Uzun Eş Seslisi

Sesteş sözcükler olarak bildiğimiz eş sesli kelimeler, sözcükte anlam konu anlatımı içerisinde özellikle 5. sınıf öğrencileri tarafından karıştırılan bir konudur. Eş anlamlı ve zıt anlamlı kelimeler gibi anlaşılması ve örneklenmesi gayet kolay olan bu konuyu, aşağıda sunacağımız listemiz ve örnek cümlelerimizle kolayca kavrayacağınızı düşünüyoruz. Eş sesli sözcükler &#;yazılışları aynı; fakat anlamları birbirinden farklı kelimeler&#; şeklinde basit bir tanım yapmak mümkündür. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere sesteş sözcükler, birebir aynı yazılışa sahip oldukları hâlde Türkçenin gücünü gösterecek şekilde birden fazla anlama gelen kelimeleri kapsamaktadır.

Eş sesli kelimeler için en güzel örneklerimizden biri &#;yüz&#; sözcüğüdür. Bu sözcüğün TDK sözlüğünde tanımlanmış yaklaşık 20 tane karşılığı bulunmaktadır. Bu anlamları üç grup altında toplamamız mümkündür. Bunlardan birincisi &#;sima, çehre&#; anlamına gelen yüz sözcüğüdür. İkinci anlam &#;el ve bacak hareketleriyle su yüzeyinde kalma veya ilerleme&#; olarak açıklayabileceğimiz yüzmek anlamıdır. Üçüncü anlam ise, sayı olarak &#;&#;ün yazıdaki karşılığı&#;dır. Bu üç anlam da &#;yüz&#; sözcüğü ile ifade edildiği için, bu kelime sesteş bir kelimedir diyebiliriz. Bu kelimeyi üç farklı cümlede kullanalım:

&#; Yüzünde kocaman bir sivilce çıkmıştı.
&#; Vücuttaki tüm kasları çalıştıran en güzel spor yüzmedir.
&#; Çobanın dağın eteklerine yayılmış tam yüz tane koyunu vardı.

Yukarıdaki üç cümlede de &#;yüz&#; sözcüğü kullanılmış; fakat hepsi farklı bir anlamı karşılamıştır. İşte sorularda sıkça karşımıza çıkan böyle cümlelerde &#;yüz&#; gibi kelimelerin eş sesli olduklarını, yazılışları aynı olduğu hâlde farklı anlamları karşıladıklarını söyleyebiliriz. Bu konuda dikkat edeceğimiz bir husus, yazılışları aynı olmadığı hâlde bazı sözcükleri eş sesli gibi düşünerek yaptığımız yanlıştır. Örneğin &#;hâlâ&#; sözcüğü ile &#;hala&#; sözcüğü sesteş değildir; çünkü iki kelimeden birinde kullanılan a harfi farklıdır.

Aşağıda eş sesli sözcüklerin listesi tablo şeklinde gösterilmiştir. Bu tablodan yararlanarak eş sesli kelime örnekleri derleyebilirsiniz.

Adresimi hemen bir kenara yaz.
Bu yaz yurtdışına çıkmayı düşünüyorum.

Depodaki bidonlar ağzına kadar dolu.
Bu mevsimde buralarda dolu yağar.

Ben, sizinle gelmek istemiyorum.
Çenesinde küçük bir ben vardı.

Yaralı yolcu, çok kan kaybediyor.
Güler yüzüne, tatlı sözlerine kandım.

Küçücük bir kara parçası için savaş çıkacaktı.
Senin kara gözlerin aklımı başımdan aldı.

Kadının sol eli kapıya sıkışmış.
El sözüne kanıp da yuvanı yıkma.

Düğün evine hangi yoldan gideceğiz?
Sinirinden annesinin saçını yolmuş.

Çiftlikteki atların bakımıyla kim ilgileniyor?
Canı bir şeye sıkıldığında suya taş atar.

Okulunuzda kaç tane bilgisayar var?
Yaylaya gece yarısı varmışlar.

Köylü kadınlar çayın kenarında çamaşır yıkıyorlar.
Yemeğin üzerine bir bardak demli çay iyi gider.

Altınlarını sandığın içine saklamış.
Terli terli buzlu su içmiş, sonra da hastalanmış.

Küçük bir salla karşı kıyıya geçtik.
Çocuğu hemen bakkala sal, kahve ile şeker alsın.

Yukarıda bir kelimenin eş seslileri farklı cümlelerde kullanılmıştır. Aşağıdaki örnek ise, &#;tutmak&#; fiilinin bütün anlamları için kullanılan cümleleri örneklemektedir:

Fidanlardan sadece 5’i tutmuş. (canlı kalmak)
Kafadan attıklarımdan tutan olmamış. (rast gelmek)
Şu kitabı bir tutsana. (kavramak)
Pastanın iyi tutacağını biliyordum. (kıvamında olmak)
Tut ki sen öğretmensin. (zannet)
Bizim takımı tutsaydın maçı alırdık. (taraftarı olmak)
Tuttuğun sayıları bir de topla (zihinde tasarlamak)
Bu arabayı ne tutuyorsun, sat gitsin. (sahibi olmak)
Sınavı kazanırsan seni kim tutar? (önü açık olmak)
Bu evi tutamayız, salonu dar. (kiralamak)
Otobüs beni tutar, taksiyle gidelim. (rahatsız etmek)
Suçluyu üç gün tutup sonra bırakmışlar. (hapsetmek)
Aldıklarının hepsi ne tuttu? (toplam)
O parayı iyi tutar. Ona güven! (saklamak)
Tutacak yeri mi kaldı?(sığınmak)
Burayı pazarcılar mı tutmuş. (işgal etmek)
Aynayı bana tutma! (yöneltmek)

Eş Anlamlı Sözcükler Bu Yazıyı Paylaşın! Yorum Yap!

Eş Sesli Kelimeler Nedir? &#;rnekler İle Sesteş S&#;zc&#;kler Konu Anlatımı

Haberin Devamı

Örnekler İle Sesteş Sözcükler Konu Anlatımı

 Eş sesli kelimeler yazılışları aynı fakat anlamları farklı şeklinde tanımlamak mümkündür. Bu tanımdan da görüldüğü gibi bir kelimenin birden fazla anlamı olabilmektedir. Eş sesli kelimeler ile ilgili örneği şu şekilde verebiliriz.

 1) Yüzünde çok büyük bir yara çıkmış.

 2) Yüzmeyi çok seviyorum.

 3) Tarlada tam tane koyunu varmış.

 Yukarıdaki örnekler incelendiğinde ''yüz'' kelimesi 3 farklı anlamda kullanıldığı görülür. Birinci cümledeki yüz kelimesi anlamı sima, çehre manasında kullanılmıştır. İkinci cümledeki anlam ise insan vücudunda bulunan el ve kol hareketleri ile su üzerinde yapılan bir spordan bahsedilmiştir. Üçüncü cümlede ise ''yüz'' kelimesi sayı anlamında kullanılmaktadır. 

 Yüz kelimesine bakıldığında Türk Dil Kurumu sözlüklerinde pek çok tanım bulunmaktadır. Böylece yüz kelimesi pek çok anlamda cümle içerisinde kullanmak mümkündür. 

 Eş sesli kelimelerde çok fazla yapılan hata ise yazılışları aynı olmamasına rağmen bu kelimeyi eş sesli olarak kullanmamızdır. Örneğin ''hâlâ'' kelimesi ile ''hala'' kelimeleri eş sesli kelimeler değildir. Bu iki kelimenin anlamları birbirinden farklıdır. Bakıldığı zaman yazılışları aynı gibi görünse de aynı değildir. Anlamları da birbirinden farklıdır. Bu nedenle bu iki kelime eş sesli kelime değillerdir.