s&#;ndan zengin olmas&#; gibi baz&#; dezavantajlar&#; da vard&#;r. A&#;&#;r&#; tüketimi, yüksek kolestrol seviyelerine neden olabilir ve kalp sa&#;l&#;&#;&#;n&#; olumsuz etkileyebilir. Ayr&#;ca, hayvanlar&#;n karaci&#;erlerinde toksin birikimi de olabilir, bu nedenle ci&#;erin a&#;&#;r&#; tüketiminden kaç&#;n&#;lmal&#;d&#;r. Ci&#;erin sa&#;l&#;k aç&#;s&#;ndan pek çok faydas&#; oldu&#;u gibi, baz&#; dezavantajlar&#; da bulunmaktad&#;r. Denge ve ölçüye dikkat edilerek tüketildi&#;inde sa&#;l&#;kl&#; bir besin kayna&#;&#; olabilir.

Ci&#;erin faydalar&#; nelerdir?

Ci&#;er, vücudumuzun protein, vitamin ve mineral ihtiyac&#;n&#; kar&#;&#;lamak için önemli bir kaynakt&#;r. &#;yi bir protein, demir, B vitamini, A vitamini, fosfor, çinko ve selenyum kayna&#;&#;d&#;r. Ci&#;er yemenin faydalar&#;

Protein kayna&#;&#;: &#;yi bir protein kayna&#;&#;d&#;r. gram ci&#;er, vücudun ihtiyaç duydu&#;u günlük proteinin yakla&#;&#;k yar&#;s&#;n&#; kar&#;&#;layabilir.
Demir kayna&#;&#;: Yüksek miktarda demir içerir. Demir, kan yap&#;m&#; ve oksijen ta&#;&#;ma fonksiyonu için önemlidir.
B vitamini kayna&#;&#;: Özellikle B12 vitamini aç&#;s&#;ndan zengindir. B vitamini, enerji metabolizmas&#;, sinir sistemi sa&#;l&#;&#;&#; ve hücre fonksiyonlar&#; için önemlidir.
A vitamini kayna&#;&#;: Vücudun A vitamini ihtiyac&#;n&#; kar&#;&#;lamak için iyi bir kaynakt&#;r. A vitamini, görme, cilt sa&#;l&#;&#;&#;, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi fonksiyonu ve kemik sa&#;l&#;&#;&#; için önemlidir.
Fosfor kayna&#;&#;: Fosfor içeri&#;i bak&#;m&#;ndan zengindir. Fosfor, kemik sa&#;l&#;&#;&#;, enerji metabolizmas&#; ve hücre fonksiyonlar&#; için önemlidir.
Çinko ve selenyum kayna&#;&#;: Çinko ve selenyum gibi mineraller aç&#;s&#;ndan da zengindir. Bu mineraller, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi sa&#;l&#;&#;&#;, hücre fonksiyonlar&#; ve antioksidan savunma sistemleri için önemlidir.

Ci&#;erin a&#;&#;r&#; tüketimi sa&#;l&#;k sorunlar&#;na yol açabilir. Bu nedenle, tüketirken ölçülü olmak önemlidir. Ayr&#;ca, karaci&#;er hastal&#;&#;&#; veya yüksek kolesterol seviyesi olan ki&#;ilerin ci&#;er tüketmeden önce doktorlar&#;na dan&#;&#;malar&#; önerilir.

Ci&#;er nas&#;l tüketilmeli?

Ci&#;er farkl&#; &#;ekillerde tüketilebilen lezzetli bir et türüdür. Genellikle k&#;zartma, &#;zgara, sote ve çorba gibi yemek tariflerinde kullan&#;l&#;r. Ci&#;erin tad&#; keskin ve yo&#;un oldu&#;u için birçok insan taraf&#;ndan sevilmez, ancak sevilen bir yemek tarifi olarak da bilinir. Ci&#;erin en yayg&#;n &#;ekillerinden biri, k&#;zart&#;lm&#;&#; ci&#;erdir. K&#;zart&#;lm&#;&#; ci&#;er, hafifçe una bat&#;r&#;larak ya&#;da k&#;zart&#;l&#;r ve genellikle limon suyu, so&#;an ve maydanoz gibi baharatlarla servis edilir.

Izgara ci&#;er de popüler bir seçimdir. Izgara yapmak için ci&#;er önceden marine edilir ve ard&#;ndan ate&#;te pi&#;irilir. Izgara ci&#;er, farkl&#; baharatlarla tatland&#;r&#;labilir veya tereya&#;&#; sosu eklenerek servis edilebilir. Sote edilmi&#; ci&#;er, baharatl&#; bir sos içinde pi&#;irilir ve genellikle pirinç veya makarna gibi bir yan yemekle servis edilir. Sote edilmi&#; ci&#;er, di&#;er et yemekleri gibi sebzelerle birlikte de tüketilebilir.

Ci&#;er çorbas&#; da yayg&#;n bir yemek tarifidir. Ci&#;er, tavuk suyu, sebzeler ve baharatlarla birlikte pi&#;irilir ve s&#;cak servis edilir. Ci&#;er çorbas&#;, so&#;uk k&#;&#; günlerinde s&#;cak ve besleyici bir yemek olarak tercih edilir. Ci&#;erin tüketim &#;ekli, ki&#;isel tercihlere göre de&#;i&#;ebilir. Ancak, ci&#;erin besleyici de&#;eri göz önüne al&#;nd&#;&#;&#;nda, pi&#;irme yöntemi ne olursa olsun, sa&#;l&#;kl&#; bir beslenme program&#;nda yer almas&#; önerilir.

Ci&#;erde hangi vitaminler var?

Ci&#;er, vücut için önemli bir besin kayna&#;&#;d&#;r ve birçok vitamin ve mineral içerir. &#;&#;te ci&#;erde bulunan önemli vitaminlerden baz&#;lar&#;:

• A vitamini: &#;yi görme, sa&#;l&#;kl&#; cilt, saç ve di&#;ler için önemlidir.
• D vitamini: Kemik sa&#;l&#;&#;&#; için önemli olan bu vitamin, ayr&#;ca ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi sa&#;l&#;&#;&#; için de gereklidir.
• B vitamini (özellikle B12 vitamini): Kan hücresi üretimini ve sinir sistemi sa&#;l&#;&#;&#;n&#; destekleyen önemli bir vitamindir.
• E vitamini: Antioksidan özellikleri olan bu vitamin, hücre hasar&#;n&#; önlemeye yard&#;mc&#; olur ve ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemi sa&#;l&#;&#;&#;n&#; destekler.
• K vitamini: Kan p&#;ht&#;la&#;mas&#;nda rol oynar ve kemik sa&#;l&#;&#;&#;n&#; destekler.

Ci&#;er kan yapar m&#;?

Ci&#;er vücudun ihtiyaç duydu&#;u demir minerali ve B12 vitamini gibi kan yap&#;m&#; için önemli olan besinleri içerir. Demir, vücuttaki k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin yap&#;m&#;nda kullan&#;lan bir mineraldir. Ayn&#; zamanda oksijen ta&#;&#;yan protein olan hemoglobinin yap&#;m&#; için de gereklidir. B12 vitamini de kemik ili&#;i taraf&#;ndan yap&#;lan k&#;rm&#;z&#; kan hücrelerinin üretiminde önemlidir. Bu nedenle ci&#;er, kan yap&#;m&#;na katk&#;da bulunabilecek besinlerden biridir. Ancak a&#;&#;r&#; tüketim, baz&#; insanlar için a&#;&#;r&#; miktarda demir birikimine neden olabilir, bu da sa&#;l&#;k sorunlar&#;na yol açabilir.

Ci&#;er ne kadar tüketilmeli?

Ci&#;er haftada kez tüketilebilecek bir besindir. Ancak ci&#;erin yüksek miktarda kolestrol içerdi&#;i ve a&#;&#;r&#; tüketiminin sa&#;l&#;k sorunlar&#;na neden olabilece&#;i unutulmamal&#;d&#;r. Ayr&#;ca, baz&#; ki&#;ilerin ci&#;eri sindiremedikleri ve bu nedenle a&#;&#;r&#; tüketiminin sindirim problemlerine neden olabilece&#;i de göz önünde bulundurulmal&#;d&#;r. Bu nedenle, ci&#;er tüketimi miktar&#; bireysel faktörlere göre de&#;i&#;ebilir. Sa&#;l&#;kl&#; bir yeti&#;kinin, haftada birkaç kez küçük miktarlarda ci&#;er tüketmesi önerilir. Ancak kolesterol veya ba&#;ka sa&#;l&#;k sorunlar&#; varsa, doktorun önerileri do&#;rultusunda tüketim miktar&#; s&#;n&#;rland&#;r&#;labilir veya tamamen engellenebilir.

Ci&#;er buzlu&#;a konur mu?

Ci&#;er buzlu&#;a konulabilir. Ancak ci&#;erin k&#;sa sürede tüketilmesi önerilir çünkü dondurma i&#;lemi, lezzet ve dokusunu etkileyebilir. Ayr&#;ca, çi&#; veya pi&#;memi&#; ci&#;erin dondurulmas&#;, baz&#; sa&#;l&#;k risklerine neden olabilecek bakteri üremesine neden olabilir. E&#;er ci&#;erinizi dondurmay&#; dü&#;ünüyorsan&#;z, öncelikle taze oldu&#;undan emin olmak için güvenilir bir kaynaktan alman&#;z ve mümkün oldu&#;unca çabuk tüketmeniz önerilir. Ci&#;erinizi buzluktan ç&#;kard&#;ktan sonra, h&#;zl&#; bir &#;ekilde çözülmesi için buzdolab&#;na ta&#;&#;yarak çözdürmeniz en iyisidir.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ