Kanadaya Nasıl Iltica Edebilirim

Kanada’ya Hangi Sebeplerle İltica Edilebilir

Kanada’nın mülteci kabulü genel olarak Kanada parlamentosunun geçirdiği bir yasa ve uluslararası bir antlaşma altında düzenlenmiştir. Önce hangi sebeplerin iltica için geçerli sebep sayılmadığını izah edelim. Genel olarak bu ‘ekonomik mültecilik’ kapsamına giren sebeplerdir. Yani, yaşadığı ülkede işsiz olan veya geçimde zorluk çeken kişiler bu sebeplerle iltica başvurusu yapıp kabul edilemez. Harp veya silahlı çatışma dolayısıyla yerinden yurdundan olan kişiler bu kurala istisna olabilir. Olabilir diyoruz, çunkü yaşadığı ülkenin başka bir bolgesine giderek canını kurtaran veya emniyetli yaşam kurabilen kişiler de mülteci olarak kabul edilmeyebilirler.

Kimler Kabul Edilmez

Adam öldürmek, soygunculuk veya hırsızlık gibi adi cezai suçlardan devlet tarafından aranan kişiler mülteci yasası altında kabul edilmez. ‘Harp suçlusu’ Kanada yasaları altında çok ciddiye alınan bir kategoridir. Harp suçlusu olduğu kanıtlanan bir kişi herhangi bir amaçla Kanada’ya giremez. Başka bir ülkede mülteci olmuş kişiler ve ABD’ye gelip sınırdan giriş yapan kişiler Kanada ve ABD arasındaki anlaşma dolayısıyla mülteci başvurusunu ilk geldikleri ülke olan ABD’de yapmak zorundadırlar. Bu sebeple ABD’ye iade edilirler. Bu tam bir liste değil.

Kanada İltica Yasası Maddeleri

Mülteci başvuruları genellikle ‘antlaşma mültecisi’ ve ‘korunmaya muhtaç kişiler’ şeklinde iki kategoriye ayrılır. Antlaşma mültecisi ırk, din, milliyet, siyasi görüş, sexuel tercih (eşcinsellik gibi) sebepleriyle eziyet veya zulüm gören veya bu sebeplerle zulüm göreceğinden korktuğu için ülkesine dönmek istemeyen kişilerdir. Korunmaya muhtaç kişiler geri döndükleri takdirde eziyet veya zulüm görme olasılığı olan kişilerdir. Bu eziyet işkence, katledilme veya zalimce verilen bir ceza niteliğinde tezahür edebilir.

Daha Önce Verilmiş Kararlar

Kanada iltica yasası kompleks bır yasadır, çünkü verilen kararlarda daha önce idari mahkeme ve Federal Mahkeme tarafından verilen kararlar da göz önüne alınır. Bu konuda uzmanlaşmış bazı avukatlar daha önceki kararlar ve olasılıklar üzerinde bilgilidir.

İltica Sistemi

Kanada, Kanada dışından yapılan mülteci başvurularının önce Birleşmiş Milletler nezdinde gözden geçirildikten sonra hükümete yönlendirilmesini ister. Tabii BM bu başvuruları başka ülkelerin temsilciliklerine de yönlendirebilir. Kanada sadece Kanada içinden yapılan başvurular üzerinde yargıçlık vazifesini üstlenmektedir. İlk başvuru Kanada’ya girişte veya girdikten sonra yapılabilir. Temelde geçerli olabilecek başvurular Immıgratıon & Refugee Board (IRB) denilen bir idari mahkemeye gönderilir. IRB bir duruşma ile, ve bazı hallerde duruşmaya gerek görmeden, başvuruyu kabul veya reddeder. Bazı hallerde başvuru şartlı veya geçici olarak kabul edilebilir. Başvuru reddedildiği takdirde başvuruyu yapan kişinin sınırdışı edilmesi işlemleri başlar. Bu kişinin idari temyiz mahkemesine, ve bu da başarısız olduğu takdirde, Federal Mahkemeye gitmeye hakkı vardır. Bu çok pahalı bir işlemdir. Duruşmayı kaybedenler için başka işlemler de var. Bütün işlemleri tamamlamak seneler alabilir.

Duruşma

IRB duruşması sorgulama şeklinde cereyan eder. İdari mahkeme yargıcı başvuru yapan kişiyi en ufak detayına kadar sorgular. Verilen bilgilerin ve belgelerin doğruluğu ve tamlığı sorgulanır. Yargıç ‘Ben senin doğruyu söylediğine inanmıyorum’ derse hikaye sona ermiştir. Bu gerekçeyle reddedilen başvuruların temyizde kazanma ihtimali sıfırdır. Bu sebeple başvurunun en başında Kanada iltica yasasını ve mevzuatı bilen tecrübeli bir avukat tarafından yapılması önemlidir.

Kanada’ya İlticanın Anlamı

İltica Başvurusu reddedildiği için sınırdışı edilen kişilerin bir daha Kanada’ya gelmesi zor veya imkansızdır. Başvuru yapıldığı zaman hükümet bu kişiye Kanada’yı terketmesi için tebligat yapar, fakat işlemlerin her safhasında başvuruyu geri çekmesi için şans tanır. Bu kişinin Kanada’ya başka bir gerekçe altında girebilmesi hangi şartlar ve seviye altında sınırdışı edildiğine bağlıdır. Kanada İltica başvurusu kabul edilip burada kalmayı başaran kişi uzun müddet ülkesine dönemez cünkü döndüğü takdirde mülteci statüsü geçersiz kılınır. Kanada vatandaşlığı bile, almışsa, elinden alınabilir.

Bu sebeple, Kanada’ya iltica düşünen kişilerin yasadaki maddelerin kapsamına açıkca girmedikleri takdirde, başka yasal yollara başvurmaları tavsiye olunur.

Kanada Göçmenliği Bilgi Hattı

Flag of Canada

Ağrı’daki yurttaşların 10 -15 bin dolara arası değişen parayı ödeyerek kaçak yollardan Kanada’ya gittiği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre yurttaşlar önce kaçakçılar ile irtibata geçiyor, ardından ücreti ödeyerek Meksika’ya, Meksika’dan ABD’ye geçiyor. ABD’den de Kanada’ya giden yurttaşlar burada siyasi sığınmacı oluyor. Kanada’ya giden mühendis, sağlıkçı yurttaşlar ilk olarak ev temizliği, bakıcılık gibi işler arıyor.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba başkanlığındaki CHP Esnaf Masası da geçen hafta Ağrı’da yurttaşların sorunlarını dinlerken iş bulma umuduyla Kanada’ya kaçıldığı bilgisi de kendilerine aktarıldı.

Esnaf Masası heyetinde yer alan CHP Bursa Milletvekili Nurhayat Altaca Kayışoğlu, yurttaşların hayat pahalılığı ve işsizliğe karşı çözümü yurt dışına gitmekte bulduğunu belirterek, “Bir köyde onlarca kişinin tefecilerden borç alarak, yurt dışına giderek, özellikle Kanada’da hayata tutunmaya çalıştıklarına şahitlik ettik. Ülkemizi bu hale getirenler bunların sorumlusu. Gördüğümüz manzara, okumuş sağlıkçı, avukat, hemşirelerin yurt dışında ayakta durmaya çalıştığı” dedi.

MEKSİKA, ABD, KANADA GÜZERGAHI

HDP Ağrı Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir ise Ağrılı yurttaşların işsizlik ve yoksulluk nedeniyle kaçakçılık şebekesinin eline düştüğünü, yurttaşlardan alınan yüklü para ile onları önce Türkiye’den vize istemeyen Meksika’ya, Meksika’dan da kaçak yollar ile ABD ve Kanada’ya götürdüğünü söyledi.

Taşdemir, şunları söyledi:

İŞSİZLİK UMUDU YİTİRDİ

Ağrı’da son bir yıldır yurt dışına ve özellikle Kanada’ya genç nüfus akışı söz konusu. İlimiz genç nüfusun yoğun olduğu aynı zamanda genç işsizliğinin Türkiye ortalamasının üzerinde olan bir kent. Türkiye’nin en yoksul kentleri arasında. Hizmet, sağlık, iş yaşamı, kültürel etkinlikler bakımından koşullar çok ağır ve derin bir yoksulluk yaşanıyor. Gençler metropollerde inşaat sektöründe çalışmak zorunda kalıyor. Birçoğu da maalesef buralarda güvencesiz, sigortasız işlerde çalışmak zorunda bırakılıyor. Her yıl onlarca genç inşaatlarda yaşamını yitiriyor. Gençler artık metropollerde yaşanan haksızlık, hak gasplarından kaynaklı bir şekilde ülkeyi terk etmek zorunda kalıyor.

TEFECİDEN BORÇ ALIYORLAR

Ailelerimiz de kalabalık, kardeş sayısı fazla. Birinin yurt dışına gönderilmesi ailenin geri kalanının kurtuluş umudu olarak görülüyor. Bir umut oluşturuluyor. Son dönemlerde de Ağrı’da belli gruplar üzerinden bir organizasyon şeklinde yapılıyor. İnsan kaçakçıları üzerinden yüksek meblağlarda Kanada’ya göndermek için büyük borç altına giriyorlar. Tefecilerden borç alıyorlar, toprağı olan toprağını satmak zorunda kalıyor. Bir şekilde bir sermayesi varsa, evleri varsa evlerini satmak ve borç yapmak durumunda kalarak, çocuklarını bu insan kaçakçıları aracılığıyla yurt dışına gönderiyorlar. Yoğun bir gidiş söz konusu. Yaptığımız ziyaretlerde de çok fazla gündemimize geliyor. İnsanlar gelip bunu da ifade ediyorlar. Hemen hemen her köyde giden onlarca genç söz konusu.

GÜZERGAH MEKSİKA

Güzergah olarak Meksika tercih ediliyor. Meksika Türkiye’den vize istemeyen bir ülke. Bir şekilde gençler uçak bileti alınarak, Meksika’ya götürülüyor. Orada da insan kaçakçıları aracılığıyla ABD’ye geçiriliyor. ABD’de bir şekilde kamplarda kalıyorlar. İnsan kaçakçılarına ciddi meblağlar vererek, ABD’de kalıyorlar ya da Kanada’ya geçiriliyorlar. Ciddi bir organizasyon söz konusu, büyük meblağlar dönüyor.

KAMPLARDA KALIYORLAR

Çoğu orada mağdur oluyor. Özellikle beni arıyorlar. Kamplarda kalacak yer bulamıyorlar. İşsizler ve bir şekilde o ülkede de kendi başlarına bırakılmışlar. Kişiler götürülüp ABD’nin herhangi bir eyaletinde bırakılıyor. Bana da aileler çok ulaşıyor, kendileri de çok ulaşıyor.”

“BAKIYORUM FİLAN GENÇ GİTMİŞ. KONUŞULAN 5-6 BİN GENÇ”

CHP Ağrı İl Başkanı Nihat Aslan, yurttaşların iş bulmak için Kanada ve ABD’ye gittiğini açıklayarak, “Kimi borç yaparak, gidiyor, kimisi tefeciden borç alıyor, kimi hayvanını aracını satarak gidiyor. Mecburlar iş bulamıyorlar. Çalışmak için gidiyorlar. Hep Kanada ve ABD’nin adı geçiyor.  Bir bakıyorum falan kişi yok, nerede gitmiş. Ortalıkta konuşulan 5-6 bin genç gitti” diye konuştu.

NİTELİKLİ İŞ GÜCÜ KANADA’DA

Aktarılan bilgilere göre Kanada’ya giden Ağrılılar dernek kurdu ve geçtiğimiz günlerde kongresini bile yaptı. Kanada’daki Türkler arasında nitelikli iş gücü de var. Sosyal medyada kurdukları gruplarla birbirlerine destek olmaya çalışan Türklerin paylaştığı mesajlar ülkedeki emek ve beyin göçünü gözler önüne seriyor. Paylaşım yapan bir Türk kadını, arkadaşı için iş aradığını “Yaklaşık 1 senedir Kanada’da bulunan bir arkadaşım için iş arıyoruz. Bir restoranda mutfakta çalışıyordu ve işten çıktı yakın zamanda. Türkiye’de hemşirelik yapıyordu. Temizlik, bakıcılık, kuaförlük, yemek, terzi işleri vs. gibi acil iş arıyor” diye açıkladı.

“KAÇAK GELDİM, 90 BİN DOLAR MAAŞ ALIYORUM”

Kanada’ya gitmek isteyen bir yurttaş, yaptığı paylaşımda kaynakçı olduğunu ve turistik vize ile gitmesi halinde ülkede iş bulup bulamayacağını sordu. Bir yurttaş ise paylaşımın altına şu yanıtı verdi:

“Ben kaçak geldim Kanada’ya. Üç yıl oldu neredeyse. İlk geldiğimde kaynakçı olarak zaten başladım ama farkımız seninle, benim elim kolum uzun. Abilerim vardı. Şu anda senelik 90 bin dolara yakın maaş alıyorum. Argon kaynakçısıyım. Sesini çıkarma, boş konuşanlara kulak asma. Hayal kurmak güzeldir ama hayali gerçeğe çevirmek daha güzeldir.”

“MÜHENDİS EV TEMİZLİĞİ İÇİN İŞ ARIYOR”

Başka bir Türk kadını da yaptığı paylaşımda, 1,5 yıl Türkiye’de mühendislik yaptığını ve Kanada’ya eşiyle beraber gittiğini aktararak, “Merhaba. Ben Şeyma Kanada’ya yeni geldim. Ilac dil okulu öğrencisiyim. Türkiye’de mühendisim 1.5 yıl kadar çalıştım. Bebek bakımı, ev temizliği, garsonluk vs. gibi isler arıyorum. Aciliyetim var geri dönüşlerinizi bekliyorum. Victoria Park’ta yaşıyorum ama mesafe önemli değil beni için” dedi.

Kanada’ya yasal yollardan gitmek için yaptığı başvuru reddedilen başka bir kadın yurttaş ise “Merhaba, sağlıkçıyım, eşim kanadalı,1,5 ay önce visit vize başvurdum, dün ret yedim itiraz edeyim ya da dava açarsam olumlu cevap gelir mi?” diye yasal yollardan gitmenin yolunu aradı.

Kanada’ya iltica etmek isteyen bir yurttaş ise “Kanada’ya iltica süresi nasıl işliyor? Nasıl başvurabilirim?” diye sordu.

OPERASYON YAPILMIŞTI

Ankara Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü, yasal olmayan yollardan ABD ve Kanada ülkelerine geçişlerini sağlayan uluslararası suç şebekesine dört aylık takibin ardından operasyon yapmıştı. Emniyet kaynakları Türkiye'de özellikle doğu, güneydoğu ve diğer illerinde yaşayan kişilerin ABD ve Kanada ülkelerine gitmek için yasal olmayan yöntemleri tercih ettiklerini, Ağrı'da bulunan şebeke üyelerinden C.Y., D.A.'ya ulaşıp ABD ve Kanada gidebilmek için kişi başına 10 bin ile 15 bin dolar arasında bir ücret verdiklerini aktarmıştı.

Şebeke önce yurttaşları vize sorunu olmadığı için Meksika’ya yönlendiriyor, buradan ABD ve Kanada’ya götürüyordu. Şebeke üyeleri tarafından ABD sınırına yakın Ciudad Juarez şehrine götürülen kişiler, uzun süren beklemenin ardından müsait bir anda sınırdan ABD'ye geçiş yaparak sınırda bulunan ABD'li polislere teslim oluyordu. Kaçak yollarla giren kişiler için oluşturulan kamp alanına götürülerek teslim ediliyordu. Şebeke üyelerinin planı burada devreye girerek anlaştıkları avukatlar aracılığı ile kişiler kamp alanından kurtarılarak ABD’ye geçiş yapmaları tamamlıyordu. Kanada'ya geçiş yapmak isteyenler ise oradan aynı yöntem ile gönderiliyordu.

Ankara Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü ekipleri tespitlerinin ardından Ankara, İstanbul ve Ağrı’da eş zamanlı düzenlediği operasyon ile O.A., M.S.S., A.A., M.K., C.Y., D.A. ve İ.U gözaltına almıştı. Şebeke üyeleri suçlarını kabul etmişti.