Geniz akıntısı; burun boşluğu ile ağız boşluğunun bağlantısını sağlayan geniz bölgesinden, (nazofarenks) ağız boşluğunun arkası ve gırtlağa doğru çeşitli sebepler nedeniyle berrak veya iltihaplı sıvı akıntısının meydana gelmesidir. Akıntıya bağlı olarak burun boşluğu, geniz, ağız boşluğu ve gırtlak gibi anatomik bölgelerde çeşitli seviyelerde iltihaplanma gelişebilir veya dokularda bozulmalar ortaya çıkabilir. Geniz akıntısı sıklıkla basit üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişebilse; bazı önemli sağlık problemleri de geniz akıntısı ile ortaya çıkabilir.
Sağlıklı kişilerde burun boşluğu, geniz, ağız boşluğu gibi anatomik bölgelerin duvarları mukoza adı verilen dokularla kaplıdır. Mukoza hem bu bölgelerin dış etkenlere karşı korunmasında bir bariyer görevi görürken, hem de solunum ve beslenme gibi dış ortamdan vücut içine giriş yapan maddelerin temizlenmesi ve havanın ısıtılıp nemlendirilerek vücut için en uygun hale getirilmesinde rol oynar. Özellikle burun boşluğu ve geniz bölgesine ait mukoza hem solunan havanın nemlendirilmesi; hem de mikroorganizmalardan temizlenmesi için gün boyunca salgı üretir.
Burun salgısının çeşitli sağlık problemleri nedeniyle miktarının artması, fizyolojik olarak temizlenmesinin aksaması veya iltihaplanması durumunda burun ve geniz akıntısı problemleri ortaya çıkar. Burun salgısı; burun delikleri üzerinden drene olamadığında geniz bölgesi üzerinden gırtlağa doğru akabilir. İltihaplı geniz akıntısı temas ettiği anatomik bölgelerde iltihaplanmaya yol açarak enfeksiyonun yayılmasına ve çeşitli ek şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur.
Geniz akıntısı şikayeti çok çeşitli rahatsızlıklardan ileri gelebilir. Geniz akıntısının etkili bir şekilde tedavi edilebilmesi için, altta yatan problemin doğru tespit edilebilmesi gerekir. Bu doğrultuda, aşağıdaki hastalıklarda geniz akıntısı görülebilmektedir:
Bunların dışında özellikle ağız boşluğunun arka kısmı ile yutak ve gırtlak bölgesinde çeşitli sıvıların birikmesi ve temizlenememesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi hissedilebilir. Örneğin, yutma güçlüğü gelişen hastalarda tükürük birikmesi veya reflü şikayeti olanlarda mide asit salgısının birikmesi durumlarında geniz akıntısı varmış gibi bir his ortaya çıkabilir.
Geniz akıntısı şikayeti gelişen kişilerde sıklıkla altta yatan sağlık sorununa bağlı olarak ek belirtiler meydana gelebilir. Buna göre aşağıdaki semptomlar sıklıkla geniz akıntısına eşlik eder:
Geniz akıntısı ile ilgili sorunun doğru tespit edilebilmesi için, öncelikle geniz akıntısı sıvısının muayene edilmesi önemlidir. Akıntının berrak, seröz yapıda olması veya yeşil, visköz ve iltihaplı görünmesi farklı tanı ihtimallerini gündeme getirecektir. Bu bağlamda, geniz akıntısı ile beraber burun akıntısı şikayetinin birlikte varlığı da ayrıca dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur.
Geniz akıntısına yol açabilecek anatomik bozuklukların tespit edilmesi adına burun boşluğunun içine gönderilen kameralı özel ekipmanlar vasıtasıyla detaylı fizik muayene sıklıkla başvurulan yöntemler arasındadır. Nazal endoskopi adı verilen bu yöntemle burun ve geniz akıntısının hangi bölgeden kaynaklandığı, altta yatan muhtemel organik problemlerin incelenmesi ve geniz akıntısı sıvısının muayenesi mümkün olmaktadır.
Bunların dışında, üst solunum yollarının detaylı incelenmesi adına direkt röntgen grafisi, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabileceği gibi; enfeksiyon ve benzeri durumların varlığını gösterebilecek çeşitli kan tahlillerinden de yararlanılabilir.
Geniz akıntısının giderilmesinde en önemli nokta, geniz akıntısına yol açan asıl sebebin doğru teşhis edilmesidir. Bu doğrultuda, uzman bir hekim tarafından hastanın ayrıntılı öyküsünün sorgulanması ve detaylı fizik muayene yapılması gerekir. Bu değerlendirmeler sonunda, hekimin gerekli görmesi durumunda ek görüntüleme ve laboratuar tetkiklerine başvurulması gerekebilir. Tüm bunların ışığında elde edilen verilere dayalı olarak tanı kesinleştirilir ve uygun tedavi planlanır.
Geniz akıntısı şayet üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanıyorsa, sıklıkla viral etkenler nedeniyle geliştiğinden, semptomatik tedaviler tercih edilir. Burun mukozasındaki iltihabın giderilmesi ve mukoza salgısının azaltılmasına yönelik olarak anti-inflamatuvar ilaçlar ve nazal spreyler reçete edilebilir. Grip gibi bazı virüs etkenlerine karşı antiviral tedaviler kullanılabilir.
Sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlara bağlı durumlarda antibiyotik tedavisi sıklıkla gerekir. Anatomik problemler nedeniyle gelişen geniz akıntısının tedavisinde önce ilaç tedavisi denense de; sıklıkla cerrahi yöntemlerle anatomik sorunların giderilmesi gerekebilir. Alerjiye bağlı geniz akıntılarında alerjen etkenlerden uzak durulmasının yanında, uygun antihistaminik ve anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılır.
Bunların dışında geniz akıntısının giderilmesinde evde yapılabilecek çeşitli uygulamalar ve önlemler bulunur:
Solunum sistemimiz, vücudumuzun dış ortamla sık temas eden bölgelerinin başında gelir. Buna bağlı olarak, soğuk havalarla beraber görülme sıklığı artan üst solunum yolu enfeksiyonları başta olmak üzere, çok çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkar. Hayat kalitesini ciddi manada olumsuz etkileyen bu sağlık problemleri, farklı klinik belirti ve semptomların görülmesine neden olur. Bu belirtilerin başında geniz akıntısı gelmektedir.
Vücudumuzda soluk yoluyla alınan hava, ilk olarak üst solunum yollarına uğrar ve devamında akciğerlere doğru iletilir. Burun boşluğunda nemlendirilen ve ısıtılan hava, yabancı maddelerden ve mikroorganizmalardan temizlenmesi amacıyla bağışıklık sistemine ait çeşitli dokularla karşılaşır. Bu bölgelerden biri de genizdir. Geniz bölgesinin ardından gırtlak ile soluk borusuna aktarılan hava akımı, bronşlar vasıtasıyla akciğere ulaşır ve böylece solunum süreci tamamlanır.
Eğer çeşitli sebeplerle burun ve geniz bölgesinin epitel dokusunda (mukoza) iltihaplanma durumu gerçekleşirse, içeriği etkene göre değişkenlik gösteren sıvı kıvamdaki salgıda artış ortaya çıkar. Oluşan salgı, burun veya geniz yoluyla üst solunum yolundan drene olur ve sonuçta burun ve geniz akıntısı şikâyetleri meydana gelir. Geniz akıntısı, iltihaplı salgının dokulara ulaşması nedeniyle ağız dokusunda, yutakta ve gırtlakta iltihaplanmaya yol açabilir.
Üst solunum yolunu oluşturan bütün anatomik bölgeler, kan damarlarının yoğun olarak bulunduğu özel bir epitel doku ile kaplıdır. Mukoza adı verilen bu doku; yüzeyinin nemli olması ve bol damar içeriği sayesinde havanın ısıtılması ve nemlendirilmesinde oldukça önemli bir rol oynar. Solunan havanın içeriği ile vücuttaki çeşitli fizyolojik olaylara bağlı olarak mukozada çeşitli değişimle gelişebilir ve mukozada ödemleşme veya iltihaplanma gerçekleşebilir.
Mukozadaki değişimler, yüzeyin nemlenmesinden sorumlu salgıların miktarını artırarak üst solunum yolu boyunca akıntıya neden olur. Sıvı kıvamdaki bu salgı mikroorganizmaların üremesi için elverişli bir ortam oluşturduğundan, başta berrak renkli bir sıvı halinde olsa da zamanla iltihaplı bir kıvam kazanarak sarı-yeşil renk alır. İltihaplı akıntı üst solunum yolu boyunca tüm dokularda iltihaplanmaya ve enfeksiyonlara neden olabilir.
Bahsedilen akıntı geniz bölgesinden ağız ve yutağa doğru aktığında, geniz akıntısı veya postnazal akıntı olarak ifade edilir.
Geniz akıntısı, temelde üst solunum yollarının iltihaplanması veya çeşitli etkenler sonucu tahriş olmasıyla ortaya çıksa da çok çeşitli sebepler sonucunda gelişebilir. Hastalarda geniz akıntısı şikâyeti, sıklıkla aşağıdaki sebeplerle gözlenmiştir:
Üst solunum yolunun viral enfeksiyonları: Geniz akıntısının en sık sebeplerinden biri burun boşluğu, geniz ve diğer üst solunum yolu mukozasının iltihaplanmasına yol açan virüs enfeksiyonlarıdır. Başta nezle ve grip olmak üzere, solunum yoluyla bulaşan her türlü enfeksiyonda iltihaplı geniz akıntısı gelişebilir.
Sinüzit: Burun boşluğuna açılan sinüslere ait mukozanın iltihaplanması sonucu, salgı miktarındaki artışa bağlı geniz akıntısı sıklıkla görülür.
Solunan havanın kuru olması: Kuru hava, mukozada tahrişe yol açarak salgı üretimini tetikler ve geniz akıntısı ile sonuçlanır.
Soğuk hava: Solunan havanın düşük sıcaklıkta olması durumunda, mukozadaki damarlar daralarak mukoza salgısında artışa neden olur ve geniz akıntısı meydana gelir.
Havadaki ani değişimler: Hava sıcaklığında, özelliğinde veya akımında ani değişiklikler, mukozadaki kan akışı ve salgı üretiminde değişiklikleri tetikleyerek geniz akıntısına neden olur.
Alerji: Doğadaki çeşitli biyolojik unsurlara karşı alerjik reaksiyon gösteren kişilerde yoğun mukoza salgısı üretimine bağlı geniz akıntısı görülür. Bu husus, özellikle alerjik rinit hastalarında tipiktir.
Yabancı cisim solunumu: Üst solunum yolunun herhangi bir bölgesinde yabancı bir cisim nedeniyle tıkanıklık meydana gelirse; hem mukoza salgısı artış gösterir hem de cismin bulunduğu bölge mikroorganizmalarca enfekte olarak salgının iltihaplanmasına neden olur. Artan mukoza salgısı geniz akıntısı olarak drene olabilir.
Hamilelik: Gebelikte çeşitli hormonların kandaki düzeylerinde değişiklikler ortaya çıkar. Bu yeni hormon dengesi, mukozadaki kan damarlarının genişlemesine ve salgı artışına yol açabilir. Dolayısıyla gebelikte fizyolojik nedenlerle geniz akıntısı gelişebilir.
Beslenme: Tüketilen çeşitli özelliklerdeki besinler (baharatlı, acı vs.), üst solunum yollarını tahriş ederek salgı üretimini tetikleyebilir. Sonuçta geniz akıntısı ortaya çıkabilir.
Sigara dumanı: Burun ve geniz mukozasını tahriş edebilecek sigara dumanı veya çeşitli kimyasallarla kontamine olan havanın solunması geniz akıntısına neden olabilir.
İlaçlar: Bazı antihipertansif ilaçlar veya doğum kontrol hapları gibi hormon içerikli ilaçlar, yan etki olarak geniz akıntısı yapabilir.
Geniz akıntısı şikâyeti, altta yatan sebebe bağlı olarak çeşitli belirtilere eşlik eder. Bu belirtiler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Boğaz ağrısı: Geniz akıntısı doğrudan ağız boşluğu, dilin arka kısmı ve gırtlağa doğru drene olduğundan, iltihaplı geniz akıntısı bu bölgelerde de iltihaplanmaya neden olabilir. Buna bağlı olarak boğaz ağrısı şikâyeti gelişebilir.
Boğazda şişlik: Benzer mekanizmayla iltihaplanan gırtlak ve çevresi, boğazda şişlik olarak kendini gösterebilir.
Burun akıntısı: Geniz akıntısı, üst solunum yollarında burun akıntısı olarak da kendini gösterebilir.
Burun tıkanıklığı: Üst solunum yollarının iltihaplanması, mukozada ödeme yol açarak burun tıkanıklığı şeklinde ortaya çıkabilir.
Öksürük: Gırtlağın geniz akıntısı yoluyla tahriş olması ve iltihaplanması öksürüğe sebep olabilir. Aynı şekilde, üst solunum yolu enfeksiyonlarında mukozanın zarar görmesine bağlı olarak da öksürük refleksi tetiklenebilir.
Baş ağrısı: Sinüzite bağlı geniz akıntılarında baş ağrısı tabloya eşlik edebilir.
Bulantı ve kusma: Ağız boşluğuna ve gırtlağa drene olan geniz akıntısı, bulantıya yol açarak kusma refleksini tetikleyebilir.
Ağız kokusu: Uzun dönem geniz akıntısı ağız boşluğuna drene olan kişilerde, iltihaplı salgıya bağlı kötü ağız kokusu ortaya çıkabilir.
Kulak ağrısı, işitme kaybı gibi kulakla ilgili şikâyetler: Geniz bölgesi anatomik olarak orta kulakla bağlantılı olduğundan, iltihaplı salgı orta kulağa geçerek bu bölgenin iltihaplanmasına neden olabilir. Bu durumda orta kulak iltihabına bağlı belirtiler görülebilir.
Geniz akıntısının giderilebilmesi için öncelikli olarak geniz akıntısının altında yatan sebebin doğru şekilde teşhis edilmesi gerekir. Titizlikle yapılan fizik muayene ve gerekli tetkiklerin verileri doğrultusunda tanı koyulduktan sonra tedavi planlanır. Geniz akıntısının tedavisinde atılacak adımlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası