Kalp Anjiyo Sonrası Hastanede Yatılır Mı

Koroner kalp hastalığı dünyada ve ülkemizde en önde gelen hastalık ve ölüm nedenidir. Koroner arterler (atardamarlar) kalp kasının kan ihtiyacını karşılayan, kalbin çalışması için gerekli oksijen ve diğer maddeleri sağlayan damarlardır. Bu damarların duvarında kolesterol, yağ tortuları, çeşitli hücreler ve kalsiyum gibi maddelerin birikmesi sonucu damarda daralma veya tıkanmalar oluşmaktadır. Daralmış bölgelerden geçen kan akımının azalması ve o damarın beslediği kalp kası bölgesinin yeterli beslenememesi nedeniyle eforla veya istirahat halinde gelen göğüs ağrıları ortaya çıkar. Damarın tamamen tıkanması çoğunlukla kalp krizine neden olur. Kalp krizi (miyokard infarktüsü) kalp kasının bir bölgesinin kandan yoksun kalması nedeniyle oluşur. Kalp kasının oksijensiz kalması sonucunda biriken kimyasal maddeler ağrıya neden olmaktadır. Bu durum dakikadan uzun sürdüğünde kalp kasında geri dönüşümsüz hasar oluşmaya başlar. En büyük hasar ilk saatlerde olduğundan tıkanmış olan koroner damarın bir an önce açılması kalp krizi tedavisinin esasını oluşturmaktadır.

Kalp krizinin belirtileri nelerdir?

En sık görülen belirti göğüs ağrısıdır. Ağrı 20 dakikadan uzun sürer, tedavi edilmezse saatten fazla sürebilir. Genellikle göğüs ortasında baskı, sıkışma hissi şeklindedir ve boyuna, çeneye, kollara (daha çok sol kola) yayılır. Ağrı başlangıçta maksimum düzeyde değildir, gittikçe artar. Birçok hastada ağrı ile birlikte bulantı, kusma, terleme olur. Ağrıya nefes darlığı, baş dönmesi, baygınlık eşlik edebilir. Ancak bazı hastalarda, özellikle şeker hastalarında ve yaşlılarda ağrı olmayabilir, kalp krizi sıkıntı, fenalık hissi, nefes darlığı, bayılma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Ne yapmalı?

Kalp krizi geçiren kişi bir an önce yoğun bakım ünitesi olan, tercihen acil anjiyografi ve anjiyoplasti (balon) / stent uygulamaları yapılabilen donanımlı bir sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır. Kalp krizinden kuşkulanılan hasta rahat bir pozisyonda efor sarfetmeden dinlenmeli ve olanak varsa donanımlı bir ambulansla hastaneye götürülmelidir. Evde yapılabilecek en yararlı tedavi bir tablet aspirin çiğnetmek veya suda eritip içirmektir.

Kalp krizinde erken tedavi hayat kurtarır!

Her bir saatlik gecikmede kalp krizi geçiren hastadan biri kaybedilir. İnfarktüs şüphesi varsa hiç zaman kaybetmeden donanımlı bir hastaneye funduszeue.infoarın çoğunda basit bir EKG kaydı hemen tanı konmasını sağlar. Kalp krizi geçirmekte olan hasta derhal koroner yoğun bakım ünitesinde tedaviye alınır. Acil girişim olanağı olan merkezlerde ekip hazırsa hasta doğrudan anjiyografi odasına alınabilir. Kalp krizinde esas tedavi bir an önce tıkalı damarın açılmasıdır. Bir yandan ritm bozuklukları, kalp durması gibi hayati komplikasyonlarla mücadele ederken, diğer yandan tıkanmış damar bölgesinde tekrar kan akımını sağlamak için gereken tedaviye başlanmalıdır.

Tıkanmış damar bölgesinde tekrar kan akımı nasıl sağlanır?

Tıkanmış damar başlıca iki yöntemle açılabilir:

 1) Pıhtı eriten (trombolitik) ilaçlar,

 2) Anjiyoplasti (balon) ve stent uygulaması. Araştırmalar gerekli altyapıya sahip merkezlerde deneyimli operatörler tarafından yapıldığı takdirde anjiyoplasti/stent uygulamasının ilaç tedavisinden üstün olduğunu göstermektedir. Önemli nokta deneyimli ekibin 7 gün/24 saat hazır bulunmasıdır. Kalp krizi tedavisinde ilk saat içinde damar açıldığında en büyük yarar elde edilmektedir ancak geç başvuran hastalarda ilk 12 saat, bazı durumlarda ilk saat içinde dahi girişim yapmak yararlı olmaktadır.

Kalp krizi tedavisine yönelik acil anjiyoplasti/stent uygulaması nedir? Nasıl Yapılır?

İnfarktüs geçirmekte olan hasta yoğun bakım şartlarında anjiyografi laboratuarına alınır. Gereken tıbbi tedaviye devam edilirken hastanın kasık veya kol bölgesi lokal anestezi ile uyuşturularak atardamara girilir ve bu bölgeye plastik bir kılıf (kanül) yerleştirilir. Daha sonra kateter adı verilen yumuşak plastik borucuklarla kalp damarlarına (koroner arterlere) ulaşılır ve damar içine görüntüleme maddesi (kontrast madde) enjekte edilerek görüntüler kaydedilir. Bu şekilde yapılan anjiyo ile kalp krizine neden olan yeni tıkanmış damar saptanır ve uygun olan hastalarda anjiyoplasti işlemine geçilir. Kateter içinden gönderilen yönlendirilebilir özel kılavuz teller vasıtasıyla damarın tıkalı bölümü geçildikten sonra bu tel üzerinden geçirilen balon tıkanıklık bölgesinde 30 saniye kadar şişirilerek ilk açılma elde edilir. Bundan sonra hastaların büyük çoğunluğunda damarda daha iyi açılma sağlanması ve tekrar tıkanma olasılığının azaltılması amacıyla darlık bölgesine stent adı verilen metal kafes / örgü biçiminde bir parça yerleştirilmektedir.

Anjiyografi yapılan tüm hastalara anjiyoplasti/stent uygulanır mı?

Çoğunluğuna (yaklaşık % 90`ına) uygulanır. By-pass ameliyatı gerekse dahi öncelikle infarktüs tedavisine yönelik olarak yeni tıkanmış damar anjiyoplasti/stent ile açılır, erken dönem geçtikten sonra cerrahi tedavi uygulanır. Nadiren anjiyoplasti yapılamayacak bazı durumlarda acil by-pass cerrahisi gerekebilir. Anjiyoplastiye uygun olmayan küçük bir damarda tıkanıklık olması veya damarlarda önemli bir darlık bulunmaması gibi bazı durumlarda ise herhangi bir girişim yapılmadan ilaç tedavisi uygulanabilir.

Kalp krizi nedeniyle anjiyoplasti/stent uygulanan hastalar hastaneden ne zaman çıkar?

Anjiyoplasti/stent uygulaması sonrası hastanın tedavisine koroner yoğun bakım ünitesinde devam edilir. Çoğu hasta saat sonra normal servise çıkar, birkaç gün de serviste yattıktan sonra hastaneden ayrılır. Ancak her hastanın farklı olduğu ve kalp krizi geçirmiş kişilerde tedavinin ömür boyu devam edeceği unutulmamalıdır.

İÇİNDEKİLER

Anjiyo Nedir ve Neden Yapılır?

Kalp hastalıkları çoğunlukla yaşı ilerleyen bireylerde görülse de her yaş grubundan insan için tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Anjiyo, ciddi bir rahatsızlık yaşayan kişilerde veya doktorun gerekli görmesi ile ciddi bir rahatsızlığın önlenmesi için sıkça uygulanabilen bir işlemdir. Göğüste hissedilen ağrı veya sızılar, kalpte meydana gelen sıkışma gibi durumlarda doktorunuz damar sertliğinden şüphelenebilir. Bu durumlarda hekiminiz anjiyo uygulanmasını gerekli görebilir. Çok sayıda bölgeye uygulanabilen anjiyonun tam olarak nereye uygulanacağı doktorun hangi bölgeyi incelemek istediğine göre değişmektedir. Anjiyo sonrası nelere dikkat etmeliyiz, anjiyo olan kişi kaç günde iyileşir, bir insan kaç defa anjiyo olabilir, anjiyo olduktan sonra kaç gün istirahat etmek gerekir gibi soruların sıkça sorulduğu bu günlerde Özel Ortadoğu Hastanesi tüm merak edilenleri sizler için anlattı.

Anjiyo Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Ağırlık Kaldırmamak

Kişinin aşırı miktarlarda ağırlık kaldırmaması hatta anjiyo sonrası ilk üç gün hiçbir ağırlık kaldırmaması gerekir. Fiziksel güç gerektiren her türlü aktiviteden kaçınılması gerekir. Hasta kendisini zorlayacak aktivitelerden titizlikle kaçınmalıdır.

Bol Su İçmek

İnsan bedeninin her daim gereksinim duyduğu su, ameliyat sonrası dönemde daha büyük bir ihtiyaca dönüşür. Anjiyo olan kişiler günde en az iki buçuk litre su içmelidir. Hatta mümkünse daha da fazla

Sigara ve Alkolden Uzak Durmak

Anjiyo yaptıran birey kesinlikle alkol ve sigaradan kaçınmalıdır.

Sıvı Yiyeceklerle Beslenmek

Anjiyo yaptırdıktan sonra en azından bir süreliğine kişinin katı yiyeceklerden uzak durup, sıvı besinler tüketmesi gerekir.

İlk Gün Duş Almamak

Koroner anjiyo uygulamasının ardından hastaların ilk gün hatta mümkünse kırk sekiz saat süresince sıcak su ile temasını kesmesi gerekir.

Anjiyo uygulamasının ardından ilk iki haftalık süreçte kişinin dikkatli olması ve özellikle geri kalan yaşamı boyunca kalp sağlığını koruması için yaşam şeklinde de bazı değişikliklere gitmesi gerekir. Sağlıklı bir beslenme rutini oluşturup, vücudunuza zarar verecek şeylerden uzak durarak gelecekte yaşanması muhtemel çoğu hastalığı önleyebilirsiniz.

Anjiyo Sonrası Hastanede Neler Yapılır?

Anjiyo uygulaması tamamlandıktan sonra, hasta gün boyunca gözetim altında tutulur. Ameliyatın ardından borular çıkartılmaz. Hastanın durumu incelenerek doktor tarafından taburcu olmasına veya birkaç gün daha hastanede istirahat etmesine karar verilebilir. Eğer kişiye yalnızca tetkik amacı ile anjiyo uygulandıysa gün içerisinde taburcu edilecektir. Eğer hasta kalp krizi veya herhangi bir komplikasyon riski altında ise gözetim altında tutulması gerekebilir.

Anjiyonun ardından kişi beslenme rutinine her zaman olduğundan daha fazla özen göstermelidir. Çoğu kalp damar hastalığı genetik faktörler kadar beslenme sorunlarından kaynaklanır. Anjiyo sonrasında hastanın katı gıdalardan uzak durup sıvı besinler tüketmesi istenir. Yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Kol bileğinden veya sağ kasık bölgesindeki atardamar üzerinden yapılan anjiyonun ardından hasta ağır kaldırmaktan kaçınmalı ve komplikasyon riskine karşı doktorun reçete ettiği ilaçları ihmal etmeden kullanmalıdır.

Hasta altı saat süresince sırtüstü uzanarak istirahat eder ve bol bol sıvı tüketerek vücudunda biriken opak maddeyi idrar yolu ile dışarı atar. Özellikle koroner anjiyo sonrası iki gün banyo yapılmaz, sıcak sudan uzak durulur. Hastanın aynı gün içerisinde taburcu edilmesi veya birkaç gün hastanede kalması kararı hastanın kişisel durumu gözetilerek alınır.

Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo uygulaması yaşanan bir rahatsızlığın sonucunda ya da tetkik ve önlem amacıyla yapılabilir. Kalp damarlarına ulaşabilmek için sağ kasık atardamarı üzerinden bir plastik kılıfın yerleştirilmesi şeklinde yapılır. Anjiyo çeşitli bölgelerden yapılabileceği için operasyonun seyrine doktorunuz karar verir. Damar görüntülerinin elde edilmesinin ardından işlem tamamlanır. Ortalama olarak yirmi dakikalık bir zaman diliminde tamamlanan bu işlemin ardından yerleştirilen plastik kılıf çıkartılır. Bölgede oluşması muhtemel kanamanın önlenmesi için bölgeye ağırlık konulur. Hasta bilgilendirilir ve doktor kararı ile taburcu edilir.

Anjiyonun Riskleri Nelerdir?

Bütün cerrahi girişimlerde olduğu gibi anjiyo da bazı riskler barındırır. Ancak söz konusu risk faktörleri günümüz teknolojisi sayesinde son derece azalmıştır. Hastanın felç veya kalp krizi geçirme riski ya da yaşamını yitirme riski son derece düşüktür. Esas risk kalp damarlarındaki darlıkların teşhis ve tedavisinin gerçekleştirilememesidir. Bu durumun barındırdığı riskler çok daha büyüktür.

Operasyonun ardından anjiyo yapılan bölgede morluklar, şişlik veya ağrı gözlenebilir. Ancak bu ciddi bir durum değildir. Morluklar ilk hafta içinde geçecektir. Ağrılar için de doktorunuz ağrı kesiciler reçete edebilir. Kişi kendi insiyatifi ile ilaç kullanmaktan kaçınmalı beklenmedik bir durum olduğunda geç kalmadan doktoruna başvurmalıdır.

Uzman görüşleri sadece tavsiye niteliğindedir gerekli görüldüğünde ilgili uzmana başvurmanız önerilir.

El bileğinden anjiyo ve stent

Herkes anjiyo olmalı mı?

Efor testi bozuk olan, ekokardiyografisinde problem görülen, göğüs ağrısı yaşayan, kapak problemi olup ameliyat kararı verilen, yol yürümekle bacak ağrıları olan, ya da iyileşmeyen bacak yaraları olan, kısmi ya da sekelli felç hastalığı geçiren, üçten fazla tansiyon hapı kullanmasına rağmen tansiyonu düşmeyen,  uzun yıllar şeker hastalığı olan hastalarda tüm verileri değerlendirerek anjiyonun gerekli olup olmadığına  karar veriyoruz.

Peki, anjiyo kararı verdik. Kasıktan mı ?, el bileğinden mi ?

Anjiyo binde 1’in altında hayati riski olan bir yöntemdir. Ortaya çıkabilecek riskler de genellikle anjiyoda giriş yeriyle ilgili olur. Kasıktan yapılan anjiyolarda kanama, damar yırtılması gibi problemleri daha sık görülür.

Bilek damarı kasık damarının aksine cilt yüzeyine çok yakındır ve şişman hastalarda bile kolaylıkla girilebilir. Cilde yakınlık ve arkasındaki kemik doku işlem sonrasında giriş deliğinin kapanmasına katkıda bulunmakta. Bu nedenle  kanama çok kolay kontrol altına alınmakta. Kasık damarı yolu ile yapılan stent girişimlerinde işlemden hemen sonra damara girişi sağlayan kılıf çekilemez.

Kılıfın çekilebilmesi için 6 saat hasta yatağında bacağını hareket ettirmeden yatmak zorundadır. 4 saat sonra kılıf çekilerek elle dakika kompresyon ve sonrasında yine saat kum torbası ile ağırlık konularak kanamanın durdurulması sağlanmaya çalışılır. Bu nedenle kasık damarı yolu ile tanısal koroner anjiyografi yapılan hasta 6 saat, balon ya da stent gibi tedavi edici girişim yapılan hasta ise yaklaşık 12 saat yatağında işlem yapılan bacağını hareket ettirmeden düz yatmak zorundadır. Ayağa kalkamaz, tuvalete gidemez.

Bilek damarı yolu ile yapılan girişimlerde ise işlem sonrasında kılıf yüksek doz kanı sulandırıcı ilaçlara rağmen hemen çekilir. Hastaya bileklik benzeri bir materyal takılır ve bu bileklik iki saate yakın hastada takılı kalır, hastaneden çıkmadan önce de çıkarılarak bandaj yapılır.  Hasta işlemden hemen sonra ayağa kalkabilir, oturabilir, tuvalete gidebilir. Koroner tanısal işlemlerden sonra 6 saat hastanede yatmak yerine 2. saatte taburcu olur, isterse aynı gün işine dönebilir. Ancak anjiyoda tedavi gerektirecek bir sonuç çıkarsa o zaman hasta bilgilendirilir.  Eğer çok kritik bir darlık varsa, balon ve stentle açılmaya uygunsa; o zaman stentle açıp, tedavi edilir. Anjiyo yapar gibi aynı yöntemle, aynı yoldan işleme devam edilir.

Ben kliniğimizde acil kalp krizi ile gelen hastalarda dahil olmak üzere tüm anjiyo ve stent işlemini el bileğinden yapıyorum. Bu işlemle ilgili den fazla hastayı içeren el bileğinden stent işlemi esnasında oluşabilen problemlerin üstesinden gelebilecek yeni tedavi teknikleri geliştirdik ve bu verileri tüm dünya ile bilimsel arenada paylaştık.

El bileğinden anjiyo nasıl yapılır?

Cilt altı uyuşturulur ve işlem lokal anestezi altında yapılır. El bileğine mm lik küçük bir kesi yapılır. Kesi çok küçük olduğu için hasta ağrı hissetmez. Buradan bir kılıf yoluyla kalp damarlarına ulaşılarak görüntüler alınır. İşlem tecrübeli ellerde dakika kadar sürer. Bilekten yapılan anjiyoda giriş yeriyle ilgili problem gelişme riski yüzde birin altındadır.  İşlem biter bitmez elinize takılan kılıf çıkarılarak bileklik takılır. Bu bileklik kanamayı önlemek için gereklidir. İşlemden 2 saat sonra taburculuğunuz planlanır. Bu iki saat içinde dolaşabilir, yemek yiyebilir, her tür ihtiyacınızı giderebilirsiniz.