Dinimizde Sofra Adabı

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in dillere destan sofra adabı yemek yeme alışkanlıkları ve en sevdiği yemekleri müslümanların en merak ettiği konular arasında

İslam kuralları olan bir dindir. Hayatımızın her safhasında nasıl davranmamız gerektiği ya Kuran-ı Kerim ayetleriyle ya da Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav) sünnetleriyle belirlenmiştir. Yaşamak için elzem olan beslenmek hakkında tabi ki bazı kurallar vardır. Peygamber Efendimiz (sav) sünnetleriyle en güzel ve edepli şekilde nasıl yememiz gerektiğini öğrendik. Haberimizde bu konuyu ayrıntılarıyla araştırdık. Aşağıda bulabilirsiniz.

YEMEK ÖNCESİ HAZIRLIK;

Sağlıklı hayatın ilk kurallarından biri düzgün beslenmektir. Vücudun ihtiyacı olan besinlerin ne azı ne de fazlası bizim için sağlıklı değildir. Yediklerimizin ölçüsünü bilmek için ayaküstü değil bir masada ailemizle oturarak yemek yersek daha kolay miktarı takip edebiliriz. Sahabeden Kalade (ra) Peygamber Efendimiz (asm) hakkında: “Onun sükrucce denilen tahta sofra üstünde yemek yediğini hiç görmedim.” buyurdu. Kalade’ye (ra): “Peki, ne üzerinde yemek yerdi.” diye sordular: “Sofra üzerinde yerdi.” diye cevap verdi. (Buhari)

Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’e (sav) ashabı sorar: Ey Allah’ın Resulü! Yemek yiyoruz ama doymuyoruz.” Şöyle buyurdu: “Herhalde siz ayrı ayrı yiyorsunuz.” “Evet” dediler. “Birlikte yiyin ve Allah’ın adını anın (Besmele çekin) ki yemeğiniz bereketlensin.” (Ebû Dâvûd) Yemeğe başlamadan önce ve yemeği bitirdikten sonra ellerimizi yıkarsak bir sünneti daha yerine getirmiş oluruz. “Yemeğin bereketi yemekten önce ve sonra elleri yıkamaktır.” (Ebu Davud). 

YEMEĞE BAŞLAMAK;

Sofraya evimizdeki veya beraber olduğumuz insanlarla oturduktan sonra ilk olarak Besmele çekmeliyiz. Zira Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav), “Biriniz yemek yerken “Bismillah” desin; başta söylemeyi unutursa sonunda “Bismillahi fi evvelini ve ahirihi “Başında da sonunda da Bismillah” desin.” (Ebu Davud, Tirmizi) demiştir.

Besmele’nin önemini bir başka hadiste Efendimiz (sav) böyle söylemiştir:“Kişi evine girerken ve yemek yerken besmele çekerse, şeytan askerlerine,

• «Burada ne geceleyebilir ne de yemek yiyebilirsiniz.» der.

Eğer o kimse eve girerken besmele çekmezse, şeytan onlara,

• «Geceyi geçirecek bir yer buldunuz.» der.

O şahıs yemek yerken besmele çekmezse şeytan yine askerlerine,

• «Hem barınacak yer hem de yiyecek yemek buldunuz.» der.” (Müslim, Eşribe, ).

Besmeleyi çektikten sonra yemeğe tuz ile başlamak diğer bir sünnettir. (Riyaz’üs Nasihin) Yemek adabında örnek aldığımız Peygamberimiz (sav) ve ashabı yemeğe önce büyüklerin başlaması gerektiğini bizlere göstermiştir. Ashaptan Huzeyfe (r.a.) diyor ki: “Birlikte yemek yiyeceğimiz zaman, Peygamberimiz başlamadan biz elimizi yemeğe sürmezdik.” (Müslim)

YEMEK SIRASINDA;

Yemeğe başladıktan sonra sofrada yakınlarımızla birlikteyken tabağımızın neresinden yemeğe başlayacağımız bile bizlere söylenmiş. “Bereket yemeğin ortasına iner dolayısıyla siz yemeği ortasından değil kenarlarından yiyin.” (Ebu Davud) Yemeği yerken aşırıya kaçmamalıyız. Midemizin üçte birini su ile, üçte birini yemek ile doldurmalıyız. Üçte birini ise boş bırakmalıyız. “Ademoğlu karnından daha kötü bir kabı doldurmamıştır. Ademoğluna belini doğrultacak birkaç lokma yeter. Mutlaka bundan fazla yemesi icap ederse, midesini üçe bölsün: “Üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefesine ayırsın.” (Tirmizi)

YEMEKTEN SONRA;

Yemeğimizi afiyetle yedikten sonra yapabileceklerimizin en hayırlısını Peygamber’imiz (sav) bizlere söyledi.  “Allah, bir şey yiyip içtikten sonra kendisine hamdeden kimseden razı olur.” (Müslim) Başka bir hadisle bizlere verilen müjdede:

“Bir kimse yemek yedikten sonra;

• «Bana bu yemeği yediren, sonucu etkileyecek bir güç ve kudretim olmaksızın onu bana nasip eden Allah’a hamd olsun!» derse, geçmiş günahları bağışlanır.” (Ebû Dâvûd).

Sofradan kalktıktan sonra kalan yiyecekleri atıp israf etmek yerine daha küçük kaplara koymalıyız ve onların üstlerini kapatmalıyız. “Kapılarınızı örtün, tulumlarınızı bağlayın, kaplarınızın ağzını kapayın, örtülmesi gerekenleri örtün, kandilleri söndürün, çünkü şeytan kapalıyı açamaz, kırbanın bağını çözemez, kapların örtülerini açamaz. Çünkü fare kandillerin içindeki yağı ve fitili yemek ister. Böylece ev halkının başına evlerini yakabilir.” (Müslim)

Müslümanlar olarak hayatımızı şekillendirirken dikkatte almamız gereken kaynaklar bellidir. İlk olarak Allah (cc)’ın kutsal kitabı Kuran-ı Kerim ve sonrasında ise Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (SAV) sünnetleri. Peygamber’imizin (SAV) sünnetleriyle ele aldığımız konumuz hayatımıza bir ışık olmalıdır.