Meridyen Nedir

Paralel Nedir?

Dünyayı doğu ve batı doğrultusunda çevrelediği varsayılan hayali çemberlere paralel denilmektedir. Başlangıç paraleli ekvatordur ve en büyük paralel dairesi olma özelliğine sahiptir. Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın ekvatora olan uzaklığının derece, dakika ve saniye cinsinden açısal değerine &#;enlem&#; adı verilir.
Paralellerin Özellikleri Nelerdir?
• En uzun paralel dairesi Ekvatordur ve km uzunluğa sahiptir.
• Başlangıç paraleli olan Ekvator&#;un 90 kuzeyinde, 90 güneyinde olmak üzere toplamda tane paralel bulunur.
• Ekvator&#;un kuzeyinde kalan yerlere Kuzey Yarımküre, güneyinde kalan yerlere Güney Yarımküre denilmektedir.
• Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kısalır ancak paralel dereceleri büyür. Yani enlem dereceleri kuzeyde kuzeye gidildikçe, güneyde ise güneye gidildikçe büyür.
• Ekvator 0° enlemini, kutup noktaları ise 90° enlemini oluşturmaktadır.
• Paraleller birbirlerini kesmezler.
• İki paralel arasındaki mesafe km&#;dir.
• Ekvator çevresinde çizgisel hız en fazla iken kutuplarda ise en azdır.
• Ekvator çevresinde yer çekimi en az, kutuplarda ise en fazladır.
• Gece ve gündüz farkının en az olduğu yer Ekvator çevresidir. Ekvatordan uzaklaştıkça bu fark artar.

Paraleller Arası Uzunluk Nasıl Hesaplanır?

• Aynı yarımkürede bulunan paraleller verilmiş ise, numarası büyük olan paralelden küçük olan paralel çıkarılır.
• Paraleller farklı yarımkürede ise paralel numaraları toplanır.
• Bu işlemler sonucunda çıkan paralel numarası, iki paralel arasındaki sabit uzaklık olan km ile çarpılır.

Örnek: Aynı meridyen üzerinde bulunan A noktası ile B noktası arasındaki uzaklık km&#;dir. A noktasının Kuzey Yarımkürede bulunduğu bilindiğine göre, B noktası hangi paralel üzerinde yer almaktadır?

= 78
= 12 kuzey paralelinde yer alır.

Meridyen Nedir?

Kuzey-güney doğrultusunda uzanıp, kutup noktalarında birleştiği varsayılan, paralelleri dik açıyla kesen yarım çemberlere meridyen denilmektedir. Herhangi bir meridyenin başlangıç meridyenine olan uzaklığına &#;boylam&#; adı verilir.

Meridyenlerin Özellikleri Nelerdir?

Başlangıç meridyeni, İngiltere&#;nin Greenwich gözlemevinden geçer. Yani 0°&#;dir.
• Başlangıç meridyeninin karşısında yer alan meridyen yayının derecesi °&#;dir. Tarih Değiştirme Çizgisi olarak bilinen bu yay, Dünya&#;yı Doğu Yarımküre ve Batı Yarımküre olmak üzere ikiye ayırır.
• Başlangıç meridyeninin doğusunda ve batısında olmak üzere toplam tane meridyen bulunmaktadır.
• Ekvator üzerinde ardışık iki meridyen arasındaki uzaklık km&#;dir. Bu uzaklık Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalır ve kutup noktalarında sıfırlanır.
• Her meridyenin boyu eşittir.
• İki meridyen arasında 1°lik açı farkı bulunmaktadır.
• Meridyen dereceleri Greenwich&#;den itibaren doğuya doğru ve batıya doğru büyür.
• Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların yerel saatleri aynıdır. Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı ise 4 dakikadır.

Yazar: Dilara Yeten